Horae
 
Der Abschnitt „Horae“ enthält umfangreichere Sammlungen von Gebeten zur privaten Andacht. In Anlehnung an das kirchliche Stundengebet sind sie im Unterschied zu diesem jedoch nicht kanonisch festgelegt und auch regional unterschiedlich tradiert, vgl. auch Breviarium. Die Ordnung erfolgt alphabetisch nach Ländern.
Kleinere Gebetssammlungen oder Gebete zu besonderen Anlässen s. Oratio bzw. Orationes.
Als Einzeltitel erscheinen nicht nur Sammlungen mit dem lateinischen Titel „Horae“, die sich am Stundengebet orientieren, sondern auch hierher verwiesene Textgruppen aus den vorhergehenden Alphabetteilen sowie ähnliche anonym überlieferte Titel aus den folgenden, ferner Gebetbücher mit sprachlich unterschiedlich gefassten Titeln. Es konnten deshalb keine strengen inhaltlichen Maßstäbe an die Drucke angelegt werden wie etwa das Vorkommen eines Stundengebets, bestimmter Suffragien oder einer Litanei.
Als Grundsprache der Texte ist Latein anzusehen. Es wird nicht eigens vermerkt. Vollständig in einer der Volkssprachen abgefasste Gebetbücher werden mit einem Sprachattribut versehen. Bei den in Paris gedruckten Ausgaben ist davon auszugehen, dass sie entsprechend der regionalen Bestimmung der Ausgaben auch volkssprachige (englische, französische, spanische) Gebete enthalten.
Charakteristisch für das Stundenbuch im eigentlichen Sinne ist die Beigabe von kalendarischen Informationen. In der niederländischen Tradition erscheinen, ebenso wie in späten Pariser Drucken, neben dem reinen Jahres-Kalendarium und einem Almanach verschiedene Tafeln, u.a. zur Berechnung des Osterfests. Diese Textteile werden in der Beschreibung nur anzitiert. Die Gültigkeit des Almanachs wird hinter dem Titel wiedergegeben, sie ist jedoch zur Datierung der Drucke kaum zu nutzen.
Da eine Vielzahl der Ausgaben einzig in Pergamentexemplaren erhalten ist, kann eine Berechnung des Formats nach der Bogenbrechung des Papiers nicht immer erfolgen. Bei einigen dieser Ausgaben ist zudem davon auszugehen, dass geplant war, die gesamte Auflage auf Pergament abzudrucken. So entfiel bei der Einrichtung des Satzes die Notwendigkeit, sich an den gängigen Papiergrößen zu orientieren.
Außerdem konnten die Drucker die von ihnen angestrebten Blattgrößen durch unterschiedlich häufige Brechungen der im Handel befindlichen Papierformate erreichen. Genaue Auskunft über die Faltungsvorgänge der Papierbögen können nur die Haarlinien des Papiers geben, wozu eine Auswertung der Originaldrucke notwendig wäre. Da sie nicht durchgängig möglich war, werden grundsätzlich die Angaben der früheren bibliographischen Verzeichnisse übernommen, es sei denn, es konnten offenkundige Fehler korrigiert werden.
Der Umfang des Satzspiegels ist bei den Stundenbüchern nicht nur von der Kegelhöhe der Schriften und der Zeilenzahl abhängig, sondern auch vom Gebrauch von Leistenstücken, wobei denkbar ist, dass der Textsatz manchmal unabhängig von dem Rahmen ausgedruckt worden ist. Die Leisten sind bislang weder für den gesamten Buchdruck noch für einzelne Druckorte oder Drucker zitierbar bildlich erfasst. Um wenigstens eine vage Vorstellung vom Umfang der Satzspiegel zu geben und die Unterscheidung bei eventuellen Ähnlichkeiten der Zeilenbrüche zu erleichtern, wird — wo möglich — die Verwendung von Leisten (vier entsprechen einem vollständigen Rahmen) vermerkt. Bei der Aufzählung der oft blattgroßen Bildbeigaben bedeutet das Fehlen von Angaben über Leisten, dass sich die in der Kollationszeile angegebene Anzahl auf dem Blatt vorfindet. Die Verwendung von weniger Leisten wird möglichst vermerkt. Die Angabe der „Signatur b“ erfolgt, im Gegensatz zu der im GW sonst üblichen standardisierten Form, mit der exakten Wiedergabe der gedruckten Signatur. Desgleichen wird, soweit zu erkennen und nicht durch Ausmalung verdeckt, der Bildinhalt der in der Textbeschreibung erwähnten Holz- oder Metallschnitte angegeben.
Die Vorlage für die Beschreibungen des Artikels bilden vielfach Mikrofilme, eine Anzahl von Drucken konnte aber auch auf Bibliotheksreisen im Original („Vorlage: Original/e“) untersucht werden. Dies erlaubte ein genaueres Studium, doch waren in beiden Fällen die vom Drucker verwendeten Materialien oft nicht zweifelsfrei zu erkennen, da viele Initial-Räume durch Illuminationen geschmückt sind, die gedruckte Initialen oder Platzhalter verdecken. Dies betrifft besonders französische Drucke. Bei ihnen sind deshalb Angaben wie „Minuskeln (oder Majuskeln) für Initialen“ nur dann in die Kollation aufgenommen, wenn der Sachverhalt sicher feststeht und die Platzhalter im gesamten Druck verwendet wurden. Ein vereinzelter Gebrauch an wenigen Stellen wird übergangen.
Das gedruckte (gestempelte?) „KL“ der Kalendarien gilt (entsprechend der Anleitung für die Beschreibungen) nicht als Initiale.
Zahlreiche Ausgaben zeigen – sogar bei gleichem Druckdatum – erhebliche Satzunterschiede. Gerade auch bei den Pariser Ausgaben ist eine bedeutende Anzahl von Exemplaren aus verschiedenen Drucken (oder Teilauflagen ?) zusammengesetzt. Grundsätzlich wurde nicht beabsichtigt, diesen Varianten nachzugehen, zumal dies nur bei recherchierbaren Bestandteilen der Beschreibungen möglich gewesen wäre. Exemplare mit einem festen Druckdatum werden prinzipiell als in sich komplette und so konzipierte Drucke angesehen, es sei denn, es zeigen sich textliche Brüche oder Unterschiede im Typengebrauch, Abweichungen in den Signaturen etc. Zahlreiche Pariser Ausgaben wirken wie seiten- oder zeilengetreue Nachdrucke des Textes, um die andere Leistenstücke angeordnet sind. So kann nicht ausgeschlossen werden, dass einzelnen Nrn Exemplare zugeordnet wurden, deren Leistenrahmen voneinander abweichen. Kombinierte Exemplare werden, abweichend von sonst üblichem GW-Verfahren, nur bei der Ausgabe beschrieben, die den Hauptteil ausmacht. Die aus anderen Ausgaben ergänzten Teile oder Einzelblätter werden (so es zu ermitteln war) nur beim Exemplarnachweis angemerkt, aber nicht als Fragmente gesondert beschrieben. Wegen der Materialbasis (Teilkopien, Einzelfotos) wird das nur in Einzelfällen möglich gewesen sein.
In den früheren bibliographischen Zusammenstellungen gedruckter Stundenbücher finden sich besonders viele zweifelhafte Ausgaben, von denen keine Exemplare erhalten sind. Von diesen Nachrichten werden nur die erschlossen, die ein festes Datum haben und somit konkret wirken, in den Übersichten jedoch sind sie nicht verzeichnet, vgl. auch Sp. 426–429. Im Übrigen wurde im Exemplarnachweis Vollständigkeit angestrebt, gegebenenfalls auch durch Zitate von Antiquariatskatalogen, die sich auf jetzt in Privatbesitz befindliche Exemplare beziehen. Ein Teil der irrigen Informationen in der bibliographischen Tradition beruht auch darauf, dass in den Bastarda-Schriften besonders der Pariser Drucke die Minuskeln „v“ und „x“ missdeutet und falsch interpretiert wurden.
 
Vgl. Deblock, Geneviève: Les livres d’heures au XVe siècle, révolution technique et tradition culturelle. In: Les trois révolutions du livre. Catalogue de l’exposition … 8 oct. 2002–5 jan. 2003. Paris 2002 S. 168–174. — Dondi, Cristina: Books of hours. In: Incunabula and their readers. London 2003 S. 53–70. —Haimerl, Franz Xaver: Mittelalterliche Frömmigkeit im Spiegel der Gebetbuchliteratur Süddeutschlands. München 1952.— Dictionnaire de spiritualité VII Sp. 410–431. Paris 1969. —Horae B.M.V. : 158 Stundenbuchdrucke der Sammlung Bibermühle 1490–1550. Ramsen 2003 (Antiquariat Heribert Tenschert. Katalog 50) (zitiert: Tenschert: Horae) — Nettekoven, Ina: Der Meister der Apokalypsenrose der Sainte Chapelle und die Pariser Buchkunst um 1500. Turnhout 2004 (Ars nova. 9.) — Wieck, Roger S.: Painted prayers. New York 1997. — Wieck, Roger S.: Time sanctified: The Book of Hours in Medieval art and life. New York 1988.
 
 
 
 
 
Leven Jesu Christi (ILC 1247 u.a.)
Übersicht der Diözesen (außer Rom)
In der Mehrzahl sind die Stundenbücher für den Gebrauch der gesamten Kirche (ad usum Romanum) bestimmt. Er wird hier nicht gesondert erschlossen.
In den Drucken erscheint der Gültigkeitsbereich meist auf dem Titelblatt oder im Kolophon. Wenn sich dort keine Angaben finden, kann er nach der „Norm“ neben den Lagen-Signaturen oder möglicherweise vom Ende der Evangelien-Perikopen (vor dem Marien-Offizium) ermittelt werden. Untersuchungen des Kalendariums zur lokalen Verehrung von Heiligen wurden nicht vorgenommen.
13066. 13327
13325
13118. 13191. 13320
13231
13302
13183. 13230
13133. 13201
13224
13095
13155. 13188. 13210. 13270. 13303
13102
13109. 13120
13178. 13218. 13261
13170
13056. 13068. 13084. 13138. 13213. 13214. 13225. 13288. 13302
12955
13047
13033. 13205. 13319. Sp. 486a
13030
13165
13108. 13167. 13243. 13405
13238. 13322
13448
13072. 13175. 13184. 13192
13324
13207
13221
12956
13040. Sp. 599a
13219
13055. 13060. 13062. 13064. 13074. 13079. 13083. 13085. 13097. 13100. 13106. 13107. 13111. 13121. 13122. 13147. 13206. 13215. 13228. 13245. 13280. 13301. Sp. 483b. Sp. 483f. Sp. 599b. Sp. 633b. Sp. 643a. Sp. 654a
13042. 13113. 13136. 13161. 13220. 13281
13127
13094
13052. 13057. 13139. 13168. 13193. 13212. 13239. 13282. 13323
13363. 13380
13099. 13160
13013. 13014. 13015. 13016. 13017. 13018. 13019. 13020. 13021. 13022. 13023. 13024. 13025. 13026. 13027. 13028. 13048. 13049. 13051. 13052. 13093. 13128. 13129. 13156. 13176. 13211. 13216. 13235. 13251. 13299. 13321. 13377. 13402. 13407. Sp. 553b. Sp. 553c
13448
13032
13217
13058
13403. 13404. 13406. 13413
13045. 1314110. 13152. 13240
13180. 13232
13142. 13203. 13226. 13283. 13293. 13302. 13304. Sp. 643a
13326
13443
13410
Chronologische Übersicht der datierten Ausgaben
12981
13355
13358
13335
1333510
13336
13359
13360
13337
13424
12948
13353
13389
13361
13362
13363
13331
12990
13364
13425
13003
13334
13366
13143
13367
13144
13338
13054
13339
13442
13392
13399. 13400
12945
13004
13055
13340
13341
13430
13368
13111
13088
13316
13395
13264. 13265
13266
13342
12946
13131
13246
13173
13267
13369
13401
13112
13431
13114
13370
13089
13172
13069
13113
13343
13343
13317
13115
13268
13035
12984
13447
13042
12993
12950
13033
13270
13271
12994
13290
13034
13417
13147
13372
13090
12947
12987
13291
13292
13345
13132
13148
13403
13292
13136
13091
13137
13373
12979
13044
13375
Sp. 693a
13374
13117
13394
13138
13118
13139
13376
13151
13119
13294
13152
13153
13060
13140
13176
12980
13377
13327
13443
13177
13378
13178
13404. 13405
13419
13179
13305
13322
13154
13379
13180
13432
13181
13420
13093
13183
13432
13353
13120
13182
13094
13406
13095
13074
13096. 13097
13098
13421
13184
13384
13346
13306
13185
13380
13248
13006
13186
13121
13076
13347
13348
13429
13326
13187
13045
13381
13249
13382
13307
13437
13062
13188
13410
13433
13009
13080
13156
13189. 13190
13191. 13192
13250
13017
13195. 13250
13383
13252
13157
13196
13330
13197
13158
13384
13198
13199
13058
13385
13200
13201
13310
13159
13202
13203
13204
13205
13396
13297
13206
13427. 13428
13434
13211
12970
13160
13349
13040
13390
13208. 13207
13209
12969
13438
12951
13212
13047
13213. 13214. 13215
13216
13324
13217
13161
13273
13386
13218. 13219. 13220
13312
13314
13162
13245
13253. 13254
13163
13164
13387
13274
13275
13298
13221
13222
13223
12957
13011
13350
13224. 13225. 13226
13083
13445
13100
13229
13101
13038
13388
13230
13048
13285
13102
13256
13257
13231
13232
13435
12971
1314110
12972
13233
13171
13165
13166
13414
13237
12973
13037
13028
13084. 13085
13238. 13239
13300
13288
13301
13240
13169
13241
13242
13446
13170
13302. Sp. 643a
Sp. 429a
13086
13243
13103
13168
13315
13104
13105. 13106
13107
13108
13303. 13304
13262
13244
13109
13110
Übersicht nach Druckorten und Druckern
Sp. 701a
13404
13405
13419
13406
13421
13422
13418
13420
13400
13399
13401
13417
13403
13402
12982
12983
12945
12946
12947
12981
13439
13440
12949
12948
12950
12951
13390
13407
13423
13427
13428
13424
13425
13426
12944
13408
13409
13410
13329
13330
Sp. 695a
13391
13332
13393
13331
13394
13392
13029
13030
13031
13032
13411
13412
13429
13413
13033
13430
13431
12952
13328
12953
12954
Sp. 436a
12984
12997
12955
13447
13432
13433
13434
13435
13436
12956
12998
12957
12958
13017
13014
13015
13016
13018
13019
13020
13013
13006
13008
13009
13011
12959
12999
13010
12960
13007
13001
13002
13003
13005
13004
12961
13000
13038
13037
13035
13036
Sp. 429a
13034
13039
12962
12963
13012
13334
13333
12964
13441
13040
13347
13336
13350
13335
1333510
13337
13338
13339
13340
13342
13343
13345
13341
13343
13346
13348
13349
Sp. 712a
13398
12986
12985
12965
Sp. 443a
13049
Sp. 553a
Sp. 487a
Sp. 654a
Sp. 519b
Sp. 633a
13258
13234
13300
13302
Sp. 643a
13103
13105
13106
13304
13303
13053
13050
13266
13131
13172
13289
Sp. 655a
13261
13092
13142
13143
13144
13054
13063
13055
13111
13316
13064
13051
13065
13066
13264
13265
13067
13246
13267
13068
13069
13070
13284
13114
13071
13056
13116
13072
13094
13095
13098
13076
13061
13062
13245
13083
13077
13080
Sp. 598a
Sp. 598b
13086
13120
13122
13078
13193
13308
13046
13194
13309
13123
13124
13125
13127
13126
13129
13128
13155
13197
13199
13058
13200
13201
13159
13099
13272
13311
13214
13213
13215
13313
13312
13162
13164
13224
13226
13225
13295
13227
13235
13228
13165
13278
13167
13299
13211
13047
13163
13298
13100
13285
13102
13286
13171
13237
13288
13301
13169
13170
13168
13315
Sp. 646a
13104
13107
13108
13109
13244
13110
Sp. 519a
13079
13081
13166
Sp. 553c
Sp. 553b
13087
13041
13268
13271
13173
13089
13059
13174
13270
13269
13137
13149
13117
13118
13151
13152
13097
13096
13275
13119
13156
13157
13158
13297
13160
13130
13145
13042
13290
13146
13147
13090
13291
13292
13132
13148
13293
13135
13133
13134
13043
13175
13136
13091
13044
13138
13139
13150
13073
13294
13153
13060
13140
13176
13177
13178
13179
13154
13180
13181
13183
13182
13074
13184
13075
13306
13185
13248
13186
13187
13045
13249
13307
13188
13189
13190
13191
13192
13250
13251
13195
13252
13196
13198
13310
13202
13203
13204
13205
13206
13208
13207
13209
13141
13082
13212
13216
13217
13220
13219
13218
13210
13314
13253
13254
13221
13222
13223
13255
13229
13230
13048
13256
13257
13232
13231
1314110
13233
13236
13260
13318
13259
13084
13085
13238
13239
13240
13241
13242
13243
13262
13263
Sp. 599a
13273
13274
Sp. 633b
13121
13088
13279
13112
13113
13317
13280
13281
13282
13283
13247
13296
13115
13277
13276
13287
Sp. 599b
Sp. 646b
Sp. 612a
Sp. 486a
13052
13305
13161
13101
13057
13093
13319
13320
12987
13352
13353
13351
13321
13325
13322
13323
13324
13437
13438
13414
13415
13416
12966
12967
12968
12970
12971
12972
12969
12973
12974
13326
13327
13354
12989
12990
12976
12977
12991
12993
12992
12994
12979
12995
12980
12988
12975
12978
12996
13448
13442
13443
Sp. 674a
13364
13366
13395
13360
13397
13376
13379
13381
13382
13383
13384
13387
13388
13361
13368
13370
13371
13372
13374
13375
13377
13380
13385
Sp. 674b
13355
13356
13357
13358
13365
13367
13396
13363
13359
13373
13378
13362
13369
Sp. 693a
13386
13389
13021
13022
13023
13024
13028
13025
13026
13027
13446
13444
13445
Verlegerregister
13080
13231
13183
13047. 13324
13127. 13139. 13193. 13201
13120
13170
13102
13288
13017
13037. 13038. Sp. 429a
13221
13343
13350
Sp. 443a
13118
13262
13071
13081. 13137
13271
13137. 13261
13244. 13286. 13301. 13315
Sp. 519b. Sp. 633a. Sp. 655a
13162. Sp. 519b. Sp. 633a
13156. 13157. 13158. 13160. 13297. 13315
13211
13069
13145. 13147. 13150. 13155. 13237
13118. Sp. 483c
13117. 13151. 13152. 13161. Sp. 483c
13060. 13184
13058
13125. 13288
13150
13164. 13166. 13214. 13215. 13224. 13225. 13226. 13228. 13235. Sp. 553c
13104. 13107. 13108. 13109. 13169. 13237. 13285. 13315. Sp. 519a
13126
13041. 13054. 13055. 13059. 13089. 13096. 13097. 13131. 13143. 13144. 13172. 13173. 13227. 13234. 13266. 13267. 13268. 13272. 13275. 13295. 13300. 13302. 13303. 13304. 13308. 13309. 13312. 13313. Sp. 553b. Sp. 599b. Sp. 643a. Sp. 646b
13042. 13043. 13044. 13048. 13074. 13084. 13085. 13090. 13091. 13136. 13138. 13140. 13146. 13148. 13153. 13154. 13178. 13179. 13182. 13185. 13186. 13187. 13188. 13189. 13190. 13191. 13192. 13195. 13196. 13198. 13203. 13204. 13205. 13206. 13207. 13208. 13209. 13212. 13216. 13217. 13218. 13219. 13220. 13222. 13223. 13229. 13230. 13232. 13238. 13239. 13240. 13241. 13242. 13245. 13248. 13249. 13250. 13251. 13252. 13253. 13254. 13256. 13257. 13259. 13260. 13263. 13290. 13291. 13292. 13293. 13294. 13306. 13307. 13310. 13314. 13318. Sp. 483d. Sp. 486a. Sp. 598a. Sp. 598b. Sp. 599a. Sp. 612a
13160
13156. 13176
13326
13045. 1314110
13443
13377
13377
13381. 13382. 13384. 13387. 13388
13362
13385
13380
13357
Nicht nachweisbare datierte Ausgaben nach Bohatta
Für zahlreiche der in Bohatta: Horae aufgeführten Ausgaben sind Exemplare nicht nachweisbar. In vielen Fällen dürfte es sich um Verwechslungen oder Doppelbeschreibungen z. T. unvollständig überlieferter Drucke handeln, so dass es wenig informativ scheint, alle diese Zitate einzeln zu behandeln. Sie werden hier nicht nachgewiesen. In diesem Artikel nicht enthaltene, bei keiner Ausgabe herangezogene Nachweise aus Bohatta: Horae sind somit als zweifelhaft anzusehen.
Dies gilt grundsätzlich gleichermaßen für datierte und undatierte Drucke. Da jedoch feste Datumsangaben verlässlicher wirken, werden hier die bei Bohatta vorgefundenen und nicht nachweisbaren Ausgaben mit einem konkreten Druckdatum gegeben. Die Ordnung ist unabhängig von den Druckorten, nach den Daten.
Bohatta: Horae II 39. Ebert 15063.
Wohl eher Ebert 15062 gemeint. Eine eindeutige Zuordnung zu den Nrn 13355 u. 13358 kann aber nicht vorgenommen werden.
Bohatta: Horae I 487.
Nicht nachweisbar.
11 Sp.427c Horae ad usum Romanum. [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 16.IX.1488. 
Bohatta: Horae I 492. 497. Lacombe 4. Claudin II 14.
Die Existenz dieser Ausgabe ist zweifelhaft. Das von Lacombe erwähnte Ex. Paris BN ist vermisst. Möglicherweise handelt es sich um Nr 13253 Von Pigouchet sind datierte Ausgaben der Horae erst seit 1491 bekannt.
Bohatta: Horae I 223.
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch m. Nr 1314110, s. Ergänzungen u. Verbesserungen zu Bd XI.
11 Sp.427e Horae ad usum Romanum. Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 13.I.14
95
96
Bohatta: Horae I 576. Librairie Damascène Morgand. Bulletin mensuel N.S. 3(1905) Nr 237 (Perg.).
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit Nr 13186.
Bohatta: Horae I 232.
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit Nr 13206.
Bohatta: Horae I 234.
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit Nr 13206.
11 Sp.427h Horae ad usum Romanum. Paris: für Simon Vostre, 2.VI.1498. 
Bohatta: Horae I 644.
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit Nr 13178.
Bohatta: Horae I 191.
Nicht nachweisbar.
11 Sp.428b Horae ad usum Romanum. Paris: Thielmann Kerver, 21.IX.1498. 
Bohatta: Horae I 654.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Horae I 1442.
Nicht nachweisbar.
11 Sp.428d Horae ad usum Romanum. Paris: Thielmann Kerver, 16.V.1499. 
Bohatta: Horae I 674.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Horae I 84.
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit Nr 13178.
11 Sp.428f Horae ad usum Romanum. Paris: für Simon Vostre, 20.XII.1499 . 
Bohatta: Horae I 678.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Horae II 105.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Horae I 688.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Horae I 689. Librairie Damascène Morgand. Bulletin mensuel. N.S. 3(1905) Nr 238.
Ex. nicht nachweisbar
Bohatta: Horae I 692.
Nicht nachweisbar.
Bohatta: Lit.Bibl. 93. Bohatta: Horae II 104. 107. Lacombe 502. ISTC ih00406550.
In dem Pergament-Ex. Zagreb NKn, das die Sammlungen Colbert, Essling und Yves Guermont durchlief und bei Rauch (Genève) N.S. 3. 2.–4.III.1953 Nr 34 sowie Sotheby’s (London) 15.V.1997 Nr 58 versteigert wurde, ist das „i“ im Impressum nicht eingefärbt gewesen, so dass es nicht gedruckt hat. Der Druck stimmt exakt mit der Ausgabe vom 26.VIII.1501 überein.
Reproduktionen: Zagreb NKn (Digitalisat).
Zagreb NKn.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Zweifelhafte Ausgaben ohne Druckort
H 6104. PA IV 121.429.
Nicht nachweisbar.
H 8839.
Nicht nachweisbar.
C 4466. Bohatta: Horae II 3.
164 Bl.
Nicht nachweisbar.
Deutschland und deutschsprachige Nachbarländer
Die Stundenbücher aus deutschen Druckorten und die deutschsprachigen Sammlungen von Gebeten stehen sich inhaltlich sehr nahe — bis auf die Kirchheimer Ausgaben Nr 12953 u. 12954, die sich an die französische Tradition anlehnen. Die Titel beziehen sich, sofern die Drucke überhaupt einen tragen, oft auf den ersten in der Ausgabe enthaltenen Text, dem unterschiedlich zusammengesetzte Sammlungen von Gebeten folgen. Diese Abfolgen konnten hier nicht untersucht werden.
Die erhaltenen Titel erweisen sich somit oft als wenig charakteristisch und scheinen auch von lokalen Traditionen abhängig. Zudem sind sie in den Drucken vielfach nach Verlust der entsprechenden Blätter nicht mehr erkennbar. Bei Ausgaben ohne Titel wurde deshalb nicht versucht, einen solchen zu fingieren, noch wurden alle Drucke mit den gleichen Titelformulierungen zusammengeführt.
Die Ordnung erfolgt nach Sprachen, nach Druckorten, dann chronologisch. Die in den Drucken erhaltenen Titel werden bei der Ordnung nicht berücksichtigt. Die Formulierungen in den Volkssprachen werden behutsam vereinheitlicht.
Zur Sammlung „Hortulus animae“ vgl. Oldenbourg, M[aria] Consuelo: Hortulus animae [1494]–1523. Bibliographie und Illustration. Hamburg 1973 (zitiert: Oldenbourg). — Ampe, Albert: Kritisch onderzoek van de Hortulus Animae-drukken ten onzent. In: De Gulden Passer 40(1962) S. 59–95. — Vgl. auch Verf.Lex.² IV Sp. 147–154.
Lateinisch
Übersicht über die Einzeltitel
12945. 12946. 12947. 12976. 12977. 12980
12962
12957
12967. 12968
12964
12974
12953. 12954
12955
12969. 12970. 12971. 12972. 12973. Sp.443a
12948. 12949
12956
12950. 12951
12944 Horae. [Deutschland, nach 1500(?)]. 16(?)°
8+? Bl. ?+o⁸+?. 15 oder 16 Z. Typ. ca.65G. 2 Init. Rotdr.
Bl. [1]a m. Sign. oiiij Z. [1] inclinauit aurē ſuā mihi  … Z. [10] miſericoꝛs ds ⁊ inſtus:  … Bricht ab Bl. [2]b Z. [10] terā tuā. (P¹)er diē ſol nō 
Vorlage: Stadthagen Gy (1 Foto).
Anm. Text aus dem Officium defunctorum (Ps. 114 u. Ps. 120); vgl. Wiegrefe: Stadthagen.
Wiegrefe: Stadthagen S. 83. ISTC ih00436430.
Stadthagen ehem. Gy (Fragm. Unterer Teil des Doppelbl. o4/o5).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Augsburg
202 Bl. [a²]a–z⁊⁸. Gez. [2]j–cc (am Fuße der Seite). 21 Z. Typ. 5:75G, 6:150G.
Tit. Curſus hincinde collecti cum ſeptē penitentialibus  pſalmis ⁊ vigiliis moꝛtuoꝝ cum ac‑ceſſu altaris ⁊ aliquibus oꝛatiōibus.  Bl. 2a Subſcripti curſus ſparſim hincinde in deuotionum  libellis inuenti ſumma cum diligētia  hic in vnu ſunt collecti vt quiuis ad  excitandam deuotionē … Z. 18 … cū numero folioꝛū  hic ſunt intitulati.  Bl. 2b Curſus de pꝛopꝛio angelo folio pꝛīo  … Tab. endet Z. 21 Oꝛōes ante ⁊ poſt miſſam fo. cxcvj.  Bl. 3a m. Sign. a u. Blz. j Incipit Curſus  de pꝛopꝛio angelo qui dicendus ē dominica die. Ad matutinas. Domine  labia mea aperies. Et os meum an‑nunciabit laudem tuam. … Sign. b pꝛeliabantur cū dꝛacone: ⁊ dꝛaco pu‑… Endet Bl. 202b Z. 13 vt filius tuus mihi indulgeat  ꝙ minus digne ⁊ reuerēter ad ſacratiſſimum ipſius acceſſi ſacramētum  Amen  Finis opuſculi huius. Impꝛeſſum Auguſte per Anthonium Soꝛg. Anno do‑mini  .M.cccc.lxxxvij. 
Vorlage: Zwickau RatsSchB (Original).
H 5859. Bohatta: Horae VI 9. Ce³ C-990. Gspan-Badalić 228. BSB-Ink H-347. Pr 1703. BMC II 352.IA 6007. Mead 1043. Oates 926. Sack: Freiburg 1870. ISTC ic00990000.
Cambridge UL. Città del Vaticano BVat. Freiburg *UB
. Ljubljana NUKn
. London BL
(Bl. 1 u. 2 fehlen). Metten Benedikt (def.). München *SB
. Philadelphia FreeL. San Marino (Calif.) *HuntingtonL. Wien NB
. Zwickau *RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
202 Bl. [a²]a–z⁊⁸. Gez. [2]j–cc (am Fuße der Seite). 21 Z. Typ. 5:75G, 6:150G.
Tit. Curſus hincinde collecti cū ſeptem penitentialibus  pſalmis ⁊ vigilijs moꝛtuoꝝ cum ac‑ceſſu altaris ⁊ aliquibus oꝛationibus  Bl. 2a Subſcripti curſus ſparſim hincinde in deuotionum  libellis inuenti ſumma cum diligētia  hic in vnum ſunt collecti vt quiuis ad  excitandam deuotionē … Z. 18 … cum numero fo‑lioꝛum … Bl. 2b Curſus de pꝛopꝛio angelo folio pꝛīo  … Tab. endet Z. 21 Oones ante ⁊ poſt miſſam fo. cxcvj  Bl. 3a m. Sign. aj u. Blz. j Incipit Curſus  de pꝛopꝛio angelo qui dicendus ē dominica die. Ad matutinas. Domine  labia mea aperies. Et os meum an‑nunciabit laudem tuam. … Sign. b pꝛeliabantur cū dꝛacone: ⁊ dꝛaco pu… Endet Bl. 202b Z. 13 vt filius tuus mihi indulgeat  ꝙ minus digne ⁊ reuerenter ad ſacꝛatiſſimum ipſius acceſſi ſacramentum  Amen  Finis opuſculi huius Impꝛeſſum Auguſte per Anthonium Soꝛg. Anno do‑mini M.cccc.lxxxix. 
Vorlage: Originale.
Anm. Seitengetr. Nachdr. der vorhergehenden Nr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 5860. Bohatta: Horae VI 11. Ce³ C-991. VB 146.10. BSB-Ink H-348. BMC II 354.IA 6036. Hubay: Augsburg 1068. Mead 1050. Sack: Freiburg 1871. Sallander: Uppsala 2249. ISTC ic00991000.
Augsburg SStB (Bl. 1 fehlt). Bamberg SB. Berlin *SB†
. Leipzig *BuchM
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1–3 fehlen, 2. Ex. Bl. 194 fehlt). Linz LB (Bl. 1 u. 3 fehlen). London BL
(Bl. 1 fehlt). München *SB
. Praha NKn. Salzburg BenediktPeter. Sankt Florian Aug. Sankt Peter HistB
. San Marino (Calif.) *HuntingtonL. Uppsala UB. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
202 Bl. [a²]a–z⁊⁸. Gez. [2]j–cc (am Fuße der Seite). 21 Z. Typ. 5:75G, 6:150G.
Tit. Curſus hincinde collecti cū ſepte penitentialibꝯ  pſalmis ⁊ vigilijs moꝛtuoꝛum cum  acceſſu altaris ⁊ aliquibꝯ oonibꝯ.  Bl. 2a Subſcripti curſus ſparſim hincinde in deuotionū  libellis inuenti ſūma cū diligentia  hic in vnum ſunt collecti vt quiuis  ad excitandā deuotionē … Z. 18 … cum numero  folioꝝ hic ſunt intitulati.  Bl. 2b Curſus de ꝓpꝛio angelo folio pꝛīo  … Tab. endet Z. 21 Oones a ⁊ poſt miſſa. fo. cxcvj  Bl. 3a m. Sign. a u. Blz. j Incipit Curſus  de pꝛopꝛio angelo qui dicēdus eſt  dica die. Ad matutinas. De la‑bia mea aperies. Et os meū annūciabit laudē tuā. … Sign. b pꝛeliaban cū dꝛacone: ⁊ dꝛaco pu… Endet Bl. 202b Z. 13 … vt filius tuus mihi indulgeat ꝙ minus digne ⁊ reuerē‑ter ad ſacratiſſimum ipſius acceſſi  ſacramentū Amen  Finis opuſculi huius Impꝛeſſum Auguſte per Anthonium Soꝛg. Anno do‑mini  .M.cccc.lxxxxij. 
Vorlage: München SB (Mikrofilm). Eichstätt UB (Digitalisat). San Marino (Calif.) HuntingtonL (je 1 Foto).
Anm. 1. Seitengetr. Nachdr. von Nr 12945 oder 12946.
Anm. 2. Tit. auch abweichend, Z. 2 ſeptē … Z. 4 … oonibꝯ  … (z.B. Ex.Eichstätt UB. San Marino (Calif.) HuntingtonL).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 5861. Bohatta: Horae VI 13. Ce³ C-992. CIH 1727. BSB-Ink H-349. Hubay: Eichstätt 504. Mead 1056. ISTC ic00992000.
Brno UKn. Dillingen StudB. Eichstätt UB
. Fiecht Benedikt
. Kalocsa BMetr (def.). Klagenfurt Bisch. Melk Benedikt. Michaelbeuern Benedikt (def.). München *SB
. San Marino (Calif.) *HuntingtonL.
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Basel
176 Bl. [a–y⁸]. 14, Kalendarium 13 Z. Typ. 6:93G. Init. p. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariuſ habz dieſ xxxi  luna  .xxx. nox hōs  .xvi.  … Bl. 16a, rot Salutatio deuota ad beatam mariam virginem.  schwarz [³]Ve celoꝝ regina.  Aue moꝛū diſciplina … Bl. 17a, rot Incipit officiū beate marie  virginis ſecundum conſue‑tudinē Romane curie. Ad  matutinum. schwarz Venite  [⁷]OMINE la‑bia  mea aperies. Et os meum  annunciabit laudem tuam  … Lage d Benedictio. Nos cū pꝛole  … Endet Bl. 176b Z. 1 Cognoſce ergo in me quod  eſt tuum. et abſterge qď eſt  meu. Qui cum patre ⁊ ſpiritu ſancto viuis et regnas  deus Per omnia ſecula ſe‑culoꝛum. Amen.  rot Finit officium beate marie virginis impreſſum Baſilee ꝑ Bernhardū Richel  ciuem Baſilie. Anno M  cccclxxx Die xv. Iulij 
Vorlage: Zürich ZB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Zürich ZB (Digitalisat).
RSuppl 141. Scheidegger-Tammaro 738. ISTC ih00357480.
Zürich ZB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. [a–y⁸]. 14, Kalendarium 13 Z. Typ. 3:92G m. Einsprengungen aus 5:97/106G.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a d Conuerſio pauli.  … Bl. 16a Salutatio deuota ad bea‑tam mariam virginem.  [³]Ve celoꝛum regina.  Aue moꝛum … Bl. 17a Incipit officiū beate marie  virginis ſecundum conſuetudinē Romane curie Ad  matutinum. Venite.  [⁷]OMINE  la‑bia  mea aperies. Et os meum  annunciabit laudem tuam  … Lage d Benedictio. Nos cū pꝛole  … Endet Bl. 176b Z. 1 Cognoſce ergo in me quod  eſt tuum et abſterge qď eſt  meu. Qui cum patre ⁊ ſpiritu ſancto viuis et regnas  deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: München SB (Teilmikrofilme).
Anm. Meist zeilengetr. Nachdr. d. vorhergehenden Nr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink H-336. ISTC ih00357745.
München *SB
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1–16, 107, 156 u. 168 fehlen, 2. Ex. Bl. 1, 8, 169 u. 176 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
240 Bl. [ab]ab⁸bc¹⁰c–zA–C⁸D⁶. Gez. [16]I–CCXVI [m. Fehlern]. 20–22 Z. Typ. 16:64G, 21:92G. Init. g, p, q. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. δ. Rotdr.
Tit., rot Paradiſus Anime.  Bl. 2a, rot Annus habet  .xij menſes hebdomadas.  lij. ⁊ diē vnū. ⁊ habz dies  .ccclxv. ⁊ ho  .vi.  … Inventarium endet Bl. 15b Z. 14 Oo ſctī Bernardini ad ieſum   ccxv.  Bl. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a u. roter Blz. I, rot Officiū beate marie virginis m ſuetu‑dinē curie romane Ad matutinas  (D) schwarz Omīe labia mea aperies. Et  os meum annūciabit laudem  tuam. … Sign. b et poꝛta lucis fulgida vitā datā ꝑ ꝟginem  … Endet Bl. 240a m. roter Blz. CCXVI Z. 11 vt poſſim te perfecte diligere ⁊ in te gloꝛiari at delectari in ſecula ſeculoꝛum Amen.  rot Finit oꝛationale omnibus deuotioni ſiue delitijs ſpiritualibus vacare cupientibus: coꝛdialiter diligendū. Vnde ⁊ paradiſus anime merito merui nūcupari. In  quo anima deuota quibus dilectetur ve‑luti in terreſtri paradiſo valeat reperire.  … Bl. 240b Z. 1 … Michael  wenler in vꝛbe Baſyleoꝛum laboꝛibus  ⁊ impenſis pꝛopꝛijs elaboꝛatu patefieri  curauit. Anno ſalutis. poſt milleſimum  quater centeſimum nonageſimo pꝛimo  Kalendis apꝛilibus. 
Vorlage: Basel UB (Mikrofilm).
R 1828. Kaufmann-Nabholz 273. Haegen: Basler Wiegendrucke 5.69. BMC III 734.IA 37147. ISTC ip00079500.
Basel UB. London BL
(Bl. 1, 105 u. 112 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
12951 Horae. Paradisus animae. Basel: Jakob Wolff, 13.IV.1498. 16°
240 Bl. aabbab⁸bc¹⁰c–zA–C⁸D⁶. Gez. [16]I–XVI[10]XVII–CCXIII [m. Fehlern]. 22 Z. Typ. 2:65G. Init. e, f, o. Rubr. β. Rotdr.
Tit., rot Paradiſus anime: pꝛo oꝛationum  delitijs quib affluit: velut alter delitia‑rum oꝛtus: operandus ⁊ cuſtodiendus  Bl. 1b, rot Inuentarium eoꝝ que in hoc  Oꝛatoꝛio generaliter tinen:  applicato ad ea numero folioꝝ  schwarz Curſus beate marie virginis m mo‑rem curie Romane … Bl. 5a, rot Annus h. xij. mēſes. hebďas. lij. ⁊ diē  vnū … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 17 Sit tepidus potus frigoꝛi ꝛius totus  Bl. 17a m. Sign. a u. roter Blz. I, rot Officium btē Marie ꝟginis m cōſuetudinē curie romane Ad matutīas  schwarz [⁵]Omine labia mea aꝑies.  Et os meū ānūciabit laudē tuā. … Sign. b ⁊ poꝛta luc fulgida: vitā da tā ꝑ ꝟginē  … Endet Bl. 240a m. roter Blz. CCXIII Z. 7 … vt poſſim  te ꝑfecte diligere ⁊ in te gľiari ac dele‑ctari in ſecula ſeculoꝝ. Amen.  rot Finit oꝛōnale oīb denotiōi ſiue delitijs ſpūalib vacare cupiētib: coꝛdialiter diligēdū. V ⁊ ꝑadiſus aīe meruit  nūcupari. In  aīa deuota b delecte  veluti in terreſtri ꝑadiſo valeat reꝑire  … Z. 17 … in ceľ Iacob de pfoꝛtzen in  vꝛbe Baſileoꝝ laboꝛib ⁊ impenſis ꝓ‑pꝛijs elaboꝛatū pādere curauit. Anno  ſalut poſt milleſimū ter centeſimū  nonageſimooctauo Idib apꝛilibus  Bl. 240b leer.
Vorlage: München SB (Mikrofilm).
Anm. Meist seitengetr. Nachdr. d. vorhergehenden Nr.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 11993. HR 12028. Bohatta: Horae II 60. Kaufmann-Nabholz 755. Haegen: Basler Wiegendrucke 23.10. BSB-Ink H-352. BMC III 777.IA 37709. ISTC ip00079700.
Basel UB. London *BL
. München *SB
(Bl. 214 u. 215 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Ingolstadt
16+? Bl. ab⁸+?. 17–18 Z. Typ. 1:71G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a m. Sign. a(?) [³]Ancti ſpūs aſſit nobis  gratia. Amē. [¹]xurge  de adiuua nos ⁊ libera nos pꝛopter nomen ſanctū  tuū … Sign. b unbekannt. Bricht ab Bl. 14b Z. 16 … [¹]er adueutū ſpūſ  […]cti ꝑacliti. l. n. do. [¹]n hoꝛa 
Vorlage: Passau SB (Mikrofilm).
Anm. 1. Erhalten sind zwei doppelseitig bedruckte, unzerschnittene Teile von Druckbogen aus den Lagen a und b (mit dem Beginn der Letania auf dem Blatt mit der Signatur biij … Z. 3 [¹]yꝛie eleiſon [¹]e eleiſō [¹]e  audi nos … Z. 7 [¹]ancta maria … ).
Anm. 2. Das Initium „Sancti spiritus assit nobis gratia …“ leitet z.B. in Nr12959die „Horae de sancto spiritu“ ein.
ISTC ih00435630.
Passau *SB (Fragm. 12 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Kirchheim
12953 Horae nostrae dominae secundum usum ecclesiae Romanae (Almanach 1490–1508). [Kirchheim: Markus Reinhard, nicht vor 1490]. 
147 Bl. [ab⁸c²]ab⁸[a–c]d–g⁸h⁹A–F⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:81G, 2:ca.60G. Init. a, b. 18 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I. Rotdr. KolTit.
Tit. (ohne Leisten), rot Hoꝛe noſtre domine ſcd vſu  eccleſie romane vnacu multis  curſibus incipiunt feliciter.  DrM, schwarz  Bl. 1b (ohne Leisten) in 2 Sp. Quādo luna exiſtens  in auriete leone … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  … Bl. 2b, rot (A¹) schwarz ries vt teſtan auctoꝛes calidꝯ et ſiccꝯ … Bl. 3a (in 2 Leisten) Hlzs.  rot Ianuariꝯ hab dies  .xxxi  … Bl. 15a (ohne Leisten) Anno domini  .M.CCCC.  90 … Bl. 16a Finsternisscheiben  1490  Eclipſis  … Bl. 17b Cupiens intelligere vſum ſentis  lꝛalēdarij: anīauertat … Endet Bl. 18b Z. 21 Nam expers fraudis timidus liuei‑ coloꝛis.  Bl. 19a m. Sign. ai Paſſio domini noſtri ieſu cri‑ſti Secundū Iohannem.  Hlzs., daneben  []greſſus  eſt ieſus  cuz diſcipulis ſuis trans  toꝛren‑tē cedꝛon  … Bl. 27a m. Sign. b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelii ſecūdum iohannem  [¹]n pꝛincipio erat ꝟbū et ꝟbu  Bl. 27b erat apud deū. ⁊ deus erat ꝟbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Omnia … Lage c (ohne Leisten) Hlzs. (Heimsuchung)  [²]Eus in adiutoꝛium meum intende.  … Endet Bl. 147a Z. 17 et pꝛopitius eſto michi peccatoꝛi.  Amen. Pater noſter qui es in ce.  Aue maria gratia plena dominꝯ.  Finiunt hoꝛe canonice ad vſum  romane eccleſie  Bl. 147b leer.
Vorlage: München SB. Nürnberg GermanNM (Mikrofilme).
Anm. 1. Vgl. Matter, Stefan: Das Stundenlied ‘Patris sapientia’ und seine deutschen Übertragungen. Zu einem Schlüsseltext der spätmittelalterlichen Gebetbuchliteratur. In: Die Kunst der ‘brevitas’. Kleine literarische Formen des deutschsprachigen Mittelalters. Rostocker Kolloquium 2014. In Verbindung mit Ricarda Bauschke-Hartung und Susanne Köbele hrsg. von Franz-Josef Holznagel u. Jan Cölln. Berlin 2017. (Wolfram-Studien. 24.) S. 137–153.
Anm. 2. Bilder: b Johannes auf Patmos (mehrzonig); b6a Kreuzabnahme; [AA] 1b Sündenfall (Erschaffung Evas - Vetreibung); [AA] 2a AVE GRACIA PLENA: Mariae Verkündigung; [BB]1a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth);[CC]1a Kreuzigung; [CC]2b Maria/Pfingsten; [CC]3b Geburt; [CC]7a Verkündigung der Hirten; d2a Anbetung Magier; d5a Darbringung; d8a Kreuzabnahme (Wdh.); d5a Auferstehung; g5a Christus Weltenrichter; A 3 Lebende/3 Tote; C6a Trinität; D Kreuzabnahme (Wdh.); F7a Gregorsmesse — h4a Letania.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
C 3068. Bohatta: Horae I 546. Schr 4241. 4573. CBB 1924 u.Suppl. Ce³ H-366. IGICorr 4826A. Pell 5940. BSB-Ink H-338. Pr 3209. BMC III 691.IA 14003. Hummel-Wilhelmi 337. Sack: Freiburg 1876. Walsh: Harvard 1086. Zdanevyč 242. ISTC ih00366000.
Basel UB
. Bressanone *Sem
(Fragm. Bl. 1–18 u. 87–124). Cambridge (Mass.) HoughtonL. Freiburg UB
. Karlsruhe LB†
. Kijv NB (Bl. 140–147 fehlen). Leuven UB (2 Ex., 1. Ex.† def. , 2. Ex.† def. ). London *BL
(Bl. 2 fehlt). München *SB
(Bl. 147 fehlt). New York *MorganL. Nürnberg GermanNM. Paderborn *ehem. AkadB (def.). Rottenburg BischM
. Rottweil *ehem. Gy. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 16 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.436a Horae. [Kirchheim]: Markus Reinhard, [1490]. 
C 3069. Bohatta: Horae I 545a.
Ex. nicht nachweisbar. Vermutlich identisch mit Nr 12953.
120 Bl. [a]Aa–m[n]⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:81G. Init. b. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Tit. (ohne Leisten), rot Hoꝛe noſtre domine ſcd vſum  eccleſie romane incipiūt feliciter  Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies  .xxxi.  … Bl. 8a, rot De omnibus ſanctis. antiphona.  schwarz [¹⁰] Sancti dei os  intercedere dignemini … Bl. 9a m. Sign. A (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelij  ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbū. ⁊ verbū  erat apud deū. ⁊ deꝯ erat verbu.  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Oia  … Bl. 17a m. Sign. a (ohne Leisten) Hlzs. (Anna u. Joachim)  rot Incipiūt hoꝛe beate ꝟginis Marie ſcd  vſu eccleſie Romane. Ad Matutinas.  … Sign. b omnia que mouētur in aquis do: bene… Endet Bl. 120b Z. 17 … ⁊ intellectū. ⁊ purā ſcientiā vſ in finē ieſu xe ſaluatoꝛ mūdi. Qui viuis ⁊ regnas cū deo patre in vnitate ſpūs ſan‑cti deus. Per oīa ſecula ſclōꝝ. Amen. 
Vorlage: Faks. Neuchâtel BPast (Einzelfotos).
Zur Datierung: Der Überlieferungskontext des Ex. Günther (ehem. Schönborn-Buchheim) legt die Entstehung vor 1491 nahe, vgl. Günther (Hamburg) Kat. 2(1995) Nr 23.
Anm. Die Kopf- und Fußleisten (b5a) sind in den erhaltenen Ex. z.T. unterschiedlich montiert.
Faks. hrsg. von Otto Clemen. Zwickau 1913. (Zwickauer Faksimiledrucke. 22.)
Bohatta: Horae I 455. Kat. Bibl. Schäfer 161. ISTC ih00365800.
Erfurt *StB
. Frauenfeld KantB (Fragm.). Neuchâtel BPast (Fragm.). Schweinfurt BSchäfer.  — Günther (Hamburg) (1995) (Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Köln
12955 Horae secundum ordinarium maioris ecclesiae Coloniensis (Köln). Daran: Andreas de Escobar: Modus confitendi. [Köln: Retro Minores, um 1500]. 16°
140 Bl. [a⁸b(?)]A–Q⁸. 20 Z. Typ. 2:110G, 4:63G. Init. a. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α.
Tit. In iſto libello iā a no‑uo m verū oꝛdinariū maioꝛis ec‑cleſie Colo. (qui in confuſionē et  incoꝛrectionē deciderat) reoꝛdina‑to continentur infra notata.  Item Curſus hoꝛaꝝ de da na.  Item Septē pſalmi penitētiales.  Item Hoꝛe de ſancta cruce  Item Vigilie moꝛtuoꝝ cum commendationibus animarum  Item Oꝛationes ad diuerſos ſanctos per totum annum.  Bl. 2a (I¹)anuarius.  xix (A¹) (C¹)ircūciſio domini.  … Bl. 13a m. Sign. A ❡ Incipiūt hoꝛe de da noſtra m  maioꝛem eccleſiā Colonie.  (A¹)ue maria ga plena Ds tecum  [⁶]Omine labia mea  aperies Et os meū  annunciabit laudē  tuā. … Sign. b ritus ⁊ anime iuſtoꝝ do: bdicite  … Ende unbekannt. Bl. 125a m. Sign. P De modo confitēdi  []Voniam omni cōfitēti  neceſſariū eſt hāc generalem dicere feſſionē. … Endet Bl. 140a Z. 17 … ⁊ ad  acſitionē gratie in pti: ac vite ene in futuro ſeculo. Amen.  (F¹)init modus Confitēdi.  Bl. 140b leer.
Vorlage: San Marino (Calif.) HuntingtonL (Einzelfotos).
Bohatta: Horae I 121. Ce³ H-344. Mead 920. ISTC ih00344000.
San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Bl. 9–12 u. 117–124 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Leipzig
212 Bl. AB〈C.c〉–〈G.g〉HI〈K.k〉–〈Z.z〉⁸⁊aa–cc⁸. 22 Z. Typ. 4:72G, 7:97G, 10:60G. Init. d, e. Rubr. β. Rotdr.
Tit., rot Oꝛationale ſecundum  Eccleſiam Miſnenſe  Bl. 2a m. Sign. A, rot Contenta in hoc libello  schwarz Kalendarium ſcďm eccleſiā Miſne.  Septem pſalmi cum letanijs ⁊ collt  Pꝛeces maioꝛes … Bl. 3a, rot KL daneben Ianuariꝯ hz dies xxxi luna xxx  … Bl. 15b, rot Sequitur verſus in quo habe … Endet Z. 13, rot Sequntur Septē pſalmi penitēciales  Bl. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. Cj, rot Incipiunt Septē pſalmi pitenciales  rot (E²) schwarz xurge de adiuua nos. et libera nos  pꝛopter nomen tuum. … Z. 10 [⁶]Omine ne in furoꝛe tuo  arguas me: ne in ira  tua coꝛripias me … Sign. D vt pariter nobis indulgentiā tribuas  … Endet Bl. 211b Z. 19 tu venia mīe pietat abſterge Per do.  Requiē eternā dona eis de Et lux ꝑpetua  luceat eis Requieſcāt in pace Amen.  rot Finis  Bl. 212 leer.
Vorlage: Zürich ZB (Mikrofilm). Leipzig StB (1 Foto).
Reproduktionen: Zürich ZB (Digitalisat).
Günther 1332. Scheidegger-Tammaro 992. ISTC ih00348050.
Leipzig *StB
. Zürich ZB
(Bl. 1, 104 u. 192 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
192 Bl. [A]B–Z⁊⁸. Gez. [12]Folium.i–Folium.clxxviij.[2] [m. Fehler]. 20 Z. Typ. 1:72G, 2:168G, 3:336G, 7:60G. Init. a, e, f. Rotdr. KolTit.
Tit., rot Cuꝛſuſ diuerſi cum oꝛationibus annexis.  Bl. 2a rot KL daneben Ianuarius hz dies  xxxi. … Kalendarium endet Bl. 11b Z. 10 (A¹) schwarz Silueſtri pape.  Bl. 12 leer(?) Bl. 13a m. roter Blz. Folium.i, rot Curſus beate marie virginis.  rot (D) schwarz Omine labia mea  aperies Et os me‑um annuncciabit  laudē tua. … Sign. C, rot (I²) schwarz N oībus requiē rot Lcō.i.  … Endet Bl. 190a m. roter Blz. Folium.clxxviij. Z. 18 Oꝛa pꝛo nobis virgo ⁊ martir ſancta barbara. Vt digni efficiamur  pꝛomiſſiōe xi. Pa n. Aue maria  Bl. 190b, rot Sequitur regiſtrum.  Regiſtrū oonalis ꝓceſſu de  mōſtrās. In mis lꝛalēdariū.  schwarz Curſus de btā gine foľ. i.  … Endet Bl. 191b Z. 14, rot Curſus diuerſi. vnacū oonibꝯ  diligētia accuratiſſima reuiſi  ⁊ emēdati. finiūt fauſte. ꝑ Melchioꝛē Lotter Liptzēſis opidi  cōciuē impꝛeſſi. Anno humane  ſalutis  .xcix.  Bl. 192 leer(?)
Vorlage: Freiburg UB (Teilmikrofilm).
Sack: Freiburg 1873. ISTC ih00427975.
Freiburg *UB
(Bl. 12 u. 192 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
196 Bl. [A]B–E⁸F⁶GH⁸IK⁶L–O⁸⁶P–ZAaBb⁸Cc⁶. Gez. [1]Folium i.–Folium.Clxxxxix.[2] [m. Fehlern]. 18 Z. Typ. 1:72G. Init. e, f. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Blz. Folium i. [⁵]Omine labia mea  aperies Et os meum ānūciabit laudem tuam … Sign. B, rot (G¹) schwarz loꝛia rot Pſalmus.  … Bricht ab Bl. 194b Z. 14  … Ne vltra diſſoluat  hoīe quē ad ymaginē tuā cre‑aſti Et ne ꝑdas omnē aīa viuētem O thetragāmaton ſancte.  O adonay ſancte. O emanuel.  … Tab. endet Bl. 196b Z. 16 De ſctō iohāne bap. A eode  Oo de ſctō Criſtofero   cxcv  Finis. 
Vorlage: Original..
Anm. In dem einzigen erhaltenen Ex. fehlt das Blatt Cc5 mit dem Ende des Textes, das vermutlich ein Impressum und den Beginn der Tabula enthalten hat. In der Ausgabe Leipzig: Melchior Lotter 1504 (VD16 B 8093) befindet sich vor den eigentlichen Horae ein Kalendarium und danach, auf der Rückseite des folgenden Blattes (entsprechend dem Bl. 1b dieser Nr), ist ein Bildstock mit Mariae Verkündigung abgedruckt. In der Tab. dieser Nr fehlt am Schluss (nach dem Hl. Christophorus) ein Hinweis auf einige Gebete, die in der Ausg. aber enthalten sind. In der Ausgabe von 1504 ist die Tabula vollständig. Deshalb ist die vorliegende Ausgabe wahrscheinlich früher anzusetzen.
ISTC ih00427977.
Wolfenbüttel *HerzogAugustB (Bl. 1 u. 195 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Lübeck
12959 Horae. [Lübeck: Lukas Brandis, um 1477/78; nicht nach 1490]. 
26+? Bl. 19–20 Z. Typ. 2:100G.
Bl. [1]a tenebꝛarum obſcuritate eruti […]tutino lumine decoꝛemur.  … Bricht ab Bl. [2]b Z. 19 catoꝝ moꝛte peſſima liberari. ꝑ.  … Bl. [3]a ſit. Apoſtolis ꝓ fenoꝛe. ante vt ꝓ  … Bricht ab Bl. [8]b Z. 19 tiliter conſumpſi. Et coꝛ te. vt  Bl. [9]a tuam ardētiſſimam delectionem  … Bl. [18]a Z. 18 Deo gracias.  Bl. [18]b leer. Bl. [19]a De paſſione domini  … Bricht ab Bl. [26]b Z. 19 ſpexit depꝛecationem pauperis. 
Vorlage: Res.Publ. Unit 18. Berlin SB (Original).
Anm. Das Berliner Fragment setzt sich zusammen aus 1, 3, 5 u. 4 Doppelbl. aus verschiedenen Lagen.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 18.
Altmann: Brandis, Lukas 24. VB 1451. ISTC io00051295.
Berlin *SB
(Fragm. 13 Doppelbl. Besitzv. 14[9]0).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12960 Horae de compassione BMV. Davor: Meditatio brevissima super oratione dominica. [Lübeck: Matthäus Brandis, um 1488]. 
242 Bl. [A¹⁰]a–zA–F⁸. 19–20 Z. Typ. 2:98G, 4:165G. Rubr. α.
Bl. 1a [¹]ota Iſta habentur in illo Libello.  Primo meditatio bꝛeuiſſiā ſuꝑ  oone dca. ⁊ ſuꝑ ſalutacōe angelica Secūdo hoꝛe de cōpaſſione biſſiē ꝟgīs marie. … Bl. 2b ⁌ De oone dominica  [¹]Icit augꝯ in libꝛo de cathezizandis rudibz. … Endet Bl. 10b Z. 11 … moꝛtuos tēꝑali paſſuros ⁊ incroniſandos  Bl. 11a Tit. Hore cōpaſſionis  beatiſſime virginis  Sextis ferijs ad minus legende. Similiter et quedā orōnes  Sepius: et ſertim  in agone moꝛtis di‑cende.  Bl. 12a m. Sign. a.ij. ⁌ Sequūtur hoꝛe de paſſione  et doloꝛe beate marie virginis.  quas papa iohānes  .xxij. dicitur  edidiſſe. … Z. 9 ⁌ Ad matutinas  []Omine labia mea  aꝑies. Et os meū.  Eus in adiutoꝛiū.  ⁌ Inuitatoꝛiū.  [¹]ū maria ꝟgine feruidi plo‑remus. In ſepulcro … Sign. b manibz/ illudēdus ptatus fuiſti.  … Endet Bl. 242b Z. 15 …  doloꝛibus ⁊ vulneribz ſuis. Ibiď ca.  xvi. b. Intelligite hec qui obli‑uiſcemini deū. neq rapiat: ⁊ nō  ſit qui eripiat. P. xlix. 
Vorlage: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Original).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Digitalisat).
VB 1480. Altmann: Brandis, Matthäus 12. Madsen 2485. Wilhelmi: Greifswald 671. ISTC io00065990. GWMs M22587.
Berlin *SB
. Greifswald GeistlMin
(Fragm.), UB
(Fragm.). København *KglB. Köln UStB
(Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
17 Z. Typ. 5:80G. Init. a, d, f, m, n. Rubr. β.
1. Orationale diversa continens officia.
64 Bl. p–tm–o⁸. 3 Hlzs. DrM IV.
Tit. ⁌ Oꝛacionale diuerſa continens officia cu pulcerrimis  oꝛationibus congruis tem‑poꝛibus legendis.  Hlzs.  Bl. 1b (E²)Xquo opoꝛtet ſꝑ oꝛare  ſc cōgruis hoꝛis. ⁊ nō  deficere Luce xviij. … Bl. 5a Z. 15(S¹)equitur regiſtru huius  libelli in quo cōtinen hec   Bl. 5b ſequuntur.  ⁌ Pꝛimo officiū de trinitate  … Tab. endet Bl. 8b Z. 15 ſabbatis diebus legendum.  Bl. 9a m. Sign. qi ⁌ Incipit officium de ſācta  trinitate Ad matutinas. (D)Omine la‑bia mea aperies. … Sign. r Bdicamꝯ do Deo grās  … Endet Bl. 64a Z. 1 … donec miſeratio tua eam continuet ad ꝓfectū ſalutis eterne Per chꝛiſtum dm noſtrum Amen.  ⁌ Impꝛeſſus lubeck Anno  domini  .Mcccclxxxix.  DrM  Bl. 64b leer.
2. Horae de compassione BMV.
88 Bl. a–l⁸. DrM I.
Bl. 1a m. Sign.  .a. ⁌ Incipiūt hoꝛe de compaſſione et doloꝛe beate marie  virginis quas papa iohāneſ  xxij. dicitur edidiſſe. ⁊ omnibus eas legentibus largiſſi‑mas indulgentias cōceſſiſſe.  (S¹)ancta dei genitrix dulcis ⁊  decoꝛa: regem moꝛti traditū  pꝛo nobis exoꝛa.  ⁌ Ad matutinas.  (D)Omine la‑bia mea aperies. Et os  meum annūciabit laudē  tua … Sign. b (P¹)er marie lacrimas: pater  … Endet Bl. 88b Z. 1 … parentum meoꝛū. ami‑coꝛum. benefactoꝛū. ⁊ omnium fidelium viuoꝛum et de‑functoꝛū vt michi et illis ꝓ‑ficiant ad ſalutem et ad vitā  eternam conſequendā Amē  DrM, dazwischen Impꝛeſſꝯ lubeck anno dnī Mcccclxxxix 
Vorlage: Res.Publ. Unit 20. Hannover KestnerM (Mikrofilm).
Anm. 1. Die einzelnen Teile der Ausgabe wurden abweichend von der Buchstabenfolge der Lagen nach der Tabula angeordnet.
Anm. 2. Das einzige erhaltene Ex. ist zusammen mit den “Praeparatoria missalia cum orationibus” (Schr 5016) überliefert. Es handelt sich aber wahrscheinlich um zwei unabhängige Ausgaben, da die dortigen “Orationes” vor und nach der Messe zu beten sind, der vorliegende Druck aber auch Stundengebete enthält und sich nicht speziell auf die Messe bezieht.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 20.
Schramm XII Abb. 308. 309. Altmann: Brandis, Mohnkopfdruckerei 4,2. Ernst: Kestner-Mus. 255. ISTC ih00435150.
Hannover *KestnerM.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Magdeburg
174 Bl. [ab]a–t⁸v⁶. 22 Z. Typ. 10:71G. Init. g, o. 2 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a In hoc Codiculo Seriatim reperientur infraſcripta  Cōmunis hoꝛarū curſus Inthe‑merate virgīs marie mis dei  Septē pſalmi penitentiales … Bl. 2a, rot Ianuarius hz dies xxxi  … Bl. 11a, rot Cum volueris ire doꝛmitū flexis  genubus die  schwarz Mane nobiſcū de q adueſperaſcit … Bl. 14b, rot Oꝛatio de beata virgine  ſequitur  schwarz [²]ue mundi ſpes maria  … Endet Bl. 16b Z. 21 … b‑dicta tu ī mulierib ⁊ bdictꝯ fr⁊  Bl. 17a m. Sign. a [⁵]Omine labia mea aperies Et os meū annūciabit laudē tuā … Sign. b exultahunt a conſpectu di quo‑… Endet Bl. 174b Z. 12 … ⁊ miſericoꝛdiā tu‑am ex eoꝛum meritis conſequi  et eoꝛum gloꝛioſa confeſſio infine ſeculi regni celeſtis mihi impetret ingreſſum Per. 
Vorlage: Halle ULB (Mikrofilm).
Anm. Altmann: Brandis 00.
ISTC ih00436400.
Halle ULB
(Bl. 39–56 fehlen, Bl. 38 u. 57–61 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12963 Horae. [Magdeburg: Moritz Brandis, um 1500]. 16°
8+? Bl. [?+s⁸+?]. 22 Z. Typ. 10:71G. Init. g, o. Rotdr.
Bl. [1]a ſanguis ſui merear percipere ad  ſalutē qtūs ſit mihi dux ⁊ viaticū  et lucerna lucens … Z. 5 miſericoꝛdie tue. … Bricht ab Bl. [8]b Z. 18, rot Oꝛatio de ſctō Andꝛea apoſtolo.  (S²) schwarz ancte andꝛea apoſtole dei  … Z. 22 […]ꝛemia mercatus es. per il
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. 1. Entspricht seiten-, meist zeilengetreu der Lage s der vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Fehldruck, auf der Rückseite nur Rotdruck, der auf dem Kopf steht.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
VB² 2709.10. ISTC ih00436410.
Berlin *SB
(Fragm. 1 Halbbogen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Memmingen
150 Bl. [a⁸bc–t⁸v²]. 18, Kalendarium 16 Z. Typ. 4:71G.
Bl. 1a Ianuaꝛius  A Ciꝛcumciſio domini.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16 A ſilueſtri pape:  … Bl. 13a []xuꝛge xe adiuua nos  et libera nos pꝛop nomē ſanctū tuum A  Ne remīſſcaꝛis de … Z. 7 [²]Eni cꝛeatoꝛ ſpūs mētes tuoꝛū viſita imple ſuꝑna ḡcia   tu cꝛeaſti pectoꝛa: … Lage d Sācte ſixte   oꝝ  … Bl. 24a Incipiūt hoꝛe de paſſiōe di Ad matutinas   Pater noſter  [³]Omine labia mea aperies  Et os meū ānūciabit laudē tuā. … Z. 9 [²]Enite exultemus do iubilemus deo ſalutaꝛi noſtꝛo. … Endet Bl. 149b Z. 16 … Sic da ſcio ꝓ veꝛo ſi ſueneris ſaluus eꝛo ſuccurꝛe eꝛgo ſuccurꝛe  cicius et eꝛit mihi ꝑ te ꝓpicius Amē.  Bl. 150a Sequi regiſtrum iſtius libelli continēs Curſos et oꝛōes ſequētes  Primo ſeptē pſalmos pēitētionales  Item hoꝛe de paſſione domini.  … Tab. endet Bl. 150b Z. 17 Item oꝛatio bona de paſſione domini noſtri iheſu criſti. 
Vorlage: München SB (2 Ex., 1. Ex. Teilmikrofilme). Wien NB (Mikrofilm). München SB (2 Ex., 2. Ex. Digitalisat).
Anm. Lagen b, f u. v auch abweichend, z.B. Bl. 12b Z. 16 … pape  (z.B. 2. Ex. München SB ), Bl. 149b Z. 15 … Sic  da ſcio ꝓ o ſi ſueneꝛis ſaluus ero  Succurꝛe ergo ſuccurꝛe cicius et eꝛit  mihi per te propicius. Amen.  Bl. 150a Sequi regiſtꝛum iſtius libelli continens Curſos et oꝛationes ſequentes  … Bl. 150b Z. 17 Itē oratio bona de paſſione domini  noſtri iheſu criſti:  (z.B. 1. Ex. München SB), Bl. 149b Z. 15 … Sic  da ſcio ꝓ vero ſi ſueneꝛis ſaluus ēo  Succurꝛe ergo ſuccurꝛe cicius et erit  mihi per te pꝛopicius. Amē.  Bl. 150a Se regiſtꝝ iſtius libelli continēs:  Cuꝛſos et oꝛationes ſequētes  (BSB-Ink; z.B. 2. u. 3. Ex. München SB).
H 5867. BSB-Ink H-337. ISTC ih00357760.
College Park UL
(Probedruck Lage e, def.). München *SB
(9 Ex., 3. Ex. Bl. 1–23 u. 82–135 fehlen, 4. Ex. Probedruck Lage e, def., 5. Ex. Probedruck Lage e, def., 6. Ex. Probedruck Lage e, def., 7. Ex. Probedruck Lage e, def., 8. Ex. Probedruck Lage e, 9. Ex. Probedruck Lage e, def.). New Haven UL
(Probedr. Lage e, def.). Wien NB
(Bl. 1–12 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Nürnberg
239 Bl. [a–zA–E⁸F⁷G⁸]. 16 Z. Typ. 1:79G. Rubr. α.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuarius.  A   Circūciſio domini.  … Bl. 14a Sequi regiſtꝝ iſtiꝯ libelli cō‑tinens Curſos et oꝛatōnes ſe‑quētes.  ⁌ Pꝛimo Septē pſalmos penitentionales.  Item hoꝛe de paſſione domini  … Tab. endet Bl. 15a Z. 12 Ite oꝛatio bona de paſſione  domini noſtri iheſu chꝛiſti.  Bl. 15b u. 16 leer. Bl. 17a [⁵]Xuꝛge xe ad‑iuua nos: et libera nos ꝓpter nomē ſanctum tuū  Antiphona. Ne  reminiſcaris … Lage d ei ī via ꝟtutis ſue: paucietatē  … Endet Bl. 239a Z. 13 … Succurre ergo ſuc‑curre cicius. et erit mihi ꝑ te  pꝛopicius. Amen.  Bl. 239b leer.
Vorlage: Zwickau RatsSchB (Original).
Anm. Die ungerade Lage F beruht auf einem Fehler der Offizin bei der Einrichtung des Satzes. In dem einzigen erhaltenen Exemplar ist ein Rest des Bl. F8 erhalten, doch ist Bl. F7b leer. Der auf Bl. F7a abgedruckte Text wird mitten im Wort auf Bl. G1a fortgesetzt.
ISTC ih00357380.
Zwickau *RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
C 3174. VD16 H 5116. Oldenbourg L 99. Bohatta: Horae III 7. Johnson-Scholderer: GermB 418. S. 418. ISTC ih00485700.
Es handelt sich um die Ausg. Nürnberg: Friedrich Peypus für Johann Koberger, 1521. VD16 H5116.
London BL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Speyer
12966 Horae. Cursus. [Speyer: Peter Drach d.M.], 21.I.1488. 16°
288 Bl. [AB]a–z⁊A–I⁸. Gez. [18]Folium i–266 [mit Fehlern]. 20–22 Z. Typ. 5**:71G, 12:160G, 23*:146G. Init. z, cc, dd. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuarius hēt dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Bl. 14a Septuageſi‑mā at interuallū alicuius anni ꝑ  hāc tabulā ſi ſcire volueris. … Bl. 19a m. Blz. Folium i, rot Incipit curſuſ  de pꝛopꝛio angelo dicēdus dica die  Ad matuti. schwarz De labia mea aperies  Et os meum annunciabit laudem  tuam: … Sign. b illius. ad audiendā vocem ſermonū  … Endet Bl. 288a m. Blz. 266 Z. 15 … vt te poſſim ꝑfecte diligere ⁊ in te gloꝛiari cū  oīb  inuocāt hoc nomē ſct tuū ieſus. Qui vi. et reg. deus ꝑ oīa ſe. ſe.  rot Actū anno ne ſalut  .Mcccclxxxviij  kalendarū aūt febꝛuarij. duodecimo  Bl. 288b leer.
Vorlage: Tübingen UB (Teilmikrofilm). Trier BischArch (Einzelfotos). Wien NB (Digitalisat).
Anm. Die “Cursus hincinde collecti” beginnen gleichfalls mit dem “Cursus de proprio angelo”.
C 1856. 3088. Bohatta: Horae I 568. Bohatta: Horae VI 10. Pr 2454. BMC III 710.IA 15482. Embach: Trier 125. Voulliéme: Trier 1268. ISTC ic00990500.
Aarau KantB (Bl. 1, 257, 258 u. 260 fehlen). London BL
. Trier BischArch, *StB. Tübingen UB
. Wien NB
. Würzburg BischArch.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Strassburg
120 Bl. [a–p⁸]. 19 Z. Typ. 4:88G. Rotdr.
Bl. 1a, rot Incipit curſus btē marie ꝟgi‑nis gloꝛioſe quottidie in ec‑cleſia dei venerabiliter dicē‑dus iuxta ſtatutū Vrbani pa‑pe  .ij. editu in concilio apud  clarū montē celebꝛato vt ha‑be ī ſexta ꝑte ratōnaľ diuinorū capľo  .ij. De tꝑe aduentꝯ.  schwarz Ingreſſus āgelꝯ ad mariā ayt  Aue maria … Z. 17 [³]Omine labia mea a‑perieſ. Et os meū annūciabit laudē tuā.  … Lage b ludabilis numerus. ꝟginem  … Endet Bl. 120b Z. 11 ī abſolucō oi peccaminum  voꝝ ⁊ hec ī generali. Sed ī  ſpeciali iniūge penitēciā ſcď  exigenciā delicti criminis. 
Vorlage: Luzern ZB (Mikrofilm).
C 1855. Bohatta: Horae VI 1. Ohly: Reyser 44. ISTC ih00377490.
Luzern *ZB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12968 Horae. Cursus BMV. [Strassburg: Johann Grüninger, nicht nach 1496]. 
136 Bl. [A]B–R⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21–22 Z. in 4 Leisten. Typ. 17:145G, 18:82G. Init. a, b, e, hh, ii. 18 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM III. Rotdr. KolTit.
Tit. (ohne Leisten), rot Curſus beate marie virginis) cū pleriſ curſi‑bꝯ necnō oꝛatōibꝯ de figuris ſculptis. ⁊ ſuis  allegatōibꝯ aſſignatis) quē ſtatuit vꝛbanꝯ pa‑pa  .ij quotidie dici. ⁊ ī ſabbato ſolēniter fieri.  DrM, schwarz u. rot  Bl. 1b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies  .XXXI  … Bl. 8a Tafel zur Kalenderberechnung  Bl. 8b leer. Bl. 9a m. Sign. B, rot Paſſio di noſtri ieſu chꝛſti  ſcďm Iohānem.  (E¹) schwarz greſſus eſt  ieſus  cū di‑ſcipulis ſuis trāſ  toꝛrē‑tē ce‑dꝛon:  … Bl. 17a Hlzs. (Johannes/Patmos, Johannes/Marterkessel), darin rot Initium ſancti euangelij ſecundum iohānem. schwarz Gloꝛia.  [³]N pꝛīcipio erat ꝟbū ⁊ ꝟbū  Bl. 17b erat apud deū: et deus erat ꝟbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deū.  Omnia … Sign. d, rot Oꝛatio ſuꝑ regina tꝑe paſcali.  … Endet Bl. 136a Z. 14 … et oibus fidelibꝯ  defunctis miſerere: et pꝛopicius  eſto mihi peccatoꝛi. Pater noſter.  Aue maria.  rot Finiunt hoꝛe canonice. ad  vſum romane eccleſie.  Bl. 136b leer.
Vorlage: Berlin Kupferstichkab (Original). Freiburg UB. Würzburg UB (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: C1a: Johannes auf Patmos/Johannes im Marterkessel; C6a: Kreuzabnahme; D1b: Erschaffung; D2a: 4 Tugenden/Verkündigung; E: Heimsuchung; F: Kreuz; F2b: Pfingsten/Taufe u. Versuchung; F3b: Geburt; F7a: Verkündigung an die Hirten; G2a: 3 Könige; G5a: Darbringung; G8a: Kreuzabnahme (Wdh.); H5a: Mariae Himmelfahrt; K5a: Jüngstes Gericht; M: 3 Lebende u. 3 Tote; O6a: Gnadenstuhl; P: Kreuzabnahme (Wdh.); R7a: Gregorsmesse.
Anm. 2. Rauch (Genève) Kat. 11(1955) Nr 21.
R 1237. Bohatta: Horae I 417a. 454. Bohatta: Horae VI 6. Schr 4570. Pr 503. BMC I 109.IA 1530. Bod-inc H-176A. Davies: EGB  129. Rhodes: Oxford 940. Sack: Freiburg 1875. Sallander: Uppsala 1772. ISTC ih00377500.
Aarau KantB. Basel UB. Berlin *Kupferstichkab
(Bl. 1–8 fehlen). Freiburg *UB
(Bl. 17, 41, 48 u. 136 fehlen). Karlsruhe *LB†. London BL
(2 Ex.). Mainz GutenbergM (Fragm. 1 Bl.). Moskva GosB (Fragm. Bl. 121–128). Oxford Bodl (Fragm. Bl. 1), KebleC. Stuttgart *LB
(2 Ex., 1. Ex. Rubr. 1496, 2. Ex. Fragm. Bl. 2–7). Uppsala UB. Würzburg UB
(Bl. 1–3 fehlen).  — Ehem. Meuschel (Bonn) (1970) (def.). Ehem. Rauch (Genève) (1955).
Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
12969 Horae. Hortulus animae. Daran: Duranti, Guillelmus: Rationale divinorum officiorum. Ausz.(?). Strassburg: Wilhelm Schaffener, 13.III.1498. 
264 Bl. [a–c]a–zA–G⁸. Gez. rot [25]I–CCXXXI[8]. 22, Kalendarium 24 Z. Typ. 1:81G, 5:ca.140G, 6:ca.70G, 7:ca.90G. Init. a. 4 große u. zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Tit., rot Oꝛtulus anime.  Bl. 1b, rot Ianuarius habet  .xxxj. dies.  … Bl. 16b, rot Pꝛo declaratione tabule pꝛeſcripte hunc nota canonem.  schwarz Si ſcire deſideras inťuallū et feſta mobilia … Bl. 20a, rot Sequi regiſtrū ptis libelli.  schwarz Curſus beate Marie ꝟgīs: fo.j.  … Tab. endet Bl. 24b Z. 23, rot Finis.  Bl. 25a, rot Oꝛtulus anime.  schwarz, 3 Dist. Oꝛtulus exiguꝯ varias vt ſepe ſalubꝛes  Herbas ꝓducit: quas medicina ꝓbat  … Bl. 25b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 26a m. Sign. a2 u. roter Blz. I, rot Incipit officiū ſiue Curſus beate  Marie virginis iuxta ſtatutū Vrbani  … schwarz Ngreſſus angelus ad mariam ait  Aue gratia … Z. 17 [⁶]Omine labia mea  aperies. Et os meum annūciabit laudem tuam. … Sign. b [²]Eus deꝯ meus: ad te de daneben, rot P.  … Endet Bl. 256a m. roter Blz. CCXXXI, Z. 2 … faciet vos reſurgere in die reſurrectionis et iudicij  et angelis ſuis aſſociās in celis ſe‑cum ſine fine gaudere: Amen.  rot Impꝛeſſum per me wilhelmum  ſchaffener de Ropperwiler  .xiij. die  Martij: Anno di  .M.cccc.xcviij  in inclita ciuitate Argenti.  Bl. 256b leer. Bl. 257a m. Sign. G, rot Sequi acceſſus altar ꝓut pōit  magiſter wilhelmus in Rationali  diuīoꝝ ꝑte  .iiij. … Endet Bl. 264a Z. 21 … vt nos  famulos tuos nō exurat flāma vi‑tioꝝ. Per xm do. noſtrū. rot Oꝛatio.  (A¹) schwarz ctiones nas s de. rot Rere .  Bl. 264b leer.
Vorlage: GW-Manuskript. Karlsruhe LB (Mikrofilm). Erlangen UB (2 Ex.). Frankfurt (Main) UB (Einzelfotos). Erlangen UB (2 Ex., 2. Ex. Digitalisat).
Anm. 1. Tit. auch abweichend rot Oꝛtulus anime.  Hlzs. (Kreuzigung)  (Ohly-Sack 1491; z.B. Ex. Frankfurt (Main) UB), Hlsz. von Bl. 130 m. Blz. CV und Bl. 136 m. Blz. CXI auch vertauscht (z.B. 2. Ex. New York MorganL).
Anm. 2. Die Lage G (Bl. 257–264) konnte nicht mehr ermittelt werden. Weder die Auszüge(?) aus Guillelmus Duranti: Rationale divinorum officiorum noch ihr Zusammenhang mit der Stundenbuchtradition konnten somit untersucht werden. Die Beschreibung folgt dem GW-Manuskript.
Anm. 3. Im Abschnitt „Ad peccatorum oblitorum agnitione …“ ist in den Ausgaben des Hortulus animae das Gedicht „De decem praeceptis“ (Walther: Carmina 9121, hier Bl. „CLXIXb“) abgedruckt.
HC 8936. Oldenbourg L 1. Bohatta: Horae III 3. Schr 4242. Schramm XX Abb. 2211–2284. 2290. Chrisman: Strasbourg C 5.1.9. Schmidt: Schaffner 1. CBB 1999 u.Suppl. Ce³ H-485 u.Suppl. IBPAdd 5887. CRF XIII 1188. CRF XVIII 280. Bod-inc H-219. Juntke: Eisleben 49. BSB-Ink H-387.050. Kind: Göttingen 971. Ohly-Sack 1491. Walsh: Harvard 307. ISTC ih00485000.
Bethesda NLMed (def.). Brussel BR (def.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (Bl. 257–264 fehlen). Eisleben K
(Bl. 257–264 fehlen). Erlangen UB (Bl. 257–264 fehlen). Frankfurt (Main) UB (Bl. 257–264 fehlen). Freiburg *ehem. UB (seit Revision 1963 vermisst). Göttingen SUB (Bl. 257–264 fehlen). Karlsruhe LB
(Bl. 1, 8, 10, 15, 125, 128, 129, 145, 162, 164, 177–180, 211, 218, 256 u. 257–264 fehlen). München *SB
(Bl. 257–264 fehlen). New York *MorganL (2 Ex., 1. Ex. Bl. 25, 155 u. 257–264 fehlen, 2. Ex. Ex. Bl. 2–15 u. 257–264 fehlen). Oxford Bodl (Bl. 257–264 fehlen). Paris EcBeauxArts
(def.). Sigmaringen HB
(Bl. 257–264 fehlen). Strasbourg BNU (Bl. 257–264 fehlen). Stuttgart *LB
(Perg. Bl. 257–264 fehlen). Wieliczka Reform (Bl. 257–264 fehlen). Wittenberg Sem† (def.).  — Ehem. Strouse (New York) (def.).
Gesamtüberlieferung: 19 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
12970 Horae. Hortulus animae. Strassburg: Johann Grüninger, [nach 28.III.]1498. 16°
264 Bl. a–cA–Za–g⁸. Gez. [24]I–Folio CXXXVIII[1] [m. Fehlern]. 22–23 Z. Typ. 4:52G, 15:64G, 20:82G. Init. i, o. Vereinzelt Min. f. Init. 72(+1?) Hlzs., dar. 5 z.T. mehrmalige Wdh. DrM I. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. a2, rot Ianuarius habet dies  .xxxi  … Bl. 19a m. Sign. c3 Z. 19, rot Sequitur regiſtrū pꝛeſentis libelli.  … Bl. 24b Oꝛtulus exiguus varias vt ſepe ſalubꝛes.  … Endet Z. 6 Plures et mentis pharmaca multa ſacre.  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 25a m. Sign. A u. roter Blz. I, rot Incipit officiū ſiue Curſus  btē Marie virgīs iuxta ſtatutū Vꝛ‑bani … Z. 5, schwarz Ngreſſus angeluſ ad mariā ait Aue  gratia … Z. 15 [⁶]Omine labia mea aperies. Et os meū annunciabit laudē tuā. … Sign. B, rot (B¹) schwarz dicite oēs beſtie ⁊ pecoꝛa do. b… Endet Bl. 263b Z. 19 … vt nos famulos tuos nō exurat  flāma vicioꝛū. Per xm dm. rot Oo.  (A¹) schwarz ctiones noſtros qs rot CCXIX.  Bl. 264a, rot Elaboꝛatum per pꝛouidum virum  magiſtrum Iohānem Grüninger in  inſigni ac libera ciuitate Argentina.  Anno incarnationis  .1498.  DrM, rot  Bl. 264b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original). Strasbourg BNU (Mikrofilm).
Zur Datierung vgl. Kat. Bibl. Schäfer 168.
Anm. 1. Vgl. auch Anm. 3 zur vorhergehendenNr (hier Bl. „LXVa“).
Anm. 2. Vgl. Matter, Stefan: Das Stundenlied ‘Patris sapientia’ und seine deutschen Übertragungen. Zu einem Schlüsseltext der spätmittelalterlichen Gebetbuchliteratur. In: Die Kunst der ‘brevitas’. Kleine literarische Formen des deutschsprachigen Mittelalters. Rostocker Kolloquium 2014. In Verbindung mit Ricarda Bauschke-Hartung und Susanne Köbele hrsg. von Franz-Josef Holznagel u. Jan Cölln. Berlin 2017. (Wolfram-Studien. 24.) S. 137–153.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 3173. Oldenbourg L 2. Bohatta: Horae III 4. Schr 4243. Schramm XX Abb. 581–645. Chrisman: Strasbourg C 5.1.9. Schmidt: Grüninger 40. CRF XIII 1187. VB² 2301.10. Kat. Bibl. Schäfer 168. ISTC ih00484700.
Berlin *SB
(Bl. 1, 73, 80, 104, 105, 112, 129, 135, 150, 164, 65, 203, 224, 225, 244 u. 245 fehlen). Strasbourg BNU (Perg. Bl. 1 fehlt).  — Schäfer (Schweinfurt) (Fragm. 1 Bl. einseitig bedr. Probedruck von 2 Hlzs.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
264 Bl. A–ZAA–KK⁸. Gez. [25]II–CCXXX[1] [mit Fehlern]. 22–23 Z. Typ. 11*:92G, 15:64G, 25:81G m. Einsprengungen aus, 20:82G. Init. g, i, o. Vereinzelt Min. für Init. 76+1(?) Hlzs., dar. 6 z.T. mehrmalige Wdh. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a, rot Oꝛtulus anime cum oꝛa‑tionibus ſuper addit  in  pꝛioꝛibꝯ libr non htur.  Hlzs.  Bl. 2a m. Sign. A, rot Ianuarius hēt dies  .xxxi.  … Bl. 18b Z. 19, rot (S²)Equitur regiſtrum ptis libelli.  … Bl. 24b Ad inueniendū Aureū numerū … Endet Z. 9 …   durabit etiam centum annos.  schem. Hlzs.  Bl. 25 unbekannt. Bl. 26a m. Sign. D2 u. roter Blz. Folio II, rot Ncipit officiū ſiue Curſus  beate marie virginis iuxta  ſtatutum Vꝛbani … Z. 5 (O²) Sancta maria pijſſima da: … Z. 14 [⁸]Omīe labia mea  aꝑies. Et os meum annunciabit  laudē tuam. … Sign. E di domina celi regina poſt deum  … Endet Bl. 263b Z. 18 … et  a ſubitanea ⁊ in ꝓuiſa moꝛte in vir‑tute dei patris omnipotentis ſui ipſius et ſpiritus ſnncti. Amen.  Bl. 264a, rot Exaratum per pꝛouidum virum magiſtrum Iohannem Grüninger in  inſigni ac libera ciuitate Argētina.  Anno incarnationis  .1500.  DrM, rot  Bl. 264b leer.
Vorlage: Haag MMeerman (Mikrofilm).
Anm. 1. Die zeitliche Abfolge dieser und der nachfolgenden Nrwird durch den Zustand des Hlzs. auf Bl. „CXLIb“ (Schramm XX 631) bestimmt.
Anm. 2. Vgl. auch Anm. 3 zur Nr 12969(hier Bl. „CLVIIb“).
Schramm XX Abb. 581–645. IDL 2403. ISTC ih00485200.
Haag MMeerman
(Bl. 25 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
252 Bl. A–ZAA–HH⁸II. Gez. [25]II–Folio CCXXXVI[1]. 23 Z. Typ. 11*:92G, 15:64G, 17:145G, 22:89R, 25:81G. Init. b, g, x, ff, hh. 77 Hlzs., dar. 6 z.T. mehrmalige Wdh. DrM I. Rotdr.
