Jacobus de Jüterbog
GND 118556754. Jacobus Cart(h)usiensis, Jacobus de Clusa, Jakob von Paradies. ✽1381 in Nordostdeutschland (Herkunft aus Jüterbog ist nicht belegt). Bald nach 1400 Eintritt in das Zisterzienserkloster Paradies (Bistum Posen). Immatrikulation 1420 an der Universität Krakau, 1423 Magister, 1432 Dr.theol., Lehre bis 1441. 1442/43 Eintritt in die Kartause Erfurt und Beginn einer umfänglichen schriftstellerischen Tätigkeit. †30.IV.1465 in Erfurt.
Vgl. Fijałek, Jan: Mistrz Jakób z Paradyża i Uniwersytet Krakowski w okresie soboru Bazylejskiego. 2 Bde. Kraków 1900. — Meier, Ludger: Die Werke des Erfurter Kartäusers Jakob von Jüterbog in ihrer handschriftlichen Überlieferung. Münster 1955. (Beiträge zur Geschichte und Philosophie des Mittelalters. 37/5.) (zitiert: Meier). — Mertens, Dieter: Iacobus Carthusiensis. Untersuchungen zur Rezeption der Werke des Kartäusers Jakob von Paradies (1381–1465). Göttingen 1976. (Veröffentlichungen des Max-Planck-Instituts für Geschichte. 50.) (zitiert: Mertens). — Witkowski, Rafał: The Carthusians and the Print Revolution. In: Die Kartäuser und die Künste ihrer Zeit. Hrsg. James Hogg, Alain Girard u. Daniel Le Blévec. Bd. 3. Salzburg 2001. (Analecta Cartusiana. 157/3.) S. 22–116, hier S. 72–77. — Stoś, Jarosław: Jakub z Paradyża. Kraków 2004. — Knoll, Paul: “A Pearl of Powerful Learning”: The University of Cracow in the Fifteenth Century. Leiden/Boston 2016. (Education and Society in the Middle Ages and Renaissance. 52.), bes. S. 503–505, 519–522.— Verf.Lex.² IV 478–487; XI 756.
Das „Speculum amatorum mundi“ (Inc. Videte quomodo caute ambuletis …; GW 3889–3892 und H 16150. C 5559. R 1870. CRF XVIII 500) gilt in der Tradition als Werk des (Ps.-)Dionysius Cartusiensis, Jacobus de Jüterbog oder Iodocus de Hailbronn, vgl. Dionysii Cartusiensis Opera selecta. Hrsg. Kent Emery Jr. Turnhout 1991. (Corpus Christianorum, Continuatio Mediaeualis. 121A.) S. 584–588.
Vgl. Repertorium Geschichtsquellen des deutschen Mittelalters: Iacobus de Paradiso [2.VII.2019].
Scriptum ethicorum secundum sanctum Thomam de Aquino (CR 3334)
Tractatus monitorius (Nachtr 182)
Übersicht
13889–13899. Sp. 280. 284
13900
13901.13902
13903. Sp. 287
13904–13906. Sp. 288
an 13907
13907. Sp.290aP
13908
13909–13912
13913.13914
13915.13916
13917
Übersicht nach Druckorten und Druckern
Sp. 288a
Albi
13906
Basel
13917
13905
Sp. 284a
Blaubeuren
13912
13914
13890
Burgdorf
13889
Esslingen
13891
13892
13900
13908
Heidelberg
13916
Köln
13897
13904
Leipzig
Sp. 290aP
Sp. 280a
13902
13901
13903
13899
13896
Sp. 287a
Lübeck
13915
13907
Nürnberg
13898
Passau
13894
Speyer
13911
13913
13909
13895
Strassburg
13910
Südwestdeutschland (Ulm oder Reutlingen?)
13893
De animabus exutis a corporibus
Auch „De apparitionibus animarum“. Entstanden 1454/55 (vgl. Meier Nr 70; Mertens S. 41 u. 282–283; Verf.Lex.² IV 483). Vgl. Fasbender, Christoph: Von der Wiederkehr der Seelen Verstorbener. Untersuchungen zu Überlieferung und Rezeption eines Erfolgstextes Jakobs von Paradies. Mit einem Abdruck des Autographs. Heidelberg 2001. (Jenaer Germanistische Forschungen. NF 12.).
Lateinisch
26 Bl. [a¹⁰bc⁸]. 33 Z. Typ. 1:117G.
Bl. 1a Tractatus de appaꝛitionibus animarum poſt exitum  eaꝝ a coꝛpoꝛibꝯ. et de earundem receptaculis. editꝯ  in erdfoꝛdia ab excellentiſſimo viꝛo Iacobo de Cluſa  oꝛdinis caꝛtuſiēſis. ſacꝛe pagine pꝛofeſſoꝛe doctiſſimo  [³]Ogamꝯ vos ne teꝛreamini per ſpiꝛitū. Verba  ſunt apoſtolica. ad plebē theſſalonicā miſſa. in  epiſtola ſca capitulo ſco. … Lage b teꝛroꝛe percuſſi fugieꝛunt. Et daniel ſcūs viſo angelo  … Endet Bl. 25b Z. 29 … bus ſimiles imo maiores. beatus gregoꝛius papa non timuit ad edificatōe hominū in ſuo  dyalogo enaꝛraꝛe. veniam petens de pꝛolixitate aut  ſuꝑfluitate. caꝛitatiue ad hoc me inſtigante. Pro quo  deus ſit benedictus in ſecula. Amen.  Bl. 26a Explicit tractatus eximii doctoꝛis Iacobi de cluſa  ordinis cartuſienſis de appaꝛitionibꝯ et receptaculis  animaꝝ exutarū. impreſſus in opido Buꝛgdoꝛf Anno  di milleſimoquadrmgenteſimoſeptuageſimoquinto  Ordo folioꝝ  … Endet Z. 21 igitur deſcendendo  Bl. 26b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Bern UB. Düsseldorf ULB. München SB (Digitalisate).
Anm. Bl. 25b wegen mehrerer Druckfehler in Z. 24 u. 32 auch neu gesetzt (zahlreiche Ex., z.B. Bern UB. Düsseldorf ULB. Erlangen UB). In den Ex. Berlin SB u. München SB wurden die Druckfehler von derselben Hand (in der Offizin?) manuell korrigiert.
H 9349. Kaufmann-Nabholz 12. CBB 2160 u.Suppl. Ce³ J-20. CIH 1818. CIR J-3. IDL 2536. IGI 4968. Pell 6392. CRF VI 1106. CRF XIII 1237. CRF XVIII 291. VB 637. BSB-Ink I-30. CIBN J-27. Pr 7803. BMC III 801.IB 38209. Bod-inc J-003. Beck: Engelberg 204. VG 15. Borm: IG 1442. Finger: Düsseldorf 579. Lökkös: Cat.Genève 252. Madsen 2140. Müller: Einsiedeln 402. Nolden 1531. 1532. Rozsondai 496. Sack: Freiburg 1954. Scheidegger-Tammaro 775. Voulliéme: Trier 288. Walsh: Harvard 1267. ISTC ij00020000. GWMs M10819.
Basel UB
(2 Ex.). Berlin *SB
. Bern UB
. Budapest BAcadSci
, BN
. Cambridge (Mass.) *HoughtonL
(Rubr. 1494). Claremont ehem. HonnoldL (1986/87 gestohlen). Colmar BVille
. Debrecen SuperintendReformat
(def.). Düsseldorf ULB
. Einsiedeln Benedikt
. Engelberg Benedikt
(2 Ex., ehem. 2. Ex.). Erlangen *UB
. Freiburg UB
. Genève BPU
. Haag KglB
, MMeerman
. Halle ULB
. Innsbruck ULB
. Karlsruhe LB
(3 Ex., 2. Ex. Bl. 26 def.). Klosterneuburg Aug
. København KglB
. Koblenz Gy. Köln UStB
. Liège BU
. London BL
. Luzern ZB
. Mainz Bisch. Manchester RylandsL
. München SB
, UB
. New York MorganL
, PL. Oldenburg LB. Olomouc SKn
. Oxford Bodl
(2 Ex.). Paris BN (2 Ex.), EcBeauxArts
, Mazarin
(2 Ex.). Providence ABrownL
. Roma BCasanat. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Sélestat BVille. Sibiu Brukenthal
. Strasbourg BVille
. Stuttgart LB
. Trier StB
(2 Ex.). Venezia BNMarc
(def.). Washington (D.C.) LC
(2 Ex.). Wien NB
(2 Ex.). Winterthur StB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Würzburg UB
. Zürich ZB
.  — Holkham Hall (Norfolk). Ehem. von Klemperer (Dresden) (z.Z. Moskva GosB).
Gesamtüberlieferung: 64 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
20 Bl. [ab¹⁰]. 32–35 Z. Typ. 1:120G.
Bl. 1a Tractatus ꝑoptimus de animabus exutis a coꝛꝑibus editꝯ  a fratre Iacobo doct. oꝛdinis Carthuſie Erdfoꝛdie  []Ogamus vos ne terꝛeamī per ſpiritū. Verba ſunt  apoſtolica ad plebem theſſalonicā miſſa in epiſto-la 2.2.c. … Lage b habere ex ſcripturis ⁊ pietate petentiū nec repugnāt fidei aut  … Endet Bl. 20a Z. 29 … Quibus ſiľes ymo maioꝛes Beatus gregoꝛiꝯ  papa non timuit ad edificatōm hoīm m ſuo dyalogo enarrare vemā petens de ꝓlixitate aut ſuꝑfluitate. caritate ad hoc  inſtigante ꝓ quo deus ſit benedictus A M E N  Bl. 20b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Reproduktionen: Bibl.Palat. 05358. München SB (Digitalisat).
HC 9346. Ce³ J-22. CRF XIII 1238. VB² 631.5. BSB-Ink I-31. Pr 2655. BMC II 565.IB 10120. Bod-inc J-004. Brinkhus 1162. 1163. Hubay: Augsburg 1144. Hubay: Würzburg 1200. Hummel-Wilhelmi 357. Sack: Freiburg 1955. Šimáková-Vrchotka 1048. ISTC ij00022000. GWMs M10818.
Augsburg SStB (2 Ex.), UB
. Berlin *SB
. Bogotá BArango
. Città del Vaticano BVat
. Freiberg Gy. Freiburg UB
. Kynžvart ZamKn
. Linz KathTheolHochSch
. London BL
, WellcomeMedL
. München *SB
(6 Ex.). Neuburg SB
. New Haven UL
. Oxford Bodl
. Parkminster Kart. Praha NKn
. Regensburg SB
. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Strasbourg BNU
. Stuttgart LB
(2 Ex.). Tübingen Stift
, UB
(2 Ex.). Ulm StB
. Wien NB
. Würzburg UB
.  — Ehem. *Jacques Rosenthal (München).
Gesamtüberlieferung: 34 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
26 Bl. [a¹⁰bc⁸]. 30 Z. Typ. 1:96G, 2:115G oder 2*:120G. Init. a, b. Rubr. α.
Bl. 1a ⁌ Tractatꝯ peꝛoptimꝯ ď animab exutis a  coꝛpoꝛib editꝯ a fratre iacobo doc. oꝛdinis carthuſiēn ertfoꝛdie.  (R¹⁰)ogamus vos ne terꝛeamini  ꝑ ſp. ba ſūt apľica ad  plebem theſſalonicā miſſa ī  epľa. 2. 2° c. … Lage b ſcďm dicta doctoꝝ quia ciciꝯ liberari a penis ⁊ ampliꝯ … Endet Bl. 26b Z. 8 … Quibus ſimiles īmo maioꝛes Beatus gregoriꝯ  papa non timuit ad edificacionem hoīm in ſuo dÿalogo  enarrare. veniam petens de ꝓlixitate aut ſuꝑfluitate caritate ad hoc inſtigante pro quo deus ſit benedictus. 
Vorlage: Basel UB. München SB (Digitalisate).
Anm. 1. Zu Drucker, Type u. Datierung vgl. auch Ohly, Kurt: Eggestein, Fyner, Knoblochtzer. In: Gutenberg-Jahrbuch 1962 S. 122–135, hier S. 124 u. 126.
Anm. 2. Christie’s (London) Valuable Books and Manuscripts (12.XII.2018) Nr 151.
H 9347. CBB 2159 u.Suppl. Ce³ J-21. IBP 2944. IDL 2537. Pell 6391. BSB-Ink I-32. CIBN J-28. Pr 2476A. BMC II 515.IA 8970. Brinkhus 1164. 3131. Hubay: Eichstätt 540. Hubay: Würzburg 1199. Sack: Freiburg 1956. Spandowski 504. ISTC ij00022400. GWMs M10821.