Tit., rot Oꝛtulus anime cum oꝛa‑tiunculis aliquibus ſuper  additis. que tamē ī pꝛioꝛibus libꝛis non habentur.  Hlzs.  Bl. 2a m. Sign. A⁊, rot KL Ianuarius habet dies  .xxxi.  … Endet Bl. 16a Z. 9 que  durabit etiam centos annos.  Hlzs.  Bl. 16b leer. Bl. 17a m. Sign. C, rot Pꝛo declaratiōe tabule pꝛeſcripte  hunc nota canonem.  … Bl. 20a Z. 14, rot Sequitur regiſtrū ptis libelli.  … Tab. endet Bl. 24b Z. 22, rot Finit Tabula.  Bl. 25a, rot Oꝛtulus anime  schwarz 3 Dist. Ortulus exiguꝯ varias vt ſepe ſalubres  Herbas ꝓducit: quas medicina ꝓbat  … Bl. 25b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 26a m. Sign. D2 u. roter Blz. II, rot Ncipit officium ſiue Curſus  beate Marie virginis iuxta ſta‑tutū Vrbani … Z. 5, rot (O²) schwarz Sancta maria piiſſima do‑mina … Z. 15 [⁸]Omine labia  mea aꝑies Et  os meum an‑nunciabit laudem tuā. … Sign. E ſpirituſſancti ⁊ totiꝯ beatiſſime trini… Endet Bl. 251b Z. 21, rot … ſ btā ꝟgo aīas ſuſcipit ⁊ in celū deducit. iō  ſubinfer. schwarz in hoꝛa moꝛtis ſuſcipe.  Bl. 252a, rot Elaboꝛatum per pꝛouidum virum  magiſtrum Iohannem Gꝛüninger  in inſigni ac libera ciuitate Argen‑tina. Anno incarnationis  .i.500.  Pꝛidie vero Kalendas  febꝛuarij. Finit feliciter  DrM, rot  Bl. 252b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. 1. Vgl. auch Anm. 3 zur Nr 12969 (hier Bl. „CLVIIa“).
Anm. 2. Reiss & Sohn (Königstein) Auktion 95 (19.-20. Okt. 2004) Nr 468.
HC 8937. Oldenbourg L 3. Bohatta: Horae III 5. Schr 4245. Chrisman: Strasbourg C 5.1.9. Schmidt: Grüninger 47. CBS 1981. IBP 2872. Pell 6116. CRF XIII 1189. VB 2307.5. Pr 491. BMC I 114.IA 1489. Collijn: Stockholm 1265. Kind: Göttingen 972. Sack: Freiburg 1892. ISTC ih00485300.
Bamberg SB (Bl. 1 fehlt). Berlin *SB
. Douai BMun (Perg. def.). Freiburg UB
(Bl. 103, 169, 173, 226 u. 233 fehlen). Göteborg UB. Göttingen SUB (Bl. 1–8, 41, 42 u. 73 fehlen). Hamburg ehem. SUB. London BL
(Bl. 130 fehlt). Stockholm KglB. Strasbourg BNU (Bl. 4–6 fehlen). Tübingen UB
. Wien KunsthistM, NB
(Bl. 25 fehlt). Wrocław BU (def.).  — Reiss & Sohn (Königstein) (2004) (def.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
332 Bl. A–C⁸Da–zA–P⁸. 19–21, Kalendarium 23 Z. Typ. 1:81G, 2:145G, 5:ca.140G, 6:ca.70G. Init. a, b. Rubr. β. Zahlr.  Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot (O¹)ꝛtulus anime  schwarz 3 Dist. Oꝛtulꝯ exiguꝯ varias vt ſepe ſalubꝛes  Herbas ꝓducit: s medicina ꝓbat.  … Bl. 1b, rot KL Ianuariꝯ habet  .31. dies  … Bl. 16b, rot Pꝛo declaratione tabule ſcri‑pte hunc nota canonem.  … Bl. 20b Z. 15, rot ¶ Sequitur regiſtrum pꝛe‑ſentis libelli.  … Bl. 27a m. Sign. Diij, rot ¶ Ante inceptionem hoꝛarum  beate Marie virginis.  … Endet Bl. 28b Z. 4 … poſt te trahere ſurſu digneris. Amen.  Bl. 29a, rot Oꝛtulus anime  Bl. 29b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 30a m. Sign. aij, rot Incipit officiū ſiue Curſus beate Marie virginis iuxta ſtatutum Vrbani … Z. 6, schwarz [⁵]Ngreſſus angelꝯ ad  mariā ait. Aue gra‑tia plena ds tecum.  … Bl. 30b, rot Ad matutinas.  schwarz [⁵]Omīe labia mea  aperies. rot (E¹) schwarz t os  meū annūciabit  laudē tua. … Sign. b bē raꝝ ſctā fite eccľia. rot (P¹) schwarz a‑… Endet Bl. 332a m. Sign. Pviij Z. 1 … vide‑licet quia offenſiua et inhonoꝛatiua ſunt dei ⁊.  rot Impꝛeſſum per me wilhel‑mum ſchaffener de Roperwi‑ler  .xv. die Marcij. Anno do‑mini  .M.d. in inclita ciuitate.  Argenti.  Bl. 332b leer.
Vorlage: Augsburg SStB (Teilmikrofilm). Wien MKunst — Zimmermann (Einzelfotos)..
Anm. Vgl. auch Anm. 3 zur Nr 12969.
HC 8938. Oldenbourg L 4. Bohatta: Horae III 6. Schr 4244. Schramm XX Abb. 2211–2284. Schmidt: Schaffner S. 240. Pr 761. BMC I 166.IA 2464. Hubay: Augsburg 1078. Kat. Bibl. Schäfer 169. ISTC ih00485500.
Augsburg *SStB. London BL
(def.). Schweinfurt BSchäfer (def.). Wien MKunst.  — *Zimmermann (Berlin) (def.) (1942).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Stuttgart
56 Bl. a–g⁸. 23 Z. Typ. 1:ca.170G, 2:87G.
Tit. Curſus per totā ſeptīanā ſingulis diebus vīcui pꝛopꝛius.  Bl. 1b Incipiūt Curſus  per totum ſeptimanā ſingulis diebus  vnicui ꝓpꝛius.  In dominicis diebꝯ … Z. 11 Incipit curſus de  ſancta trinitate. … Z. 16 []omine labia mea aꝑies. et os  meum annūciauit laudē tuam  … Sign. b deo eius [¹]u autē de ſuſceptoꝛ meus  … Endet Bl. 54b Z. 13 … ab omni malo.  mentis ⁊ coꝛꝑis defendamur in terris  et ſempina gandia ꝑfrui mereamur in  celis Amen.  OMDMM  Bl. 55 u. 56 leer.
Vorlage: Augsburg SStB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Augsburg SStB (Digitalisat).
Nachtr 84. Hubay: Augsburg 1067. ISTC ih00427980.
Augsburg *SStB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Ulm
12975 Horae. Cursus. Ulm: Johann Zainer d.Ä., [um 1482]. 
208 Bl. a–p⁸q⁹qq⁸[qqq⁷]r–z⁊⁸. 18 Z. Typ. 4:96G, 5:136G, 7:96G.
Bl. 1a m. Sign. a leer. Bl. 1b Curſus de ꝓpꝛio angelo qui di‑cendus eſt dominica die  Curſus de eterna ſapientia … Bl. 2a Incipit curſus de pꝛopꝛio angelo qui dicendus eſt dica die. Ad matuti.  De labia mea aperies, Et os  meū annunciabit laudem tuā  … Sign. b [³]Enedicite oes angeli  … Endet Bl. 208a Z. 16 … qui venit ad me non  eiciam foꝛas. k.x.k. P n. Et ne  Collecte vt ſupꝛa   Amen  Bl. 208b leer.
Vorlage: Tübingen UB (Mikrofilm). Heidelberg UB (Einzelfotos).
Anm. Die „Cursus hincinde collecti“ beginnen gleichfalls mit dem „Cursus de proprio angelo“.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
Amelung: Frühdruck 45. BSB-Ink H-346. Brit.Libr.Cat. 194 S. 174.IA 9220. Schlechter-Ries 936. ISTC ic00989950.
Edinburgh NL
. Heidelberg UB
(Fragm. Doppelbl. g2/g7 u. g3/g6). London BL
(Bl. 1–106, 112, 138–163, 173–179 u. 208 fehlen). München *SB
(Bl. 1, 24, 40, 47, 48, 74, 77 u. 129, 195 u. 198 fehlen). Tübingen *UB
(Bl. 177–184 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
12976 Horae. Cursus hinc inde collecti. [Ulm: Konrad Dinckmut, nicht nach 1485]. 
202 Bl. [a²]a–z⁊ ⁸. Gez. [2]j–200. 21 Z. Typ. 3:147G, 6:78/79G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Subſcripti Curſus  ſparſim hincinde in deuotionum libellis inuenti ſūma cum diligentia  hic in vnum ſunt collecti vt quiuis  ad excitandā deuotionē … Z. 17 … pꝛout m  oꝛdinem huiuſmodi cum numero  folioꝛum hic ſunt intitulati.  Bl. 2b Curſu de pꝛopꝛio angelo folio  .j  … Tab. endet Z. 21 Oꝛatiōes ante et poſt miſſa fo  .j96  Bl. 3a m. Sign. a u. Blz. j Incipit Curſus de  ꝓpꝛio angelo qui dicendꝯ eſt dica  die. Ad matutinas. De labia mea  aꝑies. Et os meū annūciabit laudē  tuam. … Sign. b pꝛeliabantur cum dꝛacone: ⁊ dꝛaco  … Endet Bl. 202b Z. 12 vt filius tuꝯ mihi indulgeat  ꝙ minus digne ⁊ reuerenter ad ſa‑cratiſſimum ipſiꝯ acceſſi ſacramen‑tum amen  Finis opuſculi huius 
Vorlage: Stuttgart LB (Mikrofilm).
Anm. 1. Signaturen am Kopf der Seite.
Anm. 2. Bl. 1a auch abweichend, z. B. Z. 18 oꝛdine huiuſmodi cum numero folioꝛum … (z.B. Ex.San Marino (Calif.) HuntingtonL).
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisat).
C 1857. Amelung: Frühdruck 105. Bühler: Bologna 17.B.1. Ce³ C-993. Mead 1056. ISTC ic00993000.
San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Rubr. 1485). Stuttgart *LB
. Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
300 Bl. [a]b–zA–N⁸O¹². 17 Z. Typ. 2:109G, 3:147G. 14 Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Subſcripti curſus  ſparſim hincinde in deuotionū  libellis inuenti ſumma cū dili‑gentia hic in vnū ſunt collecti  vt quiuis ad excitandā deuotionē … Bl. 3b Hlzs. (Engel u. 2 Mönche)  Bl. 4a Incipit Curſus de  pꝛopꝛio angelo qui dicendus  eſt dica die. Ad matut. De  labia mea aperies. Et os meū  annunciabit laudē tuā. … Sign. b eſt regnū huiꝯ mundi di dei  … Endet Bl. 297b Z. 13 … Tunc enim me  de te ſaciabis ſuauitate mirifi‑ca. Ita vt ne eſuriem ne ſiciam ineternū. Amen.  Finis huius opuſculi.  Bl. 298–300 leer.
Vorlage: Berlin Kupferstichkab, SB (Originale).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 5863. Schr 3799. Schramm VI Abb. 590. 636–648. IBPAddII † 807. VB² 2657.15. BSB-Ink H-351. Sack: Freiburg 1874. ISTC ic00993500.
Berlin *Kupferstichkab
(Bl. 1 fehlt), *SB
(Bl. 1, 4, 5, 8, 241 u. 248–300 fehlen). Freiburg UB
(Fragm. Bl. 193–200). Kraków ehem. Aug. München *SB
(Bl. 1 u. 249–256 fehlen). Schaffhausen StB (Bl. 1 u. 8 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
12978 Horae. Cursus. [Ulm: Johann Zainer d.Ä., um 1488]. (auf Halbbögen) 8°
80+? Bl. [a]b–k⁸(?)+?. Gez. 1–80(?)+?. 17 Z. Typ. 9:98G, 10:82G. Init. o, ff(?), gg. Rotdr.
Bl. 1a m. Blz. j, rot Incipit Curſus de ꝓpꝛio  angelo qui dicendꝯ eſt dominica die. schwarz  .Ad matutīas  De labia mea aperies. Et os  meum annūciabit laudem tuā  … Sign. b Miſerere nobis. Gloꝛia. Xe  … Bricht ab Bl. 80b Z. 16 … in iheſum  ⁊ tenuiſſent eum dixit. cottidie 
Vorlage: Stuttgart LB (Teilmikrofilm). Aarau KantB (Digitalisat). Tübingen UB (Einzelfotos).
Anm. 1. Zum Fragment Stuttgart LB vgl. Leuze in Zentralblatt für Bibliothekswesen 48(1931) S. 2–8 Nr 1 u. Amelung: Frühdruck I S. 115.
Anm. 2. Die „Cursus hincinde collecti“ beginnen gleichfalls mit dem „Cursus de proprio angelo“.
Reproduktionen: Tübingen UB (Digitalisat).
Breitenbruch: Ulm F18. Dahm: Aargau 680. BSB-Ink H-347.050. ISTC ic00989970.
Aarau KantB (Fragm. Halbbogen mit Lage d, def. ). München SB
(3 Ex., 1. Ex. Fragm. Halbbogen mit Lage d, def. , 2. Ex. Fragm. Halbbogen mit Lage d, def., 3. Ex. Fragm. Halbbogen mit Lage e). Stuttgart *LB (Fragm. Lage ab u. ik, def. ). Tübingen UB
(Fragm. Halbbogen mit Lage b). Ulm StB
(Fragm. Lage b).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
12979 Horae. Cursus. Ulm: Johann Schäffler, 22.IX.1492. 16°
216 Bl. [a]b[ca]b–z[A]⁸. 12 Z. Typ. 5:96G. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α. 2mal ders. Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Geer hat  xxxj. tag.  A Beſchnei dar. eingerückt dūg  … Bl. 19b Z. 10 ⁌ Hie nach volgend  Jrlichen die wochen  … Bl. 20a Z. 5 … biß  das man zelt  .ccccc.  vnd xx iar.  … Bl. 22a Z. 8 … der  nechſt ſontag vns dz  Aduent geit.  Bl. 22b u. 23 leer. Bl. 24 unbekannt. Bl. 25a leer. Bl. 25b Hlzs. (Veronika)  Bl. 26a ⁌ Incipit Curſus de  ꝓpꝛio angelo Ad matutinas.  [²]e labia mea a‑peries Et os me‑um anunciabit lau‑dē tuā. … Sign. b ad liberādu ſuſcep‑… Endet Bl. 214a Z. 7 … et vidimus  gloꝛiam eius gloꝛia  quaſi vnigeniti a patre Plenum gracia ⁊  et veritate. Deo gra‑cias.  Bl. 214b ⁌ Impꝛeſſum Vlme  per Johannē Schffler.   Anno incarnationis. Milleſimo  Quadꝛingenteſimo.  Nonageſimoſecūdo:  Viceſimoſecūdo die  Kalendis ſeptēbꝛis.  Bl. 215 u. 216 unbekannt.
Vorlage: Stuttgart StArch (Mikrofilm).
Anm. 1. Die deutsche Sprache des Kalendariums und der nur dort verwendete Rotdruck lassen vermuten, dass die ersten Lagen aus einem anderen Druck, möglicherweise aus Schäfflers deutscher Messe (H 11103) stammen.
Anm. 2. Zu einem möglichen Tit. vgl. auch die folgende Nr mit dem Titel „Cursus hincinde collecti“, der für diese Ausg. ebenfalls gelten könnte, da diese Textgruppe allgemein mit dem „Cursus de proprio angelo“ beginnt.
Anm. 3. Vgl. Amelung: Frühdruck I S. 382 u. 386.
ISTC ic00992300.
Straubing Karm (Fragm., Probedrucke?). Stuttgart StArch (Bl. 1, 8, 24, 209, 215 u. 216 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
222 Bl. [a]b⁸c⁶d–zA–E⁸. Gez. [2]j–ccxvj [mit Fehlern]. 19 Z. Typ. 5:96G, 7:ca.120G. Init. b, c, d. Häufig Min. f. Init. Rubr. α.
Tit. Curſus hincinď collecti cū  ſeptem penitencialibus pſalmis  et vigilijs moꝛtuoꝛū cū acceſſu  altaris ⁊ aliquibus oꝛōibus.  Bl. 2a ⁌ Subſcripti curſus ſparſim hīcinde in denotionum libellis inuenti  ſumma cū diligentia hic in vnum  ſunt collecti vt quiuis ad excitan‑dam deuotōe … Bl. 2b Curſus de ꝓpꝛio angelo. Folio .j.  … Bl. 3a m. Blz. j ⁌ Incipit curſus de pꝛopꝛio angelo  qui dicendus ē dica die. Ad ma‑tutinas. De labia mea aꝑies Et  os meū anunciabit laudem tuam  … Sign. b m. Blz. vij bit te. Et iudicia tua adiuuabūt  … Endet Bl. 222a m. Blz. ccxvj Z. 1 … iocunditas ꝑfecta: leticia ꝑpetua: gaudiū ſempiternum Amen.  ⁌ Finis opuſculi huius Im‑pꝛeſſi Vlme per Iohānem  Schffler. Anno di  .M.cccc.lxxxxiiij.  Bl. 222b leer.
Vorlage: Augsburg SStB. Sevilla BColomb (Mikrofilme).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 5862. Bohatta: Horae VI 14. Amelung: Frühdruck 168. IBE 2961. BSB-Ink H-350. Hubay: Augsburg 1069. Sack: Freiburg 1872. ISTC ic00992500.
Augsburg SStB. Fiecht Benedikt
. Freiburg UB. Koblenz Gy. München *SB
. Sankt Florian Aug. Sankt Peter HistB
(def.). Sevilla BColomb.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Deutsch
Übersicht über die Einzeltitel
12982
12984
Der Curs vom Sacrament
12987
12993
12994
12996
Augsburg
12981 Horae, deutsch. Augsburg: Günther Zainer, 12.III.1471. 
200 Bl. [a–zAB⁸]. 14–15, Kalendarium 16 Z. Typ. 2:118G.
Bl. 1a Ienner hat  .xxxj. tag.  A die beſchneidung  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16 A ſilueſter bapſt  Bl. 13 u. 14a leer. Bl. 14b Hie vachet an  das regiſter di‑ſes bchlins.  … Tab. endet Bl. 16a Z. 10 … dar tzů  gehrig .  Bl. 16b leer. Bl. 17a [⁶]Erꝛ nit  beſchilt  mich in  deiner  grīmik‑ait noch  in deinē zoꝛn … Lage d dein antlitz von mei‑… Bl. 49a Hie vohet an die  veſper von allen  glaubigen ſelen.  An. Placebo do .  ich wol geuall. P.  Dilexi quoniā .  Ch hab lieb gehabt:  wann der herr wider  hꝛt die ſty … Bl. 121a Hie hebt ſich an  daz ampt von al‑len globigē ſelen.  Wir ſllen bitē vmb  all gelaubig vnd be‑graben criſtelich ſelen  Introitus. Requiē   [⁵]Ndiger  v barmhertziger  gott gib  dē armen  ſelen rů vnd raſt … Endet Bl. 199a Z. 8 vnd das mein ſel ge‑frt werd ī dein reich  deiner ewigkait vnd  deiner gothait durch  dich iheſu criſte / ain  behalter der erwelten  Amen.  Bl. 199b leer. Bl. 200a Hie endent ſich die  ſiben pſalmen/ veſper/  vigilij/ v die ſelmeſz  in teuſch/ mit andern  andchtigen gebettē/  Die hatt getrucket  Gintherus tzainer vō  Reutlingen zů Aug‑ſpurg/ an ſant Gregorien tag. Nach criſti  geburt vnſers herren/  Tauſent vierhundert  vnd in dem ain vnd  ſibentzigſten iar.  Bl. 200b leer.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Bl. 200 auch unbedruckt (BSB-Ink; z.B. 2. Ex. München SB).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 7508. Pell 5005. VB 5. BSB-Ink G-51. ISTC ig00112700.
Berlin *SB
. Dillingen StudB. Heiligenkreuz Zisterz
. München SB
(2 Ex., 2. Ex. Rubr. 1472). Nürnberg GermanNM (Bl. 16 fehlt). Paris BN (Bl. 16 u. 17 fehlen). Tübingen UB
.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Typ. 2:118G.
Anm. Erschlossen aus den Bücheranzeigen Anton Sorgs, die ausschließlich Drucke in seiner Type 2 aufführen (VE15 S-173 und S-174 u. d. Tit. „Ein gůt betbůchlin von den sieben tagzeiten unsers lieben herren …“), vgl. Schmidt in Gutenberg-Jahrbuch 1930 S. 119–125.
Ex. nicht nachweisbar.
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
12983 Horae, deutsch. Curs. [Augsburg: Anton Sorg, um 1485]. 
210 Bl. [a–zAB⁸C¹⁰]. Gez. [1]ij.–ccx. [m. Fehlern]. 16 Z. (auf den a-Seiten einschließlich der Blz.) Typ. 4:109G. Rubr. γ. 7 Hlzs.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. (Gnadenstuhl)  Bl. 2a m. Blz. ij. Am Sontag der Cur vō  ď heÿligen driainigkeÿt.  []Erꝛ thů auff meÿne leffczē. ſo wirt  mein munde ver‑künden dein lobe.  … Lage b ſuns vnd heiligen geiſts. der  … Endet Bl. 210a m. Blz. ccx. Z. 12 … v  fürbitten mgen kūmen durch den ſelben criſtum vnſern  herꝛen Amen  Bl. 210b ⁌ Regiſter über di bchlin  … Endet Z. 15 … Am ſamſtag curs von  vnſer liebē frauen ſibē freüd 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Vgl. Anm. zur vorhergehenden Nr.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Nachtr 83. Schr 3798. Schramm IV Abb. 3090–3096. VB 167. ISTC ih00427995.
Berlin *SB
. Olomouc SKn
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Kirchheim
132 Bl. [Aa]b–fA–I⁸[K]. 1, Kalendarium 2 Sp. 21–28, Kalendarium 17 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:81G. Init. b. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I. Rotdr. KolTit.
Tit. Dis iſt der Curſch vnſer lieben  frowen mit vil andern gůten curſen vnd gebetten vō allē heiligē  DrM  Bl. 1b wē der mon im wider  im lewen v ſchützen  iſt dē ſangwinien gůt  zů laſſe v dē colericis  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b (ohne Leisten) rot (D¹) schwarz er wider nach vſzweiſung der meiſter iſt heiſt truclꝛē  vnd fürig alle glider des houpts inhaltend … Bl. 3a, rot Ienner hat  .xxxi tag.  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 16 (A¹) ſilueſter.  Bl. 9a leer. Bl. 9b Hlzs. (Paradies), darin rot [²]ye nach volget der Curſz vnd ampt  der heiligē iūgfrowē v můtter gottes marie: noch gewōheit v oꝛdnūg des  heiligen rmſchen ſtůls vnnd criſtlicher  lꝛirchen. zů der metten.  Bl. 10a, im Kastenrahmen, Hlzs.  [⁵]Err thůn vff din lefftzen v min münd wirt  verlꝛündē din lob Got  mrrclꝛ vff mine hilffe.  (H¹)er yle mir zů helffen  Hlzs.  … Sign. b Hlzs. (Heimsuchung)  … Endet Bl. 132a Z. 19 … vō yglichē  heligen in ſunderheit.  Getruclꝛ zů cleinē troya da man  zalte von der geburt criſti  .1.4.9.1.  Bl. 132b leer.
Vorlage: GW-Manuskript. Berlin SB (Original). Sankt Gallen Benedikt (Mikrofilm). Cambridge UL (Einzelfotos).
C 3125. Bohatta: Horae I 1481. Lacombe 544. Schr 4060. 4569. Pell 5939. VB² 1214.20. CIBN H-249. Pr 3210. BMC III 691.IA 14006. ISTC ih00433400.
Bamberg SB (Fragm. Bl. 2–8). Berlin *SB
(Bl. 1–8, 27, 57 u. 64 fehlen). Cambridge UL
(Bl. 1, 8 u. 9 fehlen). Dresden *ehem. LB (Bl. 3–6, 24, 30, 44, 51, 52, 57, 64(?), 85, 86, 100 u. 105 fehlen). London BL
(Bl. 1 u. 9 fehlen). Paris BN (Bl. 1, 27, 50, 52, 53, 55, 68, 94, 102 u. 121 fehlen). Sankt Gallen Benedikt (Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Nürnberg
12985 Horae, deutsch. [Nürnberg: Drucker der Rochuslegende (H 13928), um 1481]. 
216 Bl. [a]a–z⁊[A]⁸. Gez. [8].i.–.CCxiij.[1] [mit Fehlern]. 23 Z. Typ. 1:88G.
Bl. 1 u. 2 leer. Bl. 3a [³]As Regiſter oder Taff‑el deꝛ gepete Die in diſem  būchlein begriffen ſind.  … Bl. 8b Z. 12 … Der heilligen meſſe  ſprechen mag vnd nemlich zu ein‑em ijeden ſtūcke der meſſe ein ſunders gleichformigs gepettlein am  Clxxxxvi plat anfahend.  Bl. 9a m. Blz.  .i. Wie du dich geſegen vnd got  beuelhē ſolt So du dich des abents  nider legen wilt.  [⁶] almechtig ewiger v gutiger got  Ich danck dir auſz  allē krefften vnd  vmuglicheit meiner ſele v hertzē  … Sign. b m. Blz.  .ix. angeſichte eꝛfunden ze weꝛden Ich  … Endet Bl. 215b Z. 9 … ſo eꝛ richten wirdet die  werlt/ Durch das fewr geſtellet  werden Durch den ſelben vnſerē  herꝛn Iheſum Criſtum deinē lieb‑en ſun Amen.  Sit laus deo  Bl. 216 leer.
Vorlage: Berlin SB. München SB (Originale).
Anm. Sign. am Ende jeder Lage auf der verso-Seite.
H 7507. Ce³ G-113. IDL 1900. VB 1881.20 (1964). BSB-Ink G-53. BMC II 466.IA 8132. Günther 2349. ISTC ig00113000.
Bamberg *SB (def.). Berlin *SB
(Bl. 1–8 fehlen). Haag MMeerman (Bl. 9 u. 216 fehlen). Leipzig UB
. London BL
. München *SB
. Nürnberg Scheurl. Uppsala UB (Bl. 47 fehlt). Washington (D.C.) LC
. Wien NB
.  — Ehem. Eisemann (Frankfurt/Main) (1934) (Bl. 207 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
12986 Horae, deutsch. [Nürnberg: Friedrich Creussner, um 1495]. 16°
16+? Bl. ?+lm⁸+?. 16 Z. Typ. 4:87G. Init. o. Rotdr.
Bl. [1]a m. Sign. l zitterter voꝛcht ſeyn da ſel-bes pleibt man an end ewi-glich. … Bl. [9]a m. Sign. m welt alſo iſt mein geliebteꝛ/  alſo iſt mein geliebter vnt‑… Bricht ab Bl. [16]b Z. 15 ſeſt das wyr lieben was du  liebeſt/ das wyr erfullē das 
Vorlage: Oxford Bodl (Einzelfotos). Princeton ScheideL (Digitalisat).
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Beschreibung nach Fragment Princeton ScheideL ergänzt. Nach Mitteilung von Paul Needham (Princeton) vom 22.III.2016 könnte der Druck aufgrund der Wasserzeichen ins 16. Jh. zu datieren sein.
Bod-inc H-150. ISTC ih00433500.
Oxford Bodl (Fragm. Lage m). Princeton ScheideL (Fragm. Lagen l u. m).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Reutlingen
150 Bl. [A]B–S⁸[T]⁶. Gez. [1].ij–clj[1] [m. Fehlern]. 19–20 Z. Typ. 8:92G, 9:150G . Init. m, r. Min. f. Init. Rubr. ε. 7 Hlzs.
Bl.1a (D¹)ie ſiben teutſchen  kür von vnſer lieben frawen.  Hlzs.  Bl. 2a m. Blz.  .ij Am ſuntag der Curs von ď heyligen dryeinigkeyt.  (h³)Erꝛ thů auff mein lefftzen  So württ mein mund ver‑knden dein lob. … Sign. b pſallyer dir vnd ſpꝛech lob deinem  … Endet Bl. 150a m. Blz. clj Z. 15 … durch jr ver‑dienē v für bittē mügē kōmē. durch dē ſelbē criſtū vnern herꝛē. A.  Bl. 150b ⁌ Das Regiſter über diſes büechlin mit inhaltūg ſybē Curs auff eī  yegklichē tag ď wochē … Z. 15 … von den ſyben frdē die ſy gehapt hat auf er‑den.  Getruckt von Michel Greyffen  zů Reütlingen. jm lxxxxij. iar. 
Vorlage: Original.
Anm. Mit der Einrichtung der Blattzählung hatte der Drucker offensichtlich Schwierigkeiten, denn mehrmals sind Blätter ohne Numerierung geblieben.
Ce³ H-429. ISTC ih00429000.
Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Ulm
12988 Horae, deutsch. [Ulm: Johann Zainer d.Ä., um 1476]. 
206 Bl. [a⁸b¹²c²d–zA–C⁸]. Gez. [22]I–Clxix[14] [m. Fehlern]. 14–16 Z. Typ. 3:117G. Init. a, u, ff. Rubr. β. 2 schem. Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Hie in diſem bchlin ſint  begriffen vnd geſchriben.  allerley gůte gebet von dē  heiligen … Bl. 2b Von der geburt iu xi j  Von ſant ſteffan   j  … Tab. endet Bl. 8b Z. 16 oder ſingt in ď me Clxix  Bl. 9a Gener  .xxxj. tag.  … Endet Bl. 22a Z. 9 … Oder ein neweꝛ mond  de ſelben iares  Bl. 22b Hlzs.  Bl. 23a m. roter Blz. I, rot Von der gebuꝛt hieſu xi  ein ſchn lblich gebet  schwarz (O) Du ſſſer  hieſu wa  du nū von  der diemtigen iūckfraw ma‑ria diem‑tigclich geboren biſt. … Lage e iglich geſteꝛckt haſt. daz er  … Bricht ab Bl. 205b Z. 13 … zů ď rechten hend  got dez almechtigē vateꝛ 
Vorlage: München SB (Mikrofilm).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 7509. Schr 4078. Schramm V Abb. 102–104. BSB-Ink G-52. ISTC ig00112800.
München *SB
(Bl. 1, 14, 15, 20, 24, 200, 202, 203 u. 206 fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12989 Horae, deutsch. [Ulm: Konrad Dinckmut, um 1480]. 16°
180 Bl. [a–y⁸z]. Gez. [24]J–clvi [m. Fehlern]. 16 Z. Typ. 1:118G. Init. g, v. 2 schem. Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a Von ſant doꝛothea   x  … Bl. 9a, rot KL Genner .xxxi. tag  schwarz A Die beschnei   a  … Kalendarium endet Bl. 20b Z. 16, rot xviij schwarz A Silueſter pabſt n  Bl. 21a–24a Tabellen zur Kalenderberechnung.  Bl. 25a m. Blz. I, rot Von der geburt hieſu xi  ein ſchn lblich gebet  (O) schwarz Du ſſſer hieſu  wa du nun vō  der diemtige  iunckfrauwen  maria … Lage e ſtiglichē das du pillich ber… Bl. 176b, rot So man den ſegen geit  (O³) schwarz Keyſerliche kꝛon aller ſeligen. … Bricht ab Z. 15 heiligen geiſt reigiert Amen 
Vorlage: Gotha ForschB (Mikrofilm). Stuttgart LB (Teildigitalisat).
Anm. Bl. 25a auch abweichend m. Blz. j (z.B. Ex. Stuttgart LB). Zu einem Satzfehler in der ersten Text-Lage dieses Ex. vgl. Amelung.
Schramm V Abb. 102. 103. Amelung: Frühdruck 92. ISTC ig00112900.
Gotha ForschB
(Bl. 1–5, 7–10, 29, 72, 161 u. 168–180 fehlen). Stuttgart *LB
(Bl. 1, 2, 6–8, 16, 18–24, 84, 85, 89, 124–127 u. 177–180 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
210 Bl. [a–zAB⁸C¹⁰]. Gez. [1]ij–ccx [m. Fehler]. 16 Z. Typ. 2:109G. Init. i, k. 6+? Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Blz ij Am ſuntag der curs von  der hailigen dꝛiainigkait  (H)Err thů auf meine lefftzen. So  wirt mein mund  künden dein lob  … Lage b ſuns vnd heiligen gaiſts. der  … Endet Bl. 210a m. Blz. ccx Z. 9 durch ir verdienen vnd fierbitten mügen komen. durch  denſelben criſtum vnſern herren Amen.  Von Maiſter Cůnrad  Dinckmůt Zů Vlm gedꝛuckt vnd vollendent  Anno  .M.cccc.lxxxiiij.  Bl. 210b Regiſter über diſes biechlin  … Endet Z. 15 … Am ſamſtag curs von  vnſer liebē frvwen ſibē frd 
Vorlage: München SB (Mikrofilm). New Haven UL (Einzelfotos).
Anm. Zum hierin enthaltenen ‘Veni creator spiritus’ (Bl. 77a–78a) vgl. Berliner Repertorium [ID 12320] [24.IX.2020].
R 1906. Bohatta: Horae VI 7. Schramm VI Abb. 638. 640–643. 647. 648. Amelung: Frühdruck 122 Anm. BSB-Ink H-353. Sack: Freiburg 1869. ISTC ih00427990.
College Park UL
(Fragm. Lage f). Freiburg *UB
(Bl. 1 fehlt). München SB
(Bl. 1 fehlt). New Haven *UL (Fragm. Lage f).  — Ehem. L. Rosenthal (München).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
12991 Horae, deutsch. [Ulm: Konrad Dinckmut, um 1488/91]. 
4+? Bl. 15 Z. Typ. 4:121G. 3+? Hlzs.
Bl. [1]a clar antlüt mitt vnrayner  ſtinckender ſpaichel. vnd  … Bl. [1]b [²]A zemal vnd dy ſelbigē nacht außhin dir  … Bl. [2]a Hlzs. (Jesus u. Pilatus)  Bl. [2]b [²]Arnach hat dich lie‑ber herr Pylatus ď  richter … Z. 15 ſchweigent in gedult mit  Bl. [3]a groſſem ſchmertzen gelit‑ten haſt Ich armer ſünder  … Bl. [3]b Hlzs. (Jesus vor dem Hohen Priester)  Bl. [4]a leich mir das ich mich altē  ſüntlichen mēſchē mit mei… Bl. [4]b Hlzs. (Dornenkrönung) 
Vorlage: Eichstätt UB (Einzelfotos).
Reproduktionen: Eichstätt UB (Digitalisat).
Schramm VI Abb. 621. Hubay: Eichstätt 762. ISTC ih00427998.
Eichstätt UB
(Fragm. 2 Doppelbl. einer Lage auf einem Bogen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12992 Horae, deutsch. [Ulm: Johann Reger, um 1491]. 
8+? Bl. ?+[?⁸]+?. 13 Z. Typ. 6:91G.
Bl. [1]a der welt verſchmecht  habend. Bittend für  mich dz ich durch die  krafft dyſz lebendigē  ſacraments … Bricht ab Bl. [2]b Z. 11… die hertzen der mēſchen. Darumb wer  […] mpt […] g  Bl. [7]a ſchaffen hat Alſo mit  ainem ainigem woꝛt  magſt du mein krancke ſel geſund machē  … Bricht ab Bl. [8]b Z. 9 … werde nyeſſen ī deiner ewigen ſeligkait.  Amen  So du gleich yetzūd  enpfahen wilt dz hai
Vorlage: Augsburg SStB (Einzelfotos).
Reproduktionen: Augsburg SStB (Digitalisat).
ISTC ih00433460.
Augsburg SStB
(Fragm. Halbbogen m. Doppelbl. 1/8 u. 2/7).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
210 Bl. a–zAB⁸C¹⁰. 15 Z. Typ. 4:121G. Init. d, i, k. Häufig Min. f. Init. 7 Hlzs.
Tit. Dye ſiben Cur anff ainen  yeglichen tag der wochen ain.  mit ſeyn ſiben zeiten v ſel ve‑ſper gar loblich geoꝛdiniert.  Bl. 1b Hlzs. (Trinität/Gnadenstuhl)  Bl. 2a Am ſuntag der curs von ď  heiligen dꝛiainigkait.  (H)Err thů auf meīe leftzen. So wirt mein  mund verkündē dein  lob. … Sign. b ſuns vnd heiligen geiſts. ď dye  … Endet Bl. 210a Z. 7 … durch ir ver‑dienen v furbitūg mügen kōmen. Durch den ſelben criſtum  vnſern herren Amen.  Gedꝛuckt zů Vlm Von  Cůnrad Dinckmůt. An‑no  .M.cccc.xcj.  Bl. 210b leer.
Vorlage: Ulm StB (Mikrofilm).
Anm. Seitengetr. Nachdruck von Nr 12990.
Bohatta: Horae VI 12. Schramm VI Abb. 638. 640–643. 647. 648. Amelung: Frühdruck 122. Ce³ H-428 u.Suppl. ISTC ih00428000.
Linz LB (Bl. 1 fehlt). Ulm *StB
(Bl. 1, 40, 74, 103, 131, 155 u. 183 fehlen). Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
248 Bl. [ab]a–vwx–zA–E⁸. 15 Z. Typ. 6:91G. Init. c, m. Rubr. β. 11 Hlzs. Rotdr. Bl. 1b braunrot gedr.
Bl. 1a, rot Schon teutſch kalender  alltag ain hailig/ durch  das gantz Iar  Bl. 1b, braunrot ⁌ Hie nach volget der Collender Dar nach ain Re‑giſter Inhaltend was In  dem bůchlin begriffen iſt.  Anfangs …  … ain loblichen ſchnen  Kur vnd ſiben zeit … Bl. 2a, rot KL Genner hat xxxi tag  A Beſchneidūg xpī  … Bl. 14a, rot ⁌ Das regiſter vber di  bchlin.  … Tab. endet Bl. 16a Z. 14, rot Von ſant niclaus  Bl. 16b Hlzs.  Bl. 17a m. Sign. a Die ſyben zyt von allen  hailigē. Anfangs die mettin.  (H)Erꝛ tů auff meine lefftzen. Vnd  mein mund ſol  verkünden dein  lob. … Herꝛ eyll …… dem vatter … Sign. b ligenden/ das wir erkickt  … Endet Bl. 248a Z. 12 … V  bſchlu biſt gſetzt got zelobe vnd. Er Darumb hilff  (vaſt du) heiliger her  Bl. 248b ⁌ Gedꝛuckt In der Loblichen Stat Vlme Durch  Hanſen Reger Nach criſti geburt MCCCC vnd  in dem xci Iar Auff den  dꝛitten tag de Bꝛachats 
Vorlage: Original.
Schr 4079. Schramm VII Abb. 192–256. ISTC ik00003600.
Schaffhausen *StB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
12995 Horae, deutsch. [Ulm: Johann Schäffler, um 1493]. 16°
248 Bl. [ab]a–vwx–zA–E⁸. 15, Kalendarium 16 Z. Typ. 5:96G. Init. m, n. Rubr. α. 11(?) Hlzs. Rotdr.
Bl. 1–8 unbekannt. Bl. 9a, rot KL Augſt hat xxxj tag.  schwarz c Peter ketten feir.  … Bl. 14a, rot ⁌ Das regiſter vber diſz  bchlin.  schwarz Von dem hailigen Cri‑ſtag zway ſchne gebet  … Endet Bl. 16a Z. 14 Von ſant niclaus  Bl. 16b Hlzs. (Christus m. Engeln u. Jüngern)  Bl. 17a m. Sign. a Die ſiben zeyt von allen  hailigē. Anfangs die mettin.  (H)Erꝛ tů auff meine lefftzen. Vnd  mein mund ſol  verkünden dein  lob. … Sign. b ligenden. das wir erkickt  … Bricht ab Bl. 247b Z. 14 v Inen gezaigt das reich  gottes   Oꝛatio ⁌ Herꝛ du 
Vorlage: Bologna Gy (Mikrofilm).
Zur Datierung vgl. Amelung: Frühdruck I S. 370.
Anm. Als Vorlage diente die Nr 12994.
ISTC ih00433480.
Bologna Gy (Bl. 1–8, 114, 121, 128, 169, 176, 177, 184, 185, 192, 241 u. 248 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Urach
192 Bl. [a–zA⁸]. 19 Z. Typ. 3:96G. Init. d. Rubr. β.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Das büchlin halt I von erſt  Die ſiben zÿt von vnſer liebē  frowen.  … Z. 14 ❡ Alles getützet durch ainen  hochgelerten doctoꝛ nach oꝛd‑nūg v mainūg der kriſtēlich  kirchen vnd wie ſÿ geſpꝛochen  vnd gebettet werden In allen  geiſtlichen ſtatten.  Bl. 2a In gottes namen amen. Das  ſeindt ie ſiben zÿt vō vnſer fro‑wen Des erſten zu der mette  zÿt.  (H)Erꝛe tu mir vff  min leftzē v min  mūd gekünde din  lob. … Lage b ir ſpeiſe gibt. Frowe min lob  … Endet Bl. 180a Z. 15 … Die ewigen ruwe gib In herꝛe/ vnd das ewige  liecht leuchte In. Ruwen In  dem ewigen fride Amen.  Bl. 180b leer. Bl. 181a ❡ Der Genner  … Endet Bl. 192b Z. 12 g   Dauid der weiſſage  ſant ſiluelſter ein bapſt 
Vorlage: Berlin SB (Original). Tübingen Stift (1 Foto).
Anm. 1. Auch abweichend Bl. 2a Z. 5 [⁵]Erꝛe … Lage b Ir ſpeiſe gib. Frwe (Sack: Freiburg 1879; z.B. Perg.-Ex. Freiburg UB).
Anm. 2. In den Ex. Berlin SB, beiden Ex. Freiburg UB u. dem Ex. Tübingen Stift sind auf Bl. 2a Z. 2 die ersten beiden Wörter radiert und hsl. verbessert worden.
Anm. 3. Zum hierin enthaltenen ‘Veni creator spiritus’ vgl. Berliner Repertorium [ID 12393] [24.IX.2020]. — Verf.Lex.² VII 896, X 223, XI 937 u. 1461.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 4841. Nachtr 393. CIH 1729. VB 2676. Hubay: Augsburg 861. Hummel-Wilhelmi 338. Sack: Freiburg 1878. 1879. ISTC ih00433350.
Augsburg SStB. Berlin *SB
. Budapest Piar (def.). Freiburg UB
(2 Ex., 2. Ex. Perg.). Tübingen Stift
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Niederdeutsch
Übersicht über die Einzeltitel
12998
12997
13006. 13008. 13009. 13011. 13012
Köln
192 Bl. a–zē⁸. 18 Z. Typ. 1:95G, 2:G (als Sign.). Init. a, b, c, d. Leisten. 3+? Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (in Leisten), rot Hye begynnent vnſer lieruer  vꝛauwen getzijde. De metten.  schwarz (H)Ere doe vp mȳ  lippen Ind mȳ  mōt ſal voꝛtkūdigē dynē loff  … Sign. b de ſonne ď gerechtichᵗ xpūs vnſe  … Bricht ab Bl. 191b Z. 17 … Der heir is myt dyr ind  mit allen den ghenē die dich lieff  Bl. 192 unbekannt.
Vorlage: Köln UStB (Mikrofiche).
Bohatta: Horae I 1480. Borchling-Claussen 91. Schr 4061. ISTC ih00429200.
Köln *UStB
(Bl. 1, 25, 26, 31, 32 u. 192 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Leipzig
192 Bl. [A]B–Z⁊⁸. Gez. [13]Foliū.i.–Foliū.clxxvi.[3]. 16, Kalendarium 17 Z. Typ. 11:340G, 12:88G. Init. c, e. 5 Metalls., dar. 1 Wdh. Rotdr. KolTit.
Tit., rot Curſus.  tho dude  Bl. 1b Hlzs. (Kreuzabnahme)  Bl. 2a, rot (I²)Anuarius de erſte maente hefft  .xxxi. dage  … Bl. 14a m. Blz. Foliū .i., rot Hyr begynnē de ſouē tyde  vnſer leuen frowen tho dude.  Pſal. schwarz De labia mea aperies:  [⁵]Ere pen myne  lippē. vnde myn  mundt de ſchal  kyndighen dyn  loff. … Sign. C en is neen ſpꝛke noch rede ď  … Endet Bl. 188b Z. 12 v na deſſeme leuēde wult my  voꝛbidden dat ewighe leuent.  rot Tekene dy des moꝛghens  voꝛ dyn houed. dinē mūdt v  boꝛſt in dē namen des vaders  Bl. 189a m. Blz. Foliū .clxxvi., rot v des ſones v des hylghen  gheſtes. schwarz Iheſus. Nazarenus  Rex. Iudeoꝛum.  Dat Regiſter.  … Bricht ab Bl. 189b Z. 16 Vā ſunte philippo   cxxxij.  Bl. 190–192 unbekannt.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
VD16 H 5105. Borchling-Claussen 334. Borm: IG 1378. ISTC ih00433700.
Wolfenbüttel *HerzogAugustB
(Bl. 190–192 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.461aP Horae, niederdeutsch. Leipzig: Konrad Kachelofen, 22.II.1513. 
Oldenbourg L 46. Bohatta: Horae III 41. Bohatta: Horae VI 3. Borchling-Claussen 335. 522. Schr 4062. VD16 H 5108.
Beschreibung im GW-Manuskript nach dem unvollständigen Exemplar in Braunschweig.
Braunschweig *StB (def.). München SB. Regensburg SB. Wien NB. Wolfenbüttel [HerzogAugustB] (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Lübeck
12999 Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Lukas Brandis, um 1478]. 
2+? Bl. 15 Z. Typ. 3:118G .
Bl. [1]a wart to iheruſalem. Pater  noſter Aue maria … Bricht ab Bl. [1]b Z. 14 geyſſelt Aue maria gratia  plena dominus tecum  Bl. [2]a leueſtē wat ſe willē were ok  een mynſche ſo ſlicht v ſo  … Bricht ab Bl. [2]b Z. 15 tid mit innicheit v ādacht 
Vorlage: Borchling-Claussen.
Borchling-Claussen 25. Altmann: Brandis, Lukas 27. ISTC ig00113060.
Hamburg ehem. SUB (Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13000 Horae, niederdeutsch. Darin: Gesselen, Konrad: Cisioianus. [Lübeck: Johann Snell, um 1482]. 16°
138 Bl. [A¹⁰]a–q⁸. 21–24 Z. Typ. 1:81G, 3:103/104G.
Bl. 1a In deſſeme bedebocke is yn dat erſte de  kalender darynne mē mach vynden de.  feſte des gantzen yares v vā allē hyllygē   Itē de dudeſſche Ciſiioianꝯ … Bl. 1b leer. Bl. 2a Ianuariꝯ xxxi ď harde mane  A  De beſnidinge xi  Ni A  … Kalendarium endet Bl. 9b Z. 17 A   Silueſter pawes ſtad k  Bl. 10 leer. Bl. 11a m. Sign. a Hyr beghynnet de tyde des lydendes vnſes herē iheſu criſti  vnde der medelidinghe der hilligen yūcvrouwen mariē ſiner moder … Z. 16 [⁵]illighe yuncvꝛouwe ma‑ria telerynne godes wēte  du byſt ſote vnde ſchone  … Sign. b hilgen gelouedes Dar he den eed me  … Endet Bl. 138b Z. 3 … beware my reyne konnygynne  moder aller barmherticheit doꝛch dyner  gude willen vnde dorch diner grun loſē  barmhertycheyt vnde leue wyllen de du  Tho deme mynſchen hefſt ghedraghen.  Amen 
Vorlage: Res.Publ. Unit 20.
Anm. Der Silben-Cisioianus des Konrad Gesselen findet sich als vorletzte Spalte in den Zeilen des Kalendariums: Nige  iar  vnde …. Vgl. Verf.Lex.² I 1286–1287; III 20–22. Lange in Nordisk Tidskrift för Bok- och Biblioteksväsen 10(1923) S. 127–130 [28.III.2011].
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 20. København KglB (Digitalisat).
Borchling-Claussen 47. Borm: IG 1096. Madsen 581. ISTC ig00113080.
København KglB (Bl. 108 fehlt). Lübeck *ehem. StB (Bl. 1 u. 10 fehlen). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13001 Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Bartholomäus Ghotan, um 1484]. 
6+? Bl. [?+b⁶+?]. 18 Z. Typ. 5:104G. Rubr. α.
Bl. [1]a m. Sign. b ſyn gemaket alſo louelick: deme hu… Z. 4 ⁌ Iubilate)  [²]Inget gode alle ertrik deynet gode… Bricht ab Bl. [b6]b Z. 18 den vnrechten lyppen. vnde vā dē 
Vorlage: Lübeck StB (Einzelfotos).
Anm. Setzt ein mit den Laudes, vgl. z.B. Beginn d. Lage d in Nr 13012.
Lübeck StB (Doppelbl. b1/b6 u. b3/b4).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13002 Horae, niederdeutsch. Lübeck: Bartholomäus Ghotan, [um 1484]. 
232 Bl. a–zaa–ff⁸. 18 Z. Typ. 3:162G, 5:104G. Rubr. α. 1 Hlzs.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. (Krönung Mariens)  Bl. 2a m. Sign. a ⁌ In diſſeme boke vynſtu  ⁌ Int erſte. Eyne zeghinghe. … Bl. 3b ⁌ Eyne daghelikes ſeghinghe.  [²]e vrede vnſes leuen heren  ihū criſti. v de craft ſines  hillighen lydens. vnde dat teken.   … Bl. 5a Z. 8 … ⁌ Ik arme bꝛeeklike ſundighe mynſche. ik voꝛſake … Sign. b ghauē des hillighen gheyſtes. dat  … Endet Bl. 232b Z. 11 … v leet em dat beſte doen.  wil he nicht wyt werdē. ſegge my  wes ſchult is dat.   Aue maria.  Bartholomeus  Ghotan/ imſſit  In Lubeck. 
Vorlage: Hamburg SUB (Mikrofiche). Lübeck StB (Einzelfotos).
Reproduktionen: Hamburg SUB (Digitalisat).
Borchling-Claussen 79. Schr 4080. Schramm XII Abb. 53. Borm: IG 1099. ISTC ig00113100.
Cambridge UL (Bl. 98 u. 194 fehlen). Hamburg *SUB
. Lübeck StB (Fragm. Doppelbl. aa1/aa8 u. aa4/aa5). Wolfenbüttel *HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13003 Horae, niederdeutsch. Lübeck: Bartholomäus Ghotan, 1485. 
270 Bl. [a⁸b⁸]a–zaa–ij⁸. 17 Z. Typ. 3:162G, 5:104G, 7:81G. Init. h. Rubr. α, δ. 7 Hlzs., dar. 1 Wdh.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. (Krönung Mariens)  Bl. 2a Ianuarius hefft  .xxxj. dage. De  nacht heft  .xvi. ſtūde … Kalendarium endet Bl. 13b Z. 14 A hat Silueſter pawes.  Bl. 14 u. 15a leer. Bl. 15b Aue gracia plena.  Hlzs. (Verkündigung)  Annūctiacō marie  Bl. 16a m. Sign. aj ⁌ In dyſſeme boke vynſtu.)  ⁌ Int erſte. Eyne zeghinghe/ de  de Pawes Leo … Bl. 17b ⁌ Eyne daghelikes ſeghinge  (D)E vꝛede vnſes leuē  herē ihū xi. v de  craft zynes hillighē  lydens/ … Sign. b dat ik mynen oꝛden vnde ſtaed/ dē  … Bl. 267b Z. 7 wil he nicht wyt werdē. ſegge my  wes ſchult is dat.   Aue maria.  ⁌ Epigrama.)  ⁌ Mille quadꝛingentis/ ſimul  octuaginta retentis.)  ⁌ In quīto criſti/ pꝛo laude  dei decus iſti.)  ⁌ Hoc opus arte mei  Impꝛeſſū Bartholomei  ⁌ Ghotan/ de gentis et in  vꝛbe lubeck reſidentis.)  Bl. 268a Hlzs. (Gregorsmesse)  Bl. 268b ⁌ De hillighe gheyſtlike vaď de pawes  Sixtus de veerde/ … Endet Bl. 270a Z. 15 … v voꝛ alle ſundere vnde ſunderynnen. ik bydde dy.  voꝛbarme dy vnſer Amen.)  Bl. 270b leer.
Vorlage: Res.Publ. Unit 20. Berlin SB (Original). Gdańsk Akad (Mikrofilm).
C 4842. Bohatta: Horae VI 8. Borchling-Claussen 84. Schr 4081. Schramm XII Abb. 52–58. IBP 2307. VB 1460. Borm: IG 1098. Ernst: Hildesheim II,5 16. Krüger: Rostock Fragm. B. 2. ISTC ig00113110.
Berlin *SB
(Bl. 1–14 u. 185–187 fehlen). Gdańsk Akad (Bl. 9 u. 14 fehlen). Hildesheim StB (def.). Lübeck StB (2 Ex., ehem. 1. Ex. def., 2. Ex. Fragm. 2 Bl.). Rostock UB
(Fragm. 2 Bl.). Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13004 Horae, niederdeutsch. Lübeck: [Mohnkopfdrucker (Hans van Ghetelen)], 1487. 
240 Bl. [ab]a–zA–E⁸.  20 Z. Typ. 1:98G, 2:88G. Init. a, b, q. Rubr. α. 3 Hlzs.
Bl. 1a (I) (H) (S)  Bl. 1b schem. Hlzs., links daneben, quer Hijr īne vinſtu dē ſōdages bokſtaf  dar. Begin an to tellēde dar dat cruce ſteit … Bl. 2a schem. Hlzs., rechts daneben, quer Hijr inne vinſtu den Gulden tal.  … Bl. 2b In deſſer figuren vinſtu wu vele weekē v daghe … Bl. 5b Ianuarius de Harde maen.  … Bl. 15a Item wultu wetten in welkem  teken dat de maen is. … Bl. 15b ⁌ In deſſem boke vinſtu Int erſte eyn innich beth van vnſem.  heren iheſu criſto. … Bl. 17b ⁌ Eyne daghelikes ſeghenīge.  (D)E vꝛede vnſes le‑uen heren ihū xi.  vnde de craft ſynes  hillighē lydens/ … Bl. 19a (I²)N deme namen. des va‑ders/ vnde des ſones. vnde des hillighen ghey‑ſtes Amen.  ⁌ Ik arme bꝛeeklyke ſundighe  mynſche. ick voꝛſake … Sign. b nicht medelidich v byſtendich  … Endet Bl. 240b Z. 14 … v voꝛ alle dyne vtherkoꝛē/ v voꝛ alle ſundere v ſunderynnen. Ick bydde  dy. voꝛbarme dy. vnſer Amen.  ⁌ Anno do  .M.cccc.lxxxvij.  pletum eſt in lubeck. 
Vorlage: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Original). Leipzig UB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Digitalisat).
H 3011. Borchling-Claussen 116. Schr 4082. Schramm X Abb. 474–476. Altmann: Brandis, Mohnkopfdruckerei 1. VB 1466. Borm: IG 1100. Collijn: Stockholm 434. Günther 1653. UBL-Ink H-118. ISTC ig00113130.
Berlin *SB
. Hamburg *SUB
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def.). Leipzig UB
(Bl. 1–8, 17, 35–37, 41, 65, 232 u. 239 fehlen). Paderborn ehem. AkadB (def.) (1981 gestohlen). Stockholm KglB. Wolfenbüttel HerzogAugustB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13005 Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Bartholomäus Ghotan(?), um 1490]. 32°
4+? Bl. 13 Z. Typ. 9*:74G. Init. g.
Bl. [1]a gheeret ſint gi vaſten  … Bricht ab Bl. [1]b Z. 12 … Ik arme ſunder  weet dat wol/ dat ik ni Bl. [2]a (G²)Egrutet ſyſtu  hillighe iunckfrowe ſunte N. de du  … Bl. [2]b Z. 12 … myner ſūde/ vp dat ik ene ewig  Bl. [3]a v ghelikeniſſe gades  van gnade weghē/ … Bricht ab Bl. [3]b Z. 13 male groet/ alzo dath 
Vorlage: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Original). Lübeck StB (1 Foto).
Anm. 1. Text aus dem Gebet zu den 15 Nothelfern u. aus den Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum.
Anm. 2. Die Type unterscheidet sich außer im Maß auch deutlich durch ein rundes h von Ghotans Typ. 9:85G, vgl. GfT 20.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 19. Berlin SB (Digitalisat).
Borchling-Claussen 163B. VB² 1462.10. ISTC ig00113135.
Berlin *SB
(Fragm. 1 Doppelbl. u. 1 Streifen). Lübeck StB (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
268 Bl. aabb⁸cca–zA–H⁸. 14–15 Z. Typ. 5:92G10:172G m. Einsprengung aus 6:165G. Init. e1, e2, k. Rubr. β. 8 Hlzs.
Tit. Hlzs. (Geburt)  Bl. 1b (I²)anuariꝯ de erſte maente heft xxxi. dage  … Bl. 15a Z. 4 Dat regiſter  deſſes bokes.  ❡ Int erſte. eyne ſchone  ſeghenynge … Bl. 18a ❡ Dit is Sāctifica nos  to důde. … Bl. 19b Hlzs. (Strahlenkranzmadonna)  Bl. 20a (G²)hegrůtet ſiſtu alderhylgheſte yūcfrou‑we maria. … Bl. 20b Z. 7 … Sixtus de pawes  hefft dar ock grote gna‑de vnde aflath tho ghe‑gheuen.  Bl. 21a m. Sign. a Hyr beghynnē de ſouē tide vnſer le‑uē vrouwē to dude.  ❡ Pſal. De labia mea  (H)Ere pene mine lippē. vnde  myn mūd de  ſchal kundy‑ghen dyn loff. … Sign. b hillighen iuncvꝛouwen  … Endet Bl. 267a Z. 14 … den mylden beden. de wy voꝛ ſe doen.  Bl. 267b Dorch vnſen heren ihe‑ſum … Endet Z. 6 ❡ Alle louighē zelē. m‑tē rowē in deme ewighē  vꝛede. Amen.  ❡ Ghedꝛucket v vulendet doꝛch de kunſt Stef‑fani arēdes medeboꝛger  der keyſerliken ſtat Lu‑bek. Int yar vnſes herē  M.cccc.xcvi.  Bl. 268a Hlzs. (Anna selbdritt)  Bl. 268b leer.
Vorlage: Ebstorf Kl (Teildigitalisat).
Reproduktionen: Ebstorf Kl (Digitalisat).
Borchling-Claussen 266. Schramm XI Abb. 1048. 1074–1080. ISTC ig00113138.
Ebstorf *Kl.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13007 Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Drucker von Sixtus IV., Ave Maria (Einbl 389), um 1497(?)]. 32°
4+? Bl. 12 Z. Typ. 1:ca.64G.
Bl. [1]a Hyr h[…]  de ſouen p[…]  dude. De […]  […] … Bricht ab Bl. 4b Z. 10 … En  vorlat mi nicht here  […] 
Vorlage: Faks.
Anm. Text aus den 7 Bußpsalmen. Möglicherweise handelt sich um einen Probedruck.
Faks. GfT 834 [3.II.2023].
Borchling-Claussen 288. Collijn: Stockholm 436. ISTC ig00113160.
Stockholm ehem. KglB (Fragm. 2 Doppelbl. einer Lage) (seit 1953 vermisst).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
184 Bl. [ab]A–X⁸. 18 Z. Typ. 11:72G. Init. e1, e2, f. Rubr. ε. Rotdr.
Bl. 1–8 unbekannt. Bl. 9a Z. 1 e   Paulinus biſcop  rot (S²)Eptember de maente heft  .xxx. daghe.  … Bl. 13a, rot ⁌ Dyt is dat Regiſter deſſes  boekes dar ynne men wyndet  deſſe nageſcreuen tijde vnde  bede na en ander.  … Endet Bl. 16b Z. 17 … Doꝛ vnſen heren iheſum criſtum Amen.  Bl. 17a m. Sign. Arot Hir beghinnen de ſouen tyde vnſer leuen vꝛowen to du‑de. s schwarz  .Domine labia mea ape.  [⁵]Ere opene myne  lippen vnde myn  mūt de ſchal kū‑dighen dyn loff  … Sign. b de du loſet hefſt mit dynē du… Bricht ab Bl. 183b Z. 17 … Doꝛ  vnſen herē iheſum criſtū Amē  Bl. 184 unbekannt.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm). Marburg UB (Einzelfotos).
Borchling-Claussen 287. Borm: IG 1101. ISTC ig00113150.
Marburg *UB (Bl. 1–9, 16, 49, 66 u. 184 fehlen). Wolfenbüttel HerzogAugustB
(Bl. 1–8 u. 177–184 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
260 Bl. aabb⁸cca–ln–zA–H⁸. 14–15 Z. Typ. 5:92G, 10:172G. Init. e1, e2, k. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. β. 8 Hlzs., dar. 1 Wdh.
Tit. Hlzs (Geburt)  Bl. 1b (I²)anuariꝯ de erſte maente heft xxxi. dage  … Bl. 15a Z. 4 Dat regiſter  deſſes bokes.  ❡ Int erſte. eyne ſchone  ſeghenynge … Bl. 18a ❡ Dit is Sāctifica nos  to důde. … Bl. 19b Hlzs. (Geburt)  Bl. 20a (G²)hegrůtet ſiſtu alder  hylgheſte yūcfrou‑we maria. … Bl. 20b Z. 7 … Sixtus de pawes hefft dar ock grote gnade vnde aflath tho ghe‑gheuen[…]  Bl. 21a m. Sign. a Hyr Begyn‑nē de ſouē tide vnſer le‑uē vrouwē to dude.  ❡ Pſal. De labia mea.  (H)Ere pen mine lippē. vnde  myn mund de  ſchal kundy‑ghen dyn loff. … Sign. b hillighen iuncvꝛouwen  … Bl. 259a Z. 14 … den mylden be‑den. de wy voꝛ ſe doen.  Bl. 259b Doꝛch vnſen heren ihe‑ſum … Endet Z. 6 ❡ Alle louighē zelē: m‑tē rowē in deme ewighē  vꝛede. Amen.  ❡ Ghdꝛucket v vulendet doꝛch de kunſt Stef‑fani arēdes medeboꝛger  der keyſerliken ſtat Lu‑bek. Int yar vnſes herē  M.cccc.xcvij.  Bl. 260a Hlzs. (Anna selbdritt)  Bl. 260b leer.
Vorlage: Res.Publ. Unit 19. Stockholm KglB (Mikrofilm).
Anm. Zeilengetr. Nachdruck der Nr 13006, jedoch ist durch ein Versehen in der Signaturengebung (n statt m) der Text einer kompletten Lage hinter Bl. 116 ausgelassen worden.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 19. Stockholm KglB (Digitalisat).
H 7511. Borchling-Claussen 278. Schr 4083. Schramm XI Abb. 1074–1080. Collijn: Stockholm 435. ISTC ig00113140.
Stockholm KglB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13010 Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Lukas Brandis(?), um 1499(?)]. 16°
16+? Bl. ?+[O]P⁸+?. 16 Z. Typ. 7:85G. Init. u. Rubr. β. Rotdr.
Bl. [1]a v eren myt dē vtherwelde[…]  vnſen leuen herē … Bl. [9]a m. Sign. P an gantz pinlyken. vnď ſpꝛekeſt troſtlikē vnde wenedeſt  … Bricht ab Bl. [16]b Z. 16 werdich maken tho lauende 
Vorlage: Lübeck StB (Einzelfotos).
Reproduktionen: Lübeck StB (Digitalisat).
Borchling-Claussen 163A. Altmann: Brandis, Lukas 58a. ISTC ig00113180.
Lübeck StB
(Fragm. 1 Halbbogen mit Bl. O1/O8, O4/O5, P1/P8, P4/P5). Stockholm ehem. KglB (Fragm. Lage P).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
268 Bl. [aa]bb⁸cca–h[i]k–zA–H⁸. 14–15 Z. Typ. 5:92G, 10:172G. Init. e1, e2, k. Einmal Min. f. Init. Rubr. β. 7+1(?)  Hlzs.
Bl. 1a Hlzs. (Geburt)  Bl. 1b (I²)anuariꝯ de erſte maente heft xxxi dage  … Bl. 15a Z. 4 Dat regiſter.  deſſes bokes  ❡ Int erſte. eyne ſchone  ſeghenyuge … Bl. 18a ❡ Dit is Sāctifica nos  to dude. … Bl. 19b Hlzs. (Strahlenkranzmadonna)  Bl. 20a (G²)hegrotet ſiſtu alder  hylgheſte ycfrou‑we maria. … Bl. 20b Z. 7 … Sixtus de pawes  hefft dar ock grote gna‑de vnde aflath tho ghe‑gheuen.  Bl. 21a m. Sign. a Hyr beghynnē de ſouē tyde vnſer le‑uen vꝛouwē to dude.  ❡ Pſal. Dnē labia mea  (H)Ere pene mine lyppē. vnde  myn mūd de  ſchal kundy‑ghen dyn loff. … Sign. b hyllighen iunkfꝛouwen  … Endet Bl. 267a Z. 14 … den mylden beden. de wy voꝛ ſe doen.  Bl. 267b Doꝛch vnſen heren yhe‑ſum … Endet Z. 6 ❡ Alle louighē zelē. mo‑tē rowē in deme ewighē  vꝛede. Amen.  ❡ Ghedꝛucket v volendet doꝛch de kunſt Stef‑fani arndes medeboꝛger  der keyſerlyken ſtat Lu‑bek. Int yar vnſes herē  M.cccc.xcix.  Bl. 268 unbekannt.
Vorlage: Res.Publ. Unit 19. München SB (Mikrofilm).
Anm. Zeilengetr. Nachdr. d. Nr 13006.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 19. München SB (Digitalisat).
H 7512. Borchling-Claussen 311. Schr 4084. Schramm XI Abb. 1048. 1074. 1076. 1080. BSB-Ink G-54. ISTC ig00113170.
München *SB
(Bl. 261 u. 268 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.467aP Horae, niederdeutsch. [Lübeck: Steffen Arndes, um 1505]. 
Borchling-Claussen 393A. VD16 D 2838.
16 Bl. Sign. ab⁸. 17 u. 21 Z. Rotdr. 1 Hlzs. Bl. 1–12b Kalender  Bl. 13arotDyt is dat regiſter deſſes  boekes darinne men vindet  deſſe nagheſchꝛeuene tijde vander ſchone bede na eynan-der volghende  …Z 6 - Bl. 15b Z. 9 Inhaltsangabe  Z. 10, rot Eyn iewelk waraſtich ruwer de  dyt naſchꝛeuen bed leſet mit eynem  innighem Aue maria. woꝛ deme bil-de der iunkfraunē mariē in der ſun-nen. vnde de mane wnder erē voetē.  voꝛdenet. Xi. dijſent iaer waraftich  aflates. … Endet Vl. 16a Z. 18 … Ora  ꝓme Iheſum dilectū filium tuū Et  libera me ab omnibus malis Amen  Bl. 16b Hlsz. 
Vorlage: Lübeck StB (1 Foto (Bl. 15b/16a)).
Lübeck ehem. StB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Magdeburg
106 Bl. [ab⁶c⁸d⁶e–o⁸]. 21, Kalendarium 19–21 Z. Typ. 1:92G. Rubr. α, β.
Bl. 1a KL Ianuariꝯ heft xxxi. dage.  A Ny Nye yares dach.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 13 A hat Silueſter pawes.  Lat blot dringk mede voꝛ froſt  dy beware. … Z. 18 By tyden hungerich nycht ſtille ſunder wath do.  Bl. 13a ⁌  . Hyr beghynnen de ſouen  tyde. Vnſer leuē vꝛowen. tho  dude. ⁌ Domine labia mea aperies. Et os meum.  [⁶]Ere opene my‑ne lyppen vnde  myn munth de  ſchal kūdighen dyn loff. … Lage d ſyn ghemaket alſo louelick: dy… Endet Bl. 106b Z. 18 … vnď ī alle myner  vuīge ī rechter leue vnď dult dat  ick met dy der ewighē eren mothe bruken Amen. 
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
C 4840. Borchling-Claussen 24. Borm: IG 1097. ISTC ig00113090.
Wolfenbüttel HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.468aP Horae. [Magdeburg: Moritz Brandis, nach 1500]. 
Altmann: Brandis, Moritz 75.
Wegen der Hlzs. nach 1500. Altmann datiert “nach 1500(?)”.
216 Bl. (A)B-ZAB(E)F)⁸. 16–17 Z. Typ. 9:89G (M81). Init. Rubr. δ. Hlzs.
Tit. fehlt. Bl. 2a (I²)N duſſem bocke hefft men  wo ein iowelik chꝛiſten min-ſche ſchal betrachtē wat vnſe … Sign. b den du vns gewunnen heſt to vra… Endet Bl. 216(?).
Vorlage: Ebstorf Kl (Digitalisat).
Ebstorf Kl
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Zwolle
ILC A52. CA 779a. Nijhoff-Kronenberg 963. Hellinga: PT I 107. II 481. Hermans: Zwolle 148. ISTC ig00111800.
Bl. 1aDit zijn vij gebeden om te bid  … Hlzs.  … Endet Bl. 4a Z. 10Pater noſter  Bl. 4b DrM .
4 Bl. [A]. 19 Z. Got. Init. Rubr. Hlzs. DrM.
Vorlage: GW-Manuskript.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
London BL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
England
Ein großer Teil der erhaltenen Ausgaben ist nur fragmentarisch überliefert. Ihnen fehlt allgemein die Angabe des Ritus oder des Geltungsgebiets. Entsprechend der englischen bibliographischen Tradition werden die Bruchstücke dem Erzbistum Salisbury („ad usum Sarum”) zugewiesen, da der Einfluss dieser Diözese alle anderen dominierte. Vgl. Harper, John: The forms and orders of western liturgy from the tenth to the eighteenth century. Oxford 1991 S. 202f.
Die Drucke werden nach Druckorten und dann chronologisch geordnet.
Außer den in England gedruckten Ausgaben der Horae ad usum Sarum sind weitere in
Frankreich: Nr 13048, 13049, 13051, 13052, 13093, 13128, 13129, 13156, 13176, 13211, 13216, 13235, 13251, 13299, u. Sp. 553 (alle Paris) sowie Nr 13321 (Rouen),
in den Niederlanden: Nr 13402 (Antwerpen) sowie Nr 13407 (Brügge) und
in Italien: Nr 13377 (Venedig) erschienen.
London
108+? Bl. [a–c⁸de–o⁸+?]. 16–17  Z. Typ. 2:100G, 3:100G. Rubr. β. Leisten. 8+? Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (in Leisten) [⁶]Omine labia  mea aperies  Et os meum  annunciabit  laudem tuam  [¹]eus in adiutoꝛium … Bl. 8b (in Leisten) Hlzs. (Heimsuchung)  Bl. 9a (in Leisten) [⁵] Eus in adiutorium meum intende  Domine ad adiuuandum me feſtina. … Lage c nibus ſemper muniamur aduer‑… Bricht ab Bl. 108a Z. 1 … tua venia  miſeꝛicoꝛdiſſime pietatis abſterge  Peꝛ criſtū   Requieſcant  in pace Amen  Bl. 108b Hlzs. (Kreuzigung) 
Vorlage: Res.Publ. Unit 48. London BL. Oxford CorpChristC (Einzelfotos).
Anm. 1. Vgl. Smith, George: William de Machlinia. The Primer on Vellum printed by him in London about 1484. London 1929.
Anm. 2. Die in London BL befindlichen Fragm. sind nur z.T. den in Oxford Bodlerhaltenen Teilen des Drucks zuzuordnen: Fragm. 1 (Doppelbl. c3/6), Fragm. 2 (Doppelbl. h1/8). Nicht enthalten sind Fragm. 3, ein Blatt, das wahrscheinlich als erstes der Lage p mit den “Psalmi de passione Christi” anschließt:Bl. [p1]a (in Leisten) [⁵]Eus deus meus  reſpice in me quare me dereliquiſti  … bricht ab [p1]b Z. 16 … actum eſt cor  meū tan ex ea liqueſcens in me  und Fragm. 4 (2 Gegenblätter eines Druckbogens):Bl. [1]a […] pſallite domino ſancti eius ⁊  cōfitemini memoꝛie ſāctitatis eiꝯ  … Bricht ab Bl. [2]b Z. 16 es ſapiencia tu ſcis que michi  peccatoꝛi expediunt ꝓut tibi pla‑
Anm. 3. Bilder: 8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); [c7b] Christi Geburt (c7a leer); [d4b] Darbringung; [e3b] Anbetung der Magier; [e6b] Kindermord ; [f1b] Verkündigung der Hirten; [g6b] Auferstehung (Christus Weltenrichter); [o8b=108b] Kreuzigung; [i=61] Letania.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. London BL (Digitalisat).
C 3129. Duff-Hellinga 176. Pollard-Redgrave² 15869. Pr 9769. BMC XI 253.IA 55453. Bod-inc H-182. Oates 4184. Rhodes: Oxford 933. ISTC ih00420300.
Cambridge UL
(Perg. Fragm. 2 Bl.). Lincoln Cathedr (Fragm. 4 Bl.). London BL
(Perg. Fragm. Doppelbl. 19/22, 53/60 u. 3 Bl.). Oxford *Bodl (Perg. Bl. 2–39, 42–67, 69–92, 96–99 u. 101–108), CorpChristC (Fragm. Doppelbl. 78/83, 79/82, 102/107 u. 103/106), NewC (Fragm. 16 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1+? Bl. 17 Z. Typ. 5:114G. Init. b.
Bl. [1]a exitus mei ſacꝛoſanctu […]pus … Bricht ab Z. 17 tis peſtē quam planta[…]  Bl. [1]b […]tus mei ſacꝛo ſāctū coꝛpus.  … Bricht ab Z. 17 […] quā plātauit primus 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. Probedruck. Vorder- und Rückseite mit gleichem Text in unterschiedlichem Satz.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 93. Oxford Bodl (Digitalisat).
Duff-Hellinga Suppl. 12. Pollard-Redgrave² 15873.5. Bod-inc H-183. ISTC ih00420435.
Oxford Bodl
(Fragm. 1 def. Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
16+? Bl. 17 Z. Typ. 6:115G, 7*:115G. Init. c. Rubr. α. 4+? Hlzs.
Bl. [1]a Z. 1 diat ītroitum tuū ⁊ exitū tuū: ex hoc  nunc ⁊ vſ in ſeculū. (G¹)loꝛia.  s.  [²]Etatus ſum in his … Bricht ab Bl. [3]b Z. 17 ⁊ ī hieruſalē poteſtas mea. Deo g.   Bl. [4]a Z. 1 reditas illius ⁊ in plenitudine ſctōꝝ  … Bricht ab Bl. [6]b Z. 17 (V¹)ſ[…]o exaltabitur īimicus meꝯ  Bl. [7]b Amen. Pater noſter. Aue maria.  ⁌ A deuoute pꝛaẙer to the pẙte of  oure loꝛde ieſu chꝛiſte.  Hlzs. (Gregorsmesse), daneben [²]Doꝛo  te de  … Bricht ab Bl. [10]b Z. 17 mendi iudicij. O bone ieſu ſi merui  Bl. [11]a [²]Ominus regit me ⁊ nihil mi… Bricht ab Bl. [12]b Z. 17 ceciderunt. (S¹)i cōſiſtāt aduerſū me 
Vorlage: Cambridge GonvilleC. Manchester RylandsL (Einzelfotos). Oxford Bodl (Mikrofilm).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 93. Manchester RylandsL (Digitalisat). Oxford Bodl (Digitalisat).
Duff-Hellinga 188. Pollard-Redgrave² 15882. Bod-inc H-185. ISTC ih00420600.
Cambridge GonvilleC (Fragm. 4 Bl.). Manchester RylandsL
(Fragm. 6 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 2 Bl.). Wisbech M (Fragm. 4 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
148 Bl. AB⁸EDa–p⁸. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:64G, 6:115G, 7*:115G. Init. a(?), b, c, i. Rubr. α. 10 große, dar. 1 Wdh., und einige kleine Hlzs./Metalls. DrM III. Rotdr.
Tit. m. Sign. A, rotschwarz Hoꝛe intemerate bea‑tiſſime virginis Marie  ſecundum vſum Sarū  nouiter impꝛeſſe cū multis oꝛationibus et ſuffragijs nouiter additis.  feliciter incipiunt.  Bl. 1b Hlzs. (Anbetung der Magier)  Bl. 2a m. Sign. Aij, rot KL daneben Menſis Ianuarij hz dies  .xxxi.  Luna  .xxx. Nox hz hoꝛas  .xvi.  … Bl. 11b Z. 20, rot ⁌ Initium ſancti euangelij ſcďm Io‑hannem schwarz Gloꝛia tibi domine.  Bl. 12a m. Sign. Biiij Hlzs., daneben rot (I²) schwarz N pꝛinci‑pio erat bum/ et verbum  erat apud deū et  deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deu.  Omnia … Sign. E occulto locutus ſum nihil. Quid me in‑… Endet Bl. 146a Z. 9 … ⁊ ſuꝑ oēs choꝛos angelorū exaltauit Aue maria Qui venturus  eſt iudicare viuos ⁊ moꝛtuos Aue ma  Qui cū patre ⁊ ſpūſcō viuit ⁊ regnat de‑us per oīa ſecula ſeculoꝛum Amen  rot (P¹) schwarz ater noſter Aue maria  rot ⁌ The contentes cōtened in this boke  schwarz The kalender   The foure goſpelles  And the paſſon A pꝛayer to the trinite  Auxiliatrix/ … Tab. endet Bl. 148a Z. 12 … An antm with a collecte of ſaynt ierome. Sant ieromes pſal‑ter. The roſare of our lad.  rotschwarz Expliciunt hoꝛe beate marie virginis  ſcďm vſū Saꝝ nouiter impꝛeſſe cū multis oꝛationibus ⁊ ſuffragijs nouiter ad‑ditis.   Per Ricardum Pnſon.  Bl. 148b DrM 
Vorlage: Res.Publ. Unit 48 .
Anm. 1. Dem Drucker standen aus der Pariser Drucktradition die blattgroßen Schnitte Anbetung der Magier, Mariae Verkündigung, Christi Geburt, Verkündigung an die Hirten, Darbringung Christi im Tempel, Flucht nach Ägypten sowie einige Teile der Leistenstücke zur Verfügung, die restlichen hat er sich wohl selbst schneiden lassen. Die Lage E ist ohne Rotdr. gedruckt.
Anm. 2. Bilder: A1b Anbetung der Magier; b7b Kreuzigung; D8b Mariae Verkündigung; a5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); b6b Christi Geburt; c b Verkündigung der Hirten; ciijb Magier (Wdh.); c5b Darbringung; c7b Flucht; d1b Trinität (Christus/Gottvater/Taube); i2b Letania (ohne Wort).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. Oxford Bodl (Digitalisat).
C 3134. Duff-Hellinga 192. Pollard-Redgrave² 15886. Pr 9806. Bod-inc H-187. ISTC ih00420700.
Oxford *Bodl (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
4+? Bl. 21 Z. in 4 Leisten Typ. 1:92G. Init. a, b. Rubr. α. DrM I. Rotdr.
Bl. [1]a Z. 1 eſto de: ne tardauer. rot (I¹) schwarz n te de ſ[…]ui nō fundar īeternū: ī iuſticia tua … Z. 21 nos ⁊ ꝓpiciꝯ eſto pctīs ni[s] pꝛop no Bl. [1]b mē tuū. rot (E¹) schwarz xcita potentiā tuā ⁊ veni  vt ſaluos facias nos. … Z. 21 tue. rot (F¹) schwarz ac mecū ſignū in bonū vt vi‑ … Endet Bl. [4]a Z. 20, rotschwarz The roſary of oure lady.  Laus deo.  Bl. [4]b, rot DrM schwarz Hoꝛe beate marie ſcďm vſu Saꝝ  diligēter emēdate ac noui impꝛeſſe  Londo. apud ſanctū Thomam apoſtolū pꝛo winando de woꝛde expliciūt  feliciter. Annodi mille˚cccc˚nona‑ge˚vii˚ tercia die menſis apꝛilis. 
Vorlage: Oxford Bodl (Einzelfotos).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 93. Oxford Bodl (Digitalisat).
C 3137. Duff-Hellinga 190. Pollard-Redgrave² 15884. Pr 9823. Bod-inc H-186. ISTC ih00420650.
Oxford Bodl
(Fragm. Doppelbl. r1/6 u. r3/4).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
4+? Bl. ?+bb+?. 21 Z. Typ. 3:64G. Init. h. Rubr. β. 2+? Hlzs.
Bl. [1]a m. Sign. bb xii   b ſancti Bricii epiſcopi  … Kalendarium endet Bl. [2]a Z. 9 xii   (A¹) Sancti ſilneſtri.  Bl. [2]b Hlzs. (Gnadenstuhl)  []Vxiliatrix ſis michi trinitas ſcā Deus … Bricht ab Bl. [4]a Z. 19 ⁌ Incipiunt hoꝛe beate marie.  ſecundum vſum Sarnm.  Bl. [4]b Hlzs. (Verkündigung) 
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 49.
Duff-Hellinga 197. Pollard-Redgrave² 15891. Oates 4207. ISTC ih00424500.
Cambridge UL
(Fragm. Lage bb).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
16+? Bl. ?+ EF⁸+?. 18 Z. Typ. 6:115G, 7*:115G. Init. b, c, k. Einmal(?) Min. f. Init. Rubr. α. 5+? Hlzs., dar. 1 Wdh.
Bl. [1]a m. Sign. E imicos meos deſpexit ocľ[…]  (L²)audate dominū o[…]  … Bricht ab Bl. [16]b Z. 17 velut mater ⁊ filius ad inuicē iuncti  eſtis vobis duobꝯ ego miſerrimus pec‑
Vorlage: Durham UL (Einzelfotos).
Reproduktionen: Durham UL (IISTC).
Duff-Hellinga 199. Pollard-Redgrave² 15893. ISTC ih00425400.
Durham UL (Fragm. 2 Bögen mit Lagen E u. F).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
2+? Bl. 20 Z. Typ. 7*:115G. Rubr. α.
Bl. [1]a Z. 1 tis turbat me. Quia in […]  ē redemptio … Bricht ab Bl. [2]b Z. 19 nas bꝯ mīam tua ſupplices  decamur/ vt aīas famuloꝝ famula‑
Vorlage: Cambridge CorpChristC (Mikrofilm).
Duff-Hellinga 200. Pollard-Redgrave² 15894. ISTC ih00425300.
Cambridge CorpChristC (Fragm. 1 beschnittenes Doppelbl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Westminster
4+? Bl. 16–20 Z. Typ. 3:136G.
Bl. [1]a Ne reminiſcaris  []Omine ne in furore tuo  arguas me ne in ira  tua coꝛripias me … Bricht ab Bl. [4]a Z. 19 et a penis quas pꝛo hijs meremur  benignus eripias  Bl. [4]b leer.
Vorlage: Res.Publ. Unit 48. London BL (Einzelfotos).
Anm. Möglicherweise Probedruck, vgl. BMC.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. London BL (IISTC). London BL (Digitalisat).
C 3131. Duff-Hellinga 175. Pollard-Redgrave² 15868. Needham: Printer Cx 33. Pr 9636. BMC XI 112.IB 55036. 112.IB 55016. ISTC ih00420200.
London BL
(Fragm. 1 Doppelbl. u. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
20+? Bl. ?+ij+?+d⁸+?+m⁸+?. 16 Z. Typ. 5:113G. Init. a, b, d. Rubr. α. 2+? Hlzs. Rotdr.
Bl. [1]a m. Sign. ij, rot KL daneben Menſis ſeptembris  schwarz xvj f Sancti Egidij abbatis  … Kalendarium endet Bl. [4]b Z. 15 g  xiij rot (A¹) (S¹)  … Bl. [5]a m. Sign. dj, rot (O²) schwarz (G¹)loꝛioſa femina excelſa ſuper ſidera qui te cre‑auit pꝛouide lactaſti … Bricht ab Bl. [8]b Z. 15 … legem  tuam domine. rot . schwarz In omnem  Bl. [9]a m. Sign. mj non feciſti ſcribe queſo pie Ihe‑ſu omnia vulnera tua in cor‑de meo. … Bl. [12]a m. Sign. miiij (A³)Doro te de Iheſu criſ‑te in cruce pendentem … Bricht ab Bl. [16]b Z. 16 […]js vexari. ⁊ cōſpui
Vorlage: Res.Publ. Unit 48. Cambridge UL. London BL (Einzelfotos).
Zur Datierung: Das Papier findet sich in Caxtons Drucken von 1484.
Anm. ISTC weist die Fragm. London BL zwei unterschiedlichen Ausgaben zu.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. Res.Publ. Unit 49. Cambridge UL (Digitalisat). London BL (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
C 3128. 3130. Duff-Hellinga 178. 179. Pollard-Redgrave² 15871. 15872. Needham: Printer Cx 77. Pr 9670. 9674. BMC XI 159.IA 55115. 159.IA 55124. Oates 4102. ISTC ih00420350. ih00420400.
Cambridge UL (Fragm. Doppelbl. ij1/ij4 u. ij2/ij3). London BL
(2 Ex., 1. Ex. Fragm. Lage m, 2. Ex. Fragm. Bl. d1–d4).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
8+? Bl. ?+f⁸⁽⁾+?. 16 Z. Caxton Typ. 8:114G oder de Worde Typ. 2:114G 1 Init. Rubr. β. Rotdr.
Anm. Vgl. Painter in Gutenberg-Jahrbuch 1963 S. 73–80. — Nixon, Howard M.: Caxton in the British Library. In. British Library Journal 2(1976) S. 91–101, hier S. 98 [13.IX.2016]
Duff-Hellinga Suppl. 8. Pollard-Redgrave² 15872 (Anm.). Needham: Printer Cx 107. BMC XI 181.IB 55144a,1.
London BL (Abklatsch auf IB.55144a).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
22 Z. in 4 Leisten. Caxton Typ. 8:114G oder de Worde Typ. 2:114G.
Anm. Vgl. Painter in Gutenberg-Jahrbuch 1963 S. 75.
Duff-Hellinga Suppl. 9. Pollard-Redgrave² 15872 (Anm.). Needham: Printer Cx 106. BMC XI 181.IB 55144a,2.
London BL (Abklatsch auf IB.55144a).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
164 Bl. A⁶a–t⁸v⁶. 22 Z. in 4 Leisten, Kalendarium 33 Z. Typ. 2:114G, 5:95G. Init. f. Rubr. β. 8 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. Ai, ohne Leisten, rot KL Daneben Menſis Ianuarii habet dies xxxi  Luna vero xxx  … Kalendarium endet Bl. 6b Z. 33, ohne Leisten, rot xiii   (A¹) schwarz Sancti ſilueſtri pape  Bl. 7a [¹]heſe pꝛayeꝛs folowyng ought foꝛ to  be ſayd oꝛ ye departe out of your chābꝛe  at your vpryſyng.  [²]Vxiliatrix ſis  mihi trinitas  ſcā. … Bl. 14b Hlzs. (Maria m. Kind)  Hic īcipiūt hoꝛe btē marie ſcď vſū ſaꝝ  Bl. 15a m. Sign. bi [⁵]Omine labia mea aꝑies.  Et os meu annunciabit  laudē tuā … Sign. c fulti patrociniis ad celeſtia regna me‑… Endet Bl. 161a Z. 6 … et ꝑduc  eas ad ſocietatē ciuiū ſuꝑnoꝝ ꝓpter nomen ſanctū tuū Iheſus Amen.  ⁌ Requieſcant in pace Amen  ⁌ The contentys of thys booke  The kalender  … Tab. endet Bl. 164a Z. 14 A pꝛayer foꝛ all cryſten ſoules  Thyſe foꝛſayd pꝛayers as the  .xv. oes  in englyſſe ⁊  other folowyng ben en  pꝛynted by  cōmaūdemētys of  mooſt  hye ⁊ vertuous pꝛynceſſe our lyege lady  Elyzabeth by the grace of god quene of  englond ⁊ of fraūce/ ⁊ alſo of the ryght  hye ⁊ mooſt noble pꝛynceſſe Margarete  moď to our ſouerayn lord  kyng ⁊c.  Bl. 164b Hlzs. (Verkündigung)  DrM 
Vorlage: Res.Publ. Unit 48. Cambridge UL. London Lambeth. Oxford Bodl (Mikrofilme). London BL (Einzelfotos).
Anm. Bl. 47a/54b (f1a/f8b) u. 48b/53a (f2b/f7a) in Typensatz und Leisten auch abweichend, z.B. Bl. 47a Z. 7 … Credo  enim firmiter et … [statt …Credo enī  firmiter ⁊ …], Bl. 53a Z. 1 ſperās me ꝑ hoc ſaluari ergo miſerico‑diſſime deus … [statt ſperans me ꝑ hoc ſaluari ergo miſericoꝛdiſſine deꝯ …] (z.B. Ex. London Lambeth).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. London BL (Digitalisat).
C 2272. Duff-Hellinga 182. Duff-Hellinga Suppl. 11. Pollard-Redgrave² 15875. Pr 9731. 9732. BMC XI 186.IA 55260. Bod-inc H-184. Oates 4150. 4151. ISTC ih00420450. ih00420520.
Cambridge UL (2 Ex., 1. Ex. Perg., def. , 2. Ex. Perg., def. ). London *BL
(Fragm. Lage A), Lambeth (Perg.). Oxford Bodl (Perg. Bl. 14, 25, 26, 53, 78, 92, 113, 122, 123 u. 164 fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
126+? Bl. 〈ii〉⁶a–p⁸+?. 22 Z. in 4 Leisten, Kalendarium 33 Z. Typ. 2:114G, 5:95G. Init. f. Rubr. β. 1+? große und zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (ohne Leisten), rot KL daneben Menſis Maꝛcii Habet dies xxxi  Luna veꝛo triginta/  … Kalendarium bricht ab Bl. 5b (ohne Leisten) Z. 33, rot v schwarz c Sancti Quintini   rot Vigilia  … Bl. 6–23 unbekannt. Bl. 24a penſas cōcede ꝓpicius vt bus tibi miniſtꝛantibus in celo … Sign. d ſputo defoꝛmatū/ Manꝯ toꝛquēs grau… Bricht ab Bl. 125b Z. 22 qꝛ ſuſtinui te [¹]ibeꝛa deus iſrael ex om
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3133. Duff-Hellinga 183. Pollard-Redgrave² 15876. Pr 9695. BMC XI 187.IA 55169. ISTC ih00420500.
London BL
(Bl. 2–5, 24, 29, 31–54, 56–59, 63–70, 73–76, 80–93, 95–112, 114, 115, 117–121, 124 u. 125 ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
8+? Bl. ?+y⁸. 17 Z. Typ. 2:114G. Init. e, l. Rubr. ζ. 2+? Hlzs. Rotdr.
Bl. [1]a m. Sign. y chꝛiſtū in colūbe ſpecie: et ſupꝛa  … Z. 9 [²]Eus pꝛopicius eſto michi  pctōꝛi: ⁊ eſto cuſtos mei … Bl. [2]b Z. 6rot A pꝛayere to ſaynte heraſme  Hlzs., daneben, rot (S¹) schwarz ancte  Heraſme  martyr  … Bl. [6]a, rotschwarz The contentys cōteyned in  thys booke. rot schwarz Fyrſt a kalender  … Bricht ab Bl. [7]b Z. 15 The verſes of ſaynt bernard  with foure deuoute pꝛayers fowynge 
Vorlage: Oxford CorpChristC (Mikrofilm).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 93.
Duff-Hellinga 185. Duff-Hellinga Suppl. 10. Pollard-Redgrave² 15878. Rhodes: Oxford 935. ISTC ih00420550.
Oxford CorpChristC (Fragm. Bl. y1–4, 6 u. 7).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
16+? Bl. ?+[i]k⁸. 11 Z. Typ. 3:60G. Init. b, c. Rubr. β. Rotdr.
Bl. [1]a um: quia mādata tua  equitas. … Bl. [8]b Z. 10 … ſint remediū anime mee. Amē.  Bl. [9]a m. Sign. k Pater n Aue m[…]  rot (A¹) schwarz doꝛo te de ieſu  … Bl. [13]a, rot ⁌ The contentes conteyned in thys boke.  schwarz Fryſt A kalender. A  pꝛayer to ſay at youre  … Endet Bl. [16]b Z. 1 ab ia peſte epydimie  et ab oī ꝑtubatiōe liberemur. Per xm.  ⁌ rot Thys Empꝛynteth  at weſtmynſter by me  schwarz Iulyayn: Noary.  rot Dwellynge in. kyngſtrete. Anno domini.  M.v.C. ii. die men‑cis. Apꝛilis. 
Vorlage: Res.Publ. Unit 48. Faks.
Faks. Hrsg. von John Gartner. Melbourne 1938.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 48. Res.Publ. Unit 49. Melbourne SL (Digitalisat).
Duff-Hellinga 201. Pollard-Redgrave² 15895. ISTC ih00425200.
Melbourne SL (Fragm. 1 Bogen mit Lage i u. k).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Frankreich und französischsprachige Nachbarländer
In Frankreich hat sich, entsprechend der Überlieferung in den Handschriften, ein fester Kanon der Illustrationen herausgebildet, so dass zu den Stundengebeten bestimmte Bilder gehören:
Ad matutinas: Mariae Verkündigung
Ad laudes: Mariae Heimsuchung
Ad primam: Christi Geburt
Ad tertiam: Verkündigung an die Hirten
Ad sextam: Anbetung der Magier
Ad nonam: Darbringung im Tempel (oder vereinzelt: Beschneidung)
Ad vesperas: Flucht nach Ägypten (oder: Bethlehemitischer Kindermord)
Ad completorium: Krönung Mariens.
Wenn die Drucker über die entsprechenden Bildstöcke verfügten, wurde dieser Rahmen allgemein beachtet. Hinzu kommen der Gralskelch (Maß der Wunde Christi), nach dem Kalendarium und vor dem Beginn der Johannes-Perikope eine Johannes-Darstellung (Johannes im Marterkessel oder Johannes auf Patmos) und zu den Auszügen aus der Passio der Judaskuss, ferner bei den Psalmi poenitentiales Darstellungen der Bathseba im Bade oder des büßenden David, bei den Vigiliae mortuorum die „Drei Lebenden“ und „Drei Toten“, eine Trinitas-Darstellung sowie die sog. Gregorsmesse.
Die Bildstöcke bestanden anfangs sicherlich aus Holz (für Hochdruck), doch wurde in der zweiten Hälfte der neunziger Jahre für die Vollbilder und Leistenstücke verstärkt Metall (Kupfer) eingesetzt. Durch die Verwendung einer Kupferplatte für den Aderlassmann ergab sich für die Drucker ein Rationalisierungseffekt, da der das Bild umgebende Text in die Platte integriert werden konnte und ein Letternsatz entfiel.
Die Ausmalung der Exemplare erschwert in einigen Fällen die Entscheidung, welcher Bildstock unter der Illumination abgedruckt worden war. Auch ist es anhand von Filmen oft nicht möglich, Holz- oder Metallschnitte zu unterscheiden. Bei den Pariser Drucken wird deshalb in der Kollationszeile die Anzahl der annähernd blattgroßen („großen“) Bilder als Holz- und/oder Metallschnitte („Hlzs./Metalls.“) zusammen vermerkt. Gregorsmesse oder Trinität (Gnadenstuhl) gelten trotz ihres oft geringeren Formats als „groß“. Die kleineren Bildbeigaben (Heilige, Monatsbilder) werden nur summarisch erwähnt, Wiederholungen werden nicht gezählt, und die Drucktechnik wird nicht unterschieden. Der Aderlassmann am Beginn wird grundsätzlich nicht mitgezählt, und, sofern vorhanden, wird in der Beschreibung der Typendruck darüber oder darunter nicht berücksichtigt. In den Textbeschreibungen erscheinen alle Bilder als „Hlzs.“
Die biblischen Leistenstücke sind z.T. in der Graphik anhand von Buchstaben, die in einen Freiraum in der Kopfleiste eingedruckt oder in die Druckplatten eingeschnitten sind, „gezählt“ und so in unterschiedlich umfangreichen Registern erläutert worden; vgl. Winn, Mary Beth: Vérard’s Hours of February 20, 1489/90 and their biblical borders. In: Bulletin du bibliophile 1991 S. 299–330, dort S. 312–313 eine Zusammenstellung der Ausgaben mit Registern und S. 326–330 ein Verzeichnis der 50 von Vérard verwendeten Leisten. Die wenigen nach dieser Methode konzipierten und erhaltenen umfangreichen Tabulae könnten so möglicherweise auch für andere Ausgaben gelten, vgl. Nr 13113 u. 13115 Die Tabulae in Nr 13172 u. 13266 zitieren jeweils die Textanfänge der Seiten. Eine Buchstabenfolge in den Leisten ist auch bei Pigouchet zu beobachten. Diese Problematik konnte aber nicht verfolgt werden.
Die Drucke werden alphabetisch nach Druckorten, dann chronologisch, für Paris jedoch nach der Zeilenzahl und erst dann chronologisch geordnet. Bei der Zeilenzahl ist die des Textes maßgeblich, die der Kalendarien wird allgemein nicht berücksichtigt, da sie, zumal bei zweispaltigem Satz, nicht von den Intentionen des Druckers, sondern von der Anzahl der Festdaten abhing.
 
Genf
13029 Horae ad usum Romanum. [Genf: Louis Cruse, um 1479]. 24(?)°
226 Bl. [a⁸b¹⁰c–zA–E⁸]. 13–14 Z. Typ. 1:88G.
Bl. 1a Ianuariꝯ hz di‑es xxxi Luna xxx  … Kalendarium endet Bl. 18b Z. 5 xiii [¹] Silueſtri pape  Bl. 19a Incipiūt hore de ſcā cruce  []Omine la‑bia mea a‑peries: Et  os meū annunciabit laudem tuam  … Lage d  tumulatus. Reſurgēs  … Bl. 38a [²]N pꝛīcipio erat ꝟbum et verbū erat  apud deū et deus erat verbū hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Oīa … Bl. 45a [⁵]Omine labia mea aperies. Et  os meum  annunciabit laudem tuam … Endet Bl. 224b Z. 9 [²] a s oms deus vt   beate barbare ꝟginis tue natalicia coli‑mus annua ſollempnita Bl. 225a te letemur et tanto fidei  pꝛoficiamur exēplo Per  xpꝛiſtu dominū noſtru  Amen  Bl. 225b u. 226(?) leer.
Vorlage: Original.
Kaufmann-Nabholz 42. Lökkös: Impr.Genève 26. CRF XVIII 262. ISTC ih00357400.
Paris *EcBeauxArts
(Perg. Bl. 226 fehlt.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
8+? Bl. [a⁸+?]. 14 Z. Typ. 1:88G, 1*:88G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Incipiūt hoꝛe btē marie ꝟgīs ſcďm vſū eccľie geben  [⁵]Omine la‑bia mea aperies. [¹]t os  meū ānūciabit laudē tuā  … Bricht ab Bl. 8b Z. 13 … puſillanimes refoue flebiles oꝛa
Vorlage: Genève BPU (Einzelfotos).
Anm. GLN 6554 [22.II.2018].
Reproduktionen: Genève BPU (Digitalisat).
C 3056. Bohatta: Horae I 119. Kaufmann-Nabholz 44. Lökkös: Impr.Genève 27. Lökkös: Cat.Genève 244. ISTC ih00344650.
Genève BPU (Fragm. Lage a).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13031 Horae ad usum Romanum. [Genf: Louis Cruse, um 1480]. 16°
2+? Bl. 14 Z. Typ. 1:88G.
Bl. [1]a Z. 1 nobis Deo gracias  Miſſus eſt gabꝛiel … Bl. [1]b Z. 1 [²]Ve cum audiſſet turbata eſt … Bl. [2]a Z. 1 Alleluia Pſalmus. [¹]eus  deꝯ meus … Bricht ab Bl. [2]b Z. 13 … A.  Miſſus ē ⁊ Ad terciā A 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Kaufmann-Nabholz 43. Lökkös: Impr.Genève 29. CIBN H-209. ISTC ih00357440.
Paris BN (Fragm. 2 gegenständig gedruckte Textbl. auf einem Bogen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
64+? Bl. a–d[ef]gh⁸+?. 20–21 Z. Typ. 1:70G. Init. c, d. 6+? große u. 4+? kleine Hlzs. Rotdr.
Tit., rot Hore beate Ma[…] cundum vſum […]  Bl. 2a m. Sign. aii, rot KL Ianuarius habet dies   .xxxi. Luna vero  .xxx.  … Bl. 12a m. Sign. biiii, rot Sequentia ſancti euangelii ſcďm  Iohannē. schwarz Gloꝛia tibi de.  Hlzs., daneben In pꝛincipio e‑rat verbū: ⁊ verbum erat apud  deum: et deus  erat verbū Hoc  erat in ncipio  apud deū. Omnia … Sign. c, rot Paſſio domini noſtri hieſu chꝛi… Bricht ab Bl. 64b Z. 20, rot (Q¹) schwarz ui poſuit fines tuos pacē et adipe fru
Vorlage: Grenoble BMun (Mikrofilm).
Anm. Das Titelbl. des einzigen erhaltenen Ex. ist defekt. Die Zuweisung an die Diözese Tarentaise erfolgt wegen der Nennung des Erzbischofs Petrus II. im Kalendarium unter dem 11.IX., der an diesem Tag in der Diözese seinen Festtag hat.
Kaufmann-Nabholz 76. Lökkös: Impr.Genève 64. Pell 5926. ISTC ih00425700.
Besançon BMun (def.). Grenoble BMun (Bl. 1–32 u. 49–64).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Goupillières
80(?) Bl. ?+e–k⁸. 18 Z. Typ. 1:98G.
Bl. 1a(?) Januier ha xxxi. iours.  iii   A La circonciſion.  … Bl. 33(?)a m. Sign. ei ſolati [¹]unc repletū eſt gaudio os noſtrū: ⁊ lingua nrā exultatiōe. … Endet Bl. 80(?)b Z. 10 … Saīcte  marie mere de dieu pꝛie pour nous  pecheurs. Amē.  Ces pꝛeſētes heures furent īpꝛi‑mees a goupilleres le viii: iour de  may lan mil quatꝛe cens quatre  vings ⁊ vnze: par honoꝛable hōme  meſſire michel ādꝛieu pꝛeſtre 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Die Zuweisung an Évreux erfolgt, weil der Druckort in dieser Diözese liegt, ferner weil einige der im Kalendarium genannten Heiligen dort besonders verehrt wurden, vgl. Pell u. die Kalendarien in Nr13205 u. Nr 13319.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 120. Lacombe 497. Pell 5850. CIBN H-199. ISTC ih00344500.
Paris *BN ( Fragm. 36 Bl., davon 8 Bl. in 2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Lyon
120 Bl. [ab]a–h[i]ij–iiij[k]⁸. 21, Passio 22 Z. Typ. 1*:77G. Init. a. 16 Hlzs., dar. 1 Wdh. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs.  rot Ad inueniēdum lam dicalem. schwarz Lam dicalem  eodē modo cōputādo inuenies … Bl. 2a Hlzs.  rot Aureū numerum cuiuſuis āni ſic inuenies. schwarz Conſidera numerū minoꝛe anni … Bl. 3a, rot Ianuarius habet dies  .xxxi  Circūciſio … Bl. 17b Hlzs. (Johannes/Patmos)  Bl. 18a m. Sign. aij, rot Euangeliu pꝛimū m Iohannem.  schwarz [²]N pꝛincipio erat verbu ⁊ verbū  erat apud deu: et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. b factus es pꝛeclariſſimus. Te etia in… Bl. 26b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 27a m. Sign. biij, rot Incipit officiū beate Marie virginis ſcďm vſum romane eccleſie.  schwarz []Omine labia mea ape‑ries [¹]t os meum annūciabit laude tuam … Bl. 111b Z. 18 … et ea que a  te iuſſa ſunt recta intentione ſeruare  Per xm dm noſtrum. Amen.  Bl. 112 u. 113a leer. Bl. 113b Hlzs. (Kreuzigung).  Bl. 114a, rot Paſſio domini noſtri ieſu chꝛiſti ſecūdum iohannem.  schwarz []Greſſus eſt ds ieſus cū diſcipulis ſuis … Endet Bl. 120b Z. 22 tibi feliciter ī gľia ſētari. Per xm. 
Vorlage: Sigmaringen HB (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. Dalbanne in Gutenberg-Jahrbuch 1938 S. 115–119.
Anm. 2. Bilder: [a1b] Sonntagsbuchstaben-Kreis m. Engel, [a2a] Goldene Zahl-Kreis m. Jungfrau, a1b Johannes auf Patmos, a5b Krönung Mariens, bijb Verkündigung, c8a Heimsuchung, diiijb Hl. 3 Könige / Magier, d6b Geburt Christi, d8b Darbringung im Tempel, e4a Mariae Himmelfahrt, g3a Kreuzigung, hijb Pfingsten, i1b Tod Mariens, iij3b David tut Buße, [k1b] Kreuzigung(Wdh.).
ISTC ih00362700.
Paris EcBeauxArts (Perg. Bl. 1, 2 u. 113–120 fehlen). Sigmaringen HB
(Bl. 17, 21, 52, 67, 81 u. 112 fehlen, Bl. 113 def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13035 Horae ad usum Romanum. Lyon: Jean Du Pré, 11.IX.1490. 16°
128 Bl. ABa–o⁸. 20 Z. Typ. 11:62G. Init. n, o. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. Aij, rot KL daneben Ianuarius habet dies  xxxi. luna vero  .xxx.  … Bl. 11b Z. 10, rot xiij (A¹) Silueſtri pape.  Bl. 12a leer. Bl. 12b Hlzs. (Christus/Evangelisten-Symbole)  Bl. 13a, rot Depꝛecatio ante euangelium.  schwarz Pꝛecibus ⁊ meritis beate ma‑rie virgīs ⁊ oīum ſctōꝛu … Z. 8, rot … Initium ſancti euangelij ſecundum iohannem. . schwarz Glo‑ria tibi domine.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbum erat apud deum: et deus  erat verbu. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Bl. 33b Hlzs. (Verkündigung).  Bl. 34a m. Sign. cij, rot Incipit officium virginis marie ſecundu romanam curiam. Ad matutinum verſus.  schwarz []Omine labia mea ape‑ries. … Sign. d eius. rot (G¹) schwarz loꝛia patri rot A schwarz Maria  … Endet Bl. 128a Z. 1 congaudeamus cum xo […]  ſeculoꝛum Amen.  Officium beatiſime virginis mar[…]  ad vſum romanum vna cum ſeptē  pſalmis penitētialibꝯ: officio moꝛ‑tuoꝛum: ſancte crucis: ⁊ ſctī ſpiritꝯ:  ⁊ pluribus alijs deuotiſſimis oꝛō‑nibus tā poſt kalendarium  in fine feliciter finit. Impꝛeſſu lugď.  per Iohāne de Pꝛato. Anno ſalutis  .M.cccc.xc. die  .xi. Septēbꝛis.  Bl. 128b leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: B4b Christus m. Evangelisten-Symbolen; C1b Verkündigung; h1a (ohne Signatur) David tut Buße; k1a Grablegung; n4a Kreuzigung; n6b Maria/Pfingsten.
Bohatta: Horae II 63. Lacombe 499. Claudin III 490–491. Pell 5890. CIBN H-218. ISTC ih00365240.
Paris *BN (Bl. 1 fehlt, Bl. 128 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13036 Horae. [Lyon: Jean Du Pré, nach 1491(?)]. 
86 Bl. A⁶〈a–aaaa〉a–f⁸Aa⁸bc⁶. 1, Kalendarium 2  Sp. 22 Z. Typ. 18:119G. Vereinzelt Min. f. Init. 10 Hlzs.
Bl. 1a Ianuier a xxxi iour   La  α lune xxx  … Kalendarium endet Bl. 6bβ Z. 17 xiii a s. ſilueſtre  … Z. 21 De no. e. iehan. in. no. cens. fut  Bl. 7a m. Sign. a Senſuiuent les quatre euangilles  en francoys. Et pꝛemierement leuangille de monſeigneur ſaint iehan  Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]N pꝛincipio erat verbum  Au commencement eſtoit pa‑rolle et parolle eſtoit auec dieu et la pa Bl. 7b rolle eſtoit dieu. Ceſte parolle eſtoit  au commencement auec dieu … Bl. 14b Z. 21 Quant le coꝛps deuiendꝛa pourry  AMEN  Bl. 15a m. Sign. a Cy commencent les heures de  noſtre dame en francoys. Et pꝛemie‑rement a matines  Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea  Aperi car voulente a  Mon cueur … Sign. b Enſeigne nous que nous ferons  … Endet Bl. 86a Z. 21 … mes pechez ploꝛer et deſeruir grace et pardō par ve grāt miſericoꝛde. ā.  Bl. 86b leer.
Vorlage: Paris BN (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Dalbanne in Gutenberg-Jahrbuch 1938 S. 115–119. Der dort beschriebene Band ist auseinander genommen worden.Pierre de Nesson: Vigiliae mortuorum, franz. (Pell 8225) befindet sich jetzt in Chantilly MConde.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70. Paris BN (Digitalisat).
Bechtel B-127. CIBN H-264. ISTC ih00328300.
Paris *BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. [a–c]A–T⁸. 18–21 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:74G, 11:97G, 13:83G. Init. p, q. 17 große, dar. 2mal dieselbe Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Bl. 1a Hlzs. (Verkündigung)  rot Officium beate Marie virginis  ad vſum Romane eccleſie.  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius habet di-es. xxxj. luna  .xxx.  … Bl. 13b, rot Euangelium m Ioannem  schwarz Hlzs., daneben [²]N ncipio erat verbum: ⁊ verbū erat  apud deum et deus erat  verbum. hoc erat in pꝛincipio apud deum: omnia  … Bl. 24b Hlzs. (Wurzel Jesse)  rot Incipit officium diue ⁊ immaculate virginis ſecundum conſue-tudinem Romane curie. Verſus  Bl. 25a m. Sign. A Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea ape-ries. rot . schwarz Et os meū an-nunciabit laude tuam  … Sign. b Hlzs. (Heimsuchung)  [³]Eus in adiutoꝛiū meū  … Endet Bl. 176a Z. 6 … vt quē doctoꝛem  vite habuimus in terris interceſſoꝛem ſemper habere mereamur  in celis. Per.  rot Explcit officium beate Ma-rie virginis cu multis laudibus  ⁊ deuotiſſimis oꝛationibus. Impꝛeſſum Lugduni expenſis Bonini de boninis dalmatini Anno  domini  .Mcccc.lxxxxix. die  .xx.  Martij.  Bl. 176b leer.
Vorlage: Wien NB (Mikrofilm).
Zur Datierung vgl. BMC.
Anm. 1. Auch abweichend, Bl. 23a Z. 1, rot … menſura … [statt … mēſura] Bl. 24b … officiū immaculate conſuetu-dinem Verſus.  (BMC; z.B. Ex. London BL).
Anm. 2. Bilder: 1a Verkündigung; 16b Judaskuss; 23a Heilige Wunde Christi; 24b Wurzel Jesse; 25a (A1a) Verkündigung (Wdh. 1a); B1a Heimsuchung; C2a Geburt; C5b Hirtenverkündigung; C8b 3 Magier/Könige; D3a Darbringung; D6a Kindermord; E3b Tod Mariens; G3a Verkündigung (Wdh. 1a, 25a); G5b Tod des Uriah; I8a Tumba; O1a Kreuz; O4a Pfingsten; (H5b Letania).
Anm. 3. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 50.
HCR 11995. Bohatta: Horae II 98. 99. Tenschert: Horae 150. Lacombe 500. 501. Claudin IV 287. Ce³ O-48 u.Suppl. IGI 4863 u.Corr. Pell 5917. CIBN H-245. Pr 8662. BMC VIII 324.IA 42127. Bod-inc H-158. Chantilly 1349. Davies: EFB 277. Kat. Bibl. Schäfer 256. Rhodes: Oxford 1268. BSB-Ink H-342.050. ISTC ih00399360.
Baltimore ArtM. Bologna BU. Boston (Mass.) PL
(Perg. Bl. E1 u. L4–6 fehlen). Bryn Mawr GoodhartL. Chantilly *MConde (Perg.). Dublin TrinityC (Perg.). Edinburgh NapierUL (Fragm. 1 Bl.). London *BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 33–40 fehlen, 2. Ex. Perg. Bl. 1–24, 76/77, 132/133 u. 170–176 fehlen). Mainz GutenbergM (Perg. Fragm. 1 Bl.). Milano BNBraid. Modena BEst. Moskva GosB (Fragm. Bl. 110). München SB (Fragm. 1 Bl.). New York *MetropolMArt (Perg.), MorganL (Perg. def.), PL (Perg.). Oxford Bodl (Perg.), KebleC. Paris *BN (Perg. Bl. 1 fehlt). Parma BPalat. Ravenna BClass. San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. Fragm.). Venezia *MCorrer
(Perg. Bl. 25, 26 u. 173 fehlen). Wien NB
.  — Tenschert (Ramsen) (2 Ex., beide Perg., bei einem fehlt Bl. 137).
Gesamtüberlieferung: 25 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
176 Bl. [a–c]A–T⁸. 18 u. 21 Z. in 4 Leisten Typ. 3:74G, 11:97G, 13:83G. Init. p, q. 17 große, dar. 2mal dieselbe Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Tit. Hlzs. (Verkündigung)  rot Officium beate Marie virginis  ad vſum Romane eccleſie.  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius habet di‑es  .xxxj. luna  .xxx.  … Bl. 13b, rot Euangelium m Ioannem.  schwarz, Hlzs. (Johannes/Patmos), daneben, rot (I²) schwarz N ncipio erat verbum: ⁊ verbu erat  apud deum ⁊ deus erat  verbum. hoc erat in pꝛincipio apud deum: omnia  … Bl. 24b Hlzs. (Wurzel Jesse)  rot Incipit officiū diue ⁊ immaculate virginis ſecundum conſuetu‑dinem Romane curie. Verſus.  Bl. 25a m. Sign. A Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea ape‑ries. rot . schwarz Et os meū an‑nunciabit laudem tuā.  … Sign. B Hlzs. (Heimsuchung)  [³]Eus in adiutoꝛiū meū  … Endet Bl. 176a Z. 6 … vt quē doctoꝛem  vite habuimus in terris interceſſoꝛem ſemper habere mereamur  in celis. Per.  rot Explicit officium beate Ma‑rie virginis cu multis laudibus  ⁊ deuotiſſimis oꝛationibus. Impꝛeſſum Lugduni expenſis Bonini de boninis dalmatini Anno  domini  .Mcccc.lxxxxix. die  .xx.  Maij.  Bl. 176b leer.
Vorlage: Berlin Kupferstichkab (Original).
Anm. 1. Wohl korrigierter Nachdr. der vorhergehenden Nr, z.T. m. gleichem Satz, jedoch variieren meist die Leistenstücke. Am Fuß der Blätter sind die gleichen abgedruckt, an den Seiten meist abweichende, vgl. BMC VIII 325.
Anm. 2. Das Ex. München SB weicht in den Lagen b und c ab und ist hier mit der vorhergehenden Nr identisch.
Anm. 3. Die kleine Type 13:83G kommt als Texttype nur in den Lagen a–c vor und ermöglicht dort (außer im Kalendarium) die Zeilenzahl 21. Die größere Type 11:97G ist in allen Lagen verwendet.
Anm. 4. Bilder: 1a Mariae Verkündigung; 16b Judas-Kuss; 23a Gral oder Maß der Wunde Christi; 24b Wurzel Jesse; 25a Verkündigung (Wdh. von 1a); B1a Heimsuchung; C2a Geburt; C5b Hirten auf dem Felde; C8b Hl. 3 Könige; D3a Darbringung im Tempel; D6a Kindermord; E3b Tod Mariens; G3a Verkündigung (Wdh. von 1a, 25a); G5b Tod des Uriah; I8a Tumba; O1a Kreuz; O4a Pfingsten.
Bohatta: Horae II 100. Claudin IV 285–289. Ce³ O-47. VB 4715. BSB-Ink H-343. Bohatta: Liecht. 165. Bohatta: Parma 346. ISTC ih00399600.
Berlin *Kupferstichkab
(Bl. 60 u. 61 fehlen). München *SB
(Perg. Bl. 25 u. 137–144 fehlen). New York *MorganL. Washington (D.C.) *LC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13039 Horae. [Lyon(?): Jean de Vingle(?), um 1500]. 16°
12+? Bl. ?+m⁸+?. 17 Z. Typ. 7:58G. Init. n, w.
Bl. [1]a m. Sign. m reſtria. fatētur nutu ſubdita.  (T¹)e decamur agie venture  … Bricht ab Bl. [12]b(?) Z. 17 Oꝛatio ad deū patrē. Pater 
Vorlage: Basel UB (Einzelfotos).
Basel UB (Fragm. Halbbogen der Lage m u. 4 weitere Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Nantes
70 Bl. ab⁶ab⁸c¹⁰habc⁸. 26 Z. Typ. 1:90G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Endet Bl. 70b Z. 1 … apud te patrociniā ſenciamus Per dominum noſtrum  ieſum chriſtum filium tuum. Qui tecum  viuit et regnat deus. per omnia ſecula ſe‑culoꝛum. Amen.  Sy finiſſent ces preſentes heures  a luſage de nantes Impꝛimees par Eſtiēne larchier Impꝛimeur demourant en la  dicte ville de nantes en la rue de la garde  dieu aupꝛes de ſaint lienard. Et furent  leſ dictes heures acheuees le  .xxvii. Iour de  Ianuier.  
Vorlage: Thoby (Abb.).
Anm. 1. Vgl. Thoby, Paul: Les Heures à l’usage de Nantes. In: Bulletin de la Société archéologique et historique de Nantes et de la Loire-Inférieure 78(1938) S. 192–223.
Anm. 2. Bilder: (alle Bilder bei du Pré erschienen!) Jüngstes Gericht (wie Missale Nevers u. Horae Paris 1488); Trinität; Pfingsten; Christi Geburt; Kreuzigung; buste du Christ ou du Père eternel; Adam u. Eva; Verkündigung; Visitation; Darbringung im Tempel; Verkündigung der Hirten; Anbetung Magier; Flucht; Kindermord; Bathseba.
C 3059. Bohatta: Horae I 182. Walsby 26. ISTC ih00348150.
Nantes MDobree (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Paris
Vgl. Delaunay, Isabelle: Le livre d’heures parisien aux premiers temps de l’imprimé (1485–1500). In: Gazette du livre médiéval 46(2005) S. 22–36. — Winn, Mary Beth: Illustrations in Parisian books of hours. In: Incunabula and their readers. London 2003 S. 31–52.
Zweifelhafte Ausgaben
11 Sp.483a Horae ad usum Romanum. Paris
H 8840.
Nicht nachweisbar.
H 8833. PA II 349.740. Maittaire IV 790.
Nicht nachweisbar.
C 3070. Bohatta: Horae I 537.
Nicht nachweisbar, eventuell identisch mit Nr 13145.
H 11988. PA II 285.101. Denis 188. Bohatta: Horae II 43.
Nicht nachweisbar.
11 Sp.483e Horae. Officium BMV. Paris: Jean Poitevin, 1488. 
H 11992. Bohatta: Horae II 56.
Nicht nachweisbar. Jean Poitevin ist erst ab 1498 in Paris belegt, vgl. Claudin II 353.
11 Sp.483f Horae ad usum Parisiensem. Paris, 1500. 
H 8837.
Nicht nachweisbar.
Zeilenzahl unbekannt
13041 Horae. [Paris: Pierre Le Rouge(?) für Antoine Vérard, um 1490]. 
2+? Bl. Kalendarium 2 Sp. ? Z. in 4(?) Leisten. Typ. 8:98G .
Bl. 1a leer. Bl. 1b unbekannt. Bl. 2bα … […]urier  […]gide  […]hādeleur  … β e s iulien  xv f s donace  iiii g s clouſt  a s eleuthere 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Winn: Vérard H-12. CIBN H-261. ISTC ih00327700.
Paris BN (Fragm. 2 Bl. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13042 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 1491. 
70 Bl. aa–hh⁸ii⁶. 2 Sp. 20(?) Hlzs. DrM.
Anfang unbekannt. Endet Bl. 70a Ces preſentes heures  a luſaige de Poictiers furent acheuees …   … pour Symon voſtre Libraire  … Bl. 70b DrM 
Vorlage: Dauze.
Bohatta: Horae I 374. Dauze, Pierre: Index Bibliographique. Répertoire des ventes publ. cataloguées II (1894/95). HP-RR. Paris 1896 Sp. 553.
Ex. nicht nachweisbar.
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
83+? Bl. Typ. 3**:80G.
Ce³ H-372. ISTC ih00370500.
Ehem. Waldie (Toronto) (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13044 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508) . [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 17.XI.1492. 
80 Bl. a–k⁸ m. Norm R. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G. Rubr. α. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a DrM  Bl. 1b Almanach pro .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  … Bl. 3a m. Sign. a.iii. Januarius h dies .xxxi. lūa .xxx.  … Bl. 8b Z. 20 De No E Jehan Jn no cens fut.  Bl. 9a m. Sign. b.i. Jnitiū ſctī euāgelii scďm iohānē. Gloria  [²]N pꝛincipio erat verbū … Endet Bl. 80b Z. 19 ⁌Ces pꝛeſētes heures a luſaige de Rōme  furent acheuees le xvii. iour de nouembre.  Mil quatre centz quatreuingtz e xii. pour  Simon voſtre. Libꝛaire demouꝛāt en Paris en la rue neuue noſtredame. a lēſeigne  Sainct Jehan leuangeliſte. 
Vorlage: Tenschert (Ramsen) (Digitalisat).. Morgand.
Anm. 1. Die Ausgabe gehört nach den Ergänzungen zu den 30-zeiligen Pariser Stundenbüchern zwischen die Nrn 13293 und 13294.
Anm. 2. Ergänzung zum gedruckten GW: Typenbestimmung und textliche Beschreibung ergänzt.
Bohatta: Horae I 561. Librairie Damascène Morgand. Bulletin mensuel 31(1892) Nr 22327.
Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13045 Horae ad usum Trecensem (Troyes) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Macé Panthoul in Troyes, 20.VII.1496. 
116 Bl. A–O⁸P m. Norm T. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. m. Sign. A.i. u. Norm T (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſage de troyes furent ache-uees le xx. iour de Iuillet Lan Mil CCCC.iiii.xx. ⁊  xvi. Pour Mace pauthoul demourant a troyes en la  grāt rue a limage ſaīt Iehā leuāgeliſte: au pꝛes du pelicā  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariuꝯ hz dies .xxxi. luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. B.i. u. Norm T [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in Pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. C bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 116b Z. 10 … Vale valde decoꝛa et pꝛo  nobis ſemper chꝛiſtū exoꝛa. Amen.  ✠   ⸪ 
Vorlage: Tenschert (Ramsen) (Digitalisat).
Anm. Die Ausgabe gehört nach den Ergänzungen zu den 26-zeiligen Pariser Stundenbüchern zwischen die Nrn 13187 und 13188.
ISTC ih00427761. Tenschert (Ramsen) Kat. 20(1987) Nr 53.
Tenschert (Ramsen) (Perg.). Ehem. Tenschert (Ramsen) (Lage I fehlt). Privatsammlung (Milano) (Perg., 1 Bl. aus Lage G, 4 Bl. aus Lage H, die Lage I u. 2 Bl. aus Lage K fehlen).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13046 Horae. [Paris: Etienne Jehannot, nach 1497(?)]. 
8+? Bl. a⁸+?. Kalendarium 2 Sp. Typ. 4:84G.
Bl. 4a m. Sign. a. Mars a xxxi. iour. La lune  .xxx.  … Bricht ab Bl. 5b Z. 25 […] de ieiunus bibe fontes 
Vorlage: Paris BU (Einzelfoto).
CRF XII 314. ISTC ih00335220.
Paris BU
(Fragm. Doppelbl. a4/5, def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13047 Horae ad usum Constantiensem (Coutances) (Almanach 1494–1520). Paris: Thielmann Kerver für Robert Macé in Caen, 4.V.1498. 
60 Bl. b b–g⁸h m. Norm c. ? Z. in 4 Leisten. Typ. 12:83G, 16:52G. 9+? große Hlzs./Metalls. DrM I. VM. (Meyer: DrVM 3).
Bl. 1a DrM  Bl. 1b Almanach pour xxvii an.  … Bl. 2a Aderlassmann  … Bl. 10b Seruitium horarum beatiſſime virginis Marie ſecundum uſum Conſtan. incipit feliciter.  … Endet Bl. 60b VM  2 Leisten  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Couſtāces furēt acheuees le  .iiii. iour de may. Lā Mil.cccc.qua‑tre .xx. et  .xviii. Par Theilman Keruer Impꝛi‑meur demourāt a Paris en la rue des mathurins  au coing de ſarbone Pour Robinet mace Libꝛaire  demourant a Caen au cymitiere ſainct Pierre. 
Vorlage: Delisle: Caen (m. Abb.).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 18a (cii) Geburt; 20a (ciiii) Hirten auf dem Felde; 21b (c5b) Anbetung Magier; 23a (c7) Darbringung; 24b (c8b) Flucht; 26a (dii) Krönung Mariens; 29b (d5b) David u. Goliath; 35b (eiiib) 3 Lebende; 56a (g8) Gregorsmesse.
Delisle: Caen 209. ISTC ih00344200.
Ehem. Marquis de Caligny (Perg. Bl. 5, 7, 11, 14, 17, 36, 40, 44 u. 48 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13048 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 6.VII.1499. 
1+? Bl. a+? m. Norm S. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm S (m. 1 Leiste) DrM  Hoꝛe pꝛeſentes ad vſum Sarum impꝛeſſe fuerūt Pariſius per Philippum pigouchet Anno di  .M.CCCC.xcix. die vero  .vi. Iulii. pꝛo Symone voſtre: libꝛario  cōmoꝛante ibidem: in vico nuncupato nouo beate Ma‑rie. in interſignio ſancti Iohannis euangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste)  Almanach pro xxi. an.  … Bricht ab Z. 29 ſupꝛadicta. 
Vorlage: San Marino (Calif.) HuntingtonL (1 Foto).
Ce³ H-425. ISTC ih00425000.
San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Fragm. 1 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13049 Horae ad usum Sarum (Salisbury). [Paris(?), um 1500]. 32° oder 64°
Typ. ca. 55G.
Bl. [1]a Z. [1] tus  militis poꝛtās in… Bricht ab Z. [5] … collato celitꝯ ꝟ. Oꝛa 
Duff-Hellinga 198(?). Pollard-Redgrave² 15892. ISTC ih00424700.
Cambridge UL (Fragm. 1 Bl., def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.486a Horae ad usum Ebroicensem (Évreux) (Almanach 1513–1530). Paris: für Simon Vostre
Bohatta: Horae I 118. Pell 5849. Moreau II 1513.595.
Wegen der Gültigkeit des Almanachs nicht vor 1512.
11 Sp.486bP Horae ad usum Martini de Maceyo (Massay). Paris: Philippe Pigouchet, [um 1497] [vielmehr nicht vor 1500]. 
Bohatta: Horae II 173.
Incipiunt hore beate Marie virginis ſe cundum uſum beati Martini de Maceyo. 
85 Bl.
14–15 Zeilen
13050 Horae ad usum Romanum(?). [Paris: Jean Bonhomme, um 1486/90]. 16°
2+? Bl. 14–15 Z. Typ. 2:74G.
Bl. [1]a Z. 1 interrogate diligenter de  puero ⁊ cū inueneritis re‑nunciate … Bricht ab Bl. [2]b Z.14 Et ī nouiſſimis diebz me‑is oſtende  faciem tuā: 
Vorlage: London BL (1 Foto).
Anm. Probedruck mit Abschnitten aus dem Matthäusevangelium, der Passion und dem Obsecro te.
BMC VIII 13.IA 39856. S. xxi. ISTC ih00357890.
London BL
(1 Viertelbogen ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
15 Zeilen
13051 Horae ad usum Sarum (Salisbury). [Paris(?): Jean Du Pré(?), um 1488(?)]. 16°
8+? Bl. a⁸+?. 15 Z. Typ. 30:75G. Init. p, q.
Bl. 1a m. Sign. a (T¹)heſe pꝛayers fololovnīg  ought foꝛ to be ſeyd oꝛ ye de‑parte out of your chaumbre  […] your vpꝛiſyng.  (A²)Vxiliatrix ſis michi trinitas ſācta Deus in nomine tuo leuabo manus meas  … Bl. 8b Z. 8 (S²)ancta dei genix  digni  meruiſti … Bricht ab Z.15 Tu Felix. nā es ſacra virgo 
Vorlage: Cambridge UL (Einzelfotos).
Reproduktionen: Cambridge UL (Digitalisat).
Duff-Hellinga 177. Pollard-Redgrave² 15870. Oates 2973. ISTC ih00420330.
Cambridge UL
(Fragm. Doppelbl. a1/8 u. a4/5, a4/5 in 2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
16 Zeilen
8+? Bl. ?+m⁸+?. 16 Z. Typ. 4*:60G. Init. e. Min. f. Init. Rotdr.
Bl. [1]a m. Sign.  .m.j Et ne nos. rot Lectio prima  schwarz (p²)Arce mihi domine: ni‑hil enī ſunt dies mei.  … Bricht ab Bl. [8]b Z. 16 mihi tempꝯ in quo recorder 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. Die in dem Fragm. enthaltenen Texte entsprechen dem Gebrauch der Diözesen Rouen und Salisbury.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
Bod-inc H-178. ISTC ih00418010.
Oxford Bodl
(Fragm. 1 Viertelbogen mit Lage m).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.487a Horae ad usum Romanum. 4 (64?)°
C 3072.
Das Londoner Fragment von 16 Zeilen (C.17.a.30, heutige Signatur: C.17.b.10/56) ist keiner Ausgabe des 15. Jh. zuzuordnen und wird [Paris, um 1520] bestimmt.
17 Zeilen
13053 Horae ad usum Romanum. [Paris: Jean Bonhomme, um 1486/90]. 16°
?+cd⁸+?. 17 Z. Typ. 2:74G, 2*:74G.
Bl. [1]a m. Sign. c trabile qď fida mente poſcimus accipe … Sign. d gladii accipientes in manibus eoꝝ … Bricht ab Bl. [16]b Z. 17 [¹]on det in cōmocionem 
Vorlage: Cambridge UL. Paris BN (Einzelfotos).
Oates 2975. ISTC ih00357470.
Cambridge UL (Teil eines einseitig bedruckten Probebogens von Lage c u. d ). Paris BN
(einseitig bedruckter Halbbogen mit Lage c ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13054 Horae ad usum Romanum. Paris: [Jean Du Pré] für Antoine Vérard, 21.VIII.1486. 
120 Bl. [a¹²]ABa–i⁸k¹⁰l⁶m⁸n. 17  Z. Typ. 12:112G, 13:112G m. Einsprengungen aus 10:109G. 10 Hlzs.
Bl. 1a Ianuier  iii A  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16 xiii A ſaint ſeueſtre  Bl. 13a m. Sign. A Inicium ſancti euangelii ſecūdū  iohannem Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbū  et verbū erat apud deū:  et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum Oīa  … Sign. B Oꝛatio deuota ad btīſſīa mariā  … Endet Bl. 120a Z. 13 … ab  omni malo liberemur et ad  gaudia eterna ꝑuenire mereamur. Per chꝛiſtum dominum  Bl. 120b Ces heures furēt acheues le xxiᵉ  iour de aouſt  .m.iiii.c.iiii.xx. et vi po  āthoine verard libꝛaire demourt a  paris alymage ſaint iohan leuangeliſte ſur le pōt noſtre dame ou au paloys du roy noſtre ſire au pꝛemier pillier deuant la chapelle o on chante la  meſſe de mesſeigneurs les pꝛeſidens 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: B4b Verkündigung; b Heimsuchung; c2a Christi Geburt; c5b Verkündigung der Hirten; c8b Magier; d3b Darbringung; d6b Flucht; e4a Krönung Marias; g6a Trinität/Gnadenstuhl; i6a Totenmesse — h7a Letania.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
C 3107. Bohatta: Horae I 476. Lacombe 1. Claudin II 390–391. Macfarlane 196. Pell 5841. CIBN H-257. ISTC ih00324100.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
144 Bl. [a¹²]Aa–p⁸Q. 17  Z. Typ. 12:112G, 13:112G. 12+? Hlzs.
Bl. 1a Ianuier  iii   A  b   Octab. s. eſtienne.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16 xiii   A   ſaint ſeueſtre  Bl. 13a m. Sign. A Iniciū ſācti euangelii ſecūdū iohannem Gloꝛia tibi de  [²]N pꝛīcipio  erat veꝛbū:  ⁊ verbū erat apď  deum: ⁊ deus erat  verbū Hoc eꝛat ī  pꝛīcipio apď deū  Oia … Bl. 21a m. Sign. a Incipit officium beate maꝛie virginis ſecundum vſum pariſienſem.  []Omine labia mea  aperies [¹]t os meū  ānunciabit laude  tuā … Sign. b minus virtutū nobiſcum: ſu‑… Endet Bl. 144b Z. 4 … ⁊ finablemēt ꝑueniꝛ a voſtꝛe ſaīcte gloiꝛe auec  toꝯ les ſaīs de ꝑadis. Amen  Pour ꝓuoquier ta grāt miſericorde  de toꝯ pecheurs faire grace ⁊ pardō  hūblemēt te recoꝛde  Ce que de toy il a ⁊ tient par don.  Ces heures furēt acheues le viiᵉ. io  de iuilet  .m.iiii.c.iiii.xx. ⁊ vii ꝑ āthoine verard libꝛaire demourāt a ꝑris a  lymage ſaīt iohā leuāgeliſte ſur le  pōt nrē dāe ou au palois du roy nrē  ſiꝛe au mier pillier deuāt la chapelle o on chāte la meſſe des ſidens 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: A8b Verkündigung (darin gedruckt: Aue maria gra plena);  .d. Christi Geburt (Inschr. primam); d5b Verk. d. Hirten (Inschr. tertiam); d8b Magier (Inschr. sextam); e3b Darbringung (Ad nonas); e6c Flucht (ad vesperas); f3b Krönung Marias (Completorium); f8b David (psalmi poenit.); h6a Beerdigung (?) (Defunctorium); n6b Verkündigung (?); p3a Christophorus; p5b Sebastian;
Anm. 2. In dem einzigen erhaltenen Ex. sind alle Bilder übermalt, so dass nicht zu erkennen ist, ob die gedruckten Vorlagen dem sichtbaren Erscheinungsbild entsprechen.
H 8834. Bohatta: Horae I 210. Lacombe 2. Claudin II 391. Macfarlane 197. Pell 5862. CIBN H-200. ISTC ih00349600.
Paris *BN (Perg. Bl. 37, 117 u. 118 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
88 Bl. a–l⁸. 17  Z. Typ. 6:112G m. Einsprengungen, 7:112G. Init. f. Leisten. 3 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot KL Ianuier a xxxi iour  iii a La circunciſion  … Bl. 13a, rot Initium ſancti euangelii: ſecūdum  iohannem schwarz Gloꝛia tibi domine  rot (I²) schwarz n pꝛincipio erat verbū et ver‑bū erat apud deū: et deus erat  verbum. Hoc erat ī pꝛincipio apud  deum Oīa … Sign. c (in 4 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omīe labia mea  … Endet Bl. 88b Z. 6 [¹]egina celi letare alleluya. Quia  quem meruiſti poꝛtaꝛe alleluya Reſurrexit ſicut dixit alleluya Oꝛa pꝛo  nobis deum alleluya. Oꝛa pro nobis ſancta dei genitrix. Vt digni efficiamur promiſſio. [¹]oncede nos. 
Vorlage: New York MorganL (Mikrofilm).
Bohatta: Horae I 1404(?). Ce³ H-343. Pollard: MorganL 567. 1553. ISTC ih00343000.
New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
18 Zeilen
80 Bl. [ab⁶c–k⁸l]. 18 Z. Typ. 1:103/104G, 2:78G m. Durchsch. Vereinzelt Min. f. Init.
Bl. 1a Pocula ianus amat.  Iannier ha xxxi. iours.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 15 xiii A kľ Saint ſeueſtre.  El  reliq. … Z. 18 … i. thō. vꝛ. ſil.  Bl. 13a (d)omine labia  mea aperies  [¹]t os meū  annunciabit  laudem tuā.  [¹]eus in adiutoꝛiū meū  intende [¹]omine ad … Lage d [¹]ic memoꝛ fui tui ſuper ſtratū  … Bl. 40a [³]Omine labia mea aꝑies.  [¹]t os meū [¹]eꝯ ī adiu.  … Bl. 43a Z. 17 Iniciū ſancti euangelii ſecundū iohānē  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 43b [²]N pꝛincipio erat verbū et  verbū erat apud deum et  deus erat verbū. hoc erat in pꝛīcipio apud deū. Omnia … Bl. 45a [³]Omine ne in furoꝛe tuo  arguas me: ne in ira  tua coꝛripias … Endet Bl. 80a Z. 18 … Qui vēturus es  Bl. 80b iudicare viuos et moꝛtuos et ſe‑culum per ignem. Amen. Requi‑eſcant in pace. Amen. 
Vorlage: Original..
Lacombe 528. Pell 5922. CIBN H-252. ISTC ih00417700.
Paris *BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
18–19 Zeilen
136 Bl. A–R⁸. 18–19 Z. Typ. 1:ca.120G, 5:96G. Init. b. Leisten. 14+? große, dar. 1 Wdh., u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx  … Bl. 11b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſe‑cundū iohannem Glīa tibi de  [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  Bl. 12a apud deu: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deū  Oīa … Sign. C Illi autē dixerunt. Ieſum naza… Endet Bl. 136b Z. 6 … in pꝛeſenti vita ⁊  in futuro ſeculo per īfinita ſeculoꝛū ſecula. Amen.  Officium beate Marie virginis ſecundū vſum ſancti Ste‑phani Tholoſe impꝛeſſum pariſii pꝛo magiſtro Petro paſquier  libꝛario finit feliciter. Anno di  M.CCCC.nonageſimo ſep‑timo. die  .xx. menſis ſeptēbꝛis. 
Vorlage: Nijmegen UB (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. Kruitwagen, Bonaventura: Een volledig Livre d’heures in een ouden boekband (Officium BMV voor Toulouse, Parijs, 20. Sept. 1497). In: Het Boek 24(1936/37) S. 289–322. Auch in Laat-middeleeuwsche Paleografica, Paleotypica, Liturgica, Kalendalia, Grammaticalia. s’-Gravenhage 1942 Stück IV S. 119–152.
Anm. 2. Bilder: Johannes auf Patmos; Kreuzigung; Mariae Verkündigung; E Heimsuchung; Geburt; Verkündigung der Hirten; Flucht; Anbetung Magier; Darbringung; Krönung Mariens; Tod m. Bischof; David tut Buße; Kreuzigung (Wdh.); Pfingsten/Maria.
Reproduktionen: Nijmegen UB (Digitalisat).
IDL 3436. VB² 4768.12. ISTC ih00426300.
Berlin *SB
(Fragm. Teile d. Lagen D, E, F u. L). Nijmegen *UB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
19 Zeilen
13059 Horae. [Paris: Guy Marchant für Antoine Vérard(?), um 1490]. 
4+? Bl. 19 Z. in 3 Leisten. Typ. 1:75G, 2:107G.
Bl. [1]a Z. 1 noſtris [¹]ater de celis deus. miſerere nobis. [¹]ili redēptoꝛ m‑di deus: Miſerere nobis. [¹]piritus ſancte deꝯ Miſerere nobis.  [¹]ancta trinitas vnus deus  … Bl. [2]b Z. 1 [¹] fulgure et tēpeſtate ľ [¹]er miſteriū ſancte incarnatiōis tue. ľ  [¹]er paſſionē … Z. 19 Te rogamus audi nos [¹]t omī  Bl. [3]a Z. 1 bus fidelib[…] … Bl. [3]b Z. 19 … […]um. Omnia ꝑ  Bl. [4]a Z. 1 ipſum fa[…] … Z. 19 … […]ſta Bl. [4]b Z. 1 tem […] credunt 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Winn: Vérard H-13. CIBN H-260. ISTC ih00326300.
Paris BN (Fragm. 2 z.T. def. Doppelbl. einer Lage ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13060 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Toussaint de Montjay, 26.IX.1493. 
128 Bl. a–q⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 19 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i u. Norm P (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a Leiste, daneben Aderlassmann   … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euangelii ſcďm  Iohannē. Gľia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. bi u. Norm P [²]N pꝛincipio erat verbum et  verbū erat apud deū et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Oīa … Sign. c ra quaſi ſexta. Et dixit iudeis Ec‑… Endet Bl. 128b Z. 6 … et participē me faci‑as celeſtium gaudioꝝ. Pꝛeſtante eodem do noſtro ieſu chꝛiſto qui cum  patre et ſpū ſancto viuit ⁊ regnat in  ſecula ſeculoꝝ. Amē. Pater noſter.  Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de  Paris furent acheuees le  .xxvi. iour  de ſeptembꝛe. Lan  .Mil.CCCC  iiii.xx. et  .xiii. Pour Touſſains de  mōt iay libꝛaire demourāt en la rue  de la harpe pꝛes ſaint coſme. 
Vorlage: Edinburgh NL (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a2 Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b4b Judas; c3b Verkündigung; e1b Heimsuchung; e8 Kreuzigung; f1 Maria/Pfingsten; f2 Geburt; f6 Verkündigung d. Hirten; f8b Magier; g3 Darbringung; g5b Kindermord; h2 Krönung Marias; h6 David tut Buße; k2b 3 Lebende; k3a 3 Tote; k7 Gastmahl d. Reichen; n1b Trinität.
Pegg 83. ISTC ih00351500.
Edinburgh NL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13061 Horae ad usum Romanum (Almanach 1495–1508). Paris: Ulrich Gering und Berthold Remboldt, 16.XII.1494. 
152 Bl. b–v⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 19 Z. Typ. 6:195G, 7:64G, 9:81G, 11:110G, 11*:110G. Min. f. Init. Rubr. δ. 17 große, 12 kleine Hlzs. DrM I. Rotdr.
Tit., rot Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdū vſum Romanum totaliter ad longum ſine require  vna cum quindecim pſalmis in officio  feriali dicendis.  Bl. 1brot Almanac pour  .xiiii. ans  … Bl. 2a Hlzs.  rot Ianuarius habet dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8a Aderlassmann  Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter), darin rot Initium ſancti euangelij  Secundum Iohannem.  Bl. 9a m. Sign. c (i²)N pꝛīcipio erat ꝟbū: et verbū erat apud deū: ⁊ deꝯ erat  ꝟbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apď deū  Oīa … Sign. d et  legem debet moꝛi: qꝛ filiu  … Endet Bl. 151b Z. 16 … digneris  veſte quo immoꝛtalitatis īdui  et paradiſi amenitate confoueri  iubeas. Qui cum deo patre ⁊ ſpi Bl. 152a ritu ſancto viuis et regnas deus  Per omnia ſecula ſeculoꝛum.  Amen.  ⁌ Finit officium beate Marie virgīs  ſecundum vſum Romanū cum miſſa  eiuſde et ſeptem pſalmis penitentialibus: cum officio moꝛtuoꝛu: ſancte crucis/ et ſancti ſpiritus: vna cū hoꝛis conceptionis beate marie virginis/ at ſācte barbare: necnō multis ſcōꝝ ſcāꝝ  ſuffragijs. Impꝛeſſū Pariſijs in vico  Soꝛbone: ad interſigniū ſolis aurei.  Oꝑa magiſtri Vdalrici gerīg. ⁊ ma‑giſtri Berchtoldi rēbolt ſocioꝝ. Anno  di. ⁊ cea  .xciiij. Die ꝟo  .xvi. decēbꝛis.  Bl. 152b DrM 
Vorlage: Originale.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
C 3092. Bohatta: Horae I 224. 572. 574. BSB-Ink H-339. Pr 8302. BMC VIII 28.IA 40673. ISTC ih00377400.
London *BL
(Perg.). München *SB
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
20–22 Zeilen
13062 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488/1495–1508). Paris: Ulrich Gering und Berthold Remboldt, 15.X.[1496(?)]. 
116 Bl. +a–n⁸o. 1, Kalendarium 2 Sp. 20–22, ab Lage c 21 Z. Typ. 7:64G, 11:110G, 11*:110G. 17 Hlzs. Rotdr.
Tit. unbekannt. Bl. 1b, rot Almanac pour  .xiiij. an.  … Bl. 8a Aderlassmann  Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  rot Initiū ſancti euāgelij.  Bl. 9a m. Sign. a [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊  verbū erat apud deū: ⁊ deus erat ꝟbū. Hoc erat ī pꝛīcipio  apď deū. Oīa … Sign. b bunali in loco qui dici licoſtra‑… Endet Bl. 116b Z. 6 ⁊ ꝓtegas a penis inferni ⁊ ꝑtici‑pem me facias celeſtiū gaudioꝝ.  Pꝛeſtante eodem do noſtro ſan‑cto viuit ⁊ regnat in ſecula ſecu‑loꝝ Amē. Pater n Aue maria. 
Vorlage: Originale..
Zur Datierung vgl. BMC.
Anm. 1. Die erhaltenen Ex. sind durchgängig illuminiert, beide in den Leisten unter Verwendung der Bourbonenlilie. Im Ex.London BL(für Anne de Beaujeu) sind Titel und Kolophon radiert.
Anm. 2. Bilder: +8a Aderlass; +8b Johannes im Marterkessel; a4b Judas-Kuss; b3b ? (BMC: Text: Incipiūt …) b4a Mariae Verkündigung; d b Heimsuchung (BMC sagt: St. Anne); d8a Kreuzigung; e Maria/Pfingsten; e2a Christi Geburt; e5b Verk. d. Hirten; e8a Magier; fiib Darbringung; f5a Flucht; g b Krönung Marias; g5b David tut Buße; Letania hiiijb; h8b 3 Lebende; i 3 Tote.
C 3061. Bohatta: Horae I 203. 227(?). 229. 230. IGICorr 4810A. Pr 8305. BMC VIII 30.IA 40685. ISTC ih00352500.
Bressanone *Sem
(Perg. Bl. 1–16, 19, 25–29, 32, 33, 40, 42, 54–57 u. 104–116 fehlen). London *BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
21 Zeilen
13063 Horae ad usum Romanum(?). [Paris: Jean Du Pré, um 1487]. 
156(?) Bl. [ab].:.a–q⁸r(?). 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G. 7+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. [1]a Ianuarius habet dies  xxxi luna xxx.  … Bl. [7]a Hlzs. (Judaskuss)  Paſſio domini noſtri iheſu  criſti. Secundum Iohannem.  Bl. [7]b [²]greſſus eſt ieſus cum diſcipulis ſuis trans toꝛrentem  … Sign.  .:. eis et petrus ſtans ⁊ calefaciens  … Bricht ab Bl. [88]b Z. 20 … Decus mulierum  do. te. Mater oꝛphanoꝛum. do. te 
Vorlage: Original..
Anm. Bilder: Judaskuss, Heimsuchung, Geburt, e5a Krönung Mariens; g3a (?) Bathseba; Kreuz; Trinität/Gnadenstuhl.
Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 1.
*Tenschert (Ramsen)(Perg. Fragm. 88 Bl. Teile aus der ersten Lage u. den Lagen  .:.a–p).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
116 Bl. [A]⸬a–c⁸[C]d–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G. 19 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a Leisten  Bl. 1b Leisten  Bl. 2a Ianuier ha xxxi. iours  α iii   a   a circōci… Bl. 8a Hlzs., daneben [²]e deus meꝯ ſi feci vt eſſem reus  tuꝯ nūquid fac potui  … Bl. 8b Specialis ſalutatio ad beatam  virginem mariam  [²]ue ancilla trinitatis. Aue filia ſempiterni patris … Bl. 9a m. Sign. ⸬ (ohne Leisten) Hlzs. (Kreuzigung), darin Paſſio domini noſtri  ieſu chꝛiſti. Secundum  Iohannem  Bl. 9b Hlzs., daneben [²]greſſus ē ds  ieſus cū diſcipulis ſuis trāſ toꝛrētē cedꝛō … Bl. 17a m. Sign.  .a. (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelii ſcď  Iohēm. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 17b [³]N pꝛincipio erat verbum: ⁊  verbum erat apud deum: ⁊  deus erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omīa … Sign. b Hlzs. (Anna u. Joachim), darin [³]omīe labia mea aꝑies  … Bl. 24b (ohne Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin Incipiunt hoꝛe immaculate virginis marie ſecundum vſum Pari‑ſien. Ad matutinas.  … Endet Bl. 116b Z. 17 … ie vous offre le Credo: ouquel tou‑te verite ſe contient. Et vous recōmāde mon ame. ma foy. ma vie. et ma  moꝛt. Amen.  Credo in deum 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: Kreuzigung, zweizonig, unten Kreuztragung;  .a. Johannes zweizonig: im Marterkessel, auf Patmos; a8b Mariae Verkündigung in Wurzel Jesse;  .b. mehrzonig Anna u. Joachim; c4a Heimsuchung; [C]1a Kreuzigung (Wdh.); [C]3a Tempelszene, zweizonig: unten Versuchung u. Taufe Christi;  .d.b Geburt (in 3 Leisten); d4b Hirten auf dem Feld; d6b Magier; d8b Darbringung; e6a Krönung Mariens (in 3 Leisten); f Jüngstes Gericht (ohne Leisten) ; g2b 3 Lebende (ohne Leisten); g3a 3 Tote (ohne Leisten); g7a Gastmahl d. Reichen/Hölle; k3a in 4 Leisten Pietà; m5b Gregorsmesse in 4 Leisten; m7a Christus auf Weltkugel (in 4 Leisten).
Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 3.
*Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13065 Horae ad usum Romanum. [Paris]: Jean Du Pré, [um 1488]. 
124 Bl. [abA]B–K⁸LA–C⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 10:109G, 19:83G. 21 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Tit. Hoꝛe ad vſum romanum  Io. de prato.  Bl. 2a Ianuarius habet dies xxxi  … Bl. 8a De omnibus ſanctis. ā.  Hlzs., daneben Sancti dei omnes in‑tercedere … Bl. 8b Specialis ſalutatio ad beatam  virginem mariam.  [²]ue ancilla trinitatis. Aue filia  ſempiterni patris. … Bl. 9a (ohne Leisten) Hlzs. (Kreuzigung), darin Paſſio domini noſtri  ieſu chꝛiſti Secundum  Iohannem.  Bl. 9b [²]greſſus ē dominus ieſus cū diſci‑pulis ſuis trans toꝛrentē cedꝛon  … Endet Bl. 16b Z. 12 … Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Bl. 17a (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelii ſcďm  Iohēm. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 17b [³]n pꝛincipio erat verbum: et  verbum erat apud deum: ⁊  deus erat verbu. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum Omīa … Bl. 25a m. Sign. B (ohne Leisten) Hlzs. (Anna u. Joachim), darin [³]omine labia mea aperies [¹]t os meum an‑nūciabit laudē tuam.  … Sign. C omnia  mouentur in aquis do: bene… Endet Bl. 124b Z. 18 … Et vous  recōmande mon ame. ma foy. ma vie.  ⁊ ma moꝛt. Amen  Credo in deum. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 9a zweizonig: oben: Kreuz, unten: Kreuzweg; 17a[A] Johannes auf Patmos/im Marterkessel; [A8b] Mariae Verk., Wurzel Jesse; B a Anna & Joachim a. d. Goldenen Pforte; B6b Heimsuchung; C4b Chr. Geburt; C7a Hirtenverk.; Da Magier; D2a Darbringung; D4a Flucht u. Kindermord; D7b Krönung Marias; F4b Christus Weltenrichter; Ha 3 Tote (zweizonig); H5a Gastmahl d. Reichen/Hölle; La Kreuzigung (Wdh.) L3a Pfingstwunder (zweizonig, Taufe Christi); A Trinität/Gnadenstuhl; A3b Pietà; C5b Leidenswerkzeuge Christi; C7a Christus auf Weltkugel; G3b Letania
Bohatta: Horae I 411. Claudin I 252. Pr 8044. Bod-inc H-175. ISTC ih00359670.
Oxford Bodl (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13066 Horae ad usum Aeduensem (Autun) (Almanach 1488–1508). [Paris: Jean Du Pré, nicht vor 1488]. 
168 Bl. [a–cA]B–S⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G(?) . Vereinzelt Min. f. Init. 21 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) […]s.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Z. 1 […]alis ſalutatio ad beatā  … Bl. 15a (a²)u hault rocher de vꝛaie eťnite  ou reſidoit verite … Bl. 17a Hlzs.  Paſſio di noſtri ieſu criſti  Secundum Iohannem.  Bl. 17b [²]Greſſus eſt ieſus cū diſcipu‑lis … Bl. 25a (ohne Leisten) Hlzs. (Jüngstes Gericht)  Bl. 25b Initiū ſancti euangelii. ſecundum iohannem. Gloꝛia tibi de.  (i²)n pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deum. ⁊ deus  erat verbū. Hoc erat in pꝛīcipio a‑pud deū. Oīa … Bl. 32b Hlzs. (Verkündigung), darin Aue maria gratia plena ds tecum. … U. d. Hlzs. Hic īcipit officiū btē marie ſcďm vſum Eduenſem  … Sign. B Hlzs., daneben [³]omine labia mea  … Endet Bl. 168b Z. 7 … ⁊ participē me fa‑cias celeſtiū gaudioꝛū. Pꝛeſtante  eodem do noſtro ieſu xo qui vi‑uit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝛum.  Amen. Benedicamus do. Deo  gratias. Pater noſter. Aue maria. 
Vorlage: New York MorganL (Einzelfotos).
ISTC ih00337700.
New York *MorganL (Perg. Bl. 1 u. 2 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13067 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Jean Du Pré, [vor 19.II.1489]. 
124 Bl. [abAB]C–E⁸F¹⁰G⁶H–K⁸⸬a–c⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 18:71G, 19:83G, 23:66G, 24:102G. 22 Hlzs., dar. 1 Wdh.
Tit. Hoꝛe ad vſum romanum.  Io. de pꝛato.  Bl. 1b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a (ohne Leisten) Petit almanach pour vingt ans.  … Bl. 8b Specialis ſalutatio ad beatam virginem mariam.  [²]Ve ancilla trinitatis. Aue filia  ſempiterni patꝛis. … Bl. 9a (ohne Leisten) Hlzs. (Kreuzigung), darin Paſſio domini noſtꝛi ieſu criſti  Secundum Johannem.  [²]greſſus ē ds ieſus cū diſcipulis ſuis … Bl. 17a (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Iniciū ſācti euangelii ſcďm  Iohēm. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 17b [³]n pꝛincipio erat verbum. et  verbum erat apud deum: et  deus erat verbu. Hoc erat  in pꝛīcipio apud deum Omīa … Bl. 25a Hlzs. (Verkündigung)  [³]omine labia mea ape‑ries [¹]t os meum annūciabit laudē tuam  … Sign. C omnia  mouentur in aquis do: bene‑… Endet Bl. 124b Z. 18 … Et vous recommande mon ame. ma foy. ma vie. ma moꝛt.  Amen.  Credo in deum. 
Vorlage: London BL (Original). Paris BN (Einzelfotos).
Zur Datierung vgl. BMC.
Anm. Bilder: 1b Aderlaßmann; 9a Kreuzigung; 10a Judas; 17a [A]1: Johannes auf Patmos; 24b [A8b] Mariae Verk.; 25a [B1a] Mariae Verk. (anderer Hlzs.); 30b Heimsuchung/Maria u. Elisabeth; C4b Christi Geburt; C7a Verk. Hirten; D Magier; D3a Darbringung; D5a Flucht; D8b Krönung Marias; F5b David; G8b 3 Lebende; H 3 Tote; H5a Gastmahl d. Reichen; … Kreuzigung (Wdh.); …3a Maria/Pfingsten; a Trinität/Gnadenstuhl; a3b Pietà; c5b Gregorsmesse; c7a Christus auf Weltkugel. Bilder z.T. wie me150.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 66. Paris BN (Digitalisat).
C 3073. Bohatta: Horae I 404. 412. Lacombe 15. Pell 5872. CIBN H-211. Pr 8043. BMC VIII 35.IA 39817. ISTC ih00359650.
London *BL
. Paris *BN (Perg. Bl. 1–8 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
116 Bl. [A]a⁸Ab–n⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G. 21 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. (in 2 Leisten) DrM  Ad vſum Cenomane.   Io. de pꝛato  Bl. 1b Specialis ſalutatio ad beatā  virginem mariam  [²]ue ancilla trinitatis. Aue filia ſempiterni patris. … Bl. 2a Ianuarius habet dies  xxxi. luna xxx.  … Bl. 14a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter, Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelii  Secundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 14b [³]n pꝛincipio erat verbū:  ⁊ verbum erat apud de‑um: ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Omnia … Sign. A At illi dixerūt ei. In bethleem iu… Endet Bl. 116b Z. 4 … ⁊ vous recommande mō ame: ma foy. ma vie. ⁊ ma  moꝛt. Amen.   Credo in deum  Qui du tout ſō cueuꝛ met en dieu  Il a ſon cueur. ⁊ ſy a dieu  Et qui le met en autre lieu  Il pert ſon cueur. ⁊ ſy pert dieu  Oy. voy parle peu. ſe tu parle  garde toy. De qui tu parle. ⁊ de  quoy 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: a6a Johannes (zweizonig: im Marterkessel, auf Patmos); A2b Jesus, Maria u. 2 Engel; b Judaskuss; c mehrzonig: Verkündigung; c7b Heimsuchung; d5b Kreuzigung; d6b Maria/Pfingsten; d7b Geburt; e3a Verkündigung an die Hirten; e5b Magier; e8a Darbringung; f2b Kindermord; f5b Krönung Mariens; f8b Tod des Uriah; g1a Bathseba; h3a Jüngstes Gericht; k7a Trinität (Gottvater, toter Christus, Taube); l2b Beter vor Maria; m3a Bischof öffnet Quelle, Frau schöpft; m4a Nikolaus, n4b Gregorsmesse.
Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 7.
*Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13069 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: [Jean Du Pré] für Denis Meslier, 14.II.14
89
90
122 Bl. [a]bca–h⁸ikAB⁸C¹⁰. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G. 15+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Polain 138).
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b (ohne Leisten) Almanach pour vingt ans.  … Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm iohēm  [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū ⁊ deꝯ erat verbum  Bl. 9b Hoc erat in pꝛīcipio apud deū Oīa ꝑ  … Sign. b poꝛa ſabbato: erat eni magnus dies  … Endet Bl. 122a Z. 8 … Vera virgo ⁊ m  filiu  dei genuiſti verū deū ⁊ verū hoīem   deus ⁊ homo vēturus eſt iudicare viuos ⁊ moꝛtuos ⁊ ſcľ per ignem  Bl. 122b VM  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees le xiiii. iour du moys de feurier  lā  .M.cccc.iiiixx ⁊  .ix. pour denis meſlier demeurāt a paris en la rue de la  herpe a lenſeigne du pilier vert 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder:. 2a Aderlassmann; b Johannes auf Patmos; c2b Maria und Kind; c6a Maria beweint Jesus; a Verkündigung (Engl. Gruß); a7b Heimsuchung (Maria und Elisabeth); b6a Geburt; b8b Verkündigung an die Hirten; c2b Anbetung der Magier (Hl. 3 Könige); c4b Darbringung im Tempel; d2b Krönung Mariens; e7b David & Goliath; g2a Christus ( segnend) und Ehebrecherin; k Kreuzigung; k2a Maria (Pfingsten); A8a Christophorus.
Bohatta: Horae I 528. 529. Claudin I 252. Claudin II 105. 106. Ce³ H-361 u.Suppl. Pollard: MorganL 565. ISTC ih00364400.
New York *MorganL (Bl. 1, 46 u. 97 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13070 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Jean Du Pré, um 1490]. 
142 Bl. [a]a⁸A[a]–o⁸p⁶q. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G. Vereinzelt Min. f. Init. 18+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a (ohne Leisten) Almanach pour vingt ans.  … Bl. 1b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2 unbekannt. Bl. 3a Febꝛuarius habet dies  xxviii. luna xxix.  … Bl. 14a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marterkessel, Johannes/Patmos), darin Inicium ſancti euangelii  Secundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine  Bl. 14b [³]n pꝛincipio erat verbū:  ⁊ verbum erat apud de‑um: ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Omnia … Sign. A At illi dixerūt ei. In bethleem iu… Endet Bl. 141b Z. 16 … ⁊ pꝛotegas a penis īfeꝛni. ⁊ participē me facias celeſtiu  gaudioꝛū. Pꝛeſtāte eodē do no  no ieſu criſto  viuit ⁊ regnat in  ſecula ſeculoꝛū. Amē. Bdicamꝯ  do Deo gas Pa n Aue maria  Bl. 142 unbekannt.
Vorlage: Nürnberg GermanNM (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 1b Aderlassmann, franz.; 14a Johannes, zweizonig: im Marterkessel/auf Patmos; A2b Pietà; b7b Heimsuchung; c7a Kreuzigung; c8b Pfingsten/Maria; d b Christi Geburt; d4b Hirten; d7a Anbetung Magier; e b Darbringung; e4a Kindermord; e8b Trinität m. Maria; g6b Tod des Uriah; g7a Bathseba; i3b Christus Weltenrichter; m4b: Knieender "Mater dei, memento mei" (Beter vor Maria); n5a: Christophorus, n8a: Nikolaus; Kreuzigung (anderer Schnitt) — h5b Letania.
Hellwig 491. ISTC ih00411450.
Nürnberg *GermanNM (Bl. 2, 21, 28, 29, 109 u. 142 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13071 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Jean Du Pré für Antoine Caillaut, um 1491]. 
148 Bl. [ab]a–m⁸no–r⁸. 1, Kalendarium Bl. 16b in 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 18:71G, 19:83G, 23:66G, 24:102G. 22 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM (Meyer: DrVM 88).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b Ceſt le repertoire des hyſtoires.  contenues en ces pꝛeſētes heures.  Et pꝛemierement.  Lannūciation. au pꝛemier chapi‑tre ſainct luc. … Bl. 4b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 5a (ohne Leisten) Petit almanach pour vingt ans.  … Bl. 5b Hlzs.  Ianuarius habet dies  xxxi. luna xxx.  … Bl. 17a m. Sign.  .a. (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos, Johannes/Marterkessel), darin Inicium ſancti euangelii  Secundum iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 17b [³]n principio erat verbum ⁊  verbum erat apud deū: et  deus erat verbū Hoc erat  in prīcipio apud deum. Omnia  … Bl. 24b Hlzs. (Verkündigung), darin Incipiūt hoꝛe immaculate virginis marie ſecundum vſum Ro‑mane curie. Ad matutinas.  Bl. 25a m. Sign.  .b. (ohne Leisten) Hlzs. (Kreuzigung), darin Paſſio domini noſtri ieſu criſti  Secundum Iohannem.  [²]greſſus ē ds ieſus cū diſci‑pulis ſuis … Sign. c (ohne Leisten) Hlzs. (Heimsuchung), darin [³]omine labia mea ape… Endet Bl. 145b Z. 15 … verum hominem qui  deus et homo venturus es iudicare  viuos ⁊ moꝛtuos ⁊ ſeculū per ignē.  Amen.  Bl. 146a Tabula ſuffragioꝛum:  De ſanctiſſima trin itte.  … Bl. 148a (ohne Leisten) Hlzs. (Leidenswerkzeuge)  Bl. 148b [²]eſt la meſure de la playe du co‑ſte noſtre ſeigneur … Z. 19 … extendiſti manum tuam ⁊ ſaluum me fecit dexa  tua. Amen. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 4b Aderlassmann;  .a. Johannes auf Patmos (zweizonig, unten Marterkessel); a5b Pietà; a8b Verkündigung (wie f167);  .b. Kreuzigung;  .c. Mariae Verk.; c8a Heimsuchung (zweizonig); d7b Kreuzigung (zweizonig, Wdh.); d8b Maria/Pfingsten;  .e.b Christi Geburt; e5a Verk. d. Hirten; e8a Anbetung Magier; f3a Darbringung; f6a Kindermord, unten Flucht; g3a Krönung Marias (zweizonig, unten Tod); i2a David (zweizonig, Goliath, Bethseba); k7a 3 Lebende/Tote (zweizonig); l2b Gastmahl d. Reichen;  .o. Trinität/Gnadenstuhl; o2b Pietà (Wdh.); q5b Gregorsmesse; q7a Christus auf Weltkugel; r8a Leidenswerkzeuge, Kreuz, Gral/Maß der Wunde — .lr. (k) b Letania.
Bohatta: Horae I 503. Lacombe 14. Claudin I 253. 254. Pell 5873. CIBN H-221. ISTC ih00369360.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13072 Horae ad usum Lugdunensem (Lyon) (Almanach 1491–1520). Paris: [Jean Du Pré(?) , vor 1493(?)]. 
104 Bl. [a]b–n⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:135G, 5:90G m. Einsprengungen, 15:205G, 23:66G(?). Init. n(?). 17 große, dar. 2 Wdh., u. einige kleine Hlzs./Metalls.
Tit. (H²)Oꝛe beate marie virginis ſecundum vſum  Lugdunenſem.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a Petit almanach pour  .xxx. ans.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Jüngstes Gericht)  Inicium ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ ver‑bum erat apud deū: ⁊ deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. … Sign. c ptoꝛem dm noſtrum ieſum criſtum  … Endet Bl. 104a Z. 16 [²]Diuuent nos queſumus domi‑ne merita et interceſſiones ſanctarum virginum martirum tua‑rum memoꝛiam votis colimus ⁊ honoꝛe ſuffragia earum a malis omni‑bus erui mereamur Per dominum  Bl. 104b noſtrum ieſum criſtum filium tuum  Qui tecum. ⁊c'. Benedicamus do‑mino. Deo gratias.  Cy finiſſent les heures de ne‑dame a luſage de Lyon Impꝛi‑mees a Paris 
Vorlage: Original.
Zur Datierung: Die Leisten finden sich teilw. 1493 bei Etienne Larcher in Nantes, dem Bruder Du Prés.
Anm. Bilder: Aderlassmann; 8b Jüngstes Gericht; b4b Kreuzigung; c4a Weltenschöpfer; c6a Engel, Domine labia mea…; d8a Heimsuchung; e5b Kreuzigung; e6b Maria/Pfingsten; e7b Christi Geburt; f5b Hirtenverkündigung; f8b Anbetung Magier; g3a Flucht; g5b Flucht; h.b Krönung Marias; h7a Tod; m4b David u. Goliath; Letania (ohne Wort) n2b.
Bohatta: Horae I 152. Claudin I 251. Claudin IV 291. Ce³ H-346 u.Suppl. ISTC ih00346000.
Washington (D.C.) *LC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13073 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, [um 1493]. 
116 Bl. a–o⁸p m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. Leiste, daneben Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariuꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euangelii ſcďm  Iohannē. Gľia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i u. Norm R [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat apud deū et deꝯ erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Omnia … Sign. c locus vbi crucifixus eſt ieſus. ⁊ erat  … Bl. 18b Z. 19 Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundū vſum Romane curie Inci‑piunt feliciter.  … Endet Bl. 116b Z. 19 … ⁊ tecū  poſt moꝛtē ꝑ iam ⁊ cū ia gaudere  mereamur ī ceľ. ꝑ te ie. xe ſal. mūdi  qui cū patre. ⁊c.  Acheuees par Philippe pygou‑chet. Libꝛaire de luniuerſite de ꝑis. 
Vorlage: Tenschert (Original).
Anm. 1. Bilder: a.ii. Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; biiiib Judas; c3a Mariae Verkündigung; d5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); eiiii Kreuzigung; e5a Maria/Pfingsten; e6a Christi Geburt; e8b Hirten auf dem Feld; fiii Anbetung Magier; f5a Darbringung im Tempel; f7b Kindermord; giii Krönung Marias; iiiih David tut Buße; i7b 3 Lebende; i8a 3 Tote; k2b Gastmahl d. Reichen (Lazarus); m.ii. Trinität; o7a Gregorsmesse; i.ii. Letania
Anm. 2. Korrektur zum gedruckten GW, Exemplarnachweis Bonn.
Bohatta: Horae I 453. Tenschert: Horae  8. IGI 4822. Pr 8182. Bod-inc H-165. Davies: EFB 252. Kat. Bibl. Schäfer 163. ISTC ih00370600.
Milano BAmbros. Oxford *Bodl (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13074 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 4.VII.1495. 
132 Bl. A–Q⁸R m. Norm p. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A u. Norm p (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euangelii ſcďm  Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B u. Norm p [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat apud deū ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Omnia … Sign. C locus vbi crucifixus eſt ieſus. et erat  … Endet Bl. 132b Z. 3 … ⁊ participē me facias celeſtium gaudioꝝ  Pꝛeſtante eodē domino noſtro ieſu  chꝛiſto qui cum patre et ſpiritu ſan‑cto viuit et regnat in ſecula ſeculoꝛū  Amē. Pater noſter. Aue maria  Ces pꝛeſentes heures a luſaige  de Paris furēt acheuees le  .iiii. iour  de Iuilet Lan Mil.cccc.iiii.xx. et  xv. pour Simon voſtre Libꝛaire/  demourāt a Paris en la rue neuue  noſtredame a lenſeigne ſaint Iehan  leuangeliſte. 
Vorlage: Paris IFrance (Einzelfotos).
Anm. Bilder: A8b Johannes Marterkessel; B4b Judas; C3a Mariae Verk.; D8a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); E6a Kreuzigung; E7a Maria/Pfingsten; E8a Christi Geburt; F4b Hirten auf dem Feld; F8a Magier; G3b Darbringung; G7a Kindermord; H4a Krönung Marias; H8b David tut Buße; K4b 3 Lebende; K5a 3 Tote; Lb Gastmahl d. Reichen; N6b Trinität/Gnadenstuhl; Q6a Gregorsmesse;; Letania I7a:
Bohatta: Horae I 225. 228. Lacombe 34. Pell 5864. CRF VII H-5. ISTC ih00352200.
Lausanne BCantU. Paris *IFrance (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13075 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Philippe Pigouchet, [August/September 1495]. 
116 Bl. a–o⁸p m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leiste) Amanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marterkessel), darin Initiū ſancti euangelii ſcďm  Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. und Norm R [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat apud deū ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Omnia … Sign. c locus vbi crucifixus eſt ieſus. ⁊ erat  … Bl. 18b Z. 19 Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundū vſum Romane curie Inci‑piunt feliciter.  … Endet Bl. 116b Z. 20 … et cū ipſa gaudere  mereamur ī ceľ. ꝑ te ie. xe ſal. mūdi  qui cū patre. ⁊c.  Impꝛimees par Philippe pigou‑chet. Libꝛaire de luniuerſite de paris 
Vorlage: Tenschert (Original). Bonn ULB. Paris MDutuit (Einzelfotos). New York MorganL (1 Foto).
Zur Datierung vgl. Tenschert: Horae.
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b.iiiib Judas; c.iii Mariae Verk.; d5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.iiii Kreuzigung; e5a Maria/Pfingsten; e6a Christi Geburt; e8b Hirten auf dem Feld; f.iii. Magier; f5a Darbringung; f7b Kindermord; g.iii. Krönung Marias; h.iiii David tut Buße; i7b 3 Lebende,; i8a 3 Tote; k.ii.b Gastmahl d. Reichen; m.iiii Trinität/Gnadenstuhl; o7a Gregorsmesse; i.ii. Letania.
Reproduktionen: Bonn ULB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 509. Tenschert: Horae 11. Lacombe 7. Ce³ H-367. CRF VIII 257. Davies: EFB 252. ISTC ih00367000.
Bonn ULB (def., 29 Bl. fehlen). New York *MorganL (Perg.). Paris *MDutuit (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13076 Horae ad usum Romanum. Paris: Jean Du Pré, 10.III.14
95
96
116 Bl. a⁸bc–p⁸. 1, Tab. u. Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 25:62G. Vereinzelt Min. f. Init. 7+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. a Tabula ſuffragioꝝ ⁊ eoꝝ  ī his hoꝛis  beate marie ꝟgīs ad vſū romane curie cō α tinen. Et pꝛimo  Miſſa de btā maria cū kalendario.  … Bl. 1b Ad miſſam ſancte marie vir‑ginis introitus incipit  Hlzs., daneben [²]alue ſācta parens enixa puerpera … Bl. 3a Ianuarius habet dies xxxi.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No E Iehan In no cens fut  Bl. 9a m. Sign. b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſe‑cundū iohēm. Gloꝛia tibi de.  Bl. 9b [²]n pꝛincipio erat verbū et verbum erat apud deum: et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Sign. c Hlzs., daneben [²]greſſus ē  … Endet Bl. 116a Z. 18 … vt  oia pctā mea valeam deploꝛare.  et veniā ⁊ gam ſcďm mīam tuam  conſequi merear. Per criſtum.  Bl. 116b A la louenge et honneur de la  gloꝛieuſe vierge … Z. 4 … Ces pꝛeſētes heures a vſaige de Rōme furent impꝛimees par Iehan du pꝛe libꝛaire iure  en luniuerſite de Paris. en Lan de  ne ſeigneur Mil.cccc.quatre vingtz  ⁊ quinze. le dixieſme iour de Mars. 
Vorlage: Siena BCom (Mikrofilm).
R 944. Bohatta: Horae I 578. IGI 4838. ISTC ih00377650.
Siena BCom (Perg. Bl. 20, 38, 46, 71, 88–89 u. 92 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13077 Horae. Getijdenboek. [Paris: Johann Higman, vor 1497(?)]. 
24+? Bl. ?+[b⁸]+?[e⁸]+?q⁸+?. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 13:93G, 7:130G . Init. n, o. Rubr. ι. 5+? große u. zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Bl. [1]a e   Sabiin martelaer  … Kalendarium endet Bl. [5]a Z. 12 xiii (A¹) Silueſter paus  rot ⁌ Dat beghin des heylighē euangeliis: beſcriuet ons ſinte Johan‑nes Gloꝛie ſi den vader.  Bl. [5]b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Bl. [6]a Hlzs. (Verkündigung), darin Aue Maria  … Bl. [6]b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse), neben den Leisten gedr., oben O m   dei  unten meᵒ   mei  Bl. [7]a Leiste, daneben Hlzs. (Krönung Mariens), darin rot (B²) schwarz Ekeere ons god onſe  ſalichmaker e keere  U. d. Hlzs. Die wel hier leuet ſal werden gheloent.  … Bl. [14]b Z. 21, rot (G¹) schwarz loꝛie. rot (C¹) schwarz riſtus is voer ons ghe.  … Bl. [15]a m. Sign. q, rot ⁌ Een minnelic ghebet tot onſer  lieuer vꝛouwen. schwarz O intemerata.  … Bricht ab Bl. [22]b Z. 21 Maria moeder in deſer allenden 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. Buchanan-Brown in The Library. 3th Ser. 19(1964) S. 208–212 m. Abb.
Anm. 2. Bilder: Johannes im Marterkessel; Mariae Verkündigung, zweizonig, unten Sündenfall; Wurzel Jesse; Krönung Mariens AD. COMPLETORIVM, zweizonig; Kreuzigung DE.CRVCE.
Kronenberg: CA 841b. ILC B69a. ISTC ih00431350,1.
London *BL
(Fragm. Doppelbl. b1/8, b3/6, b4/5 u. Lagen e, q).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13078 Horae ad usum Romanum(?). [Paris: Etienne Jehannot, um 1497]. 
4+? Bl. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 4*:89G. 1+? großer Hlzs./Metalls.
Bl. [1]a purget ab oībz tueta aduerſis. Per  … Z. 21 Ad nonam  … Bl. [1]b Hlzs. (Darbringung)  []Eus in adiutoꝛiū meu in… Bricht ab Bl. [4]b Z. 21 Ad completoꝛium 
Vorlage: Chicago NewberryL (Einzelfotos).
Winn: Vérard H-11. ISTC ih00392100.
Chicago NewberryL (Fragm. 4 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13079 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1490–1508). Paris: Pierre Le Dru und Etienne Jehannot, [um 1497]. 
112 Bl. [a–g⁸hi–l⁸mn–p⁸] m. Norm p. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 3:84G , 7:65G . 16+? große Hlzs., dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I de Etienne Jehannot.