Altlandsberg K (def.). Augsburg UB
. Basel UB
. Berlin *UB. Brugge Sem. Città del Vaticano BVat
. Cleveland PL
. Eichstätt UB
(2 Ex.). Esslingen GeschV. Freiburg UB
. Göttweig Benedikt
. Haag MMeerman
. Kraków BCzartoryski
. Linz KathTheolHochSch
. London BL
. Mainz *GutenbergM
. Minsk NB. München SB
(4 Ex.). Paris BN
(2 Ex.). Passau SB. Praha NKn
. Sankt Pölten Bisch
. Sigmaringen HB
. Stuttgart LB
. Tübingen Stift, UB
. Warszawa BN
. Washington (D.C.) LC
. Wien Domin
, NB
. Würzburg UB
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 37 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
26 Bl. [a¹⁰bc⁸]. 29–30 Z. Typ. 1:96G, 2:115G oder 2*:120G. Init. a, b. Rubr. α.
Bl. 1a ⁌ Tractatꝯ peꝛoptimꝯ ď animab exutis a  coꝛpoꝛib editꝯ a fratre iacobo doc. oꝛdinis carthuſiēn ertfoꝛdie.  (R¹⁰)ogamus vos ne terꝛeamini  ꝑ ſp. verba ſūt apľica ad  plebem theſſalonicā miſſa ī  epľa. 2. 2° c.… Lage b ſcďm dicta doctoꝛū qui ciciꝯ libeꝛari a penis ⁊ amplius   … Endet Bl. 26b Z. 8 … Quibus ſimiles ÿmo maioꝛes Beatus gregoriꝯ  papa non timuit ad edificacionē hoīni in ſuo dÿalogo  enarrare veniam petens de ꝓlixitate aut ſuꝑfuitate caritate ad hoc inſtigante pro quo deus ſit benedictus  A M E N 
Vorlage: Karlsruhe LB (Mikrofilm). München SB (Digitalisat).
Anm. 1. Zu Drucker, Type u. Datierung vgl. auch Ohly, Kurt: Eggestein, Fyner, Knoblochtzer. In: Gutenberg-Jahrbuch 1962 S. 122–135, hier S. 126.
Anm. 2. Viele Seiten enthalten jeweils am Anfang der ersten Zeilen Anschlussfehler, die darauf hindeuten, dass diese Ausgabe seitenweise mechanisch nach der Vorlage Nr 13891 gesetzt wurde (Bl. 3a, 4a, 4b, 5b, 7a, 7b, 8a, 8b, 10a, 11a, 13a, 18b, 19a, 25a, 26a). Im 2. Ex. München SB wurden diese und weitere Textkorruptelen von zeitgenössischer Hand korrigiert.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 9348. CBS 2075. Ce³ J-19. BSB-Ink I-33. Brinkhus 1165. Mead 1489. Šimáková-Vrchotka 1047. ISTC ij00022300. GWMs M10824.
Karlsruhe LB
. Kynžvart ZamKn
(def.). München SB
(2 Ex.). Sankt Florian Aug. Sankt Pölten Bisch. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Strängnäs Dom (def.). Tübingen *UB
. Washington (D.C.) LC
.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
20 Bl. [ab¹⁰]. 32–34 Z. Typ. 1:115G.
Bl. 1a Tractatus ꝑoptimus ď animabus exutis a coꝛꝑibus editus a fratre Iacobo docto. oꝛdinis Carthuſie. Erdfoꝛdie  []Ogamus vos ne terꝛeamī per ſpiritū. Uerba ſunt  apoſtolica ad plebem theſſalonicā miſſa in epiſto-la 2. 2. c. … Lage b bonis moꝛibus licet aly pt modi inueniri  ſimiliteꝛ valeꝛēt bus  … Endet Bl. 20a Z. 30 … Quibus ſimiles ymo maioꝛes Beatus gregoꝛius papa non  timuit ad edifficatō hoīm ī ſuo dyalogo enarꝛare veniā petens  de pꝛolixitate aut ſuꝑfluite. caritate ad hoc inſtigante pꝛo quo deus ſit bdictus A M E N  Bl. 20b leer.
Vorlage: Mannheim UB (Digitalisat). Ehem. Hartung & Karl (München) (Kopie).
Anm. Hartung & Karl (München) Auktion 12 (2.–4.VI.1975) Nr 153 m. Prov. Cheb Franzisk (ausgelöst aus einem Sammelband mit Hss. u. Inkunabeln; Beschreibung).
C 3331. Pr 3246. BMC III 708.IB 15204. Bod-inc J-005. ISTC ij00022500. GWMs M10816. M10817.
London BL
. Luzern ZB
. Manchester RylandsL
. Mannheim UB
. Oxford Bodl
(Fragm. Bl. 11 u. 12). Stuttgart *LB
.  — Ehem. Hartung & Karl (München) (Bl. 11 u. 20 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
22 Bl. 〈A–D〉〈E–H〉⁸〈I–L〉⁶. 31 Z. Typ. 1:94G.
Bl. 1a m. Sign. A Tractatus ꝑoptimus ď animabus exutis a coꝛpoꝛibus editus  a fratre Iacobo doc. oꝛdinis carthuſienſis ertfoꝛdie.  []Ogamus vos ne terreamini ꝑ ſpiritū: verba ſunt  apoſtolica ad plebem theſſalonicā miſſa in epľa .2.  2. c. … Sign. b tempoꝛale nec intēdit ſūmere experimētū an deus poteſt hoc  … Endet Bl. 22b Z. 15 … Quibus ſimiles ymmo maioꝛes  Beatus gregoꝛius papa nō timuit ad edificationem hoīm in  ſuo dyalogo enarrare: veniā petens de ꝓlixitate aut ſuꝑflui-tate charitate ad hoc inſtigante pꝛo quo deus ſit bdictus.  Finis pꝛeſentis opuſculi impꝛeſſum in inclita ciuitate Patauienſi Sub anno di. Milleſimoquadringēteſimooctuageſimoſecūdo vndecīa die ſeptēbꝛis 
Vorlage: Leipzig UB (Original).
HC 9350. CBS 2076. Ce³ J-23. CIH 1818a. IBEAdic 6334. IBP 2945. IGI 4969. Pell 6393. CRF V 501. BSB-Ink I-34. Pr 2827. BMC II 614.IA 11309. Bod-inc J-006. Baldwin J2. Collijn: Stockholm 1273. Günther 2280. Hubay: Augsburg 1145. Kocowski 3157. Madsen 2141. Martín Abad J-5. UBL-Ink I-25. ISTC ij00023000. GWMs M10831.
Augsburg SStB
. Berkeley UL
. Broumov ehem. Benedikt
. Český Krumlov Franzisk
. Farneta Kart
. Glasgow UL
. Halifax (N.S.) UC (def.). Herzogenburg ehem. Aug. Klosterneuburg Aug. København KglB
. Kraków BCzartoryski
, BU
. Lambach ehem. Benedikt. Leipzig *UB
. Linz KathTheolHochSch
, LB
(2 Ex.). London BL
(2 Ex.). Madrid BN
. Manchester RylandsL
. Melk Benedikt
. München SB
(3 Ex.), UB
. Nantes MDobree. Nelahozeves Lobkowitz
. New York MorganL
. Oxford Bodl
. Praha NKn
. Providence ABrownL
. Regensburg SB
(2 Ex.). Roma BAngel
. Sankt Paul Benedikt. Schlägl Präm. Stockholm KglB
. Strängnäs Dom (def.). Stuttgart LB
. Urbana UL
. Washington (D.C.) LC
. Wien NB
. Wrocław BU
. Zaragoza Kart
. Zirc BReguly (def.).  — Ehem. *Koch (München).
Gesamtüberlieferung: 46 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
H 9351. PA I 485.114. Maittaire IV 600. GWMs M10825.
Nicht nachweisbar. Vermutlich Verwechslung mit Nr 13896.
18 Bl. A–C⁶. 42 Z. Typ. 5:71G, 6:150G. Min. f. Init. KolTit.
Tit. Tractatus peroptimus de  animabus exutis a coꝛpoꝛibus. editus a venerabili patre Jaco-bo de paradiſo Sacre theologie pꝛofeſſoꝛe oꝛdinis carthuſie.  Ertfoꝛdie.  Bl. 2a m. Sign. A ij Tractatus peroptimus de  Animab exutis a coꝛpoꝛib. editus a vene rabili pe Iacobo de  ꝑadiſo Sacre theologie ꝓfeſſoꝛe oꝛdinis carthuſie Ertfoꝛdie.  (r)Ogamus vos ne terreamini per ſpiritum Uerba ſunt apoſtolica  ad plebem theſſalonicā miſſa in epľa. ij. ca. ij.  … Sign. b tionē diuinā credi alis poſſe exire etiā de inferno ad ts ſcďm  … Endet Bl. 18a Z. 8 Quibus ſimiles imo maioꝛes. Beatus Gregoꝛius papa non ti-muit ad edificationē hominū in ſuo dyalogo enarrare veniā pe-tens de pꝛolixitate aut ſuperfluitate charitate ad hoc inſtigante  pꝛo quo deus ſit benedictus.  Bl. 18b leer.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Digitalisat).
C 3332. Engel-Stalla: Hist 1666. Ce³ J-25. IBP 2947. IDL 2539. CRF XIII 1240. VB 2069.7. Borm: IG 1443. Ernst: Hildesheim I,1 259. Hubay: Augsburg 1146. Hubay: Eichstätt 541. Jurot 452. Kind: Göttingen 2270. Raffel: Weimar 260. Sack: Freiburg 1957. Voulliéme: Bonn 587. ISTC ij00025000. GWMs M10833.
Augsburg SStB, UB
. Bamberg SB (2 Ex.). Basel UB
. Berlin *SB†
. Bonn ULB
. Bryn Mawr GoodhartL
. Darmstadt ULB
. Eichstätt UB
. Erfurt Bisch. Freiburg UB
. Fribourg BCantU
. Giessen UB. Göttingen SUB
. Haag KglB
. Heidelberg UB
. Hildesheim DomB. Köln UStB
. Kraków BCzartoryski
, BU
. Mainz GutenbergM
(3 Ex.). München UB. Oldenburg *LB
. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Urbana UL
. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 31 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
22 Bl. AABB⁶CCDD⁶. 37 Z. Typ. 1:81G, 2:160G. Init. b. Meist Min. f. Init. Rubr. α.
Tit. Tractatus optimus de animabus exutis a coꝛpoꝛibus editus a doctoꝛe Iacobo fratre oꝛdinis carthuſienſis cum multis alijs vtilibus.  ⁌ De egreſſu animarum humanarū a coꝛpoꝛibus per ſenten-tiam moꝛtis Capitulum .i.  … Bl. 2a m. Sign. AA ij Tractatus peroptimus de  animabus exutis a coꝛpoꝛibus editus a doctoꝛe Iacobo fra-tre oꝛdinis carthuſienſis. (r)Ogamus vos ne terreamini per ſpiritum. verba  ſt apoſtolica ad plebem theſſalonicā miſſa in epiſtola ſecūda. ſcďo ca. … Sign. b inferioꝛi parte terre vbi et credi eſſe infernus m grego .iiij. di… Endet Bl. 21b Z. 6 … Quibus ſimiles. immo maioꝛes beatus Gꝛegoꝛius papa non timuit ad edificationem hominu  in ſuo dyalogo enarrare: veniam petens de pꝛolixitate aut ſu-perfluitate: caritate ad hoc inſtigāte. ꝓ quo deus ſit bdictus.  Impꝛeſſus eſt iſte tractatulus Lyptzick per Baccalarium wolfgangum Monacenſem .1496.  Bl. 22 leer.
Vorlage: Leipzig UB (Original).
HC 9352. CBB 2161 u.Suppl. Ce³Suppl J-24a. IBP 2946 u.Add. IBS 679. IGI 4970. Pell 6394. BSB-Ink I-35. CIBN J-30. Pr 3052. BMC III 653.IA 12181. Bod-inc J-007. Borm: IG 1444. Günther 1521. Kocowski 1526–1528. Nickel: Zwickau I-3/565. UBL-Ink I-26. I-27. ISTC ij00024500. GWMs M10828.