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Horarum opuſculum per Pe‑trum le dru et Stephanum iehānot pariſius impreſſum incipit  feliciter  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Petit almanach pour xviii ans:  … Bl. 2 unbekannt. Bl. 3a Ianuarius xviii b  … Bl. 9a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Inicium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domīe  [²]N principio erat verbum et  verbū erat apud deum ⁊ deꝯ  Bl. 9b erat verbum Hoc erat in pꝛincipio a‑pud deū. … Lage c derunt ei iudei. Nos legem habemus  … Bl. 24a Sequitur ſeruitium hoꝛarum be‑atiſſime virginis marie  Bl. 24b (ohne Leisten) Hlzs. (Eva)  Bl. 25a, Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies:  [¹]t os meum annunciabit  laudem tuā … Bl. 88b Z. 18 Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundum uſum pariſie expliciunt  feliciter.  Bl. 89a Hlzs. (Trinität)  … Bricht ab Bl. 111b Z. 21 chꝛiſto qui viuit et regnat ī ſecula ſe‑
Vorlage: Original.
Anm. 1. Vgl. D’Asis-Gaillissans: Les „Heures“ de la Vierge de Pierre Le Dru (1490). In: Mémoires de la Société académique du Nivernais 3(1888) S. 57–72.
Anm. 2. Bilder: 9a Johannes auf Patmos; 13a Kreuzigung; 24b Erschaffung Evas; 25a Mariae Verkündigung; 36a Heimsuchung; 42a Geburt; 45a Hirtenverkündigung; 47a Anbetung der Magier; 49a Darbringung; 51a Flucht; 53a Krönung Mariens; 56a Kreuzigung (Wdh.); 58a Maria/Pfingsten; 60a u. Norm p David tut Buße; 71a Tod u. König; 88a Trinität /Gnadenstuhl.
Bohatta: Horae I 545. Lacombe S. XXXIV. Pell 5859. ISTC ih00352800.
Nevers *BMun (Perg. Bl. 2 u. 112 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13080 Horae. Getijdenboek (Almanach 1498–1513). Paris: [Johann Higman] für Willem Houtmaert in Antwerpen, 1497. 
164 Bl. [ab]a–f[gA]B[C]D⁸E¹⁰F⁶G[H–L⁸M]. 21, Almanach 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 13:93G. Init. n, o. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. ι. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Tit. (m. 1 Leiste), rot ⁌ Die getidē vā onſer lieuer vꝛou‑wen: met vele ſchōe louē e oꝛatiē.  schwarz Hlzs. (Gregorsmesse)  Bl. 1b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a (ohne Leisten) rot ⁌ Almanach durende  .xvi. iaer  … Bl. 2b Hlzs.  rot Ianuasriꝯ heeft  .xxxi. daghen. Die mane  .xxx  … Bl. 14b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Bl. 15a, rot (I²) schwarz Ndē beghīne was dat woert  e dat woert was bi gode e  god was dat woert Dat woert was  indē beghīne by gode. Alle … Bl. 16a (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin ⁌ Aue maria ga plena  dominus tecū.  Bl. 16b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 17a m. Sign. a.j. (h)Eere du ſulſte op‑doen miin lippē:  ende minē mont  ſal voertkōdighē  dinē lof … Sign. b.i [²]Od wilt dencken in miine  … Bl. 144b Z. 6 … warachtich berou ende eē goet  ſalich eynde miins leuens: e hierna dat eewich leuen. Ouermits ieſum. ⁊ cetera.  I   I  ⁌ rot Deſe ghetiden van onſer lieuer  vꝛouwen/ e die cruys ghetidē/ e  des heylighē gheeſt ghetiden: met  die ſeuen pſalmen/ mit die vigheli vā neghē leſſen: e vele ſcone oꝛaciē vā ſantē e ſantīnē: ſiin gepꝛēt  te pariis Int iaer ons heeren M.  cccc.xcvij. voir willem hout mert  wonende Tantwerpē int voghel‑huys buytē die Camer poerte: e  daer ſalmenſe vinden te coepe  Bl. 145a, schwarzrot Een ghebet totten vader.  (O²) schwarz Almachtighe ewige god die  dat mēſchelic gheſlachte … Endet Bl. 164b Z. 14 … veruolghinghe des  hertten ende opual van ſoꝛghen.  Op dat wy in vꝛiheden des herten  di eewich ende ghewarich god moeten dancken ende louen. Amen. 
Vorlage: Besançon BMun (Mikrofilm). Groningen BU (Einzelfotos).
Anm. 1. Das 2. Ex. London BL (Perg. Fragm.) enthält auch abweichende Blätter (siehe Nr 13077).
Anm. 2. Bilder: 1a Gregorsmesse; 1b Aderlassmann, franz.; b6b Johannes im Marterkessel; [b8a] zweizonig, oben Verkündigung; [b8b] Wurzel Jesse; a8b Heimsuchung, zweiz. AD LAVDES; b8a Chr. Geburt, zweiz., AD PRIMA; c4a Hirtenverk., zweiz. AD. TERCIAM; c6b Magier, zweiz. AD. SESTAM; d Darbringung, zweiz. AD NONAM; d4a Flucht, zweiz. AD. VESPERAS; e.j Krönung Marias, zweiz. AD. COMPLETORIVM; e5a Kreuzigung, zweiz., DE. CRVCE; f.i.b Pfingsten/Maria, zweiz. DE SCTO SPV; f3b David u. Goliath, zweiz., SALM9 DAVID.; g8b 3 Lebende AD.VESPERAS. MOI; [A1a] 3 Tote; — g4a Letania..
Reproduktionen: Groningen BU (Digitalisat).
C 3123. Bohatta: Horae I 1538. Kronenberg: CA 841a. ILC B69. CBB 1932 u.Suppl. IDL 2383. Pell 5933. 5934. Pr 8138. BMC VIII 139.IA 40143. ISTC ih00431350,2.
Antwerpen MPlantin (Bl. 1–15 u. 143–164 fehlen). Besançon BMun (Bl. 16 fehlt). Groningen BU
(Bl. 145–164 fehlen). London *BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 1, 16, 38, 49, 57 u. 141 fehlen, 2. Ex. Perg. Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13081 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris]: Pierre Le Dru und Etienne Jehannot für Robin Challot, [vor 27.IX.1498]. 
120 Bl. A–Ca–i⁸[k²]A⁶B–C⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:96G, 4*:89G des Etienne Jehannot. 15+? große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I des Etienne Jehannot.
Bl. 1a m. Sign. A DrM  Incipiunt hoꝛe intemerate  virginis marie ſecundum vſum  Romanum  Bl. 1b Petit almanach pour xx. ans  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3aα Ianuarius  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 20 De. no. e. iehan. in. no. cens. fut  Bl. 9a m. Sign. B Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohannem. Gloꝛia tibi domine  [²]N pꝛincipio erat verbu et verbum erat apud deum et deus  Bl. 9b erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Sign. C derunt ei iudei. Nos legem habemus  … Endet Bl. 120b Z. 7 … Preſtante eodem domino  noſtꝛo ieſu chriſto qui viuit ⁊ regnat  in ſecula ſeculorum. Amen Benedicamus domino Deo gratias. Pater  noſter.    Et ne nos.  Ala louenge de dieu et de la glorieuſe vierge marie ont eſte īprimees  ces ſentes heures par Pierre le dru  ⁊ Eſtiēne iehanot maiſtres es aꝛs ⁊  compaignons enſemble pour Robin  challot libꝛaire demourant a paris  en la rue neufue noſtre dame a lyma‑ge ſaint yues. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Zur Datierung: Das Aderlassmann-Bild zeigt einen früheren Zustand als in Nr 13164.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 536. 741. Moreau I 1502.56. VB² 4785.12. ISTC ih00411200.
Berlin *SB
(Bl. 12 u. 24 fehlen). Schlägl ehem. Präm.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13082 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Philippe Pigouchet, [um 1498]. 
116 Bl. abd–p⁸q m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii: ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat apud deū et deꝯ erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Omnia … Sign. d locus vbi crucifixus eſt ieſus. ⁊ erat  … Bl. 24a Z. 19 Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundū vſum Romane curie Inci‑piunt feliciter.  … Endet Bl. 116b Z. 20 … ⁊ cū ipſa gaude‑re mereamur ī ceľ. ꝑ te ie. xe ſal. mūdi qui cū patre. ⁊c.  Impꝛimees par Philippe pigou‑chet: Li­bꝛaire de luniuerſite de paris. 
Vorlage: Firenze BRiccard (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a2a Aderlassmann, franz.; a8b Johannes im Marterkessel; b4b Judas; d8b Mariae Verkündigung, Metalls.; f2b Heimsuchung; g.i.b Kreuzigung; g2b Maria/Pfingsten; g3b Chr. Geburt; g6a Hirtenverk.; g8b Magier; h2b Darbringung; h5a Kindermord; h8b Krönung Marias;  .ki. b David tut Buße; l5a ? 3 Lebende; l6b ? 3 Tote; l8a Tisch d. Reichen; n7b Trinität; k7b Letania
R 1238. IGI 4860. ISTC ih00398500.
Firenze BRiccard.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13083 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1498–1509). Paris: Ulrich Gering und Berthold Remboldt, 7.III.14
98
99
136 Bl. [a]a–q⁸. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 21 Z. Typ. 11:110G, 11*:110G, 12:145G. Init. k. Rubr. δ. 13 Hlzs. DrM IIa. Rotdr.
Tit., rot Hoꝛe beate Marie virgi schwarz nis ad vſum Pariſiēſem to‑taliter ad lōgū ſine rere.  DrM, rot u. schwarz  Bl. 1b, rot Almanac pour xii ans.  … Bl. 2a, rot Ianuariꝯ hz di. xxxj. lu. xxx  … Bl. 8a, rot Les ſept oꝛayſons ſaint gregoire.  [²]Omine ieſu xe adoꝛo te in  cruce pēdentē … Bl. 8b Z. 13, rot Initium ſancti euangelij ſecundū iohannē. schwarz Gloꝛia tibi domīe  Bl. 9a m. Sign. a [²]N prīcipio erat verbū: ⁊ verbū erat apud deū: et deꝯ erat  verbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apď deū  Oīa … Sign. c aūt iuxta crucē ieſu mater eiꝯ ⁊ ſo‑… Endet Bl. 136a Z. 8 … qď triū  magoꝝ mentibus aſpiraſti. Dm  nm ieſum chꝛiſtū filiū tuum. rot ⁊ce.  schwarz Pater noſter. rotschwarz Aue maria gracia  rotschwarz Finit officium beate marie vir‑ginis ſecūdū vſum Inſignis eccľie  pariſiēſis impꝛeſſū pariſius in ſole  aureo vici ſoꝛbonici Oꝑa vdalrici  gerīg ⁊ magiſtri Berchtoldi Renbolt ſocioꝛū. Anno di milleſimo  cccc xcviij die vero ſeptimo Marcij  Bl. 136brot Sēſuit loꝛdꝛe du ſeruice cōtenues heures ſentes Et pꝛemieremēt  schwarz Le kalēdrier  … Z. 19 Loffice de noſtre dame de pitie. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Rauch (Genève) Kat. 5(1956) Nr 15.
Anm. 2. Bilder: aiiij: Judas-Kuss, bijb: Verkündigung, c7a: Heimsuchung, d5b: Kreuzigung (zweizonig), d6b: DE SCTO SPV (zweiz.), d7b: Geburt, eiijb: Hirten (zweiz.) AD.TERCIAM, e6b: Anbetung der Magier, fb: Darbringung (zweiz.) AD.NONAM, fiiijb: Flucht (zweiz.) AD.VESPERAS, gb: Krönung Mariens (zweiz.) AD.COMPLETORIVM, g6b: Goliath (zweiz.) SALM9 DAVID, hiiijb: Letania, h8a: 3 Tote; keine kleinen Schnitte.
Reproduktionen: Paris Arsenal (Digitalisat).
H 8836. Bohatta: Horae I 236. Lacombe 71. 72. Claudin I 108. Ce³ H-353. IBP 2853. Pell 5866. CIBN H-203. ISTC ih00353000.
Kraków BCzartoryski (Perg. Bl. 133–136 fehlen). Paris *Arsenal (Perg. def. ), *BN (Perg.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
124 Bl. a–c⁸de–q⁸ m. Norm m. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm m (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige du Mans au long ſās  require: furēt acheuees Lan Mil. cincq cēs. le  .xxv. iour  Dapuril. pour Symon voſtre: Libꝛaire demourāt a Paris: a la rue neufue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan  leuangeliſte.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat ver‑bum. Hoc erat in pꝛincipio apud deū  … Sign. c rie locum hebꝛaice golgotha vbi eum  … Endet Bl. 124b Z. 13 … et poſt tranſitum  huius ſeculi ad eterna gaudia feliciter peruenire mereamur. Per eundē  dm noſtrum ieſū chꝛiſtum filium  tuum: qui tecum viuit et regnat in  vnitate ſpirituſſancti deus. Per oīa  ſecula ſeculorum. Amen. 
Vorlage: Originale.
Anm. 1. Sign. c auch abweichend … vbi eū  … (z.B. Ex.München SB).
Anm. 2. a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Martyrium Johannes; b4b Judas; d4b Wurzel Jesse; e.i. Mariae Verk.; e7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); f5b Kreuzigung; f6b Maria/Pfingsten; f7b Christi Geburt; g.iii.b Verk. d. Hirten; g6b Anbetung d. Hirten (gobin le gay, le beau roger); g7a Anbetung Magier; h.ii. Darbringung im Tempel; h5a Flucht; i.ii. Tod Marias; i6b Tod des Uriah; i7a Bathseba; k8b Auferstehung; l.i. Gastmahl d. Reichen; o.ii.b Trinität;Letania k5b
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
C 3057. Bohatta: Horae I 165. BSB-Ink H-345. Pr 8200. BMC VIII 121.IA 40351. ISTC ih00343400.
London *BL
(Perg.). München *SB
(Perg. Bl. 28 fehlt. Bl. 9 ergänzt aus einer unbestimmten Ausg. mit Norm p).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13085 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 25.IV.1500. 
132 Bl. a–c⁸de–r⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm P (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Paris au long ſās  require: furēt acheuees Lan Mil.cincq cēs. le  .xxv. iour  Dapuril. pour Symon voſtre: Libꝛaire demourāt a Paris: a la rue neufue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan  leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat ver‑bum. Hoc erat in pꝛincipio apud deū  Omnia … Sign. c rie locum hebꝛaice golgotha vbi eum  … Endet Bl. 132b Z. 17 … Credo  ou toute verite ſe cōtient. Et voꝯ re‑cōmande mon ame/ ma foy/ ma vie  et ma moꝛt. Amē. Credo in deū. ⁊c. 
Vorlage: Uppsala UB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; Judas-Kuss; Wurzel Jesse (Nettekoven 162, Meister Apokalypsenrose); c.i. Mariae Verkündigung; Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); g.iiii. Kreuzigung; Pfingsten/Maria; Christi Geburt; h.ii.b Verkündigung d. Hirten; Anbetung Hirten (gobin le gay); Anbetung Magier; i.ii.b Darbringung; Flucht; k.iii. Tod Marias; k7b Tod des Uriah; k8a Bathseba; m.iii.b Jüngstes Gericht; m.iiii. Tisch d. Reichen; Trinität/Kirche — l6b Letania.
Bohatta: Horae I 242. Ce³ H-356. Collijn: Uppsala 1525. ISTC ih00356000.
New York *GrolierClub (Perg.). Uppsala UB (Perg. Bl. 97, 102, 109 u. 125 fehlen). Williamstown ChapinL.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13086 Horae. Getijdenboek (Almanach 1500–1515). Paris: Wolfgang Hopyl, 10.IX.1500. 
140 Bl. [a]c–s⁸t. Gez. [8].j.–cxxxii. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 21, Lage a 23–25 Z. Typ. 12:111G, 13:93G. Init. a, h, l, n, o, p. Rubr. ε, ι. Zahlr. Hlzs., dar. Wdh. Rotdr. KolTit.
Bl. 1a Aderlassmann  Bl. 1b Hlzs.  rot KL daneben rot Ianuarius heeft xxxi daghen  Die mane xxx.  … Bl. 7b Kopf, rot Dat Euangelium  schwarzrot Dat beghin des heylighen euangeliis beſcriuet ons ſint Iohānes. Gloꝛie ſy den vader.  Hlzs., schwarz, daneben rot (I²) schwarz Nden beghynne was dat  woert/ ende dat woert vas  by gode: ende god was dat woert.  … Dat woert was indē beghinne bi  gode. Alle … Bl. 8b Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 9a m. Sign. c.j. u. Blz.  .j. (H)Eere du ſulſte op‑doen miin lippen.  rotschwarz E miin mont  … Sign. d (G)Od wil dēckē in miin  … Endet Bl. 140a m. Blz. cxxxii Z. 11 … cō pūctie/ warachtich berou: ende eē goet ſalich  eynde miins leuens: e hier na dat  eewich leuen. Ouermits ieſū rot ⁊c.  schwarzrot Deſe ghetiiden ſiin ghepꝛent te  Parys int iaer ons heren M.ccccc.  Gheeyndt dē x. dach vā Septēber.  Hopyl  (W¹) schwarz eeſt vꝛolick wildi langhe leuen  Leeft wel wildi altiit vꝛolic weſen  Bl. 140brot Almanach durende xvi iaer  … Z. 22 … Sōnēdachsletter D E. als deſe tafel hier vooꝛ bewiiſt 
Vorlage: Brussel BR. Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Aderlassmann (Kupferplatte); Wurzel Jesse (Kupfer); Heimsuchung (vor d.j.); Chr. Geburt (vor e.j.); Anbetung Magier; Anbetung Hirten (gobin le gay); Bathseba; Uriah;
Anm. 2. Marieke van Delft: Illustrations in Early Printed Books of Hours and Manuscript Illumination: the Case of a Dutch Book of Hours Printed by Wolfgang Hopyl in Paris in 1500. In: Books in Transition at the Time of Philip the Fair. Manuscripts and Printed Books in the Late Fifteenth and Early Sixteenth Centuries. Hrsg. Hanno Wijsman. Turnhout 2010. (Burgundica. 15.) S. 131–164.
Reproduktionen: Brussel BR (IISTC). Brussel BR (Digitalisat). Haag KglB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 1546. Lacombe 86. Claudin II 73. Kronenberg: CA 845d. Nijhoff-Kronenberg 3085. ILC B71. CBBSuppl 4429. Ce³ H-433. Pell 5935. CIBN H-267. ISTC ih00433000.
Brussel BR (ehem. Schab (New York)). Haag KglB (Perg. def.). Paris *BN (Perg. Bl. 1–8 u. 88 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bohatta: Horae I 2–4. Tenschert: Horae 20. Lacombe 122. 123. Claudin II 45–48. Moreau I 1502.33. 1502.34.
140 Bl. Sign. a-c⁸de-r+⁸. 21 Z. Zahlr. Hlzs. DrM II. LeistenTit. m. Sign. a.i DrM, links daneben Leiste Ces ſentes heures a lusaige de Amiēs: tout  aū lōg ſans rere out eſte faictes pour Simō voſtre. Libꝛaire: demourant a Paris a la rue neuun  noſtre dame. a lēſeigne ſainct Jehan leuāgeliſte  Bl. 1b Almanach 1502-1520  … Endet Bl. 132b Z. 17 autre que toy ne puiſſe ſervir. Amen.  Bl. 133a m. Sign. + Commemoratio anime cuiuſlibet defuncti …
Vorlage: Paris Arsenal (Einzelfotos).
Paris Arsenal.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
21–22 Zeilen
13087 Horae. [Paris: Pierre Le Rouge, um 1490]. 
2+? Bl. ?+b+?. 21–22 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:84G. 2+? Hlzs.
Bl. [1]a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbu erat apud deum. ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛīcipio apď  Bl. [1]b Z. 1 […] facta ſunt et ſi‑ne ipſo factum eſt nichil. … Bl. [2]a m. Sign. b Hlzs. (Judaskuss)  Paſſio domini noſtri ieſu criſti. Secundum iohannem.  [³]Greſſus eſt dominus ieſus cu  diſcipulis ſuis … Bricht ab Bl. [2]b Z. 20 … Symon ergo petrus habēs  gladium eduxit eum: et percuſſit pontifi‑
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Paris BN
(Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1308750N Horae ad usum Romanum. [Paris: Guy Marchant] für Antoine Vérard, 6.XII.1489. 
144 Bl. aabb⁸ccāa–p⁸. 21–22 Z. in 2 Leisten. Typ. 1:75G, 2:107G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Vorlage: Angers M (Digitalisat).
Reproduktionen: Angers M (Digitalisat).
Angers M
(Bl. 8 fehlt).  — Privatsammlung (Niederlande) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
22 Zeilen
13088 Horae. Paris: [Jean Du Pré] für Antoine Vérard, 21.VIII.1486. 
8+? Bl. ?+d⁸. 22 Z. (in 4 Leisten). Typ. 19:83G. Leisten. DrM I des Antoine Vérard.
Anfang unbekannt. Bl. [1]a mon cueur voꝯ en loue et remercye. E  en ſigne de recongnoiſſance vous paie  de ce petit tribut au matin ⁊ au foir: … Endet Bl. [7]b Z. 21 … Qui tecū  viuit et regnat  Bl. [8]a Ces preſentes heures furēt acheuees  le vingt et ſeptieſme de feurier lan mil  CCCC. quatreuingz et ſept pour an-thoine verard libraire demourant a paris ſur le pont noſtre dame a lymage  ſaint iehan leuāgeliſte ou au palais au  premier piller deuāt la chapelle ou len  chante la meſſe de meſſeigneurs les preſidens  Bl. [8]b (in 3 Leisten) DrM  Anthonius Verard. 
Vorlage: Arras BMun (Digitalisat) — Winn: Vérard..
Anm. Vgl. Winn: Vérard S. 419–20. — Korrektur zum gedruckten GW: Das dort aufgeführte Fragm. Paris ehem. BN existiert nicht. Die aus Winn: Vérard H-3 übernommene Angabe im GW beruht auf einem Missverständnis. Das von Winn beschriebene Ex. war das Fragm. Arras BMun, das um 1985 zur Identifizierung nach Paris BN gesandt worden war.
Winn: Vérard H-3.
Arras BMun
(Fragm. 8 Bl. Lage d).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
138 Bl. aa⁶bb⁸cca–p⁸. 22 Z. in 2 Leisten. Typ. 1:75G, 2:107G. 11(?) große Hlzs. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 44a m. Sign. d.ii Z. 17 Ad ſextam.  … Bl. 131a m. Sign. pi Senſuyuent cy apꝛes plu‑ſieurs belles louenges: petiti‑ons: oꝛaiſons: ⁊ requeſtes qui a  toute perſonne … Endet Bl. 138a Ces pꝛeſentes heures furēt  acheuees le v. iour de Ianuier  lan Mil.CCCC.quatre vingtz  et neuf Pour anthoine verard  libꝛaire demourant a paris ſur  le pont noſtredame a lenſeigne  de ſainct iehan leuangeliſte ou  au palays au pꝛemier pillier deuant la chapelle ou on chante la  meſſe de meſſeigneurs les pꝛeſidens.  Bl. 138b (ohne Leisten) VM 
Vorlage: Paris BN. Christie’s (London) (Einzelfotos).
Anm. Christie’s (London) 3.IV.1996 Nr 114.
Bohatta: Horae I 526. Lacombe 17. Monceaux I 216.9.IX. Claudin II 391. 392. Winn: Vérard H-8. Pell 5886. CIBN H-258. ISTC ih00324700.
Paris BN (Fragm. Doppelbl. p1/8 u. p4/5).  — Christie’s (London) (1996) (Perg. Bl. 1, 54 u. 55 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13090 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 24.XII.1491. 8 °
112 Bl. a–o⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. lūa  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 18 Nox habet hoꝛas  .xviii. dies  .vi.  Bl. 9a m. Sign. b.i. (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecūdū  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū erat apud deū et deꝯ erat ꝟbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deu. Oīa  … Sign. c ie dixit rex ſū iudeoꝝ. Rdit pilatus.  … Endet Bl. 112a Z. 17 … ⁊ protegas a penis inferni ⁊ participē me facias celeſtium gaudioꝝ. Preſtāte eodē  domino noſtro. ⁊c. Pater noſter. Aue  maria  Bl. 112b Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōe  furent acheuees le  .xxiiii. iour de decembꝛe. Lan mil quatre cētz quatre vingtz  et vnze/ pour Simon voſtre. Libꝛaire  demeurant a Paris en la rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan le‑uangeliſte pꝛes la grant egliſe. 
Vorlage: Metz BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (franz.); b.i. Johannes im Marterkesel; b.iiii.b Judaskuss; c.iii. Verkündigung; d.iiii. Heimsuchung; e.ii. Kreuzigung; e.iii. Maria/Pfingsten; e.iiii. Geburt; e6b Hirtenverkündigung.; e8b Magier; f.ii.b Darbringung; f5a Kindermord; f8b Krönung Mariens; h.i. David tut Buße; i.iii.b 3 Lebende; i.iiii. 3 Tote; i6b Tisch des Reichen; e5a Trinität; n8b Gregorsmesse — h5b Letania.
ISTC ih00369355.
Metz BMun (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13091 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 8.V.1492. 
112 Bl. a–o⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xxi. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. lūa  .xxx  … Bl. 9a m. Sign. b.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ ver‑bum erat apud deum: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud deū.  … Sign. c ie dixit/ rex ſū iudeoꝝ. Rdit pylatus.  … Endet Bl. 112b Z. 3 … me liberes ⁊ ꝓtegas a  penis inferni: ⁊ participē me facias celeſtium gaudioꝝ. Pꝛeſtante eodē do no‑ſtro ieſu xo. ⁊c. Pater noſter. Aue ma.  Ces ſentes heures a luſaige de Ro‑me furent acheuees le huitieſme iour de  May. Lan Mil.CCCC.iiii xx. ⁊  .xii.  Pour Symon voſtre Libꝛaire demeu‑rant a Paris en la rue neuue noſtre da‑me/ a lenſeigne ſainct Iehā leuāgeliſte. 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: Aderlassmann; b.i. Johannes/Marter; a.iiii.b Judaskuss; c.iii. Mariae Verkündigung; d.iiii Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.ii. Kreuzigung; e.iii. Maria/Pfingsten; e.iiii. Geburt; e6b Verkündigung der Hirten; e8b Anbetung der Magier; f.ii.b Darbringung im Tempel; f5a Kindermord; f8a Krönung Mariens; h.i. David tut Buße; i.iii.b 3 Lebende; i.iiii 3 Tote; i6b Gastmahl d. Reichen; l5a Trinität/Gnadenstuhl; n8b Gregorsmesse — h6b Letania. BMC: cuts wie GW 13147, außer großer Johannes im Marterkessel (9a).
C 3084. Bohatta: Horae I 559. Bohatta: Horae II 73. Pr 8184. BMC VIII 115.IA 40302. ISTC ih00370200.
London *BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13092 Horae. [Paris: Drucker der Horae (GW 13092), vor 10.VII.1493]. 
6+? Bl. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:115G.
Bl. [1]a Z. 1 autem dixerunt. Ieſu[…]renum: Reſpondit ieſus … Bricht ab Bl. [4]b Z. 21  …caluaꝛie locū hebꝛaice golgotha vbi eū cꝛucifixeꝛ  Bl. [5]a […] vt ita nunc in  […]is per ſpeculum in enig‑[…] venerari … Z. 8 … ad beatā mariam.  Hlzs.(?), daneben [²]Bſecꝛo te da  ſcā maꝛia ma  … Bricht ab Bl. [6]b Z. 21 … vota ⁊ deſideria mea ꝑficiat cogitatoēs ſctās īſtituat. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Zur Datierung: Die Leisten zeigen einen früheren Zustand als in Nr 13119.
Anm. Die im gedruckten GW aufgeführte Type 2:84G ist falsch, im Druck kommt nur eine Type vor.
Lacombe 18. Claudin II 383. Winn: Vérard H-15. Pell 5855. CIBN H-262. Pr 8479. Bod-inc H-161. ISTC ih00367600.
Oxford Bodl (Fragm. 2 Doppelbl.). Paris BN (Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
158 Bl. AB⁸CDa–p⁸q¹⁰. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:113G, 2:63G. Init. a, b. Rubr. α. 16 große, dar. 1 Wdh., und zahlr. kleine Hlzs. Rotdr.
Tit. Hoꝛe intemerate beatiſſi‑me virginis Marie ſcďm  vſum Sarum. nouiter ī‑pꝛeſſe cum multis oꝛatio‑nibus et ſuffragiis noui‑ter additis.  Bl. 1b Hlzs. (Pfingsten)  Bl. 2a m. Sign. Aij, rot KL daneben Menſis Ianuarii hz dies.  xxxi. Luna vero  .xxx  … Bl. 11b Z. 20, rot Initium ſancti euangelii ſcďm Io‑hannem. schwarz Gloꝛia tibi domine.  Bl. 12a m. Sign. Biiij Hlzs. (Johannes/Marter), darin rot (I¹) schwarz N pꝛincipio erat ver U. d. Hlzs. bum: et verbū erat apud deū: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud deū.  Bl. 12b Oīa … Bl. 29a m. Sign. ai Hlzs. (Verkündigung), darin rot Hoꝛe beate marie virginis m vſum  ſarum.  U. d. Hlzs., schwarz [¹]Omine labia mea aperies rot (E¹) schwarz t  os meū annūciabit laudē tuā.  … Sign. b O admirabile cōmercium creatoꝛ gene… Endet Bl. 158b Z. 15 … ⁌ An anthē vvith  a colet of ſaynt iherō. Saynt iheroms  pſaulter. ⁌ The roſare  rot ⁌ Expliciūt hoꝛe btē marie virginis ſecundū vſū ſarū nouiter imſſe cū mľtis  oꝛōibꝯ ⁊ ſuffragiis nouiter additis.  Anno di  .M.CCCC.xcv. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. 2. Bilder: 1b Pfingsten (zweizonig); Biiij Johannes im Marterkessel; B7b Judaskuss; D Gnadenstuhl=Trinität; ai Verkündigung (zweizonig); a5b Heimsuchung (zweizonig); b8a Geburt (zweizonig); ciij Hirten adF (zweizonig); c5a 3 Magier (zweizonig); c7a Darbringung (zweizonig); di Flucht (zweizonig); diij Krönung Mariens (zweizonig); i David u. Goliath (zweizonig); (i7b Letania [ohne Wort]); k7b 3 Lebende; k8a 3 Tote; o3b Judaskuss (Wdh.).
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
Duff-Hellinga 186. Pollard-Redgrave² 15880. Pr 8480. BMC VIII 226.IA 41332. Bod-inc H-188. ISTC ih00420580.
London *BL
(Bl. 2–11, 13, 14, 16–20, 22–28, 32, 35, 38–40, 42, 43, 49, 52, 54, 56, 59–68, 70–74, 76–80, 82–92, 95–98, 103–106, 109–116, 118–122, 125–128, 130–134, 136–148, 150, 151 u. 155 ). Oxford *Bodl.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13094 Horae ad usum Remensem (Reims) (Almanach 1494–1521). Paris: [Jean Du Pré], 17.V.1495. 
124 Bl. [A]a–l⁸mn–p⁸. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:90G, 16:135G, 23*:66G, 26:52G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula paſchalis  … Bl. 2a Ianuarius hz dies xxxi  Luna xxx  … Bl. 14a (in 2 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Initium ſancti euangelii ſecundū  iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 14b [²]N principio erat verbum ⁊  verbū erat apud deum et  deus erat verbū. Hoc erat in pꝛin‑cipio apud deum. Omnia … Sign. b chi vt et ego veniens adoꝛē eum  … Bl. 56b Sequitur modus dicēdi hoꝛas  beatiſſime marie virginis viꝛis ecclīaſticis ſecūdū vſū remēn Et pꝛi‑mo Ad matutinas Aue maria … Endet Bl. 122b Z. 20 … Audi ⁊ exaudi me dulciſſima virgo maria  mater dei et miſericoꝛdie. Amen.  Bl. 123a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gregorsmesse)  Les ſept oꝛaiſons ſaint gregoꝛi  Pater noſter. Aue maria.  [²] de ieſu criſte adoꝛo te ī cruce  pēdentē … Endet Bl. 124a Z. 10 … ⁊ pꝛopiciꝯ eſto michi  peccatori. Amen.  Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures furent  acheuees a paris le  .xvii. iour de  may. Lan mille.cccc.iiii.xx. ⁊ xv.  Bl. 124b leer.
Vorlage: Reims BVille (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a6a Engelsturz; b8b Joachim u. Anna, zweizonig, unten Verkündigung; c Wurzel Jesse; c7a zweiz. oben Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5a Christi Geburt; d8a Verk. d. Hirten; e2a Magier; e4a Darbringung; e6a Flucht; f b Krönung Marias; f4b Kreuzigung; f6b Maria/Pfingsten; g8b David u. Goliath; i7a zweizonig unten Hölle; n Hl. Geist; n4b Knieender m. Spruchband Mater dei memento mei; p4b Grablegung; p7a Gregorsmesse — Letania h6b.
Reproduktionen: Reims BVille (Digitalisat).
Claudin I 249. CRF I 791. ISTC ih00357160.
Reims BVille
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13095 Horae ad usum Bisuntinensem (Besançon) (Almanach 1494–1521). Paris: [Jean Du Pré], 20.VI.1495. 
124 Bl. [a]bb⁸cd–p⁸. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:90G, 15:205G, 16:135G, 23*:66G, 26:52G. 21 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Tit. (ohne Leisten) Hoꝛe beate  marie virginis  ad vſum biſuntinenſem  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula paſchalis  … Bl. 2a Ianuariꝯ habet dies xxxi  Luna xxx.  … Bl. 14a (in 3 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  Paſſio domini noſtri ieſu criſti ſe‑cundum iohannem.  Bl. 14b [²]greſſus eſt ds ieſus cum diſcipulis ſuis trans toꝛrentem  cedꝛon … Sign. b Dixit ei pilatus. Quid eſt veritas?  … Bl. 20b (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi de.  Bl. 21a [³]n pꝛincipio erat verbum et  verbum erat apud deum et  deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Omnia … Endet Bl. 124a Z. 17 … et defunctis fidelibus reem pꝛopicius donare digneris ſempiternam. Qui.  Ces pꝛeſentes heures furent a‑cheuees a paris le xx. iour de Iuin  Lan mil cccc iiii xx et xv.  Bl. 124b leer.
Vorlage: Paris Arsenal (Einzelfotos).
Anm. Bilder: b6a Kreuzigung; b3b Engelsturz; b8b Maria, Jesus m. 2 Engeln u. Evangelisten; c4b Joachim, Anna, Verkündigung (zweizonig); d Wurzel Jesse; e4b Heimsuchung (zweizonig); f3a Kreuzigung (Wdh.); f4a Maria/Pfingsten; f5a Christi Geburt; f8a Verk. d. Hirten; g2b Magier; g5a Darbringung; g7a Flucht; h2b Krönung Marias; i5a David u. Goliath; k8b 3 Lebende; l 3 Tote; l3a Jüngstes Gericht; n2a Trinität mit Hofstaat; n4b Anbetung d. Jünglings; p4b Gregorsmesse.
C  3053. Bohatta: Horae I 41. 579. Lacombe 33. Monceaux II 78.16. Macfarlane 211. 213. Pell 5842. ISTC ih00339520. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 23.
Besançon BMun (Perg. Bl. 1 fehlt). Paris *Arsenal (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13096 Horae ad usum Romanum. Paris: [Jean Morand(?)] für Antoine Vérard, 8.VII.1495. 
120 Bl. ABa–n⁸ m. Norm Ro. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. Typ. 10:106G. 16 Hlzs./Metalls. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα m. Sign. Aii, rot Marcius  habet dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 7a Hlzs. (Johannes/Marter), darin rot Inicium ſancti euan Bl. 7b gelii ſcďm iohannē. Gloꝛia tibi de.  schwarz [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum eꝛat apud deum: et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deum. Omnia … Bl. 17a m. Sign. ai u. Norm Ro Hlzs. (Verkündigung), darin [¹]Omine labia mea  Bl. 17b aperies. [¹]t os meum annunciabit  laudem tuam. … Sign. b [¹]itiuit in te anima mea:  multipli-… Endet Bl. 120b Z. 12 Ottroie vray pardon et ſa gloire.  Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de  rōme furt acheuees a Paris pour Antoine verard demourāt ſus le pont de  noſtre dame ou lenſeigne de ſaīt iehā  leuangeliſte. le viii. iour de Iuillet. Lā  mil quatre cēs quatre vingtz et xv. 
Vorlage: Berlin SB (Original). Nanterre BDesguine (Mikrofilm).
Anm. Die Lagen AB sowie l–n entsprechen satzgleich der folgenden Nr, die Lagen a–k haben die Norm „Ro“. Im Impressum des Ex. Nanterre BDesguine ist das Wort „rōme“ gedruckt, im Ex. Berlin SB das „paris“ der Nr 13097 radiert und hsl. durch „rome“ ersetzt worden.
Taurant-Boulicaut: Nanterre 70. ISTC ih00377780.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 1 fehlt). Nanterre BDesguine
(Perg. Bl. 1–33, 36, 37, 39, 42, 47, 57, 60, 64, 65, 67, 70, 72, 73 u. 97–112 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
120 Bl. ABa–n⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. Typ. 10:106G. Rubr. γ. 16 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1aα m. Sign. Ai, rot Ianuaꝛius  habet dies  .xxxi Luna  .xxx.  … Bl. 7a Hlzs. (Johannes/Marter), darin rot Inicium ſancti euan Bl. 7b gelii ſcďm iohannē. Gloꝛia tibi de.  schwarz [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum eꝛat apud deum: et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deum. Omnia … Bl. 17a m. Sign. a Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea  aperies [¹]t os meū  … Sign. b genuit iudea maꝛiā. ꝟ. Vt vitiu virꝯ  … Endet Bl. 120b Z. 12 Ottroie vray pardon et ſa gloire.  Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de  paris furt acheuees a Paris pour Antoine verard demourāt ſus le pont de  noſtre dame ou lenſeigne de ſaīt iehā  leuangeliſte. le viii. iour de Iuillet. Lā  mil quatre cēs quatre vingtz et xv. 
Vorlage: Tenschert (Original). Manchester RylandsL (Mikrofilm).
Anm. Vgl. auch Anm. zur vorhergehenden Nr.
Bohatta: Horae I 226. Tenschert: Horae 3. Monceaux II 80.17.I. Macfarlane 212. ISTC ih00352300.
Manchester RylandsL
(Perg. Bl. 30 u. 99 fehlen).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 4, 5 u. 110 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13098 Horae ad usum Romanum (Almanach 1494–1521). Paris: Jean Du Pré, 18.VII.1495. 
128 Bl. [A]ab⁸cd–p⁸q. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:90G, 15:205G, 16:135G, 23*:66G, 26:52G. 20 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Tit. (ohne Leisten) Hoꝛę beatę marię virginis ad  vſum romanū  Io. de pꝛato.  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula paſchalis  … Bl. 2a Ianuaꝛiꝯ habet dies xxxi.  Luna xxx  … Bl. 14a (in 2 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  Paſſio domini noſtri ieſu criſti ſe‑cundum iohannem.  Bl. 14b [²]greſſus eſt ds ieſus cum diſcipulis … Sign. b Dixit ei pylatus. Quid eſt veritas  … Bl. 20b (in 2 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Initium ſancti euangelii ſecundum. Iohānem. Gloꝛia tibi de  Bl. 21a [³]n pꝛincipio erat verbum et  verbum erat apud deum et  deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Omnia … Endet Bl. 128a Z. 21 … ⁊ voꝯ recōmande mō ame ma foy ma vie ⁊  ma moꝛt. Amen   Credo in deum.  Bl. 128b Ces pꝛeſentes heures a luſaige  de rōme furent acheuees a paris le  xviii. iour de Iuillet Lan mil cccc.  iiiixx ⁊ xv. par Iehan du pꝛe libraire iure de luniuerſite de paris de‑mourant aux deux cygnes en la  gꝛant rue ſaint iacques. 
Vorlage: Strängnäs Dom (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a6a Kreuzigung; b4b Engelsturz; b8b Beweinung Christi m. Evangelistensymbolen; c4b Joachim/Verkündigung (zweizonig); d Wurzel Jesse; Geburt; Maria/Pfingsten; Kreuzigung (Wdh.); Hirtenverkündigung; Anbetung Magier; Darbringung; Flucht; Krönung Mariens; David u. Goliath; 3 Lebende; 3 Tote; Reicher in Fegefeuer (zweizonig); Trinität; Beter vor Maria; Gregorsmesse.
Bohatta: Horae I 580. ISTC ih00377790.
Strängnäs Dom.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
6+? Bl. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G.
Bl. [1]a [¹]b inſidii[…] libe. [¹] damnati‑one perpet[…] moꝛte ſubitanea. li.  pericul[…] [¹] ſpiritu foꝛni‑[…] … Bl. [6]a Z. 1 [²]Ar[…] omine nichil enim  ſunt … Bricht ab Bl. [6]b Z. 22 et ſicut caſeu me coagulaſti? Pelle et 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Die Angabe über den Gebrauch ist aus CIBN übernommen. Die erhaltenen Blätter stammen aus der Letania und den Vigiliae mortuorum.
CIBN H-254. ISTC ih00419600.
Paris BN (Fragm. 6 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13100 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver, 9.IV.1499. 
124 Bl. a–p⁸q m. Norm P. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G , 23:ca.90G . 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a u. Norm P (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate Marie virginis ad vſum Pariſienſem totaliter ad longum ſine require.  Bl. 1b Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a Ianuariꝯ habz dies xxx.  luna  .xxx.  … Bl. 8a Les ſept oꝛaiſons ſaint gregoire.  Hlzs., daneben [²]Omine ieſu xe  adoꝛo te in cruce  pendentem ⁊ … Bl. 9a m. Sign. b u. Norm P (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Io‑hannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ verbum erat apud deū: ⁊ deꝯ erat  verbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apď deū.  Oīa … Sign. c ſoꝛtiamur de illa cuiꝯ ſit: vt ſcriptu… Endet Bl. 124a Z. 3 … Aue coꝛona  virginum ſanctoꝛu ſanctarum  omniū mecum: ſis in omnibus tri‑bulationibus meis. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage  de paris furēt acheuez le neufieſme  iour dauril lā mil.iiii.CCCC.iiiixx. ⁊xix. par Tilleman lꝛeruer impꝛimeur demourāt a paris enla rue  des maturins ou ſur le pont ſaīt michiel a lenſeigne de la licoꝛne.  ⸬  ⸬   ⸬  Bl. 124b Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice cōtenues heures ſentes. Et pꝛemieret.  Le lꝛalendꝛier … Endet Z. 19 Loffice de noſtre dame de pitie. 
Vorlage: Tenschert (Original). Wrocław BOssolinski (Mikrofilm).
Anm. Bilder: b Johannes im Marterkessel; b4b Judas-Kuss ; c2b Mariae Verk.; d6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e3b Chr. Geburt; e6b Verk. d. Hirten; e8b Anbetung Magier; f2b Darbringung; f4b Flucht; f8a Krönung Marias; g3a Bathseba; h4a Tod Jüngling; l2a Kreuzigung; l4a Pfingsten/Maria; l6a Trinität — h Letania. Tenschert (Original), Perg. Bl. 1 weder Sign. noch Norm, Rasur! Leiste mit Schöpfung der Vögel: Fecit deus bestias …
C 3065. Bohatta: Horae I 240. Tenschert: Horae 27. IBP 2854. Pr 8382. BMC VIII 215.IA 40956. ISTC ih00354400.
London BL
(Perg.). Wrocław BOssolinski
.  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13101 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Georg Wolff und Thielmann Kerver, 26.IV.1499. 
120 Bl. a–p⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I des Thielmann Kerver.
Tit. m. Sign. a u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate ſecundū vſum romanū.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi.  luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohānem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deū ⁊ deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛīcipio apud  deū. Oīa … Sign. c tunica īcōſutilis deſuꝑ texta ꝑ to‑… Endet Bl. 120b Z. 10 … vt a pctōꝝ  tumulis reſuſcitati et eaꝝ interceſ‑ſiōe ſuffulti in celo ꝑenniter viuere  valeamus. Qui viuis ⁊ re.  Ces pꝛeſētes heures a luſage de  Romme furent acheuees le  .xxvi.  iour dauril. Lan  .M.CCCC.iiii.xx. ⁊ xix. ꝑ maiſtre Geoꝛge vvolf  et Thielman lꝛeruer demourans a  la rue des maturins/ ou ſur le pont  ſaint michlel a lēſeigne ď la licoꝛne. 
Vorlage: Tenschert. Berlin SB (Originale).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 3101. Bohatta: Horae I 673. Tenschert: Horae 28. IDL 2364. IGI 4864. Pell 5915. 5918. BMC VIII 215.IA 40960. ISTC ih00399500.
Alessandria Lyz (Perg. def.). Berlin *SB
. Besançon BMun (Perg.). Épinal BMun (Perg. def.). Haag *MMeerman
. London BL
(Perg. Bl. 40 fehlt).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13102 Horae ad usum Cabilonensem (Chalon-sur-Saône) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Hugues Pageot in Dijon, 7.X.1499. 
124 Bl. [a]b–p⁸q. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate marie ad vſum Cabilonēſem  ad longum cum plurimis oꝛationibus.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum io‑hannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊  verbū erat apud deū: ⁊ deꝯ  erat verbū. Hoc erat in pꝛī‑cipio apud deū. Oīa … Sign. c ſtātem quem diligebat dixit matri  … Endet Bl. 124b Z. 13 Ad ciuitatem ciuium ſupernoꝝ perducat nos rex angeloꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures furēt acheuees le  .vii. iour de Octobꝛe. Lan  Mil.CCCC.iiiixx. et  .xix. Par  Thielmā Keruer pour Hugues pa‑geot Libꝛaire demourant a diſion. 
Vorlage: Milano BNBraid (Einzelfotos). Paris BN. Troyes BMun (Einzelfotos).
Anm. Bilder aus Exx. BN u. IFrance: [8b Johannes im Marterkessel lt. Pell]; b4a Judas-Kuss; c2b Verkündigung; d4a Heimsuchung; [e2 fehlt: Geburt lt. Pell]; e5a Hirtenverkündigung; e7b 3 Könige/Magier; f2a Darbringung; [f4 fehlt: Flucht lt. Pell]; f8b Krönung Mariens; g6a Kreuz m. 2 Schächern; h1a Pfingsten; h3b Bathseba; i5b Tod pfeilt Reichen (Uriahs Tod?); m7a Trinitas (Dreigesicht u. Dreieck); p6a Schmerzensmann, das Kreuz umfassend.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
C 3054. Bohatta: Horae I 74. Lacombe 73. 74. Claudin II 277. IGI 4809. Pell 5847. CRF I 785. CRF VII H-4. CIBN H-196. Bohatta: Parma 63. ISTC ih00341500.
Besançon BMun. Dijon BMun. Milano BNBraid. Paris *BN (Bl. 1, 8, 9 u. 10 fehlen), EcBeauxArts (def.), *IFrance (Perg. Bl. 8, 34 u. 44 fehlen). Troyes BMun
.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13103 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard], 22.X.1500. 
126 Bl. Aa⁸Bb¹⁰a–i⁸kA–D⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:100G, 8:55G, 9:84G, 10:97G. Rubr. γ. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. Aa (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit  ſuper me amē. [¹]dictio ieſu xi cū angelis ſuis … Z. 8 … ⁊ ſaluum me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohan‑nem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. Bb [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ver‑bum erat apud deū et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deum. Oīa … Bl. 18a Z. 1 mixtura … Bl. 18b (in 2 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe intemerate virginis Marie ſecun‑dum vſum    … Bl. 19a m. Sign. a (m. 1 Leiste)  Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum  annunciabit laudem tuam. [¹]eus in adiu… Sign. b et qui creauit me requieuit in taber‑… Endet Bl. 126a Z. 6 … vel opere perpetrauimus plangere futura cauere: et in pꝛeſenti gꝛa‑tia ſpirituſſancti ditari et in futuro  gloꝛia eterna perfrui.  AMEN.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme furent ache‑uees le xxii. iour doctobꝛe.  Lan  .M.CCCCC.  Bl. 126b leer.
Vorlage: Genova BU (Mikrofilm). Cambridge TrinityC. New York PL (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: Aa Gral oder Maß der Wunde Christi; 2a Aderlassmann; Aa8b Martyrium Johannes; Bb iiii b Judas; Bb 10b Wurzel Jesse; a Mariae Verkündigung; b3a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); cii Christi Geburt; c4b Verk. d. Hirten; c6b Anbetung Magier; c8b Darbringung; diib Flucht; d6a Tod Marias; e7b Bathseba; g3a Gastmahl d. Reichen; i8a Kreuzigung; k2b Pfingsten/Maria; A Trinität; C7b Gregorsmesse — f5b Letania.
Anm. 2. Der gesamte Druck entspricht meist satzgleich Nr 13105bei einer gänzlich anderen Gestaltung des Leistenrahmens und vereinzelten Satzunterschieden, z. B. im KalendariumBl. 2bα Z. 5 xi   c oc. iohā.   … [statt xi   c oc iohan.   …],Bl. 3a Z. 1 Febꝛuarius hz dies xxviii.   … [statt Febꝛuarius habet dies  .xxviii.  …].
C 3066. R 1543. Bohatta: Horae I 245. 632. 695. Monceaux II 81.17.II. Macfarlane 225. Ce³ H-407. IGI 4867 u.Corr. ISTC ih00407000.
Cambridge TrinityC. Ferrara BCom. Genova BU (Perg. Bl. 18, 19 u. 90 fehlen). New York *PL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13104 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 5.I.15
00
01
120 Bl. [a]b–p⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate virginis Marie ſecun‑dum vſum Romanum.  Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi  Luna  .xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b m. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ver‑bum erat apud deū et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Oīa … Sign. c tunica īcōſutilis deſuꝑ cōtexta ꝑ to‑… Endet Bl. 120b Z. 11 … vt a peccatoꝛum tumulis reſuſcitati ⁊ earu interceſſione ſufful‑ti in celo perēniter viuere valeamꝯ  Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de  Romme furent acheuees le  .v. iour  de ianuier. Lan  .M.CCCCC. par  Thielman keruer pour Gillet remacle libꝛaire demourāt ſur pont ſaint  michiel a lenſeigne de la licoꝛne. 
Vorlage: Berlin Kupferstichkab (Original).
Anm. 1. Bilder: a8b Johannes im Marterkessel; b4b Judas; c2b Verkündigung; d4b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e3b Chr. Geburt; e6a Hirten auf dem Felde; e8a 3 Magier; f2a Darbringung; f4a Flucht; f7b Krönung Mariens; h1a Bathseba; i4b Tod m. Jüngling; l7a Kreuzigung; m1b Pfingsten; m4a Trinität(Dreigesicht); p2a Schmerzensmann.
Anm. 2. Christie’s (London) 20.XI.2002 Nr 90 m. Prov. Doheny-Nakles (Perg.). — Christie’s (London) Yates, Thompson and Bright: A Family of Bibliophiles (16.VII.2014) Nr 235 (Perg.).
Anm. 3. Kiefer (Pforzheim) Auktion 91 (2015) Nr 536 (Perg.)m. Exlibris A.H.Bright, s. Christie’s.
R 1542. Bohatta: Horae I 682. Ce³ H-402. IBEAdic 6373. IGI 4865. VB 4773. Pollard: MorganL 581. ISTC ih00411550.
Barnard Castle M. Berlin *Kupferstichkab
(Perg.). Laramie ToppanL. London VictoriaAlbertM. Madrid FundacMarch. Modena BEst. New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13105 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard], 20.I.15
00
01
126 Bl. Aa⁸Bb¹⁰a–i⁸kA–D⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:100G, 8:55G, 9:84G, 10:97G. Rubr. γ. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. Aa (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit  ſuper me amē. [¹]dictio ieſu xi cū angelis ſuis … Z. 8 … ⁊ ſaluum me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohan‑nem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. Bb [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum erat apud deum et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia  … Bl. 18a Z. 1 mixturam … Bl. 18b (in 2 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe intemerate virginis Marie ſecun‑dum vſum    … Bl. 19a m. Sign. a (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum  annunciabit laudem tuam. [¹]eus in adiu… Sign. b et qui creauit me requieuit in taber‑… Endet Bl. 126a Z. 6 … vel opere perpetrauimus plangere: futura cauere: ⁊ in pꝛeſenti gratia  ſpirituſſancti ditari et in futuro glo‑ria eterna perfrui.  AMEN.  ⁌ Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme furent ache‑uees le xx. iour de Ianuier.  Lan  .M.CCCCC.  Bl. 126b leer.
Vorlage: Cambridge FitzwilliamM (Mikrofilm). Liège BU (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: Aa Gral / Maß der Wunde Christi; Aa 2a Aderlassmann; Aa8b Johannes; Bb.iiiib Judas; Bb8b Wurzel Jesse (Metalls.); a Verkündigung; b3a Heimsuchung; cii Geburt; c4b Hirtenverkündigung; c6b Magier; c8b Darbringung; diib Flucht; d6a Tod Mariens; e7b Bathseba; g3a Tisch des Reichen; i8a Kreuzigung; k(lꝛ)2b Maria/Pfingsten; A Trinität (zweizonig, Metalls.); C7b Gregorsmesse — Letania f5b.
Anm. 2. Vgl. Anm. zu Nr 13103.
Anm. 3. Die Lagen Aa, Bb sowie A–D sind mit derfolgenden Nr satzidentisch. Auf Bl. 18b ist Platz zum Eintragen des unterschiedlichen Gebrauchs gelassen worden.
CBBSuppl 4427. ISTC ih00411600.
Cambridge FitzwilliamM (Perg.). La Chaux-de-Fonds BVille (Perg. def.). Liège BU (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13106 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard], 20.I.15
00
01
136 Bl. Aa⁸Bb¹⁰a–h⁸i¹⁰¹²A–D⁸ m. Norm p. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:100G, 8:55G, 9:84G, 10:97G. Rubr. γ. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. Aa (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit  ſuper me amē. [¹]dictio ieſu xi cū angelis ſuis … Z. 8 … ⁊ ſaluum me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohan‑nem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. Bb [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum erat apud deum et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Bl. 18b (in 2 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe intemerate virginis Marie ſecun‑dum vſum    … Bl. 19a m. Sign. a u. Norm p (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os me‑um annunciabit laudem tuam. [¹]eꝯ in  … Sign. b [¹] magnus ds et laudabilis ni… Bl. 92b Z. 20 Sequuntur ſuffragia plurimoꝝ  ſanctoꝛum et ſanctarum. Et pꝛimo  De ſanctiſſima trinitate.  Bl. 93a m. Sign.  (in 2 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meū annunciabit laudem tuam. [¹]eus in adiuto‑… Bl. 105a m. Sign. A (in 2 Leisten) Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate.  Sancta. trinitas vnus deꝯ miſerere nobis. ān.  Bl. 105b Te inuocamus: te adoꝛamus: te laudamus: … Endet Bl. 136a Z. 5 … vel opere perpetrauimus plangere: futura cauere: ⁊ in pꝛeſenti gratia  ſpirituſſancti ditari et in futuro glo‑ria eterna perfrui.  AMEN.  ⁌ Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme furent ache‑uees le xx. iour de Ianuier.  Lan  .M.CCCCC.  Bl. 136b leer.
Vorlage: Niort BMun (Mikrofilm). Boston (Mass.) PL (Einzelfotos). Poppi BCom (Digitalisat).
Anm. 1. Vgl. Anm. 2 der vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Die Lagen a–i sind mit der Norm p für den Gebrauch von Paris versehen. Im Impressum des Exemplars Niort BMun ist dementsprechend „de Rōme“ radiert und durch „de paris“ ersetzt worden.
Anm. 3. Bilder (nach Ex. Boston): Aa Gral oder Maß der Wunde Christi; Aa2a Aderlassmann; Aa8b Johannes im Marterkessel; Bb.iiiib Judas; Bb10b Wurzel Jesse; a Mariae Verk.; b5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c3a Christi Geburt; c6b Verk. d. Hirten; d Anbetung Magier; d3b Darbringung im Tempel; d6a Flucht; e.ii Tod Mariens; e5b Bathseba; g b Gastmahl d. Reichen;  Kreuzigung; A Trinität (zweizonig); C7b Gregorsmesse — f3b Letania.
C 3102. R 217. Bohatta: Horae I 588. 683. 701. 703. 704. Winn: Vérard H-23. Ce³ H-403. IGICorr 4865A. CRF XIV 258. ISTC ih00411620.
Boston (Mass.) PL (Perg. Bl. 93–104 fehlen). Faenza BCom (def.). Niort BMun (Perg. Bl. 1–9, 12, 18, 19, 31, 37, 40, 43, 45, 48, 52, 55, 67, 93, 96, 97. 100 u. 105 fehlen). Poppi BCom (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13107 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 3.II.15
00
01
124 Bl. a–p⁸q m. Norm P. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a u. Norm P (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate Marie virginis ad vſum Pariſienſem totaliter ad longum ſine require.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum Io‑hannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm P [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ verbum erat apud deū: ⁊ deꝯ erat  verbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apud deū.  Oīa … Sign. c ſabbati rogauerūt pilatū vt frāge‑… Endet Bl. 124a Z. 7 … nunc et in hoꝛa moꝛtis ſemper et vbicū nobis eſto pꝛopicius. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de  Paris furent acheuees le  .iij. iour de  feurier Lā. M.CCCCC par Tielmā keruer impꝛimeur ⁊ libꝛaire iure  de luniuerſite de Paris pour Gillet  remacle libꝛaire demourāt a Paris  ſur le pont ſaint Michel a lenſeigne  de la Licoꝛne.  Bl. 124b Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice cōtenu  es heures ſentes. Et pꝛemieremēt.  Le kalendꝛier  … Endet Z. 22 Oꝛaiſon de ſaint charlemaine 
Vorlage: Paris IFrance (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; a8b Johannes Marterkessel; b4a Judas; c2a Verkündigung; d5b Heimsuchung; e3a Geburt; e6a Hirten auf dem Felde; e8a Magier; f2a Darbringung; f4a Flucht; f7b Krönung Marias; g2b Bathseba; h3b Tod pfeilt Jüngling; l b Kreuzigung; l3b Maria/Pfingsten; l5b Trinität/Dreigesicht; o Schmerzensmann (Christus m. Leidenswerkzeugen) — Letania 2 Sp.
Anm. 2. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 58. — Swann Galleries (New York) 11.IV.2013 Nr 25 m. Prov. Schäfer (Schweinfurt) (Papier). — Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 196.
R 1240. Bohatta: Horae I 241. Lacombe 101. Ce³ H-355. IGI 4811 u.Corr. Pell 5868. CRF VII H-6. Kat. Bibl. Schäfer 166. ISTC ih00355000.
Goslar ehem. SlgAdam (Perg.) (1983 verkauft). Paris *IFrance (Perg.). Parma BPalat (Perg.).  — *Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.). *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13108 Horae ad usum Leodiensem (Liège) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 8.II.15
00
01
132 Bl. a–i⁸K¹²l–q⁸ m. Norm L. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a u. Norm L (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate Marie virginis ad vſum Leo‑dienſem.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm L [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ver‑bum erat apud deū et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Oīa … Sign. c tunica incōſutilis deſuper tōtexta ꝑ  … Endet Bl. 132b Z. 10 … Deffens mō coꝛps de meſchāce. Et me octroye par tō plaiſir. Que  vꝛay confes puiſſe mourir. Amen.  Ces ſentes heures a luſaige du  Lyege furent acheuees le  .viij. iour  de feurier. Lan  .M.CCCCC. par  Thielmā keruer impꝛimeur ⁊ libꝛaire iure de luniuerſite de Paris pour  Gillet remacle demourant a Paris  ſur le pont ſainct Michel a lenſeigne  de la Licoꝛne. 
Vorlage: Brussel BR (Einzelfotos).
Anm. Tit. auch abweichend … Leo-die. totaliter ad longum ſine require.  (CBBSuppl; z. B. Ex. Comte de Hemricourt de Grunne).
H 11998. Bohatta: Horae I 138. Bohatta: Horae II 102. CBB 1922 u.Suppl. ISTC ih00345480.
Brussel BR (Bl. 4 u. 5 fehlen).  — Comte de Hemricourt de Grunne (Hamal-Russon) (Perg. Bl. 77–80 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13109 Horae ad usum Cameracensem (Cambrai) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 15.III.15
00
01
120 Bl. a–p⁸ m. Norm cā. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a u. Norm cā (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate marie virginis ſecundum  vſum eccleſie Cameracenſis.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm cā [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ ver‑bum erat apud deū: et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Oīa … Sign. c tunica īcōſutilis deſuꝑ cōtexta ꝑ to‑… Endet Bl. 120b Z. 7 … virginis marie  matris eius ſit bdictū in ſcľa. amē.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de  Cābꝛay furēt acheuees le  .xv. iour  de mars mil cinq cēs. par Thielmā  keruer īpꝛimeur ⁊ libꝛaire iure de lu‑niuerſite de Paris: pour Gillet remacle libꝛaire demourant a paris ſur le  pont ſaint michel A lenſeigne de la  Licoꝛne. 
Vorlage: Brussel BR (Einzelfotos).
Bohatta: Horae I 66. CBB 1921. Pell 5846. Pr 8397. Bod-inc H-152. ISTC ih00341800.
Brussel BR (Perg.). Cambrai BMun (Perg.). Oxford Bodl (Bl. 8 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13110 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver, 10.IV.15
00
01
120 Bl. [a]b–p⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 22 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83 des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate virginis Marie ſecun‑dum vſum Romanum.  Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ habet dies xxxi  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundū iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deū et deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛīcipio apud  deū. Oīa … Sign. c tunica īcōſutilis deſuꝑ cōtexta ꝑ to… Endet Bl. 120b Z. 12 … in celo ꝑenniter viuere  valeamus. Qui viuis.  Ces pꝛeſētes heures a luſage de  Romme furent acheuees le  .x. iour  dauril. Lā  .M.CCCCC. ꝑ Thielman Keruer demourāt a la rue des  maturins/ ou ſur le pont ſaint mi‑chiel a lenſeigne de la licoꝛne. 
Vorlage: Freiburg UB (Mikrofiche).
Anm. 1. Bilder: 8b Johannes im Marterkessel; b4b Judas-Kuss; c2b Verkündigung; d4b Heimsuchung; e3b Geburt; e6a Hirten auf dem Feld; e8a Hl. 3 Könige; f2a Darbringung; f4a Flucht; f7b Krönung Mariens; h1a Bathseba; h7a Letania; i4b Tod mit Lanze gegen Edelmann; l7a Kreuzigung; m1b Pfingsten; m4a Trinitas; p2a Schmerzensmann.
Anm. 2. Büchel-Baur (Waiblingen) Kat. 6(2000) Nr 6.
C I 8860(nicht Hain). Bohatta: Horae I 686. Lacombe 102. IJL² 202. Pell 5920. CRF VI 1043. Sack: Freiburg 1877. ISTC ih00411670.
Freiburg *UB
. Osaka UL (Perg.). Paris *Mazarin (Perg.).  — Privatsammlung (Paris). Büchel-Baur (Waiblingen) (2000) (Perg. Bl. 1–3 u. 117–120 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Bohatta: Horae I 637(?). 733. 762a. Lacombe 52. Moreau I 1502.60. Pell 5874. CIBN II S. 40. ISTC ih00412350.
Es handelt sich um die Ausg. vom 5.VIII.1502.
Paris BN (Perg., def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
C 3078. Bohatta: Horae I 699. Lacombe 87. Moreau I 1505.88. Renouard: Imprimeurs I 56.
Nach Moreau und Renouard um 1505.
23 Zeilen
108(?) Bl. [a⁸(?)]b–n⁸o. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 24:102G. 15+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Lage a unbekannt. Bl. 9(?)a m. Sign. b.i Hlzs., daneben [²]N illo tempoꝛe.  Miſſus eſt ga‑bꝛiel angelus a deo in  ciuitatem galilee: cui  nomē nazareth ad vir‑ginem … Bl. 16(?)b (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin Hoꝛe ſecundum vſum  pariſienſem.  Bl. 17(?)a m. Sign. c.i Hlzs., daneben [⁵]omine labia mea  aperies.  [¹]t os  meū an‑nunciabit laudē tuā  … Sign. d [¹]etamini iuſti in do: ⁊ confitemini  … Bl. 104(?)b Z. 16 … Et  vous recommande mon ame/ ma vie:  ⁊ ma foy. Amen.   Credo in deum  A la louenge ⁊ honneur de ieſucriſt ⁊ de  ſa gloꝛieuſe vierge mere. ces pꝛeſentes heures  furent acheuees a paris par Iehan du pꝛe le  xviii. iour de Feurier en lan mil.cccc.quatrevingtz ⁊ ſept.  Bl. 105(?)a m. Sign. o.i La gloꝛieuſe vierge marie ſapparut  vnefois a vng deuot religieux nomme  arnoul … Endet Bl. 108(?)b Z. 18 … ⁊ participem me  facias celeſtium gaudioꝛum. Pꝛeſtan‑te eodem domino noſtro ieſu criſto qui  viuit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝝ. Amē.  Benedicamus domino. Deo gꝛatias.  Pateꝛ noſteꝛ.   Aue maꝛia. 
Vorlage: Viterbo BCom (Mikrofilm).
Anm. Bilder: b8b zweiz. (mit Ausschnitt) Mariae Verkündigung/Wurzel Jesse; d.iiii Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.ib Christi Geburt; e.iiiib Hirtenverkündigung; e6b Anbetung Magier; e8b Darbringung; f.iib Flucht; f6a Krönung Marias; f8b zweiz. m. Ausschnitt Uriah u. Bathseba u. David; h.iib zweiz. m. Ausschnitt Kreuzigung/Kreuztragung; h.iiiib zweiz. m. Ausschnitt Maria/Pfingsten, Versuchung in Wüste/Taufe; g6b zweiz. m. Ausschnitt 3 Lebende/Tote…; l.iiib Trinität/Gnadenstuhl; m.iib Sebastian; n6a Gregorsmesse.
Accurti I 80. IGI 4820. ISTC ih00357900.
Viterbo BCom (Lage a u. Doppelbl. b3/b6 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13112 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). Paris: Antoine Vérard, 20.X.1489. 
124 Bl. Aa–i⁸kaaA–D⁸E. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4*:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 1b Petit almanach pour  .xx ans.  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a Hlzs.  α Ianuarius.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 18 Septimꝯ exaguis viroſꝯ denꝯ vt āguis.  Bl. 9a m. Sign. a (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Bl. 12b (in 3 Leisten) Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundum vſū  romanum incipiunt feliciter  … Sign. b celi capere nō poterant tuo gremio cō… Endet Bl. 124a Z. 4 … ac deī‑ceps vitare peccata valeam tua gratia dirigente. Qui viuis et regnas  deus in ſecula ſeculorum. Amen.  Ces preſentes heures furent acheuees le xx. iour doctobre M.CCCCquatreuingtzneuf pour Anthoine verard librarre demourant a paris ſur  le pōt noſtre dame a lenſeigne de ſaīt  iehan leuangeliſte ou au palais au mier pilier ou on chante la meſſe de  meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 124b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Tenschert (Digitalisat). Évora BP (Mikrofilm).
Anm. Bilder: A Aderlassmann (franz.); A2b Gral/Maß der Wunde Christi; a Engelsturz; a4b Erschaffung Evas; a5a Mariae Verkündigung (zweizonig, AVE.GRACIA.PLENA.); b2b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, Joachim u. Anna, zweizonig) AD.LAVDES.; b8b Chr. Geburt, AD. PRIMAN (zweizonig); c3a Hirten, AD. TERCIA. (zweizonig); c5a Magier AD SEXTAM (zweizonig); c7a Darbringung, AD.NONAM; d Kindermord AD. VESPERAS; d5a AD. CONPLETORIV. Krönung Mariens; f b David zu Pferde (.DOMINE NE IN FVRORE TVO AR); g4b Tumba (.PRO DE. AVNCIIS AD VESPE); aa Heraklius (m. Kreuz); aa3a Hl. Geist, Brunnen,  .DOMINE LABIA MEA APERI; ;f7b Letania.
Bohatta: Horae I 533. Winn: Vérard H-7. IBPort 901. ISTC ih00362300. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 6.
Évora BP.  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13113 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1489–1508). Darin: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Marcellam, franz. Paris: Antoine Vérard, 20.II.14
89
90
140 Bl. [a]abaaaa–hh⁸iiāāA–D⁸E m. Norm p. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4*:84G. 11+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Petit almanach pour xx. ans  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a Hlzs.  α Ianuarius  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 18 Septiꝯ exāguis vir oſꝯ denꝯ vt āguis  Bl. 9a m. Sign a Le pꝛologue de la table de ces pꝛe‑ſentes heures.  [³]Inſi que teſmoigne ſaīt hieroſme en vne eſpitre laquelle il ennoye a dame marcelle. Il neſt  tiens plus doulz ne plus … Bl. 9b Z. 17 Premieremēt en la figure ſignee ꝑ a  a Il eſt eſcript en yſaye.  … Tab. endet Bl. 24b Z. 22 … de paradis et demourera eternellement.  Bl. 25a m. Sign. aa u. Norm p (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum et verbum erat  apud deum et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. aa . Sācta et immaculata virginitas  … Bl. 96b Z. 12 Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundum vſum Pictaue. expliciūt  feliciter  … Endet Bl. 140a Z. 4 … ac deinceps vitare peccata valeam tua gratie dirigente. Qui viuis et regnas  deus in ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces preſentes heures furent achenees le  .xx. iour de feurier Lan MilCCCC.quatreuingtzneuf pour anthoine verard libꝛaire demourant a  paris ſur le pont noſtre dame a lenſeigne ſaint iehan leuāgeliſte ou au pa‑lais au pꝛemier pilier deuant la cha‑pelle ou on chante la meſſe de meſſei‑gneurs les pꝛeſidens  Bl. 140b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Angers BMun (Mikrofilm).
Anm. 1. Zur Ausg. vgl. Winn in Bulletin du bibliophile 1991 S. 299–330.
Anm. 2. Zur Tab. und deren Entsprechung im Text der Kopfleisten der Lagen a–e vgl. Winn in Papers of the Bibliographical Society of America 87(1993) S. 337–362 (m. Edition des Hieronymus-Textes).
Anm. 3. Bilder: 1a Aderlassmann (franz.); 2b Gral/Maß der Wunde Christi; aa Engelsturz; aa3a (2. Reihe) AD LAVDES, zweizonig Anna u. Joachim/Heimsuchung; ddb zweiz. Magier AD SEXTAM; dd4a Darbringung AD. NONAM; dd6b Kindermord; ee2a Krönung Marias; ee5a David  .DOMINE NE IN FVRORE TVO AR; ff7a Tumba; āā Heraklius; "aa2"a (=aa3a) Pfingsten.
Reproduktionen: Angers BMun (Digitalisat).
Winn: Vérard H-9. CRF V 443. ISTC ih00357050.
Angers BMun
(Bl. 28, 29 u. 41–56 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13114 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Jean Du Pré, 1490. 
120 Bl. [A]BCa–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. Typ. 5:90G, 6:112G, 19:83G, 23:66G, 24:102G. Vereinzelt Min. f. Init. Leisten. 19 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II. Schwarz, rot, blau u. grün gedr.
Bl. 1a (in roten Leisten) DrM, grün  rot Ces pꝛeſentes heures a luſaige de rōme ont eſte  impꝛimees a paris ꝑ Iehan du pꝛe demourāt en la  grāt rue ſaint iaques a lenſeigne de deux ſignes  Lan mil quatre cens quatre vingtz ⁊ dix.  (Leiste, grün)  Bl. 1b leer. Bl. 2a (Leiste, blau) Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8a Specialis ſalutatio ad beatam virginem mariam  [²]Ve ancilla trinitatis. … Bl. 8b (in 2 Leisten, grün) Hlzs., rot (Engelsturz)  3 Hlzs., rot u. grün  Bl. 9a m. Sign. B (in 4 Leisten, blau u. rot), Hlzs., blau, daneben schwarz Initiū ſcī euāgelii ſecundū iohannē. Gloria tibi domine.  [³]N pꝛincipio  erat verbū  ⁊ verbū erat  apď deū: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apud deū. … Sign. C quia expedit vnum hominem moꝛi pꝛo  … Endet Bl. 119a Z. 15 … me liberes et pꝛote‑gas a penis inferni. et participē me fa‑cias celeſtiū gaudioꝛum. Pꝛeſtante eo‑dem domino noſtro ieſu criſto. Qui vi‑uit et regnat in ſecula ſeculoꝛū. Amen:  Bl. 119b Almanach pour vingt ans  … Bl. 120a Aderlassmann  Bl. 120b, rot, Hlzs. (Gral/Maß)  Ceſt la meſure de la playe de nrē ſaulueur 
Vorlage: Bloomington LillyL (Einzelfotos).
Anm. 1. Rauch (Genève) 3 (1953) Nr 24.
Anm. 2. Bilder: A8b Engelsturz; B4b Beweinung Christi; B7b Kreuzigung; B8b Komposition m. Inschr. Aue gratia plena dns tecu; a6a Heimsuchung; b4b Kreuzigung; b6a Christi Geburt; b7a Maria/Pfingsten; c2a Verkündigung d. Hirten; c4b Magier; c7a Darbringung; db Flucht; d5b Krönung Marias; fb David u. Goliath; g3b Lazarus u. Reicher; i4b Trinität; i7b Wurzel Jesse; k6b Christophorus; m8a Aderlassmann (Kupferplatte); m8b Gral oder Maß der Wunde Christi;Letania f7a
C 3100. Bohatta: Horae I 543. 679. Claudin I 251. Ce³Suppl H-365a. Pr 8047. BMC VIII 36.IA 39829. ISTC ih00365500.
Bloomington LillyL. London *BL
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13115 Horae. Darin: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Marcellam, franz. Paris: Antoine Vérard, 20.VII.1490. 
4+? Bl. ?+ē⁸⁽⁾. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4*:84G.
Bl. [1]a m. Sign ē Le prologue de la table de ces preſentes heures.  [³]Inſi que teſmoigne ſaint iheroſme en vne eſpitre lalle  il enuoye a dame marcelle.  Il neſt riens plus doulz ne plus plaiſant … Bl. [4]a Ces p⁊eſentes heures furent acheuees le  .xx. iour de  . Juillet  .Mil.CCCC.quatre vingtz et dix. pour  Anthoine verard libraire demourāt  a paris ſur le pōt noſtre dame a lenſeigne de ſaint iehan leuangeliſte ou au  palais au premier pilier ou on chante  la meſſe de meſſeigneurs les ſidēs  Bl. [4]b Z. 1 Mais pource que le vray ꝓphete michee pꝛophetiza … Bricht ab Z. 22 … Par quoy ſont figu-rez lesiuifz qui cheurent a la reuerſe 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Möglicherweise Probe- oder Fehldruck m. Teilen der Tab. u. Passio. Eine vollständige Ausgabe m. diesem Druckdatum ist nicht bekannt.
Anm. 2. Zur franz. Übersetzung der Tabula vgl. Nr13113 Anm. 2.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 540. Lacombe 20. Macfarlane 201. Winn: Vérard H-14. Pell 5853d–g. CIBN H-259. ISTC ih00325700.
Paris *BN (4 Bl., davon 2 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13116 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Jean Du Pré, [nicht vor 1492(?)]. 
120 Bl. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 24:102G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Tit. Hore ad uſum romanum Io de Prato  Qui aura vouloir dacheter  ces heures faictes en Ianvier  … Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a Petit almanach pour xx ans  … Bl. ?b Hlzs. (Pfingsten), darin Ad matutinas  de ſancto ſpiritu   … Bl. ?a Z. 19 … Lec  .vii  [²]piritus meus attenuabitur: dies  mei bꝛeuiabuntur:
Vorlage: Bibliothèque de feu Édouard Rahir VI Nr 1713 .
Anm. 1. Bilder: seitenfüllend, zweizonig, m. Inschrift: Metalls.: Johanneshaupt/David u. Goliath; Kreuzigung/Kreuztragung; Pfingsten/Taufe, wie in Nr mf163 verwendet — halbe Seite: Pietà; Verkündigung; Heimsuchung; Geburt; Magier; Darbringung; Flucht; Krönung Mariens; Enthauptung Johannes d. Täufers; 3 Lebende und 3 Tote; vgl. Desjardin I 95 u. 109.
Anm. 2. In dem auf dem Titelbl. abgedruckten Gedicht ist die Adresse Jean Tréperels „le pont nostre dame a limaige de saint laurens“ enthalten, so dass eine Beteiligung dieses Druckers oder Verlegers zu vermuten ist.
Claudin I 250–251. Claudin II 151. ISTC ih00370550.
Ehem. Rahir (Paris) (Perg. 3 Bl. fehlen).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13117 Horae ad usum Romanum (Almanach 1492–1508). Paris: Jean Morand für Geoffroi de Marnef, 12.II.14
92
93
112 Bl. AAaBa–l⁸. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:100G, 6:63G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 126).
Tit. m. Sign. A VM  Hoꝛe ad vſum romanum.  Bl. 1b Armanach pꝛo xvii. annis.  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a Ianuarius habet dies xxxi.  Luna vero xxx.  … Bl. 13b Hlzs. (Johannes/Marter), darin  Initium ſancti euan‑gelii ſecundum Iohan‑ Bl. 14a nem. Gloꝛia tibi domine.  [³]n pꝛinciꝑio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deum. ⁊ deus erat ver‑bū Hoc erat in pꝛincipio apud deū  Oīa … Sign. b Hlzs. (Judaskuss), darin Paſſio domini noſtri ie‑… Endet Bl. 112a Z. 8 … et que ie puiſſe mourir en voſtre  ſaincte foy: et finablement paruenir a la  gloire eternelle/ auec tous les ſainctz et  ſainctes de paradis. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de rome furent acheuees a Paris par Iehan  mo­ꝛand: le xii. iour de feburier. Lan mil  CCCC.iiiixx. et xii. pour Ioffroy de  marnef libꝛaire/ demourāt au dit lieu en  la gꝛāt rue ſaint Iaques a lenſeigne du  pellican.  Bl. 112b leer.
Vorlage: Graz UB (Einzelfotos, Digitalisat).
Anm. 1. Tit auch ohne Sign. (z. B. Perg.-Ex. New York MorganL); Bl. 17a auch ohne Sign. (z. B. Ex. Graz UB).
Anm. 2. Bilder: 2b Aderlassmann; Aa5b Johannes im Marterkessel; B Judaskuss; B8b Wurzel Jesse; a Mariae Verk., zweizonig; a6b Heimsuchung (Maria u. Elis.), zweizonig, AD LAVDES; b5a Kreuzigung DE.CRVCE; b6b Maria/Pfingsten DE SCTO SPV; b7b Christi Geburt AD PRIMA; c2b Verk. Hirten AD.TERCIAM; c5a Magier AD.SESTAM, c7b Darbringung AD NONAM; d2a Flucht AD.VESPERAS; d6a Krönung Marias AD COMPLETORIVM; f2a David u. Goliath SALM9 DAVID; f7b Letania; g4b 3 Lebende; g5a 3 Tote; i5b Trinität; l5a Gregorsmesse; Leisten z.T. mit Buchstaben "durchgezählt.
Reproduktionen: Graz UB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 554. 556. 557. Lacombe 27. Claudin II 209–210. Ce³ H-371 u.Suppl. Pell 5893. CIBN H-224. Davies: EFB 262. Pollard: MorganL 568. 569. ISTC ih00371000.
Graz *UB
(Bl. 9–16 fehlen). New York *MorganL (2 Ex., davon 1 Perg.). Paris *BN (Perg.). Washington (D.C.) *LC (Perg. Bl. 1 fehlt. Mit Rasur d. Impressums ).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
114 Bl. [A⁸B]Ca–hA–C⁸[D⁶]. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:100G, 6:63G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Sequitur reſidnū dicti almanach  Bl. 2b (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Ianuier a xxxi. iours. La lune xxx.  … Bl. 9a Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti enangelii ſecundum Iohannem.  Bl. 9b Gloꝛia tibi domine.  [²]n pꝛincipio erat verbum et verbu  erat apud deum. et deus erat ver‑bū. Hoc erat in pꝛincipio apud deu Oīa  … Bl. 13a m. Sign. C u. Norm a Hlzs. (Judaskuss), darin Paſſio domini noſtri ie‑ſu criſti ſecundum Johēm.  … Sign. a [⁸]Omine labia mea ape‑… Bl. 76b Z. 11 … indui ⁊ pa‑radiſi amenitate cōfoueri iubeas. Qui  cum patre. Pater n. Aue maria.  A la louenge/ honneur/ vertu/ ⁊ gloire de noſtre ſeigneur: ont eſte imprimeez  a Paris ces ptes heures a luſaige Dāgers/ ou ſont pluſieurs deuotes oroiſōs.  Pour Englebert de marnef demourant  au pellican. et Iehan alixandꝛe libꝛaire  de luniuerſite Dangers. le vii. iours de  mars. Lan mil.iiii.c.iiii.xx. ⁊ douze.  Bl. 77a m. Sign. h De ſancto mauricio. ān:  Hec ſacra legio cum ſanctis angeloꝛum  legionibus … Endet Bl. 114b Z. 19 … ſi quid dignum  laude egi pꝛopitius repice ⁊ quod negligenter actum eſt clementer ignoſce.  Qui viuis. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 2b Aderlassmann; B1 Johannes; C Judas-Kuss; C8b Wurzel Jesse; a zweizonig Verkündigung; a6b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth), zweiz., AD LAVDES; b4a Kreuzigung, DE.CRUCE, zweiz.; b5a Maria/Pfingsten, DE SCTO SPV, zweiz.; b6a Christi Geburt, AD. PRIMA, zweiz.; c Hirten, AD.TERCIAM, zweiz.; c3a Magier, AD.SESTAM, zweiz.; c5a Darbringung, AD NONAM, zweiz.; c7a Flucht, AD.VESPERAS, zweiz., d2b Krönung Mariens, AD.COMPLETORIVM, zweiz.; d5b David u. Goliath, SALM9 DAVID, zweiz.; e8b 3 Lebende; f 3 Tote, A Gottvater m. Christus am Kreuz; C5a Gregorsmesse; ; Letania e3a.
H 8831. Bohatta: Horae I 14. Girard: Rouen 87. Pell 5839. CIBN H-191. ISTC ih00338700.
Manchester RylandsL
(Perg. def.). Paris *BN (Perg. Bl. 1 fehlt). Tours BMun†.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13119 Horae ad usum Romanum. Paris: Laurent Philippe, 10.VII.1493. 
106 Bl. a⁸b¹⁰c–n⁸. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:112G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. a.i Ianuarius habet dies  xxxi. Luna  .xxx  … Bl. 9b Z. 13 xiii   a  ſilueſtri pape  Nox habet   De ſācto marculfo  O marculfe … Bl. 10b Paſſio domini noſtri ieſu chꝛiſti  Secundum Iohannem  [³]Greſſus eſt ieſus cū diſcipulis ſuis trans toꝛꝛētē cedꝛon  … Bl. 15b Hlzs. (Johannes/Marter), daneben Z. 13 Initiu ſctī  euāgelii ſe‑cūdū Iohē  Gloꝛia tibi  domine.  [²]N pꝛīcipio  erat verbū ⁊  verbū erat  apud deū et  deꝯ erat ver Bl. 16a bū Hoc in pꝛincipio apud deū. Omnia … Bl. 18b Z. 16 Hoꝛe intemerate beate marie  virginis ſecundum vſum Romane curie incipiūt feliciter.  Par Laurens phelippe  Bl. 19a m. Sign. c.i (in 3 Leisten) 2 Hlzs. (Strahlenkranzmadonna u. Verkündigung)  [³]Omīe labia mea aperies [¹]t os  … Sign. d.i uerſa pecoꝛa ſerpentes ⁊ volucres pē… Endet Bl. 101b Z. 2 … ⁊ ꝓtegas a penis inferni ⁊ participē me  facias celeſtiū gaudioꝛū. Pꝛeſtante  eodem do noſtro ieſu chꝛiſto. Qui  viuit et regnat in ſcľa ſcľoꝝ. amen.  Senſuiuent pluſieurs deuotes  louēges … Bl. 106b Z. 8 Me pꝛeſente a mon ſauuemēt  Impꝛimees a Paris furent ces  pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme  par Laurēs philippe demouꝛant en  la rue de galande deuāt ſainct blaiſe le dixieſme iour de iullet mil cccc.  quatre vingz et treze 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. Bilder: bii (Apostel) Gefangennahme; b7b Johannes im Marterkessel; c.i nebeneinander Maria im Strahlenkranz, Mariae Verk.; c6a Heimsuchung (Maria u. Elis.); d.iiii Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Anbetung Magier; d8a Verk. an die Hirten; e.ii Chr. Geburt; e.iiii Darbringung; e6a (Kindermord) Flucht; f.i Krönung Marias; g.iiii.b David m. Harfe; h6b Tod, daneben Leiste ESPOIR. EN DIEV; k5b Trinität/Gnadenstuhl; k7b Beweinung Christi; m.iiii Gregorsmesse u. zahlr. kleine /// h ii Letania
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3089. Bohatta: Horae I 563. 564. 570. Pr 8292. BMC VIII 188.IA 40633. ISTC ih00374200.
London BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
112 Bl. A–O⁸ m. Norm C. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. Rubr. γ. 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a ⁌ Ianuarius hz dies  .xxxi. Luna xxx  … Bl. 9a m. Sign. B u. Norm C Hlzs. (Johannes/Patmos)  ⁌ Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deum: et deus  erat verbū. Hoc erat in pꝛinci Bl. 9b pio … Sign. C et vos credatis. Facta ſūt enim hec vt  … Endet Bl. 112a Z. 5 … nō valemus  genitricis filii tui domini noſtri inter‑ceſſione ſaluemur. Per chꝛiſtum domi‑num noſtrum. Amen.  ⁌ Ces pꝛeſentes heures a luſaige  de cambꝛay furent acheuees a paris le  vingtſizieme iour de feburier Lan mil‑le quatre cens quatre vingz et quatoꝛze  Pour iohannes de campis libꝛaire de‑mourant a cambꝛay en la rue tauiau  Bl. 112b leer.
Vorlage: London BL (Einzelfotos).
Anm. Bilder: b Johannes auf Patmos; C5b Kreuzigung; C7b Maria/Pfingsten; D b Mariae Verkündigung; E2b (Heimsuchung /Maria u. Elis.); E8b Chr. Geburt AD.PRIMAN; F3a Hirtenverkündigung; F5a Anbetung Magier; F7a Darbringung; G Flucht; G4b Krönung Marias; G6b David m. Inschr.  .DOMINE NE IN FVRORE TVO AR; I2b Tod u. Bischof; M8a Trinität/Gnadenstuhl; Letania H4a.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
ISTC ih00341700.
London *BL
(Bl. 1, 2, 7 u. 8 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13121 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1495–1508). Paris: Michel Toulouse, 3.III.[nicht nach 1496]. 
88 Bl. a–l⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:108G, 4:80G. Init. i. Rubr. ε. 11 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM IIIa. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign.  .a. (in 2 Leisten) DrM, schwarz u. rot  schwarzrot Ala louenge de dieu de ſa treſſaincte et gloꝛieuſe mere ⁊ a ledificatōn  de tous bōs catholiques furēt cōmēces  ces pꝛeſētes heures par Michiel tho‑loze demoꝛāt a ꝑis aumōt ſainct ylaire  a la coꝛne du cerf Le tieꝛs Iouꝛ de mars  Bl. 1b rot Almanac pour xiiii. an.  … Bl. 2a m. roter Sign. a.ii., rot Ianuariꝯ habet dies xxxi. luna xxx  … Bl. 6b Hlzs.  rot Iniciū ſcī euāgelii ſcďm Iohē.  schwarz [²]N pꝛīcipio erat verbū: ⁊ ꝟbu  erat apud deū et deus erat ꝟbu  Hoc erat in pꝛīcipio apď deū. Oīa … Sign. b euāgeliū oī creature Qui crediderit ⁊  … Bl. 14b Hlzs.  schwarzrot Incipiūt ho‑re ītmerete virginis Marie ad  vſū Pariſiēſem  Bl. 15a (D)Omīe labia mea aꝑies [¹]t os meū ānūciabit laudē tuā … Endet Bl. 88b Z. 17 … Et en teſmoing de ceſte feſſiō  ⁊ ꝓteſtaciō ⁊ en ďſpit ď lēnemy dēfer ie  voꝯ offre le credo ou toute verite ſe cōtient Et voꝯ recōmande mō ame ma  foy ma vie ⁊ ma moꝛt Amen  (D¹) (E¹) (O¹) (G¹) (R¹) (A¹) (T¹) (I¹) (A¹) (S¹)  Laus deo 
Vorlage: Original .
Zur Datierung vgl. Renouard: Imprimeurs.
ISTC ih00352400. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 27.
*Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13122 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1493–1508). [Paris]: Etienne Jehannot, [um 1497]. 
100 Bl. ABc–kAB⁸C m. Norm p. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. Rubr. γ. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. A Ieſus ſoit en ma teſte et en mon enten‑dement  Ieſus ſoit en mes yeulx et en mon re‑gardement  … Z. 15 M E Iehannot  Bl. 1b Almanath  … Bl. 2b Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. B Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundū  Iohannem. Glīa tibi domine  [³]N pꝛincipio erat verbū et verbum erat apud deum. et deus  erat verbū Hoc erat in pꝛinci Bl. 9b pio apud deum. Omīa … Sign. c ceperunt veſtimenta eiꝯ ⁊ fecerūt quat‑… Bl. 18b Z. 14 Seruitium hoꝛarū beatiſſime vir‑ginis marie ſecundum vſum Pariſie  incipit feliciter.  … Endet Bl. 100b Z. 11 Pꝛeſtante eode  domino noſtro ieſu chꝛiſto Qui cu pa‑tre et ſpiritu ſancto viuis et regnas in  ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter  Aue maria  Opuſculum hoꝛarum beatiſſime  virginis marie. Per Stephanum iehānot in artibus magiſtrum impꝛeſſum  Explicit feliciter 
Vorlage: Original. Wellesley C (Teildigitalisat).
Anm. Bilder: A2b Aderlassmann; B Johannes auf Patmos; B4b Kreuzigung; c3a zweizonig (alle folgenden) Mariae Verk.; d5b Heimsuchung AD LAVDES; e3a Kreuzigung DE.CRVCE; e4a Maria/Pfingsten DE SCVTO SPV; e5a Chr. Geburt AD.PRIMA; e8a Hirtenverk. AD.TERCIAM; f2b Magier AD. SESTAM; f4b Darbringung AD NONAM; f7a Flucht AD.VESPERAS; g2b Krönung Marias AD. COMPLETORIVM; g5c David u. Goliath SALM9 DAVID; h7a 3 Tote; A Trinität.
Bohatta: Horae I 222. Ce³ H-352. Bohatta: Parma 182. ISTC ih00352000.
Wellesley *C (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13123 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). Paris: Etienne Jehannot, [um 1497/99]. 
96 Bl. a–m⁸ m. Norm Rō. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. Rubr. γ. 15 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. a Ieſus ſoit en ma teſte et mō entēdemēt.  Ieſꝯ ſoit en mes yeulx ⁊ mō regardet  … Z. 18 M. E Iehannot  Bl. 1b ⁌ Almanach pour xx ans  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Ianuarius hz dies xxxi. lu  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No E Iehan In no cens fut  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm Rō Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundu  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbū et ver‑bum erat apud deum: et deus  erat verbū. Hoc erat in pꝛinci‑ Bl. 9b pio apud deum. Omnia … Sign. c ceperunt veſtimēta eius ⁊ fecerūt quat‑… Endet Bl. 96b Z. 12 … a moꝛtifera peſte coꝛ‑poꝛis et anime liberemur. Per dominu  noſtrum ieſum chꝛiſtum filium tuum  Qui tecum viuit et regnat in vnitate  ſpirituſſancti deus. Per omnia ſecula  ſeculoꝛum. Amen.  ⁌ Seruitium hoꝛaru beate marie virginis Pariſius impꝛeſſum.  Explicit. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann, franz.; b Johannes auf Patmos; b4b Kreuzigung; c3a Verkündigung; d3b Heimsuchung; e Kreuzigung (Wdh.); e2a Maria/Pfingsten; e3a Christi Geburt; e5b Hirtenverk.; e7b Magier; f b Darbringung; f3b Flucht; f6b Krönung Marias; g5b David tut Buße; g6b Tod u. Bischof; k5a Trinität/Gnadenstuhl; h2b Letania.
Bohatta: Horae I 441. Pr 8344. Bod-inc H-173. ISTC ih00401300.
Oxford Bodl (Perg. Bl. 82, 86 u. 87 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13124 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris: Etienne Jehannot, um 1497/99]. 
96 Bl. A–M⁸. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 4:84G. Zahlr. Hlzs./Metalls., dar. 1 Wdh. DrM I.
Tit. m. Sign. A DrM  Hoꝛe ad vſum romanum  Bl. 1b Almanach pour xx. ans  … Bl. 2b Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. B Hlzs.  Initium ſancti euangelii ſecundū  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deum: et deus  erat verbū … Bl. 18b Z. 13 Seruitium hoꝛarum beatiſſime  virginis marie ſecundum vſum  Romanum/ incipit feliciter  Bl. 19a Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aꝑies [¹]t  os meū annunciabit laudem … Sign. D me laudare te virgo ſacrata da michi  … Endet Bl. 96b Z. 11 … Pꝛeſtante eodem domīo no‑ſtro ieſu chꝛiſto. Qui cum patre ⁊ ſpiri‑tu ſancto viuis ⁊ regnas in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria  Opuſculū hoꝛarū beatiſſime vir‑giais marie ſecundu vſum romanum  explicit feliciter 
Vorlage: GW-Manuskript.
ISTC ih00392150.
Neustadt *ehem. K.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13125 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). Paris: Etienne Jehannot für Jean Petit, [um 1497/99]. 
96 Bl. A–M⁸ m. Norm Rō. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 8:ca.100G, 4:84G. Rubr. γ. 15 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I.
Tit. m. Sign. A DrM  Hoꝛe ad vſum Romanum  M E Iehannot.  Bl. 1b ⁌ Almanach pour xx ans  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a Ianuarius hz dies xxxi lu xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De no E Iehan In no cent fut  Bl. 9a m. Sign. B Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecūdum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud deum ⁊ deus  erat verbū Hoc erat in pꝛinci Bl. 9b pio apud deum Omnia … Sign. C ceperunt veſtimēta eius ⁊ fecerūt quat … Bl. 18b Z. 14 Seruitium hoꝛarum beatiſſime  virginis marie ſecundum vſu  Romanum/ incipit feliciter.  Bl. 19a Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies [¹]t  os meum annūciabit … Endet Bl. 96b Z. 12 … a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime liberemur. Per dominu  noſtrum ieſum chꝛiſtum filium tuum.  Qui tecū viuit et regnat in vnitate ſpiritus ſācti deus Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen  ⁌ Seruitium hoꝛarū beate marie virginis Pariſius impꝛeſſum pꝛo Iohāne  Petit l bꝛario Explicit. 
Vorlage: München SB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann, franz.; B Johannes auf Patmos; Kreuzigung; C3a Mariae Verkündigung; Heimsuchung; E a Kreuzigung (Wdh.); E2a Maria/Pfingsten; E3a Chr. Geburt; E5b Hirtenverk.; E7b Magier; F b Darbringung; F3b Flucht; F6b Krönung Marias; G5b David tut Buße; H6b Tod. u. Bischof; K5a Trinität/Gnadenstuhl.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink H-341. ISTC ih00392200.
München *SB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13126 Horae ad usum Romanum (Almanach 1493–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Denis Roce, [um 1497/99]. 
96 Bl. [a]b–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 4:84G. Rubr. γ. 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 153).
Tit. (in 2 Leisten) VM  Heures a luſaige de romme  Bl. 1b Almanach  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Johannes/Patmos)  ⁌ Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum erat apud deū: ⁊ deus erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio  Bl. 9b apud deū. Omnia … Sign. c acceperunt veſtimēta eius et fecerunt   … Bl. 18b Z. 14 Seruitium hoꝛaꝛum beatiſſime  virginis marie ſecūdum vſum  romanum incipit feliciter.  Bl. 19a Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aꝑies [¹]t  os meum annūciabit … Endet Bl. 96b Z. 10 … ⁊ participem me facias celeſtiū  gaudioꝛu. Pꝛeſtante eodem domīo no‑ſtro ieſu chꝛiſto. Qui cum patre ⁊ ſpiri‑tu ſancto viuis ⁊ regnas in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria  ⁌ Heures a luſaige de romme Im‑pꝛimees au coꝛnet. Pour Denis roſe de‑mourāt en la rue ſaint iaques a lenſei‑gne ſaint martin.   D   R 
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
Anm. Aderlassmann (franz.); b Johannes auf Patmos; b4b Kreuzigung; c3a Mariae Verkündigung; d3b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e1 fehlt (Ad matutinas de cruce); e2a Maria/Pfingsten; e3a Geburt; e5b Hirtenverkündigung; e6b (zweizonig:) Magier AD. SEXTAM; f b Darbringung; f3b Flucht; f6b Krönung Mariens; g5b David tut Buße; h6b Tod u. Bischof; h5a Trinität/Gnadenstuhl — h2b Letania.
Bohatta: Horae I 457. ISTC ih00392300.
Wolfenbüttel *HerzogAugustB (Bl. 8, 33 u. 40 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13127 Horae ad usum Redonensem (Rennes) (Almanach 1489–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Pierre Regnault in Caen, [um 1497/99]. 
96 Bl. a–ii–l⁸ m. Norm Re. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 4:84G. Rubr. γ. 16 große, dar. 2 mal dies. Wdh., und zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 7).
Bl. 1a Hlzs. (Kreuzigung)  Hoꝛe beate marie virginis.  Incipiunt feliciter.  Bl. 1b Almanach pour  .xxi. ans.  … Bl. 2b Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Johannes/Patmos)  ⁌ Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum  et verbum erat apud deum  et deus erat verbum. Hoc  Bl. 9b erat in pꝛiucipio apud deum. Omīa … Sign. c iudeoꝛum. Reſpondit pylatus. Quod  … Bl. 18b Z. 20 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecun‑dū vſum Redone incipiūt feliciter.  … Endet Bl. 96a Z. 11 … a moꝛtifera pe‑ſte coꝛpoꝛis ⁊ anime liberetur. Per dm  ⁌ Cy finent les heures a luſaige  de Renes Impꝛimees pour Pierre Re‑gnault libꝛaire de luniuerſite de Caen.  Bl. 96b in 3 Leisten VM  Pierre   Regnault 
Vorlage: Rennes BMun (Mikrofilm). Solesmes Abt (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Bl. 1a Kreuzigung; 2a Aderlassmann, franz.; b a Johannes auf Patmos; 11b Kreuzigung (Wdh.); c3a Mariae Verkündigung; c6a/22a Heimsuchung; d4b Kreuzigung (Wdh.); d6b Maria/Pfingsten; d7b Chr. Geburt; b Hirtenverk.; a Magier; b Darbringung; f b Flucht; f3b Krönung Marias; g b David tut Buße; g 7?bTod u. Bischof; i a (73a) Trinität/Gnadenstuhl — g4b Letania.
Reproduktionen: Rennes BMun (Digitalisat).
Delisle: Caen 213. CRF V 444. ISTC ih00357140.
Rennes BMun
(Perg. Bl. 3, 6, 24, 73, 74, 79 u. 80 fehlen). Solesmes Abt (Perg. 2 Bl. fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
96 Bl. a–m⁸. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. Rubr. γ. 14 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. a Hlzs.  Ianuarius habet dies  .xxxi. Lu‑na vero  .xxx.  … Bl. 13a Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate  Auxiliatrix ſis michi trinitas ſan‑cta. Deus in nomine tuo leuabo manꝯ  meas. … Bl. 15b Z. 19 Hoꝛe intemerate beate marie virginis ſecundum vſum ſarum  Bl. 16a (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omīe labia mea aperies [¹]t  os meū annūciabit laudē tuā  … Sign. c ſtri pꝛobauerunt et viderunt opera mea  … Endet Bl. 96b Z. 9 … Et poſt huius vite cur‑ſum ad gaudia ducat electoꝛum ſuoꝛū  benigniſſimus paraclitus. Qui cu patre et ſpiritu ſancto viuit et regnat de‑us per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. 1. Bilder: b5a Trinität/Gnadenstuhl; b8a zweizonig: Verkündigung/Sündenfall; c5a Heimsuchung, zweiz. AD LAVDES; d7a Kreuzigung, zweiz. DE CRVCE; d8a zweiz. Chr. Geburt AD PRIMA; c3a zweiz. Hirtenverk. AD. TERCIAM; c5a zweiz. Magier AD. SESTAM; c7a zweiz. Darbringung AD NONAM; f zweiz. Flucht AD. VESPERAS; f3a zweiz. Krönung Marias AD. COMPLETORIVM; g3a zweiz. David u. Goliath (?) SALM9 DAVID.; h6b 3 Lebende AD.VESPERAS.MO; h7a 3 Tote; l8b zweiz. Kreuzigung DE.CRVCE;
Anm. 2. Vgl. Schutte, Valerie: Representing Future Sovereignty: Books and Manuscripts Related to Prince Arthur Tudor. In: Journal of the Early Book Society 22(2019) S. 93–112.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3136. Duff-Hellinga 187. Pollard-Redgrave² 15881. Pr 8367. BMC VIII 197.IA 40910. ISTC ih00422300.
London BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
112 Bl. A–Cd–o⁸. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 9:83G m. Einsprengungen . Init. b. Rubr. γ. Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. A Hlzs.  Menſis ianuarii hz dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx  … Bl. 12 u. 13 unbekannt. Bl. 14a Et vidimus gloꝛiam eius: gloꝛiā quaſi vnigeniti a patre … Z. 14 Secundum Lucam  Hlzs., daneben [²]N illo tempore Miſſus eſt  Gabꝛiel … Sign. C viſitaſti ſanum et incolnmem ad pꝛin… Bl. 24b Z. 16 Hoꝛe beate marie virginis  ſecundum vſum. Sarum.  … Endet Bl. 112b Z. 10 … quo immortalitatis indui et paradiſi amenitate confoueri  iubeas. Qui cum patre. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. In dem einzigen überlieferten Ex. sind nur einige kleine Hlzs. erhalten. Es ist nicht zu erkennen, ob der Druck auch mit blattgroßen Bildern ausgestattet war.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
Pollard-Redgrave² 15881.3. Pr 8486. Bod-inc H-189. ISTC ih00422500.
Oxford Bodl (Perg. Bl. 12, 13, 25, 30, 32–41, 43–46, 48, 49, 76, 77 u. 97–104 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13130 Horae, niederdeutsch. Seven tyden (Almanach 1500–1520). Paris: [Johann Philippi, nicht vor 1500]. 
154 Bl. [ab]a–q⁸r¹⁰. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:52G, 5:84G. Init. a, b, c. Min. f. Init. 14  Hlzs. DrM IIb. Rotdr.
Tit. (ohne Leisten) DrM  rot De ſouen tyde vnſer leuē vꝛouwen. De ſouen pſalmen.  De villige mit mēnichfoldighē  ſchonen anderen beden. alze dan  dat regiſter vth wyſet.  Bl. 1b (ohne Leisten) rot In deſſer tafel vint me den tal voꝛ  .xxi. iar.  … Bl. 2a, rot (I²)Anuarius de erſte maen-te hefft  .xxxi. dage.  … Bl. 14a, rot Dyt is dat Regiſter deſſes boekes.  schwarz Int erſte dat kalender.  … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung), darin Aue Maria gratia plena dominus tecum.  Bl. 17a m. Sign. a, rot Hir beghinnen de ſouē tyde vnſer leuen vrouwen to dudes. P.  schwarz Domine labia mea aperies.  (h)Ere opene myne lippen: vnde min munt  de ſchal kundighen  dyn loff. … Sign. b benedye ik dy in myneme leuēde.  … Endet Bl. 144a Z. 21 … des hyllighen gheiſtes in ewycheit. Amen.  Bl. 144b (ohne Leisten), rot Diſſe boke ſyn to paris ghe‑drucket vp de oſterſche ſpꝛake v  ſyn to lubeke to kope bi dem mar‑kede otte vp dem oꝛde v den widen kramboden  Bl. 145a m. Sign. r, rot Hyr volghet na de gheloue v  de ghemene bicht. Nu ſeghene dy  vnde ſpꝛeck.  ✠ schwarz In deme namē des vaders v  des ſones   amē. rot (I¹) schwarz ck arme ſundighe minſche  verſake … Endet Bl. 154a Z. 6 … v ſettē my dar noch‑achtige bote voer de wil ik gher‑ne vnde vliteliken mit der gnaden  gades holdē vnde bidde iuw dat  gy god tru welike voꝛ my bidden  willen dat he my dar to ſtarke.  Bl. 154b leer.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
Anm. 1. Als Auftraggeber wird der Lübecker Buchführer Ghert (Gedort) Weghener (Wegerich, Wigerick) angesehen, vgl. Grimm in Archiv für Geschichte des Buchwesens 7(1967) Sp. 1573 Nr 589.
Anm. 2. Bilder: b8a Wurzel Jesse; b8a (zweizonig:) Mariae Verkündigung; a7b Heimsuchung, zweiz. AD LAVDES; b6b Geburt, zweiz. AD. PRIMA; c b Hirtenverkündigung, zweiz. AD.TERCIAM; c4a Magier, zweiz. AD. SESTAM; c6b Darbringung, zweiz. AD NONAM; c8b Flucht, zweiz. AD. VESPERAS; d5b Krönung Mariens, zweiz. AD. COMPLETORIVM; e zweiz. David u. Goliath SALM9 DAVID.; f3b 3 Lebende; f4a 3 Tote; h7a Gregorsmesse.
Borchling-Claussen 331A. ISTC ig00113190.
Wolfenbüttel *HerzogAugustB (Bl. 113 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
24 Zeilen
13131 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: [Antoine Caillaut] für Antoine Vérard, 8.I.14
88
89
116 Bl. [a]a–h⁸iaaA–D⁸E. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:82G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a Hlzs.  α Ianuarius  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 20 De. No. E. Iehan. In. no. cens. fut  Bl. 9a m. Sign. a (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum et verbum erat apud  deum: et deus erat verbum. Hoc erat in principio apud deum. Omnia … Bl. 12a Z. 10 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdum vſum romanum incipiunt feliciter.  … Sign. b ꝟ. Aue maria gratia plena ds tecū. Ge… Endet Bl. 114b Z. 8 … ie vous offre le Credo  ou toute verite ſe contient. Et vous recōmande ma foy ma vie et ma moꝛt. Amē  Credo in deum  Senſuit la table des ſuffrages et  oꝛaiſons cōtenuz en ces preſentes heures.  Et premierement.  Apres le lꝛalendier ſont quatre euangiles  … Endet Bl. 116a Z. 10 Cy fine la table  Ce preſentes heures furent acheuees  le viii. iour de ianuier lan Mil.CCCC  quatreuingtz et huit pour anthoine ve‑rard libraire demourāt a paris ſur le pōt  noſtre dame a lenſeigne de ſaint iehan le‑uangeliſte/ ou au palais au pꝛemier pilier  deuant la chapelle ou on chante la meſſe  de meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 116b VM 
Vorlage: Ferrara BCom (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 1a Aderlassmann (franz.), unten Leiste ESPOIR. EN DIEV; 2b Gral/Maß der Wunde Christi; a Engelsturz; a4b Erschaffung Evas; a5a zweiz. Mariae Verkündigung; b2a zweiz. Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); b7b AD PRIMAN zweiz. Geburt; c2a AD TERCIĀ Verk. d. Hirten; c4a AD SEXTAM Magier; c6a AD NONAM, Darbringung; c8a AD. VESPERAS Kindermord; d3b AD. CONPLETORIV.Krönung Mariens; e7a David zu Pferde; g Tumba; aa Kaiser Heraklius im Büßergewand m. Kreuz; aa2a Pfingsten DOMINE LABIA // Letania: f4a.
R 1541. Winn: Vérard H-5. IGI 4821. ISTC ih00359600.
Ferrara BCom.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13132 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, 21.II.14
91
92
104 Bl. a–n⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 17+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuariꝯ hz dies  .xxxi lūa  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No iehan innocens fut.  Bl. 9 u. Sign. c unbekannt. Endet Bl. 104b Z. 11 … ⁊ ꝑ‑ticipē me facias celeſtiū gaudioꝝ. Pꝛe‑ſtāte eodem domīo noſtro ieſu xo qui  cu patre ⁊ ſpiritu ſācto viuit ⁊ regnat  in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater no‑ſter. Aue maria. ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de  Rōme furent acheuees le  .xxi. iour de  feurier. Mil quatre cētz quatre vingtz  et  .xi. par Philippe pigouchet. libꝛaire  demourāt a Paris en la rue de laharpe 
Vorlage: Cambridge FitzwilliamM (Mikrofilm).
Anm. Bilder: erhalten: Aderlassmann, franz.; b.iiii Judas-Kuss; c.iii. Mariae Verkündigung; d.iii.b Heimsuchung; e.i. Kreuzigung; e.ii. Maria/Pfingsten; e.iii. Chr. Geburt; e5a Hirtenverk.; e7a Anbetung Magier; f.i. Darbringung; f.iii. Kindermord; f6a Krönung Marias; g6a David tut Buße; h 3 Lebende; 3Tote; i.ii.b Tisch d. Reichen/Lazarus; k8a Trinität/Gnadenstuhl; n.ii. Gregorsmesse; h.iii. Letania.
R 215. Bohatta: Horae I 549. ISTC ih00369800.
Cambridge FitzwilliamM (Bl. 9, 16, 17 u. 24 fehlen, Bl. 2 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13133 Horae ad usum Baiocensem (Bayeux) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet, um 1492]. 
96 Bl. A–M⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  Bl. 2a m. Sign. Aii. Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B.i. [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ꝟbū erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omīa … Bl. 16b Z. 22 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdum vſū Baiocenſem. incipiūt felici.  Sign. C (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omine labia mea aperies.  … Bricht ab Bl. 95b Z. 24 dens ſpiritum paraclitum diſcipulis ſuis 
Vorlage: Moskva GosB (Digitalisat).
Anm. Bilder: Aii. Aderlassmann; A8b Johannes im Marterkessel; B3b (O.i.b!): Judaskuss; C.i. Verkündigung; C6a Heimsuchung; D.iii. Kreuzigung; D4a Maria/Pfingsten, D5a Geburt; D8a Verkündigung an die Hirten; E.ii. Hl. 3 Könige (Magier); E.iiii. Darbringung im Tempel; E6a Kindermord; E8a Krönung Mariens; F6a König David; (G.iii. Letania); G6b 3 Lebende (Reiter); G7a 3 Tote; H1b Tisch des Reichen (Lazarus); I6b Gnadenstuhl (Trinität); M.i. Gregorsmesse (Metalls.).
Reproduktionen: Moskva GosB (Digitalisat).
Inventaŕ inkunabulov 320. ISTC ih00339480.
Moskva GosB
(Perg. Bl. 96 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13134 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, [um 1492]. 
100 Bl. A–I⁸KL–N⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B.i. u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ꝟbū erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omīa … Sign. C (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omine labia mea aperies.  … Endet Bl. 100a Z. 13 … Pꝛeſtante eodem do noſtro ieſu chriſto. Qui  cum patre et ſpirituſancto viuit et regnat  in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me ont eſte Impꝛimees par Philippe py‑gouchet Libꝛaire de luniuerſite de Paris  demourāt en ladicte vniuerſite en la Rue  de la harpe deuant ſainct coſme.  Bl. 100b leer.
Vorlage: Tenschert (Original). Cambridge TrinityC. Darmstadt ULB (Mikrofilme).
Anm. Bilder: Aderlassmann (franz.); A8b: Johannes im Marterkessel; Biiib: Judaskuss; C.i.a: Verkündigung; D.i.a: Heimsuchung; D6b: Kreuz; D7b: Pfingsten; D8b: Geburt; E.ii.b: Verkündigung an die Hirten; E.iiii.b: Hl. 3 Könige/Magier; E6b: Darbringung; E8b: Kindermord; F.iii.b: Krönung Mariens; G.iii.a: David tut Buße; (G8a: Letania), H.iiii.b: 3 Lebende (Reiter); H5a: 3 Tote; H7b: Tisch/Gastmahl des Reichen (Lazarus); L.i.a: Gnadenstuhl (Trinität); N.iii.b: Gregorsmesse.
Bohatta: Horae I 452. Tenschert: Horae 9. 9a. Pr 8180. Bod-inc H-160. ISTC ih00370510. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 16–18.
Cambridge TrinityC (Perg. Bl. 2 fehlt ). Darmstadt ULB (Perg.). Oxford *Bodl (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (3 Ex., davon 2 Perg. u. 1 Bl. 1, 2, 11, 14, 17, 37, 41, 43–45, 47, 93 u. 98 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13135 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, [um 1492]. 
100 Bl. A–I⁸KL–N⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. u. Norm R (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Inicium ſancti euangelii ſecundū  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  … Bl. 9a m. Sign. B.i. u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū: ⁊ deus erat verbum  Hoc erat ī pꝛīcipio apud deū. Oīa … Sign. C (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omine labia mea aperies.  … Endet Bl. 100a Z. 13 … ⁊ ꝓtegas a penis īferni ⁊ participem me facias celeſtium gaudioꝝ. Pꝛeſtante eodem do noſtro ieſu xo. Qui cū  patre ⁊ ſpiritu ſācto viuit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me ont eſte Impꝛimees par Philippe py‑gouchet Libꝛaire de luniuerſite de Paris.  demourant en ladicte vniuerſite en la Rue  de la harpe deuant ſainct coſme.  Bl. 100b leer.
Vorlage: Originale.
Anm. 1. Bilder: A2a Aderlassmann; A8b Johannes im Marterkessel; B3b Judaskuss; C1 Mariae Verkündigung; D1a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D6b Kreuzigung; D7b Pfingsten; D 8b Geburt; E2b Hirten auf dem Felde; E4b Anbetung Magier; E6b Darbringung; E8b Kindermord; F3b Krönung Mariens; G3a David; H4b 3 Lebende; H5a 3 Tote; H7b Gastmahl des Reichen; L1a Gnadenstuhl; N3b Gregorsmesse (halbseitig) // G8a Letania.
Anm. 2. Christie’s (New York) 5.IV.2016 Nr 468. — Christie’s (London) 20.XI.2002 Nr 85. — J. Rosenthal (München) XIV (1896) Nr 1149.
C 3074. Bohatta: Horae I 508. Lacombe 6. Ce³ H-364. IGI 4823. Pell 5875. CRF VIII 256. CRF XIV 256. Pollard: MorganL 570. 1478. ISTC ih00370520.
Dresden *SUB (z.Z. Moskva GosB). Milano Cap. New York *MorganL (Perg.). Paris *BHistVille (Perg.). Poitiers M (Perg. def.). Verona *BCiv (Perg.).  — Christie’s (London) (2002) (Perg. Bl. 17, 35, 36 u. 38 fehlen). J. Rosenthal (München) (1896) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13136 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 7.V.1492. 
104 Bl. aa–nn⁸ m. Norm p. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 12+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. aa.i. u. Norm p (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xxi. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. aa.iii. Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Bl. 15a (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine  Bl. 15b [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum erat apud deum ⁊ deꝯ erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. cc apud deum omne verbum. Dixit aūt  … Endet Bl. 104b Z. 15 … ⁊ pꝛotegas a penis inferni et parti‑cipē me facias celeſtiu gaudioꝝ. Pre‑ſtāte eodē do nrō ieſu xo  viuit. ⁊c.  Ces ſētes heures a luſaige de Poictiers furent acheuees le ſeptieſme iour  de May. Lan Mil.CCCC.iiii.xx. et  xii. pour Simō voſtre. Libꝛaire demouront a Paris en la rue neuue nrēdame  a lenſeigne ſainct. Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Clermont-Ferrand BMunU (Einzelfotos).
Anm. Bilder: aa.ii. b Aderlassmann; bb7a Johannes im Marterkessel; dd.i. Mariae Verkündigung; dd6a Heimsuchung.
Pell 5870. CRF XVI 154. ISTC ih00357087.
Clermont-Ferrand BMunU (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13137 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Jean Morand(?)] für Jean de Coulonces bzw. Robin Challot, 2.VII.1492. 
92 Bl. ABa–i⁸k. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2*:98G. 13+? große u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pꝛo viginti annis  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Hec eſt menſura plage ſacratiſſī late‑ris xi … Bl. 3a m. Sign. Aiii Ianuarius habet dies xxxi  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidꝯ potus frigoꝛe contrarie tous  Bl. 9a m. Sign. B.i. Hlzs. (Johannes/Patmos)  Inicium ſancti euāgelii ſecūdū Iohānem Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat berbu et vebū erat  apud deum et deus erat verbu. Hoc  erat ī ncipio apud deū. Oīa … Bl. 16b Z. 22 Se officiū beate marie virginis ſecūdū  vſum et conſuetudinem Romane curie.  Bl. 17a m. Sign. a.i Leiste, daneben Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies  (e¹)t os meum ānunciabit  laudem tuā … Sign. b mina fluctus ſuos: a vocibus aquarum  … Endet Bl. 92b Z. 14 … vt omnia pctā  mea valeā deploꝛare veniā et grām ſcďm  mīa tuam conſeqni merear. Peꝛ chriſtū.  Ces preſentes heures a luſage de Rōme furent acheuees le deuſieme iour de  iuillet. Lan de grace Mil quatre centz ‑tre vingtz et douze pour Iehā de coulōce  libꝛaire demourāt a Paris ſus le pōt ne  dame a lenſeigne des chātres. 
Vorlage: Tenschert (Originale).
Anm. 1. Bl. 92b Z. 20 auch abweichend … pour Robin challot  libꝛaire demourāt a Paris ē la rue neufue  noſtre dame a lenſeigne ſainct yues au‑pꝛes la grant egliſe.  (z.B. beide Perg.-Ex. Tenschert).
Anm. 2. Rauch (Genève) 3(1953) Nr 27.
Anm. 3. Bilder (74/5×54 mm): A.i.a Aderlassmann (franz.); A2b Gral/Maß der Wunde Christi; B.i.a Johannes auf Patmos, rechts u. links extra Leistenstücke, rechts m. Text ESPOIR EN DIEV; a.i Verkündigung; a8b Heimsuchung; b5b Kreuz; b7a Geburt (Desjardin 185); c.i. Verkündigung a. d. Hirten; c3a Anbetung der Könige/Magier [gedruckt: a.iii.]; c4b Darbringung; c6b Flucht (Desjardin 186); d.i. Krönung Mariens (Desjardin 187); d7b David tut Buße; f.i. Tod u. Bischof (Desjardin 189); [g7a Trinität/Gnadenstuhl].
Bohatta: Horae I 560. Tenschert: Horae 2. Claudin II 258. 305–308. ISTC ih00370280. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 13 u. 14.
Rauch (Genève) (1953) (Bl. 85 fehlt). *Tenschert (Ramsen) (3 Ex., davon 2 Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
96 Bl. a–m⁸ m. Norm m. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 17+? große u. zahlr. kl. Hlzs./Metalls.
Bl. 1–3 unbekannt. Bl. 4a m. Sign. a.iiii. Martiꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8 u. 9 unbekannt. Bl. 10a m. Sign. b.ii. uit in nobis. Et vidimus gloꝛiam eius  … Sign. c iudeoꝝ. Reſpondit pilatus. Quod ſcri‑… Endet Bl. 96b Z. 15 … et poſt trāſitum huius ſe‑culi ad eterna gaudia feliciter ꝑuenire  mereamur. Per eundem xm. ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige du  Mās furēt acheuees le xxii. iour de freuier. Lan Mil.CCCC.iiii.xx. et xii.  pour Simō voſtre Libꝛaire demourāt  a Paris en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſainct Jehan leuangeliſte 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: (Aderlassmann?; Johannes?) b4b Judaskuss; c3a Mariae Verkündigung, darin 3 Z.; c8a Heimsuchung, darin 3 Z.; d5a Kreuz (Maria Magd. knieend); Pfingsten, darin 2 Z.; d7a Geburt, darin 2 Z.; e2a Hirten auf dem Felde, darin 3 Z.; e4b Hl. 3 Könige/Magier 2 Z.; e6b Darbringung 2 Z.; e8b Kindermord 2 Z.; f3b Krönung Mariens 3 Z.; f6b David (m. Harfe) tut Buße, rechts 2 Z.; g6b 3 Lebende 2 Z.; g7a 3 Tote 2 Z.; g8b Tisch d. Reichen und Lazarus 2 Z.; i7a Gnadenstuhl (Trinität) 3 Z.; m3a Gregorsmesse 2 Z.
ISTC ih00343100.
London *VictoriaAlbertM
(Bl. 1–3, 8 u. 9 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13139 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Pierre Regnault in Caen, 11.III.14
92
93
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach poūr xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign.  .b.i [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ꝟbū erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omīa … Sign. c (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omine labia mea aperies.  … Endet Bl. 92b Z. 3 … cum maria  magdalena perfecto amoꝛe te diligam/ et  cum latrone in ſecula ſeculoꝛum te videam. Amen. Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rouen furent acheuees le  .xi. iour de mars.  Lan Mil.CCCC.quattre.xx. et  .xii.  Pour Pierre regnault Libꝛaire de luni‑uerſite de Caen. demourant au dit lieu a  lenſeigne ſainct Pierre en froide rue. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann, franz.; a8b Johannes im Marterkessel;  .b.iiib Judas; c.i. Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.ii.b Kreuzigung; d.iii.b Maria/Pfingsten; d.iiii.b Christi Geburt; d7b Hirten auf dem Feld; e.i.b Magier; e.iii.b Darbringung; e5b Kindermord; e7b Krönung Marias; f.ii. David tut Buße; g.iii.b 3 Lebende; g4a 3 Tote; g6a Gastmahl d. Reichen; i.ii.b Trinität/Gnadenstuhl; l5a Gregorsmesse; ; Letania f7b.
Bohatta: Horae I 1329. 1330. Lacombe 28. Claudin II 19–21. Delisle: Caen 218. Pell 5923. CIBN H-253. ISTC ih00418200.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13140 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 4.XII.1493. 
104 Bl. a–n⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai u. Norm R (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No E Iehan in no cens fut  Bl. 9a m. Sign. bi u. Norm R (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecundū  Johannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et ver‑bum erat apud deum et deus erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c iudeoꝛū. Reſpondit pilatus. Quod ſcri… Endet Bl. 104b Z. 11 … et pꝛotegas a penis  inferni et participem me facias celeſtiū  gaudioꝛū. Pꝛeſtante eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto qui cum … Z. 16 Amen. Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſētes heures a luſage de Rō‑me furēt acheuees le  .iiii. iour de decem‑bꝛe. Lā  .M.CCCC.iiii.xx. ⁊  .xiii. pour  Simon voſtre Libꝛaire demourāt a paris En la rue neuue de noſtre dame a lēſeigne de ſainct Jehan leuangeliſte. 
Vorlage: Mantova BCom (Mikrofilm).
Anm. Bilder: aiib Aderlassmann, franz.; bi Johannes im Marterkessel; biiiib Judas-Kuss; ciii. Mariae Verkündigung; diii.b Heimsuchung; ei Kreuzigung; eii Maria/Pfingsten; eiii Chr. Geburt; e5a Hirtenverk.; e7a Magier; fi Darbringung; fiii. Kindermord; f6a Krönung Marias; g6a David tut Buße; h7b 3 Lebende; h8a 3 Tote; i iib Gastmahl d. Reichen;k8a Trinität/Gnadenstuhl; nib Gregorsmesse ; hiii Letania.
Reproduktionen: Mantova BCom (Digitalisat).
IGI 4834. ISTC ih00375300.
Mantova BCom.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13141 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet, um 1498]. 
112 Bl. a–o⁸. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. aiii. Ianuarius habet dies  .xxxi.  … Bl. 15a (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 15b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud deū et deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud deū  Omnia … Sign. c apud deū omne verbū. Dixit autem  … Endet Bl. 112a Z. 12 … et ꝓtegas me a penis inferni et participē me facias celeſtiū gau‑dioꝛum. Pꝛeſtāte eodem do noſtro ieſu chꝛiſto qui cum patre et ſpirituſan‑cto viuit et regnat ī ſecula ſeculoꝛum.  Amen. Pater noſter. Aue maria.  Hoꝛe beate marie virginis ſecundū  vſum Romanum finiunt feliciter.  Bl. 112b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Berlin SB (Original). Cambridge UL (1 Foto).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Oates 3083. ISTC ih00398600.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 2 fehlt, ergänzt aus Nr 13185). Cambridge UL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1314110 Horae ad usum Trecensem (Troyes) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Macé Panthoul in Troyes, 20.I.
1499
1500
116 Bl. a–o⁸p. 24 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G. 14(+1?) große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies .xxxi. lūa .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8a Z. 22 De No E Iehan In no cens fut.  Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii: ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omīa  … Sign. c [²]Alue regina mīe vita dulcedo et  … Endet Bl. 116b Z. 18 … Qui cū. ⁊c  Ces ptes heures a luſage de troyes  furēt acheueez le .xx. iour de Iāuier Lā  Mil.CCCC.iiiixx.xix. Pour Mace  panthoul demourāt a troyes en la grāt  rue a limage ſainct Iehan leuangeliſte:  au pꝛes du pelican. 
Vorlage: Troyes BMun (Digitalisat).
Anm. Möglicherweise identisch m. Bohatta: Horae I 223.
Reproduktionen: Troyes BMun (Digitalisat).
ISTC ih00427765.
Troyes BMun
(Bl. 83 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
25 Zeilen
96 Bl. [AB]a–eaa–ee⁸. 25 Z. Typ. 18:71G, 18*:71G. 14 große und 3 kleine Hlzs.
Bl. 1a Ianuarius hz dies  .xxxi  iii   a Circunciſio domini  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 17 xiii   a Silueſtri pape  Bl. 9a leer. Bl. 9b Hlzs. (Johannes/Patmos)  Bl. 10a Initiū ſcī euāgelii ſecūdū iohēm  [²]n principio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deꝯ erat verbū.  Hoc erat ī ncipio apď deū. Oīa … Bl. 16a Z. 25 Hoꝛe ſecūdū vſū turonenſem.  Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. a [⁷]Omine labia mea  aperies [¹]t os meū  annūciabit laudem  tuam … Sign. b ligitis dm odite malum cuſtodit do… Endet Bl. 96b Z. 22 ſcē raphael oꝛate ꝓ me decoꝛ venite  vt ſitis michi ī auxiliū meū vt nullꝯ  īimicus michi nocere poſſit tā vigilāti  doꝛmienti. Amen. 
Vorlage: Warszawa BN (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 9b Johannes auf Patmos; 12b Maria in Mandorla; 16a Mariae Verkündigung; b4a Heimsuchung; c a Kreuzigung; c2a Maria/Pfingsten; c3a Chr. Geburt; c6a Verkündigung der Hirten; c8a Anbetung Magier; d2a Darbringung; d4a Flucht; d7b Auferstehung; e8b David u. Goliath; bb a Gregorsmesse; — aa6a Letania.
Reproduktionen: Warszawa BN (Digitalisat).
IBP 5751. ISTC ih00427830.
Warszawa BN
(Perg. Bl. 14 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13143 Horae ad usum Romanum. [Paris: Jean Du Pré] für Antoine Vérard, 12.IX.1485 [vielmehr 2.IX.1485]. 
120 Bl. [ab]a–dAAB–H[I]⁸. 25 Z. Typ. 18:71G, 18*:71G. Leisten. 44 Hlzs. m. z.T. mehrmaligen Wdh.
Bl. 1a Ianuier  iii A  b Oc. ſaint eſtienne  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 24 xiii A ſaint ſeueſtre  Bl. 9a (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos)  Bl. 9b Inicium ſancti euangelii ſecundum io‑hannem. Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbū. ⁊ verbū  erat apud deū. et deus erat ver‑bum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Omnia … Bl. 17a m. Sign. a [⁶]omine labia mea aperies [¹]t os meū annūciabit laudē tuā … Sign. b in coꝛdis et oꝛ­gano [¹]audate eū ī cym… Endet Bl. 120b Z. 12 … ⁊ famulab tuis dexterā celeſtis au‑xilii vt te toto coꝛde perquirunt et que  digne poſtulant aſſequan. Per dm.  Ces pꝛeſentes heures ont eſte acheueez  le deuzieſme iour de ſeptembꝛe  .M.cccc.  quatrevingtz et cinq ⁊ faictes īmer ꝑ  āthoine veraꝛd libꝛaire demourāt a paris a lymaige ſaint iehan leuangeliſte  ſur le pont ne dame ou au palaiz au  mier pylier deuant la chapelle ou on  chāte la meſſe meſſeigneurs les ſidēs. 
Vorlage: New York MorganL (Original).
Anm. Bilder: Bl. 9a Johannes auf Patmos, 10b Lukas (Abb. Schäfer), 12b Matthaeus, 13b Markus, 14b Kreuzabnahme, 16b Maria vor leerem Grab, a5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth), b2b Christi Geburt, b4b Verkündigung der Hirten, b6b Anbetung der Magier, b8b Maria vor Gott u. Christus, c2b Flucht, c5b Krönung Mariens(?), d8b David tut Buße, AA8b Kreuzigung, B2b Maria/Pfingsten, B4b 12jährige Christus im Tempel(?), E b Gottvater m. Weltkugel, E2b Kreuzigung (Wdh.), E3b Maria/Pfingsten (Wdh.), E4b Trinität/Gnadenstuhl, E5b Michael, E6b Johannes auf Patmos (Wdh.), E7b Petrus u. Paulus, E8b Andreas, F b Jacobus (Abb. Schäfer), F2b Stephanus, F3b Christophorus, F4b Sebastian, F5b Hadrian, F6b Georg (Abb. Schäfer), F7b St. Denis, F8b Gervasius u. Protharius, G b Claudius, G2b Antonius, G3b Martin, G4b Anna, G5b Katharina, G6b Barbara, G7b Maria Magdalena, G8b Apollonia, H b Margerita, H2b Avia, H3b Genovefa, [I] Kreuzigung (Wdh.), [I]6b Trinität/Gnadenstuhl (Wdh.) — AA 5b Letania.
Winn: Vérard H-2. Kat. Bibl. Schäfer 160. ISTC ih00357775.
New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13144 Horae. [Paris: Jean Du Pré] für Antoine Vérard, 6.II.14
85
86
17+? Bl. A+?c+?r(?)+?. 25 Z. Typ. 18:71G, 18*:71G. Vereinzelt Min. f. Init. Leisten. 8+? Hlzs.
Bl. [1]a m. Sign. A Z. 1 terra iuda nequa minima es in pꝛincipibus iuda. … Endet Bl. [17]b Z. 4 … at pontificis con-tra omnia aduerſa muniamur. Per  dm noſtrum ieſum chꝛiſtum filiū tuū  qui tecum viuit et regnat ī vnitate ſpirituſſancti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures furent ache-uees le vi. iour de Feurier .M.quatre cēs  quatre vingtz et cinq. pour Anthoine verard libꝛaire demourant a paris a lymaige ſaint Iehan leuangeliſte. ſur le  pont noſtre dame. ou au palais deuant  la chappelle ou len chante le meſſe de  meſſeigneurs les pꝛeſidens 
Vorlage: Paris EcBeauxArts (Mikrofilm).
Bohatta: Horae I 474. Macfarlane 195. Claudin II 388–390. CRF XVIII 264. ISTC ih00357785.
Paris EcBeauxArts
(Fragm. 17 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13145 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet für die Brüder de Marnef, um 1491/92]. 
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G. 20 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II. VM. (Meyer: DrVM 127) .
Bl. 1a m. Sign. ai VM  Ad vſum Romane curie.  Bl. 1b Almanach pꝛo viginti annis.  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. bi Hlzs. (Johannes/Marter), darin  Initiū ſancti euangelii ſcď  Iohannem. Gloꝛia tibi de.  [²]N pꝛincipio erat verbu et verbum erat  apud deū et deus erat verbum. Hoc erat  Bl. 9b in pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [¹]Omine labia mea ape‑ … Endet Bl. 91b Z. 4 … s pro nobis  … Z. 22 … quam idcirco de pꝛeſenti ſeculo tranſtuliſti vt pꝛo peccatis noſtris apud te fiducia‑liter intercedat. Per dominum noſtrum.  Finis.  Bl. 92a leer. Bl. 92b DrM 
Vorlage: Lyon BMun (Einzelfotos).
Zur Datierung: Pigouchet und Morand haben in den Jahren 1491 bis 1493 auf Bl. 1a ihrer Stundenbücher eine Leiste aus der Schöpfungssequenz (Erschaffung der Vögel) abgedruckt. Die Inschrift in der Kartusche dieser Nr scheint im Satz der Ausg. vom 1.XII.1491 am nächsten zu stehen; vgl. auch Nr 13147.
Anm. 1. Bilder: a2a Aderlassmann (franz.); b1a Johannes im Marterkessel; b4a Judaskuss; b8b Wurzel Jesse; c1a (oben) Mariae Verkündigung (zweizonig); c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, zweizonig AD LAVDES); d5b Kreuz (zweiz. DE CRVCE); d6b Pfingsten (zweiz. DE SCTO SPV); d7b Geburt (zweiz. AD PRIMA); ei b Verkündigung a.d. Hirten (zweiz. AD.TERCIAM); eiii 3 Magier/Könige (zweiz. AD.SESTAM); eiiii b Darbringung (zweiz. AD NONAM); e6b Flucht (zweiz. AD.VESPERAS); fi Krönung Mariens (zweiz. AD.COMPLETORIVM); f7b David tut Buße; g8b 3 Lebende; h1a 3 Tote; h3a Gastmahl des Reichen; i6b Trinitas; l4a Gregorsmesse — Letania ?
Anm. 2. Sotheby’s (London) 27.VI.1991 Nr 491. — Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 10.
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 505. CBBSuppl 4422. Ce³ H-359 u.Suppl. IGI 4842. CRF XI 533. Bohatta: Parma 248. Pellechet: Lyon 1041. ISTC ih00359000.
Brooklyn HistSoc (Perg. Fragm. 69 Bl.). Cambridge *TrinityC (Perg.). Lyon BMun
. Milano BNBraid (Perg. Bl. 8, 9, 16, 20, 29, 30, 47, 48, 55 u. 58–60 fehlen). New York MorganL.  — *Rosenberg (New York) (Bl. 2 fehlt). Sotheby’s (London) (1991) (Perg. Bl. 80–92 fehlen). *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 92 fehlt). Rosenberg (New York).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. aii. Sequitur reſiduum dicti almanach.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Bl. 3a Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero xxx.  … Bl. 9a m. Sign. bi. (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſe‑cundū Iohannē. Gľia tibi de.  [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum et deus erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape… Endet Bl. 92a Z. 10 … vt pꝛo peccatis noſtris apud te fi‑ducialiter intercedat. Per dominum noſtꝛum  ieſum chꝛi­ſtum filium tuū. Qui tecū viuit. ⁊c  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme  furēt acheuees le cinquieme iour daouſt. Lan  de grace Mil quatre centz trevingtz et vnze  pour Simon voſtre. libꝛaire demeurant a Paris en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſaīct  Iehan leuangeliſte aupꝛes la grant egliſe.  Bl. 92b DrM 
Vorlage: Brussel BR (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 2b Gral oder Maß der Wunde Christi; bi. Johannes im Marterkessel; ci Mariae Verkündigung; … liiii Gregorsmesse.
CBB 1927. ISTC ih00369300.
Brussel BR (Bl. 1 u. 8 fehlen, Bl. 3–6 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13147 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488–1508). [Paris]: Philippe Pigouchet z.T. für die Brüder de Marnef, 1.XII.1491. 4(?)°
92 Bl. A–L⁸M. 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. DrM  Ad vſum Pariſienſem.  Bl. 1b Almanach pꝛo viginti annis.  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. Aiii. Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. B.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euangelii ſcď  Iohannem. Gloꝛia tibi de  U. d. Hlzs. α [²]N pꝛincipio e‑rat verbū et ver β bū erat apď deū et deꝯ  erat verbum Hoc erat  Bl. 9bα in principio apud deū  Oīa … Sign. C Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea aꝑies  … Endet Bl. 91bβ Z. 20 … vt pꝛo peccať noſtris apud te fiducialiter intercedat.  Per dominū noſtrū.  Finis.  Bl. 92a Ces pꝛeſentes heures a luſage de Paris furent acheuees le pꝛemier iour de decembꝛe mil  quatre centz quatre vingtz et vnze par Philippes pigouchet impꝛimeur demeurant enla rue  de la harpe deuant ſaint coſme en loſtel du colliege de dinuille. Qui en vouldꝛa auoir il en  trouuera audit lieu et deuant ſaint yues a lenſeigne du pellican en la rue ſaint iaques.  Bl. 92b leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Bl. 92b auch m. VM der Gebr. de Marnef (BMC; z.B. 1. Ex. London BL. Ex. Manchester RylandsL). Zu Varianten auf Bl. 67a, 68b, 69a u. 70b vgl. BMC VIII 115.IA 40296.
Anm. 2. Bilder: Aderlassmann, B.i. Johannes im Marterkessel; B.iiii. Judaskuss; C.i. Verkündigung (Kartusche radiert); D.ii. Heimsuchung (Kartusche: [²]Eus in adiutoꝛium meū); D6a Kreuzigung ([²]Omine labia mea aꝑies ); D7a Pfingsten; D8a Geburt; Eii.b Hirten a.d.F.; E.iiii.b 3 Magier/Könige; E6b Darbringung; E8b Kindermord; Fiii.b Krönung Mariens; F6a David (m. Engel u. Schwert oben); G7b 3 (Reiter) Lebende; G8a 3 Tote; H.ii.b Tisch des Reichen (m. gehörntem Teufel); I6b Trinität/Gnadenstuhl; L4a Gregorsmesse (ohne Kartusche) — GiibLetania.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
C 3063. Bohatta: Horae I 207. 212. 221. 524. 552. 553. Lacombe 24. 25. 307. Claudin II 17–19. Ce³ H-351 u.Suppl. Pell 5863. CRF I 787. CRF V 441. CRF VI 1035. CIBN H-202. Pr 8179. 8181. BMC VIII 114.IA 40297. BSB-Ink H-338.050. Oates 3070. ISTC ih00351000.
Cambridge *TrinityC (Perg.), *UL (Perg.). London BL
(3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., 3. Ex. Perg., Bl. 92 fehlt). Manchester *RylandsL
(Perg.). Montier-en-Der BMun (Perg.). München SB
(Perg. Bl. 1–8 u. 92 fehlen). Nantes BMun (Perg.). Paris *BN (Perg. Bl. 2 u. 92 fehlen), *Mazarin (Perg. Bl. 1 u. Lage B radiert). Washington (D.C.) *LC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13148 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 1.III.14
91
92
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pꝛo viginti annis  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a m. Sign. a.iii Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus.  Bl. 9a m. Sign. b.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecundū Iohānē. Gloꝛia tibi de  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum et deus erat verbu. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape… Endet Bl. 92a Z. 10 … vt pꝛo peccatis noſtris apud te fi‑ducialiter intercedat. Peꝛ dominum noſtrum  ieſum chꝛiſtum filiū tuū. Qui tecū. ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme  furent acheuees le pꝛemier iour de mars. Lan  de grace Mil quatre centz quatrevingtz ⁊  .xi.  pour Simon voſtre. libꝛaire demourāt a Pa‑ris en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſaīct  Iehan leuangeliſte aupꝛes la grant egliſe  Bl. 92b DrM 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: a.i Aderlassmann; a2b Gral/Maß der Wunde Christi; b1a Johannes im Marterkessel; b4a Judaskuss; c1a Verkündigung, c8b Heimsuchung; d5b Kreuzigung; d6b Pfingsten; d7b Geburt; e1b Hirten a.d.F.; e3a 3 Magier/Könige; e4b Darbringung; e6b Kindermord; f1a Krönung Mariens, f7b David m. Harfe u. Engel; g8b 3 Lebende; h1a 3 Tote, h3a Tisch des Reichen mit Teufel; i6b Trinität/Gnadenstuhl; l4a Gregorsmesse (halbseitig, m. schwarzem Sternenhimmel) — g.iiiiLetania.
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
C 3110. Bohatta: Horae I 550. Lacombe 26. Ce³ H-370 u.Suppl. Pell 5891. Madsen 2015. ISTC ih00370000.
Arles BMun (Perg.). København KglB (Perg.). New Haven *UL (Perg. Bl. 30 fehlt). New York *MorganL (Perg. Bl. 72 fehlt). Paris *Genev
(Perg.).  — Ehem. *von Rath (Krefeld) (def.). Ehem. Feldmann (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13149 Horae. [Paris: Jean Morand(?), um 1493(?)]. 
10+? Bl. ?+ā¹⁰+?. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:100G, 6:63G. 1+? Hlzs./Metalls.
Bl. [1]a m. Sign. āi Senſuiuent les ſept pſeaumes en frācois  tranſlates au plus pꝛes du latin  Hlzs. (David tut Buße), darin [²]Omine ne in furoꝛe tuo arguas me ne ī ira tua coꝛripias  Bl. [1]b Sire en ta fureur ne me argue. et en ton ire  ne me coꝛrige. … Endet Bl. [10]b Z. 15 … ⁊ pꝛopitius eſto michi  miſerrimo peccatoꝛi. Pater noſter. Aue maria.  ⸬   ⸬ 
Vorlage: Original..
Anm. Das Fragm. ist einem Ex. der Nr 13117 beigebunden.
ISTC ih00332310.
Washington (D.C.) *LC (Perg. Fragm. Lage ā).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13150 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris: Philippe Pigouchet für sich selbst und die Brüder de Marnef, um 1493]. 
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. 2mal DrM II
Bl. 1a m. Sign. a.i. DrM  Ad vſum Romane curie.  Bl. 1b Almanach pꝛo viginti annis.  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii Ianuariꝯ habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛi cōtrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. b.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euāgelii: ſcďm Iohannem. Gloꝛia tibi de.  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbum erat  apud deum. et deus erat verbū. Hoc erat  Bl. 9b in pꝛincipio apud deū. Oia … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape‑… Endet Bl. 91b Z. 4 … s pꝛo nobis … Z. 22 … quam idcirco de pꝛeſenti ſeculo tranſtuliſti vt pꝛo peccatis noſtris apud te fiducia‑liter intercedat. Per dominum noſtrum.  Finis.  Bl. 92a leer. Bl. 92b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Berlin Kupferstichkab (Original). Gotha ForschB (Einzelfotos). San Marino (Calif.) HuntingtonL (Mikrofilme).
Zur Datierung: Pigouchet und Morand haben in den Jahren 1491 bis 1493 auf Bl. 1a ihrer Stundenbücher eine Leiste aus der Schöpfungssequenz (Erschaffung der Vögel) abgedruckt. Die Inschrift in der Kartusche dieser Nr scheint im Satz der Ausg. vom 20.VI.1493 am nächsten zu stehen; vgl. auch die folgende Nr.
Anm. 1. Bl. 9a Z. 1 auch abweichend … Iohanneml. Goꝛia … (z.B. Ex.Gotha ForschB).
Anm. 2. Bl. 1a auch mit VM der Brüder de Marnef (Meyer: DrVM 126) (z.B. Ex.Berlin Kupferstichkab. San Marino (Calif.) HuntingtonL)
Anm. 3. Bilder: 2b Aderlassmann; b.i. Johannes; b.iiii. Judas-Kuss; b8b Wurzel Jesse; c.i. Mariae Verkündigung; c8b Maria & Elis.; d5b Kreuzigung; d6b Pfingsten; d7b Chr. Geburt; e.i. b Verk. Hirten; e.iii Anbetung Magier; e.iiii. b Darbringung; e6b Kindermord; f.i. Krönung Marias; f7b David tut Buße; g8b 3 Lebende; h.i. 3 Tote; h.iii Gastmahl d. Reichen; i6b Trinität; l.iiii Gregorsmesse — g.iiii. Letania.
Ce³ H-363. VB 4755. Mead 4611. ISTC ih00363000.
Berlin *Kupferstichkab
. Gotha ForschB
. San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13151 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). Paris: [Jean Morand] für Geoffroi de Marnef, 20.VI.1493. 
94 Bl. a–h⁸iaakl⁸m⁶. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:100G, 6:63G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 126).
Bl. 1a m. Sign. a.i VM  Ad vſum Romane curie.  Bl. 1b Almanach pꝛo tredecim annis.  … Bl. 2b Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. b.i Hlzs. (Johannes/Marter), darin Iniciū ſancti euāgelii ſcd  Iohānē. Gloꝛia tibi de.  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbū. ⁊ verbū erat  apud deū. et deꝯ erat verbu. Hoc erat  Bl. 9b in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [¹]e labia mea aperies.  … Bl. 68b Z. 16 Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme  ont eſte impꝛimez a Paris pour Ieoffroy de  marnef libꝛaire demoꝛant a paris en la rue  ſaint iaques a lenſeigne du pellican. Lan  mil quatre cens quatre vingz et treze. le  .xx  iour de iuing  … Endet Bl. 94a Z. 23 … vt pꝛo peccatis noſtris apud te fiduci‑aliter intercedat. Per dominum noſtrum  Finis.  Bl. 94b leer.
Vorlage: Originale. Oxford Bodl (Digitalisat).
Anm. 1. Bilder: a.iib Aderlassmann; aa.i Kreuzigung, zweizonig DE.CRVCE; aa3a Maria/Pfingsten DE SCTO SPV; b.i Johannes im Marterkessel; b.iiii Judas-Kuss; b8b Wurzel Jesse; c.i Mariae Verkündigung (zweizonig) AVE GRA; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth) AD LAVDES; d5b Christi Geburt AD.PRIMA; d7b Verkündigung d. Hirten AD.TERCIAM; e.i Anbetung der Magier: Hl. 3 Könige AD SESTAM; e.ii b Darbringung im Tempel AD NONAM; e.iiii Flucht AD.VESPERAS; e6b Krönung Marias AD.COMPLETORIVM; f.iiii b(?) David u. Goliath; g5b 3 Lebende AD VESPERAS MOI; g6a 3 Tote; g8a Gastmahl d. Reichen; k.i Trintät/Gnadenstuhl; l6b Gregorsmesse — g.i. Letania.
Anm. 2. Rauch (Genève) Kat. 3(1953) Nr 29.
Reproduktionen: Lisboa BN (Digitalisat).
C 3085. Bohatta: Horae I 211. 450. 534. 562. 569. Ce³ H-374 u.Suppl. IBPort 902. Pr 8463. 8465. BMC VIII 184.IA 40624. Bod-inc H-163. Mendes: Lisboa 630. ISTC ih00374000.
Lisboa BN (Perg. Bl. 33 fehlt). London *BL
(Perg.). Oxford Bodl (Perg.). Washington (D.C.) *LC.  — Rauch (Genève) (1953).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13152 Horae ad usum Trecensem (Troyes) (Almanach 1489–1508). Paris: [Jean Morand] für Geoffroi de Marnef, 13.VIII.1493. 
100 Bl. a–i⁸aak–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:100G, 6:63G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 126) .
Tit. m. Sign. a.i VM  Hoꝛe ad vſum trecenſem.  Bl. 1b Almanach pꝛo tredecim annis.  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii Ianuarius … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 Sit tepidus potus frigoꝛi cōtrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. b.i Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſancti euāgelii ſcd  Iohānē. Gloꝛia tibi de.  [²]N pꝛincipio erat verbū. ⁊ verbū erat  apud deū. ⁊ deus erat verbū. Hoc erat  Bl. 9b in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape‑ … Endet Bl. 100a Z. 8 … ie vous offre le Credo ou quel toute verite ſe contient  et vous recōmande mon ame ma foy ma vie  ma moꝛt. Amen. Credo in deum.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de troyes  ont eſte acheuees le  .xiii. iour daouſt. Lan  mil. quatre cens quatre vingtz et xiii. pour  Ioffroy de marnef libꝛaire demourant a Paris en la grāt rue ſaint Iaques a lenſeigne  du pellican.  Bl. 100b leer.
Vorlage: Originale .
Anm. Bilder: a.ii b Aderlassmann (lateinisch); b.i Martyrium Johannes; b.iii Judas-Kuss; b8b Wurzel Jesse; c.i Mariae Verkündigung; c5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth), zweizonig AD LAVDES; d.ii Christi Geburt, zweizonig AD PRIMA; d4b Verkündigung der Hirten, zweizonig AD TERCIAM; d6b Magier, zweizonig AD SESTAM; d8a Darbringung, zweizonig AD NONAM; e.i b Flucht, zweizonig AD VESPERAS; e.iiii Krönung Marias, zweizonig AD COMPLETORIVM; g.i David u. Goliath, zweizonig SALM9 DAVID; g8b 3 Lebende AD.VESPERAS.MOE; h.i 3 Tote; aa.i Kreuzigung, zweizonig DE. CRVCE; aa3a Pfingsten/Maria DE SCTO SPV; k.i Trinität; m6a Gregorsmesse — g5b Letania.
C 3143. Bohatta: Horae I 1423. Monceaux II 68.9. Pr 8464. BMC VIII 185.IA 40625. ISTC ih00427760. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 19.
London *BL
(Perg. Bl. 73 fehlt). New York *MorganL (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13153 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 22.VIII.1493. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G. 20 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſe‑cundū Iohānē. Gloꝛia tibi de  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum erat  apud deum et deus erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape‑… Endet Bl. 92a Z. 9 … vt pꝛo peccatis noſtris  apud te fiducialiter intercedat. Per dominum  noſtrum ieſum chꝛiſtum filium tuum. Qui te.     ⸬    ⸬    ⸬     Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme  furent acheuees le  .xxii. iour de aouſt. Lan de  grace  .Mil quatre centz quatrevingtz ⁊  .xiii.  pour Simon voſtre. libꝛaire demourāt a Pa‑ris en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſainct  Iehan leuangeliſte aupꝛes la grant egliſe.  Bl. 92b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a.i. Aderlassmann, franz.; b.i. Johannes im Marterkessel; c.i. Mariae Verkündigung;
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
C 3090. Bohatta: Horae I 566. 567. Lacombe 29bis. Pell 5894. CRF XI 535. CIBN H-226. Pr 8186. BMC VIII 115.IA 40308. 116. ISTC ih00375100.
Fontainebleau *BMun (Perg. Bl. 1–15, 75–78, 84–85 u. 92 fehlen). London *BL
(Perg.). Lyon BMun (Perg. def.). Paris *BN (Perg. Bl. 76–78 fehlen). Versailles BMun (Perg. Bl. 1–2, 7, 56–57 u. 90–91 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13154 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 23.X.1494. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. Sequitur reſiduum dicti almanach.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Hec eſt menſura plage ſacratiſſimi lateris  chꝛiſti … Bl. 3a m. Sign. a.iii. u. Norm R Ianuarius habet dies  . xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſe‑cundū Iohānē. Gloꝛia tibi de.  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū erat  apud deum ⁊ deus erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia mea ape‑… Endet Bl. 92a Z. 9 … vt pꝛo peccatis noſtris  apud te fiducialiter intercedat. Per dominum  noſtrum ieſum chꝛiſtum filium tuū Qui tecū.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme  furent acheuees le  .xxiii. iour doctobꝛe. Lan de  grace  .Mil quatre centz quatrevingtz ⁊  .xiiii.  pour Simon voſtre. libꝛaire demourāt a Pa‑ris en la rue neuue nrēdame a lenſeigne ſainct  Iehan leuangeliſte aupꝛes la grant egliſe.  Bl. 92b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: a.i. Aderlassmann, franz.; a.ii.b Gral oder Maß der Wunde Christi; b.i. Johannes im Marterkessel; b.iiii. Judas-Kuss; c.i. Mariae Verkündigung; c8b Heimsuchung; d5b Kreuzigung; d6b Pfingsten; d7b Chr. Geburt; e.i. Hirtenverk.; e.iii. Anbetung Magier; e.iiii. Darbringung; e6b Kindermord; f.i. Krönung Marias; f7b David tut Buße; g8b 3 Lebende; h.i. 3 Tote; h.iii. Gastmahl d. Reichen; i6b Trinität/Gnadenstuhl; l.iiii. Gregorsmesse — g.iiii. Letania.
Tenschert: Horae 10. Ce³ H-377. ISTC ih00377000.
*Rosenberg (New York) (Perg.). *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 30 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13155 Horae ad usum Bituricensem (Bourges) (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot [für die Brüder de Marnef, um 1497/99]. 
16+? Bl. [ab⁸+]?. 1, Kalendarium in 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 2+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 127).
Tit. (in 3(?) Leisten) DrM  Hoꝛe ad vſum Biturice  M. E. Iehannot.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  [I]nitium ſancti euāgelii ſecūdū Iohānem. Glīa tibi de  … Bricht ab Bl. 15b Z. 25 pylatū vt frangerētur eoꝝ crura ⁊ tollerē 
Vorlage: Paris BN (Mikrofilm).
Anm. Bilder erhalten: Johannes im Marterkessel; Judas-Kuss.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 55. Lacombe 47. Pell 5843. CIBN H-195. ISTC ih00339600.
Paris *BN (Fragm. Doppelbl. a1/a8, a4/a5, b2/b7 u. b3/b6).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13156 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1494–1520). [Paris: Johann Philippi für Thielmann Kerver in Paris] und Jean Richard in Rouen, 1497. 
140 Bl. [a]b–q⁸r⁊⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:108G, 3:83G, 4:52G, 7:64G. Rubr. α. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. VM. (Meyer: DrVM 102).
Tit. ⁌ Hoꝛe beate Marie ꝟgīs  ſecundū vſum Sarum  VM  Bl. 1b (ohne Leisten) ⁌ Almanach pꝛo  .xxvii. Annis.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcď Io‑hannem. Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. b chil. Quod factū eſt in ipſo vita erat: et  … Endet Bl. 130b Z. 6 … aue maria  Qui venturus eſt iudicare …  … ſpūſācto  viuit et regnat deꝯ. Per oīa ſecula ſecu‑loꝛum. amen. [¹]ater noſter. aue maria.  The contentis of thys boolꝛe.  the lꝛalēder. The foye goſepelľ  … Bl. 132b Z. 1 by ſaynt gregoꝛy. an anthen vvyth a  colet of ſaynt iheron Saint iheroms  pſaulter. The roſare.  Hoc pꝛeſens officium beate marie cū  multis deuotis ſuffragiis ad vſum ſa‑ru finita ſunt. Anno domini milleſimo  quadꝛingenteſimo nonageſimo ſeptimo  Pꝛo iohanne ricardo mercatoꝛe libꝛario  rothomagi commoꝛanti iuxta magna  eccleſiam beate marie.  DrM  Bl. 133a m. Sign. ⁊ Hlzs. (Trinität)  [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas ſctā  deus in nomine tuo leuabo manuſ  meas. … Endet Bl. 140b Z. 9 … et cum ipſa gaudere mereamur ī celis. Per te ieſu chꝛiſte ſaluatoꝛ  mundi. Qui cum patre et ſpirituſancto  viuis et regnas deus. Per omnia ſecula  ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Berlin SB (Original). London BL. Washington (D.C.) FolgerL (Mikrofilme).
Anm. 1. Bl. 132b auch ohne DrM (Duff; z.B. Ex. Washington (D.C.) FolgerL).
Anm. 2. Zu den Rasuren vgl. Monique Hulvey in Papers of the Bibliographical Society of America 92(1998) S. 169.
Anm. 3. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8b Mariae Verk.; c5a Maria u. Elisabeth; d4b Kreuzigung; d6a Christi Geburt; d8b Verk. d. Hirten; e2b Anbetung Magier; e4b Darbringung; e5b Flucht; e8b Krönung Marias; k2b Salbung d. Königs; l7b Teufel peinigt Hiob; 08a Judas-Kuss (Wdh); q6b Gregorsmesse; ⁊ Trinität — k8b (ohne Wort:) Letania.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
HC 8862. Duff-Hellinga 191. Pollard-Redgrave² 15885. Claudin II 236. Ce³ H-421. Pr 8242. BMC VIII 150.IA 40487. Bod-inc H-179. Oates 3098. ISTC ih00421000.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 8, 21 u. 96–140 fehlen). Cambridge *UL (Bl. 1, 8 u. 121–128 fehlen). Leeds UL. London BL
(Perg.). Manchester RylandsL
. New York MorganL (Perg.). Oxford Bodl. Washington (D.C.) FolgerL (Perg.). Wellington TurnbullL.
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13157 Horae ad usum Romanum (Almanach 1494–1520). [Paris: Johann Philippi] für Thielmann Kerver, 27.VI.1497. 
96 Bl. [a]b–h⁸ikl–n⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:108G, 3:83G, 4:52G, 7:64G. Init. a, b. Rubr. α. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. VM. (Meyer: DrVM 102). Rotdr.
Tit.rot Hoꝛe intemerate ꝟgīs  Marie ad vſum Rōanū  schwarz VM  Bl. 1b (ohne Leisten)rot Almanach pour  .xxvii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b KL Ianuariꝯ hz dies xyxi. Lūa xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  rot Initium ſancti euangelii ſecundum  iohannem. schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat ꝟbū ⁊ verbū e‑rat apud deū ⁊ deꝯ erat ꝟbū. Hoc  erat ī pꝛīcipio apď deū. Oīa … Sign. b vita erat: ⁊ vita erat lux hoī: ⁊ lux ī te‑… Endet Bl. 96a Z. 21 … ⁊ collocare īter aīas ſctōꝝ digne‑ris veſte quo īmoꝛtalitatis indui ⁊ paradiſi amenitate cōfoueri iubeas. Qui  cum patre ⁊ ſpirituſancto rot  .⁊c. schwarz Pater noſter. Aue maria.  Bl. 96b, rot Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme furent acheuees le  .xxvii. Iour de  Iuing. Lan M.CCCC.iiii.xx. ⁊ xvii  pour Thielmā Keruer Libꝛaire demourant a Paris ſur le pont ſaint Michel a  lenſeigne de la Licoꝛne.  schwarz DrM 
Vorlage: Torino BNU (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; 8b Johannes-Martyrium; b3b Judas-Kuss; b8b Mariae Verkündigung; c8a Heimsuchung (Maria u. Elis.); d5a Christi Geburt; d7a Hirten auf dem Felde; e Anbetung Magier; e2b Darbringung; e4b Flucht; e7b Krönung Marias; f6b Prophet segnet David (Salbung Davids durch Saul); g7b Teufel peinigt Hiob; k Kreuzigung; k3a Pfingsten; n b Kreuzigung — g3a Letania.
R 1765. Bohatta: Horae I 605. 623. Ce³ H-384. IGI 4849 u.Corr. ISTC ih00384000.
Dresden *ehem. LB. Moskva GosB. New York *MorganL (Perg. Bl. 40 u. 73 fehlen). Torino BNU.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13158 Horae ad usum Romanum (Almanach 1494–1520). [Paris]: Johann Philippi für Thielmann Kerver, 15.VII.1497. 
108 Bl. [a]b–n⁸o m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:108G, 3:83G, 4:52G, 7:64G. Rubr. α. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs/Metalls. VM. (Meyer: DrVM 102).
Tit. (in 3 Leisten) ⁌ Hoꝛe intemerate ꝟgīs Marie ſecundū vſum Romanū ad  longū ſine require: cum paratōe miſſe et ndecī pſalmis ī officio feriali dicendis.  VM  Bl. 1b (ohne Leisten) ⁌ Almanach pour  .xxvii. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Lūa xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  Inicium ſancti euangelii ſecundum  iohannem Gloꝛia tibi de.  [²]N pꝛincipio erat ꝟbū ⁊ verbum e‑rat apud deū et deꝯ erat ꝟbum. Hoc  erat ī pꝛīcipio apď deū. Oīa … Sign. b vita erat: et vita erat lux hoī: et lux ī te… Endet Bl. 108b Z. 10 [²]Itiſſime deus miſerere peccātibus:  et intercedente beata virgine genouefa  ſalutem mentis et coꝛpoꝛis nobis tribue  ac bene viuere et ſecure moꝛi cede. Per.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme furent acheuees le  .xv. Iour de Iuillet. Lan  .M.CCCC.iiiixx. ⁊  .xvii. ꝑ  Maiſtre Iehā philippe. pour Thielmā  Keruer. Libꝛaire demourāt a Paris ſur  le pont ſaint Michiel a lenſeigne le la  Licoꝛne. 
Vorlage: Princeton UL (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Martyrium Johannes; b3b Judas; b8b Mariae Verk.; c7a Heimsuchung (Maria u. Elis.); d5a Christi Geburt; d7b Verk. d. Hirten; e b Anbetung Magier; e3b Darbringung; e6b Flucht; f Krönung Marias; g6b Segnung d. Königs; h7b Teufel peinigt Hiob; l b Kreuzigung; l3b Maria/Pfingsten; l5b Trinität; n6a Kreuzigung — h3a Letania.
C 3095. Bohatta: Horae I 608. Claudin II 236. 269. Ce³ H-386. IGI 4851 u.Corr. Pr 8241. BMC VIII 149.IA 40484. ISTC ih00386000.
Liverpool NM (Perg. def.). London BL
. Modena BEst. New York *MorganL. Princeton *ScheideL (Bl. 32, 54 u. 102 fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13159 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot], 15.XI.1497. 
92 Bl. [A]B–HiKL⁸M. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a leer. Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſācti euāgelii ſecūdū Iohannem. Gloꝛia tibi de  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in piincipio apud deū. Oīa … Sign. C (ohne Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  … Endet Bl. 92b Z. 5 … Per omīa ſecula ſecu‑loꝛum. Amen  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme  furent acheuees le xv. iour de Nouembꝛe.  Lā Mil.CCCC.iiiixx. ⁊ xvii.  ✠   ✠  ✠
Vorlage: Nürnberg StB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; B3b Judas-Kuss; C Verkündigung; C8b Heimsuchung; D5b Judas-Kuss (Wdh.); D6b Pfingsten; D7b Chr. Geburt (zweizonig); E1b Hirten adF; E3b 3 Könige/Magier; E5b Darbringung; E7b Kindermord; f2b Krönung Mariens; G1b David; H2a Tod; i7a Gnadenstuhl.
H 8853. Bohatta: Horae I 618. CRF XVIII 272. ISTC ih00390400.
Nürnberg StB
. Paris EcBeauxArts.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13160 Horae ad usum Santonensem (Saintes) (Almanach 1494–1520). [Paris]: Johann Philippi für Jacques Bezanceau in Poitiers [und Thielmann Kerver in Paris], 16.I.14
97
98
86 Bl. a–g⁸h⁶i–l⁸ m. Norm x. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:108G, 3:83G, 4:52G, 7:64G. Rubr. α. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 102).
Bl. 1a m. Sign. a VM  Bl. 1b (ohne Leisten) ⁌ Almanach pꝛo  .xxvii. Ann[…]  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euāgelii ſecūdum Iohannem.  Bl. 9a m. Sign. b [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deu  Oīa … Sign. c meū intende. [¹]e ad adiuuādū me feſti… Endet Bl. 86b Z. 17 … vt eiꝯ interceſſione muniti  valeamꝯ ſuꝑnis ciuibꝯ adiungi. Per. d.  Ces pꝛeſētes heures a luſage de xainles furēt acheuees ꝑ Maiſtre Iehā phi‑lippe le  .xvi. iour dc Ianuier. Lan mil.  CCCC.quatre.xx. ⁊  .xvii. Pour Ia‑s bezāceau Libꝛaire demourāt a Poi‑ctiers deuāt le palais a lēſeigne de la teſte noire. 
Vorlage: Poitiers BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann (franz.); a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8b Mariae Verkündigung; c Heimsuchung; d1b Kreuzigung; d2b Maria/Pfingsten; d3b Geburt; d6b Hirtenverkündigung; d8b Magier; e2b Darbringung; e4b Flucht; e7a Krönung Mariens; f Salbung des Königs (David?); g1b Teufel peinigt Hiob;  .i. Trinität/Gnadenstuhl; l3b Gregorsmesse; — f5b Letania.
Reproduktionen: Poitiers BMun (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 1367. Claudin II 237. Pell 5925. 5929. CRF XIV 259. ISTC ih00419700.
Poitiers BMun
. Saintes BMun.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13161 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1497–1520). [Paris: Georg Wolff und Thielmann Kerver] für Geoffroi de Marnef, 28.VI.1498. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G, 12:83G, 16:52G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 127).
Tit. (in 3 Leisten) VM  Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundum vſum Pictauenſem.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies xxxi. luna xxx.  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm P [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deu  Oīa … Sign. c meū intende [¹]e ad adiuuandū me feſti… Endet Bl. 88b Z. 12 … tua ſan‑cta facias viſione. ꝟꝯ. Benedicamꝯ do  . Deo gratias. Fidelium anime. ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de poictiers furent acheuees le  .xxviii. iour de  Iuing. Lan mil.CCCC.quatre.xx. et  xviii. Pour Geffroy de marnef. Libꝛai‑re demourāt a Paris en la grāt rue ſaint  Iaques a lenſeigne du pellican. 
Vorlage: Poitiers BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8b Verkündigung; c5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d b Kreuzigung; d2b Maria/Pfingsten; d3b Geburt; d6b Hirten auf dem Feld; d8b Anbetung der Magier; e2b Darbringung; e4b Flucht; e7a Krönung Mariens; f Salbung des Königs; g1b Teufel peinigt Hiob; h7a Trinität/Gnadenstuhl; l1b Gregorsmesse — f5b Letania.
Reproduktionen: Poitiers BMun (Digitalisate) (Ex. 1), (Ex. 2).
Bohatta: Horae I 375. CRF XIV 255. Bohatta: Parma 205. ISTC ih00357089.
Poitiers BMun
(2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13162 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot für Gilles Hardouyn, 31.VIII.1498. 
92 Bl. [a]b–l⁸m m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. DrM  Heures […]  Ie[…]  B. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuarius hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Oīa … Bl. 16b Z. 20 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecun‑dum vſū Romane curie incipiunt feliciter.  Bl. 17a m. Sign. c u. Norm r Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum annun‑ciabit laudem tuam … Sign. d [³]Eus in adiutoꝛium meum inten… Endet Bl. 92b Z. 5 … Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  ✠   ✠  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme  furent acheuees le dernier iour daouſt. Lan  Mil.CCCC.iiiixx dix huit. Pour Gillet hardoin libꝛaire demourant a Paris ſur  le pont noſtre dame alenſeigne de la Roſe  ✠  ✠   ✠  ✠ 
Vorlage: Mainz GutenbergM (Kopie).
Anm. 1. Vgl. Presser, Helmut: Das Buch der Psalmen in Schrift und Druck. Mainz 1957. (Kleiner Druck der Gutenberg-Gesellschaft. 64.) Nr 45.
Anm. 2. Bilder: 8b Johannes auf Patmos, b3b Heraklius, c Verkündigung (zweizonig, oben: Barmherzigkeit, Gerechtigkeit, Friede u. Vernunft), c8b Heimsuchung (oben: Anna u. Joachim), c5b Kreuzigung, c6b Pfingsten, c7b Geburt (zweizonig), e1b Hirten adF, e3b 3 Magier, e5b Beschneidung, e7b Kindermord, f2b Krönung Mariens, g1b David zu Pferde, (g6a Letania), h2a Tumba, i7a Gnadenstuhl/Trinitas.
ISTC ih00394400.
Mainz *GutenbergM
(Bl. 46–48 fehlen, Bl. 1 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
112 Bl. [a]b–o⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate virgīs marie ſcďm vſum  Rōanū ſine rere: cū ꝑatōe miſſe ⁊ xv.  pſalmis ī officio feriali dicendis.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann   … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat ꝟbū et verbum e‑rat apud deū ⁊ deꝯ erat ꝟbum. Hoc  erat ī pꝛīcipio apď deū. Oīa … Sign. b vita erat: et vita erat lux hoīm ⁊ lux ī te… Endet Bl. 112a Z. 22 … vt earum meritis et pꝛecibus pꝛomiſſionis tue effectu  conſequamur. Per.  Bl. 112b Z. 1 Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent acheuees le  .xxvi. iour de Septēbꝛe Lan MilCCCC.iiiixx.xviii.  Par Thyelmā Keruer Libꝛaire demourant a Paris ſus le pont ſainct michel a  lenſeigne de la Licoꝛne. 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: a2 Aderlassmann; a8b Johannes-Martyrium; b3b Judas; b8b Verkündigung; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5a Geburt; d7a Hirten auf dem Feld; e b Magier; e3b Darbringung; e5b Flucht; f Krönung Mariens; g Bathseba; h2a Vigiliae mortuorum: Tod u. Beter; k4a Kreuzigung; k6a Pfingsten/Maria; k8a Trinität/Dreigesicht; n Arma Christi — g5b Letania.
Reproduktionen: Albi BMun (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 656. Pell 5911. CRF III 424. ISTC ih00395300.
Albi BMun
. Houston UL. Manchester *RylandsL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13164 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Jean Poitevin, 27.IX.1498. 
92 Bl. [A]B–EfgH–Kl⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15(?) große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē Glia tibi d … Endet Bl. 92b Z. 2 moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime liberētur  Per dominū noſtrū ieſum chꝛiſtum filium  tuum Qui tecum viuit et regnat in vnitate ſpirituſſancti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  ✠   ✠  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme  furent acheuees le vingt et ſeptieſme iour de  ſeptēbꝛe. Lan  .Mil.CCCCiiiixx dixhuyt  Pour iehan poyteuin libꝛaire demourant a  paris en la rue neufue noſtre dame.  ✠  ✠  ✠ 
Vorlage: Braunschweig (Einzelfotos).
ISTC ih00395400. Tenner (Heidelberg) 127(1980) Nr 1079.
Ehem. Braunschweig (Malakoff) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Leighton: Catalogue of rare books 4141.
Ex. nicht nachweisbar.
92 Bl. a⁸aab-e⁸f⁶gh⁸ikl⁸m⁶. 25 Z. 18 Hlzs., davon 3 Wdh.
Bl. 1a in LeistenAd vſum Romane curie  Bl. 1b Almanach pro tredecim annis.  … Endet Bl. 92a Z. 24 aliter intercedat. Per dominum noſtrum  Finis.  Bl. 92 leer.
Nach Leighton sind die Hlzs. dies. wie in Nr 13096 u. 13097.
96 Bl. [A]B–M⁸ m. Norm Li. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G m. Einsprengungen . Rubr. γ. 11+? große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuarius hz dies xxxi. Luna xxx  … Bl. 8 unbekannt. Bl. 9a m. Sign. B u. Norm Li [²]N pꝛīcipio erat verbū ⁊ verbū erat  apud deū ⁊ deus erat verbum. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. C [³]Omine labia mea aperies [¹]t os  … Endet Bl. 96b Z. 16 … ⁊ ꝓtegas a penis īferni et ꝑticipē me facias celeſtiū gau‑dioꝛū. Pꝛeſtāte eodē do no ieſu xo Qui.  ⁌ Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Li‑moges ont eſte impꝛimees a Paris Lā MilCCCC iiiixx xix. le xx. iour de feurier 
Vorlage: Neuchâtel BPU (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann (franz.); Bl. 8 (Johannes?) fehlt; B3b Kreuzigung; B8b (zweizonig) göttlicher Ratschluss/Mariae Verkündigung AVE.GRACIA.PLENA.; C7b (zweiz.) Anna u. Joachim/Heimsuchung, AD.LAVDES.; D4a (zweiz.) Geburt AD.PRIMAN; Ad Tertiam u. Sextam fehlen; E2b (?) Darbringung AD.NONAM; E4b (?) Kindermord AD.VESPERAS; E7a Krönung Mariens AD.CONPLETORIV.; G3a David zu Pferde, DOMINE NE IN FVRORE TVO AR; h3a Kreuzigung (Wdh.); H7a Tod u. Bischof; K5a Trinität/Gnadenstuhl — G7b Letania.
ISTC ih00344900.
Neuchâtel BPU (Bl. 1, 8, 30, 32 u. 61 fehlen), BVille (def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13166 Horae ad usum Romanum (Almanach 1490–1508). Paris: [Pierre Le Dru] für Jean Poitevin, 8.III.
1499
1500
92 Bl. A–L⁸M m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 3:84G. Rubr. α. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a m. Sign. A (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xx an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Iunuarius hz dies xxxi. Luna xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſancti euāgelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia tibi de  Bl. 9a m. Sign. B u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c (ohne Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  … Endet Bl. 92b Z. 17 … me illumines ſeptē do‑nis ſpūſſancti vt tuam voluntatem implere valeam oībus diebus vite mee. Qui  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rom‑me furent acheuees a paris le  .viii iour de  mars Lan Mil.CCCC.iiiixx.xix. pour  Iehan poyteuin libꝛaire demourant a Pa‑ris en la rue neufue noſtre dame 
Vorlage: Napoli BN (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a französischer Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; B3b Judas-Kuss; B8b Wurzel Jesse (Kupferplatte); C Mariae Verkündigung; C8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D5b Kreuzigung; D6b Maria/Pfingsten; D7b Chr. Geburt; E b Verk. d. Hirten; E3b Anbetung Magier; E5b Darbringung; E7b Flucht; F2b Tod Marias; G b Bathseba; H2a Gastmahl d. Reichen; I7a Trinität, unten Ecclesia orans (Kupferplatte) — G6a Letania.
R 562. Bohatta: Horae I 672. IGI 4862. ISTC ih00399300.
Napoli BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
8+? Bl. ?+k⁸+? m. Norm L. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. Rubr. γ.
Bl. [1]a m. Sign. lꝛ u. Norm L dicat omīa ſubiecta ſunt ⁊ ſine dubio pꝛeter eum qui ſibi ſubiecit omnia … Bricht ab Bl. [4]b Z. 24 … quo īmoꝛtalitat īdiui ⁊ ꝑadiſi amēitate foueri iube
Vorlage: Mendoza (Albacete) (Einzelfotos).
ISTC ih00345900.
Mendoza (Albacete) (Fragm. 1 Halbbogen aus Lage k).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13168 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver, 24.X.[um 1500]. 
92 Bl. [a]b–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Ces ſentes heures a luſaige de Rouan furent  acheuees le  .xxiiii. iour de Octobꝛe par Tiel. Ker.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū ⁊ deus erat verbu  Hoc erat in pꝛincipio apud deu. Oīa … Sign. c meum intende [¹]omine ad adiuuandum  … Endet Bl. 92b Z. 20 … vt pꝛo peccatis noſtris  apud te fiducialiter intercedat. Per dm  noſtrum ieſum chꝛiſtum filiū tuum. Qui  tecū viuit ⁊ regnat in vnitate ſpūſſancti  deus. Per omnia ſecula ſeculoꝝ. Amen.  FINIs. 
Vorlage: Paris Genev (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann (franz.); b3b Judaskuss; b8b Mariae Verkündigung; c5b Heimsuchung; d2a Kreuzigung; d3a Pfingsten; d4a Geburt; d7a Hirten adF, m. Gloria-Spruchband; e1a 3 Könige/Magier; e3a Darbringung; e5a Flucht; e7a Krönung Mariens; f1b Bathseba; g2a Tod pfeilt Reichen (Tod des Uriah?), rechts Kreuz; h7b Trinitas (Dreigesicht und Dreieck); k7b Heraklius (m. Kreuz).
Reproduktionen: Paris Genev (Digitalisat).
C 3127. Bohatta: Horae I 1331. 1332. Lacombe 48. Pell 5924. ISTC ih00419200.
Paris *Genev
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13169 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 26.VI.1500. 