Basel UB
. Bautzen DomKap. Brandenburg *GotthardtK
(z.Z. Kraków BU). Brugge Sem. Chicago NewberryL
. Dettelbach Franzisk. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Durham UL
. Geras Präm. Görlitz OberlausitzBWiss
(z.Z. Wrocław BU). Kraków BCzartoryski
. Leipzig BuchM
, StB
, *UB
. Linz LB
. London BL
. Magdeburg *LArch
. Martin NKn. München SB
. Nordhausen BlasiiB
. Oxford Bodl
. Paris BN
(2 Ex.). Parma BPalat. Praha Kap, NKn
. San Candido Collegiat. Sankt Florian Aug. Stuttgart LB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
(Fragm. Bl. 7, 8, 11 u. 12). Wrocław *BU
(2 Ex.). Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 33 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
40 Bl. A–K. 46 Z. Typ. 1:65G, 2:160G. Rubr. α. 4 Hlzs.
Tit. Hlzs.  Tractatus de Apparitionibꝯ et  Receptaculis animarum exutaꝝ coꝛpoꝛibus Editus vt infra.  ⁌ Libellus de Raptu anime Tundali ⁊ eius viſione de Penis infer-ni ⁊ Paradiſi gaudijs.  ⁌ De ſpū Gwidonis ſatis hoꝛribilʾ hyſtoꝛia  erꝛoꝛes aliquoꝝ ⁊.  ⁌ De Aīe rōnalʾ īmoꝛtalitate. ⁊ ſtatu eiꝯ pꝯ moꝛtē varijs ſentētijs phʾoꝝ  ⁊ doc. theologoꝝ egregijs refertiſſimꝯ  diuerſos occurꝛētes ſcruplʾos. ⁊.  Bl. 2a m. Sign. A ij ⁌ Tractatꝯ de apparitiōib animaꝝ poſt exitū eaꝝ a coꝛpoꝛib. ⁊ de ea-rundem receptaculis. editus in erdfoꝛdia ab excellentiſſimo viro Iaco-bo de Cluſa oꝛdinis cartuſienſis. ſacre pagine ꝓfeffoꝛe doctiſſimo.  [⁵]Ogamus vos ne terꝛeamini ꝑ ſp. Uerba ſunt apoſtolica.  ad plebē theſſalonicā miſſa. ī epľ. ij ca. ij. … Sign. b ⁌ Alia volūtas ē ceptiua. ⁊ ī hac tenemur na eidē foꝛmare  ſꝑ ī vo… Endet Bl. 39a m. Sign. K 3 Z. 33 … ſed ſolū autoꝛitatib ac ꝑſuaſionib fidē  quā de animi immoꝛtalitate habere tenemur aſtruere. at eā turꝛis da-uitice clipeis cōmunire.  ⁌ Sacre pagine ac limpidiſſimarū artiū doctoꝛis vernantiſſimi Mgi  Guillermi houppellande Libellus de immoꝛtalitate anime. Impꝛeſſus  per me Hermannū bomgart de ketwich. Ciuem Felic Ciuitatis Co-lonie in foꝛo antiquo moꝛantem. Anno ſalutis. M.cccc.xcvi. Die vero  octauo Menſis Maij ſummatus. Finit feliciter.  Bl. 39b ⁌ Anthonij liberi Suſatenſis in laudem inclite  Colonoꝛum oꝛbis Epygrāma Felicitʾ incipit.  10 Dist. O felix vꝛbs ante alias Colonia ſalue. et  … Enden Z. 22 Non potero laudis immemoꝛ eſſe tue.  Bl. 40 leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Inhalt: Bl. 14b: Tundalus (Anno domini millesimo centesimo quadragesimo nono qui fuit annus …). — 22a: Johannes Gobius: Quaestiones inter Johannem Gobi et spiritum Guidonis (Quoniam ut dicit beatus Augustinus in libro de fide ad Petrum …). — 30a: Guillelmus Houppelande: De immortalitate animae (Antiquos philosophos floruisse ingeniis ac studio profecisse …). — 39b: Antonius Liber: Epigramma in laudem urbis Coloniae (O felix urbs ante alias Colonia salus …).
Anm. Shapero Rare Books (London) 75 Incunables from the Bibliotheca Philosophica Hermetica (2012) Nr 62.
HC 15543. Schr 4277. Schramm VIII Abb. 839–842. VK 611. CBB 2162 u.Suppl. Ce³ J-24 u.Suppl. CIH 1819. IDL 2538. Pell 6395. 11228. CRF I 860. CRF XIII 1239. CRF XVIII 291. VB 1078. CIBN J-29. Pr 1466. BMC I 300.IA 5083. Finger: Düsseldorf 580. Raffel: Weimar 261. Günther 565. Madsen 2142. Schlechter-Ries 1004. 1005. UBL-Ink I-28. Wilhelmi: Greifswald 340. ISTC ij00024000. GWMs M10837.
Amsterdam ehem. BPhilHermet. Berlin *SB
. Brussel BR
. Budapest BU
. Chatsworth [L]. Chemnitz StB
. Darmstadt ULB
. Deventer StB
. Düsseldorf ULB (def.). Greifswald UB
(Bl. 25–28 u. 40 fehlen). Heidelberg UB
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1, 14, 22, 29 u. 40 fehlen, Bl. 23 def.). Houston RiceUL
(Bl. 1 u. 40 fehlen). København KglB
. Köln UStB
(2 Ex.). Langres SocHist (def.). Leiden BU
. Leipzig UB
. London BL
. Lübeck StB
. Lüneburg RatsB. Mainz Bisch, GutenbergM
. Manchester RylandsL
(Bl. 1 fehlt). Mons BU
(Bl. 1 fehlt). Münster ULB
. New Haven UL
. Paris BN
(3 Ex., 2. Ex. Bl. 36–40 fehlen), EcBeauxArts
(def.). Solothurn ZB
. Strasbourg BNU
. Stuttgart LB
. Walberberg Albert. Washington (D.C.) LC
. Weimar HerzoginAnnaAmaliaB
.
Gesamtüberlieferung: 38 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
18 Bl. A–C⁶. 41 Z. Typ. 5:168G, 8:108G, 13:72G. Meist Min. f. Init.
Tit. Tractatus ꝑoptimus  animabus  exutis a coꝛpoꝛibus. editus a venerabili patre Iacobo de paradiſo Sacre theologie ꝓfeſſoꝛe. oꝛdinis carthuſie. Ertfoꝛdie.  Bl. 2a m. Sign. A ij Tractatus peroptimus de aīabus exutis a coꝛpoꝛibus editꝯ a venerabili patre Iacobo de paradiſo Sacre theologie  ꝓfeſſoꝛe oꝛdinis carthuſie. Ertfoꝛdie.  [⁹]Ogamus vos ne terreamini per  ſpiritū. Uerba ſunt apoſtolica ad plebē theſſalo-nicā miſſa in epľa. ij. ca. ij. … Sign. b te exibit de inferno. Scm vero diſpenſationē diuinā creditur aliquos  … Endet Bl. 17a Z. 30 … Quibus ſimiles  imo maioꝛes. Beatus Gregoꝛius papa nō timuit ad edificationē hominū in ſuo dyalogo enarrare veniam petens de ꝓlixiatate aut ſuꝑfluita-te charitate ad hoc inſtigante pꝛo quo deus ſit benedictus.  Bl. 17b u. 18 leer.
Vorlage: Darmstadt ULB. München SB. Nürnberg GermanNM (Digitalisate).
HC 9345. CBB 4106. CBBSuppl 4470. CBS 2077. Ce³ J-27 u.Suppl. CIH 1820. IBP 2949. IGI 4971. Kaplan 278. VB 1913. BSB-Ink I-36. CIBN J-31. Pr 2279. BMC II 471.IA 8103. Jurot 453. Nickel: Zwickau I-4/732. Spandowski 506. Walsh: Harvard 817. 818. ISTC ij00027000. GWMs M10829.
Bamberg SB (4 Ex., 3. Ex. Bl. 13–18 fehlen). Berlin *SB†
. Boston (Mass.) CountwayLMed
. Brussel BR
. Cambridge (Mass.) *HoughtonL
. Città del Vaticano BVat
(2 Ex.). Darmstadt ULB
. Eichstätt UB
. Gdańsk Akad
. Jena ULB
. Kalocsa BMetr. London BL
. Melbourne SL
. Milano BAmbros
. München SB
(3 Ex.), UB
(2 Ex.). Neuburg SB
. Nürnberg GermanNM. Paris BN. Praha Kap, NKn
(2 Ex.). Salzburg BenediktPeter. Sankt Florian Aug. Stockholm KglB
. Stuttgart LB
. Urbana UL
. Valsainte Kart
. Warszawa BN
. Wien NB
(2 Ex.). Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 39 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
18 Bl. A⁶BC⁸. 42 Z. Typ. 1:72G, 2:168G, 3:336G. Einmal Min. f. Init.
Tit. Tractatus optimus de animabus exutis a coꝛpoꝛibꝯ editus a doctoꝛe Iaco-bo fratre oꝛdinis carthuſiēſis  cum multis alijs vtilibus.  Bl. 1b De egreſſu animarum humanarū a coꝛpoꝛibus per ſenten-tiam moꝛtis. Capitulum .i.  … Bl. 2a m. Sign. A ij Tractatus peroptimus de  animabus exutis a coꝛpoꝛibus editus a doctoꝛe Iacobo fratre oꝛdinis carthuſienſis.  [⁶]Ogamus vos ne terreamini per ſpiritum. verba  ſunt apoſtolica ad plebē theſſalonicā miſſa in epiſtola ſecūda. ſcďo ca. … Sign. b ricū. Vade inquit fili obſecra fratres eccleſie noſtre et alios ſpi-… Endet Bl. 18b Z. 28 … Quibus ſimiles. immo maioꝛes beatus Gregeriꝯ  papa non timuit ad edificatiōem hominū in ſuo dyalogo enar-rare. veniam petens de ꝓlixitate aut ſuperfluitate. caritate ad  hoc inſtigante. pꝛo quo deus ſit benedictus.  Impꝛeſſus eſt iſte tractatulus Lyptzick per  Melchioꝛ Lotter Anno ⁊. nonageſimoſep-timo 
Vorlage: Leipzig UB (Original).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
HCR 9353. Ce³ J-26. IBP 2948 u.Add. BSB-Ink I-35.050. Pr 3027. BMC III 649.IA 12087. Ernst: Hildesheim II,2 169. Günther 1493. Hubay: Würzburg 1201. Kiel: Bayreuth S. 208. Kind: Göttingen 2271. Madsen 2143. Ohly-Sack 1547. Šimáková-Vrchotka 1049. Spandowski 505. UBL-Ink I-29. I-30. Zdanevyč 251. ISTC ij00026000. GWMs M10826.
Bayreuth HistV
. Coburg LB. Detroit PL
. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Frankfurt (Main) UB. Gniezno ArchErzbisch. Göttingen SUB
. Hildesheim DomB. Kijv NB. København KglB
. Kraków BU
, Karm (def.). Leipzig *UB
(2 Ex.). London BL
. München SB
. Münster ULB
. Oldenburg LB. Olomouc SKn
. Praha NKn
(2 Ex.), NM
. Sankt Lambrecht Benedikt. Sankt Petersburg NB
. Stuttgart LB
. Trzemeszno ehem. K. Warszawa BN
. Wien NB
. Włocławek ehem. Sem. Würzburg *UB
. Zagreb NKn
(Bl. 11–18 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 31 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
C 3330. VD16 J 110. CIH S. 551. Johnson-Scholderer: GermB S. 435. ISTC ij00027500. GWMs M10823.
Thomas Wolff druckte erst ab 1519 (Reske: Buchdrucker S. 73). Ein Ex. München SB mit hsl. Eintrag „1521“.
Vgl. USTC 664776 und 746062 (Dubletteintrag).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
Berlin SB
(3 Ex.). Bonn ULB. Budapest BN. Freiburg UB. Göttweig Benedikt
. London BL
(2 Ex.). München SB
(3 Ex.), UB
(2 Ex.). Wolfenbüttel HerzogAugustB. Zwickau RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 16 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Deutsch
40 Bl. [a–d¹⁰]. 25–28 Z. Typ. 2:115G. Init. a, b. Einmal Min. f. Init. Rubr. α.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ain ſubtil v ſchn bchlin von den ab geſchÿdnen ſelen oder gaÿſten vſſ den liben.  gemacht von dem erwirdigen doctoꝛ vnd  maÿſter iacob. der hohen ſchůl erdtfurd  kartüſer oꝛdens.  Die foꝛrede.  (W)Ir bittent eüch d ir nit erſcreckt werden durch den  gaÿſt. Dÿß ſeind die woꝛt  des hailigen pauli die er geſandt vnd geſchriben hatt  zů dem volck genāt teſſalonicēſes. … Lage b iſt zemercken das bernhardꝯ ſpꝛicht. Willeklich in  … Endet Bl. 40b Z. 4 … Der glich vnd mer der hailig Gregoꝛius zů beſſerung der menſchen geſagt  hat Ich beger auch verziehung von vilin der ma/teri Vnd lengin die weil mich liebin darzů gedrungen hatt. Dauon gott ÿmmer gelobt ſÿ ꝛ.  A M E N 
Vorlage: Kraków BCzartoryski (Digitalisat). Stuttgart LB (Mikrofiche).
Anm. 1. Zu Drucker u. Typen vgl. auch Ohly, Kurt: Eggestein, Fyner, Knoblochtzer. In: Gutenberg-Jahrbuch 1962 S. 122–135, hier S. 126.
Anm. 2. Zu Text und Ausgabe vgl. Fasbender, Christoph: Von der Wiederkehr der Seelen Verstorbener. Untersuchungen zu Überlieferung und Rezeption eines Erfolgstextes Jakobs von Paradies. Mit einem Abdruck des Autographs. Heidelberg 2001. (Jenaer Germanistische Forschungen. NF 12.) S. 272–302. — Zur hsl. Überlieferung vgl. Verf.Lex.² IV 484 und den Handschriftencensus [3.IV.2014].
C 3331a. Sudhoff 226. IBP 2950. ISTC ij00027700. GWMs M10822.
Karlsruhe LB
. Kraków BCzartoryski
. Stuttgart *LB
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
De arte bene moriendi
Entstanden um 1450 (vgl. Meier Nr 53; Mertens S. 38, 167–275 u. 281; Verf.Lex.² IV 482).