112 Bl. a–o⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe beate marie virginis ſecundum vſum Ro‑manum ſine require cum pꝛeparatione miſſe ⁊  .xv.  pſalmis in officio feriali dicendis.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  [¹]N pꝛincipio erat verbū ⁊ ꝟbū erat apud deū et  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm R deus erat verbū. Hoc erat ī pꝛīcipio apud  deū. Oīa … Sign. c patri ⁊ filio: ⁊ ſpūiſctō [¹]icut erat in pꝛin… Endet Bl. 112b Z. 6 … Tua per pꝛecata dulciſſona  Nobis cōcedas veniam per ſecula. O benigna. O benigna. O benigna. Que ſo‑la inuiolata permanſiſti.  ⸪   ⸬  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt acheuees le xxvi. iour de iuing  Lan Mil.CCCCC. Par Thyelman  Keruer Pour Gilles remacle libꝛaire demourant a Paris ſur pont ſaint Michiel  a lenſeigne de la Licoꝛne. 
Vorlage: Berlin KunstB (Original).
Anm. Bilder: a2a Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8b Mariae Verkündigung; c8a Heimsuchung; d5a Chr. Geburt; d7b Hirten auf dem Felde (m. Spruchband); e1b 3 Könige/Magier; e3b Darbringung im Tempel; e5b Flucht; f1a Krönung Mariens; g1a Bathseba; h2a Tod; k4a Kreuz; k6a Pfingsten; k8a Trinität; n1a Schmerzensmann m. Arma Christi.
Bohatta: Horae I 690. Tenschert: Horae 32. CBBSuppl 4426. IDL 2365. VB 4772. ISTC ih00405900.
Berlin *KunstB (Perg.). Haag *KglB
(Perg.). London *VictoriaAlbertM.  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.). de Kesel (Deurle).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13170 Horae ad usum Catalaunensem (Châlons-sur-Marne) (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver für Gauche Preta in Châlons, 9.VIII.[nach 1500(?)]. 
92 Bl. [a]b–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate virginis marie ſe‑cundum vſum Cathalaune.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuier a  .xxxi. iour La lūe  .xxx  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deꝯ erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Oīa … Sign. c meū intende [¹]omine ad adiuuandū me  … Endet Bl. 92b Z. 6 … ou tu pendis pour noſtre redem‑ption: en nom du pere: et du filz: ⁊ du ſaīct  eſperit. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de chalōs furēt acheuees le neufuieſme iour de  aouſt par Tielmā Keruer Impꝛimeur  demourant a paris pour Gauche pꝛeta  libraire demourant a chalons en chāpaigne pꝛes ſaīt alpin empꝛes de Iehin gꝛa‑liet ⁊ Iehin guagin: remy ſon voeſin.  ⸬  ⸬   ⸬  ⸬   ⸬   ⸬  ⸬  ⸬   ⸬   ⸬   ⸬ 
Vorlage: San Marino (Calif.) HuntingtonL (Mikrofilm). Paris Arsenal (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8b Verkündigung; c5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2a Geburt; d4b Hirtenverkündigung; d6b 3 Könige/Magier; d8a Darbringung; e2a Flucht; e5a Krönung Mariens; e7b Bathseba; f8a Teufel peinigt Hiob; h5a Kreuzigung; h7a Pfingsten; i1a Trinitas-Dreigesicht — f4a Letania.
Reproduktionen: Paris Arsenal (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 75. Lacombe 43. Ce³ H-342. Pell 5848. Mead 4682. ISTC ih00342000.
Paris *Arsenal (Perg.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13171 Horae. Getijdenboek (Almanach 1500–1520). Paris: Thielmann Kerver, 12.II.15
00
01
124 Bl. a–p⁸q. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 16:52G, 18:83G. Init. a, d. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. μ. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. Rotdr.
Tit. m. Sign. a (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung) rot Die ghetijden van onſer lieuer vrouwē met  vele ſchoon louen ende oꝛacien.  Bl. 1b (ohne Leisten), schwarzrot Almanach durende  .xxi. iaer.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b, rot Ianuarius heeft  .xxxi. daghen. Die mane  .xxx.  … Bl. 14b (in 3 Leisten), schwarz Hlzs. (Johannes/Marter) rot Dit nauolghende es dbeghin vandē heyli‑ghen ewangeliē van mijn heere ſent ian ſpꝛekēde van ons heeren gheboꝛte.  Bl. 15a, rot (I²) schwarz Nden beghinne was dat woert  ende dat woert was by gode e  god was das woert. … Sign. c (h)Eere du ſulſte op doē  … Endet Bl. 124a Z. 3 Een goede reyne cōſciēcie: cōpunctie:  waerachtich berou e een goet ſalich  eynde mijns leuens: ende hier na dat  eewich leuen. Ouermits onſen heere  iheſum criſtum.  A M E N.  ⸪  ⸪  ⸪   ⸬   ⸬  ⁌ rot Deſe onſer lieuer vrouwen ghetij‑den met zeere vele ſchooner louen e  oꝛacien oft bedinghen: ende mettē le‑uene ons heeren vter biblen gheno‑mē e in figuren gheſneden zijn ghe‑pꝛent te Parijs Bij schwarz Thielman Ker‑uer rot duytſche e dꝛucker heere wonē‑de inde ſelue ſtad van Parijs e heeft  ſe ghedꝛuct met ſijnen coſte tē oꝛboꝛe  van allen goeden kerſtenen menſchē  die gheen latijn en verſtaen: e voldaē  den  .xij. dach in Spoꝛkelle int iaer ōs  heeren  .MCCCCC.  schwarz Gode zijts danck ende lof.  Bl. 124b (in 3 Leisten) DrM rot Deſe ghetijden ter gods eerē ghepꝛēt  Heeft Thielman Keruer te Parijs volendt. 
Vorlage: Originale.
Reproduktionen: Haag KglB (Digitalisat).
C 2732. Bohatta: Horae I 1545. Kronenberg: CA 845c. Nijhoff-Kronenberg 997. ILC B70. CBBSuppl 4428. IDL 2386. BMC VIII 217.IA 40990. Borm: IG 1379. ISTC ih00432800.
Brussel BR (Perg.). Cambridge TrinityC (Fragm. 1 Bl.). Haag *KglB
. London BL
(Perg. Bl. 40 fehlt). Lübeck ehem. StB (def.). Sigmaringen HB
(def.). Wolfenbüttel *HerzogAugustB
(Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.553aP Horae ad usum Romanum. [Paris: Thielmann Kerver, nach 1500]. 
Jurot: Porrentruy 110.
nach 1500
Porrentruy BCant
(def., Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.553a Horae ad usum Romanum (Almanach 1516–1530). 12°
Bohatta: Horae I 1010. Moreau II 1516.1394. Pell 5851.
Wegen der Gültigkeit des Almanachs nicht vor 1515.
11 Sp.553b Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1503–1520). [Paris: Guillaume Le Rouge] für Antoine Vérard
C 3135. Pollard-Redgrave² 15901. Monceaux II 131.42. Moreau I 1503.76. Macfarlane 232. Brit.Libr.Cat. 194 S. 179.
Wegen der Gültigkeit des Almanachs nicht vor 1502.
Pollard-Redgrave² 15881.5. BMC VIII 197.IA 40939. ISTC ih00425600.
Nach dem Zustand zweier Hlzs. um 1502/03.
Reproduktion: London BL (http://gateway.proquest.com/openurl?ctx_ver=Z39.88-2003&res_id=xri:eebo&rft_id=xri:eebo:image:173270)
London BL
(def.). Paris BN (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
26 Zeilen
s.a. Nr 13045 Anm. 1.
13172 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Daran: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Marcellam. [Paris: Antoine Caillaut] für Antoine Vérard, 8.II.14
89
90
114 Bl. [a]a–k⁸l¹⁰aaA⁸B. 1, Kalendarium 2 Sp. 26, Tab. 33–34 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:82G, 12:100G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  Ceſt la meſure de la playe du coſte nrē ſeigr  ieſucriſt et ſut appoꝛte de cōſtātinoble au roy charlemaine affin que nulz ēnemis ne lui peuſſent nuyre en bataille   Senſuit loꝛaiſon  … Bl. 1b Petit almanach pour  .xx ans  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a Hlzs.  α Ianuier  iii   a la circūciſion  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 De. No. E. Iehan. In. no. cens. fut  Bl. 9a m. Sign. a.i (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  [²]N principio erat verbū et verbū erat apud  deum: ⁊ deus erat verbum. Hoc erat in principio apud deum. Oīa  … Bl. 11b (in 3 Leisten) Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundum  vſum Romanum incipiunt feliciter  … Sign. b [²]Ominus regnauit decoꝛem indutꝯ  … Endet Bl. 98a Z. 13 … ac deīceps  vitare peccata valeā tua grā dirigēte. Qui  viuis et regnas deꝯ in ſecula ſeculoꝝ. Amē  Ces preſentes heures furent acheuees  le  .viii. iour de feurier lan. Mil.CCCC.  quatre vingtz ⁊ neuf pour anthoine verad  libraire demourant a paris ſur le pont nrē  dame a lenſeigne de ſaint iehan leuāgeliſte  ou au palais au premier pillier deuant la  chapelle ou on chante la meſſe de meſſei‑gneurs les preſidens  Bl. 98b VM  Bl. 99a m. Sign. aa Hlzs. (Heraklius)  [³]Omine labia mea aperies [¹]t os meum  annunciabit laudem tuam … Endet Bl. 102b Z. 21 … Emitte ſpiritum  tuum ⁊ creabuntur. . Et renouabis faciem terre. Oꝛatio [¹]mnipotens  Bl. 103a m. Sign. A.i Prologus huius tabule  [³]heronimo ad marcellam teſte. Nichil dulcius/ nichil iocundius … Bl. 103b Z. 1 … matris totiuſ celeſtis cu‑rie triumphantis. Amen  Sequitur tabula  Immediate poſt lꝛalendarium in tribus primis  folliculis protrahitur creatio angeloꝛum/ … Tab. endet Bl. 114b Z. 17 Inſuper ad complementum preſentium hoꝛarū  protrahuntur diuerſe ymagines ſiue figure de quibz  in hac tabula non eſt expreſſe facta mencio/ vtpu‑ta de angelis/ ꝓphetis/ euangeliſtis/ apoſtolis/ mar‑tiribus/ confeſſoꝛibus/ heremitis: et virginibus. et  plurimis aliis circūcirca hyſtoꝛtis ⁊ figuris vt ītuentibus planius apparebit  Et ſic eſt finis huius tabule. 
Vorlage: Cambridge (Mass.) HoughtonL (Mikrofilm).
Anm. 1. Zu dem lateinischen Hieronymus-Text vor der Tabula und den Drucken der franz. Übersetzung vgl. auch Nr 13113, 13115 u. 13266. Die hier beschriebene Tabula in franz. Übersetzung (Lagen A und B) erschließt den Text bis zur Mitte der Lage e und ist in dieser Ausgabe sowie in der Nr 13266 erhalten. Sie passt im gleichen Satz dort ebenfalls. — Vgl. Winn, Mary Beth: Vérard’s Hours of 8 February 1489/90: Prologue, Table, and Typological Borders. In: The Papers of the Bibliographical Society of America 87(1993) S. 337–362.
Anm. 2. *Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 8 (Bl. 103–114 fehlen).
Bohatta: Horae I 217. 527. Lacombe 19. Monceaux I 220.9.X. Claudin II 392. Macfarlane 199. Ce³ H-360. Pell 5887. CIBN H-215. Walsh: Harvard 3632. ISTC ih00364200.
Barnard Castle M (Bl. 103–114 fehlen). Cambridge (Mass.) HoughtonL (Bl. 64 fehlt ). Dessau *LB (z.Z. Moskva GosB). Paris BN (Perg. Bl. 103–114 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
90 Bl. [AB]a–f⁸g⁶hi⁸k. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:100G. 11+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 159).
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3aα Ianuier  iii a La circūciſiō.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 De. No. E. Iehan. In. no. cens. fut.  Bl. 9a Hlzs. (Johannes/Marter)  [²]N principio erat verbum ⁊ verbū erat a‑pud deū: et deus erat verbū. Hoc erat in  principio apud deū. Oīa … Endet Bl. 16b Z. 22 … quia iuxta erat monumentū poſuerunt ieſum. Deo gratias.  Hoꝛe ſecundum vſum Romane curie  Bl. 17a Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies [¹]t os  meum annunciabit … Sign. b ſalute. Verſus. Letamini in domino et ex‑… Endet Bl. 89b Z. 15 … ita patrocinātibus eiuſdem meritis eterna retributione gaudeamus  Per chriſtū dominum noſtrum. Amen.  Ces preſentes heures furent acheuees le  xx. iour de freuier  .MCCCClxxxviii.  pour Anthoine verard libraire demourant a  paris ſur le pont noſtre dame a lymaige ſaint  iehan leuangeliſte: ou au palais au premier  pilier deuāt la chappelle ou on chante la meſſe  de meſſigneurs les preſidens  Bl. 90a VM  A. verardi  Bl. 90b leer.
Vorlage: Original. Tenschert (Digitalisat) .
Anm. Bilder: 9a Johannes im Marterkessel; Mariae Verkündigung (merhzonig); Heimsuchung; b1b Geburt (mehrzonig); b3b Hirten (mehrzonig); b5a Magier, b6a Darbringung; b7a Kindermord; c.i. (?) Krönung Mariens; d2b (?) Trinität m. himml. Hofstaat; Strahlenkranzmadonna (gebrochen).
Winn: Vérard H-6. ISTC ih00360250. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 5.
*Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 1, 2, 51, 56, 67 u. 68 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13174 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Denis Meslier, um 1490]. 
90 Bl. A⁸B¹⁰a–f⁸AAB⁸C. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:96G, 2:230G, 3*:83G. Rubr. β. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. (ohne Leisten) ⁌ hoꝛe ad vſum  romane curie.  Bl. 1b Almanach pꝛo: xx. annis  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3aα m. Sign. A.iii. Ianuier  iii   a La circonciſion  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 De. Noe. Iehan. In. no. cens. fut.  Bl. 9a m. Sign. B.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſācti euāgelii ſcďz  iohannē. Gloꝛia tibi de  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum: et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  Bl. 9b Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa … Bl. 19a m. Sign. a.i. Hlzs. (Verkündigung), darin [²]Omine labia  mea aꝑies. [¹]t  U. d. Hlzs. os meū annūciabit laudem tuā … Sign. b ſalute. ꝟ Letamini ī do ⁊ exultate iuſti. .  … Endet Bl. 90b Z. 20 … ita patrocinantibus eiuſdē meritis eterna retributiōe gau‑deamus. Per xm dm noſtrum. Amen.  Benedicamus do.    Deo grās 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. Bilder: A.ii.b Aderlassmann, franz.; B.i. Johannes im Marterkessel; B.iiii. Judas-Kuss; a.i. Mariae Verkündigung; a5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); b.i.b Christi Geburt; b.iii. Verkündigung d. Hirten; b5a Anbetung Magier; b6b Darbringung; b8a Herodes u. Flucht; c.iii. Krönung Marias; d.iii.b David tut Buße; e.iiii. 3 Lebende/Tote; A.i. Kreuzigung; A3a Pfingsten/Maria; A.i. Trinität/Gnadenstuhl — d7b Letania.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3077. Bohatta: Horae I 512. Pr 8177A. BMC VIII 152.IA 40274. ISTC ih00369150.
London BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
104 Bl. a–n⁸ m. Norm L. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G. 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm L [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Oīa … Sign. c tentationis in deſerto vbi tentauerūt me  … Bricht ab Bl. 102b Z. 26 Laus habitatiōis gloꝛie dei. do. te. Oꝛtus 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c4b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d Kreuzigung; d2a Christi Geburt; d4b Verk. d. Hirten; d6b Anbetung Magier; e b Darbringung; Kindermord; Krönung Marias; g5b 3 Lebende; g6a 3 Tote; Gregorsmesse — g Letania.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
ISTC ih00346300. Tenschert Kat. 24(1991) Nr 67.
Berlin *SB
(Bl. 1, 3–5, 23, 26, 44–45, 48, 58–61, 74–75, 79–80 u. 103–104 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
136 Bl. [A]B–R⁸. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G. 16+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1–8 unbekannt. Bl. 9a m. Sign. B e Sancte margarete virginis  … Bl. 14a Z. 20 Theſe pꝛayers folo vuyng ought foꝛ to  be ſayd oꝛ ye departe out of your chābꝛe  at your vpꝛiſyng.  Bl. 14b (in 2 Leisten) Hlzs. (Trinität), darin [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas  ſancta. Deus in nomine tuo  leuabo … Bl. 19b Z. 18 Horarium beate marie virginis ad  vſum. SARVM.  Bl. 20a (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omine labia mea aperies.  [¹]t os meum annunciabit  laudem tuam. … Sign. D uia et inaquoſa ſic in ſancto apparui tibi  … Bl. 120a (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 120b [³]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ ver‑bum erat apud deū/ ⁊ deꝯ erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Omnia … Endet Bl. 136a Z. 15 Deus pꝛopicius eſto michi peccatoꝛi:  et omnes iniquitates meas dele.  Sancta maria mater dei: oꝛa pꝛo nobis  peccatoꝛibus. Amen.  Hoc pꝛeſens officiū beate marie cum  multis deuot ſuffragiis ad vſum ſarum  finite ſūt Anno di milleſimo quadꝛīgēteſimo nonageſimo quarto. Pꝛo iohāne ri‑cardo mercatoꝛe libꝛario rothomagi commorāti iuxta magnā eccľiam btē marie.  Bl. 136b leer.
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: - immer in 2 Leisten - 1. Lage unbekannt; B6b Trinität/Gnadenstuhl; C4a Mariae Verkündigung; C8a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D8b Kreuzigung; E2a Christi Geburt; 5a Verk. d. Hirten; 7b Anbetung Magier; F b Darbringung; F4a Kindermord; F7a Krönung Marias; H8b Gregorsmesse; K2a David; L5b 3 Lebende; L6a 3 Tote; M b Gastmahl d. Reichen; Q8a Johannes im Marterkessel —K7b Letania ohne Wort.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
Pollard-Redgrave² 15879. BMC VIII 116.IA 40311. ISTC ih00420445.
London *BL
(Perg. Bl. 1–8 fehlen. Besitzv. 1495).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13177 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, 19.IV.1494. 
92 Bl. +a–k⁸l m. Norm R u. +. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. +i u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. +ii (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. ia u. Norm R [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Oīa … Sign. b bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝝ tumulis reſuſcitati ⁊ earum interceſſione ſuffulti in celo perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces ſentes heures a luſage de Rōme  furēt acheuees le  .xix. iour de Auril. Lan  M.CCCC.iiii.xx. ⁊  .xiiii. par Philippe  pigochet. Libꝛaire de luniuerſite de paris. 
Vorlage: Ravenna BClass (Mikrofilm).
Anm. 1. Bl. 1a teilweise auch mit Sign. +i u. Norm + (z.B. Ex. New York MorganL. Washington (D.C.) LC).
Anm. 2. Bilder: aii Aderlassmann, franz.; a8b Johannes im Marterkessel; iiia b Judas-Kuss; a8a Mariae Vekündigung; b7a Heimsuchung; ciiii Kreuzigung; c5a Maria/Pfingsten; c6a Chr. Geburt; c8a Verk. d. Hirten; dii Anbetung Magier; diiii Darbringung; d6a Kindermord; ei a Krönung Mariae; e8a David tut Buße; f8b 3 Lebende; gi 3 Tote; giii Tisch d. Reichen; h7a Trinität/Gnadenstuhl; l7b Gregorsmesse — fiiiib Letania. — Zum Ex. Évora BP vgl. Lux Anima. Iluminuras na Biblioteca de Évora. Hrsg. Antónia Fialho Conde u.a. Lisboa 2017, S. 247–258.
Anm. 3. Sotheby’s (London) Music, Continental and Russian Books and Manuscripts (28.V.2015) Nr 8.
R 1764. Bohatta: Horae I 571. Ce³ H-376 u.Suppl. IBPort 903. IGI 4835 u.Corr. CRF XVII 325. ISTC ih00376000.
Évora BP (Bl. 36, 37, 38, 80 u. 85 fehlen). Fécamp M (def.). Firenze BN (Bl. l6 fehlt). London VictoriaAlbertM (Perg.). New York *MorganL (Perg. def.). Ravenna BClass. Sheffield UL (Perg. def.). Venezia *MCorrer
(Perg. Fragm. Bl. 34–39). Washington (D.C.) *LC (Bl. 82 u. 83 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13178 Horae ad usum Carnotensem (Chartres) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 2.VI.1494. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm c. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm c (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii.. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm c [³]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Oīa … Sign. c ſtra ſicut in exacerbatione ſecundū diem  … Endet Bl. 88b Z. 12 … et ꝓtegas a penis  inferni et participem me facias celeſtium  gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto qui cum patre ⁊ ſpiritu ſācto viuit et regnat in ſecula ſeculoꝛum.  Amen. Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Chartres furent acheuees le  .ii. iour de Iuing.  Lan Mil CCCC.iiii.xx. ⁊ xiiii. Pour  Simon voſtre Libꝛaire demourāt a Paris en la rue neuue noſtre dame a lēſeigne  ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Originale. Tenschert (Digitalisat). .
Anm. Bilder: aii.. Aderlassmann, franz.(Holzschnitt); a8b Martyrium d. Johannes; b.iii.b Judas; b8a Mariae Verkündigung; c7b Maria u. Elisabeth (Heimsuchung); d.iiii. Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; e.i. Hirten auf dem Feld; e.iii. Anbetung Magier; e5a Darbringung; e7a Kindermord; f.ii. Krönung Marias; f.iiii.b David tut Buße; g5b 3 Lebende; b6a 3 Tote; g8b Gastmahl d. Reichen; i.iii.b Trinitas; l.iiii.b Gregorsmesse — g.i. Letania.
ISTC ih00341860. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 20.
New York *MorganL (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13179 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 21.VIII.1494. 
96 Bl. a–m⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2  Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuarius hz dies xxxi. luna  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No E Iehan In no cens fut.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c eſt oꝛtus: et in oꝛto monumentum nouum  … Endet Bl. 96b Z. 3 … ⁊ pꝛotegas a penis inferni et participem me facias celeſtium gau‑dioꝛum. Pꝛeſtante eodem … Z. 8 Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Ro‑me furent acheuees le xxi. iour Daouſt.  Lan Mil  .CCCC.iiiixx. et xiiii. Pour  Symon voſtre Libꝛaire demeurant a Paris en la rue neuue noſtredame/ a lenſeigne  ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Rouen BMun. Wien NB (Mikrofilme).
Anm. Bilder: a.ii.b Aderlassmann; b.i. Johannes im Marterkessel; b.iiii. Judaskuss; c.i.b Mariae Verkündigung; d.i. Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d6a Kreuzigung; d7a Maria/Pfingsten; d8a Geburt; e.ii. Hirten auf dem Felde; e.iiii. Magier; e6a Darbringung; e8a Kindermord; f.iii. Krönung Mariens; g.ii. David tut Buße; h.iib 3 Lebende; h.iii. 3 Tote; h5a Gastmahl d. Reichen; k (lꝛ).i. Trinität/Gnadenstuhl; m.i. Gregorsmesse; — g6b Letania.
Bohatta: Horae I 532. Pell 5896. CRF XVII 326. ISTC ih00376850.
Rouen BMun. Wien NB
(Bl. 1 u. 8 fehlen, Bl. 9 def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
8+? Bl. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G.
Bl. [1]a Sequuntur pꝛeces.  [²]T veniat ſuꝑ nos miſericoꝛdia tua  de ſalutare tuū … Endet Bl. [8]b Z. 16 … ces pꝛeſentes heures a luſaige de Toul eſquelles ya  pluſieurs ſuffrages et oꝛaiſons qui nont  point eſte impꝛimees es autres heures par  cy deuant faictes/ ⁊ furent acheuees le  .ix.  iour de Decembꝛe Lan Mil.CCCC.nonante quatre Par Philippe pigochet Li‑bꝛaire de luniuerſite de Paris demourant  en la rue de la herpe. 
Vorlage: Troyes BMun (Einzelfotos).
Anm. Vgl. Morin in Bulletin du bibliophile 1973 S. 250–255.
CRF I 795. ISTC ih00427770.
Troyes BMun
(Fragm. 8 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13181 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Philippe Pigouchet, 20.XII.1494. 
92 Bl. +a–k⁸l m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. + u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuari ꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. ai u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. b bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝝ tumulis reſuſcitati/ ⁊ earum interceſſione ſuffulti: in celo perenni  viuere valeamus. Qui viuis.  Ces ſentes heures a luſage de Rōme  furēt acheuees le  .xx. iour de decēbꝛe. Lan  M.CCCC.iiii.xx. ⁊ xiiii. par Philippe  pigochet libꝛaire de luniuerſite de paris. 
Vorlage: Berlin Kupferstichkab (Original).
H 8848. Bohatta: Horae I 573. VB 4750. ISTC ih00377450.
Berlin *HausB (z.Z. Moskva GosB), *Kupferstichkab
. Moskva GosB.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13182 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 13.III.14
94
95
92 Bl. a–l⁸m m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b u. Norm R [²]N pꝛincipio erat vrebū ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛīcipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝝ tumulis reſu‑ſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces ſentes heures a luſage de Rōme  furēt acheuees le  .xiii. Iour de Mars. Lā  M.CCCC.iiii.xx. et xiiii. pour Simon  voſtre Libꝛaire demourāt a la rue neuue  a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Verk. d. Hirten; e2a Anbetung Magier; e4a Darbringung; e6a Kindermord; f Krönung Marias; f8a David tut Buße; g8b 3 Lebende; h.i 3 Tote; h3a Tisch d. Reichen; i7a Trinität/Gnadenstuhl; l7b Gregorsmesse — g4b Letania.
Borm: IG 1380. ISTC ih00377700.
Cambridge *TrinityC. Wolfenbüttel HerzogAugustB.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13183 Horae ad usum Autissiodorensem (Auxerre) (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Jean Du Bois [in Auxerre(?)], 1495. 
104 Bl. [a]b–n⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM.
Tit. (ohne Leisten) Hoꝛe ad vſum autiſſiodeꝛe.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  . xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [³]N pꝛincipio erat ꝟbum ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Oīa … Sign. c vero non cognouerunt vias meas bus  … Endet Bl. 103b Z. 18 … libera me ab omnibus malis et oꝛa ꝓ  peccatis meis. Amen.  Deo gratias.  Bl. 104a Hoꝛe intemerate marie virginis ſecū‑dū vſum inſignis eccleſie Autiſſiodoꝛe.  Impꝛeſſe Pariſii per philippū pigouchet  pꝛo magiſtro Iohanne du bois finiūt feliciter. Anno milleſimo.cccc.xcv.  VM  Bl. 104b Leisten 
Vorlage: Sankt Petersburg NB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8a Mariae Verkündigung; c7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Geburt; d8b Verk. d. Hirten; e.ii.b Anbetung Magier; e4b Darbringung; e6b Kindermord; f1b Krönung Mariens; f8b David tut Buße; h2b 3 Lebende; h3a 3 Tote; h6a Tisch. d. Reichen; k4b Trinität/Gnadenstuhl; n.ii. Gregorsmesse; — g5a Letania.
Učetnyj spisok sobranija inkunabulov 1588.ISTC ih00339190.
Sankt Petersburg NB (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13184 Horae ad usum Lugdunensem (Lyon) (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Toussaint de Montjay, 30.VII.1495. 
92 Bl. A–L⁸M. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B [³]N pꝛincipio erat bum ⁊ verbū  erat apud deū et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum  Oīa … Sign. C vero non cognouerunt vias meas bus  … Endet Bl. 92a Z. 1 … et participem me facias celeſtium  gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto qui viuit et regnat in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue  maria.  Les pꝛeſentes heures a luſage de Lion  furent acheuees par Philippe pigouchet libꝛaire de luniuerſite de paris/ le penultime  iour de Iuillet. mil.cccc.iiiixx. et quinze.  Pour touſſains demōtiay libꝛaire demourāt en la rue de la herpe pꝛes ſaint Coſme.  Bl. 92b leer.
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; A8b Johannes im Marterkessel; B3b Judas-Kuss; B8a Verkündigung; C7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D3a Christi Geburt; D6a Hirten auf dem Feld; D8a Magier; E.ib Darbringung; E3a Kindermord; E6a Krönung Marias; F.i. Kreuzigung; F3a Maria/Pfingsten; F5a David tut Buße; G4b 3 Lebende; G5a 3 Tote; I3b Gastmahl; I6a Trinität/Gnadenstuhl; L8a Gergorsmesse — G.i.b Letania.
C 3058. Bohatta: Horae I 153. Lacombe 35. Claudin II 22–25. IGI 4810 u.Corr. Pell 5856. CRF VI 1034. Ernst: Hildesheim II,2 164. ISTC ih00346500.
Hildesheim *ehem. DomB (Bl. 1 fehlt). Milano BAmbros. Paris *Mazarin.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13185 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 13.XI.1495. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai. u. Norm r (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. bi. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛīcipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝝ tumulis reſu‑ſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces ſentes heures a luſage de Rōme  furēt acheuees le  .xiii. Iour de Nouēbꝛe.  Lā  .M.CCCC.iiii.xx. et xv. pour Si‑mon voſtre Libꝛaire demourant a la rue  neuue a lenſeigne ſainct Iehā leuāgeliſte 
Vorlage: Colmar BVille (Mikrofilm). München UB (Einzelfotos).
Anm. 1. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 26.
Anm. 2. Bilder: aii. Aderlassmann, franz.; a8b Johannes Marterkessel; biii.b Judas; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); diiii. Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Hirten; eii. Magier; eiiii. Darbringung; d6a Kindermord; fi. Krönung Mariae; f8a Bathseba; g8b 3 Lebende; hi. 3 Tote; h3a Gastmahl d. Reichen; i7a Trinitas; l7b Gregorsmesse — giiii.b Letania.
Reproduktionen: München UB (Digitalisat).
C 3093. Bohatta: Horae I 582. 584. IGI 4841. Pell 5897. ISTC ih00378100.
Berlin SB
(Perg. Fragm. Bl. 2). Colmar BVille (Perg.). Milano BAmbros. München *UB
.  — *Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13186 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 13.II.14
95
96
100 Bl. a–l⁸mA⁸ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai. u. Norm r (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. bi. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛīcipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝝ tumulis reſu‑ſcitati et earum interceſſione ſuffulti in ce‑lo perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces ſentes heures a luſage de Rōme  furent acheuees le  .xiii. Iour de Feurier.  Lan M.CCCC.iiii.xx. et xv. pour Si‑mon voſtre Libꝛaire demourant a la rue  neuue a lenſeigne ſainct Iehā leuāgeliſte  Bl. 93a m. Sign. Ai. Senſuiuent les ſept pſeaumes en francois tranſlates au plus pꝛes du latin  Hlzs., daneben [³]Omine ne in furoꝛe tuo arguas  me. ⁊c. Sire  … Endet Bl. 100b Z. 20 … Et en ceſte cōfidence dame ie luy vois  pꝛeſenter ma requeſte faicte ⁊ dicte en ceſte  maniere. 
Vorlage: Berlin SB (Original). Brescia BQuerini. Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: aii. Aderlassmann (franz.); a8b Johannes (Meister Apokalypsenrose); b3b ("biiii."b) Judaskuss (Meister Apokalypsenrose); b8a Verkündigung (Meister Apokalypsenrose); c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung (Meister Apokalypsenrose); d5a Maria/Pfingsten; d6a Geburt; d8a Verkündigung an die Hirten; e.ii. 3 Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Kindermord; f (Krönung Mariens?); f8 ?; g8b 3 Lebende; hi. 3 Tote; hiii. Gastmahl d. Reichen (Meister Apokalypsenrose); i7a Trinität/Gnadenstuhl; l7b Gregorsmesse — giiii.b Letania.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
R 216. Bohatta: Horae I 577. IGI 4837 u.Corr. CIBN H-227a. ISTC ih00377600.
Berlin *SB
(Bl. 8, 9, 17, 41, 48 u. 93–100 fehlen). Brescia BQuerini (Bl. 93–100 fehlen). Firenze BRiccard (Bl. 56, 81, 82, 87, 88 u. 93–100 fehlen). Paris BN (Bl. 1–8 fehlen). Pavia BCiv (Bl. 67–74 u. 93–100 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13187 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 22.V.1496. 
96 Bl. A–M⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. Ai. u. Norm R (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b Almanach pro  .xx. annis  … Bl. 2b (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. Aiii. Ianuarius hz dies xxxi. luna xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 21 De No E Iehan In no cens fut  Bl. 9a m. Sign. Bi. u. Norm R (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm Iohānem. Gloꝛia tibi de.  Bl. 9b [³]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Omīa … Sign. C eſt oꝛtus: et in oꝛto monumentum nouum  … Endet Bl. 96b Z. 3 … ⁊ pꝛotegas a penis inferni: ⁊ participem me facias celeſtium gau‑dioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro  ieſu chꝛiſto qui cum patre et ſpiritu ſancto  viuit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝛum. Amen  Pater noſter. Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme  furent acheuees le xxii. iour de May Lan  Mil.CCCC.iiiixx. ⁊ xvi Pour Simon  voſtre Libꝛaire demourant a Paris en la  rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſainct  Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: franz. Aderlassmann; Bi. Johannes im Marterkessel; B4a Judas; Cib Mariae Verkündigung; Di.a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D6a Kreuzigung; D7a Maria/Pfingsten (Pfingstwunder); D8a Christi Geburt; Eii.a Verkündigung der Hirten; Eiiii.a Anbetung der Magier; E6a Darbringung im Tempel; E8a Flucht; Fiiia Tod Marias; Giia Bathseba; Hiib 3 Lebende; Hiiia 3 Tote; H5a Gastmahl der Reichen; Ki.a Trinität/Gnadenstuhl; Mi.a Gregorsmesse.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 8850. Bohatta: Horae I 592. Tenschert: Horae 12. CBBSuppl 4424. Ce³Suppl H-378a. BSB-Ink H-340. ISTC ih00378500.
München *SB
(Bl. 1–8 u. 30 fehlen).  — *Tenschert (Ramsen) (Bl. 16, 41 u. 48 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13188 Horae ad usum Bituricensem (Bourges) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 19.XII.1496. 
84 Bl. A–K⁸L m. Norm b. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm b (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſācti euāgelii: ſcďm Iohannē. Gľia tibi de.  Bl. 9a m. Sign. B.i. u. Norm b [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Omnia … Sign. C (ohne Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  … Endet Bl. 84b Z. 12 … et que  ie puiſſe mourir en voſtre ſaincte foy: et finablement paruenir a la gloire eternelle  auec tous les ſainctz ⁊ ſainctes de paradis  Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Bourges furent acheuees le xix. iour de Decē‑bꝛe Lan Mil.CCCC.iiiixx. ⁊ xvi. pour  Simon voſtre libꝛaire demourant a Pa‑ris en la rue neuue noſtre dame a lēſaigne  ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Rouen BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: A.ii. Aderlassmann (franz.); A8b Johannes im Marterkessel; B3b Judaskuss; C.i. Mariae Verkündigung; C8a Heimsuchung; D5a Kreuzigung; D6a Maria/Pfingsten; D7a Geburt; E.ii. Hirten auf dem Felde; E.iiii. Anbetung Magier; E6a Darbringung; E8a Flucht; F.ii. Tod Mariens; F.iiii.b Bathseba; G.iiii.b Tisch d. Reichen — G.i. Letania.
Pell 5845. CRF XVII 324. ISTC ih00339800.
Rouen BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13189 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 23.I.14
96
97
88 Bl. a–l⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. einige kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Z. 4 … factū eſt ni‑chil. … Sign. c bauerūt et viderūt opera mea. Ds tecū.  … Bl. 73a Z. 1 m. Sign. k.i. u. Norm R filium tuum dm noſtrū ieſum chꝛiſtum  … Endet Bl. 88b Z. 13 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perenniter viuere valeamꝯ. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me furent acheuees le  .xxiii. iour de Iāuier  Lan M.CCCC.iiii.xx. et xvi. pour Simon voſtre Libꝛaire demourant a la rue  neuue a lenſeigne ſainct Iehā leuāgeliſte. 
Vorlage: Madrid BN. Wien NB (Mikrofilme). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8b ? Wurzel Jesse; ? Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Pfingsten Maria; d6a Chr. Geburt; d8a Verk. d. Hirten; e.ii. Anbetung Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f8a Bathseba; g.i. (vielm. h.i.) Gastmahl d. Reichen — g.iiii.b Letania. einige kleine!
Anm. 2. Učetnyj spisok sobranija inkunabulov 1591.
Reproduktionen: Madrid BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 589. 590. Lacombe 39. IBE 2963. Pell 5899. CIBN H-229. BMC VIII 116. ISTC ih00380495.
London BL
(Lage b, Perg.). Madrid BN. Northampton (Mass.) SmithC (Fragm. Bl. 60 ). Paris BN (Perg.). Sankt Petersburg NB. Trogen KantB (Perg.). Wien NB
(Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13190 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 23.I.14
96
97
88 Bl. a–l⁸ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. einige kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Z. 4 … factū eſt nichil. … Sign. c bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Bl. 73a Z. 1 m. Sign. k.i. u. Norm r verus et oīpotens deus ſuam ſanctiſſimā  … Endet Bl. 88b Z. 13 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perenniter viuere valeamꝯ. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me furent acheuees le  .xxiii. iour de Iāuier  Lan M.CCCC.iiii.xx. et xvi. pour Simon voſtre Libꝛaire demourant a la rue  neuue a lenſeigne ſainct Iehā leuāgeliſte. 
Vorlage: Cambridge TrinityC (Mikrofilm).
Anm. 1. Christie’s (New York) Auction 9.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 2) Nr 213 (Perg.).
Anm. 2. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Pfingsten/Maria; d6a Geburt; d8a Hirtenverkündigung; e.ii. Anbetung Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Mariens; f8a Bathseba.
HC 8849. Ce³Suppl H-380a. Pr 8188. BMC VIII 116.IA 40318. Davies: EFB 253. ISTC ih00380500.
Cambridge *TrinityC (Perg. Bl. 51–56 fehlen). London *BL
(Perg. Lage b aus Nr 13189).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13191 Horae ad usum Andegavensem (Angers) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 15.II.14
96
97
84 Bl. a–k⁸l m. Norm aa. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große und 3 kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm aa (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 84b Z. 11 … ⁊ participem me facias celeſtium  gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto qui viuit ⁊ regnat in ſecu‑la ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue  maria.  ✠  Ces pꝛeſentes heures a luſage Dāgiers  furent acheuees le  .xv. iour de freuier. Lā  mil.CCCC.iiiixx. et xvi. Pour Simō  voſtre libꝛaire demourāt a paris en la rue  neuue noſtre dame a limage ſainct Iehan  leuangeliſte. 
Vorlage: Berlin SB (Original). Leuven UB (Digitalisat).
Anm. 1. Vgl. auch die folgendeNr. Der Satz der letzten drei Blätter ist abgesehen von der Gebrauchsangabe im Kolophon identisch, doch ist die Anordnung der Leisten unterschiedlich.
Anm. 2. Bilder: Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c.iiii. b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.i. Kreuzigung; d.ii. Maria/Pfingsten; d.iii Christi Geburt; d5b Verk. d. Hirten; d8a Anbetung Magier; e.ii. Darbringung; e.iiii. Flucht; e7a Tod Mariae; f.i.b Bathseba; g.i. Tisch d. Reichen — f6a Letania.
Bohatta: Horae I 15. CBBSuppl 4421. Ce³ H-339. Pell 5840. CRF X 376. VB² 4750.5. Pollard: MorganL 571. ISTC ih00339000.
Berlin *SB
(Bl. 2 fehlt). Cambridge TrinityC. Leuven UB
. New York *MorganL. Tours BMun.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13192 Horae ad usum Lugdunensem (Lyon) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 15.II.14
96
97
88 Bl. a–l⁸ m. Norm l. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. 4 kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm l (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Aue maria  … Endet Bl. 88b Z. 11 … ⁊ participem me facias celeſtium  gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino no‑ſtro ieſu chꝛiſto qui viuit ⁊ regnat in ſecu‑la ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue  maria.  ✠  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Lion  furent acheuees le  .xv. iour de freuier. Lā  mil.CCCC.iiiixx. et xvi. Pour Simō  voſtre libꝛaire demourāt a paris en la rue  neuue noſtre dame a limage ſainct Iehan  leuangeliſte. 
Vorlage: Autun BMun (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. die Anm. zur vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Bilder: a.ii. Aderlassmann, Kupferplatte; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verküdigung; c5a Heimsuchung; d.iii Chr. Geburt; d6b Verk. d. Hirten; d8a Anbetung Magier; e.i. Darbringung; e.iiii. Flucht; e6a Tod Mariae; f.i. Kreuzigung; f.iii Maria/Pfingsten; f5a Bathseba; g.iiii. Tisch d. Reichen — g.i.b Letania.
R 560. Bohatta: Horae I 154. 155. Ce³ H-347. ISTC ih00347000.
Autun BMun. New York *MorganL (Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13193 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen)(?) (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot [für Pierre Regnault in Caen, um 1497]. 
88 Bl. a–l⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 7).
Bl. 1a m. Sign. a VM  Incipiūt hoꝛe beate marie  virginis  M E Iehannot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi. Lūa xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Oia  … Sign. c in requiem meam. Aue maria. [¹]loꝛia  … Endet Bl. 88b Z. 24 … de ſēti ſeculo trāſtuliſti: vt ꝓ peccatis noſtris apud te fiducialiter ītercedat. Per dm.   Finis. 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Zur Datierung: Nach dem Zustand der VM früher als Nr 13127 gedruckt.
Anm. 1. Der Druck enthält keine Angaben über die Gültigkeit, wird aber traditionell in die Diözese Rouen verwiesen. Pierre Regnault hat von Caen aus Liturgica für Bayeux (Nr13201), Coutances (GW 5327. H 11284), Rennes (Nr 13127) und Rouen (Nr 13139) veranlasst, so dass zu vermuten ist, dass auch diese Ausgabe für eines dieser Bistümer bestimmt war.
Anm. 2. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkünd.; c4b Heimsuchung (Maria u. Elis.); c8b Kreuzigung; db Pfingsten/Maria; d2b Chr. Geburt; d5a Verkündigung d. Hirten; d7a Anbetung d. Magier; e Darbringung; e3a Flucht; e5a Krönung Marias; e7b David tut Buße; f7b Tod u. König; h4a Trinität/Gnadenstuhl; l2b Mariae Verk. (Wdh) — f3b Letania.
Bohatta: Horae I 1326. Claudin II 245. Delisle: Caen 217. Pr 8343. Bod-inc H-177. ISTC ih00418800.
Oxford Bodl (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13194 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot, um 1497/98]. 
92 Bl. [A]B–L⁸M m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a leer. Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B u. Norm R [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbu  erat apud deum ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. C in requiē meā. Aue. [¹]loꝛia patri et filio  … Endet Bl. 92b Z. 19 … vt a pctoꝛū tumulis reſuſcitati ⁊ earum interceſſiōe ſuffulti in celo ꝑenniter viuere valeamus. Qui viuis. 
Vorlage: Originale. Frankfurt (Main) MKunst (Digitalisat).
Anm. Bilder: Aderlassmann; A8b Johannes; B3b Judas; B8a Verküdigung; C7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D4a Kreuzigung; D5a Pfingsten m. Brunnen u. Schriftband, VENI SACTE SPIRITVS. S. und  .DOMINE LABIA MEA APERI; D6a Christi Geburt, zweizonig, AD. PRIMAN; D8a Hirten, zweiz. unten Tanz AD. TERCIA.; E2a Magier, zweiz., AD SEXTAM; E4a Darbringung AD. NONAM; E6a Kindermord; F Krönung Marias; F8a David, Unterschr.  .DOMINE NE IN FVRORE TVO AR; H Gastmahl d. Reichen; I7a Trinität, Gnadenstuhl, Gottvater, Christus, Taube – Letania G4b.
Bohatta: Horae I 442. Lacombe 46. Winn: Vérard H-17. Ce³ H-389. Pell 5877. CIBN H-239. Bod-inc H-167A. Madsen 2019. Ohly-Sack 1487. Pollard: MorganL 575. 1510. ISTC ih00389000.
Frankfurt (Main) MKunst (Perg.). København KglB (Perg. Bl. 52 u. 53 fehlen). New York *MorganL (Perg.). Oxford Bodl (Perg. Bl. 1–5 u. 89–92 fehlen). Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13195 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 17.IV.1497(?). 
96 Bl. a–m⁸ m. Norm rr. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm rr (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furent ache‑uees le  .xvii. iour de Auril. Lan  .M.CCCC.iiii.xx. et  xvii. pour Simon voſtre Libꝛaire demourāt a la rue neuue a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecūdum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 96b Z. 21 vt qui eius memoꝛiā agimꝯ meritis ipſius  a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime libere‑mur. Per dominum noſtrum ieſum chꝛi‑ſtum filium tuum. 
Vorlage: Berlin KunstB (Original).
Anm. 1. Das Jahresdatum auf Bl. 1a ist in den Ex. Berlin KunstB. London BL. Paris BN und Tenschert (Ramsen). radiert. Die Monatsverse im Kalendarium sind in franz. Sprache.
Anm. 2. Dieser Druck und Nr 13250führen im Tit. das gleiche Datum. Nr 13250 hat darüberhinaus im Impressum am Schluss ein weiteres Datum, den 20.III.1496; vgl. auch Anm. zu Nr13250.
Anm. 3. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas; b8a Mariae Verkündigung; c7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii.b Christi Geburt; d7a Verkündigung der Hirten; e.i. Anbetung Magier; e.iii. Darbringung; e5a Flucht; e8b Tod Marias; f8a Kreuzigung; g.ii. Pfingsten/Maria; g.iiii. Bathseba; h5a Gastmahl d. Reichen — g8b Letania.
Anm. 4. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 190.
C I 8852(nicht Hain). Bohatta: Horae I 488. 498. 601. 642. Tenschert: Horae 14. Lacombe 40. Ce³ H-383. Pell 5900. VB 4751. CIBN H-232. Pr 8193. BMC VIII 117.IA 40323. ISTC ih00383000.
Berlin *KunstB
(Perg.). Detroit PL (Perg. def.). London *BL
(Perg. Bl. 2, 8, 11, 16, 23, 28, 31, 33, 34, 37, 48, 52 u. 61 fehlen). Paris BN (Perg.). Washington (D.C.) *LC (Perg.). Wien UB
(Bl. 1, 89 u. 91–96 fehlen).  — Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.). Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13196 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 7.VII.1497. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Iniciū ſancti euāgelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia tibi de.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Omnia … Sign. c (ohne Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  … Endet Bl. 92b Z. 4 a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime libere‑mur. Per dominū noſtrum ieſum chꝛiſtum  filium tuum qui tecum viuit et regnat in  vnitate ſpirituſſancti deus. Per omnia ſe‑cula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rom‑me furent acheuees le vii. iour de Iuillet.  Lan mil.CCCC.iiiixx. ⁊ xvii. pour Simon voſtre Libꝛaire demourant a Paris  en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſainct  Iehan leuangeliſte.  ✠ 
Vorlage: Kijv NB (Mikrofilm).
Anm. 1. Bilder: 2a Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; c.i. Mariae Verkündigung; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5b Kreuzigung; d6b Maria/Pfingsten; d7b Christi Geburt; e.i. Verkünd. d. Hirten; e3b Anbetung Magier; e5b Darbringung; e7b Flucht; f2b Tod Marias; g.i.b Bathseba; h2a Gastmahl. d. Reichen — g6a Letania.
Anm. 2. Schumann (Zürich) 491 (1973) Nr 22.
Reproduktionen: Roma BCasanat (IISTC).
R 561. Bohatta: Horae I 606. Ce³ H-385 u.Suppl. IGI 4850. Zdanevyč 243. ISTC ih00385000.
Kijv NB (Bl. 45–48 fehlen). Roma BN
.  — Schumann (Zürich) (1973).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13197 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot, 15.VII.1497. 
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a DrM  Hoꝛe beate marie vir‑ginis ſecundum vſum ro‑manum  M E Iehannot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbu  erat apud deum ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiē meā. Aue. [¹]loꝛia patri ⁊ filio  … Endet Bl. 92b Z. 19 … vt a pctōꝛū tumulis reſu‑ſcitati/ et earū inteceſſiōe ſuffulti: in celo  perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me furent acheuees le  .xv. iour de iuillet  Lan  .M.CCCC.iiii.xx. et xvii. 
Vorlage: Brescia BQuerini (Mikrofilm). Paris BU (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a2a Aderlaßmann, franz.; a8b Johannes Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Hirten; e2a Magier; e4a Darbringung; e6a Flucht; f Krönung Marias; f8a David tut Buße; h Tod u. Bischof; i7a Trinitas — g4b Letania.
Bohatta: Horae I 607. Tenschert: Horae 4. IGICorr 4851A. CRF XII 313,2. Baroncelli: Brescia 490. ISTC ih00386050. Rauch (Genève) 3(1953) Nr 30.
Brescia BQuerini (Perg). Paris BU
(Fragm. Doppelbl. m2/3, def.).  — Rauch (Genève) (1953) (Perg.). Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 29, 36 u. 41 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13198 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 8.VIII.1497. 
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furēt ache‑uees le viii. iour de Aouſt. Lan  .M.CCCC.iiiixx. ⁊ dix  ſept. pour Simō voſtre Libꝛaire demourāt a la rue neuue  noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecuudum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  per ipſum facta ſunt: … Sign. c bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 9 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perenniter viuere valeamꝯ. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Nantes MDobree (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Zu dem Ex. in Privatsammlung (nicht identisch mit den 1996/1989 versteigerten Ex.) vgl. Blake, James: A Phillipe Pigouchet Book of Hours in Eighteenth-Century Antwerp. In: The Library 7,18 (2017) S. 330-336.
Anm. 2. Christie’s (London) 26.VI.1996 Nr 165. — Sotheby’s (New York) 16.XI.1989 Nr 67.
Anm. 3. Bilder: a2 Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judas; b8a Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Hirten; e.ii. Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f8a Bathseba; g8b Gastmahl d. Reichen; — Letania g.iiii.b.
Bohatta: Horae I 490. 499. 609. 646. Lacombe 41. 42. Ce³ H-387. Pell 5902. CRF V 448. CIBN H-234 u.Add. Pr 8195. BMC VIII 118.IA 40338. ISTC ih00387000.
Cambridge *TrinityC (Perg. Bl. 72–90 fehlen ). London *BL
(Perg.). Nantes MDobree (Perg. Bl. 62, 63 u. 65fehlen. Ab Lage b teilweise ergänzt aus Nr 13204 u. Nr 13222). Paris *BN (2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 52 u. 53 fehlen, 2. Ex. Perg. Lage b aus Nr 13189 ergänzt).  — Privatsammlung (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13199 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot, 21.VIII.1497. 
92 Bl. abC–L⁸M. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Bl. 1a m. Sign. a DrM  Incipiunt hoꝛe beate marie virginis  M E Iehannot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. au.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi. Lūa  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbu  Hoc erat in pꝛincipio apud deu. Omnia  … Sign. C m. Norm R in requiem meā. Aue. [¹]līa patri ⁊ filio  … Endet Bl. 92b Z. 19 … vt a pctōꝛū tumulis reſu‑ſcitati/ et earū īterceſſiōe ſufulti: in celo  perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me furent acheuees le  .xxi. iour de aouſt  Lan  .M.CCCC.iiii.xx. et xvii. 
Vorlage: Tenschert (Original). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Lage a satzidentisch mit Nr 13213.
Anm. 2. Bilder: a2 Aderlassmann, franz.; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; C7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D4a Kreuzigung; D5a Maria/Pfingsten; D6a Christi Geburt; D8a Hirten; E2a Magier; E4a Darbringung; E6a Flucht; F Krönung Marias; F8a David tut Buße; H Tod u. König/Papst; I 7a Trinität/Gnadenstuhl; — Letania G4b.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
CR 3094. Bohatta: Horae I 610–612. 622. Tenschert: Horae 5. Lacombe 44. 45. Claudin II 245. 246. Delisle: Caen 216. Ce³ H-388. IGI 4853. Pell 5903. 5904. CIBN H-235. H-236. Pr 8340. BMC VIII 195.IA 40821. ISTC ih00388000.
Baltimore ArtM (Perg.). London *BL
(Perg.). Napoli BN (Perg.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 23 u. 57 fehlen, 2. Ex. Bl. 1–16 ergänzt aus Nr 13193 u. Bl. 81–88 aus einer anderen Ausg. ).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 89–92 ergänzt aus Nr 13197).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13200 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot, 20.X.1497. 
92 Bl. a–kL⁸m m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Bl. 1a m. Sign. a DrM  Incipiunt hoꝛe beate marie virginis  M E Iehannnot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initum ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbu  … Sign. c in requiē meā. Aue. [¹]loꝛia patri ⁊ filio  … Endet Bl. 92b Z. 20 … in celoperēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures aluſage de Ro‑me furent acheuees le  .xx. iour doctobꝛe.  Lan .M.CCCC.iiii.xx. et xvii. 
Vorlage: GW-Manuskript.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Das Ex. McKittrick (ehem. van Gendt) ist nicht auf Perg., sondern auf Papier gedruckt (Mitteilung Andrew Gaub, McKittrick Rare Books, 6.XII.2019). — Bruce McKittrick (Narberth, Pennsylvania) Dezember 2019 m. Prov. van Gendt (Amsterdam) 20.–22.III.1978 Nr 1738.
ISTC ih00389800.
*McKittrick (Narberth).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13201 Horae ad usum Baiocensem (Bayeux) (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot für Pierre Regnault in Caen, 31.X.1497. 
92 Bl. abCd–l⁸+. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 7).
Bl. 1a m. Sign. a VM  Incipiunt Hoꝛe beate marie virginis  M E Iehannot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. au.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbu  Hoc erat in pꝛincipio apud deu. Omnia  … Bl. 16b Z. 18 … et regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdum vſum Baiocenſem. incipiūt felici  Sign. C (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies [¹]t os meū annū… Endet Bl. 88b Z. 8 … perfecto amoꝛe te diligam/ et  cum latrone in ſecula ſeculoꝛum te videam. Amen. Pater noſter. Aue maria  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Baieux furēt acheuees le dernier iour doctobꝛe. Lā Mil.CCCC.quatre.xx. ⁊ xvii.  Pour Pierre regnault Libꝛaire de luni‑uerſite de Caen. demourant au dit lieu a  lenſeigne ſainct Pierre en froide rue  Bl. 89a m. Sign. + (in 2 Leisten) Hlzs. (Heimsuchung)  Sequitur officium de conceptione btē ꝟginis marie.  Bl. 89b [³]Omine labia mea aperis [¹]t  os meum … Endet Bl. 92b Z. 17 … clementiam dei genitricis commendet quā idcirco de pꝛeſēti ſeculo trāſtuliſti vt pꝛo peccatis noſtris apud te fiducialiter ītercedat. Per dm  Finis 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; 11b (b3b) Judas; C.i. Verkündigung; C5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2b Kreuzigung; d3b Maria/Pfingsten; d4b Christi Geburt; d7b Verkündung d. Hirten; e b Anbetung Magier; e3b Darbringung; e5b Flucht; e7b Krönung Marias; f5a David tut Buße; g4b Gastmahl d. Reichen (?) (Job ?); i b Trinität; 89 Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, Wdh.) — gb Letania.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70.
Bohatta: Horae I 28. 29. Claudin II 246. Delisle: Caen 207. Pr 8341. Bod-inc H-151. ISTC ih00339490.
Oxford *Bodl (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13202 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet, 16.XI.1497. 
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderunt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝛū tumulis reſu‑ſcitati et earum interceſſione ſuffulti: in ce‑lo perenniter viuere valeamꝯ Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent acheuez lan Mil.CCCC.quatre vingtz ⁊ dixſept. le ſizieſme iour de Nouembꝛe. par Philippe pigouchet Libꝛaire  demourāt a Paris a la rue de la herpe de‑uant ſainct Coſme. 
Vorlage: Bressanone Sem (Digitalisat).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlaßmann; a8b Johannes im Marterkessel; b.iiib Judas; b8a Mariae Verk., c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Hirten auf dem Feld; e.ii Anbetung Magier; e.iiii Darbringung; e6a Kindermord; f.i. Krönung Marias; f8a David tut Buße; g8b 3 Lebende; h.i. 3 Tote; h.iii Gastmahl d. Reichen; i7a Trinität/Gnadenstuhl; l7b Gregorsmesse — g.iiii.b Letania.
Bohatta: Horae I 617. IGI 4855. ISTC ih00390500.
Bressanone *Sem
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13203 Horae ad usum Turonensem (Tours) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 21.XI.1497. 
92 Bl. AbC–L⁸M m. Norm t. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm t (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Tours furent acheuees le  .xxi. iour de Nouēbꝛe. Lan mil.CCCC.iiiixx. et  xvii. pour Simon voſtre Libꝛaire demourāt a Paris a  la rue neuue noſtre dame: a lenſeigne ſainct iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. C bauerunt ⁊ viderunt opera mea. Ds te‑… Endet Bl. 92b Z. 9 … Et fac de tua benigna grā vt cū petro digne fleā/ cum maria  magdalena ꝑfecto amoꝛe te diligā/ ⁊ cū latrone in ſecula ſeculoꝛum te videam. Amē 
Vorlage: Pellechet. Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Aderlaßmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b.iii. Judas; b8a Verkündigung; D.ii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D7a Kreuzigung; D8a Maria/Pfingsten; E.i. Christi Geburt; E.iiii. Hirten auf dem Feld; E6a Anbetung Magier; E8a Darbringung; F.ii. Flucht; F5a Tod Marias; F8a Bathseba; G8a Gastmahl d. Reichen — G.iiii.b Letania.
Reproduktionen: Saumur M (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 1408. 1409. Lacombe 50. Pell 5927. CRF V 452. CIBN H-256. ISTC ih00427880.
Manchester RylandsL
(Perg. def.). Paris *BN (Perg.). Saumur M
(Perg. Bl. 16 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13204 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: [Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 21.XI.14[97/98(?)]. 
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent ache‑uez le  .xxi. iour de Nouēbꝛe Lan mil.CCCC. […]  […] pour Simon voſtre Libꝛaire: demourant a Pa‑ris a la rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſaint Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deum: et deus erat verbu  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 10 … vt a peccatoꝛu tumulis  reſuſcitati/ ⁊ earum īterceſſione ſuffulti: in  celo perenniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Chicago NewberryL. Lyon BMun (Mikrofilme). Paris Arsenal (Einzelfotos).
Zur Datierung: In den erhaltenen Exemplaren ist auf dem Titelblatt das Jahresdatum durch Rasur getilgt. Pigouchet druckte in den Jahren seit 1494 Ausgaben mit der gleichen Signatur c, trotz des Almanachs auch mehrfach in den Jahren 1497 und 1498, so dass der Druck in dieses Umfeld gesetzt werden kann.
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Martyrium d. Johannes; b.iii.b Judas; b8a Mariae Verk. (Schrotgrund); c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii Kreuzigung; d5aMaria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Hirten a.d.F.; e.ii. Magier; e.iiii Darbringung; d6a Flucht; f.i. Tod Mariens; f8a Bathseba; g8b Gastmahl d. Reichen; i6a Trinität (Ecclesia, Schrotgrund) — g.iiii.b Letania.
Bohatta: Horae I 501. Lacombe 5. Ce³ H-358. Pell 5876. CRF XI 534. Pellechet: Lyon 961. ISTC ih00390700. Tenner (Heidelberg) Aukt. 133 (Mai 1981) Nr 1495a.
Chicago NewberryL. Lyon BMun (Perg.). Paris *Arsenal (Perg.).  — Tenner (Heidelberg) (1981) (Schlussbl. aus einer anderen Ausg. ergänzt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13205 Horae ad usum Ebroicensem (Évreux) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 4.XII.1497. 
92 Bl. AB(?)C–L⁸M m. Norm E u. e. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm E (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Eureux. furēt acheuees le  .iiii. iour de Decembꝛe. Lan mil.CCCC.iiii.xx ⁊  xvii. pour Simon voſtre Libꝛaire demourāt a Paris a  la rue neuue noſtre dame: a lenſeigne ſainct iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. A.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9–16 unbekannt. Sign. C bauerunt et viderunt opera mea. Dominꝯ  … Endet Bl. 92b Z. 20 … vt eiꝯ digniſſimus ci‑bus ⁊ merit cū abūdantia bonoꝝ ſpūaliū  ⁊ coꝛpoꝛaliū ī hoc ſeculo pie/ iuſte/ caſte/ viuamꝯ: ⁊ poſt trāſitū huiꝯ ſcľi ad eterna gaudia felici ꝑuenire mereamur. Per eūdē dominū noſtrū ieſum chꝛiſtū. ⁊c. 
Vorlage: Uppsala UB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: A.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); A8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8a Wurzel Jesse; C4b Heimsuchung; D.i. Kreuzigung; D.ii. Pfingsten; D.iii. Geburt; D6a Hirtenverkündigung; D8a 3 Magier; E.ii. Darbringung; E.iiii. Flucht; E5b Tod Mariens; E8a Bathseba; F8a Tisch des Reichen. Ex. ehem. Hierta, vgl. La Bibliofilía 5(1903/04) S. 237–238.
R 214. Bohatta: Horae I 115. Sallander: Uppsala 2248. ISTC ih00344550.
Uppsala UB (Perg. Lage b ergänzt aus Nr 13222).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13206 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 23.XII.1497. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm P (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Paris. furent ache‑uez Lan Mil CCCC.iiiixx. ⁊ xvii. le  .xxiii. iour de Decembꝛe. pour Simon voſtre Libꝛaire: demourant a la rue  neuue noſte dame a lenſeigne ſainct Iehan leuāgeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſancti euāgelii ſcďm Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Endet Bl. 88b Z. 23 … et  ie puiſſe mourir en voſtre ſaincte  foy: et finablemēt parūenir a la gloire eternelle auec tous les ſainctz ⁊ ſainctes de paradis. Amen. 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judas-Kuss; c7a Mariae Verkündigung; e.i. Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e5b Kreuzigung; e6b Pfingsten; e7b Chr. Geburt; f.ii b Verk. d. Hirten; f.iiii. Anbetung Magier; f6a Darbringung im Tempel; f8a Flucht; g.iii. Tod Marias; g6a David u. Bathseba; h6b Gastmahl d. Reichen — h.ii.b Letania.
HC 8835. Bohatta: Horae I 233. 620. Pr 8192. BMC VIII 118.IA 40331. ISTC ih00352700.
Cambridge *TrinityC (Perg.). London *BL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13207 Horae ad usum Meldensem (Meaux) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 25.II.14
97
98
112 Bl. a–nA⁸ m. Norm m.. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große und zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm m (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Meaulx. furēt acheuees le xxv. iour de Feurier. Lan  .M.CCCC.iiiixx. et  dixſept. pour Simon voſtre libꝛaire: demourant a Paris  a la rue neuue noſtre dame. a lymaige ſainct iehan leuan‑geliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Bl. 105a m. Sign. A.i. Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francois tranſlates au plus pꝛes du latin  [²]Omine ne ī furoꝛe tuo arguas me.  Sire en ta fureur ne me argue: … Endet Bl. 112b Z. 25 vnite du ſainct eſperit vng ſeul dieu ꝑ toꝯ  les ſiecles des ſiecles. Amen. Pater noſter 
Vorlage: Namur Sem (Digitalisat).
Anm. Bilder: 2b Aderlassmann (franz.) (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel, b.iii.b Judas; c8a Mariae Verkündigung; e.i. m. Norm m Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e6a Christi Geburt; e8v Hirten; f.ii.b Magier; f.iiii. Darbringung; f6a Flucht; f8b Tod Mariens; h.i. m. Norm m Bathseba; h8a Gastmahl d. Reichen; k.iiii.b Kreuzigung; k5(6)b Pfingsten; m.iii. Trinitas;
Bohatta: Horae I 174. CBB 1923. ISTC ih00347700.
Blackburn M (Perg. def.). Cambridge *TrinityC
(Fragm. Bl. 105–112). Namur Sem (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13208 Horae ad usum Romanum(Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 25.II.14
97
98
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furēt ache‑uees le xxv. iour de Feurier. Lan  .M.CCCC. iiiixx. et  dixſept. pour Simon voſtre libꝛaire: demourant a Paris  a la rue neuue noſtre dame. a lymaige ſainct iehan leuan‑geliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a. . (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 10 … vt a peccatoꝛum tumulis  reſuſcitati/ et earum interceſſiōe ſuffulti in  celo perenniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus Per omnia ſecula ſecu‑loꝛum. Amen.  ✠ 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: a.  .. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Martyrium Johannes; b.iii.b Judas; b8a Mariae Verk.; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Verk. d. Hirten; e.ii. Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f7a Bathseba; g8b Gastmahl d. Reichen; i6a Trinität/Ecclesia — Letania g4b.
CR 3113. Bohatta: Horae I 598. Ce³ H-381. IGI 4845 u.Corr. Madsen 2016. ISTC ih00393600. Hartung & Karl 57(1988) Nr 179.
København KglB (Perg.). London ehem. WellcomeMedL. Napoli BN (Perg.). Pistoia BForteguerri (def.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).  — Hartung & Karl (1988) (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13209 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 6.III.14
97
98
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furēt ache‑uees le  .vi. iour de Mars. Lan  .M.CCCC.iiiixx. ⁊ dixſept. pour Simon voſtre libꝛaire: demourāt a Paris a la  rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſaīct Iehan leuāgeliſte  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Lūa  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 10 … vt a peccatoꝛum tumulis  reſuſcitati/ et earum interceſſiōe ſuffulti in  celo perenniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus Per omnia ſecula ſecu‑loꝛum. Amen.  ✠ 
Vorlage: Roma BCasanat (Mikrofilm).
Anm. 1. Bei den bei Oates als abweichend beschriebenen Ex. Cambridge UL(Oates 3072. 3073) dürfte es sich um eine Kombination aus Bestandteilen der im Satz variierenden, aber zeilengetreuen Ausgaben dieser Werkstatt handeln.
Anm. 2. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b.iii. Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Verk. d. Hirten; e.ii. Anbetung Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f8a Bathseba; g8b Tisch d. Reichen; i6a Trinität, zweizonig (Kupferplatte ?); — g.iiii.b Letania.
R 945. Bohatta: Horae I 599. IGI 4846. Oates 3072. 3073. ISTC ih00381100.
Cambridge *UL (2 Ex., 1. Ex. Bl. 9, 16, 18, 19, 22 u. 23 fehlen, 2. Ex. Bl. 9, 10, 23, 32–35 u. 88–90 fehlen). Roma BCasanat (Bl. 16 u. 80 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
84 Bl. A–K⁸L m. Norm b. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. Aii (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. Bi u. Norm b [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛīcipio apud deum. Omnia  … Sign. C unbekannt. Endet Bl. 84b Z. 12 … me liberes et pꝛotegas a penis inferni et participem me facias celeſtiū gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro  ieſu chꝛiſto qui cum patre ⁊ ſpiritu ſancto  viuit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝛum. Amen  Pater noſter. Aue maria.  Laus deo. 
Vorlage: Original.
Zur Datierung: Nach dem Zustand der Schnitte wohl früher als Nr 13314 gedruckt.
Ce³ H-340. ISTC ih00340000.
New York *MetropolMArt (Bl. 1, 8, 16, 17 u. 24 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13211 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). Paris: Jean Jehannot [mit dem Druckmaterial des Etienne Jehannot] für Nicolaus Lecomte, [14]98. 
140 Bl. A–Q⁸R⁊⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G, 8:ca.100G. Rubr. γ. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. VM.
Tit. m. Sign. A DrM  Hoꝛe beate marie virginis ſecundum vſum Sarum.  I. Iehannot.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſctī euangelii ſecundū iohannē. Gloꝛia tibi de  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbu ⁊ verbum  erat apud deu et deus erat verbu  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia … Bl. 16b (in 2 Leisten) Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis marie  ſecundum vſum Sarum.  Sign. C (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies [¹]t os meum annuncia… Endet Bl. 129b Z. 3 … Qui venturus es iudicare viuos et moꝛtuos Aue  maria. Qui cum patre ⁊ ſpirituſancto viuit et regnat deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. amen [¹]ater noſter aue maria.  The contentis of thys boolꝛe  The lꝛalēder. ⁌ The foꝛe goſepelľ  … Bl. 131a Z. 21 … Saint iheroms  pſaulter The roſare.  Bl. 131b Hoc pꝛeſens officiū beate marie virginis  de nouo reuiſū ⁊ coꝛrectū cum multis ſuffragiis ad vſum inſignis eccleſie ſariſburice ī clara vniūſitat pariſie. Pꝛo nicolao coītis eiuſdem vniuerſitatis ſup‑poſito pꝛo nunc in anglia libꝛoꝛum mercatoꝛe. Anno dominice incarnationis nonageſimo octauo Per iohannem Iehannot  ⸬   ⸬  ⸬   ⸬  ⸬  Bl. 132a VM  Bl. 132b leer. Bl. 133a m. Sign. ⁊ Hlzs. (Trinität)  Theſe pꝛayers folovvyng ought to  be ſayď oꝛ thou departe out of thy cham‑bꝛe at thyn vpꝛiſinge  [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas ſctā  deus in nomine tuo leuabo manus  meas. … Endet Bl. 140b Z. 9 … et cum ipſa gaudere mereamur in  celis. Per te ieſu chriſte ſaluatoꝛ mundi.  Qui cum patre et ſpiritu ſancto viuis et  regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛu  Amen.  ⸬   ⸬  ⸬   ⸬ 
Vorlage: Originale. San Marino (Calif.) HuntingtonL (Digitalisat). Cambridge TrinityC (Digitalisat).
Anm. Bilder: Aderlassmann; A8b Johannes im Marterkessel; B3b Judas-Kuss; B8b Erschaffung Evas (Vérard); C Mariae Verkündigung; C5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); D5a Kreuzigung; D6b Christi Geburt (zweizonig) AD.PRIMAN.; E Verk. d. Hirten AD.TERCIA.; E3a Anbetung Magier AD.SEXTAM; E5a Darbringung im Tempel AD.NONAM; E7a Kindermord AD.VESPERAS; F Krönung Marias AD.CONPLETORIV.; K2b Bathseba; L7b Gastmahl d. Reichen; O7b Judas-Kuss; ⁊ (133a) Trinität/Gnadenstuhl — K8b Kyrie eleison (Letania).
Duff-Hellinga 194. Pollard-Redgrave² 15888. Ce³ H-424. Mead 4675. Oates 3150. ISTC ih00424000.
Cambridge *TrinityC (Bl. 1 u. 16 fehlen), *UL (Perg. Bl. 16, 17, 21, 29, 30, 33, 35–37, 39, 41, 111, 132 u. 140 fehlen). Manchester *RylandsL
(Perg. 47 Bl. fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. Bl. 1, 3–6, u. 132 fehlen, ergänzt m. Doppelbl. 2/7, 3/6 u. 74/79 aus Nr 13156. ).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13212 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 30.IV.1498. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm ro. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a. . u. Norm ro (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rouan. furēt acheuez Lan de grace Mil.CCCC.iiiixx. ⁊ dixhuit. le der‑nier iour de apuril. pour Symon voſtre Libꝛaire: demourant a Paris a la rue neuue noſtre dame: a lenſeigne ſaīct  Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm ro [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 88b Z. 9 … vt pꝛo peccatis noſtris apud te fiducialiter intercedat. Per dominum noſtrum ieſum chꝛiſtum filium tu‑um. Qui tecū viuit ⁊ regnat in vnitate ſpirituſſācti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛū  Amen. 
Vorlage: London Lambeth (Mikrofilm). Poughkeepsie C (Digitalisat).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes/Marter; b.iii.b Judaskuss; b8a Verkündigung; c.iiii. Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c8b Kreuzigung; d.i. Maria/Pfingsten; d.ii. Geburt; d5a Hirtenverkündigung; d7a 3 Magier; e1a (?) Darbringung; e.iii. Flucht; e5a Tod Mariens; e7b Bathseba; f7b Tisch des Reichen; h.iiii. Trinität (zweizonig); k.iii. b Gregorsmesse; — f.iii. b Letania.
Ce³ H-419. ISTC ih00419000.
London Lambeth (Perg.). Poughkeepsie C (Perg.).  — Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13213 Horae ad usum Cenomanensem (Le Mans) (Almanach 1488–1508). [Paris]: Etienne Jehannot, 15.V.1498. 
88 Bl. a–hA–C⁸ m. Norm ce. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 13 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Bl. 1a m. Sign. a DrM  Incipiunt hoꝛe beate marie virginis  M E Iehannot  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. au.  … Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi. Lūa  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbū  erat apud deum: et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiem meā. Aue maria [¹]loꝛia patri  … Endet Bl. 64b Z. 19 … fons amoꝛis. pax et dulcedo.  requies vera. et vita perhennis. Amen.  Sequuntur ſuffragia plurimoꝛū ſanctoꝛum et ſanctarum.  Bl. 65a m. Sign. A Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere no‑bis. ān. Te … Z. 8 … in cōfeſſione ve‑… Endet Bl. 88b Z. 1 maria te depꝛecamur … Z. 3 … filiꝯ tuus ve‑… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  pꝛopꝛii lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le xv. iour de may. Lan mil.CCCC.  iiiixx xviii. 
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Anm. 1. Diese Ausg. wird wegen der Norm ce in den Lagen c–h allgemein dem Usus Cenomanensis (Le Mans) zugewiesen, doch findet sich in den für Le Mans bestimmten Nrn13084, 13138, 13225 u. 13288 die Norm m/M. Vgl. auch die folgende Nr.
Anm. 2. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn13214, 13224, 13225, 13226 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 3. Lage a satzidentisch mit Nr 13199.
Anm. 4. Bilder: 2a franz. Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verk.; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d3b Christi Geburt; d6a Verk. Hirten (AD. TERCIA.), zweiz.; d8a Anbetung Magier (AD. SEXTAM), zweiz.; e2a Darbringung (AD. NONAM), zweizonig; e4a Kindermord (AD.VESPERAS); e7a Krönung Marias (AD. COMPLETORIV.); f b Bathseba; g2b Gastmahl d. Reichen; A Trinität/Gnadenstuhl — f6a Letania.
Oates 3146. ISTC ih00343200.
Cambridge UL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13214 Horae ad usum Cenomanensem (Le Mans) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin], 15.V.1498. 
96 Bl. [a]b–h+A–C⁸ m. Norm ce. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 16 große Hlzs., dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine:  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Oia  … Sign. c in requiem meā. Aue maria [¹]loꝛia patri  … Bl. 65a m. Sign. + (in 2 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum an‑nunciabit laudem tuā. [¹]eus in adiutoꝛium  … Endet Bl. 72b Z. 21 … vt nos mundes a fetore peccatoꝛū que fecimus pꝛecum ſuarum  fauoꝛe vt in celo tecum ſimus Amen  Deo gratias  Bl. 73a m. Sign. A Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere no‑bis ān. Te … Z. 8 … in cōfeſſione ve… Endet Bl. 96b Z. 1 maria te depꝛecamur … Z. 3 … filiꝯ tuus ve‑… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  pꝛopꝛii lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le xv. iour de may. Lan mil.CCCC.  iiiixx xviii. 
Vorlage: Original.
Anm. 1. Vgl. Anm. 1 der vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn 13213, 13224, 13225, 13226 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 3. Bilder: 2a lat. Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung (Fassung Gottvater u. Taube); c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); +a Kreuzigung; +3b Maria/Pfingsten; +6b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, Wdh.); A Trinität/Gnadenstuhl.
CRF X 377. ISTC ih00343210.
Orléans *BMun (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13215 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin], 15.V.1498. 
104 Bl. a[b]–iKk–m⁸ m. Norm p. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a m. Sign. a VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbū  erat apud deum: et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiem meam. Aue maria. [¹]loꝛia pa… Bl. 72b Z. 18 Sequuntur ſuffragia plurimoꝛum ſāctoꝛum et ſanctarum.  … Bl. 81a m. Sign. lꝛ Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere no‑bis. ān. … Z. 8 … cōfeſſione ve‑… Endet Bl. 104b Z. 1 maria te depꝛecamur … Z. 3 … filiꝯ tuus ve‑re… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  pꝛopꝛii lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le xv. iour de may. Lan mil.CCCC.  iiiixx xviii. 
Vorlage: Tenschert (Original). London BL (Einzelfotos).
Anm. 1. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn13213, 13214, 13224, 13225, 13226 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz.
Anm. 2. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5a Christi Geburt; d7b Verk. d. Hirten AD.TERCIA.; e b Anbetung Magier AD.SEXTAM; e3b Darbringung AD.NONAM; e5b Kindermord AD.VESPERAS; e8b Krönung Marias AD. CONPLETORIV.; f3a Bathseba; g6a Gastmahl d. Reichen; K Kreuzigung; K3b Maria/Pfingsten; K6b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth) Wdh.; k Trinität/Gnadenstuhl — f7b Letania.
C 3097. Bohatta: Horae I 643. Tenschert: Horae 6. Pr 8363. BMC VIII 196.IA 40904. Bod-inc H-157. ISTC ih00353500.
Allendale UL (Perg. 16 Bl. fehlen). London *BL
(Perg.). Oxford Bodl (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 9–11 u. 73 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13216 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 16.V.1498. 
128 Bl. a–q⁸ m. Norm S. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 6:93G. 13 große u. 12 kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm S (m. 1 Leiste) DrM  Hoꝛe pꝛeſentes ad vſum Sarum impꝛeſſe fuerūt Pariſius per Philippū pigouchet Anno ſalutis  .M.CCCC.xcviii. die vero  .xvi. Maii. pꝛo Symone voſtre: libꝛario  cōmoꝛante ibidē: in vico nuncupato nouo beate Marie. in  interſignio ſancti Iohannis euangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pꝛo  .xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas ſan‑cta: deus in nomine tuo leuabo ma‑nus meas. … Sign. b [¹] crux triūphalis di noſtri ieſu chꝛiſti ec… Bl. 15b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 16a [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Endet Bl. 127a Z. 11 … Dixi vt nos viſites inſpiratione. Vt viuamus iugiter celi regione. Ve‑ni ſctē. [¹]ms ſempiterne deus. vt.  The contentis of thys boolꝛe.  The lꝛalender.   The foye goſepelľ. And  the paſſion. … Bl. 128b Z. 21 … A deuoute pꝛayer to the trinite/ made by ſaynt gregoꝛy.   An anthē vvith a  colet of ſaynt hierō. Saint hieroms pſaul‑ter.   The roſare. 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 15b Johannes im Marterkessel;
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
H 3935. HC 8863. Duff-Hellinga 193. Pollard-Redgrave² 15887. Ce³ H-423. Pr 8194. BMC VIII 119.IA 40335. Bod-inc H-180. Oates 3074. ISTC ih00423000. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 38.
Cambridge FitzwilliamM (Perg. def.), *TrinityC (Perg.), *UL (Perg.). Cluj-Napoca Acad (Fragm.). Columbia (Mo.) UL
(Perg. Fragm. 2 Bl. ). Gainesville UL. London BL
(Perg.), Lambeth (Perg.). New York *MorganL (Perg.). Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., Bl. 120 fehlt). Rochester (N.Y.) MusL (def.). Wellington TurnbullL (def.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 13 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13217 Horae ad usum Taruennensem (Thérouanne) (Almanach 1488–1508) . [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 9.VI.1498. 
96 Bl. a[bc]d–m⁸ m. Norm te. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G, 7:55G . 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm te (m. 1 Leiste) DrM  Ces ſentes heures a luſaige de Terouēne furēt acheuez Lan Mil.CCCC.iiii.xx. ⁊ xviii. le  .ix. iour de Iuin  pour Simon voſtre. Libꝛaire: demourāt a Paris a la rue  neuue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Inicium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9–24 unbekannt. Sign. d bauerūt et viderunt opera mea. Ds tecū  … Endet Bl. 96b Z. 16 … ⁊ finablement paruenir  a la gloire eternelle auec tous les ſainctz ⁊  ſainctes de paradis. Amen.  ⸬   ⸪   ⸬ 
Vorlage: Princeton ArtM (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. Record of the Art Museum Princeton University 16(1957) S. 18–25.
Anm. 2. Im Ex. Princeton ArtM wurden die Lagen b und c später eingefügt. Die beiden Quaternionen, mit Signaturen aber ohne Norm, zeigen Druckmaterial, das Pigouchet erst nach 1500 verwendete. Die beiden Kupferstiche (Judaskuss und Mariae Verkündigung) stammen offenbar aus der Zusammenarbeit Vostres mit der Werkstatt Jean Pichores nach 1504, vgl. Tenschert: Horae I S. 336–344.
Anm. 3. Bonhams (London) The Library of the Late Hugh Selbourne, M.D., pt. 1 (25.III.2015) Nr 22 (Fragm. 39 Bl.).
Anm. 4. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; [Lagen b u. c unbekannt!] d8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e5b Christi Geburt; e8a Verk. Hirten; f.ii. Anbetung Magier; f.iiii. Darbringung im Tempel; f6a Flucht; g.i b Tod Marias; g4a Bathseba; i.iii. Gastmahl d. Reichen; k7a Kreuzigung; l.i. Pfingsten/Maria; l.iii. Trinität zweizonig — g8b Letania.
Ce³ H-426. ISTC ih00426000.
Princeton ArtM (Bl. 9–24 ergänzt aus einer Ausg. d. 16. Jh.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13218 Horae ad usum Carnotensem (Chartres) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 8.VIII.1498. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm Ch. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm Ch (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Chartres. furēt ache‑uez le viii. iour de Aouſt. Lan Mil.CCCC.xcviii. pour  Simon voſtre Libꝛaire: demourant a Paris a la rue neu‑ue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Endet Bl. 88b Z. 21 vt a pctōꝝ tumulis reſuſcitati et  earū interceſſione ſuffulti in celo perenniter  viuere valeamus. Qui viuis. ⁊c. 
Vorlage: Praha NKn (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b.iii. Judaskuss; c8a Verkündigung; d7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.iii.b Kreuzigung; e.iiii. b Maria/Pfingsten; e5b Geburt; (Verkündigung d. Hirten fehlt); f.ii.b Anbetung Magier; f.iiii. Darbringung; f6b Flucht; g.i.b Tod Mariens; g.iiii. Bathseba; h5a Tisch des Reichen; k.i. b Trinität (zweizonig); — g8b Letania.
Bohatta: Horae I 82. 83. ISTC ih00341880.
Praha NKn (Perg. Bl. 40 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13219 Horae ad usum Noviomensem (Noyon) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 8.VIII.1498. 
86 Bl. a–d⁸e⁶f–l⁸ m. Norm N. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 13 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm N (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Endet Bl. 86b Z. 23 … ie voꝯ offre  le Credo. ou toute verite ſe contiēt. et voꝯ  recōmande mon ame: ma foy: ma vie: ⁊ ma  moꝛt. Amen. Credo in deum. ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Noion. furēt acheuez  le  .viii. iour de Aouſt. Lan Mil.CCCCiiiixx. et  .xviii.  pour Simon voſtre. Libꝛaire: demourant a Paris a la rue  neuue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Original.
Bohatta: Horae I 190. Ce³ H-349. ISTC ih00349000.
New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13220 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 8.VIII.1498. 
84 Bl. a[bc]d–k⁸l m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 12+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm P (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Poitiers. furēt ache‑uez le viii. iour de Aouſt. Lan Mil.CCCC.xcviii. pour  Simon voſtre. Libꝛaire: demourant a Paris a la rue neu‑ue noſtre dame. a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9–24 unbekannt. Sign. d.i. m. Norm P bauerunt et viderunt opera mea. Dominꝯ  … Endet Bl. 84b Z. 23 … ie voꝯ offre  le Credo. ou toute verite ſe contiēt. Et voꝯ  recōmande mon ame: ma foy: ma vie: ⁊ ma  moꝛt. Amen. Credo in deum. ⁊c. 
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Anm. 1. In den beiden erhaltenen Ex. wurden die Lagen b und c später eingefügt. Die beiden Quaternionen, ohne Signaturen u. ohne Norm, zeigen Druckmaterial, das Pigouchet erst nach 1500 verwendete. Die beiden Kupferstiche (Judaskuss und Mariae Verkündigung) stammen offenbar aus der Zusammenarbeit Vostres mit der Werkstatt Jean Pichores nach 1504, vgl. Tenschert: Horae I S. 336–344.
Anm. 2. Vgl. auch Nr 13218mit dem gleichen Datum und nur leicht verändertem Satz auf Bl. 1a, „Poitiers“ ist gegen „Chartres“ ausgetauscht. Auf dem korrespondierenden Bl. 8 steht die Leiste neben dem Johannes-Hlzs. auf dem Kopf, und der Kalender des Dezember weicht völlig ab.
Anm. 3. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte, franz.); a8b Johannes im Marterkessel; d.iiii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.i. Kreuzigung; e.ii. Maria/Pfingsten; e.iii. Chr. Geburt; e.7b Magier; f.i.b Darbringung; f.iii.b Flucht; f6a Tod Marias; f8a Bathseba; g.8b Gastmahl d. Reichen; i.iiii.b Trinität (zweistöckig): Ecclesia — g.iiii.b Letania.
Bohatta: Horae I 375a. Pell 5871. Oates 3075. ISTC ih00357100. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 39.
Cambridge *UL (Bl. 9–24 ergänzt aus einer Ausg. d. 16. Jh.).  — *Tenschert (Ramsen) (Bl. 9–24 ergänzt aus einer Ausg. d. 16. Jh.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13221 Horae ad usum Metensem (Metz) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Jean Magdalene in Metz, 8.XI.1498. 
116 Bl. a–o⁸p. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. m. Sign. a.i (ohne Leisten) Hoꝛe ad vſum mete.  DrM  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pꝛo  .xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 14b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 15a [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. … Sign. c Hlzs.  [²]N illo tempoꝛe  … Endet Bl. 116a Z. 10 … Sācta dei genitrix  ſit nobis auxiliatrix. Oꝛet voce pia pꝛo  nobis virgo maria. Amen. Alma dei ma‑ter pꝛo nobis iugiter oꝛet.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Metz  furent acheuees Le  .viii. iour de nouembꝛe  Lan mil CCCC.iiii.xx. et xviii. Pour  maiſtre Iehan magdalene demourant ala  dicte ville de Metz.  Bl. 116b leer.
Vorlage: Original.
Bohatta: Horae I 176. Ce³ H-348. ISTC ih00348000.
Metz *ehem. BMun (Bl. 1–8 fehlen). Washington (D.C.) *LC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13222 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 23.XI.1498. 
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G, 7:55G. 12+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent ache‑uez le  .xxiii. iour de Nouēmbꝛe Lan mil.CCCC.iiiixx […]  dixhuit. pour Simon voſtre […]: demourant […]ris a la rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſaint […]uangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2 unbekannt. Bl. 3a m. Sign. a.iii. Febꝛuariꝯ hz dies  .xxviii. lūa  .xxix  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē.  Glo­ꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  per ipſū facta ſūt: … Sign. c bauerūt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 9 … vt a peccato­ꝛum tumu‑lis reſuſcitati et earum interceſſione ſuffulti in celo perenniter viuere valeamꝯ. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Burlington UL (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Wurzel Jesse; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung fehlt; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8a Verkündigung d. Hirten; e.ii. Anbetung Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f8a Bathseba; — g.iiii. b Letania.
Ce³ H-397. ISTC ih00397000.
Burlington UL (Perg. Bl. 1 def. Bl. 2, 28, 56 u. 70 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13223 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 11.XII.1498. 
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
l. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt ache‑uez le  .xi. iour de Decembꝛe Lan mil.CCCC.iiiixx. et  dixhuit. pour Simon voſtre Libꝛaire: demourant a Pa‑ris a la rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſaint Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b Almanach pour xxi. au.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deum: et deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 11 … ⁊ earum īterceſſione ſuffulti: in  celo perenniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Aarau KantB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann, (franz., Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judaskuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Geburt; d8a Verkündigung d. Hirten (verbunden!); e.ii. Anbetung Magier; e.iiii Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Mariens; f8a Bathseba; g8b Tisch d. Reichen; i6a Trinität (zweizonig); — g.iiii.b Letania.
Bohatta: Horae I 661. ISTC ih00397100.