32 Bl. A–D⁸. 32–33 Z. Typ. 1:90G, 2:136G. Rubr. α.
Tit. Tractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛ-dinis carthuſienſis De arte be-ne moꝛiendi.  Bl. 2a m. Sign. A ij Tractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛ-dinis carthuſienſis De arte be-ne moꝛiendi Incipit foeliciter.  [⁵]Mnes moꝛimur et quaſi aque dilabimur  in terꝛā que nō reuertē. … Sign. b eius ſummās. qui dicit eum centum annis minꝯ duo-… Endet Bl. 31b Z. 11 … gaudebimus  et laudabimus/ quod gaudium nobis cōcedere digne-tur ille qui eſt via et veritas et vita. Chꝛiſtꝯ Iheſus. benedictus per eterna ſecula Amen.  ❡ Tractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛdinis Car-thuſienſis De arte bene moꝛiendi Impꝛeſ-ſus Liptzk Finit feliciter.  Bl. 32 leer.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Digitalisat).
Anm. Zu dieser Ausg. existieren einseitig bedruckte Probedrucke (Ex. Cambridge (Mass.) HoughtonL. Frankfurt (Main) UB).
HC 9339. Ce³ J-28. IBP 2953 u.Add. IGI 4973. VB 1378.4. BSB-Ink I-37. Pr 3023. BMC III 648.IA 11850. Borm: IG 1445. Ernst: Hildesheim I,2 86. Günther 1200. Juntke: MarienB 236. 237. Kocowski 1516. 1517. Luginbühl-Bothien 326. Nickel: Zwickau I-6/382. Ohly-Sack 1548. UBL-Ink I-31. I-32. I-33. I-34. Voit J-003. ISTC ij00028000. GWMs M10846.
Bamberg SB. Basel UB
. Berlin *SB†
. Brandenburg *GotthardtK
(z.Z. Kraków BU). Brno Aug
. Cambridge (Mass.) HoughtonL
(Probedr. Bl. 7a). Chapel Hill UL
(Bl. 1 fehlt). Dresden SUB
(2 Ex., 2. Ex. z.Z. Moskva GosB). Frankfurt (Main) UB
(Probedr. 1 Doppelbl. 26b/31a). Frauenfeld KantB
. Gniezno *ArchErzbisch (Bl. 1 u. 2 fehlen). Göttingen SUB
. Halle MarienB
(2 Ex., 2. Ex. def.). Hallenberg PfarrB
. Hildesheim DomB. Jena ULB
. Kórnik Akad. Kraków Bern, BU
, Domin (def.), KanonikLateran. Leipzig UB
(4 Ex.). London BL
. Lübeck StB
(Bl. 1 fehlt). München SB
(2 Ex.). New York ButlerL
. Nordhausen BlasiiB
. Nürnberg GermanNM
(def.). Nysa Sem. Olomouc *SKn
. Poznań Erzbisch, TowNauk. Praha NKn
(3 Ex., 1. Ex. def.), Präm
. San Candido Collegiat. Sangerhausen K. Sankt Petersburg NB
. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Warszawa BN (2 Ex., 1. Ex.†, 2. Ex.†). Washington (D.C.) LC
. Wien NB
. Wittenberg Sem. Włocławek Sem (2 Ex.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Wrocław BU
(3 Ex., 3. Ex. z.Z. Moskva GosB). Zeitz DomherrB. Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 59 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
28 Bl. AAa–CCc⁶DDdEEe⁶. 35–37 Z. Typ. 1:81G, 2:160G. Init. a. Rubr. α.
Bl. 1a (T¹)ractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛdinis carthuſienſis. De arte bene moꝛiendi.  De arte bene moꝛiendi. C. i.  … Bl. 1b leer. Bl. 2a m. Sign. AAa ij (T¹)ractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛdinis carthuſienſis. De arte b moꝛiēdi. Capitulū pꝛi.  [⁵]Mnes moꝛimur et quaſi aque dilabimur in  terrā que non reuertentur. … Sign. b molliū. blandiū. delictaꝝ rerū abiectiones in veſtibus ſuppel… Endet Bl. 27b Z. 9 … gaudebimus et laudabimus. qď  gaudium nobis cōcedere dignetur ille qui eſt via et veritas  et vita. Xus iheſus. benedictus ꝑ eterna ſecula Amen.  (T¹)ractatus Doctoꝛis Iacobi oꝛdinis Carthuſienſis De arte b moꝛiendi. Impꝛeſſus  Lipczik ꝑ Arnoldū de Colonia. Anno d. M.cccc.xcv.  Bl. 28 leer.
Vorlage: Darmstadt ULB. Jena ULB. München SB (Digitalisate).
HC 9340. Badalić 594. CBB 2163 u.Suppl. CBS 2078. Ce³ J-29. CIH 1821. IBP 2954 u.Add. IBS 680. IGI 4972. Pell 6390. VB 1361. BSB-Ink I-38. CIBN J-32. Pr 2998. BMC III 644.IA 12043. Bod-inc J-008. Borm: IG 1446. Günther 1152. Hubay: Eichstätt 543. Inkunabuli L’vivs’koï Biblioteki Akademiï Nauk 23. Oates 1298. 1299. Rozsondai 497. Schüling 467. Šimáková-Vrchotka 1050. 1051. UBL-Ink I-35. I-36. I-37. I-38. Wilhelmi: Greifswald 341. ISTC ij00029000. GWMs M10847.
Augsburg UB
. Bamberg SB. Bautzen DomKap. Berlin *SB†
. Bratislava UKn
. Brugge Sem. Budapest BAcadSci
. Cambridge UL
(2 Ex.). Český Krumlov ZamKn
. Darmstadt ULB
. Eichstätt UB
. Gdańsk Akad (2 Ex.). Giessen UB. Gniezno ArchErzbisch (4 Ex.). Graz UB
. Greifswald *UB
(Bl. 13–18 fehlen). Jena ULB
. Kraków BCzartoryski
, BU
, ehem. Kap, MN. Leipzig StB
, UB
(3 Ex.). Linz LB
. London BL
. L’viv AkadB
. Mainz GutenbergM
. Merseburg Dom. München SB
(2 Ex.). Olomouc SKn
(2 Ex.). Oxford Bodl
. Paris BN
. Parkminster Kart. Poznań Erzbisch. Praha Kap (2 Ex., /1. Ex./, /2. Ex./), NKn
, NM
. Regensburg HB
. Rovigo BConcord. Salzburg UB. Sangerhausen K. Sankt Paul Benedikt. Sankt Petersburg NB
. Strängnäs Dom. Urbana UL
. Warszawa BN (3 Ex., 1. Ex.†, 2. Ex.†, 3. Ex.†). Wien Benedikt, NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Zagreb NKn
.
Gesamtüberlieferung: 62 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
De arte curandi vitia
Entstanden 29.IX.1444 (vgl. Meier Nr 40; Mertens S. 37 u. 280; Verf.Lex.² IV 483).
22 Bl. AB⁸C⁶. 32–33 Z. Typ. 1:88G, 2:156G. Einmal Min. f. Init. Rubr. α. DrM Ia.
Tit. Tractatus de arte curādi vicia re  reuerendi patris domini Jacobi  carthuſienſis Sacre theologie ꝓfeſſoꝛis In carthuſia apud erfoꝛ-diam compilatus.  Bl. 1b ⁌ Capitula in tractatū de arte curādi vicia Editu a Reuerendo patre domino Iacobo Carthuſienſi.  … Bl. 2a m. Sign. A ij Prologus.  [⁵]Saac ſanctus patriarcha. olim legi egreſ-ſus … Sign. b ⁊ vnū ſcilic ſextū remediū q eſt ferrū abſciſiōis vt ſcilicet  … Endet Bl. 22b Z. 6 … operari t inceſſanter deſiderās. vtri mercede nō fraudabimur. quā nobis  pꝛeſtare dignetur xus iheſus ꝑ ſecula benedictus. Amen.  Explicit Tractatus de arte vicia curandi Reuerēdi patris domini Iacobi Carthuſienſis.  DrM 
Vorlage: Berlin SB. Zittau StB (Originale). München SB (Digitalisat).
Anm. Druckfehler im Tit. Z. 1 auch korrigiert curandi vicia  reuerendi (z.B. Ex. Oxford Bodl. Praha NKn, Präm. Zittau StB).
H 9337. Nachtr 181. CBS 2079. Ce³ J-30. IBP 2951 u.Add. 2952. VB 1337.7. BSB-Ink I-39. Pr 2992. Bod-inc J-009. Collijn: Stockholm 560. Günther 1434. Hubay: Augsburg 1147. Kocowski 1518. Madsen 2144. Nickel: Zwickau I-5/527. Sallander: Uppsala 2264. UBL-Ink I-39. I-40. I-41. I-42. Walsh: Harvard 1031. Voit J-004. ISTC ij00030000. GWMs M10841. M10843.
Altenburg (Ö.) [Benedikt]. Augsburg SStB (Prov. [14]95), UB
. Bamberg SB (2 Ex.). Bautzen DomKap. Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex.†). Bonn ULB
. Boston (Mass.) CountwayLMed
. Fulda ehem. ZBFranzisk
. Goslar K. Halle ULB
. København KglB
. Kraków KanonikLateran, Karm (def.). Leipzig EhemReichsGericht
, StB
, UB
(3 Ex.). Mainz GutenbergM
. Melk Benedikt. Minneapolis WangensteenL
. München SB
, UB
. New Haven UL
. Nordhausen BlasiiB. Oldenburg LB. Olomouc SKn
. Oxford Bodl
. Pelplin Sem
(z.Z. Moskva GosB). Płock ehem. Sem. Praha NKn
(2 Ex.), Präm
. Sankt Petersburg NB
. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Schulpforte *Sch. Stockholm KglB
. Uppsala UB
. Warszawa BN†. Wien NB
. Wittenberg Sem. Włocławek Sem (2 Ex.). Wrocław BU
. Zittau *StB
. Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 49 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
H 9338. PA IV 346.340b. GWMs M10845.
Nicht nachweisbar.
De contractibus
Entstanden 1452 (vgl. Meier Nr 59; Mertens S. 40 u. 281–282; Verf.Lex.² IV 483). Angedruckt ist ein in den Inkunabeln stark verkürztes Gutachten des Konstanzer Konzils zur Frage des Rentkaufs durch geistliche Institutionen (Inc. Quedam domus religiose quarum fratres non mendicant …). Vgl. Steffenhagen, Emil: Ein Traktat über den Rentkauf und die Kostnitzer Rechtsgutachten von 1416. In: Beträge zur Bücherkunde und Philologie. Aug. Wilmanns zum 25. März 1903 gewidmet. Leipzig 1903, S. 355–370 [20.III.2014]. — Bauer, Clemens: Das Rentkauf-Gutachten der Konstanzer 14er Kommission. In: Reformata reformanda. Festgabe für Hubert Jedin zum 17. Juni 1965. Hrsg. Erwin Iserloh u. Konrad Repgen. Bd. 1. Münster 1965. (Reformationsgeschichtliche Studien und Texte. Suppl. 1/1.) S. 196–213 (jeweils m. Ausg.).
Ausg. Jakuba z Paradyża, Tractatus de contractibus. Hrsg. Damian Augustyn Kuś. In: Materiały do historii teologii średniowiecznej w Polsce. 2. Warszawa 1974. (Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia. II.2.) S. 63–122.
12 Sp.288a Jacobus de Jüterbog: De contractibus. Daran: Gutachten des Konstanzer Konzils zum Rentkauf.
H 9344. GWMs M10851.
Nicht nachweisbar. Vermutlich Verwechslung mit Nr 13906.
13904 Jacobus de Jüterbog: De contractibus. Daran: Gutachten des Konstanzer Konzils zum Rentkauf. [Köln: Arnold ter Hoernen, um 1473]. 
14 Bl. [a⁸b⁶]. 27 Z. Typ. 1*:100G. Rotdr.
Bl. 1a, rot Tractatꝯ mgrī Iacobi de Erffoꝛdia ſacre theoli-gie ꝓfeſſoꝛis Cartuſien ibidʾ De contractibus qui  fiūt cū pacto rēpcōis ꝑpetuoꝝ cēſuū ſeu ad vitam.  schwarz [³]Oſt ltiplicia īſigniū doctoꝝ floꝛida ſcta.  tam dīnoꝝ  huānaꝝ iuriū auctoītatibꝯ  fulcita. … Lage b pecuniā ſuā  in ſe ē ſtelis frīferā facere. īuenit mo… Endet Bl. 13a Z. 25 … Qď  ab omībꝯ auertere digne qui ē via veītas ⁊ vita  Iheſus xp ꝑ cūcta ſecula benedictus deus. Amen.  Bl. 13b Poni caꝯ ꝓ mateīa ꝯ poīta.?  ſcta ꝑ tos doc-tores. Caſus ē iſte. Quedā domꝯ ligioſe ꝝ frēs  nō mēdicāt. emerūt pēſioēs ānuas ꝑpetuas. … Endet Bl. 14b Z. 12 Ego Nicolaus de vordis vtriuſ iuris doctoꝛ dic-tū tractū affirmo … Z. 18 … ꝓprie manus ſubſcripcōne  et ꝓprij ſigilli appenſione. ⁊. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Die Notiz in VK zur Datierung bezieht sich nicht auf diese Ausg., sondern auf das Ex. Gent BU von M35737.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
HC 9342. H 13414,2. VK 612. CBB 2164 u.Suppl. Ce³ J-31 u.Suppl. IDL 2540. Pell 6396. CRF VI 1107. CRF XII 330. CRF XIX 758. VB 733. CIBN J-33. Pr 954. BMC I 203.IA 3189. Nolden 1533. Oates 436. Voulliéme: Trier 397. ISTC ij00031000. GWMs M10854.