Aarau KantB (Bl. 81 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13224 Horae ad usum Belvacensem (Beauvais) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin], 20.II.14
98
99
92 Bl. [A]Bc–h⁸iA–C⁸ m. Norm be. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G . 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies  .xxxi Luna xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euāgelii ſcďm iohānē. Gloꝛia tibi de  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deum ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiem meam. Aue maria gratia ple‑… Bl. 68b Z. 14 Hoꝛe intemerate marie virginis ſecū  vſum Beluace. expliciūt feliciter  Sequuntur ſuffragia plurimoꝛum  ſanctoꝛum  … Bl. 69a m. Sign. A Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere nobis.  … Z. 8 … in cōfeſſione ve… Endet Bl. 92b Z. 1 maria te decamur  … Z. 3 … filiꝯ tuꝯ ve  … Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  ꝓpꝛiis lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen.  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le  .xx. iour de Feurier. Lan mil.CCCCiiiixx xviii 
Vorlage: Firenze BRiccard (Mikrofilm).
Anm. 1. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn 13213, 13214, 13225, 13226 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 2. Bilder: 2a Aderlassmann; 8b Johannes im Marterkessel; B3b Judas-Kuss; B8a Mariae Verkündigung; c7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4b Kreuzigung; d5b Maria/Pfingsten; d6b Christi Geburt; e b Verk. d. Hirten; e3b Anbetung Magier; e5b Darbringung; e7b Flucht; f3a Tod Marias; e7b Bathseba; g8a Gastmahl d. Reichen; A Trinität/Gnadenstuhl — g4b Letania.
R 1540. Bohatta: Horae I 35. IGI 4808. ISTC ih00339505.
Firenze BRiccard.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13225 Horae ad usum Cenomanensem (Le Mans) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin], 20.II.14
98
99
88 Bl. a–hA–C⁸ m. Norm m. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G . Rubr. γ. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a m. Sign. a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine  Bl. 9 unbekannt. Bl. 10a Z. 1 ſimi vocabi. Et dabit illi ds deus ſedē  dauid patris eius … Sign. c in requiem meam. Aue maria gratia ple‑… Bl. 64b Z. 15 Hoꝛe intemerate beate marie virginis  ſecundum vſum Cenomane. expliciūt  feliciter  … Bl. 65a m. Sign. A Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere no‑bis. … Z. 8 … in cōfeſſione ve‑… Endet Bl. 88b Z. 1 maria te decamur … Z. 3 … filiꝯ tuꝯ ve… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  ꝓpꝛiis lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen.  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le  .xx. iour de Feurier. Lan mil.CCCCiiiixx xviii 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Anm. 1. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn13213, 13214, 13224, 13226 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 2. Bilder: 2a Aderlassmann, franz.; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b8a Mariae Verkündigung (hinter c5!); c4b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d Kreuzigung; d2a Maria Pfingsten; d3a Chr. Geburt; d6a Verk. Hirten; d8a Anbetung Magier; e2a Darbringung; e4a Flucht; e7a Tod Marias; f2a Bathseba; g1b Gastmahl d. Reichen; A Trinität (Gnadenstuhl) — f7a Letania.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
Claudin II 354. Pr 8366. Bod-inc H-153. ISTC ih00343300.
Oxford Bodl
(Bl. 9 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13226 Horae ad usum Turonensem (Tours) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin], 20.II.14
98
99
92 Bl. [A]Bc–h⁸iA–C⁸ m. Norm to. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:65G, 4:84G . Rubr. γ. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) […]  Anni incarnationis domini. Bꝛandones Paſcha  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies  .xxxi Luna xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euāgelii ſcďm iohānē. Gloꝛia tibi de  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deum ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiem meam. Aue maria gratia ple‑… Endet Bl. 68b Z. 21 Hoꝛe intemerate marie virginis ſecū  vſum Turone. expliciūt feliciter  Sequuntur ſuffragia plurimoꝛum  ſanctoꝛum et ſanctarum. … Bl. 69a m. Sign. A(?) Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere nobis. … Z. 8 … in cōfeſſione ve… Endet Bl. 92b Z. 1 maria te decamur … Z. 3 … filiꝯ tuꝯ ve… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  ꝓpꝛiis lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen.  Ces pꝛeſentes heures furent acheuees  le  .xx. iour de Feurier. Lan mil.CCCCiiiixx xviii 
Vorlage: Tours BMun (Mikrofilm).
Anm. 1. Das einzige erhaltene Ex. ist so stark beschnitten, dass die Signaturen, die Norm to und die obere Leiste nur selten erhalten sind. Die Überschrift über dem Almanach ist ebenfalls weggeschnitten. Da das Kalendarium in dieser und der folgenden Nr übereinzustimmen scheint, könnte auch der Almanach den gleichen Satz zeigen.
Anm. 2. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn13213, 13214, 13224, 13225 u. 13228 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 3. Bilder: Aderlassmann, franz.; a8b Johannes; B3b Judas; Mariae Verk.; c2b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); Kreuzigung; Pfingsten/Maria; Chr. Geburt; Verk. d. Hirten; Anbetung Magier; Darbringung im Tempel; f2a Flucht Ägypten; f5a Tod Marias; f7b Bathseba; g7a Gastmahl d. Reichen; A Trinität/Gnadenstuhl — g4b Letania.
CRF X 381. ISTC ih00427890.
Tours BMun (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13227 Horae. Les grands suffrages. Paris: [Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, [nicht nach 25.X.1499]. 
192 Bl. a–fA[B]C–R⁊⁸. Gez. [48]i–cxxxvi[8]. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 4:84G. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. γ. 3 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. m. Sign. a Les grans ſuffraiges  nouuellement impꝛimez a  paris pour Anthoīe verard  libꝛaire demourāt ſur le pōt  noſtre dame a lēſeigne ſaīt  iehan leuangeliſte ou au palais deuant la chapelle ou  on chante la meſſe de meſſeigneurs les pꝛeſidēs a paris  Ieſus ſoit en ma teſte ✠ ⁊ en mō entēdet  Ieſus ſoit en mes yeulx ✠ … Bl. 2a Hlzs. (Trinität)  Senſuiuēt pluſieurs deuotes oꝛaiſōs  a noſtre ſeigneur. Et pꝛemierement  loꝛaiſon dominicale.  [³]Ater noſter qui es in celis ſan‑ctificetur nomen tuum. Adue‑niat … Sign. b Aue pꝛincipiū noſtre creatiōis. Aue pꝛī… Bl. 49a m. Sign. A u. Blz. i Senſuiuent pluſieurs belles et deuotes oꝛaiſons Impꝛimees ſelō loꝛdꝛe de la  letanie. … Z. 8 Oꝛaiſon a dieu le pere  .i.  Hlzs., daneben (a²)Doꝛo te domine deus pater  ingenite … Endet Bl. 184b Z. 22 … et  da michi largiſſima ⁊ benigniſſima tuum  placatum filium. Amē.  Finis.  Bl. 185 m. Sign. ⁊ ⁌ Senſuit la table de ces pꝛeſens ſuffrages ⁊ commēt on doit dire les oꝛaiſons  qui y ſont. Et pꝛemirement  ⁌ Loꝛaiſon dominicale … Tab. endet Bl. 192a Z. 10 ⁌ Cy finit la table des ſuffraiges et oꝛai‑ſons cy dedens īpꝛimees faiz pour. Antho‑ine verard libꝛaire demourāt a paris ſur le  pont noſtre dame a lenſaigne ſaint iehan leuangeliſte ou au palais deuant la chapelle  ou on chante la meſſe de meſſeigneurs les  pꝛeſidens.  ✠  Bl. 192b leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a2a Trinität/Gnadenstuhl; e1a Gral/Maß der Wunde Christi; e1b Kreuzigung.
C 5673. Bohatta: Horae I 465. Lacombe 78. Monceaux II 107.26. Bechtel P-143. Macfarlane 113. ISTC ih00335240.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13228 Horae ad usum Parisiensem (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Jean Poitevin, um 1499]. 
104 Bl. [a]b–iA–C+⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. Rubr. γ. 15 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies  .xxxi Lūa xxx  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbū  erat apud deum: et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c in requiē meā. Aue. [¹]loꝛia patri et filio  … Bl. 72b Z. 16 … et dignam ſatiſfactionem oīm  peccatoꝛum meoꝛum Amen  Sequuntur ſuffragia plurimoꝛu  ſanctoꝛum et ſanctarum  ✠  Bl. 73a m. Sign. A Hlzs. (Trinität)  De ſanctiſſima trinitate ān.  Sancta trinitas vnus deus miſerere no‑bis ān. Te… Z. 8 … cōfeſſione ve… Bl. 96b Z. 1 maria te decamur  … Z. 3 … filiꝯ tuꝯ ve… Z. 16 … in ſinu tuo dulciſſimo  ꝓpꝛiis lactaſti vberibus vt tue miſerationi regratiari valeam in ſecula ſeculoꝛum  Amen.  ✠  Bl. 97a m. Sign. + (in 2 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum an‑nunciabit laudem tuā. [¹]eus in adiutoꝛium  Bl. 97b meum intende. … Endet Bl. 104b Z. 21 … vt nos mundes a fetore peccatoꝛū que fecimus pꝛecum ſuarum  fauoꝛe vt in celo tecum ſimns Amen  Deo gratias 
Vorlage: Sankt Petersburg Akad (Mikrofilm). Paris BU. Christie’s (London) (Einzelfotos).
Anm. 1. Die ersten beiden Lagen auch abweichend Bl. 1a Hlzs.  Bl. 1b Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannen.  Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  … (Ex.Wernigerode StolbergB; Hiersemann. Nov. 1929); Bl. 1a (ohne Leisten) VM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b–8a Kalendarium. Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. B [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  (Ex. Oxford BalliolC). Die Ex. sind möglicherweise aus einer Ausg. des frühen 16. Jh. ergänzt.
Anm. 2. Die Suffragia plurimorum sanctorum et sanctarum auf den Lagen A–C erscheinen auch in den Nrn13213, 13214, 13224, 13225 u. 13226 in gleichem oder leicht abweichendem Satz; vgl. auch Nr 13215.
Anm. 3. Bilder: 2a Aderlassmann (franz.); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b8a Verkündigung; c8b Heimsuchung; d3b Hirtenverkündigung; e1b Magier; e3b Darbringung; e5b Flucht; e8b Tod Mariens; f3a Bathseba; g6a Tisch des Reichen; 73a (A) Trinität/Gnadenstuhl; 97a (+) Kreuzigung; +3b Pfingsten; +6b Heimsuchung (Wdh.); — f7b Letania.
Lacombe 46bis. Bobrova 378. Rhodes: Oxford 937. CRF XII 313,1. ISTC ih00354700. Christie’s (London) Cat. 20.XI.2002 Nr 88.
Oxford *BalliolC (Perg.). Paris BU
(Fragm. Doppelbl. i4/i5 und Bl. i8). Sankt Petersburg Akad. Wernigerode *ehem. StolbergB (Perg.).  — Christie’s (London) (2002) (Perg. Bl. 1, 97, 99 u. 102 fehlen. Bl. 2–16 aus Nr 13224 ergänzt).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13229 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 19.IV.1499. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariuꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſancti euāgelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia tibi de.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [³]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum.  Omnia … Sign. c.i. m. Norm r Hlzs. (Wurzel Jesse)  … Endet Bl. 92b Z. 3 … a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis ⁊ anime liberemur. Per dominum noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuu qui  tecum viuit et regnat in vnitate ſpirituſſācti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛū. Amē.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme fuerent acheuees le xix. iour de Auril.  Lan mil. CCCC.iiiixx. ⁊ xix. pour Si‑mon voſtre Libꝛaiꝛe demourant a Paris  en la rue neuue nrē dame a lenſeigne ſainct  Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, franz. (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; c.i. Wurzel Jesse; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5b Kreuzigung; d6b Maria/Pfingsten; d7b Christi Geburt; e.i. Anbetung d. Hirten (gobin le gay); e3b Anbetung Magier; e5b Darbringung; e7b Flucht; f2b Tod Marias; g.i.b Bathseba; h2a Jüngstes Gericht; i7a Trinität, Schrotgrund, zweizonig; — g6a Letania.
Sheehan: Vaticana H-150. Walsh: Harvard 3653. ISTC ih00399400.
Cambridge (Mass.) *HoughtonL (Bl. 32, 78–83 u. 92 fehlen). Città del Vaticano BVat
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13230 Horae ad usum Autissiodorensem (Auxerre) (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 12.VI.1499. 
100 Bl. a[bc]d–m⁸n m. Norm au. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G, 7:55G . 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm au (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſētes heures a luſaige de Auſſerre furēt acheueez Lan Mil.CCCC.iiiixx. ⁊ xix. le  .xii. iour de Iuin  pour Simō voſtre. Libꝛaire: demourāt a Paris a la rue  neuue noſtre dame. a lenſeigne ſaint Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. luna  .xxx. … Bl. 8b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine  … Sign. d bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 100b Z. 23 et que ie puiſſe mourir en voſtre ſaīcte foy  et finablemēt paruenir en la gloire enelle  auec tous les ſains ⁊ ſainctes de paradis.  Amen. 
Vorlage: Original.
Anm. Im Ex. London BLwurden die Lagen b und c später eingefügt. Die beiden Quaternionen, mit Signaturen aber ohne Norm, zeigen Druckmaterial, das Pigouchet nicht vor 1507 verwendete. Die beiden Kupferstiche (Judaskuss und Mariae Verkündigung) stammen offenbar aus der Zusammenarbeit Vostres mit der Werkstatt Jean Pichores nach 1504, vgl. Tenschert: Horae I S. 336–344.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 66. London BL (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 25a. BMC VIII 120.IA 40345. ISTC ih00339200.
London *BL
(Bl. 9–24 ergänzt aus einer Ausg. d. 16. Jh.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13231 Horae ad usum Atrebatensem (Arras) (Almanach 1497–1520). Paris: [Philippe Pigouchet] für Jean Lagache in Arras, 20.XII.1499. 
116 Bl. A[b]cD–N⁸O+⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 16+? große u. zahlreiche kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Arras: furent ache‑ueez a paris le  .xx.iour de Decembꝛe Lan Mil CCCC.  iiiixx.xix. pour Iehan lagache. Libꝛaire: demourant a  Arras deuāt ſainct aubert a lenſeigne ſainct Iehā leuan‑geliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. Aij. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9 unbekannt. Sign. c et adiutoꝛio. oi benedictione ⁊ ſanctifica… Bl. 108b Z. 21 … ⁊ ꝓpicius eſto michi  miſerrimo pctōꝛi. Pater noſter. Aue maria  Finis.  Bl. 109a m. Sign. + Commemoꝛatio aīe cuiuſlibet defuncti  Subuenite ſctī dei occurrite angeli di ſuſcipiētes aīas eoꝝ offerētes eas In ſpectu altiſſimi. … Endet Bl. 116b Z. 24 … vt aīe oīm fide‑liū defunctoꝝ renis exute cōtagiis ī tue re‑dēptiōis ꝑ te nūeren. Qui viuis ⁊ regnas  cū deo pꝛē ī vnitate. ſſ. deꝯ. ⁊c. Reeſcāt. ⁊c. 
Vorlage: Original. Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Aij. Aderlassmann (Kupferplatte); A8b Martyrium Johannes; B3b Judas-kuss; c7b Wurzel Jesse; c8a Mariae Verk.; E.iii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); F.ii.b Christi Geburt; F5a Anbetung der Hirten (gobin le gay, le beau roger); F7a Anbetung Magier; Lücke; G.iii. Flucht; G6a Tod Marias; G8b Kreuzigung; H.ii.b Maria/Pfingsten; H.iiii. Bathseba; I7a Jüngstes Gericht; M8b Trinität — I.i. Letania.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 66.
CIBN H-192. BMC VIII 120.IA 40348. 121. ISTC ih00339300.
London *BL
(Bl. 9, 49, 110 u. 115 fehlen. Lagen b u. c möglicherweise ergänzt aus einer anderen Ausg.). Paris BN (Fragm. Doppelbl. c3/c6 u. c4/c5).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13232 Horae ad usum Tullensem (Toul) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 20.XII.1499. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm T. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm T (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Tou: furent ache‑ueez Lan Mil CCCC.iiiixx.xix. le xx. iour de Decē‑bꝛe. pour Simō voſtre. Libꝛaire: demourāt a Paris a la  rue neuue noſtre dame a lēſeige ſainct Iehā leuāgeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aij. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et adiutoꝛio. oi benedictione ⁊ ſanctifica… Endet Bl. 92b Z. 24 … vt  poſt erūnoſas fluctuationes huiꝯ ſeculi ip‑ſum in celeſtibꝯ intueri valeamus. Per. 
Vorlage: Wien UB (Mikrofilm). Oxford Bodl (Einzelfotos).
Anm. Bilder: aij. Aderlassmann, Kupferplatte; a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; c7b Wurzel Jesse; c8a Mariae Vekündigung; d.iiii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.i. Christi Geburt; e.iii.b Anbetung der Hirten (gobin le gay, le beau roger); e5b Magier; e7b Darbringung; f.i.b Flucht; f.iiii.b Tod Marias; f7b Kreuzigung; g.i.b Pfingsten/Maria; g.iii.b Bathseba; g6a Jüngstes Gericht; k (lr).iiib Trinität/Ecclesia — g8a Letania.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70.
H 8864. Bohatta: Horae I 1389. Lacombe 77. Pr 8199. Bod-inc H-193. ISTC ih00427800.
Edinburgh NapierUL (Fragm. 1 Bl.). Oxford *Bodl (Perg.). Wien UB
(Perg. Lagen b u. c ergänzt aus Nr 13236, Bl. 81–92 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13233 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Paris: Philippe Pigouchet, 11.II.
1499
1500
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (in 2 Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. lūa  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii: ſecun‑dum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deū: et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerūt et viderunt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 92b Z. 18 … vt a peccatoꝛū tumulis reſu‑ſcitati et earum interceſſione ſuffulti: in celo perēniter viuere valeamꝯ. Qui viuis.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rō‑me furēt acheuees lan Mil.CCCC.quatre vīgtz ⁊ dixneuf. le vnzieſme iour de Feurier. par Philippe pigouchet Libꝛaire de‑mourāt a Paris a la rue de la herpe deuāt  ſainct coſme. 
Vorlage: Firenze BN (Teilmikrofilm).
HR 8858. Bohatta: Horae I 671. Ce³ H-399. IGI 4861. Pell 5919. ISTC ih00399000.
Firenze BN. New York *MorganL (Bl. 1, 3–6 u. 87 fehlen). Sankt Lambrecht *ehem. Benedikt
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13234 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard für Antoine Vérard(?), um 1500]. 
108 Bl. [a]b–n⁸o. 26 Z. Typ. 4:100G , 8:55G, 9:84G , 10:97G . 19 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cu angelis ſuis ſit ſuꝑ  me amen. [¹]enedictio… Z. 3 … cū filio ſuo ſit  … Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuier a  .xxx. iours.  La lune  .xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſctī euāgelii ſcďm  Iohannē. Gloꝛia tibi domīe.  Bl. 9a m. Sign. b [⁵]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud deum: et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛin‑cipio apud deum. Omīa … Sign. c Hlzs. (Verkündigung)  Partus et integritas diſcoꝛdes tempoꝛe longo  … Endet Bl. 108b Z. 14 … a moꝛtifera pe‑ſte coꝛpoꝛis et amine liberemur. Per dm.  Ceſte oꝛaiſō eſt eſcripte a rōme en legliſe ſaīt  iehā ď latrā de lettre īpꝛimee en pierre: ⁊ eſt cōcede … Z. 24 … vt tuā  volūtatē īplē valeā oībꝯ diebꝯ vite mee. Qui. 
Vorlage: Città del Vaticano BVat. Paris Mazarin (Mikrofilme).
Anm. Bilder: 1a Gral oder Maß der Wunde Christi; 2a Aderlassmann (wie mf470); 8b Johannes im Marterkessel; 11b Judaskuss; 16b Wurzel-Jesse; 17a Verkündigung; 22a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); 27b Kreuzigung; 28b Pfingsten; 29b Heimsuchung (Wdh.); 30b Geburt; 33b Hirten auf dem Felde; 36a 3 Magier/Könige; 39a Darbringung; 42a Flucht; 46b Tod Mariens; 58b Bathseba; 68a Tisch des Reichen; 85b Trinitas et Ecclesia; 100b Gregorsmesse.
Lacombe 56. Winn: Vérard H-22,1. CRF VI 1042. ISTC ih00411400.
Città del Vaticano BVat. Paris *Mazarin (Perg. Bl. 16, 27, 28, 46, 58, 64, 85, 95 u. 100 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13235 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Jean Poitevin, [um 1500]. 
128 Bl. a–q⁸ m. Norm S. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 13 große u. einige kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 143).
Tit. m. Sign. a u. Norm S (in 2 Leisten) VM  Hoꝛe ad vſū Sarrum impꝛeſſe pꝛo Iohāne Poiteuin  cōmoꝛāte pariſius in vico nouo beate Marie.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a (m. 1 Leiste) Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs.  Ianuariꝯ hz dies xxxi Luna xxx  … Bl. 8b [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas ſan‑cta deus in nomine tuo … Sign. b ✠ Crux triumphalis di noſtri ieſu chꝛi‑… Bl. 15b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 16a [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Endet Bl. 127a Z. 11 … Dixi vt nos viſites inſpiratione. Vt viuamus iugiter celi regione. Veni ſctē. [¹]mnipotens vt ſupꝛa.  The contentis of thys boolꝛe  The lꝛalender The foye goſepel. And  the paſſiō. … Bl. 128b Z. 21 … A deuoute pꝛayer to the trinite made by ſaynt gregoꝛy An anthē vvith a  colet of ſaynt hyerō Sainthieroms pſaulter The roſare 
Vorlage: Dublin TrinityC (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, lat.; b7b=15b Johannes im Marterkessel; c2b Judas-Kuss; c7a Mariae Verkündigung; d3a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e2a Kreuzigung; e3b Christi Geburt; e6a Verkündigung d. Hirten; e8a Anbetung Magier; f2a Darbringung; f4a Flucht; f6a Tod Marias; k(lr)4a Bathseba; l7b Gastmahl d. Reichen; — l b Letania.
Duff-Hellinga 196. Pollard-Redgrave² 15890. Abbott 364. ISTC ih00424600.
Dublin TrinityC.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13236 Horae. [Paris: Philippe Pigouchet, um 1500]. 
16+? Bl. ?+bc⁸+?. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G, 7:55G. 3+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 9(?)a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c.i. et adiutoꝛio. omni benedictione ⁊ ſanctifica… Bricht ab Bl. 24(?)b Z. 24 … ſicut in exa‑cerbatione ſecundum diē tentationis in de‑ſerto vbi tentauerunt me patres veſtri: pꝛo
Vorlage: Wien UB (Mikrofilm).
Anm. 1. Das Fragm. ist einem Ex. der Nr 13232 beigebunden.
Anm. 2. Bilder: b3b Judaskuss; c7b Wurzel Jesse; c8a Verkündigung.
ISTC ih00335280.
Wien UB (Perg. Fragm. Lagen b u. c).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13237 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver [für die Brüder de Marnef und Gilles Remacle], 15.III.1500. 
104 Bl. [a]A–IkLM⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26, Tab. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 13:52G, 15:79R m. Einsprengungen einer got. Type. Rubr. θ. 14+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2arot Tabula in hoc opere cōtētorū ordine quo  inferius ſubſequentur  Almanach ad inuenienda feſta mobilia schwarz vſ  ad annum  .MCCCCCXX  … Bl. 2b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 3a Ianuarius habet dies xxxi. Lu‑na xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 24 De No EIhan Innocent fut  Bl. 9a m. Sign. A (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  ⁌ Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Glo‑ria tibi domine.  [¹]N principio erat verbū & verbū erat apud deū &  Bl. 9b et deus erat verbum. Hoc erat in principio  apud deum. Omnia … Sign. B Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum an… Endet Bl. 104b Z. 13 … veſte quo immortalitatis indui/  & paradiſi amenitate confoueri iubeas. Qui  cum deo patre & ſpiritu ſctō viuis & regnas  deus. Per oīa ſecula ſeculorū. Amen.  ⁌ rot Finit officiū beate Marie virginis ſecundū  vſum Romanū cū miſſa eiuſdē & ſeptē pſal‑mis penitentialibꝯ: … Z. 23 … Impreſſū Pariſiis hoc  iubileo trigeſimo ad idꝯ martias. Opera schwarz Tielmanni keruer: rot venale eſt ī pellicano vici ſā‑cti Iacobi. & ī vnicorne ī pōte ſctī michaelis. 
Vorlage: Verona BCiv (Mikrofilm). Guildford Ch (Digitalisat).
Zur Datierung vgl. Anm. zu GW 8137.
Anm. 1. Im Ex. Berlin SB fehlen die Lagensignaturen.
Anm. 2. Bilder: A Johannes im Marterkessel; A4a Judas-Kuss; Ad matutinas fehlt; b8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); C5a Christi Geburt; C7a Verk. d. Hirten; D Anbetung Magier; D3a Darbringung; D5a Flucht; D8a Krönung Marias; F4a Bathseba; G4b Tod pfeilt Reichen; I5a Kreuzigung; I7a Pfingsten/Maria; Mb Schmerzensmann m. Arma Christi.
HR 11984. Bohatta: Horae II 80. 103. IGI 4866 u.Corr. ISTC ih00405050.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 1–28 fehlen). Guildford Ch (Bl. 1, 44 u. 88 fehlen). Verona *BCiv (Perg. Bl. 1, 17 u. 86 fehlen).  — Ehem. Aldenham (London).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13238 Horae ad usum Lexoviensem (Lisieux) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 28.IV.1500. 
104 Bl. a–n⁸ m. Norm li. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm li (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Liſieux ſont au long  ſans require auec les heures de la conception: et furēt acheuees lan mil cinq cens. le xxviii. iour dauril pour Symō  voſtre Libꝛaire demourāt a Paris en la rue neuue noſtre  dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2 u. 3 unbekannt. Bl. 4a m. Sign. a.iiii. Apꝛilis hz dies  .xxx. Luna  .xxix.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et adiutoꝛio. omni benedictōe et ſanctifica… Endet Bl. 104b Z. 23 … idcirco de pꝛeſenti ſeculo  trāſtuliſti: vt pꝛo peccatis noſtris apud te  fiducialiter intercedat. Per dm. ⁊c. 
Vorlage: Cleveland PL (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. auch die folgende Nr (Rouen).
Anm. 2. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; c7b Wurzel Jesse (Kupfer); c8a Mariae Verkündigung; d.iiii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e.i.Kreuzigung; e.ii. Maria/Pfingsten; e.iii. Christi Geburt; e6a Verk. d. Hirten; e8b Chr. Geburt/Anbetung d. Hirten (Gobin le gay); f.i. Anbetung Magier; f.iii.b Darbringung; f6a Flucht; g.i.b Tod Marias; h.iiii.b Tod des Uriah; h5a Bathseba; i5a Jüngstes Gericht; l6b Trinität (zweiz.) — i.i. Letania.
ISTC ih00345490.
Cleveland PL (Perg. Bl. 54 fehlt. Bl. 2 u. 3 (Papier)ergänzt aus einer unbestimmten Ausg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13239 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 28.IV.1500. 
100 Bl. a–cbe–m⁸n m. Norm ro. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm ro (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rouan ſont au long  ſans require auec les heures de la conception: et furēt acheuees lan mil cinq cens. le xxviii. iour dauril pour Symō  voſtre Libꝛaire demourāt a Paris en la rue neuue noſtre  dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Endet Bl. 100b Z. 17 … vt  qui eius memoꝛiam agimus meritis ipſi‑us a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime liberemuꝛ. Per dominum noſtrum. 
Vorlage: Darmstadt ULB (Mikrofilm).
Anm. Vgl. auch die vorhergehende Nr (Lisieux).
ISTC ih00419300.
Darmstadt *ULB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13240 Horae ad usum Trecensem (Troyes) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 25.VI.1500. 
116 Bl. a–o⁸p m. Norm T. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm T (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Troyes furēt acheueez Lan Mil. cincq cens le  .xxv. iour de Iuing. pour  Simon voſtre: Libꝛaire demourant a Paris a la rue  neuue noſtre dame. a lēſeigne ſainct iehan leuāgeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9 unbekannt. Bl. 10a Z. 1 Hic erit magnus et filius altiſſimi vocabitur. … Sign. c unbekannt. Endet Bl. 116b Z. 13 … Vale valde decoꝛa et pꝛo  nobis ſemper chꝛiſtū exoꝛa. Amen. 
Vorlage: Paris EcBeauxArts (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; c7b Wurzel Jesse; c8a Verkündigung; d4b Heimsuchung; e.i. Geburt; e3b Hirtenanbetung ("gobin le gay"); e5b Magier; e7b Darbringung; f1b Flucht; f4b Tod Mariens; h2b Tod des Urias; i2b Jüngstes Gericht; m1b Kreuzigung; m3b Pfingsten; (m4 u. m6 in jeweils nur 2 Leisten); m5b (zweizonig) Trinitas/Gnadenstuhl u. Ecclesia; — h7a Letania.
Bohatta: Horae I 1425. Lacombe 85. Pell 5930. ISTC ih00427763.
Paris *EcBeauxArts (Bl. 9, 16 u. 17 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13241 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 28.VI.1500. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Bl. 1b Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (ohne Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſancti euāgelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia tibi de.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum et verbū  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c (ohne Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  … Endet Bl. 92b Z. 2 … vt qui eiꝯ  memoꝛiā agimus meritis ipſius a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis ⁊ anime liberemur. Per  dominum noſtrum … Z. 9 Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furent acheuees le  .xxviii. iour de Iu‑ing Lan mil cinq cens. pour Simō voſtre  Libꝛaire: demourāt a Paris en la rue neu‑ue noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Originale. Tenschert (Ramsen) (Digitalisat).
Anm. 1. Im Ex. Tenschert (Ramsen) fehlen auf Bl. 1a Sign. u. Norm.
Anm. 2. Bilder: 2a Aderlassmann (Kupferplatte, alles Meister der Apokalysenrose); 8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; c.i. Wurzel Jesse; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5b Kreuzigung (fehlt N.Y.); d6b Pfingsten; d7b Christi Geburt; e.i.b Anbetung der Hirten (gobin le gay); e3b Anbetung Magier; e5b Darbringung; e7b Flucht; f2b Tod Marias; g.i.b David tut Buße; h2a Jüngstes Gericht; i7a Trinität, zweizonig — g6a Letania.
Bohatta: Horae I 691. Tenschert: Horae 18. Ce³ H-406. Pollard: MorganL 580. ISTC ih00406000. Rauch (Genève) 3(1953) Nr 33.
New York *MorganL (Bl. 28 u. 29 fehlen ).  — Rauch (Genève) (1953). *Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13242 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 27.VII.1500. 
90 Bl. a–k⁸l¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent ache‑ueez le  .xxvii. iour de Iuillet Lan mil cinq cens. pour Simon voſtre Libꝛaire: demourant a paris a la rue neuue  noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour  .xxvi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſcďm Iohannē.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deum: ⁊ deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c bauerunt ⁊ viderūt opera mea. Ds tecū.  … Endet Bl. 90b Z. 10 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati/ ⁊ earum īterceſſione ſuffulti  in celo perenniter viuere valeamus. Qui  viuis et regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen. 
Vorlage: Berlin SB (Original). Venator & Hanstein (Köln) (Einzelfotos).
Anm. 1. Bilder: a.ii. Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Johannes im Marterkessel.
Anm. 2. Venator & Hanstein (Köln) Auktion 70(1994) Nr 913.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
ISTC ih00406400.
Berlin *SB
.  — *Venator & Hanstein (Köln) (1994) (Bl. 1, 8, 9, 16, 25–64, 67 u. 69 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
1324250N Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 7.VIII.1500. 
128 Bl. a–q⁸ m. Norm S. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 3:80G, 7:55G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (m. 1 Leiste) DrM  Hoꝛe pꝛeſentes ad vſum Sarum impꝛeſſe fuerūt Pariſius per Philippū pigouchet Anno di .M.CCCCC.  die vero .vii. Auguſti. pꝛo Symone voſtre: libꝛario commoꝛante ibidem: in vico nuncupato nouo beate Marie. in  interſignio ſancti Iohannis euangeliſte.   Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pro .xxi. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ h dies .xxxi. luna .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Trinität)  [³]Uxiliatrix ſis michi trinitas ſancta:  deus in nomīe tuo leuabo manus me-as … Sign. b noſtri ieſu chꝛiſti. Ieſus nazarenus rex iu-… Bl. 15b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 16a [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deū et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Endet Bl. 127a Z. 11 … Dixi vt nos viſites inſpiratione. Vt viuamus iugiter celi regione. Veni ſancte. [¹]ms ſempiterne deus. vt.  The contentis of thys boolꝛe.  The lꝛalender The foye goſepelľ. And  the paſſion. … Bl. 128b Z. 21 … A deuoute pꝛayer to the trinite/ made by ſaynt gregoꝛy. An anthē vvith a  colet of ſaynt hierō. Saint hieroms pſaulter. The roſare. 
Vorlage: Douai BMun (Digitalisat).
Douai BMun
(Bl. 48 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13243 Horae ad usum Leodiensem (Liège) (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet], 12.X.1500. 
108 Bl. a–hghi–l⁸m m. Norm l. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 7:55G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm l (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Liege furent ache‑ueez le  .xii. iour de Octobꝛe Lan mil cinq cens.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuariꝯ hz dies  .xxxi. Luna xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii: ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbū et verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Sign. c et conſolatione. oī cōſilio et adiutoꝛio. omī  … Endet Bl. 108b Z. 16 … ⁊  ie puiſſe mourir en voſtꝛe  ſaincte foy: ⁊ finablement ꝑuenir a la gloire eternelle auec tous les ſainctz ⁊ ſainctes  de paradis. Amen. 
Vorlage: Originale. Tenschert (Ramsem) (Digitalisat) .
Anm. Bilder: Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judas; c8a Verkündigung; d8a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e4b Christi Geburt; e7a Anbetung der Hirten (Gobin le gay, le beau roger); f.i. Anbetung Magier; f3a Darbringung; f4b Flucht; f8a Tod Maria; g2b Bathseba; h7b Jüngstes Gericht; i5b Kreuzigung; i7b Hl. Geist; k.i.b (lr.i.) Trinität; l8b Gregorsmesse; l2b Hirsch m. Kreuz (Hubertus) — g7a Letania.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70.
H 8832. Bohatta: Horae I 139. 140. Pr 8204. Bod-inc H-155. ISTC ih00345450. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 56.
Oxford *Bodl (Perg. Doppelbl. 89/96 fehlt).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.) (Bl. 65–80 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13244 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Daran: Jean Quentin: Examen de conscience. [Paris]: Thielmann Kerver für Guillaume Eustace, 15.III.15
00
01
116 Bl. a–n⁸op⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 26 Z. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 13:52G, 14:94/95G, 18:83G. 18 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 94).
Tit. m. Sign. a VM  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundū  vſum Romanū totaliter ad longū ſine rere  cum pluribus oꝛationibus in gallico ⁊ latino  Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuier a  .xxxi. iours.  La lune  .xxx.  … Bl. 8b Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit  ſuper me. Amen.  … Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij: Secundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [⁵]N pꝛincipio erat verbum/ et  verbum erat apud deum: et deus erat verbum. Hoc erat in  pꝛincipio apud deum. Omnia  … Bl. 16b Z. 25 Hoꝛe intemerate dei genitricis marie  ſecundum vſum Romanum.  Bl. 17a m. Sign. c Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies.  … Sign. d [¹]eges terre ⁊ omnes populi: pꝛincipes ⁊ om-… Endet Bl. 108b Z. 24 … vt tuā  volūtatē īpl valeā oībꝯ diebꝯ vite mee. Qui  Bl. 109a m. Sign. p Hlzs. (Judaskuss)  Examen de conſcience pour ſoy congnoi‑ſtre a bien confeſſer. Compoſe par maiſtre  Iehan quentin penitencier de paris.  Bl. 109b Pꝛemierement examine ta conſcience  ſur le peche de Oꝛgueil.  [³]E tu te es gloꝛifie pour aucun bien  eſtant … Endet Bl. 116b Z. 4 Cōment tu as eſte negligēt a garder les cinq  ſens naturelz de ton coꝛps.  Cy finiſt le bon examen de conſcience cō‑poſe par maiſtre Iehan Quentin docteur en  theologie penitentier de paris.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme  furēt acheuees le  .xv. iour de Mars lan mil  cinq cens par Thielman keruer: pour Guil‑laume euſtace libꝛaire tenant ſa bouticle au  palais au troiſieſme pilier du coſte de la chappelle de meſſeigneurs les pꝛeſidēs. Ou ſur les  grans degrez a lenſeigne ſaint Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Bologna BU (Mikrofilm).
Anm. 1. Bilder: a2a Aderl.; b Martyrium d. Johannes; b4a Judas-Kuss; c Mariae Verk.; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d3b Kreuzigung; d4b Maria/Pfingsten; d5b Maria u. Elis. (Wdh.); d6b Christi Geburt; e b Verk. d. Hirten; e4a Anbetung Magier; e7a Darbringung; f2a Flucht; f6b Krönung Marias; h2b David u. Bathseba; i4a Tod u. Jüngling; l5b Trinität (Dreigesicht), n4b Arma Christi, p Judas-Kuss (Wdh) — h7b Letania.
Anm. 2. Venator & Hanstein (Köln) Auktion 68(1993) Nr 1560.
H 8860(?) (nicht Copinger). C 3103. Bohatta: Horae I 625. 685. 696. 700. Bohatta: Horae II 92. Ce³ H-405. IGICorr 4866A. CRF X 380. Pr 8398. BMC VIII 218.IA 40997. Ernst: Hildesheim I,1 247. Kind: Göttingen 970. ISTC ih00405000.
Bologna BU. Dunedin PL
(Perg. Fragm. 1 Bl. ). Göttingen *SUB (Perg. Bl. 105–116 fehlen). Hildesheim DomB (Perg., def.), *ehem. GyJoseph (def.). London BL
. Nanterre BDesguine
. New York ButlerL. Orléans BMun. San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
HR 8842. H 11981. Bohatta: Horae I 587. Bohatta: Horae II 20. IGI III S. 108. ISTC ih00417200. ih00417300.
Wegen Typen und Ausstattung nach 1500.
11 Sp.598b Horae ad usum Romanum, spanisch. Paris: Nicolas Higman für Simon Vostre, [um 1520]. 
HC 8861. R 1241. Bohatta: Horae I 1560. 1561. 1563. IBEPost 130. IBEPostinc 130. IGI III S. 108. Pell 5942. Brit.Libr.Cat. 194 S. 172. ISTC ih00401280.
Wegen der Ausstattung (Hlzs. z.T. aus der Werkstatt Jean Pichores) nach 1500. Zur genaueren Datierung vgl. ISTC. Format nach ISTC gegenüber dem gedruckten GW geändert.
Reproduktionen: Madrid BN (Digitalisat).
London BL
(def.). Madrid BN
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.599a Horae ad usum Namnetensem (Nantes) (Almanach 1502–1520). Paris: [Philippe Pigouchet] für Simon Vostre
C 3060. Bohatta: Horae I 183. 184. Moreau I 1502.47. CRF V 440. Bohatta: Parma 175. ISTC ih00348200.
Wegen der Gültigkeit des Almanachs nicht vor 1501.
Nantes MDobree.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.599b Horae ad usum Parisiensem. [Paris: für Antoine Vérard(?)]. 
C 3080,1. Bohatta: Horae I 402,1. 631,1. Tenschert: Horae 21,1. Lacombe 55,1. Winn: Vérard H-26,1. Ce³ H-398,1. CRF VI 1036,1. ISTC ih00357020,1.
Wegen der Texttype nach 1500.
26–27 Zeilen
13245 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1498–1508). Paris: [Ulrich Gering und Berthold Remboldt] für Simon Vostre, 8.IX.1498. 
96 Bl. [a]b–m⁸n. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 26–27 Kalendarium 33–34 Z. Typ. 11*:110G, 12:145G, 13:74G. Init. h, k. Min. f. Init. Rubr. μ. 17 große, dar 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Bl. 1a, rotschwarz Ces pꝛeſentes heures a luſaige de paris  ſont toutes au lōg ſans riens requerir. Et  furent acheuees le viij iour de ſeptembꝛe.  Lan mil.cccc.iiijxx. et xviij. pour Simō  voſtre libꝛaire: demourant a Paris en la  rue neuue noſtre dame a lēſeigne ſaint Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b, rot Almanac pour xi. an.  … Bl. 2aα, rot Ianuier a xxxi iour.  La lune xxx  … Kalendarium endet Bl. 4bβ Z. 32, rot xiii schwarz A ſaint ſeueſtre.  Bl. 5a m. Sign. b Hlzs. (Trinität), daneben, rot (p²) schwarz Ater  noſ  qui es in ce‑lis. … Bl. 6b, rot Initiū ſancti euāgelij Secundū Iohan‑nem. schwarz Gloꝛia tibi domine.  Hlzs. (Johannes/Marter), daneben, rot (i²) schwarz N pꝛincipio e‑rat verbū ⁊  verbū erat  apud deū:  et deus erat  verbū Hoc  erat in pꝛincipio apud  deū. Omīa  … Sign. c deoꝛū quia iuxta erat monumentum po‑… Endet Bl. 96b Z. 24 … Douce dame pꝛies  luy pour moy ⁊ pour toꝯ pecheurs ⁊ pecharreſſes ⁊ pour toꝯ ceulx dōt il veult eſtre de‑pꝛie  il leur face vꝛay ꝑdon. Aue maria. 
Vorlage: Nantes MDobree (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 41. — Les Enluminures LTD (Paris, Chicago) 15 (2010) Nr 8 m. Prov. Pierre Bergé .
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
CR 3064. Bohatta: Horae I 238. Lacombe 63. Ce³ H-354. Pell 5865. CRF V 442. CIBN H-204. Pr 8308. BMC VIII 30.IB 40690. Bohatta: Parma 183. ISTC ih00354000.
London BL
. Nantes MDobree. New York *MorganL. Paris *BN.  — Ehem. Pierre Bergé (Paris). *Tenschert (Ramsen) m. Prov. Stonyhurst C.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
27 Zeilen
13246 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Jean Du Pré, 4.II.14
88
89
104 Bl. [A]a⁸bc–i⁸kl–n⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27, Tab. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G. 20 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de rōme ont  eſte impꝛimees a paris. ꝑ Iehan du pꝛe demou‑rāt en la grāt rue ſaint iaques a lenſaigne des  deux ſignes.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2a (in 2 Leisten) Almanach pour vingt ans.  … Bl. 2b Ceſt le repertoire des hiſtoires ⁊ figures de la  bible tant du vieilz teſtamēt  du nouueau te‑nues … Bl. 5a Ianuarius habet dies xxxi.  Luna vero xxx.  … Bl. 11a Paſſio domini noſtri ieſu criſti.  Secundum Iohannem.  Hlzs., daneben [³]greſſus eſt ie‑ſus cū diſcipulis ſuis … Bl. 16a (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Inicium ſancti euāgelii ſcďm iohānem. Gloꝛia.  [³]n pꝛincipio erat verbū ⁊ verbum erat apud  deū. ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Oīa … Sign. b tua. vt te rectoꝛe te duce ſic trāſeamus  … Endet Bl. 104b Z. 17 … ⁊ pꝛotegas a  penis inferni. et participe me facias ce‑leſtium gaudioꝛum. Preſtāte eode do  noſtro ieſu criſto qui viuit et regnat in  ſecula ſeculoꝛum amen. Benedicamus  do. Deo gratias. Pater noſter. Aue.  Ces pꝛeſētes heures a luſaige de rōe  furēt acheuees a paris ꝑ Iehā du pꝛe le  iiii. iour de feurier en lan mil. iiii.cccc.  iiii.xx. et viii. 
Vorlage: Paris EcBeauxArts (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 1b Aderlassmann; a8a Engelsturz (Meister Apokalypsenrose, Abb. Nettekoven 152); b3a Pietà; c. 〈Ex. Paris ohne Signatur!〉 Mariae Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung; d5a Maria/Pfingsten; d6a Christi Geburt; d8b Hirten auf dem Feld; e2b Magier; e4b Darbringung; e6b Kindermord; f2a Krönung Mariens (Christus/Gottvater/Taube); g4b Tod des Uriah; g5a Bathseba; h6a Tod senst alles; l Trinität; l3b Beter; m b Christophorus; m5b Maria Magdalena, n4b Gregorsmesse — h2a Letania. Achtung BMC: alles Metalls. außer Bl. 81a (Trinität: vielleicht Hlzs.)
C 3082. Bohatta: Horae I 484. 485. 494. Claudin I 243–248. Pr 8045. BMC VIII 36.IA 39821. ISTC ih00360200.
London *BL
. Paris EcBeauxArts (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13247 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Antoine Vérard, um 1490]. 
102 Bl. [A]a–l⁸m⁶. 1, Kalendarium in 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:89G. 5+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  Loꝛaiſon  [²]Enedictio dei patriſ cū āgelis ſuis ſit ſuper me. amen [¹]enedictio ieſu chriſti cum  āgelis … Z. 10 … ⁊ ſaluum me fecit dextera tua. Amen  Bl. 1b Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 3 unbekannt. … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 De. No. E. Iehan. In. no. cens fut  Bl. 9 unbekannt. Bl. 10a Secundum lucam  [²]N illo tempoꝛe. Miſſus eſt gabꝛiel angelus a deo … Sign. b [²]Ominus regnauit decoꝛem indu… Endet Bl. 102a Z. 24 … Et renouabis faciem  terre   Oꝛatio  [¹]mnipotens ſempiterne deus  Bl. 102b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Paris EcBeauxArts (Mikrofilm).
Anm. 1. Die teilweise in die oberen Randleisten eingedruckten Buchstaben deuten darauf hin, dass diese Ausgabe durch eine Tabula erschlossen werden konnte, wie sie z. B. in den Nrn 13115, 13172 oder 13265 erhalten ist.
Anm. 2. Bilder: Gral/Maß der Wunde Chisti; Aderlassmann (franz.); b6b Verkündigung der Hirten (zweizonig, AD.TERCIĀ.); c3a("c.ii") Beschneidung (AD. NONAM); c5a Kindermord (AD.VESPERAS); m3a ("m.ii") Heraklius (m. Kreuz, DOMINE LABIA MEA APE); — e6a Letania.
Bohatta: Horae I 467. Claudin II 414–416. Macfarlane 203. CRF XVIII 266. ISTC ih00369153.
Paris EcBeauxArts
(Perg., Bl. 3–6, 9, 11–14, 16, 21, 25, 32, 41 u. 50 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13248 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 31.XII.1495. 
92 Bl. a–k⁸lA⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 4:130G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai. u. Norm R DrM  Ces ſentes heures a luſage de Rōme furēt a‑cheuees le dernier iour de Lan. Mil.CCCC.  quatre vingtz ⁊ xv. pour Simon voſtre.  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a m. Sign. aii. (in 2 Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Hec eſt menſura … Bl. 3a m. Sign. Sign. aiii. u. Norm R Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. bi. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm iohānē. Gľia tibi de  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. c homo ꝙ memoꝛ es eius: aut filius hominis quo… Endet Bl. 84b Z. 25 … vt pꝛo  peccatis noſtris apud te fiducialiter intercedat.  Per dm noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuū. Qui te.  Bl. 85a m. Sign. Ai. Senſuiuent les ſept pſeaumes en francois  tranſlates au plus pꝛes du latin  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas me  ne in ira tua coꝛripias me. Sire  … Bl. 92a Z. 22 … ma mere mes freres ⁊ ſeurs  femme et enfans amis ⁊ affins familiers ⁊ biē‑faicteurs. Amen.  Les ſept oꝛaiſons de ſaint gregoire.  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pēdentem/ … Endet Bl. 92b Z. 26 … ⁊ pꝛopitius eſto  michi miſerrimo pctōꝛi. Pa noſter. Aue maria 
Vorlage: Rein Zisterz (Mikrofilm).
Anm. Bilder: ai.b Aderlassmann (franz.); a2b Gral/Maß der Wunde Christi; b1a Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b7b Verkündigung; c6a Heimsuchung (m. Kartusche u. Text); d2b Kreuzigung; d3b Pfingsten (m. Kartusche u. Text); d4b Geburt (m. Kartusche u. Text); d6b Hirtenverkündigung (m. Kartusche u. Text); d8b 3 Könige/Magier (m. Kartusche u. Text); e2a Darbringung (m. Kartusche u. Text); e4a Kindermord (m. Kartusche u. Text); e6b Tod Mariens; f4b Bathseba; g4b Lazarus/Tisch des Reichen; h8b Trinität/Gnadenstuhl (m. Kartusche u. Text); k5a Gregorsmesse — f8b Letania.
Bohatta: Horae I 583. ISTC ih00378170.
Rein Zisterz
(Perg.).  — Ehem. Braunschweig (Malakoff) (Bl. 1, 22 u. 26 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13249 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 20.VIII.1496. 
92 Bl. a–k⁸lA⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 4:130G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Ces ſentes heures a luſage de Rōme furēt  acheuees le xx. iour de aouſt. Lā Mil.CCCCquatre vingtz ⁊ xvi. pour Simon voſtre libꝛaire  demourant a paris a la rue neuue noſtre dame a  limage ſainct Jehan leuangeliſte.  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a m. Sign. a.ii. Almanach pour xxi. an.  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Hec eſt menſura … Bl. 3a m. Sign. a.iii. u. Norm R Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm iohānē. Gľia tibi de  Bl. 9b In pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. c homo ꝙ memoꝛ es eius: aut filius hominis quo… Endet Bl. 84b Z. 25 … vt pꝛo  peccatis noſtris apud te fiducialiter intercedat.  Per dm noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuū. Qui te.  Bl. 85a m. Sign. A.i. Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francois  tranſlatez au plus pꝛes du latin.  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas me  ne in ira tua coꝛripias me. Sire  … Bl. 92a Z. 22 … ma mere mes freres ⁊ ſeurs  femme ⁊ enfans amis et affins familiers et biē‑faicteurs. Amen.  Les ſept oꝛayſons ſaint gregoire.  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pendentem/ … Endet Bl. 92b Z. 26 … ⁊ pꝛopicius eſto mi‑chi miſerrimo pctōꝛi. Pater noſter. Aue maria. 
Vorlage: Tenschert (Original).
Anm. 1. Bergè (Paris) 20.VI.2006 Nr 3. — Sotheby’s (London) 11.VI.2002 Nr 24.
Anm. 2. Bilder: a2b Gral/Maß der Wunde Christi; b1a Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b7b Mariae Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2b Kreuzigung; d3b Pfingsten; d4b Geburt; d6b Hirtenverkündigung; d8b 3 Magier/Könige; e2a Darbringung; e4a Flucht nach Ägypten; e6b Tod Mariens; f4b Bathseba; g4b Lazarus/Tisch des Reichen; h8b Trinität/Gnadenstuhl; k5a Gregorsmesse — f8b Letania.
HCR 8851. Bohatta: Horae I 593. 594. Tenschert: Horae 13. Lacombe 36. Ce³ H-379. IBE 2964. IGI 4843 u.Corr. Pell 5895. CRF V 446. CRF XVII 327. Pr 8187. BMC VIII 116.IA 40315. Chantilly 911. ISTC ih00379000.
Cambridge FitzwilliamM. Chantilly MConde (Perg.). Charlottesville Sch (def.). Città del Vaticano BVat
. Firenze BN. Houston UL
(2 Ex., 1. Ex. Perg. Fragm., 2. Ex. Perg. Fragm.). London BL
(Perg.). Lucca BStat (Bl. 49 fehlt). Madrid BN (def.). Moskva GosB (Perg.). Rouen BMun (Perg.). Rovigo BConcord (def.). Sankt Petersburg NB (Perg.). Solesmes Abt (Perg. def.). Williamstown ChapinL (Perg.).  — Pierre Berès (Paris) (2006). Sotheby’s (London) (2002) (Perg. Bl. 48 fehlt). *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 16 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13250 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 20.III.14
96
97
 bzw. 17.IV.1497. 
88 Bl. a–l⁸ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G, 5:76G. 14 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (m. 1 Leiste) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furent ache‑uees le  .xvii. iour de Auril. Lan  .M.CCCC.iiiixx. et  xvii. pour Simon voſtre Libꝛaire demourāt a la rue neuue a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundnm  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm r [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c et dixi ſemper hi errant coꝛde ipſi vero nō  … Endet Bl. 88b Z. 13 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati ⁊ earum interceſſiōe ſufful‑ti in celo perenniter viuere valeamꝯ. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Rōme furent acheuees le  .xx. iour de Mars  Lan M.CCCC.iiii.xx ⁊ xvi. pour Si‑mon voſtre Libꝛaire demourant a paris  en la rue neuue/ a lenſeigne ſainct Iehan  leuangeliſte. 
Vorlage: Parma BPalat. Wien NB (Mikrofilme).
Anm. 1. Vermutlich ist der 20.III.1497 das Datum dieser Ausgabe, sie ist also kurz vor dem Osterfest am 26.III.1497 entstanden. Da der Druck ein vollständiges Impressum besitzt, wäre am Anfang eine Datumsangabe nicht notwendig gewesen. Offenbar hat sich der Drucker jedoch entschlossen, nachträglich einen Titel voranzustellen. Er wurde in mehreren Ex. im Satz von Nr13195mit dem Datum 17.IV.1497 zugefügt, wobei z.B. im Ex.London BL über einer Rasur Z. 2 in der Texttype 5:76G gedruckt ist …  .M.CCCC.iiii.xx. ⁊  xxi.  …. Die zweite x-Minuskel aus Type 3:80G erweckt im Kontext den Eindruck eines v, so dass xvi, also 1496 gelesen werden kann.
Anm. 2. Bilder: a.ii Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes-Martyrium; b3b Judaskuss; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.iiii. Kreuz; d5a Pfingsten/Maria; d6a Christi Geburt; d8a Verkündigung d. Hirten; eii. Magier; e.iiii. Darbringung; e6a Flucht; f.i. Tod Marias; f8a Bathseba; g8b Gastmahl d. Reichen — g.iiii.b Letania.
Anm. 3. Die Monatsverse im Kalendarium sind in lateinischer Sprache. Vgl. auch Anm. zu Nr 13195.
H 8852(nicht Copinger). C 3111. 3114. Bohatta: Horae I 591. 600. Ce³ H-382 u.Suppl. IGI 4847. Pr 8189. BMC VIII 117.IA 40321. Walsh: Harvard 3652. ISTC ih00382000.
Boston (Mass.) *PL
(Perg.). Cambridge (Mass.) HoughtonL. Dallas BridwellL (Perg.). Detroit PL. London *BL
(Perg.). New York *MorganL (Perg.). Paris MLouvre (Perg.). Parma BPalat (Perg.). Urbana UL (Perg.). Wien LiechtensteinB, NB
(Perg.), UB
(def.).  — *Ehem. Dürr (Leipzig) (Perg.). Rosenberg (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 12 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13251 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1488–1508). Paris: [Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, [um 1497]. 
128 Bl. a  . b–p⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 4:130G, 5:76G. Rubr. γ. 16 große Hlzs., dar. 1 Wdh., u. mehrere kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (m. 1 Leiste) DrM  ⁌ Incipiunt hoꝛe beate marie virginis ſecūdum  vſum ſarum nouiter impꝛeſſe pariſii pꝛo ſymone  le voſtre cōmoꝛante in vico nouo beate marie virginis in interſignio ſancti iohannis euangeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii (in 2 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 8b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. ..i. [²]Vxiliatrix ſis michi trinitas ſancta  deus in nomine tuo leuabo manus  meas. … Bl. 16b Hlzs. (Johannes/Marter), daneben Leiste  Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē:  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 17a m. Sign. b.i. [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deum et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c et dixi ſemper hi errant coꝛde ipſi vero nō  … Endet Bl. 126b Z. 17 … Aue maria.  Qui venturus eſt iudicare …  … ſpirituſācto viuit ⁊ regnat deus Per omīa ſecula  ſeculoꝝ. Amē. Pater noſter. Aue maria.  ⁌ The contentis of thys booke  ⁌ The kalender. ⁌ The foye goſepelľ  … Tab. endet Bl. 128b Z. 3 … ⁌ An anthē vvith a co‑let of ſaynt iheron. Saynt iheronis pſaul‑ter. ⁌ The roſare.  ⁌ Expliciunt hoꝛe beate marie virginis  ſecundū vſum ſarum nouiter impꝛeſſe pariſij pꝛo ſymone le voſtre cōmoꝛantem in  vico nouo marie in interſignio ſancti iohānis euangeliſte. 
Vorlage: Princeton UL (Einzelfotos).
Zur Datierung vgl. Bühler in The Library N.S. 19(1938) S. 304–310.
Duff-Hellinga 195. Pollard-Redgrave² 15889. Ce³ H-422. Bohatta: Parma 399. Pollard: MorganL 1484. ISTC ih00422000.
Manchester RylandsL
(Perg. Bl. 9 fehlt). New York *MorganL (Perg.). Princeton UL (Fragm. 55 Bl.). Washington (D.C.) FolgerL (Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13252 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 9.VI.1497. 
90 Bl. a–i⁸k¹⁰A⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. 15 große u. einige kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Ces ſentes heures a luſaige de Rōme furēt  acheuees le ix. iour de Juin Lan Mil CCCC  quatre vingtz ⁊ xvii. pour Simon voſtre libꝛai‑re demourant a Paris a la rue neufue noſtre dame a limage ſainct Jehan leuangeliſte.  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a m. Sign. a.ii. Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  Hec eſt menſura … Bl. 3a m. Sign. a.iii. u. Norm R Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm iohānē. Gľia tibi de  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deū. Omnia … Sign. c homo ꝙ memoꝛ es eius: aut filius hominis quo… Endet Bl. 82b Z. 25 … vt ꝓ peccatis noſtris apud te fiducialiter intercedat. Per  dm noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuū Qui tecū.  … Bl. 83a m. Sign. A.i. Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francois  tranſlatez au plus pꝛes du latin.  Hlzs., daneben []Omine ne in furoꝛe  tuo arguas me: neqz  ī ira tua coꝛꝛipias me  Sire … Bl. 90a Z. 22 … ma mamere: mes freres et ſeurs:  femme et enfans: amys: et affins: familiers: et  bienſfaicteurs. Amen.  Les ſept oꝛaiſons ſainct gregoire.  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pē‑dentem/ … Endet Bl. 90b Z. 26 … ⁊ pꝛopicius eſto mi‑chi miſerrimo pctōꝛi. Pater noſter. Aue maria. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Bilder: 1b (franz.) Aderlassmann (Kupferplatte); a2b Gral/Heilige Wunde Christi; b Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b7b Mariae Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2b Kreuzigung; d3b Pfingsten; d4b Christi Geburt; d6b Hirten adF; d8b Hl. 3 Könige/Magier; e.ii. Darbringung; e.iiii. Flucht; e6b Tod Mariens; f4b Bathseba; g4b Tisch des Reichen; klein: b.ii. Lukas, b2b Matthäus, b.iii. Markus, lꝛ.v. Christus Weltenrichter, k5b Verkündigung, k8b Maria m. Kind, A.i. Salbung Davids durch Saul.
C 3115. Bohatta: Horae I 603. 604. IGI 4848. Pell 5901. CRF II 235. CRF VIII 259. CIBN H-233. Bod-inc H-166. Davies: EFB 254. ISTC ih00383500. Tenschert Kat. 54(2005) Nr 32. Jammes (Paris) Kat. Gothiques Nr 19.
Berlin *SB
(Perg.). Modena BEst (Perg.). Montpellier BVille (Perg.). Oxford Bodl (Bl. 1 def. Bl. 26, 27, 44, 48–50 u. 83–90 fehlen). Paris *BHistVille (Bl. 1 fehlt), BN.  — Jammes (Paris) (Perg. 54 Bl. m. Lage A). *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 83–90 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13253 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 16.IX.1498. 
96 Bl. a–lA⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 4:130G. Rubr. ζ. 22 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i (in 3 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt acheuez le xvi. iour de Septembꝛe. Lan Mil  CCCC.iiii.xx. et xviii. pour Simon voſtre. libꝛaire demourant a Paris a la rue neuue noſtre  dame a lymage ſainct Iehan leuangeliſte  Bl. 1b Aderlassmann   Bl. 2a m. Sign. a.ii. Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū āgelis ſuis … Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuarius habet dies  .xxxi  Luna vero  .xxx.  … Bl. 8bα Z. 2 … bibiane ꝟginis … Z. 4 … barbare ꝟgīs … Kalendarium endet Z. 26 Lheure eſt venue que pour partir ſe houſe.  Bl. 9a m. Sign. b.i. Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcď Iohēm. Gľia tibi de.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deum. Omnia per ipſū facta ſūt:  et ipſo  … Sign. c pio et nunc et ſemper: et in ſecula ſeculoꝛum. amē.  … Endet Bl. 88b Z. 20 vt a peccatoꝛum tumulis reſuſcitati et earum interceſſione ſuffulti: in celo perenniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus per omnia ſecu‑la ſeculoꝛum. Amen.   ⸬  Bl. 89a m. Sign. A.i. Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys  tranſlate au plus pꝛes du latin.  Hlzs., daneben [³]Omine ne in furoꝛe tuo.  ⁌ Sire dieu en ta fureur  ne me argue: …  … coꝛꝛige. … Endet Bl. 96b Z. 20 … ⁊ oībus fidelibꝯ  defunctis miſerere: ⁊ pꝛopicius eſto michi miſerrimo peccatoꝛi. Pater noſter. Aue maria.  Finis.  ⸬    ⸬ 
Vorlage: Tenschert (Original). Paris Arsenal (Einzelfotos).
Anm. 1. Der Satz des Bl. 1a ist in dieser und der nachfolgenden Nr identisch. Diese Ausgabe unterscheidet sich von der nachfolgenden außer in den zitierten Textstellen durch zwei Punkte in der Signatur, das aus l und zusammengesetzte k und die Inschriften in den Leistenstücken sind in Type 2:64G gedruckt. In der nachfolgenden Nr ist die Sign. k eine größere k-Minuskel und die Inschriften der Leistenstücke sind in Type 7:55G gedruckt.
Anm. 2. Ex. München SB ohne gedruckte Lagensignaturen (BSB-Ink).
Anm. 3. Bilder: a1b Aderlassmann (Kupferplatte); a2b Gral oder Seitenwunde Christi (Kupferplatte); b1a Johannes im Marterkessel; b3b Judaskuss; b7b Wurzel Jesse; b8a Verkündigung; c6b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d3a Kreuz; d4a Pfingsten; d5a Geburt; d7a Hirtenverkündigung; e1b Anbetung der Hirten; e2a 3 Magier/Könige; e3b Darbringung; e5b Flucht; e8a Tod Mariens; f6b Tod des Uriah; f7a Bathseba; g7b Jüngstes Gericht; g8a Lazarus/Tisch des Reichen; i3a Trinitas - Ecclesia orans; i5a Grablegung; k8a Gregorsmesse.
Anm. 4. Christie’s (New York) 8.IV.1981 Nr 121. — Lardanchet (Paris) 1996 Nr 3. — Sotheby’s (London) 11.VI.2002 Nr 25. — Christie’s (London) 20.XI.2002 Nr 87. — Sotheby’s (London) 9.XII.2003 Nr 18. — Christie’s (New York) Auction 10.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 2) Nr 214 (Perg.). — Artcurial (Paris) Collection Liuba et Ernesto Wolf (1., 2. u. 10.XII.2014) Nr 114 (Perg.).
CR 3099. Bohatta: Horae I 525(?). 651–653. Tenschert: Horae 16. 17. Lacombe 64–67. Claudin II 38–44. Ce³ H-395 u.Suppl. IDL 2362. IGI 4859. Pell 5910. CRF II 236. CRF III 421. CRF X 379. CRF XI 537. CRF XVI 153. CIBN H-242 u.Add. Pr 8197. Bod-inc H-171. BMC VIII 119.IB 40343. Chantilly 913. Oates 3076. Walsh: Harvard 3654. 3655. BSB-Ink H-342.025. ISTC ih00395000.
Boston (Mass.) MArts (Perg.). Bourges BMun. Brescia BQuerini. Camarillo ehem. DohenyMemL (Perg.). Cambridge *UL (Perg. Bl. 1 fehlt). Cambridge (Mass.) ArtM (Perg.), HoughtonL (Perg. Bl. 89–96 fehlen). Carcassonne BMun (Perg. def.). Chantilly *MConde (Perg.). Città del Vaticano BVat
(Perg.). Haag *KglB
, *MMeerman
(Perg.). Iowa City UL (Perg.). Kraków BCzartoryski
. London *BL
(Perg.), Guildhall (Perg.), WilliamsL. Lyon MHist (Bl. 1–8 u. 89 fehlen). Mercogliano Monteverg. Montpellier BVille (Perg.). Moulins Arch (Fragm. 12 Bl.). München SB (Perg. def.). Napoli BN. New York *MorganL
(Perg.). Oxford *Bodl (Perg.). Paris *Arsenal (Perg.), *BN (3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., 3. Ex. Perg., Bl. 1–8 fehlen), EcBeauxArts (Perg.), MLouvre (Perg.). Parma BPalat (Perg.). Pavia BU. Ploiești M. Princeton *UL (Perg.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (Perg.). Toulouse BMun (Perg.). Washington (D.C.) LC (3 Ex., 1. Ex. Perg., 3. Ex. Perg.).  — Christie’s (London) (2002) (Perg. Bl. 1 fehlt). Christie’s (New York) (1981) (Perg.). Lardanchet (Paris) (1996) (Perg.). Nichols (Worcester, Mass.). Sotheby’s (London) (2002) (Perg. Lage Bl. 33–40 u. Bl. 80 fehlen). Sotheby’s (London) (2003) (Perg. Bl. 81–96 fehlen). *Tenschert (Ramsen) (2 Ex., beide Perg.).
Gesamtüberlieferung: 40 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13254 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 16.IX.1498. 
96 Bl. a–lA⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 3:80G, 4:130G, 7:55G. 22 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i (in 3 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt acheuez le xvi. iour de Septembꝛe. Lan MilCCCC.iiii.xx. et xviii. pour Simon voſtre. libꝛaire demourant a Paris a la rue neuue noſtre  dame a lymage ſainct Iehan leuangeliſte  Bl. 1b Aderlassmann   Bl. 2a m. Sign. aii Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 8bα Z. 2 … bibiane ꝟgīs … Z. 4 … barbare ꝟginis … Bl. 9a m. Sign. bi. Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcď Iohēm. Gľia tibi de  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deum. Omnia per ipſū facta ſūt  ⁊ io  … Sign. c pio et nunc et ſemper: et in ſecula ſeculoꝛū. Amē  … Endet Bl. 88b Z. 20 vt a peccatoꝛum tumulis reſuſcitati ⁊ earum interceſſiōe ſuffulti: in celo perēniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus: per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Bl. 89a m. Sign. Ai Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys  tranſlatez au plus pꝛes du latin  Hlzs., daneben [³]Omine ne in furoꝛe tuo.  Sire dieu en ta fureur  ne me argue: …  … coꝛrige. … Endet Bl. 96b Z. 20 … ⁊ oībus fidelibꝯ  defūctis miſerere: ⁊ pꝛopicius eſto michi miſerri‑mo peccatoꝛi. Pater noſter. Aue maria.   ⸬  Finis.    ⸬ 
Vorlage: Original.
Anm. Vgl. Anm. zur vorhergehenden Nr.
Oates 3077. ISTC ih00395050.
Cambridge *UL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
140  Bl. [a]b–r⁸s. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:76G, 7:55G. Init. d. Rubr. γ. 18+? große, 2 schem. u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a De ſancto laurentio.  … Z. 14 Oꝛatio ſancti auguſtini.  Bl. 2b Hlzs.  ⁌ Ad inueniendum litterā dicalem  Scias ꝙ anno a natiuitate domini  .M.cccc.xcv. eramus … Bl. 5a Ianuarius habz dies  .xxxi. Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 21 … tunc durat  idipſum.  Bl. 17a m. Sign. c.i ⁌ Speculum conſcientie.  ⁌ Decem pꝛecepta legis.  … Bl. 20b Z. 14 ⁌ Sequitur officium de paſſione domini  noſtri ieſu chꝛiſti.   Ad matutinas.  Bl. 21a Hlzs. (Judaskuss)  [³]Omine labia mea aperies [¹]t os meū  annūciabit laudē tuā … Sign. d [²]Enedictus ds deus iſrael: qꝛ viſi‑… Bl. 47b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  [³]N pꝛincipio erat verbū et verbum erat  apud deum: et deus erat verbum. Hoc  erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Bricht ab Bl. 139b Z. 25 ⁌ Officia quotidiana ſiue hoꝛas cuiuſlibet  diei bꝛeui pulcherrimo ſtilo ⁊ oꝛdine com‑ Bl. 140 unbekannt.
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. Bilder: c5a Judaskuss; f7b Johannes im Marterkessel; g2b Wurzel Jesse (Kupferplatte); g3a Verkündigung; g7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); h4b Geburt; h6b Anbetung der Hirten (Gobin le gay); h7a Verkündigung auf dem Felde; i1b 3 Könige/Magier; i3b Darbringung; i5b Flucht; k.i Tod Mariens; l4a (zweizonig) oben Trinitas, unten Ecclesia orans; m.i Jüngstes Gericht; o2b Tod des Uriah; o3a Bathseba; p6a Pfingsten; q3b Kreuz (Meister Apokalypsenrose) — p1b Letania.
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
ISTC ih00401290.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 1 u. 140 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13256 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 15.X.1499. 
92 Bl. a–l⁸m. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 5:76G, 7:55G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (in 2 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furent a‑cheuees le  .xv. iour de Octobꝛe  .Lan.M.CCCC.iiiixx. ⁊ xix. pour Simon voſtre Libꝛaire demourāt a la  rue neuue a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2a m. Sign. aij. (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2b Ianuarius hz dies xxxj. Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b.i. [²]N pꝛin­cipio erat verbum ⁊ verbum  erat apud deum: et deus erat verbū  Hoc erat in pꝛin­cipio apud deum. Omīa  … Sign. c et dixi ſemper hi errāt coꝛde: ipſi vero nō  … Endet Bl. 92b Z. 22 … vt a peccatoꝛum tumu‑lis reſuſcitati et earū interceſſione ſuffulti  in celo perenniter viuere valeamus. Qui  viuis ⁊ regnas deus. Per omnia ſecula ſeculo­ꝛum. Amen. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: aij. Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b.iij.b Judas-Kuss; b8a Wurzel Jesse (Apokalypsenrose); c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); diiij. Kreuzigung; d5a Pfingsten/Maria; d6a Christi Geburt; d8a Anbetung Hirten (Gobin le gay); eij. Anbetung Magier; eiiij. Darbringung im Tempel; e6a Flucht; fi. Tod Marias; f8a Bathseba; g8b Jüngstes Gericht (Meister Apokalypsenrose); i6b Trinität (zweizonig) — g.iiij. Letania
H 8857. R 1239. Bohatta: Horae I 676. 677. 681. 1444. Lacombe 75. Ce³ H-401. Pell 5916. CIBN H-246. ISTC ih00401000.
Cambridge *TrinityC
. Engelberg Benedikt (Bl. 1 u. 24 fehlen). New York *MorganL
(Perg.). Paris BN (Perg.). Venezia Sem (def.).  — Ehem. Lathrop C. Harper (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13257 Horae ad usum Romanum, spanisch. Paris: [Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 22.XI.1499. 
112 Bl. a–o⁸. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:76G, 7:55G. Init. d. 21 große, 2 schem. u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. (in 3 Leisten) Las hoꝛas de Nueſtra ſeoꝛa con mu‑chos otros ofiçios y oꝛaçiones.  Wappen  Bl. 1b Eneſte libꝛo ſe contienē las ſeguientes  hoꝛas ⁊ oꝛaçiones.  El calendario.  … Bl. 5a Enero ha  .xxxj. dias. La luna.  xxx. … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 13 xiij   A ſilueſtro papa ⁊ martyr.  Bl. 17a m. Sign. ci. Hlzs., daneben Dicha eſta oꝛacion ſe‑guiēte de rodillas ante la  ymajen de ſant gregoꝛio  … Bl. 23a Z. 16 Comienço del ſanto euangelio: ſegun  ſant juan. Gloꝛia ſea a ti ſeoꝛ.  Bl. 23b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  [³]Nel comienço era la palabꝛa: ⁊ la pa‑labꝛa era cerca de dios: ⁊ dios era la  palabꝛa. Eſto era enel comiēço cerca  Bl. 24a de dios. … Sign. d Eſte ſera grande ⁊ hijo del muy alto ſera  … Endet Bl. 111b Z. 25 … muerte cō   te merezca: gloꝛia con  te ſiēpꝛe alabe.  Amen. DEO GRATIAS.  Bl. 112a (in 2 Leisten) Hlzs. (Grablegung)  Bl. 112b (m. 1 Leiste) DrM  Feneſcē las hoꝛas de na ſeoꝛa Impꝛeſſas en paris  fuerō acabadas a  .xxij. dias ď nouiēbꝛe ao del ſeoꝛ de  Mill y quatro cientos ⁊ xcix aos poꝛ Simō voſtre libꝛero que biue en paris ala calle de nueſtra ſeoꝛa ala yma‑gen de ſant juan euangeliſta.l. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Wappen (Ferdinand u. Isabella, m. Inschr. TANTO MŌTA); aij.b schem.; a.iij.a schem.; c.iij. Judas; c7b Johannes/Marterkessel; d7b Wurzel Jesse; d8a Verkündigung; e5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); fiij. Christi Geburt; f5a Hirten auf dem Feld; f7b Anbetung der Hirten (gobin le gay, le beau roger); f8a 3 Magier; gij. Darbringung; giiij. Flucht; g7b Tod Mariens; i5a Kreuzigung; i7b Maria/Pfingsten; kb Tod des Uriah; kij. Bathseba; l5a Christus Weltenrichter; l5b Gastmahl d. Reichen; oi. Trinität/Ecclesia (zweizonig); 08a Grablegung — k7a Letania.
Bohatta: Horae I 1565. 1566. Lacombe 76. Pell 5941. CIBN H-250. ISTC ih00401270.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13258 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard, um 1500]. 
92 Bl. Ab–l⁸m m. Norm Ro. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:100G, 8:55G, 9:84G10:97G (als Sign). 18 große und zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. A u. Norm Ro. Hlzs. (Gral/Maß)  ⸪  ❖  Bl. 1b (in 3 Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  Bl. 2a (in 3 Leisten) Aderlassmann   Eaue.   Terre.  Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi  Luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii Secundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9a m. Sign. b [²]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbu  erat apud deū: ⁊ deus erat verbu.  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia  … Sign. c (in 2 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [²]Omine labia mea aperies. [¹]t os meum annun‑… Endet Bl. 92b Z. 13 … vt a peccatoꝝ tumulis reſuſcitati/ ⁊ earum īter‑ceſſione ſuffulti: in celo perenniter viue‑re valeamus. Qui viuis ⁊ regnas deus.  Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  ⸬   ⸬ ⸬   ⸬  ❖ ❖ 
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 1a Gral (Kupferplatte); 2a Aderlassmann (Kupferplatte); a8b Johannes im Marterkessel; b3b Judas; b8b Wurzel Jesse; c Mariae Verkündigung; c8a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d5a Kreuzigung; d6a Maria/Pfingsten; d7a Christi Geburt; eb Hirten auf dem Feld; e3b Magier; e5b Darbringung; e7b Flucht; fiib Tod Marias (Hlzs. gebrochen); gb Bathseba; hii Gastmahl d. Reichen; i7b Trinität, zweizonig, unten Ecclesia (Serie Apokalypsenrose); l7b Gregorsmesse — Letania g6a.
Bohatta: Horae I 635. 640. Lacombe 54. CIBN H-247. Sheehan: Vaticana H-151. ISTC ih00401500.
Città del Vaticano BVat
(Perg.). Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
88 Bl. a–l⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:76G. 12+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a Febꝛuariꝯ hz dies  .xxviii. Luna  .xxix  … Bl. 7 u. 8 unbekannt. Bl. 9a m. Sign. b.i [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum et deus erat verbum  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa  … Sign. c [³]Omine labia mea aperies. [¹]t  … Endet Bl. 88b Z. 2 … vt qui eiꝯ  memoꝛiā agimus meritis ipſius a moꝛtife‑ra peſte coꝛpoꝛis et anime liberemur. Per  dominum noſtrum ieſum chꝛiſtum filium  tuum: qui tecum viuit et regnat in vnitate  ſpirituſſancti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme ont eſte faictes pour Symon voſtre Libꝛaire: demourant a Paris en la rue neuue  noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuāgeliſte. 
Vorlage: Milano BNBraid (Mikrofilm).
Anm. Bilder (erhalten): b3b Judas-Kuss; b8b Wurzel Jesse (Metalls.); c7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4b Kreuzigung (ohne Leisten); d5b Pfingsten/Maria; d6b Christi Geburt; d8b Anbetung d. Hirten (gobin le gay, Apokalypsenrose!); c2b Anbetung Magier; c4b Darbringung; c6b Flucht; f.i b Tod Marias; f8a Bathseba; g8; i4a Trinität und Kirche (zweiz., Meister d. Apokalypsenrose) — g3a Letania.
Bohatta: Horae I 624. IGI 4868. Bohatta: Parma 249. ISTC ih00410500.
Milano BNBraid (Bl. 1, 2, 7, 8 u. 56 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13260 Horae. Ordinarium BMV ad usum Cisterciensem (Almanach 1497–1520). Daran: Pseudo-Bernardus: Hymni. Paris: [Philippe Pigouchet für] Simon Vostre, [um 1500]. 
80 Bl. [a]b–k⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 5:76G, 7:55G. Rubr. γ. 13 große Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. (m. 1 Leiste) DrM  Oꝛdinariū beate marie virginis ad vſū Ciſterciē‑ſem: impꝛeſſum eſt caracteribus optimis vna cum expenſis honeſti viri Symonis voſtre cōmoꝛantis Pariſius in vico nouo diue marie in īterſignio ſancti Iohannis euangeliſte.  Bl. 1b (m. 1 Leiste) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius hz dies  .xxxi. luna  .xxx.  … Bl. 8b (in 2 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Offcium beate marie virginis ſecundū  vſum oꝛdinis Ciſtercie.  Bl. 9a m. Sign. b.i. ⁌ Aue maria gratia plena ds tecū. Bdicta tu in mulieribus et benedictꝯ fructꝯ  ventris tui.  [³]Omine labia mea aperies [¹]t os  meū annunciabit laudē tuā. … Sign. c mirabiliter pꝛeparaſti: da vt cuius cōme‑… Endet Bl. 74b Z. 19 … et confirmet in oī  opere bono et ꝑducat ad vitā eternā.  Oꝛatio deuota necnon pulcra confeſſio  peccatoꝛis ad beatam virginem.  [²] Sancta virgo virginum  … Bl. 76a Z. 20 Oꝛatio deuota beati bernardi ad dm  ieſum et mariam matrem eius  [²]Vmme ſummi tu patris vnice  mundi faber et rectoꝛ fabꝛice  … Bl. 78b Z. 23 Alia eiuſdē bernardi deuota oo ad ſolā  dar. eingerückt (mariā.  [²]Ole pꝛeſſus huiꝯ miſerie  In qua ſede pꝛiuatus gloꝛie  … Endet Bl. 80b Z. 22 … et ſoluat cingulum  rea fiat per culpe ſcrupulum  et infecta.  Amen.  Clereuaulx. 
Vorlage: Barcelona ArchAragon (Mikrofilm). Oxford Bodl (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a2 Aderlassmann (Kupferplatte); 8b Wurzel Jesse (Kupferplatte); b4a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.i.b Christi Geburt; c4a Anbetung d. Hirten (Gobin le gay/le beau roger); c6a Magier; c7b Darbringung; d.i. Hirten auf dem Feld; d7b Flucht; e3a Tod Marias; e7a Auferstehung/Christus Weltenrichter; g4b Bathseba; h3a Kreuzigung; h4b Maria/Pfingsten — g8b Letania.
Bohatta: Horae II 93. IBE 4213. Pell 8618. CRF I 1124. Pr 8190. Bod-inc H-154. ISTC ih00343500.
Barcelona ArchAragon (Bl. 2, 25 u. 80 fehlen). Langres BMun (def.). Oxford *Bodl (Perg.). Stams ehem. Zisterz.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13261 Horae ad usum Carnotensem (Chartres) (Almanach 1500–1521). [Paris: für(?) Jean de Coulonces, nicht vor 1500]. 
62+? Bl. [a–h(?)]i–l⁸+? m. Norm ch. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:83G, 3:ca.110G , 4:ca.65G . 5+? große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (ohne Leisten) DrM  Heures luſaige de Chartres  Bl. 1b Almanach pꝛo  .xxii. annis  … Bl. 2a Sequitur reſiduum dicti almanach  … Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna  .xxx.  … Bl. 8b Initium ſancti euangelii ſecundum  Iohannem. Gloꝛia tibi domine  Hlzs., daneben [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat apud  deū et deus erat verbū. Hoc  erat in pꝛīcipio apud deum.  Oīa … Lage b unbekannt. … Bl. [39]a m. Sign. i u. Norm ch Z. 1 iniquitatū carū antiquarū ⁊ ebꝛietatū quas  ſuſcitauit … Bricht ab Bl. [62]b Z. 1 Oꝛaiſon treſdeuote a noſtre dame a dire chaſcun ſamedi  Hlzs., daneben [²]Iſſus eſt gabꝛiel angelus ad mariā … Z. 26 … Virgo ineſtimabilis ds tecū Virgo immarceſ‑
Vorlage: Paris BN (Mikrofilm).
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 85. Lacombe 94. CIBN H-197. ISTC ih00341900.
Paris *BN (Fragm. 62 Bl., der untere Rand z.T. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13262 Horae ad usum Romanum, portugiesisch. Paris: [Philippe Pigouchet] für Narcisse Bruno, 13.II.15
00
01
(?). 
120 Bl. a–p⁸. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:76G, 7:55G. Init. a, b, e. Rubr. γ. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Tit. m. Sign. a.i. (in 3 Leisten) Hlzs.   rot ⁌ Hoꝛas de noſſa Snōꝛa ſegundo coſtume  Romaāo. cō as hoꝛas do ſpirito ſācto. ⁊ da  cruz ⁊ dos finados. ⁊ ſete pſalmos. ⁊ oꝛaçā  de ſam lyō papa. ⁊ oꝛaçā da empardeada. ⁊  cō outras muytas ⁊ deuotas oꝛaçoōes.  Bl. 1b, rot ⁌ As couſas conteudas em ho pꝛeſente  liuro ſom eſtas que ſe ſeguem.  schwarz Pꝛimeyramente o calendayro.  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs.  rot ⁌ Para achar a lettera domīgal em eſta  roda ſobꝛeſcripta. schwarz Nota  ho anno do  naſcimēto … milcccc.xcv. foe a leta domīgal. … Bl. 4a m. Sign. a.iiij. (ohne Leisten) rot ⁌ Tauoa ꝑa acharas feſtas … Bl. 4b (in 2 Leisten) rot ⁌ Eſta tauoa que ſe ſegue …  … lūa em cadahuū dia do anno. … Bl. 13b (m. 1 Leiste) Hlzs. (Johannes/Marter)  rot (E²) schwarz M ho começo era apallaura: ⁊ apallaura  era açerca ď deos ⁊ ďs era apallaura: jſto  era ē ho começo açerca de ďs. … Sign. c Sabia judas que ho avia trahido aquelle  … Endet Bl. 120a Z. 14 … em ella ſe tē lhe a ou‑toꝛgado poꝛ elle meeſmo ſēhoꝛ jhū xo   viue ⁊ regna cō ďo padꝛe ⁊ ſctō ſpū poꝛ todollos ſegres. Amen.  ⁌ Aſy ſe acabā cō o diujno ajuctoꝛio/ as  oꝛas de noſſa ſnōꝛa cō as outras deuotas  oꝛas …  treſladado todo ď latin ē linguoajē purtuges: viſto ⁊ ēmēdado ꝑ o reuerēdo frei jo‑hā claro purtuges doctoꝛ ē aſctā theolo‑gia ⁊ lujs fernandez outroſi purtuges ſtu‑dāte ē artes criado da rainha de purtugal  dona lyanoꝛ. Foy todo ē paris ēpꝛemjdo  poꝛ meſtre narciſcus bꝛun elemāo a  .xiii.  dias domes ď fiureiro Era do ſnōꝛ ď mjl  ⁊ nhētos annos.  Bl. 120b (in 2 Leisten) Hlzs. (Grablegung) 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: 13b Johannes im Marterkessel; b8b Judas-Kuss; c5a Mariae Verkündigung; d.ij.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d8a Christi Geburt; e.ij.b Anbetung der Hirten (gobin le gay); e.iiij.b Anbetung Magier; e6a Darbringung; e8a Flucht; f.iij. b Tod Marias; h.j. Kreuzigung; h.iij.b Maria/Pfingsten; h5b Bathseba; i8a Jüngstes Gericht; m.iiij. Trinität; o7b Wurzel Jesse; p8b Grablegung Christi — i.ij.b Letania.
Faks. Lisboa: Biblioteca Nacional, 2009. 2 Bde.
Bohatta: Horae I 1567. Ce³ H-404 u.Suppl. ISTC ih00404000.
Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13263 Horae ad usum Romanum (Almanach 1501–1520). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, [nach 1500(?)]. 
96 Bl. a–lA⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 27 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:98G, 2:64G, 3:80G, 5:76G, 7:55G. 22 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai. (in 3 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme ont  eſte faictes pour Simon voſtre Libꝛaire domourant a Paris a la rue neuue noſtre dame a len‑ſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 1b Almanach pour  .xx. ans.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuper me.  Amen. … Bl. 3a m. Sign. aiii Ianuarius habet dies .xxxi.  Luna vero .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 26 Lheure eſt venue que pour partir ſe houſe.  Bl. 9a m. Sign. bi. Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcď Iohēm. Gľia tibi de  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deum ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c pio et nunc et ſemper: et in ſecula ſeculoꝛū. Amē  … Endet Bl. 88b Z. 20 vt a peccatoꝛum tumulis reſuſcitati ⁊ earum interceſſiōe ſuffulti: in celo perēniter viuere valeamus. Qui viuis et regnas deus: per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Bl. 89a m. Sign. Ai Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys  tranſlatez au plus pꝛes du latin  Hlzs., daneben [³]Omine ne in furoꝛe tuo.  Sire dieu en ta fureur  ne me argue: … Endet Bl. 96a Z. 21 … et auecques moy mon pere/ ma mere/ mes  freres et ſeurs/ ma femme et enfans/ amys ⁊ affins/ familiers/ et bienſfaicteurs. Amen.  Les ſept oꝛaiſons ſainct gregoire.  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pē‑dentem/ … Endet Bl. 96b Z. 22 … ⁊ pꝛopicius eſto michi miſerri‑mo peccatoꝛi. Pater noſter. Aue maria.  ⸬   Finis.   ⸬ 
Vorlage: Besançon BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii Aderlassmann (Kupferplatte); a.ii b Gral/Maß der Wunde Christi (Kupferplatte); bi. Johannes im Marterkessel; biii b Judas-Kuss; b7b Wurzel Jesse; b8a Mariae Verkündigung; c7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); diii Kreuzigung; d.iiii Maria/Pfingsten; d5a Christi Geburt; d7a Hirten; e.i b Anbetung der Hirten (gobin le gay, le beau roger); eii Magier; eiii b Darbringung; e5b Flucht; e8a Tod Mariae; f6b Tod des Uriah; f7a Bathseba; g7b Jüngstes Gericht; g8a Gastmahl d. Reichen; i iii Trinität/Ecclesia (Meister Apokalypsenrose); i5a Grablegung; k8a Gregorsmesse — g.iii Letania.
C 3106. Bohatta: Horae I 697(?). 705. 730. Lacombe 109. Moreau I 1501.55. Ce³ H-412. Pell 5878. ISTC ih00412000.
Beaune BMun. Besançon BMun (Perg. Bl. 24 fehlt). Cambridge UL. Fribourg BCantU (Perg.). Oxford Bodl. Paris *BN (Perg.). Québec BU (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bechtel P-144. Pell 10816.
Wegen der Ausstattung nach 1500.