Atlanta SUL
. Berlin *SB
. Besançon BMun
. Brussel BR
. Cambridge UL
. Darmstadt ULB
. Haag KglB
(2 Ex.). Kiel UB
. Langres ehem. BMun. Liège BU
. London BL
. Mainz GutenbergM
. Paris Arsenal
, BN
(2 Ex.), BU
, Mazarin
. Princeton ScheideL
. San Juan CasaLibro. Trier StB
. Utrecht BU
. Washington (D.C.) LC
.
Gesamtüberlieferung: 23 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13905 Jacobus de Jüterbog: De contractibus. Daran: Gutachten des Konstanzer Konzils zum Rentkauf. [Basel]: J[ohann] S[chilling] (Solidi), [um 1474/75]. 
16 Bl. [ab⁸]. 27 Z. Typ. 1:98G.
Bl. 1a Tractatus magiſtri Iacobi de erfodia ſacre  theologie ꝓfeſſoris cartuſien ibidē De con-tractibus qui fiunt cum pacto reemptionis ꝑpetuorum cenſuum ſeu ad vitam.  [³]Oſt multiplicia inſignium doctorum  florida ſcripta. tam diuinoꝝ  huma-narū iuriū auctoritatibus fulcita. … Lage b abſ oī tꝑis limitacōne gaud d venditor   … Endet Bl. 15a Z. 11 Qď ab oīb aut digne  ē via itas ⁊ vita  Is xs ꝑ cūcta ſecula bdictus ďs. Amen.  [²]Oni caſus ꝓ maia us poſita. ſeu ſpta  ꝑ tos doctoꝛes. caſus ē iſte. dā doꝯ ligioſe ꝝ fes  mēdicāt. emerūt pēſiōes ānu-as ꝑpetuas … Endet Bl. 16b Z. 12 Ego nicolaus de vordis vtriuſ iuris doctoꝛ dictū tractū affirmo … Z. 19 … ꝓprie manus ſubſcripcōe et ꝓprij ſigilli  appenſione .⁊.  M I S 
Vorlage: Leipzig UB (Original). Darmstadt ULB. München SB (Digitalisate).
Anm. Zu Druckort und Datierung vgl. Needham, Paul: William Caxton and his Cologne Partners: an Enquiry Based on Veldeners Cologne Type. In: Ars impressoria. Entstehung und Entwicklung des Buchdrucks. Eine internationale Festgabe für Severin Corsten zum 65. Geburtstag. Hrsg. Hans Limburg u.a. München u.a. 1986. S. 103–132, hier S. 126–127.
HC 9343. Kaufmann-Nabholz 833. Dalbanne-Droz VIII. Haegen: Basler Wiegendrucke Anhang 11.4. CBB 2165 u.Suppl. Ce³ J-32 u.Suppl. IGI 4974. Pell 6397. CRF I 861. BSB-Ink I-40. CIBN J-34. Pr 8726. BMC I 237.IA 3875. Günther 3927. Nentwig 226. Schubert: Olmütz 958. UBL-Ink I-43. ISTC ij00032000. GWMs M10855.
Arras ehem. BMun. Braunschweig StB
. Brugge Sem. Darmstadt ULB
. Langres BMun
. Leipzig *UB
. London BL
. Marseille BMun. München SB
. Olomouc SKn
. Paris BN
. Torino BNU
. Washington (D.C.) LC
.
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13906 Jacobus de Jüterbog: De contractibus. Daran: Gutachten des Konstanzer Konzils zum Rentkauf. [Albi: Johann Numeister, um 1482]. 
18 Bl. [a⁸b¹⁰]. 28–29 Z. Typ. 4:98G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Tractatꝯ magiſtri Iacobi de erfoꝛdia ſacre theologie ꝓfeſſoꝛis cartuſienſis ibidem.  De cōtractibus qui fiunt cū pacto reemptionis ꝑpetuoꝛū cenſuū ſeu ad vitam.  []Oſt multiplicia inſigniū doctoꝝ  floꝛida ſcripta tā diuinoꝝ  hu-manoꝝ iuriū auctoꝛitatibꝯ fulci-ta. … Lage b qď conſequi ius computa in ſoꝛte. Et lic  … Endet Bl. 16b Z. 16 … Qď ab oībus auertere digne qui eſt via veritas ⁊ vita. Ius chꝛiſtꝯ  ꝑ cuncta ſecula bdictus deus. Amen.  [²]Oni caſus ꝓ materia pꝛiuſ poſita ſeu  ſcripta ꝑ certos doctoꝛes. caſus eſt iſte  Quedā domus religioſe quaꝝ fratres non  mendicant. emerūt penſiones annuas ꝑpetuas … Endet Bl. 18a Z. 16 Ego nicolaus de voꝛdis vtriuſ iuris doctoꝛ dictum tractum affirmo … Z. 24 … ꝓpꝛie manus ſub-ſcriptione et ꝓpꝛij ſigilli appenſione ⁊.  Bl. 18b leer.
Vorlage: Rodez BMun (Kopie).
Anm. Vgl. Desachy: Albi S. 94–95 (m. Abb.). Zum Drucker vgl. auch Haebler, Konrad: Die Wiegendrucke von Albi. In: Beiträge zur Forschung NF 2(1929) S. 1–12.
Desachy: Albi 19. Pell 6398. CRF III 457. IBE 3127. BMC VIII 352.IA 43024. Coq: Bordeaux J-3. ISTC ij00032500. GWMs M10849.
Bordeaux BMun
(Bl. 1, 9 u. 18 fehlen). London BL
. Rodez BMun
. Sevilla BColomb
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
De erroribus et moribus christianorum
Entstanden 1452 (vgl. Meier Nr 78; Mertens S. 40 u. 283; Verf.Lex.² IV 482). Der angedruckte Text „De difficultate salvandorum“ (Inc. O utinam cordibus omnium mortalium hominum indelibiliter impressa esset …) ist in den Hss. zumeist als Bestandteil von „De erroribus“ aufgefasst.
Ausg. Jakub z Paradyża: Wybor tekstów dotyczących reformy kościoła. Hrsg. Stanisław Andrzej Porębski. Warszawa 1978. (Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia. 6.) S. 275–359 u. 397–403.
PA I 474.17. Maittaire IV 504. GWMs M10857.
Nicht nachweisbar.
13907 Jacobus de Jüterbog: De erroribus et moribus christianorum. Daran: De difficultate salvandorum. Lübeck: [Mohnkopfdrucker (Hans van Ghetelen)], vor 25.XII.1488. 
72 Bl. a⁸b–l⁶m. 27–29 Z. Typ. 1:98G, 4:150G. Init. c*, d. DrM I, VI.
Tit. De erroꝛibus et moribus chriſtianoꝛum.  Bl. 2a m. Sign. a ij Tractatus magiſtri Iacobi de Erfoꝛdia ſacre  theologie ꝓfeſſoꝛis cartuſienſis ibidem de erro-ribus et moꝛibus chꝛiſtianoꝛum autoꝛiſatus a  do Nicolao papa quinto.  (S)piritus ſanctus ꝑ oꝛga-num diuini ꝓphete ieremie in vtero ſanctificati  quaſi obſtupeſcens de raritate ⁊ paucitate diuini  timoꝛis in hominibus:  … Sign. b ſapientes nouerunt conſiderare. Ex hoc infero  … Endet Bl. 63b Z. 26 … Igitur oꝛemus deuocius vt  omnes fiamus deo dociles vero medico qui eſt  iheſus chꝛiſtus animarum ſalus in ſecula ſeculo-Bl.64arum benedictus Amen.  Explicit planctus enoꝛmitatum chꝛiſtianoꝛum.:  ad plangendum et merendū condolendum omni facinoꝛi vnde deus contempni: conſcriptus  ꝑ venerabilem et egregium virum dictū iacobū  ſacre theologie doctoꝛem oꝛdinis carthuſienſis  in erfoꝛdia Anno d .M.cccc.lij.  DrM Impꝛeſſus in ceſarea ciuitate lubicēſi. Anno eiuſdem .M.cccc.lxxxviij. DrM  Bl. 64b Eiuſdem tractatulus de difficultate ſaluandoꝝ.  (O) Utinam coꝛdibus omnium moꝛta-lium hominum indelibiliter impꝛeſ-ſa eſſet hec pꝛincipis apoſtoloꝛum  ſentencia … Endet Bl. 72a Z. 3 … vt cū ſponſo felici  ad nupcias ingredi mereatur: quod nobis omnibus pꝛeſtare digne idem ſponſus eccleſie: chꝛi-ſtus iheſus ꝑ ſecula benedictus Amen.  Et in hoc terminatur tractatulus dicti magiſtri  iacobi carthuſienſis de difficultate ſaluandoꝛū.  DrM  Impꝛeſſus in ceſarea ciuitate lubi-cenſi. Anno d .M.cccc.lxxxviij.  ante feſtum natiuitatis chꝛiſti.  Bl. 72b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Wolfenbüttel HerzogAugustB (Digitalisat).
C 3335. Schr 4278. Altmann: Brandis, Mohnkopfdruckerei 3. CBB 2166 u.Suppl. CBS 2080. Ce³ J-33 u.Suppl. IBP 2955. IDL 2541. VB 1469. Pr 2627. BMC II 557.IA 9888. Borm: IG 1447. Collijn: Stockholm 561. Kind: Göttingen 2272. Kocowski 1519. Madsen 2145. Sallander: Uppsala 1787. Voulliéme: Bonn 588. ISTC ij00033000. GWMs M10858.
Berlin *SB
(Bl. 64 def.). Bloomington LillyL
. Bonn ULB
. Brussel BR
. Durham UL
. Göttingen SUB
(Bl. 45–56 fehlen). Hamburg *SUB
. Heeswijk Präm. København KglB
(Bl. 62, 63 u. 65–71 fehlen). Leiden BU
. Leuven UB†. London BL
. Lübeck StB
. Lüneburg RatsB (2 Ex.). Providence ABrownL
(Bl. 1 fehlt). Rostock *UB
(Bl. 7 u. 8 fehlen). Sankt Petersburg NB
. Stockholm KglB
(2 Ex., 2. Ex. Fragm. 2 Bl.). Uppsala UB
. Wien NB
. Wittenberg Sem. Wolfenbüttel HerzogAugustB
(2 Ex.). Wrocław BU
.
Gesamtüberlieferung: 26 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Quodlibetum statuum humanorum
Entstanden 1452 (vgl. Meier Nr 31; Mertens S. 40, 169–171 u. 278–279; Verf.Lex.² IV 482).
70 Bl. [a–g¹⁰]. 40 Z. Typ. 1:96G, 2*:120G.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Opuſculum ps qď appellatum ē quotlibetū ſtatuū humāoꝝ venera-bilis magiſtri Iacobi carthuſien ſacrethe. ꝓfeſſ. hanc tinet tabulā.  … Tab. endet Z. 34 e modo epilogandi pꝛeſens opuſculum.  Bl. 2a [⁵]Zechiel ſanctus dei ꝓpheta ⁊.  In ſacra viſione legitur vidiſſe libꝛum coꝛā ſe expanſū  intus ⁊ foꝛis ſcriptū … Lage b iudicialib actib  extra iudicialib. nec iniꝝ cū mľta milia floꝛenoꝝ  … Endet Bl. 69b Z. 38 qui in ſpiratoꝛ non dubita fuiſſe ⁊ ī tinua aſſiſtencia creditur non  de fuiſſe Cui laus ſit et gloꝛia per infinita ſeculoꝛum ſecula amen.  Per diſcretū virū Johānem hug de gppingen.  Bl. 70 leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. 1. Zum Drucker und Verleger vgl. Amelung: Frühdruck I S. XVII. Scholderer, Victor: Notes on the Incunabula of Esslingen. In: Gutenberg-Jahrbuch 1950 S. 167–171, bes. S. 168. BMC II S. XIII. — Graf, Klaus: Der Straßburger Gelehrte Johannes Hug und sein vergessenes Werk „Quadruvium ecclesiae“ (Straßburg: Johann Grüninger 1504). In: Humanisten am Oberrhein. Hrsg. Sven Lembke u. Markus Müller. Leinfelden-Echterdingen 2004, S. 175–187 [26.VI.2012].
Anm. 2. Vereinzelte dt. Einsprengsel im Text (z.B. Bl. 38a–b).
HC 9335. CBB 2171. Ce³ J-34 u.Suppl. CIH 1822. IBEAdic 6335. IBP 2956. IGICorr 4976A. Pell 6399. CRF XIII 1241. VB² 1155.20. BSB-Ink I-44. CIBN J-35. Pr 2473. BMC II 515.IB 8957. Bod-inc J-010. Borm: IG 1448. Brinkhus 1167. 1168. 3132. Collijn: Stockholm 563. Finger: Düsseldorf 581. Hubay: Augsburg 1148. Hubay: Würzburg 1195. Hummel-Wilhelmi 358. Kind: Göttingen 2273. Madsen 2146. Nolden 1534. Oates 1144. Ohly-Sack 1549. Sack: Freiburg 1958. Šimáková-Vrchotka 1052. UBL-Ink I-45. I-46. Voulliéme: Trier 820. ISTC ij00034000. GWMs M10860.
Aarau KantB
. Augsburg SStB (2 Ex.), UB
(2 Ex.). Bamberg SB. Berkeley UL
. Berlin *SB
. Brugge Sem. Cambridge UL
(Rubr. 1476 u. 1482). Darmstadt ULB
(def.). Dillingen StudB
. Düsseldorf ULB
(Bl. 69 u. 70 fehlen). Esslingen StArch. Farneta Kart. Frankfurt (Main) PhilosTheolHochSch
(Bl. 1–6 fehlen). Freiburg UB
. Göttingen SUB
. Győr Sem. Klagenfurt Bisch. Klosterneuburg Aug (Bl. 22 u. 29 fehlen). København KglB
. Kraków BCzartoryski
. Kynžvart ZamKn
. Leipzig StB
, ehem. UB
. London BL
. Lübeck ehem. StB. Luzern Kapuz. Mainz Bisch, GutenbergM
. Manchester RylandsL
. Metten Benedikt. München SB
(3 Ex.). New Haven UL
. New York ButlerL
. Oxford Bodl
. Paris BN
(2 Ex.). Regensburg HB
(2 Ex.). Salzburg BenediktPeter. Sankt Petersburg NB. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Sigmaringen HB
. Stockholm KglB
. Strasbourg BNU
(Bl. 1 fehlt). Stuttgart LB
(3 Ex.). Trier StB
. Tübingen Stift
, UB
(2 Ex.). Washington (D.C.) LC
(Bl. 65, 66 u. 70 fehlen). Wien NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Würzburg *UB
(Bl. 61 fehlt). Zaragoza Kart
. Zwettl Zisterz
.
Gesamtüberlieferung: 62 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Sermones dominicales
Entstanden 1454/55(?). Die genaue Datierung, hsl. Überlieferung und Zusammensetzung dieser Predigtreihe sind bisher nicht erforscht (vgl. Mertens S. 41 Anm. 144; Verf.Lex.² IV 483).
200 Bl. [a–zAB⁸]. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:120G.
Bl. 1aα Incipiunt mones auctoꝛiſa a  do Nicolao papa qto Per exi-miū dm doctoꝛē ſacre theoloye  prēm Iacobū Cartuſie domus  extra muros Erfoꝛde vicaīm.  []N nomine di noſtri  Iheſu criſti Amen  Recogitans & mente  reuoluens parabolam  ſaluatoꝛis. de quin duobus &  vno talentis Math. xxv. Fate-oꝛ in coꝛde contremiſco preſer-tim. … Bl. 1bα Z. 14 … Dica a ad- dar. rechts ausgerückt uentꝯ  [³]Icite filie ſyon  ecce rex tuus veīt tibi  māſuetus Math. xxi.  Et oꝛigīaľr Zacharie .ix. Lic  ſub alys ꝟbis ea t ſu obtīuit  Ecce aūctas ſpūs ſctī in ſpiracōe  roboꝛata … Lage b inquiſicōis de xo miſit duos  … Endet Bl. 200bβ Z. 30 … Dedi t ꝑ miſſa oꝑa  vt flatū et vētū ī oꝛgaīs alioꝝ ſub  mīſtrē et aľt claues tāgat et fiſtľe  dulci vt ſꝑo reſoābūt o et me  cooꝑāte cui ſit laus et gľia Amē 
Vorlage: Berlin SB (Original).
HC 9333. CBB 2170 u.Suppl. Ce³ J-35 u.Suppl. IBP 2957. IDL 2544. VB 1996.8. BSB-Ink I-47. CIBN J-37. Pr 2324. BMC II 482.IB 8447. Bod-inc J-011. Günther 2612. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 239. Nolden 1537. Sack: Freiburg 1959. UBL-Ink I-49. I-50. Voulliéme: Trier 1192. ISTC ij00035000. GWMs M10870.
Aschaffenburg StiftB (def.). Basel UB
(Kaufv. 1474). Berlin *SB
. Boston (Mass.) PL
. Brugge Sem. Český Krumlov Franzisk
. Colmar BVille
. Darmstadt ULB
. Dublin *TrinityC
. Edinburgh UL
. Freiburg UB
. Haag MMeerman
. Innsbruck ULB. Koblenz Gy. Kraków BCzartoryski
, BU. Leipzig *UB
(2 Ex.). London BL
(2 Ex.). Mainz GutenbergM
. München SB
(2 Ex., 2. Ex. Bl. 1 fehlt, Bl. 200 def.). New Haven UL
. Nürtingen K. Ottobeuren Benedikt. Oxford Bodl
. Paris BN
(2 Ex.). Porrentruy BCant. Princeton UL
. Salzburg Kapuz. Sankt Gallen Benedikt
. San Marino (Calif.) HuntingtonL
(2 Ex.). Speyer LB
. Stuttgart LB
. Trier StB
. Washington (D.C.) LC
(Bl. 200 def.). Wien NB
(2 Ex.). Wrocław BOssolinski
.  — Ehem. Dax (Klagenfurt).
Gesamtüberlieferung: 42 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
186 Bl. [a¹⁰b–e⁸f¹²gh⁸ik¹⁰l–y⁸]. 2 Sp. 37 Z. Typ. 1:102G. Min. f. Init.
Bl. 1 leer. Bl. 2aα Incipiunt ſermones auctoriſa a do Nicolao papa nto.  Per eximiū d doctoꝛe ſacre  theoloye pe Iacobū cartuſie  domus extra muros Erforde  vicaīm  [⁵]N noīe di noſtri  jheſu criſti Amen  Recogitans ⁊ mē-te uoluēs ꝑabolā  ſaluatoꝛis. de q  duob ⁊ vno talētis Mat. xxv  Fateoꝛ in coꝛde cōtremiſco ſertim. … Bl. 2bα Z. 11 … Dica ma aduentꝯ.  [³]Icite filie ſion ecce rex  tuus venit tibi manſuetus. Math. xxi. et oꝛigīali. zacharie .ix. Licet ſub alijs bis. eadē tamē ſenſu obtinuit.  Ecce autas ſpūs ſancti in ſpiratione roboꝛata. … Lage b eo  de criſto ſentirent. De tri… Endet Bl. 186aβ Z. 24 … dedi  t ꝑ miſſa oꝑa vt flatū ⁊ vē-tum in organis alioꝝ ſubminiſtrem ⁊ alter claues tangat ⁊ fiſtule dulci vt ſpero ſonabūt  deo ⁊ me cooꝑante cui ſit laus  ⁊ gloria Amen.  Bl. 186b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Hildesheim DomB (Kopie).
Zur Datierung: Ex. Olomouc SKn in zeitgenössischem Sammelband (Bindevermerk 1476) mit GW 700 (Albertus Magnus: De mysterio missae. Ulm: Johann Zainer d.Ä., 29.V.1473), dort Rubrikatorvermerk 1475 (vgl. Schubert: Olmütz 36 u. 955).
Anm. Bl. 2a auch in abweichendem Satz, z.B. α Z. 1–14 Incipiunt ſermones auctoꝛiſa …  per Eximiū dominū doctoꝛē ſacre theologie patrem jacobum  cartuſie. domus extra muros  Ertfoꝛde. vicarium  [⁵]N nomine di noſtri iheſu xi. Amē.  Recogitās et men-te reuoluēs ꝑabo-lā ſaluatoꝛis. de q duob ⁊ vno talētis. Mat. . xxv. Fateoꝛ ī coꝛde. tremiſco ſertim. … (Ex. Hildesheim DomB).
H 9332. CBB 2169 u.Suppl. CBS 2087. IBP 2959. Pell 6402. CRF II 252. CRF VI 1108. VB 2204.4. BSB-Ink I-48. CIBN J-39. Pr 354. BMC I 84.IB 1027. Borm: IG 1449. Ernst: Hildesheim I,2 87. Günther 2846. Hubay: Eichstätt 545. Kocowski 1524. 1525. Madsen 2149. Sack: Freiburg 1960. Schubert: Olmütz 955. UBL-Ink I-51. Voit J-005. ISTC ij00035500. GWMs M10869. M10871.
Bamberg SB. Basel UB
(3 Ex.). Berlin *SB
(Bl. 101 def). Brno UKn
. Brugge ehem. Bisch. Darmstadt ULB
. Eichstätt UB
. Erfurt MinB (Kaufv. 1478). Freiburg UB
(Bl. 1 u. 9 fehlen). Hannover StB. Hildesheim DomB
. København KglB
. Leipzig UB
. London BL
. Mogiła Zisterz. Montpellier BVille
. München SB
. Nürnberg StB
. Olomouc SKn
. Paris BN
, Mazarin
. Praha NKn
(2 Ex.), Präm
. Regensburg HB
, SB
. Sankt Petersburg NB
(def.). Strängnäs Dom. Stuttgart LB
. Wien NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Wrocław BU
(3 Ex., 3. Ex. z.Z. Moskva GosB).
Gesamtüberlieferung: 36 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13911 Jacobus de Jüterbog: Sermones dominicales. [Speyer: Peter Drach d.Ä., nicht nach 28.IV.1475]. 
140 Bl. a–h⁸I⁸k–n⁸O⁸op⁸qr⁶. 43–44 Z. Typ. 2:94G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a m. Sign. a ij Sermones Dominicales notabiles et foꝛmales per anni circulum  Compilati per Eximiū ſacre theologie profeſſoꝛem dominū Iacobum  domus Carthuſie extra muro Erfoꝛde vicarium auctoꝛiſati a do-mino Nicolao papa quinto feliciter incipiūt  Incipit prologu  [⁵]N nomine domini noſtri Iheſu criſti Amen Recogitans et  mente reuoluen parabolam ſaluatoꝛis. de quin duobꝯ  et vno talenti Mat. xxv. Fateoꝛ in coꝛde tremiſco -ſertim. … Bl. 2b Dominica prima aduentu  []Icite filie ſyon ecce rex tuu venit tibi manſuetu Ma-thei .xxi. et oꝛiginaliter Zacharie .ix. lic ſub alij bi  eūdē t ſenſū obtinēt Ecce auctoꝛitas ſpū ſctī in ſpira-cōe roboꝛata … Sign. b illuminantur. vt linguis loquantur nouis Plus facientes ad edificaci-… Endet Bl. 139b Z. 17 … Dedi tamen per premiſſa operam vt flatū ⁊ ventū  in oꝛgani alioꝝ ſubmīſtrem ⁊ alter claues tangat. et fiſtule dulciter  vt ſpero reſonabūt deo. et me cooꝑante cui ſit laus et gľa Amen  Et ſic eſt finis Deo ga  Bl. 140 leer.
Vorlage: Heidelberg UB (Digitalisat).
H 9334. Ce³ J-37 u.Suppl. IBP 2960. IDL 2545. CRF XIII 1242. VB 2032. BSB-Ink I-49. CIBN J-38. Borm: IG 1450. Brinkhus 1171. Hubay: Würzburg 1194. Mead 939. Nolden 1535. 1536. Oates 1111. Ohly-Sack 1550. Schlechter-Ries 1009. Stewing: Rudolstadt 66. Voulliéme: Trier 1235. ISTC ij00037000. GWMs M10868.
Augsburg UB. Bamberg SB. Berlin *SB
(2 Ex., 1. Ex.† Bl. 48 fehlt, 2. Ex.†). Cambridge UL
. Darmstadt ULB
. Deventer StB
. Dresden SUB
(z.Z. Moskva GosB). Frankfurt (Main) UB. Fritzlar DomB. Fulda ZBFranzisk. Giessen UB. Göttingen SUB
. Haag KglB
. Heidelberg *UB
(Kaufv. 28.IV.1475). Koblenz Gy
. Kraków Kap (2 Ex.). Mainz GutenbergM
. Maria Laach Benedikt. Metz BMun
. München SB
. New Haven UL
. Oldenburg LB. Olomouc SKn
. Paris BN (2 Ex., 2. Ex. def.). Rudolstadt StB
. Sankt Petersburg NB. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Trier StB
(2 Ex.). Tübingen UB
(Bindev. 1483). Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Würzburg UB
. Zerbst Gy
.
Gesamtüberlieferung: 38 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
226 Bl. [ab¹⁰c–o⁸⁸⁸⁶p⁸q¹⁰r–zA–D⁸E¹⁰]. 31 Z. Typ. 1:120G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Sermones Dominicales Notabiles ⁊ foꝛmales ꝑ anni  circulū Compilati ꝑ Eximiū ſacre Theologie ꝓfeſſo-rem Dommū Iacobū domus Carthuſie extra muros  Erfoꝛde vicariū Auctoꝛiſati a domino Nicolao Papa  Quinto Feliter incipiunt.  Incipit Pꝛologus  []N nomine domini noſtri hieſu xi Amen. Recogitans et mente reuoluens paꝛabolam Salua-toꝛis de quin duobꝯ et vno talentis Mat. xxv  Fateoꝛ in coꝛde tꝛemiſco ſertim … Bl. 2b Z. 17 … Dica pꝛima aduentus di.  [³]Icite filie ſion ecce rex tuus venit tibi manſuetus  Mat. xxi. ⁊ oꝛginaľꝛ zach. ix. licet ſub alys verbis  eunď ſenſum obtinent Ecce auctoꝛitas ſpūſſi īſpiratōne roboꝛata … Lage b oꝛigine mďi qď nobis concedat hieſus xs ꝑ ſcľa bdictꝯ  … Endet Bl. 225a Z. 28 … dedi t ꝑ miſſa ope-rā vt flatū ⁊ ventū in oꝛganis alioꝝ ſubmīſtrē ⁊ alter cla-ues tangat ⁊ fiſtule dulciter vt ſpero reſonabūt ďo ⁊ me co-oꝑante cui ſit laus ⁊ gloꝛia A M E E N  Bl. 225b u. 226 leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Zur Datierung vgl. Hubay: Augsburg 1149: „Auf dem letzten leeren Bl. hs. Eintrag zum Ex. Augsburg SStB: ‘In exemplari Rottenbuchensi ad finem scriptum legitur: 1476’“. Der Verbleib dieses Ex. aus dem Augustiner-Chorherrenstift Rottenbuch ist unbekannt.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Lagenformel lautet korrekt [ab¹⁰c–o⁸⁸⁸⁶p⁸q¹⁰r–zA–D⁸E¹⁰].
H 9331. CBB 2168 u.Suppl. CBS 2086. Ce³ J-36. CIH 1823. Gspan-Badalić 366. IBE 3128. IBP 2958. IDL 2546. CRF XIII 1243. VB 631.3. BSB-Ink I-50. Pr 2656. BMC II 565.IB 10124. Bolchert: Colmar 61. Brinkhus 1170. Collijn: Stockholm 564. Günther 433. Hubay: Augsburg 1149. Hubay: Neuburg-Ottobeuren 240. Madsen 2147. 2148. Sack: Freiburg 1961. Schüling 469. UBL-Ink I-52. ISTC ij00036000. GWMs M10866.
Augsburg SStB
, UB. Bamberg SB. Basel UB
(2 Ex., 2. Ex. Fragm. Bl. 9). Berlin *SB
. Bochum UB
. Bregenz LB
(Bl. 1–11 fehlen). Colmar Consist
. Darmstadt ULB
. Dillingen StudB
(2 Ex.). Freiburg UB
. Gent BU
. Giessen UB. Haag MMeerman
. Innsbruck ULB
. København KglB
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 127 u. 226 fehlen, 2. Ex. Bl. 81 u. 130–143 fehlen, Bl. 144 def.). Kraków BCzartoryski
. Lambach Benedikt
(def.). Leipzig BuchM
(Fragm. 6 Bl.), UB
. Leuven UB†. London BL
. Lübeck ehem. StB. Maribor BischArch
. München SB
(4 Ex., 2. Ex. Kaufv. 1497), UB
. Neuburg SB
. New Haven UL
. Ottobeuren Benedikt (def.). Praha NKn
. Princeton ScheideL
, UL
. Salzburg UB
. Sankt Petersburg NB
. Sevilla BColomb. Stockholm KglB
. Strasbourg BNU
. Straubing Karm
. Stuttgart LB
(3 Ex.). Székesfehérvár Bisch (def.). Tübingen UB
. Vorau Aug (Bl. 215 fehlt). Washington (D.C.) LC
. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 52 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Sermones notabiles et formales de praecipuis festivitatibus
Entstanden 1454/55(?) (vgl. Mertens, S. 41 m. Anm. 144). Ausg. Jakub z Paradyża: Sermones de sanctis et praecipuis festivitatibus. Hrsg. Stanisław Andrzej Porębski. 2 Bde. Warszawa 2004–2007. (Textus et studia historiam theologiae in Polonia excultae spectantia. 29.30.).
254 Bl. a–q[r–zA]A–G⁸H⁶. 2 Sp. 34 Z. Typ. 1:120G.
Bl. 1aα Incipiūt ſermones notabiles  & foꝛmales per eximiū dominū  doctoꝛem ſacre theologie patrē  Iacobum Cartuſie domus extra muros Erfoꝛde vicariū de  precipuis feſtiuitatibus celebri-bus per anni circulum. tam de  temꝑe  de ſanctis. auctoꝛiſa-ti per dm papam Calixtū tercium. anno ſuo mo In octauo  viſitacōis marie gloꝛioſe virgi-nis Anno di .M.cccc.lv.  Prefacio ſiue ꝓhemiū eiuſdē  frīs Iacobi in idē opus monū  []Acobus dei & domini noſtri iheſu xi nus .xii  tribubus ⁊ … Bl. 1bβ Z. 20 Incipipit regiſtrum  [²]E ſancto andrea   .i  … Bl. 2aβ m. Sign. a ii Z. 1 Incipiunt ſermones ſcďm oꝛ-dinem Et mo de ſctō andrea.  [²]Mbulans iheſus iuxta  mare galilee Mat .iiii.  ſicut teſtatur hiſtoꝛia euangelica Math .iii. & Luce .iii. … Sign. b Credendum eſt ſicut vterus eli-… Endet Bl. 254aβ Z. 12 … te imperpetuū  ibidem viſuri & tecum permāſuri. Quod nobis preſtare dignetur Iheſus criſtus per ſe-cula benedictus Amen  Expliciūt ſermones notabiles  & foꝛmales per Eximiū dm  doctoꝛem ſacre theologie pa-trem Iacobum Cartuſie do.  ex muros Erfoꝛde vicariū  De precipuis feſtiuiſtatibus  celebrius per anni circulū tam  de temꝑe  de ſanctis aucto-riſati. per dm Papam Calix-tum terciū anno ſuo primo in  octaua viſitacōis gloꝛioſe Marie virgīs Anno di .M.cccclv.  Sequitur nunc excuſacio fi-nalis ipſius actoꝛis  Bl. 254bα [³]Ermones hos dictos  de feſtiuitatibus celeoꝛibus ꝑ āni circulū  diuīa opitulacōe collectos. … Endet β Z. 30 … ſed ſolus ille qui incremētū dat deꝯ  cui ſoli eſt honoꝛ & gľa in ſecula Amen   Et ſic eſt finis. 
Vorlage: Leipzig UB (Original).
Anm. Zur Kollation: nach Lage q acht Lagen (64 Bl.) ohne Signatur, nur Zählungen 〈i–iiii〉⁸.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 33. Freiburg UB (Digitalisat).
HC 9329. CBB 2167 u.Suppl. Ce³ J-38 u.Suppl. IBP 2961. IDL 2543. Pell 6401. BSB-Ink I-45. CIBN J-36. Pr 2325. BMC II 483.IB 8452. Borm: IG 1451. Collijn: Stockholm 565. Günther 2613. Hubay: Augsburg 1150. Hubay: Würzburg 1192. Hummel-Wilhelmi 359. Ohly-Sack 1551. Sack: Freiburg 1962. UBL-Ink I-47. ISTC ij00038000. GWMs M10875.
Augsburg SStB (def.). Bamberg SB. Boston (Mass.) PL
. Brugge Sem. Colmar BVille
. Darmstadt ULB
(def.). Dillingen StudB. Engelberg Benedikt. Frankfurt (Main) UB. Freiburg UB
. Giessen UB. Haag MMeerman
(2 Ex.). Innsbruck ULB. Kraków Kap. Leipzig BuchM
, *UB
. London BL
. Mainz GutenbergM. Metz BMun
. Michelstadt *K. Mogiła Zisterz (def.). Moskva GosB (Fragm. Lage o). München SB
. Neuburg SB
. New Haven UL
(Bl. 249 fehlt). New York ButlerL
. Paris BN
. Philadelphia FreeL
. Rottenburg Sem
(Bl. 254 fehlt). Sandomierz Sem (def.). Sankt Petersburg NB (def.). Speyer LB
. Stockholm KglB
. Stuttgart LB
(4 Ex.). Wien Benedikt, NB
. Wolfenbüttel HerzogAugustB
. Würzburg UB
(3 Ex., 3. Ex. Bl. 254 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 44 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
274 Bl. [a–o⁸p¹⁰q–zA–L⁸]. 32 Z. Typ. 1:120G.
Bl. 1a Incipiunt ſermones notabiles et foꝛmales ꝑ eximiū dm  doctoꝛē ſacꝛe theologie patrē Iacobū Cartuſie domus  extra muros Erfoꝛd vicariū de cipuis feſtiuitatibus celebꝛibus per āni circulū tam de temꝑe  de ſanctis. auctoꝛi-ſati per dm papā Calixtū terciū. āno ſuo pꝛimo In octauo  viſitacōis marie gloꝛioſe virginis Anno di .M.cccc.lv.  Pꝛefacio ſiue ꝓhemiū eiuſdē fratris Iacobi in idem opus  ſermonum.  [⁵]Acobus dei ⁊ domini noſtri iheſu xi ſeruus .xii.  tribubus ⁊. … Bl. 2a Incipit regiſtrum.  [²]E ſancto andrea   i  … Bl. 2b Incipiūt ſeꝛmones ſecundum oꝛdinem.  Et pꝛimo de ſancto Andꝛea.  [³]Mbulans iheſus iuxta mare galilee. Math .iiii. ſi  teſtatur hiſtoꝛia euangelica Math .iii. et Luce .iii.  … Lage b Inde ſequitur quartū ſc ꝙ fecit ſc domū ſibi edificauit. O  … Endet Bl. 274a Z. 11 … te imꝑpetuū ibidem vi-ſuri et tecū ꝑmanſuri Quod nobis pꝛeſtare dignetur iheſus  cꝛiſtus per ſecula benedictus Amen.  Sequitur nunc excuſacio finalis ipſius actoꝛis.  [³]Ermones hos dictos de feſtiuitatibus celebꝛioꝛi-bus ꝑ anni ciꝛculum diuina opitulacōe collectos … Bl. 274b Z. 18 … ſed ſolus ille qui incꝛementum dat deus  cui ſoli eſt honoꝛ et gľia in ſecula Amen. Laus deo.  Expliciunt ſermones notabiles et foꝛmales per eximium  dm doctoꝛem ſacꝛe theologie patrem Iacobum Cartuſi  domus extra muros Erfoꝛde vicariū De pꝛecipuis feſti-uitatibus celebꝛius per anni circulū tam de temꝑe  de ſanctis auctoꝛiſati. ꝑ dm Papā Calixtū terciū āno ſuo pꝛimo  in octaua viſitacōis gloꝛioſe Marie ginis Anno di M.cccc.lv. 
Vorlage: Leipzig UB (Original).
HC 9330. CBBSuppl 4471. Ce³ J-39 u.Suppl. CIH 1824. IBE 3129 u.Adic. IGICorr 4976B. VB 631. BSB-Ink I-46. Pr 2657. BMC II 564.IB 10128. Bod-inc J-012. Brinkhus 1169. Günther 434. Hellwig 526. Hubay: Würzburg 1193. Hummel-Wilhelmi 360. Kind: Göttingen 2274. Luginbühl-Bothien 328. Müller: Einsiedeln 403. Ohly-Sack 1552. Sack: Freiburg 1963. Scheidegger-Tammaro 777. Schlechter-Ries 1008. UBL-Ink I-48. ISTC ij00039000. GWMs M10873.
Augsburg UB
. Baltimore ArtM. Bamberg SB. Berlin *SB†
. Bloomington LillyL. Brussel BR. Bryn Mawr GoodhartL. Colmar BVille. Einsiedeln Benedikt
(Fragm. 1 Bl.). Farneta Kart. Frankfurt (Main) UB. Frauenfeld KantB
. Freiburg UB
. Göttingen SUB
(def.). Göttweig Benedikt
. Gyöngyös Franzisk. Halle ULB
. Heidelberg UB
. Kaufbeuren Jes. Leipzig BuchM
, *UB
. Leuven TheolF. London BL
. Mainz GutenbergM
(Fragm.). Michaelbeuern Benedikt. Minneapolis UL. München SB
(6 Ex., 3. Ex. Rubr. 1476, 6. Ex. Fragm. 1 Bl.), UB
. New York MorganL. Nürnberg GermanNM
(def.), StB
. Oxford Bodl. Parkminster Kart. Praha NKn
. Princeton ScheideL. Regensburg HB
. Sankt Gallen Benedikt. San Marino (Calif.) HuntingtonL. Schwaz Franzisk
. Sevilla BColomb. Stuttgart LB
(3 Ex.). Tübingen Stift
, UB
. Ulm StB
(2 Ex., 1. Ex. def.). Washington (D.C.) LC (2 Ex.). Wien NB
. Würzburg UB
. Zaragoza Kart
. Zürich ZB
.  — Ehem. von Klemperer (Dresden) (z.Z. Moskva GosB).
Gesamtüberlieferung: 58 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
De valore et utilitate missarum pro defunctis
Auch „De missis votivis pro defunctis“. Entstanden 1447 (vgl. Meier Nr 94; Mertens, S. 37 [zur „Quaestio utrum una missa sit efficacior“] u. 279; Verf.Lex.² IV 483).
13915 Jacobus de Jüterbog: De valore et utilitate missarum pro defunctis. Daran: Johannes de Mechlinia: Determinatio utrum dei opera possint impediri daemonis malitia. [Lübeck: Matthäus Brandis, um 1493]. 
20 Bl. AB⁶C⁸. 27–29 Z. Typ. 2*:98G, 4:165G. Rubr. ζ.
Tit. De valore et vtilitate miſſarū ꝓ  defūctis celebratarū ꝑ ſacre theologie ꝓfeſſore Iacobū ordinis  carthuſienſis edita.  Bl. 1b Contenta huius opuſculi  … Bl. 2a m. Sign. A ij ⁌ De valore et vtilitate miſſarum pro defunctis ce-lebratarum per ſacre theologie profeſſorē Iacobū  ordinis carthuſienſis edita.  [⁸]Ilia cuiuſdam laici nuper defūcta in vita diſpoſuit ſibi redimi  quingentas miſſas ſpeciales ſa-tiſfactorias … Sign. b dam dulcioꝛ eſſet deo oblatio ꝑ dignum ſacerdotem  … Endet Bl. 14b Z. 10 … et plura bona facit in parochia magna  in parochia parua.  Hic finit preſens opus  Bl. 15a m. Sign. C iij ⁌ Utrum perfecta dei opera poſſint impediri  demonis malicia Contra primū argui ſic.  ⁌ Perfectū eſt cui nō t fieri additio. … Endet Bl. 19a Z. 24 … vt cu electis ſemꝑ  feliciter gaudeamus.  Explicit determinatio eximij et diſertiſſimi doctoris ſacre theologie magiſtri Iohannis de  Mechilinia habita in vniuerſitate Colonie  in ſcolis artiſtarū in quotlibet.  Bl. 19b u. 20 leer.
Vorlage: Göttingen SUB (Kopie). München SB (Digitalisat).
Anm. Zwischen dieser und der nachfolgenden Nr besteht das Verhältnis von Vorlage und meist seiten-, teils zeilengetr. Nachdr.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 18. München SB (Digitalisat).
Altmann: Brandis, Matthäus 24. CBS 2081. IBP 2963 u.Add. BSB-Ink I-42. Collijn: Stockholm 562. Collijn: Uppsala 765. Kind: Göttingen 2275. Kocowski 1521. Ohly-Sack 1555. ISTC ij00040200. GWMs M10888.
Frankfurt (Main) UB (Bl. 9, 10 u. 15–20 fehlen). Göttingen SUB
. Kevelaer Orat. Kraków BCzartoryski
, BU. Lublin Sem (def.). München SB
. Parkminster Kart. Poznań Erzbisch. Rossleben *ehem. KlSch. Sankt Petersburg NB. Stockholm KglB
. Stuttgart LB
. Uppsala UB
. Warszawa BN (2 Ex., 1. Ex.†, 2. Ex.†). Wrocław BOssolinski, *BU
(def.).
Gesamtüberlieferung: 18 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13916 Jacobus de Jüterbog: De valore et utilitate missarum pro defunctis. Daran: Johannes de Mechlinia: Determinatio utrum dei opera possint impediri daemonis malitia. [Heidelberg: Heinrich Knoblochtzer], 1493. 
20 Bl. AB⁶C⁸. 29–31 Z. Typ. 7:150G, 8:94G. Init. b, f, t.
Tit. (D¹)e valore et vtilitate miſſarū  pro defunctis celebꝛatarū per-ſacre theologie pꝛofeſſoꝛē. (I¹)a-cobū oꝛdinis: cartuſiēſis edita  Bl. 1b Contēta huius opuſtuli  … Bl. 2a m. Sign. A ij. De valoꝛe et vtilitate miſſaꝛu pꝛo defunctis  celebꝛatarum per ſacre theologie pꝛofeſſoꝛem Ia-cobum oꝛdinis cartuſienſis edita  (F)Ilia cuiuſda laijci nuper  defuncta ī vita deſpoſuit ſibi  redimi quingentas miſſas  ſpeciales ſatiſfactoꝛias … Sign. b dam dulcioꝛ eēt deo oblacō per dignū ſacerdote  … Endet Bl. 14b Z. 11 … et plura bona facit in  parꝛochia magna qua in parꝛochia parua/  Et ſic eſt finis huius operis.  Anno .M.CCCC.XC.III.  Bl. 15a Vtrū perfecta dei opera poſſint īpediri de-monis malicia Cōtra pꝛimū arguitur ſic.  Perfectū ē cui nō poteſt fieri addicō. … Endet Bl. 19a Z. 26 … vt cum electis ſemper feciliter gaudeamus.  Explicit determinacio Eximij et deſertiſſi-mi doctoꝛis ſacre theologie Magiſtri johānis de mechilinia habita in vniuetſitate co-lonie. in ſcolis artiſtarum in quotlibet  Bl. 19b u. 20 leer.
Vorlage: Berlin SB (Originale). Freiburg UB (Teilkopie).
Anm. 1. Tit. auch abweichend mit Typ. 8:94G De valoꝛe et vtilitate miſſarum pꝛo defunctis celebꝛatarum per ſacre theologie pꝛofeſſoꝛem Iacobum oꝛdinis Cartuſienſis edita.  (H; z.B. Ex. Augsburg SStB. 1. Ex. Freiburg UB. 2. Ex. München SB. Ex. Sélestat BVille).
Anm. 2. Sotheby’s (London) Music, Continental and Russian Books and Manuscripts (20.V.2014) Nr 64 m. Prov. London LawSoc (Sammelband m. 7 Inkunabeln u. 3 Drucken 16. Jh.).
HC 9341. CBB 2172 u.Suppl. CBS 2082. Ce³ J-40 u.Suppl. IBE 3130. IBP 2964 u.Add. IDL 2542. IGI 4975 u.Corr. Pell 6402bis. CRF VIII 295. CRF XIII 1244. VB 1203. BSB-Ink I-41. CIBN J-40. Pr 3141. BMC III 671.IA 12971. Borm: IG 1452. Brinkhus 1166. Günther 1128. Hubay: Augsburg 1151. Hubay: Eichstätt 544. Jurot 454. 455. Kocowski 1520. Luginbühl-Bothien 327. Madsen 2151. 2152. Nickel: Zwickau I-7/205. Ohly-Sack 1553. 1554. Reichert: Trier 65. Sack: Freiburg 1964–1966. Scapecchi: Firenze 1497. Schlechter-Ries 1006. 1007. Sheehan: Vaticana J-5. UBL-Ink I-44. Voulliéme: Trier 854. ISTC ij00040000. GWMs M10884.
Amsterdam UB
. Augsburg SStB. Baltimore ArtM. Bamberg SB (5 Ex.). Berlin *SB
(4 Ex., 1. Ex.†, 4. Ex.†). Bloomington LillyL
. Bonn ULB
. Bregenz Zisterz
. Chicago NewberryL
. Città del Vaticano BVat
(2 Ex.). Darmstadt ULB
(2 Ex.). Eichstätt UB. Engelberg Benedikt. Erfurt StB
. Firenze BN
. Frankfurt (Main) UB (2 Ex., 2. Ex. def.). Frauenfeld KantB
. Freiburg UB
(3 Ex., 1. Ex. def., 3. Ex. Fragm. Bl. 15–20). Fribourg BCantU
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Fulda HLB. Giessen UB. Gotha ForschB
. Halle ULB
. Heidelberg *UB
(2 Ex.). Innsbruck ULB. Karlsruhe *LB
(2 Ex.). København KglB (2 Ex.). Köln UStB
(3 Ex.). Kórnik Akad. Kraków ehem. Aug, BCzartoryski
, BU. Leipzig UB
. Leuven TheolF. Linz LB. London BL
, ehem. LawSoc, VictoriaAlbertM (def.). Mainz GutenbergM
. Maria Laach Benedikt. München SB
(2 Ex.), UB
(3 Ex.). Napoli BN. Nordhausen BlasiiB. Olomouc SKn
. Paris BN
, DominJacques. Parkminster Kart (def.). Périgueux BMun
. Płock ehem. Sem. Praha Kap. Provo UL
. Regensburg SB
. Sankt Gallen Benedikt
. Sankt Petersburg NB. Sélestat BVille
. Sevilla BColomb. Solothurn ZB
. Strängnäs Dom. Strasbourg BNU. Stuttgart LB
. Trier Sem
(def.). Tübingen UB
. Urbana UL. Ushaw C. Vyšší Brod Zisterz
. Walberberg Albert. Washington (D.C.) BurnsL
. Wien NB
(2 Ex.). Wolfenbüttel *HerzogAugustB
. Wrocław BU
(2 Ex., 2. Ex. z.Z. Moskva GosB), Kap. Würzburg UB
. Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 97 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
De veritate dicenda aut tacenda
Entstanden um 1446/47 (vgl. Meier Nr 88; Mertens S. 37 u. 283; Verf.Lex.² IV 483).
20 Bl. [ab¹⁰]. 32 Z. Typ. 1:117G.
Bl. 1a Tractatus ꝑutilis de veritate dicenda aut tacēda religioſi pis egregij ſacre theologie ꝓfeſſoris di iacobi ď paradiſo. ꝓfeſſi ſacri oꝛdinis Carthuſienß domꝯ  ſācte agnetis apud erffurdiā.  []Epe numero pulſatus a meipſo/ ⁊ ab alijs īcitatus voluebam in mente mea dubitans.  … Lage b ammonitōnem. ⁊ ipſam obmittendo immediate recur… Endet Bl. 19b Z. 21 … pꝛo quo nō aliā  caritatis mercedem michi opto repoꝛtare a lectoꝛe meis  ſcriptis grato. Amen჻  Explicit Tractatꝯ de veritate  dicēda ⁊ tacēda eximij doctoris venerabilis pis di iaco-bi oꝛdinis carthuſie. ſacre pagine ꝓfeſſoris ჻  Bl. 20 leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Basel UB (Digitalisat).
Anm. Christie’s (London) 3.IV.1996 Nr 118.
Reproduktionen: Basel UB (Digitalisat).
H 9336. Kaufmann-Nabholz 343. Haegen: Basler Wiegendrucke 10.8. CBS 2083. Ce³ J-41 u.Suppl. CIR J-4. IBP 2965. IGI 4976. Pell 6403. CRF XIII 1245. CRF XXI 278bis. VB 419.3. BSB-Ink I-43. CIBN J-41. Pr 7547. BMC III 740.IB 37219. Bod-inc J-013. Collijn: Uppsala 766. Hubay: Würzburg 1196. Kocowski 1522. Nickel: Zwickau I-8/880. Ohly-Sack 1556. Sack: Freiburg 1967. Scheidegger-Tammaro 776. ISTC ij00041000. GWMs M10890.
Alba Julia Batthyan
. Appenzell Kapuz. Aschaffenburg StiftB
. Augsburg UB. Bamberg SB (3 Ex.). Basel UB
(2 Ex., 1. Ex. Rubr. 1474). Bautzen DomKap. Berlin *SB
. Bloomington LillyL
. Bryn Mawr GoodhartL
. Città del Vaticano BVat
(Bl. 11–20 fehlen). Cluj-Napoca BU
. Dresden SUB (z.Z. Moskva GosB). Edinburgh UL
. Engelberg Benedikt (2 Ex.). Frankfurt (Main) UB. Freiburg UB
. Fribourg BCantU. Görlitz OberlausitzBWiss
(z.Z. Wrocław BU). Heilbronn StArch. Leipzig BuchM
. London BL
. Luzern Kapuz (Kaufv. 1475), ZB
. Metten ehem. Benedikt (vermisst). Metz BMun
. München SB
. New Haven UL
. Oxford Bodl
. Paris BN (2 Ex.). Parma BPalat. Roma BVallicell. Sankt Petersburg NB. San Marino (Calif.) HuntingtonL
. Sélestat BVille
. Sion BCant
. Stuttgart *LB
(2 Ex.). Uppsala UB
(Kaufv. 1474). Versailles BMun
(Fragm. 2 Bl.). Wien NB
(2 Ex.). Wrocław BU (z.Z. Moskva GosB). Würzburg UB
. Zürich ZB
. Zwickau *RatsSchB
.
Gesamtüberlieferung: 51 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendruckehttps://www.gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/JACOJUT.htm • Letzte Änderung: 2025-07-24