Duff-Hellinga 189. Pollard-Redgrave² 15883. Bod-inc H-191. ISTC ih00420620.
Oxford Bodl (Fragm. Bl. G1/8 und G4/5).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
28 Zeilen
13264 Horae ad usum Romanum. Paris: Jean Du Pré, 10.V.1488. 
102 Bl. .:.Aa–f⁸g¹⁰h–l⁸. 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G. 22 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1aα m. Sign.  .:. Incipit officium beate marie virginis de  conceptione.  Hlzs.  [³]e labia mea  aperies. [¹]t  os meū. [¹]e‑us in ad. … Bl. 3aβ Z. 14 Ceſt le repertoire des  hiſtoires contenues en  ces pꝛeſentes heures.  Et pꝛemierement  lānunciation. … Tab. endet Bl. 4b Z. 24 Cy fine la table des hiſtoires cōtenues en ces  pꝛeſentes heures.  Bl. 5a m. Sign. A.i. DrM  Bl. 5bα Oꝛatio deuota ad betam virginē mariam.  [²]alue mater mīe mater dei … Bl. 6aα m. Sign. A.ii Ianuarius.  … Bl. 9aα Paſſio domini noſtri  ieſu criſti. Secundum  Iohannem.  Hlzs.  [³]greſſus eſt ds  ieſus cum diſci‑pulis ſuis … Bl. 13a m. Sign. a.i (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes), darin Inicium ſancti euangelii  Secundum Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [³]N pꝛincpio  erat verbum  ⁊ verbū erat  β apud deum: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia  … Bl. 20b (in 3 Leisten) Hlzs. (Paradies)  Par le peche de deſobeiſſance  ſe miſt Adam ⁊ nous tous en ſouffrāce  Bl. 21a m. Sign. b.iii (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin Aue maria gratia plena  dominus tecū  Benedicta tu.  … Sign. c uide lactaſti ſacꝛo vbeꝛe  … Endet Bl. 102bα Z. 23 vt habeam  rectum ſenſnm: rectum  finem: rectam fidem. et  rectā credulitate. Per  criſtum dm. noſtrum.  Amen.  β Bon ⁊ bꝛief regime.  Humble maintien … Z. 20 Impꝛimees a paris  furent ces pꝛeſentes heures a luſaige de romme  par Iehan du pꝛe en lā  mil quatre cens quatre  vingtz ⁊ viii. le x. iour  de may. 
Vorlage: Original.
Anm. 1. Teilweise satzidentisch mit der nachfolgenden Nr.
Anm. 2. Bilder: a.i Johannes (zweizonig); a.iiii Christus, Taube, Gottvater, Maria; a7a Maria/Pfingsten; a8b Vertreibung aus dem Paradies; b.iii (=b1a) Mariae Verkündigung (zweizonig); b5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.ii Kreuzigung; ciii. Maria/Pfingsten (Wdh.); ciiii. Christi Geburt; c6b Hirten; c8b Magier; dii.b Darbringung; d.iiii.b Kindermord; d7b Christus, Taube … (Wdh.); e8b Tod des Uriah; f.i Bathseba; f8b Christus Weltenrichter auf Weltkugel; g.i Gastmahl d. Reichen (zweizonig, unten Tafel); h.iiii Gottvater m. Taube u. totem Christus; i5b Christophorus; i7b Nikolaus; k5b Gregorsmesse — f5b Letania.
Bohatta: Horae I 489. Lacombe 3. Claudin I 240–243. Pell 5885. Chantilly 909. ISTC ih00359640.
Chantilly *MConde (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13265 Horae ad usum Romanum. Paris: Jean Du Pré, 10.V.1488. 
102 Bl. [a]A(?)a–f⁸g¹⁰h–l⁸. 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G. 22 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1aα Incipit officium beate marie virginis de  conceptione.  Hlzs.  [³]e labia mea  aperies. [¹]t  os meū. [¹]eus in ad. … Bl. 3aβ Z. 14 Ceſt le repertoire des  hiſtoires contenues en  ces pꝛeſentes heures  Et pꝛemierement  lānunciation. … Tab. endet Bl. 4b Z. 24 Cy fine la table des hiſtoires cōtenues en ces  pꝛeſentes heures.  Bl. 5 unbekannt. Bl. 6aα Ianuarius  … Bl. 9aα Paſſio domini noſtri  ieſu criſti. Secundum  Iohannem.  Hlzs.  (e³)greſſus eſt ds  ieſus cum diſci‑pulis ſuis … Bl. 13a m. Sign. ai. (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes), darin Inicium ſancti euangelii  ſecundum Iohannem. Gloꝛia  tibi de  natus es de virgine  U. d. Hlzs. α (i³)N pꝛincpio  erat veꝛbum  ⁊ verbū erat  β apud deum: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia  … Bl. 20b (in 3 Leisten) Hlzs. (Paradies)  Par le pechie de deſobeiſſance  ſe miſt Adam ⁊ nous tous en ſouffrance.  Bl. 21a m. Sign. bi. (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin Aue maria gratia plena  dominus tecū. Benedicta tu.  … Sign. c uide lactaſti ſacꝛo vb  … Endet Bl. 102bα Z. 23 vt habeam  rectum ſenſum: rectum  finem: rectam fidem. et  rectā cꝛedulitatem. Peꝛ  criſtum dominum no‑ſtrum. Amen.  β Bon ⁊ bꝛief regime  Humble maintien … Z. 20 Impꝛimees a paris  furent ces pꝛeſentes heures a luſaige de romme  par Iehan du pꝛe en lā  mil quatre cens quatre  vingtz ⁊ viii. le x. iour  de may. 
Vorlage: Original.
Anm. 1. Teilweise satzidentisch mit der vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Bilder: ai. Johannes (zweizonig); aiiii. Christus, Taube, Gottvater, Maria; a7a Maria/Pfingsten; a8b Paradies; bi. Verkündigung (zweizonig); b5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); cii. Kreuzigung; ciii. Maria/Pfingsten (Wdh.); ciiii Geburt; c6b Hirten; c8b Magier; dii.b Darbringung; d.iiii b Kindermord; d7b Christus, Taube … (Wdh.); e8b Tod des Uriah; fi Bathseba; f8b Christus Weltenrichter auf Weltkugel; gi Gastmahl d. Reichen (zweizonig, unten Tafel); hiiii Gottvater m. Taube u. totem Christus; i5b Christophorus; i7b Nikolaus; k5b Gregorsmesse — f5b Letania.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
CIBN H-212. ISTC ih00359638.
Paris *BN (Bl. 5 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13266 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Daran: Pseudo-Hieronymus, Sophronius Eusebius: Epistola ad Marcellam, franz. Paris: [Antoine Caillaut] für Antoine Vérard, 8.X.1488. 
116 Bl. a⁸āa–k⁸l¹⁰A⁸B⁶. 28, Tab. 33–34 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:82G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  Loꝛaiſon  [²]Enedictio dei patris cū āgelis ſuis ſit ſu‑per me. amen. [¹]enedictio ieſu chriſti cū  āgelis ſuis ſit ſuꝑ me. amen. … Z. 10 … et ſaluum me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 2b Aderlassmann  … Bl. 9a m. Sign. ā (in 3 Leisten) Hlzs. (Heraklius)  []Omine labia mea aperies. [¹]t os meum  annunciabit laudem tuam. … Bl. 13a m. Sign. a.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Inicium ſancti euangelii ſecundum Iohannem.  Gloꝛia tibi domine  []N principio erat verbum et verbum erat  apud deum: et deus erat verbum Hoc erat  in principio apud deum. Omnia … Sign. b [³]Ominus regnauit decoꝛem indu… Endet Bl. 102a Z. 14 … ac deinceps vitare peccata  valeam tua gratia dirigente. Qui viuis  et regnas deus in ſecula ſeculoꝛum. Amen  Ces preſentes heures furent acheuees  le  .viii. iour doctobre lan Mil.CCCC.  quatre vingtz ⁊ huit pour anthoine verard  libꝛaire demourant a paris ſur le pont nrē  dame a lenſeigne de ſaint iehan leuāgeliſte  ou au palais au premier pillier deuant la  chapelle ou on chante la meſſe de meſſei‑gneurs les preſidens  Bl. 102b (ohne Leisten) VM  Bl. 103 m. Sign. A.i. Le pꝛologue de la table de ces preſentes heures.  [³]Inſi teſmoigne monſeigneur ſaint hieroſme en vne eſpitre laquelle il enuoye a  dame marcelle. Il neſt riens plus doulz ne  plus  … Bl. 103b Z. 16 Senſuit la table deſuſ dicte  Premierement incontinent apres le lꝛalendier  aux troys premiers fueilletz … Tab. endet Bl. 116b Z. 28 … ainſi comme les yeulz des regardans pourront veoir ⁊ apperceuoir par le tour‑noiement des fueilletz de ces preſenets heures  Cy fine la table 
Vorlage: Originale. Tenschert (Ramsen) (Digitalisat)..
Anm. 1. Zu dem lateinischen Hieronymus-Text vor der Tabula und den Drucken der franz. Übersetzung vgl. auch Nr13113, 13115 u. 13172. Die hier beschriebene Tabula in franz. Übersetzung (Lagen A und B) erschließt den Text bis zur Mitte der Lage e und ist in einem Ex. dieser Ausgabe sowie in einem der Nr13172 erhalten. Sie passt im gleichen Satz dort ebenfalls.
Anm. 2. Bilder: a1a Gral oder Maß der Wunde Christi; a2b Aderlassmann; ā Kreuztragung/Heraklius m. Inschr.  .DOMINE LABIA MEA APE; ā3a Pfingsten VENI SACTE SPIRITVS; a.i. Engelsturz; a3b ("a.ii. b") Erschaffung Evas; a4a zweizonig Mariae Verkündigung; a8b zweiz. Heimsuchung (Joachim u. Anna unter der Pforte/Maria u. Elisabeth); b5b zweiz. Christi Geburt; b7b zweiz. Verkündigung der Hirten; c.i b zweiz. Anbetung Magier; c3a ("c.ii") Darbringung (nicht zweizonig); c5a Kindermord; c8b Krönung Marias; e.i David zu Pferd; f2b Tod Marias — e6a Letania.
Winn: Vérard H-4. ISTC ih00359642. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 2.
New York *MorganL (Perg. Bl. 4, 5, 61, 62, 67, 68, 80 u. 103–116 fehlen).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Doppelbl. 1/8, 2/7, 16/17 u. 31/34 fehlen) .
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13267 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: [Jean Du Pré] für Antoine Vérard, 3.IV.14
88
89
96 Bl. [a]ABb–giac⁸d. 1, Kalendarium 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G. 11+? große u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a leer. Bl. 2b IESVS MARIA.  Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ en mō entēdemēt  Ieſus ſoit ē mes yeulz ⁊ ē mō regardet  … Z. 12 Bon brief regime  Humble maintien/ ioyeux ⁊ aſſeure  Langage meur/ amoureux veritable  … Bl. 3a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 3b Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 5aα Ianuier  … Bl. 11a Hlzs. (Johannes/Marter)  [³]N principio erat verbum et verbum erat  apud deū: ⁊ deus erat verbum. Hoc erat ī  prīcipio apud deū. Omīa … Sign. b ſcriptum eſt per prophetam. Et tu bethleē  … Endet Bl. 95a Z. 12 … a preſenti liberari triſticia et eterna ꝑfrui leticia. Per dominum noſtrum ieſum  chriſtum filium tuū. Qui tecū viuit et regnat in vnitate ſpiritus ſancti deus. Per  omnia ſecula ſeculorum. Amen  Ces preſentes heures furent acheuees  le  .iii. dauril lā mil  .CCCC.quatreuingz  et huit pour anthoine verard libraire de‑mourant a paris ſur le pont noſtre dame  a limaige ſaint iehan leuangeliſte ou au  palais au premier pillier deuāt la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs  les preſidens  Bl. 95b Hlzs.  Bl. 96 unbekannt.
Vorlage: Toulouse BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 3a Aderlassmann; 11a Johannes im Marterkessel; B2a mehrzonig: Mariae Verkündigung; b3b Christi Geburt; b6a Verk. d. Hirten; b8a Anbetung Magier; c2a Darbringung; c4a mehrzonig Kindermord; c7b zweiz. Trinität/Tod Marias; e2a Bathseba; f3a zweiz. 3 Lebende/Tote; i6b zweiz. Pfingsten/Maria; ai Trinität u. himml. Hofstaat (?) — c7a Letania.
Bohatta: Horae I 486. Claudin II 391. Macfarlane 198. Pell 5884. CRF III 419. ISTC ih00359635.
Toulouse BMun (Perg. Bl. 1, 72, 86 u. 96 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13268 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Pierre Le Rouge(?)] für Antoine Vérard, 20.VIII.1490. 
106 Bl. A¹²a–l⁸m⁶. 1, Kalendarium 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 8:98G. 15 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. VM.  (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. Ai Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement  Ieſus ſoit en mes yeulx ⁊ en mon regardement  … Z. 11 Bon et bꝛief regime  Humble maintien ioyeux et aſſeure  Langage meur amoureux veritable  … Bl. 1b (in 3 Leisten) Petit almanac pour vingt ans  … Bl. 2aα Ianuier a. xxx.  iours. la lu. xxx.  … Bl. 5a m. Sign. Aiii Hlzs. (Engelsturz)  [³]N pꝛincipio erat verbum: et verbum e‑rat apud deum: et deus erat verbum.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia … Bl. 12b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe beate marie  virginis ſecundum vſum  romane curie.  … Bl. 13a m. Sign. a.i. Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies. [¹]t os  meum annūciabit laudem tuam.  … Sign. b Hlzs. (Heraklius)  [³]Omine labia mea aperies [¹]t os me‑… Endet Bl. 106a Z. 23 [²]Eſu. Recogitabo tibi os annos meos:  in amaritudīe anime me. Ieſu aide moy  A M E N.  Bl. 106b (in 3 Leisten) VM  Ces heures furēt acheuees en lhōneur de noſtre ſeigneur ieſucriſt: ⁊ de la gloꝛieuſe vierge marie. Le  .xx. iour daouſt  .Mil.cccc.quatrevings ⁊  dix. Pour Anthoine verard libꝛaire demorāt a  paris. ſur le pont noſtre dame. a lymage. ſ. iehan  leuāgeliſte. ou au palaiz au mier pillier deuāt  la chappelle ou len chante la meſſe de meſſeig‑neurs les pꝛeſidens. 
Vorlage: Tenschert (Original). København KglB. München SB (Mikrofilme). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Aiii Engelssturz; 12b Erschaffung Evas; a.i. Göttlicher Ratschluss und Verkündigung; bi Heraklius mit Kreuz;
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 8828. Bohatta: Horae I 220. 535. 541. Monceaux I 222.9.XI. Lacombe 21. 22. Claudin II 407–413. Macfarlane 202. Ce³ H-365. Pell 5889. CIBN H-217. BSB-Ink H-353.050. Madsen 2020. Pollard: MorganL 566. ISTC ih00365000.
København KglB (Perg.). München SB
(Bl. 13–20 fehlen). New York *MorganL (Perg.). Paris *BN (2 Ex., 2. Ex. def.). Washington (D.C.) LC.  — Tenschert (Ramsen) (Perg. def.). Ehem. Apel (Ermlitz).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13269 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Denis Meslier, um 1491]. 
80 Bl. A⁶B¹⁰a–e⁸fAB⁸C m. Norm r. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:96G, 3*:83G, 4:ca.120G. 12 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pro  .xx annis  … Bl. 7a m. Sign. B.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſācti euāgelii ſcďz  iohannē. Gloꝛia tibi de  U. d. Hlzs. [²]N pꝛincipio erat verbum: et verbum  erat apud deum et deus erat verbu  Bl. 7b Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omīa … Sign. a Hlzs. (Verkündigung), darin [³]Omīe labia mea  … Endet Bl. 80b Z. 17 [²]Aieſtati tue deus beati imperatoꝛis ⁊  confeſſoꝛis tui Karoli magni deuota  nos commendat oꝛatio. vt ſicut ipſius tem‑poꝛali veneratione letamur. ita patrocinantibus eiusſdē meritis eterna retributiōe gaudeamus. Per xm dm noſtrū. Amen.  Benedicamus do. Deo gratias. 
Vorlage: Original.
Anm. 1. Bilder: A1a Aderlassmann; B1a Johannes im Marterkessel; B4a Judas-Kuss; a1a Mariae Verkündigung; a8b Christi Geburt; b2a Hirtenverkündigung; b3b Hl. 3 Könige/Magier; b5a Darbringung im Tempel; b6b Kindermord (Initiale mit Wickelkind); c1a Krönung Mariens; c8b David tut Buße; d8b 3 Lebende / 3 Tote (1 Bild); A1a Trinität — d4a Letania.
Anm. 2. Zuweisung an den Usus Romanus wegen der Norm r.
Ce³ H-369 u.Suppl. Pell 5852. ISTC ih00369000.
Cambrai ehem. BMun. Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13270 Horae ad usum Bituricensem (Bourges) (Almanach 1488–1508). Paris: Denis Meslier, 8.V.[um 1491/92]. 
70 Bl. A⁶Baa–eeAB⁸ m. Norm b. 1, Kalendarium 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:96G, 3*:83G, 5:ca.100G. Rubr. α. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. u. Norm b Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pro  .xx annis  … Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi  Luna vero  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 6b Z. 26 De no e iehan in no cens fut  Bl. 7a m. Sign. B.i. Hlzs. (Johannes/Marter), darin Iniciū ſctī Glīa tibi  U. d. Hlzs. [²]N pꝛīcipio erat veꝛbū: et verbum erat  apud deū et deus erat verbu Hoc erat  in pꝛīcipio apud deū. Oīa … Sign. aa Hlzs. (Verkündigung), darin [³]omīe labia mea  … Endet Bl. 70b Z. 25 … ⁊ ꝑticipe me facias celeſtiū gaudioꝝ Pꝛeſtāte eodem do noſtro ieſu  xo  viuit ⁊ regnat in ſecula ſeculoꝛū Amen  Bdicamꝯ do Deo gratias Pa no. Aue. m 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: A.i. Aderlassmann; B.i. Johannes im Marterkessel; 9b Judas-Kuss; aa.i. Mariae Verkündigung; aa7a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); bb.iii. Christi Geburt; bb5 Verk. d. Hirten; bb7 Magier; bb8 Darbringung; cc.ii. Bethlemit. Kindermord; cc.iiii. Krönung Marias; cc5 David tut Buße; dd.iii. 3 Lebende/Tote; cc6a Kreuzigung; ee7 Pfingsten; A.i. Trinität.
Bohatta: Horae I 56. Lacombe 16. Claudin II 106–109. Pell 5844. CIBN H-194. ISTC ih00339550.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13271 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Darin: Jean Quentin: L’horologe de la passion. Paris: Pierre Le Rouge für Vincent Commin, 9.V.1491. 
96 Bl. [a]a–l⁸. 2 Sp. 28 Z. Typ. 2:115G, 3:236G, 4:64G m. Durchsch., 7:90G . Init. k. 28 große, dar. 1 mehrmalige Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Tit. (H²)Oꝛe beate marie virginis ad  vſum eccleſie romane  Qui en veult auoir on en treuue  A treſgrant marche et bon pꝛis  A la Roſe en la rue neuue  De noſtre dame de paris  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a Almanach pour vingt ans  … Bl. 3aα Ianuarius habet dies xxxi.  Luna … Bl. 9a m. Sign. a Hlzs. (Engelsturz)  α Initium ſancti eūā‑gelii Secundum iohānē  Gloꝛia tibi domine.  β [³]N pꝛincipio  erat verbum  ⁊ verbū erat  Bl. 9bα apud deu: ⁊ deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛīcipio apud deū. Omīa  … Sign. b Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia  … Endet Bl. 89bβ Z. 26 … ad gaudia eius  eterna feliciter peruenire valeamus. Qui vi Bl. 90aα uis et regnas deus per  omnia ſecula ſeculoꝛu  Amen.  Oꝛaiſon de la ſain‑cte larme de vendoſme  … β Z. 18 Hoꝛologe de la paſ‑ſiō noſtre ſeigneur cōtenāt  .xxiiii. heures poſe  par maiſtre iehā quētī  Bl. 90bα Eſte hoꝛologe eſt  dela paſſion  De ieſucriſt  le veult  mediter  … Bl. 94bα Hlzs., daneben [²]Iſ‑ſus  ē gabꝛiel angelus  … Endet Bl. 96aβ Z. 17 … et participem me  facias celeſtiū gaudio‑rum. Pꝛeſtante eodem  domino noſtro ieſu cri‑ſto qui viuit et regnat  in ſecula ſeculoꝛū Amē  Benedicimus domīo  Deo gratias. Pater  noſter. Aue maria.  Bl. 96b DrM  α Ces ptes heures  a luſaige de rome furēt  acheuees le neufuieſ‑me iour de may MilCCCC quatre vīgs  et xi. par pierre le rou‑ β ge libꝛaire du roy pour  vincent cōmin demeurant a la roſe en la rue  neufue deuant noſtre  dame de paris 
Vorlage: Cambridge UL (Original).
Anm. Bilder: 1b Aderlassmann; a Engelsturz; a6b Kreuzigung; a8b zweiz. Mariae Verkündigung; b zweiz. Mariae Verk. (unten); b5b zweiz. Chr. Geburt; b6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); [Monceaux: 26b: Krippe] c3a Verk. d. Hirten; c5b zweiz. Maria m. Jesus; c6a Chr. Geburt; c7b zweiz. Flucht; c8a Anbetung Magier; d b zweiz. Vision Maria; d2a Darbringung im Tempel; d3b Geißelung; d4a Flucht; d7b Geißelung m. Säule, zweiz.; d8a Krönung Marias; f4b Chr. geschlagen, zweiz.; f5a David u. Goliath; g5a zweiz. Auferstehung; g5b 3 Lebende; g6a 3 Tote; g8b zweiz. Reicher u. Lazarus in Hölle; i4b zweiz. Kreuzigung; i5a Kreuzigung (Wdh.); i6b zweiz. Anbetung vor Maria; i7a Maria/Pfingsten — f8bβ Letania.
Reproduktionen: Cambridge UL (Digitalisat).
H 8844. Bohatta: Horae I 478. 539. 551. Lacombe 23. Monceaux I 250.21. Claudin I 457. 481. CIBN H-219. Oates 3011. ISTC ih00369170.
Cambridge *UL
(Perg. Bl. 25 fehlt). Paris BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13272 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot für Antoine Vérard, um 1498]. 
84 Bl. a–k⁸l m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G, 11:97G des Antoine Vérard. 17 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a leer. Bl. 1b (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl 2a (in 2 Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a m. Sign. a.iii. u. Norm R Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigo. e contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Inicium ſancti euangelii ſecundum Iohan‑nem. Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Omnia … Sign. c (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies [¹]t os meum  … Endet Bl. 84b Z. 26 … vt pꝛo peccatis apud te fiducialiter intercedat. Per dominū noſtrum ieſu  criſtum filiū tuum. Qui tecum. ⁊c 
Vorlage: Madrid PalacR (Mikrofilm).
Anm. Bilder: Aderlassmann Hlzs.; 2b Gral oder Maß der Wunde Christi (Hlzs.); b.i. Johannes im Marterkessel; b4a Judas; b8b Erschaffung Evas; c.i. Mariae Verkündigung; c7b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d4a Kreuzigung; d5a Pfingsten m. Inschr. DOMINE LABIA MEA APERI; d6a Chr. Geburt, zweizonig AD.PRIMAN; d8a Verk. d. Hirten, zweiz. AD.TERCIA.; e2a Christi Geburt (Wdh. 2mal Ad Primam), zweizonig; e.iii.b Darbringung AD NONAM; e5b Kindermord AD.VESPERAS; e8a Krönung Marias AD.CONPLETORIV.; f6a David DOMINE NE IN FVRORE TVO AR; g5b Gastmahl des Reichen; h8b Trinität/Gnadenstuhl; (Ad Sextam fehlt) — g.i.b Letania.
Reproduktionen: Madrid PalacR (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 510. Monceaux I 216.9.VIII. Winn: Vérard H-16. IBE 2962. Pell 5879. CRF II 237. CIBN H-240. ISTC ih00397300.
Madrid PalacR
(Perg.). Montpellier BVille (Perg.). Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13273 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Jean Poitevin], 2.VII.1498. 
92 Bl. a–k⁸lA⁸ m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:108G, 2:65G, 4:98G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Ces pꝛeſentes heure luſage de Romme furēt  acheuees le  .ii. iour de Iuillet. Mil.CCCC.  quatre vintz dixhuit.  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a m. Sign. a.ii. u. Norm R Almanach pour xxi an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 9a m. Sign. b.i u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundū. Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. c homo ꝙ memoꝛ es eius aut filius hominis quo‑… Endet Bl. 84b Z. 25 … vt pꝛo  pctīs noſtris apud te fiducialiter ītercedat Per  dm noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuū. Qui tecū.  Finis.  Bl. 85a m. Sign. A.i. Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francois  tranſlatez au plus pꝛes du latin.  Hlzs., daneben []Omine ne in furo‑re tuo arguas me:  ne in ira tua coꝛripias me. … Bl. 92a Z. 22 … ma mere: mes freres ⁊ ſeurs: ma  femme et enfans: amys: et affins: familiers: et  bienſfaicteurs. Amen.  Les ſept oꝛayſons ſaint gregoire  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pēdentem: … Endet Bl. 92b Z. 27 … ⁊ pꝛopicius eſto mi‑chi miſerrimo pctōꝛi. Pater noſter. Aue maria. 
Vorlage: Originale.
Anm. 1. Bilder: 1b Aderlassmann; 2b Hlzs. Gral oder Maß der Wunde Christi; b.i Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judas-Kuss; b7b Mariae Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d.ii.b Kreuz; d3 (Sign. d.i.)b Pfingsten; d.iiii.b Christi Geburt; d6b Hirten auf dem Feld; d8b 3 Könige, zweizonig AD SEXTAM; e.ii.a Darbringung, AD NONAM; e4a Kindermord (m. Sign. e.iii.), AD VESPERAS, Hlzs. paßt nicht; e6b Krönung Mariens, AD CONPLETORIV., Hlzs. paßt nicht; f.iiii.b Bathseba; g.iiii.b Gastmahl des Reichen; h8b Gnadenstuhl (Trinitas. Taube auf rechter Schulter), (halbseitig) u. zahlreiche kleine Arsenal: d3 hat d.i.(Mazarine dito), e4 hat e.iii., i2 fehlt.
Anm. 2. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 191.
Reproduktionen: Lyon BMun (Digitalisat).
C 3118. Bohatta: Horae I 645. Lacombe 57. 58. Claudin II 353. Winn: Vérard H-20. Pell 5909. CRF VI 1041. CRF XI 536. ISTC ih00393700.
Lyon BMun (Perg.). Paris *Arsenal (Perg. Bl. 66 fehlt), *Mazarin (Perg.).  — Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13274 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: [Jean Poitevin], 15.X.1498. 
100 Bl. a–l⁸mA⁸ m. Norm R. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:108G, 2:65G, 3:82G, 4:98G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. m. Sign. a.i. u. Norm R (in 3 Leisten) DrM  Heures a luſaige de Rōme ſans Riens rerir.  Impꝛimees a Paris le xv iour doctobꝛe Mil qua‑tre cens quatre vintz dixhuit.  Bl. 1b Aderlassmann  Bl. 2a m. Sign. a.ii. u. Norm R Almanach pour xxi an.  … Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 3a m. Sign. a.iii. u. Norm R Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 22 Sit tepidus potus frigoꝛe contrario totus  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundū Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 9b [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat  apud deū et deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. c homo ꝙ memoꝛ es eius aut filius hominis quo‑… Endet Bl. 92b Z. 25 … vt pꝛo  pctīs noſtris apud te fiducialiter ītercedat. Per  dm noſtrū ieſum chꝛiſtū filiū tuū. Qui tecum  Finis.  Bl. 93a m. Sign. A.i Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francois  tranſlate au plus pꝛes du latin.  Hlzs., daneben []Omine ne in furore tuo arguas me  ne ī ira tua coꝛripias me. … Bl. 100a Z. 22 … ma mere mes freres ⁊ ſeurs: ma  femme et enfans amys et affins familiers: et  bienſfaicteurs. Amen.  Les ſept oꝛayſons ſaint gregoire  [²] Domine ieſu chꝛiſte adoꝛo te in cruce pēdentem … Endet Bl. 100b Z. 27 … ⁊ pꝛopicius eſto mi‑chi miſerrimo pctōꝛi. Pater noſter. Aue maria 
Vorlage: Berlin SB (Original). Oxford Bodl (Teilmikrofilm).
Anm. Bilder: a1b Aderlassmann; a2b Gral oder Maß der Wunde Christi; b.i. Johannes im Marterkessel; b3b Judas-Kuss; b7b Mariae Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2b Kreuzigung; d3b Pfingsten; d4b Christi Geburt; d7a Hirten auf dem Felde; e1b 3 Könige/Magier; e4a Darbringung; e7b Flucht; f.ii. Tod Mariens; g.i. Bathseba; h.i. Gastmahl des Reichen; i8b Trinität/Gnadenstuhl — g5a Letania.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
H 8856. Bohatta: Horae I 657. 664. Lacombe 68. Ce³ H-396. Pell 5912. CRF XVIII 274. VB² 4768.15. CIBN H-243. Pr 8365. Bod-inc H-172. ISTC ih00396000.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 93–100 fehlen). Oxford *Bodl (Perg.). Paris BN (Perg. Bl. 26, 31 u. 93–100 fehlen), EcBeauxArts (Perg.).  — Gordan (New York) (2 Ex., Ex. 2 def.). Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
96 Bl. a–m⁸ m. Norm Ro. 1, Kalendarium in 2 Sp. 28 Z. Typ. 10*:106G. Init. c. Rubr. γ. 16 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1aα m. Sign. ai, rot Ianuarius ha‑bz dies xxxi Luna xxx.   … Bl. 4b Z. 10, rot Initium ſancti euangelii ſecūdum Iohāuem. schwarz (G¹)loꝛia tibi domine  Bl. 5a Hlzs. (Johannes/Patmos)  [³]N pꝛīcipio erat verbū et verbu  erat apud deū: et deꝯ erat verbu  Hoc erat ī pꝛīcipio apď deū Oīa  … Sign. b Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies.  … Endet Bl. 96b Z. 16 … Gaude gloꝛioſa ſuper  omnes ſpecioſa. Vale valde decoꝛa et pꝛo  nobis ſemper chꝛiſtum exoꝛa. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Ro‑me furent acheuees a Paris pour Anthoi‑ne verard demourant ſur le pont noſtre‑dame a lenſeigne ſainct iehan leuangeli‑ſte. le xxii. iour doctobꝛe. Lan mil quatre  cens quatre vingtz et xviii. 
Vorlage: Haag KglB. Hirzenhain StolbergB (Mikrofilme).
Anm. 1. Die Bildseiten 5a und 42a sind mit unterschiedlichen Bildstöcken bedruckt worden. Bl. 5a Johannes auf Patmos, 42a David und Goliath (Macfarlane 220; z.B.Paris Arsenal), 5a Johannes auf Patmos, 42a David tut Buße (Macfarlane 221; z.B.Besançon BMun. Hirzenhain StolbergB. Paris BN), 5a Johannes im Marterkessel, 42a Bathseba (CBB; z.B. Ex. Tournai Sem. Ehem. Rosenberg (New York)).
Anm. 2. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 194.
C 3117. Bohatta: Horae I 658. Lacombe 69. Monceaux II 98.24.I. Macfarlane 220. 221. CBB 1929 u.Suppl. Ce³Suppl H-396a. IDL 2363. Pell 5913. CIBN H-244. ISTC ih00396500.
Besançon BMun (Perg.). Haag *KglB
(Perg. Bl. 1 fehlt). Hirzenhain *StolbergB
(Perg. Bl. 24 fehlt). Paris *Arsenal (Perg.), BN (Perg.). Tournai Sem
(Perg. Bl. 72 fehlt).  — *Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13276 Horae ad usum Romanum. Paris: Antoine Vérard, [vor 25.X.1499]. 
112 Bl. [A]B–HHK–O⁸. 28 Z. Typ. 4*:84G , 11:97G. Init. c. 9 Hlzs. Marg.
Bl. 1a (L)Amour de dieu chaſcun  bon creſtien  Doit acquerir … Z. 11 Heures de noſtre dame en francoys et en latin  Impꝛimees a paris nouuellement.  Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Bl. 2a (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  (o) Dieu tout puiſſant ouure moy  Les leures Adonc parlera  … Daneben als Marg. [²]Omīe la‑bia mea a‑peries [¹]t os  meū … Sign. B Deuant lui en vꝛaye innocence  … Endet Bl. 111b Z. 22 de ſon regne qui lui eſt depute  En lunion du benoiſt ſaint eſperit  Amen  Bl. 112a Cy fienient les heures en francois  Impꝛimees a Paris pour Anthoine ve‑rard libꝛaire demourant ſur le pōt noſtre  dame a lymage ſaint Iehan leuangeli‑ſte ou a palays au mier pilier deuant la  chapelle la ou on chante la meſſe de meſ‑eigneurs les pꝛeſidens  Bl. 112b leer.
Vorlage: Nantes MDobree (Mikrofilm).
Anm. Bilder: 1b Erschaffung Evas; 2a Mariaae Verkündigung; E8a zweizonig: Ad Laudes: Anna u. Joachim/Heimsuchung; G7a zweizonig: Ad Primam: Geburt/Hirten; H3a(zweite Lage H) zweizonig: Ad Tertiam: Hirten auf dem Feld/Tanzende; K4b Ad Sextam: Hl. 3 Könige/Magier; L5b Ad Nonam: Darbringung; M3b Ad Vesperas: Kindermord; O Ad Completorium: Krönung Mariens.
C 3121. Bohatta: Horae I 463. 670. Monceaux II 93.22.III. Winn: Vérard H-19. Ce³ H-409 u.Suppl. CRF V 453. Pollard: MorganL 1525. ISTC ih00401250.
Nantes MDobree. New York MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
110 Bl. a–n⁸o⁶. 28 Z. Typ. 2:98G, 4*:84G. Init. c. 9 Hlzs. Marg.
Bl. 1a m. Sign. a.i. (L)Amour de dieu chacun bon creſtien  Doit acquerir … Z. 9 Heures de noſtre dame en frācoys et en latin Impꝛimees a paris nouuellement  Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Bl. 2a Hlzs. (Verkündigung)  (o) Dieu tout puiſſant euure moy  Les leures Adonc parlera  … Daneben als Marg. [²]Omine labia mea a‑peries. [¹]t os  meum   … Sign. b Deuant lui en vꝛaye innocence  … Endet Bl. 110a Z. 22 De ſon regne qui lui eſt depute  En lunion du benoiſt ſaint eſperit  Amen.  Cy finent les heures en francoys impꝛimees pour Anthoine verad libꝛaire demourant ſur le pont noſtre dame a lymage ſaīt  Iehan leuangeliſte a Paris  Bl. 110b leer.
Vorlage: Paris BN, Genev (Einzelfotos).
Anm. 1. Bl. 110a Z. 28 auch abweichend Iehan euangeliſte a Paris.  (Pell; z.B. Papier-Ex. Paris BN).
Anm. 2. Bilder: 1b: Erschaffung der Eva; 2a: zweizonig: Göttl. Ratschluss/Verkündigung; AVE.GRACIA.PLENA; e8a =42a: zweizonig: AD. LAVDES: Anna u. Joachim unter der Goldenen Pforte/Heimsuchung; g7a= 56b: zweizonig: AD. PRIMAN: Geburt (“Planche des Grandes Heures” [?]); 57a: Jesus in der Krippe/Anbetung der Hirten (falsch); i.ii. = 68a: AD. TERCIA.: Verkündigung an die Hirten; k4b = 77b: zweizonig: AD SEXTAM: Anbetung der Magier; l5b = 86b: AD. NONAM: Darbringung; m.ii.b = 92b: AD. VESPERAS: Kindermord (oder Salomonisches Urteil?); o.i. = 105a: AD. COMPLETORIV.: Krönung Mariens.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70. Paris BN (Digitalisat). Paris Genev (Digitalisat).
C 3122. Bohatta: Horae I 208. 466,1. 668. 669. Lacombe 30,1. 31bis. Monceaux II 92.22.II. Claudin II 417. Macfarlane 218. CSA 299. Pell 5936a–l. 5936n–p. CIBN H-265. Pr 8417. Bod-inc H-156. ISTC ih00335200.
Aix-en-Provence BMejanes. Cape Town NL
(Perg.). Oxford Bodl (Perg. Bl. 105 fehlt). Paris *BN
(2 Ex., 2. Ex. Perg.), Genev
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13278 Horae(?). [Paris: Etienne Jehannot, um 1500]. 
112+? Bl. ?+[e⁶]f⁸g⁸⁽ ⁾h⁸⁽⁾ik⁸l⁶m⁸[n]o⁸p⁸⁽⁾q⁸rſ⁶[t²]u⁽⁾ā⁸. 28 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:96G, 4:84G. Rubr. γ(?).
Anfang unbekannt. Endet Bl. [101]b Z. 5 …et omnium fidelium viuoꝛum et  defunctoꝛū: vt michi et illis pꝛoficiāt  ad ſalutem et ad vitam eternam conſequendam Amen.  ✠   ✠ ✠   ✠   Bl. [102]b(?) Regiſtrum huius libelli. In quo  continentur hec que ſequuntur.   … Tab. endet Bl. [104]a Z. 23. Bl. [104]b leer. Bl. [105]a m. Sign. ā Sequitur confeſſio generalis  vel meditatio de peccatis cōmiſ‑ſis: et bonis omiſſis.  [¹] Creatoꝛ et domine celi et terre:  maris et omnis creature. ſan‑cte foꝛtis terribilis … Endet Bl. [112]b Z. 16 Et quia peccatum vnuz ſine altero dimitti nō poteſt. quare aliquibus dimiſ‑ſis omnia dimiſſa ſunt. 
Vorlage: GW-Manuskript.
ISTC ih00335270.
Lübeck *ehem. StB (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.622aP Horae ad usum Romanum. Paris: Nicolas Higman, nach 1500. 
Pellechet: Lyon 327.
Bl. 1a VM  Ces prisentes heures a lusaige de Rōme  toutes au long sans requeriūr: auec aucu des miracles de nostre dame …Bl. 1bTabula ad inueniendum mobila festa … Sign. bInitium sancti euangelij secundū Iohannē.  Gloria … Endet Bl. 96b Z. ?Ces presē heures a lusaigne de Rōme ont este nouuellemēt īprimees a Paris ꝑ Nicolas higman, pour Loyes royer, libraire demourant audit  lieu en la rue sainct Iacques pres sainct yues a  lenseigne de la Lymace. 
96 Bl. 28 Z.
Nach 1500.
Lyon BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
29 Zeilen
13279 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Antoine Vérard, [um 1488/90]. 
116 Bl. aba–g⁸h⁶i–m⁸ꝑ⁶. 1, Kalendarium 2 Sp. 29 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:98G. 18 große Hlzs., dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte ⁊  gloꝛieuſe mere/ et a ledification de tous bōs  catholiques furent commencees ces pꝛeſētes  heures par le commandement du roy noſtre  ſire pour Anthoine verard libꝛaire demourāt  a paris ſur le pont noſtre dāe a lymage ſaint  iehan leuangeliſte. ou au palais au pꝛemier  pilier deuant la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs les pꝛeſidens.  Bl. 1b Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de  ces pꝛeſentes heures.  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieu‑ſe et bien aymee vierge marie mere  … Bl. 4b Z. 6 Petit almanach pour vingt ans  … Bl. 5a, Aderlassmann  Bl. 5b Hlzs. (Gral/Maß)  Ceſt la meſure de la playe du coſte de nrē  ſeigneur … Bl. 6aα Iānier a xxxi.  iour. La lūe  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 35 Dies vi  Bl. 9a m. Sign. b.i. Hlzs. (Engelsturz)  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbum  erat apud deum. ⁊ deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia … Bl. 16a Oꝛaiſon.  [²]Enedictio dei patris cum angelis ſuis  ſit ſuꝑ me … Bl. 16b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe beate marie  virginis ſecundum vſum  Romane curie.  Sign. a Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies. [¹]t os  … Bl. 78b Z. 26 Hoꝛe beate marie virginis ſecundum  vſum romanum.  Bl. 79a m. Sign.  .i.i. [²]Eus pꝛopicius eſto michi peccatoꝛi mi‑ſerrimo … Endet Bl. 110a Z. 24 [²]Eſu. Recogitabo tibi os annos meos  in amaritudine aīe mee. Ieſu aide moy  A M E N.  Bl. 110b (in 3 Leisten) DrM  En la parfin de leuure louer dieu  … Z. 8 Pour noz meffaiz nous dirons tous Amen.  Bl. 111a m. Sign. ꝑ.i Hlzs. (David tut Buße), daneben [³]Omine  ne in furoꝛe tuo  Sire en ta fu‑reur ne me ar‑argue. … Endet Bl. 116b Z. 23 … Et perdꝛas ⁊ a toy eſloingneras tous ceulx qui troublēt mō ame.  car ie ſuis ton ſerf. 
Vorlage: London BL (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Christie’s (New York) Auction 9.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 1) Nr 10. — Sotheby’s (London) Music, Continental and Russian Books and Manuscripts (20.V.2014) Nr 108 (Perg. Fragm. 17 Bl.). — Venator & Hanstein (Köln) Auktion 153 (29.III.2019) Nr 392 (Perg. Fragm. 1 Bl.).
Anm. 2. Bilder: a.i.b Trinität; a5a Aderlassmann; a5b Gral; b.i. Engelsturz; b8b Erschaffung Evas; a.i. Mariae Verkündigung (zweizonig, unten, AVE. GRACIA. PLENA); a5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, zweizonig, AD.LAVDES.); b.i. Heraklius (m. Kreuz); b2a Pfingsten (Brunnen) VENI …; b3a ("b.ii") Heimsuchung (Maria u. Elis., Wdh.); b4a Geburt AD.PRIMAN (zweizonig); b7a Hirtenverkündigung (AD.TERCIĀ.); c.i.b 3 Magier (AD. SEXTAM); c4b Darbringung (AD.NONAM); c7b Kindermord (AD.VESPERAS); d3b ("d.ii.") Krönung Mariens; e6b David (DOMINE NE IN FVRORE TVO AR); g.i. Tumba (.PRO DE.AVNCIIS AD VESPE); ꝑ.i (kleinerer Hlzs.) "David tut Buße" Letania f4a.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 519. Lacombe 11. Monceaux II 90.22.I. Macfarlane 204. 205. 222. CBB 1925 u.Suppl. Ce³ H-368. Ce³Suppl H-359a. Pell 5880. CIBN H-214. Pr 8420. BMC VIII 76.IB 41116. ISTC ih00359800.
London *BL
. Paris *BN (Perg. Bl. 4, 5, 100, 101 u. 111–116 fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Bl. 110 aus Nr 13268 ergänzt).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13280 Horae ad usum Parisiensem (Almanach 1488–1508). Paris: Antoine Vérard, [um 1490]. 
29 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:98G.
1. 14 Bl. A⁶B⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 2 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ …  … furent commencees ces preſen‑tes heures par le cōmandemēt du roy noſtre  ſire pour āthoyne verard libꝛaire demourāt a  paris ſur le pont noſtre dame a lymage ſaint  iehan leuangeliſte ou au palays au premier  pilier deuant la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 1b Hlzs. (L’acteur)   Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de  ces pꝛeſentes heures  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieu‑ſe et bien aymee vierge marie mere  … Bl. 3a m. Sign. A.ii. Z. 4 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur de lacteur de  ces preſentes heures  [³]Reſvaillant victoꝛieux triūphateur  ⁊ diſſipateur … Bl. 4b Z. 7 (in 3 Leisten) Petit almanac pour vingt ans  … Bl. 5aα Iāuier a xxxi io  La lune  .xxx.  … Sign. B.i. Septēbꝛe a  .xxxi.  … Bl. 8a Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum: et verbum  erat apud deum: et deus erat verbu  Hoc erat in principio apud deū. Omnia … Endet Bl. 14b Z. 28 … De miſer nobis. De exaudi oꝛōe  meam. Et clamoꝛ meus   Oꝛemus. 
2. 52 Bl. a–c⁸d²d:e⁸f¹⁰. 11 große Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. a.i. [³]Eus qui manus tuas et pedes tuos  et totum coꝛpus tuum … Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe intemera‑te virginis marie ſecundū  vſum Pariſienſem  Bl. 2a Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies [¹]t  os meum annunciabit laudē  tuam. … Sign. b effectum. Sit tibi ſtudiu aſſidue exoꝛaꝛe pꝛo  … Sign. f.i. enim vniuerſi qui ſuſtinent te non confun‑dentur. … Endet Bl. 52b Z. 25 … et paradiſi aminitate confoueri iubeas. Qui cum patre ⁊  ſpiritu ſancto viuis et regnas deus in ſecula  ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria. 
3. 24 Bl. āēꝑ⁸. 4 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. ā.i. Hlzs. (Heraklius)  [⁵]Omine labia mea aperies. [¹]t  os meum annunciabit laudem  tuam. … Sign. ē tri et filio et ſpiritui ſancto [¹]icut erat in prī… Endet Bl. 12a Z. 28 … vt in celum tecū ſimus. Amē  Bl. 12b leer. Bl. 13 m. Sign. ꝑ.i. Hlzs. (David)  []Omine ne ī furoꝛe Sire en ta  fureur ne me argue. … Endet Bl. 24b Z. 8 … que totalement ie ſoye a  toy: et aultre que toy ie ne puiſſe ſeruir  [²]Eſu. Recogitabo tibi omnes annos  meos: in amaritudine anime mee  Ieſu ayde moy.  A M E N 
4. 24 Bl. A–C⁸. Zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Suffragia plurimoꝛum ſanctoꝛum quo‑ru nos neceſſe eſt habere continuos apud al‑tiſſimum interceſſoꝛes incipiunt feliciter  Oꝛatio  Hlzs., daneben []Eus pꝛopicius  eſto michi peccatoꝛi miſerrimo  et cuſtos … Sign. B croix mon chier enfant. La quarte fois cō… Endet Bl. 24b Z. 28 et obeir ſaigement a tes commādemens ſās  iamais departir dauec toy. Amen 
5. 54 Bl. A–F⁸G⁶. Zahlreiche kleine Hlzs. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Senſuiuēt les ſuffrages et oꝛaiſons des  ſainctz et ſainctes eſcripz au lꝛalendier de ces  pꝛeſentes heures/ pꝛocedans ſelon les moys  et iours de lan. Et pꝛemierement pour le  moys de ianuier. De la circōciſion. Premier  iour du dit moys.  Hlzs., daneben [²]Irabile miſterium declaratur hodie reno‑uantur nature deus … Sign. B nire. Per chriſtum dm noſtrum. Amen  … Endet Bl. 54a Z. 26 … [¹]ec eſt fides catholica quam niſi  quiſ fideliter firmiter crediderit: ſaluus  eſſe nō poterit. [¹]loꝛia patri ⁊ filio ⁊ ſpiritui  ſancto [¹]icut erat  Bl. 54b (in 3 Leisten) DrM  En la parfin de loeuure louer dieu.  Chacū de nous doit pour auoir ſa grace.  … Z. 7 … ſathan ne nous mefface.  Pour noz pechez nous dirons tous Amen. 
Vorlage: Paris BN (Mikrofilm).
Anm. 1. Teil 1 u. 3–5 sind satzidentisch mit Nr 13281, 13282 u. 13283.
Anm. 2. Sotheby’s (London) 11.VI.2002 Nr 23.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
C 5674(5). Lacombe 10(5). Bohatta: Horae I 216. 219. 522. Tenschert: Horae 1. Claudin II 393. 394. 399–402. 405. Bechtel P-142(5). Macfarlane 128(5). 206. 207. CIBN H-201. H-263. Pr 8419. BMC VIII 77.IB 41113. Kat. Bibl. Schäfer 162. ISTC ih00350400.
London *BL
(Perg. 2, Bl. 1. 5, Bl. 41–48 fehlen). New York MorganL (Perg.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg. def.).  — Sotheby’s (London) (2002). Tenschert (Ramsen) (Perg. 2, Bl. 2. 3, Bl. 13–24. 4 u. 5 fehlen. Das Ex. ist m. Bl. 1, 3–5, 9, 10 13 75, 76, 93, 94, 96, 98–106 der 28-zeiligen Nr 13268 u. 6 Bl. aus anderen Ausg. kombiniert.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13281 Horae ad usum Pictaviensem (Poitiers) (Almanach 1488–1508). Paris: Antoine Vérard, [um 1490]. 
29 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:98G.
1. 14 Bl. A⁶B⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 2 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ …  … furent commencees ces preſen‑tes heures par le cōmandemēt du roy noſtre  ſire pour āthoyne verard libꝛaire demourāt a  paris ſur le pont noſtre dame a lymage ſaint  iehan leuangeliſte ou au palays au premier  pilier deuant la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 1b Hlzs. (L’acteur)   Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de  ces pꝛeſentes heures  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieu‑ſe et bien aymee vierge marie mere  … Bl. 3a m. Sign. A.ii. Z. 4 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur de lacteur de  ces preſentes heures  [³]Reſvaillant victoꝛieux triūphateur  ⁊ diſſipateur … Bl. 4b Z. 7 (in 3 Leisten) Petit almanac pour vingt ans  … Bl. 5aα Iāuier a xxxi io  La lune  .xxx.  … Sign. B.i. Septēbꝛe a  .xxxi.  … Bl. 8a Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum: et verbum  erat apud deum: et deus erat verbu  Hoc erat in principio apud deū. Omnia … Endet Bl. 14b Z. 28 … De miſer nobis. De exaudi oꝛōe  meam. Et clamoꝛ meus   Oꝛemus. 
2. 48 Bl. AA–FF⁸. 
Bl. 1a m. Sign. AA.i. [³]Eus qui manus tuas et pedes tuos  et totum coꝛpus tuum … Z. 13 … Per oīa  ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Mon createur redempteur et vꝛay pere  … Z. 26 Pour mon meffait et deſobeiſſance  Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe intemera‑te virginis marie ſecundū  vſum Pictauenſem.  Bl. 2a Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies [¹]t  os meum annunciabit laudē  tuam. … Sign. BB eius in eccleſia ſanctoꝛum [¹]etetur iſrael in  … Bl. 41a m. Sign. FF.i. mirificauit mīam ſuam michi in ciuitate mu… Endet Bl. 48b Z. 25 … et paradiſi aminitate confoueri iubeas. Qui cum patre ⁊  ſpiritu ſancto viuis et regnas deus in ſecula  ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria. 
3. 24 Bl. āēꝑ⁸. 4 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. ā.i. Hlzs. (Heraklius)  [⁵]Omine labia mea aperies. [¹]t  os meum annunciabit laudem  tuam. … Sign. ē tri et filio et ſpiritui ſancto [¹]icut erat in prī… Endet Bl. 12a Z. 28 … vt in celum tecū ſimus. Amē  Bl. 12b leer. Bl. 13 m. Sign. ꝑ.i. Hlzs. (David)  []Omine ne ī furoꝛe Sire en ta  fureur ne me argue. … Endet Bl. 24b Z. 8 … que totalement ie ſoye a  toy: et aultre que toy ie ne puiſſe ſeruir  [²]Eſu. Recogitabo tibi omnes annos  meos: in amaritudine anime mee  Ieſu ayde moy.  A M E N 
4. 24 Bl. A–C⁸. Zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Suffragia plurimoꝛum ſanctoꝛum quo‑ru nos neceſſe eſt habere continuos apud al‑tiſſimum interceſſoꝛes incipiunt feliciter  Oꝛatio  Hlzs., daneben []Eus pꝛopicius  eſto michi peccatoꝛi miſerrimo  et cuſtos … Sign. B croix mon chier enfant. La quarte fois cō… Endet Bl. 24b Z. 28 et obeir ſaigement a tes commādemens ſās  iamais departir dauec toy. Amen 
5. 54 Bl. A–F⁸G⁶. Zahlreiche kleine Hlzs. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Senſuiuēt les ſuffrages et oꝛaiſons des  ſainctz et ſainctes eſcripz au lꝛalendier de ces  pꝛeſentes heures/ pꝛocedans ſelon les moys  et iours de lan. Et pꝛemierement pour le  moys de ianuier. De la circōciſion. Premier  iour du dit moys.  Hlzs., daneben [²]Irabile miſterium declaratur hodie reno‑uantur nature deus … Sign. B nire. Per chriſtum dm noſtrum. Amen  … Endet Bl. 54a Z. 26 … [¹]ec eſt fides catholica quam niſi  quiſ fideliter firmiter crediderit: ſaluus  eſſe nō poterit. [¹]loꝛia patri ⁊ filio ⁊ ſpiritui  ſancto [¹]icut erat  Bl. 54b (in 3 Leisten) DrM  En la parfin de loeuure louer dieu.  Chacū de nous doit pour auoir ſa grace.  … Z. 7 … ſathan ne nous mefface.  Pour noz pechez nous dirons tous Amen. 
Vorlage: Paris Mazarin (Mikrofilm).
Anm. Teil 1 u. 3–5 sind satzidentisch mit Nr13280, 13282 u. 13283.
HC 8829. Bohatta: Horae I 372. 373. 544. Lacombe 8. 9. Monceaux I 209.9.VI. Claudin II 403. Macfarlane 208. Pell 5869. 5869g. CRF VI 1038. CRF VIII 254. ISTC ih00357085.
Paris *Mazarin (4, Bl. 9 fehlt), *MDutuit (4 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13282 Horae ad usum Rothomagensem (Rouen) (Almanach 1488–1508). Paris: Antoine Vérard, [um 1490]. 
29 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:98G.
1. 14 Bl. A⁶B⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 2 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ …  … furent commencees ces preſen‑tes heures par le cōmandemēt du roy noſtre  ſire pour āthoyne verard libꝛaire demourāt a  paris ſur le pont noſtre dame a lymage ſaint  iehan leuangeliſte ou au palays au premier  pilier deuant la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 1b Hlzs. (L’acteur)   Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de  ces pꝛeſentes heures  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieu‑ſe et bien aymee vierge marie mere  … Bl. 3a m. Sign. A.ii. Z. 4 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur de lacteur de  ces preſentes heures  [³]Reſvaillant victoꝛieux triūphateur  ⁊ diſſipateur … Bl. 4b Z. 7 (in 3 Leisten) Petit almanac pour vingt ans  … Bl. 5aα Iāuier a xxxi io  La lune  .xxx.  … Sign. B.i. Septēbꝛe a  .xxxi.  … Bl. 8a Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum: et verbum  erat apud deum: et deus erat verbu  Hoc erat in principio apud deū. Omnia … Endet Bl. 14b Z. 28 … De miſer nobis. De exaudi oꝛōe  meam. Et clamoꝛ meus   Oꝛemus. 
2. 46 Bl. aabb⁸cc⁶dd–ff⁸. 
Bl. 1a m. Sign. aa.i. [³]Eus qui manus tuas et pedes tuos  et totum coꝛpus tuum … Z. 13 … Per oīa  ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Mon createur redempteur et vꝛay pere  … Z. 26 Pour mon meffait et deſobeiſſance  Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe intemera‑te virginis marie ſecundū  vſum Rothomagenſem.  Bl. 2a Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies [¹]t  os meum annunciabit laudē  tuam. … Sign. bb eius in eccleſia ſanctoꝛum [¹]etetur iſrael in  … Endet Bl. 46b Z. 25 … et paradiſi aminitate confoueri iubeas. Qui cum patre ⁊  ſpiritu ſancto viuis et regnas deus in ſecula  ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria. 
3. 24 Bl. āēꝑ⁸. 4 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. ā.i. Hlzs. (Heraklius)  [⁵]Omine labia mea aperies. [¹]t  os meum annunciabit laudem  tuam. … Sign. ē tri et filio et ſpiritui ſancto [¹]icut erat in prī… Endet Bl. 12a Z. 28 … vt in celum tecū ſimus. Amē  Bl. 12b leer. Bl. 13 m. Sign. ꝑ.i. Hlzs. (David)  []Omine ne ī furoꝛe Sire en ta  fureur ne me argue. … Endet Bl. 24b Z. 8 … que totalement ie ſoye a  toy: et aultre que toy ie ne puiſſe ſeruir  [²]Eſu. Recogitabo tibi omnes annos  meos: in amaritudine anime mee  Ieſu ayde moy.  A M E N 
4. 24 Bl. A–C⁸. Zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Suffragia plurimoꝛum ſanctoꝛum quo‑ru nos neceſſe eſt habere continuos apud al‑tiſſimum interceſſoꝛes incipiunt feliciter  Oꝛatio  Hlzs., daneben []Eus pꝛopicius  eſto michi peccatoꝛi miſerrimo  et cuſtos … Sign. B croix mon chier enfant. La quarte fois cō… Endet Bl. 24b Z. 28 et obeir ſaigement a tes commādemens ſās  iamais departir dauec toy. Amen 
5. 54 Bl. A–F⁸G⁶. Zahlreiche kleine Hlzs. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Senſuiuēt les ſuffrages et oꝛaiſons des  ſainctz et ſainctes eſcripz au lꝛalendier de ces  pꝛeſentes heures/ pꝛocedans ſelon les moys  et iours de lan. Et pꝛemierement pour le  moys de ianuier. De la circōciſion. Premier  iour du dit moys.  Hlzs., daneben [²]Irabile miſterium declaratur hodie reno‑uantur nature deus … Sign. B nire. Per chriſtum dm noſtrum. Amen  … Endet Bl. 54a Z. 26 … [¹]ec eſt fides catholica quam niſi  quiſ fideliter firmiter crediderit: ſaluus  eſſe nō poterit. [¹]loꝛia patri ⁊ filio ⁊ ſpiritui  ſancto [¹]icut erat  Bl. 54b (in 3 Leisten) DrM  En la parfin de loeuure louer dieu.  Chacū de nous doit pour auoir ſa grace.  … Z. 7 … ſathan ne nous mefface.  Pour noz pechez nous dirons tous Amen. 
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. 1. Teil 1 u. 3–5 sind satzidentisch mit Nr13280, 13281 u. 13283.
Anm. 2. Librairie Clavreuil (Paris) 81 livres précieux (2022) Nr 5.(
Bohatta: Horae I 1327. 1328. Lacombe 9bis. Macfarlane 209. 210. Ce³ H-418. Pr 8421. BMC VIII 76.IB 41119. ISTC ih00418000. Rauch (Genève) 3(1953) Nr 21.
London *BL
(1, Bl. 1 u. 2. 5, Bl. 43 u. 50–54 fehlen). New York MetropolMArt. Paris *MMoyenAge
.  — Rauch (Genève) (1953) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13283 Horae ad usum Turonensem (Tours) (Almanach 1488–1508). Paris: Antoine Vérard, [um 1490]. 
29 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:98G.
1. 14 Bl. A⁶B⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 2 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ …  … furent commencees ces preſen‑tes heures par le cōmandemēt du roy noſtre  ſire pour āthoyne verard libꝛaire demourāt a  paris ſur le pont noſtre dame a lymage ſaint  iehan leuangeliſte ou au palays au premier  pilier deuant la chapelle ou len chante la meſſe de meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 1b Hlzs. (L’acteur)   Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de  ces pꝛeſentes heures  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieu‑ſe et bien aymee vierge marie mere  … Bl. 3a m. Sign. A.ii. Z. 4 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur de lacteur de  ces preſentes heures  [³]Reſvaillant victoꝛieux triūphateur  ⁊ diſſipateur … Bl. 4b Z. 7 (in 3 Leisten) Petit almanac pour vingt ans  … Bl. 5aα Iāuier a xxxi io  La lune  .xxx.  … Sign. B.i. Septēbꝛe a  .xxxi.  … Bl. 8a Hlzs. (Engelsturz)  [³]N principio erat verbum: et verbum  erat apud deum: et deus erat verbu  Hoc erat in principio apud deū. Omnia … Endet Bl. 14b Z. 28 … De miſer nobis. De exaudi oꝛōe  meam. Et clamoꝛ meus   Oꝛemus. 
2. 52 Bl. A–C⁸DD–F⁸. 
Bl. 1a m. Sign. A.i [³]Eus qui manus tuas et pedes tuos  et totum coꝛpus tuum … Z. 13 … Per oīa  ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Mon createur redempteur et vꝛay pere  … Z. 26 Pour mon meffait et deſobeiſſance  Bl. 1b Hlzs. (Eva)  Incipiunt hoꝛe intemera‑te virginis marie ſecundū  vſum Turonenſem  Bl. 2a Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies [¹]t  os meum annunciabit laudē  tuam. … Sign. B.i: tube coꝛnee [¹]ubilate in conſpectu regis do… Endet Bl. 52b Z. 25 … et paradiſi aminitate confoueri iubeas. Qui cum patre ⁊  ſpiritu ſancto viuis et regnas deus in ſecula  ſeculoꝛum. Amen. Pater noſter. Aue maria.  Tours 
3. 24 Bl. āēꝑ⁸. 4 große u. einige kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. ā.i. Hlzs. (Heraklius)  [⁵]Omine labia mea aperies. [¹]t  os meum annunciabit laudem  tuam. … Sign. ē tri et filio et ſpiritui ſancto [¹]icut erat in prī… Endet Bl. 12a Z. 28 … vt in celum tecū ſimus. Amē  Bl. 12b leer. Bl. 13 m. Sign. ꝑ.i. Hlzs. (David)  []Omine ne ī furoꝛe Sire en ta  fureur ne me argue. … Endet Bl. 24b Z. 8 … que totalement ie ſoye a  toy: et aultre que toy ie ne puiſſe ſeruir  [²]Eſu. Recogitabo tibi omnes annos  meos: in amaritudine anime mee  Ieſu ayde moy.  A M E N 
4. 24 Bl. A–C⁸. Zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Suffragia plurimoꝛum ſanctoꝛum quo‑ru nos neceſſe eſt habere continuos apud al‑tiſſimum interceſſoꝛes incipiunt feliciter  Oꝛatio  Hlzs., daneben []Eus pꝛopicius  eſto michi peccatoꝛi miſerrimo  et cuſtos … Sign. B croix mon chier enfant. La quarte fois cō… Endet Bl. 24b Z. 28 et obeir ſaigement a tes commādemens ſās  iamais departir dauec toy. Amen 
5. 54 Bl. A–F⁸G⁶. Zahlreiche kleine Hlzs. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i. Senſuiuēt les ſuffrages et oꝛaiſons des  ſainctz et ſainctes eſcripz au lꝛalendier de ces  pꝛeſentes heures/ pꝛocedans ſelon les moys  et iours de lan. Et pꝛemierement pour le  moys de ianuier. De la circōciſion. Premier  iour du dit moys.  Hlzs., daneben [²]Irabile miſterium declaratur hodie reno‑uantur nature deus … Sign. B nire. Per chriſtum dm noſtrum. Amen  … Endet Bl. 54a Z. 26 … [¹]ec eſt fides catholica quam niſi  quiſ fideliter firmiter crediderit: ſaluus  eſſe nō poterit. [¹]loꝛia patri ⁊ filio ⁊ ſpiritui  ſancto [¹]icut erat  Bl. 54b (in 3 Leisten) DrM  En la parfin de loeuure louer dieu.  Chacū de nous doit pour auoir ſa grace.  … Z. 7 … ſathan ne nous mefface.  Pour noz pechez nous dirons tous Amen. 
Vorlage: Wien NB (Einzelfotos).
Anm. Teil 1 u. 3–5 sind satzidentisch mit Nr 13280, 13281 u. 13282.
Reproduktionen: Wien NB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 1405. Monceaux I 214.9.VII. Bohatta: Parma 454. ISTC ih00427840.
Wien NB
(1–5. 3, Bl. 13–24 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13284 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Jean Du Pré, 9.XII.[um 1490]. 
96 Bl. aAb–l⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 29 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a leer. Bl. 1b (m. 1 Leiste) Aderlassmann   Bl. 2a (in 2 Leisten) Almanach pour vingt ans.  … Bl. 2b Hlzs.  Ianuarius habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 8b Z. 23 Et flos de radice eius aſcendet.  Bl. 9a m. Sign. Ai Incipit officium beate marie  virginis de conceptione.  Hlzs., daneben [²]e labia mea ape‑ries … Bl. 17a m. Sign. bi (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii  Secundum Iohannem. Gloꝛia tibi de.  dar. [³]n pꝛincipio erat verbum. ⁊ verbum  erat apud deum: ⁊ deus erat verbū  Hoc erat in pꝛīcipio apud deū. Omnia … Sign. c Hlzs. (Verkündigung), darin Aue maria ga plena ds tecū  … Endet Bl. 96a Z. 27 … garde toy  De qui tu parles: ⁊ de quoy.  Bl. 96b (in 3 Leisten) DrM  Impꝛimees a paris furēt ces heures a luſaige de rōme par Iehan du pꝛe le ix iour  de decēbꝛe. Et en trouuera on a vendꝛe au  palais au quatrieſme pyllier. 
Vorlage: Kraków BCzartoryski (Mikrofilm).
IBP 2857. ISTC ih00359680.
Kraków BCzartoryski (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13285 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver für Gilles Remacle, 16.IX.1499. 
96 Bl. a–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 29 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdū  vſum Romannm.  DrM  Ieſus ſoit en ma teſte et mō attendemēt  Ieſus ſoit en mes yeulx … Bl. 1b Aderlassmann  … Bl. 2a (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊ verbū erat  apud deū ⁊ deꝯ erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. b lux in tenebꝛis lucet: ⁊ tenebꝛe eā nō cōpꝛehē… Endet Bl. 95a Z. 26 … quod trium magoꝛum menti‑bus aſpiraſti Dominum noſtrū ieſum chꝛi‑ſtum filiū tuū. Qui tecū viuit ⁊ regnat. ⁊c.  Pater noſter. Aue maria.  Bl. 95b Senſuit la table de ces pꝛeſentes heures.  Et pꝛemierement.  Le lꝛalendꝛier.  … Tab. endet Bl. 96a Z. 25 Cy fine la table de ces pꝛeſentes heures  impꝛimees Par Thielmā Keruer pour Gille Remacle liegoys demourant ſur le pont  ſaint Michiel a lenſeigne de la Licoꝛne.  … Endet Bl. 96b Z. 8 Pour noz pechez nous dirons tous Amen.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme  furent acheuees le  .xvi. iour de Septembꝛe  Lā Mil.CCCC.iiiixx. et  .xix. Par Thielman Keruer Libꝛaire demourant a Paris  en la rue des maturins deuant loſtel de clugny au coing de Serbone ou ſur le pōt ſaint  Michiel a lenſeigne de la Licoꝛne. 
Vorlage: Tenschert (Original). København KglB (Mikrofilm).
Anm. 1. Bl. 1a Z. 2 auch abweichend vſum Romanū totaliter ad longū ſine re  cū pluribꝯ oꝛatiōibꝯ in gallico et ī latino.  (z.B. Ex. New York MorganL).
Anm. 2. Bilder: a1b Aderlassmann; a8b Johannes im Marterkessel; b3a Judaskuss; b7a Verkündigung; c5b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth) d2a Christi Geburt; d3b Verkündigung an die Hirten; d5a Hl. 3 Könige (Magier); d6b Darbringung im Tempel; d8a Flucht; e2a Krönung Mariens; e7b Bathseba; f7b Tod; h2a Kreuz; h4a Pfingsten; h6a Trinität; l2b Schmerzensmann — f3a Letania.
Anm. 3. Jeschke, Meinke & Hauff (Berlin) 18(1999) Nr 1428. — Zisska & Kistner (München) 22(1993) Nr 169. — Sotheby’s (London) The Library of William O’Brien. Property of the Milltown Park Charitable Trust (7.VI.2017) Nr 194 m. Prov. Dublin Milltown.
Reproduktionen: Poitiers BMun (Digitalisat).
H 8859. Bohatta: Horae I 675. 680. Tenschert: Horae 29. Claudin II 279–282. Ce³ H-400. CRF XIV 257. Madsen 2018. ISTC ih00400000.
Dallas BridwellL
(Perg. Bl. i8 u. k3 fehlen). Dublin ehem. Milltown. København *KglB. New York *MorganL (Perg.). Poitiers BMun
(Perg. def.).  — Jeschke, Meinke & Hauff (Berlin) (Perg. def.). Francis F. Randolph (New York) (Perg.). Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 1, 27, 28, 33, 39, 47, 65, 77, 85, 89 u. 90 fehlen). Zisska & Kistner (München) (Perg. def.). Pierre Bergé (Paris) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13286 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: Thielmann Kerver] für Guillaume Eustace, [um 1500]. 
104 Bl. a–df–o⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 29 Z. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G . Init. d. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Almanach pour  .xxiiii. An.  Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b, rot Ianuier a  .xxxi. iours.  Lune  .xxx.  … Bl. 8b Hlzs. (Johannes/Marter)  rot Initium ſancti euangelii ſecundum Johannem  schwarz Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbu erat apud  deum: ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio  Bl. 9a m. Sign. b apud deum. Omnia … Bl. 15a Z. 12 Hoꝛe beate marie virginis ſecundum vſum  Romane curie ſequuntur feliciter.  … Sign. c eſt nomen tuum in vniuerſa terra. [¹]loꝛia patri.  … Endet Bl. 103a Z. 15 … vt qui eius memoꝛiam agi‑mus meritis ipſiꝯ a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis ⁊ anime liberemur. Per dominum noſtrum.  En la parfin de loeuure louer dieu  Chaſcun … Bl. 103b Senſuit la table de ces pꝛeſentes heures.  Et pꝛemierement.  Le kalendꝛier.  Les quatres euangiles  … Tab. endet Bl. 104a Z. 20 Les ſept choſes quilz plaiſent ſouuerainement a  noſtre ſeigneur.  Cy fine la table de ces pꝛeſentes heures impꝛi‑mees pour Guillaume euſtace libꝛaire demourāt  a Paris tenant ſa bouticle en la grant ſalle du palays du coſte de la chapelle de meſſeigneurs les  pꝛeſidens ou ſur les grans degrez du coſte de la cōciergerie a lenſeigne ſaint iehan leuangeliſte.  Bl. 104b DrM 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos). San Marino (Calif.) HuntingtonL (1 Foto).
Anm. Bilder: Aderlassmann nicht Kupferplatte !; Bl. 8b Johannes im Marterkessel; b3a Judas-Kuss; b7b Verkündigung; c6a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); d2a Christi Geburt; d4a Hirten adF; d6a 3 Könige/Magier; d8a Darbringung; f2a Flucht; f5a Krönung Mariens; g3b Bathseba; h3b Tod pfeilt Reichen (Tod des Uriah?); k2a Kreuz mit 2 Schächern; k4a Pfingsten; k6a Trinitas (Dreigesicht und Dreieck); m3a Schmerzensmann.
Bohatta: Horae I 415. 633. Lacombe 93. Ce³ H-393. CIBN H-248. ISTC ih00408700.
Paris *BN (Perg. Bl. 1 fehlt). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Bl. 8 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13287 Horae ad usum Romanum. [Paris: Antoine Vérard(?), um 1500(?)]. 
84 Bl. [a–k⁸l]. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 29 Z. Typ. 11:97G(?). 14 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2aα [²]Ianuarius hz  dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Bl. 5a Z. 23 Initium ſancti euangelii: ſecundū Iohannem  Gloꝛia tibi domine.  Bl. 6b Hlzs. (Johannes/Marter)  [²]N pꝛincipio erat verbum et verbu erat apď  deum: et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Omnia … Lage b ſu in atriū pontificis. Petrus autē ſtabat ad hoſtiū  … Endet Bl. 83b Z. 27 … defende guberna:  vt valeam tecum celeſtia ſcandere regna. Pater no‑ſter. Aue maria.  Bl. 84a Senſuit la table de ces pꝛeſentes heures.  Et pꝛemierement le Kalandꝛier.  … Endet Bl. 84b Z. 21 Oraiſon des cinq plays noſtre ſeigneur.  Oꝛaiſon des cinq ioyes noſtre dame.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme. 
Vorlage: New York PL (Einzelfotos).
Anm. Bilder: Martyrium d. Johannes; Judas-Kuss; Mariae Verkündigung; gegenüber ad Laudes: ?; Kreuzigung; Maria/Pfingsten; Christi Geburt; Hirten auf d. Felde; Anbetung Magier; Darbringung; Flucht; Kindermord (m. Wiederholung); Auferweckung d. Lazarus;
Winn: Vérard H-25. Ce³ H-411. ISTC ih00411000.
New York *PL (Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13288 Horae ad usum Cenomanensem (Le Mans) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Jean Petit in Paris und Pierre Cochery in Le Mans, 29.V.1500. 
74 Bl. a–h⁸i¹⁰ m. Norm M. 1, Kalendarium 2 Sp. 29 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I.
Tit. Hoꝛe intemerate virginis marie ſecun‑dum vſum Cenomanenſem.  DrM  Ieſus ſoit en ma teſte et mon attendemēt  Ieſus ſoit en mes yeulx ⁊ mō regargement  Ieſus ſoit en ma bouche ⁊ et en mō parlement  Ieſus ſoit en mon cueur et en mō pēſement  Ieſꝯ ſoit en man vie ⁊ en mō ſpaſſemēt. A  Bl. 1b Regle en frācoys pour trouuer facilemēt  paſques a touſiours.  … Bl. 2a (ohne Leisten) Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iij. u. Norm M Ianuarius habet dies  .xxxi.  Luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 24 De No E Ihan In no cent fut  Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm M, Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum Iohannem. Gloria tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbum  erat apud deum: ⁊ deus erat verbū.  Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Oia … Sign. c clauſtrum marie baiulat [¹]ui luna ſol ⁊ oīa  … Endet Bl. 74b Z. 7 … et pꝛotegas a penis inferni et participem  me facias celeſtium gaudioꝛum. Pꝛeſtante  eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto: qui cu pa‑tre et ſpirituſancto viuit et regnat in ſecula  ſeculoꝛum. Amen.   ⸬ ⸬ ⸬  Ces pꝛeſentes heures a luſaige du Mans  furent acheuees le  .xxix. iour de May Lan  mil cinq cens par Thielman keruer pour Iehan petit libꝛaire demourant a Paris en la  rue ſaint Iaques au lyō dargēt ⁊ pour Pierre cochery libꝛaire demourant au Mans en  la grant rue ſaint Iulien.   ⸬   ⸬   ⸬   ⸬   ⸬ 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: b.i. Johannes; b.iii.b Judas-Kuss; b8a Verkündigung; c.iiij. Heimsuchung, c7b Kreuz; c8b Pfingsten/Maria; d.i.b Geburt; d.iiij.a Hirten adF; d6a 3 Könige/Magier; d7b Darbringung; e.i.a Flucht; e.iii.b Krönung Mariens; e5b Bathseba; f.iiij.b Tod pfeilt Reichen; h.ii.a Trinität (Dreigesicht und Dreieck); i6b Schmerzensmann.
Bohatta: Horae I 166. CIBN H-198. Bohatta: Parma 159. ISTC ih00343450. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 51.
Paris *BN.  — *Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
CR 3075. Bohatta: Horae I 424. 438. 439(?). 713. 714. Tenschert: Horae 104. Lacombe 88. Moreau I 1505.95. Renouard: Imprimeurs I 55. Ce³ H-415. IGI III S. 108. VB 4780. CIBN II S. 41. ISTC ih00415000.
Nach Moreau und Renouard um 1505.
Baltimore ArtM (A, Perg.). Berkeley UL (A, Perg.). Berlin [Kupferstichkab] (Perg.). Cambridge FitzwilliamM (B, def.). London BL
(B, Perg.). Paris BN (A, Perg.). Saint Bonaventure FriedsamL (Perg.). San Marino (Calif.) HuntingtonL (A, Perg.). Wien MKunst
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.633b Horae ad usum Parisiensem (Almanach 1525–1545) . Paris: Pierre Roffet
Lacombe 354. Pell 5860. CRF I 790.
Wegen der Gültigkeit des Almanachs nicht vor 1524.
11 Sp.633cP Horae ad usum Romanum. Paris: Philippe Pigouchet, nach 1500. 
Pellechet: Lyon 325.
Bl. 1a VM  Ces presentes heures a lusage de Romme sont  toutes au long, sans riens requerir: auecques les  heures de la cōception nostre dame. … Bl. 1bAlmanach pour .xx. ans … Sign. b(I)N principio erat verbum : et verbū erat apud  … Endet Bl. 132b Z. ?Laus deo, pax viuis, et requies defunctis. Oa 
132(?) Bl. 29 Z.
Nach 1500.
Lyon BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
30 Zeilen
13289 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Antoine Caillaut, um 1490]. 
84 Bl. a–e⁸eef–k⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:82G. 15+? große, dar. 3 Wdh. u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. a.ii. Senſuit le reſidu dudit almanach  … Bl. 2b Ianuarius habet dies  .xxxi  … Bl. 8b (in 3 Leisten) Hlzs. (Kreuzigung)  Paſſio domini noſtri ieſu chriſti. Secundum  Iohannem;  [²]Greſſus eſt dominus ieſus cum diſcipulis  ſuis trans toꝛrentem cedron … Bl. 17a m. Sign. c.i. nuyre en bataille  Senſuit loꝛoiſon  [²]Enedictio dei patris cum angelis ſuis ſit ſu‑per me. Amen.  … Z. 16 Incipiunt hoꝛe beate marie virginis ſecūdū  vſum romane curie.  Bl. 17b (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung), darin Aue maria gratia plena ds  tecum. Bdicta tu in mulieribz  et bdictus fructus vētris tui.  U. d. Hlzs. [³]Omine labia mea apperies. [¹]t os meum ā‑nunciabit laudem tuam … Sign. d [²]Emento ſalutis auctoꝝ ꝙ noſtri quondam  … Endet Bl. 83a Z. 13 … veſte quo īmoꝛtalitatis indui et paradiſi amenitate confoueri  iubeas. Qui cum patꝛe et ſpiritu ſancto viuis ⁊ re‑gnas deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Pater noſter. Aue maria.  Tabula ſuffragioꝛum.  De ſanctiſſima trinitate  … Tab. endet Bl. 84a Z. 22 Oꝛaiſon pour les tereſpaſſez  Finis tabule  Bl. 84b DrM 
Vorlage: Original.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3071. Bohatta: Horae I 408. 502. 542. Pr 7963. BMC VIII 50.IA 39507. ISTC ih00359750.
London *BL
(Perg. Bl. 1, 13, 16, 28 u. 29 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
80 Bl. [a]b–k⁸. 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1–8 unbekannt. Bl. 9a m. Sign. bi Hlzs. (Johannes/Marterkessel), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [²]N pꝛincipio eꝛat ꝟbum ⁊ verbū erat  apud deū et deꝯ erat ver‑bū. Hoc erat in pꝛincipio  apud deū. Omnia … Sign. c gratia geſtant puelle vi… Endet Bl. 80aβ Z. 23 … Hāter les bons  ſaiges vaillans ⁊ pꝛeux  Refection ſobꝛe a heure  bꝛiefue table: Font lom‑me ſaige ⁊ a toꝯ gracieux  Bl. 80b Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme furēt acheuees le onzieme iour de Iuillet Lā de grace Milquatre centz quatre vingtz et onze. pour Symon voſtre. libꝛaire demeurant a Paris en la rue neuue nrē  dame a lenſaigne ſainct Iehan leuangeliſte aupꝛes  la grant egliſe. 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: bi Johannes; biiib Judas; b8a Mariae Verkündigung; c5b Maria u. Elisabeth; dib Kreuzigung; d.iib Maria/Pfingsten; diiib Christi Geburt; d5a Verk. d. Hirten; d6b Anbetung der Magier; d8a Darbringung im Tempel; eib Kindermord; eiiib Krönung Marias; fi David tut Buße; f7b 3 Lebende; f8a 3 Tote; gib Gastmahl d. Reichen, h8a Trinität/Gnadenstuhl; kiiib Gregorsmesse; Letania fiiiib.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
Brit.Libr.Cat. 194 S. 156. ISTC ih00369200.
London *BL
(Perg. Bl. 1–8 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13291 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris]: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 5.I.14
91
92
80 Bl. a–k⁸. 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1a m. Sign. ai Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pꝛo  .xx. annis.  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]dictio dei prīs cū angeľ ſuis ſit ſuꝑ me A  [¹]dictio ieſu … Bl. 3a m. Sign. a.iii Ianuarius habet dies  .xxxi. luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 26 Sit tepidus potus frigoꝛe contrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. b.i Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [²]N pꝛincipio erat ꝟbum et verbū erat  apud deū ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio  β apud deū Omnia … Sign. c gratia geſtant puelle vi… Endet Bl. 80aα Z. 27 … in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater  noſter. Aue maria. ⁊c.  Finis.  β Ces pꝛeſentes heures  a luſage de Rome furent  acheuees par Philippe  pigouchet le cinquieſme  iour de Ianuier Lan de  grace Mil quattre centz  quattre vingtz ⁊ xi. pour  Simon voſtre. libꝛaire  demeurant a paris en la  rue neuue noſtre dame  pꝛes la grant egliſe.  Bl. 80b Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx … Z. 17 Refection ſobꝛe a heure briefue table  Font lhomme ſaige et a tous gracieux. 
Vorlage: Tenschert (Original).
Anm. Bilder: ai Aderlassmann; aiib Gral; b.i Johannes; biiib Judas; b8a Mariae Verkündigung; c5b Maria u. Elisabeth; di.b Kreuzigung; d.iib Pfingsten; diii.b Christi Geburt; d5a Hirten; d6b Magier; d8a Darbringung; e.i.b Kindermord; e.iii.b Krönung Marias; fi. David tut Buße; f6b 3 Lebende; f7a 3 Tote; g.ib Speisung d. Armen; h8a Trinität/Gnadenstuhl; k.iii.b Gregorsmesse.
Reproduktionen: Cambridge UL (Digitalisat).
H 8845. Bohatta: Horae I 475. 547. Tenschert: Horae  7. Pell 5892. CRF V 445. CRF X 378. VB 4749. Oates 3071. ISTC ih00369400.
Berlin *Kupferstichkab (Perg.). Blois BMun (Perg.). Cambridge UL (Perg. Bl. 1, 57 u. 58 fehlen. Bl. 1 abw. m. Norm R u. Typ. 1:98G , Bl. 57 u. 58 (h1 u. 2) ohne Textverlust ergänzt durch zwei Bl. m. Sign. A u. Aii in 28 Z. u. einer Type 84G, die keiner Ausgabe des 15. Jh. zugeordnet werden konnten. Kolophon m. Rasur). Le Mans BMun.  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 44 u. 45 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13292 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 20.I.14
91
92
80 Bl. a–k⁸. 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b Almanach pꝛo  .xx. annis  … Bl. 2b Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuarius habet dies  .xxxi. luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 26 Sit tepidus potus frogoꝛe contrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. b.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecūdū  Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [²]N pꝛincipio erat ꝟbum et verbū erat  apud deū ⁊ deꝯ erat ver‑bū. Hoc erat in pꝛincipio  β apud deū Omnia … Sign. c gratia geſtant puelle vi… Endet Bl. 80aβ Z. 6 … et  participem me facias ce‑leſtium gaudioꝛu. Pꝛe‑ſtante eodem domiuo noſtro ieſu chriſto qui cum  patre et ſpirituſancto vi‑uit et regnat in ſecula ſeculoꝛum. Amen. Pater  noſter. Aue maria. ⁊c.  Finis.  U. d. Sp. Ieſus ſoit en ma teſte et en mon entendement  Ieſus ſoit en mes yeulx et en mon regardement.  … Bl. 80b Z. 5 Font lhomme ſaige et a tous gracieux.  Ces preſentes heures a luſaige de Rome furent  acheuees le vingtieſme iour de Ianuier. Lan Mil.CCCC.iiii.xx. ⁊.xi. pour Simō voſtre Libꝛaire demourant a Paris en la rue neuue noſtre dame a len‑ſeigne ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Cambridge TrinityC (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a.ii.b Aderlassmann; b.i. Johannes; b.iii.b Judas; b8a Mariae Verkündigung; c5b Maria u. Elisabeth; d.i.b Kreuzigung; d.ii.b Maria/Pfingsten; d.iii.b Christi Geburt; d5a Hirten; d6b Magier; d8a Darbringung; e.i.b Kindermord; e.iii.b Krönung Marias; f.i. David; f7b 3 Lebende; f8a 3 Tote; g.i.b Speisung; h8a Trinität/Gnadenstuhl; k(lr).iiib Gregorsmesse; f.iiiib Letania.
H 8847. Bohatta: Horae I 548. ISTC ih00369500.
Cambridge *TrinityC (Perg.). Milano Cap (def.).  — Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13293 Horae ad usum Turonensem (Tours) (Almanach 1489–1508). Paris: Philippe Pigouchet für Simon Vostre, 13.III.14
91
92
72 Bl. a–i⁸. 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. a.i. (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b Petit almanach pour  .xx. ans.  … Bl. 9a m. Sign. b.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [³]N pꝛincipio erat  verbum: et ver‑bū erat apud deū  ⁊ deus erat verbum. Hoc  erat in pꝛincipio apud de‑um. Omīa … Sign. c culum ſuum: et ipſe tan  … Endet Bl. 72aα Z. 30 … ⁊ par  β ticipem me facias celeſti‑um gaudioꝝ. Pꝛeſtāte eodem do noſtro ieſu xo:  qui cum patre ⁊ ſpūſācto  viuit ⁊ regnat ī ſecula ſeculoꝛū. Amen. Pater no‑ſter. Aue maria ⁊c.  Ces pꝛeſentes heures  a luſage de Tours furēt  acheuees par Philippe pigouchet le treſieme iour ď  Mars Lan de grace Milquattre centz quattre.xx.  ⁊ .xi. pour Symō voſtre:  libꝛaire demeurant a pa‑ris en la rue neuue noſtre  dame pꝛes la grant egliſe  a lenſeigne ſainct Jehan  leuangeliſte.  Bl. 72b DrM 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann, b.i. Johannes im Marterkessel; b.iii.b Judas; b7b Mariae Verkündigung; c7a Maria u. Elisabeth; d.ii. Kreuzigung; d.iii. Maria/Pfingsten; d.iiii. Christi Geburt; d6a Verkündigung der Hirten, d8a Magier, e.i.b Darbringung; e.iii. Kindermord; e5a Krönung Marias; e7a David tut Buße; f.(?)iiii.b 3 Lebende; f(?)5a 3 Tote; f(?)7a Lazarus/Gastmahl d. Reichen; h.i. Trinität/Gnadenstuhl; i.iiii. Gregorsmesse; f.ii.b Letania.
Bohatta: Horae I 1406. 1407. Pr 8183. Bod-inc H-194. ISTC ih00427850.
Oxford *Bodl (Perg. Bl. 1 u. 3 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13294 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 2.VIII.1493. 
80 Bl. a–k⁸ m. Norm R. 2 Sp. 30 Z. in 4 Leisten. Typ. 3:80G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm R Aderlassmann  Bl. 1b Almanach pꝛo  .xx. annis.  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  Bl. 3a m. Sign. a.iii. Ianuariꝯ hz dies xxxi. luna xxx  … Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. α [²]N pꝛincipio erat ꝟbum et verbū erat  apud deū et deus erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio  β apud deum. … Sign. c gratia geſtant puelle vi‑… Endet Bl. 79bβ Z. 22 … et participem me  facias celeſtiū gaudioꝛū  Pꝛeſtante eodem domino  noſtro ieſu chꝛi­ſto qui cu  patre et ſpirituſancto vi‑uit et regnat in ſecula ſe‑culoꝛum. Amē. Pater noſter. Aue maria.  Bl. 80a Ieſus ſoit en ma teſte et en mon entendement.  Ieſus ſoit en mes yeulx et en mon regardement.  … Z. 11 Bon et bꝛief regime.  Humble maintien ioyeux et aſſeure.  Langage meur amoureux veritable  … Z. 23 Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme furent  acheuees le  .ii. iour de Auſt. Lan de grace Mil quattrecentz  .iiii.xx. et xiii. Pour Symon voſtre Libꝛaire  demourant a Paris en la rue neuue noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte.  Bl. 80b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Originale.
Anm. Bl. 9a auch abweichend m. Schnitt Johannes/Marter (z.B Ex. Princeton UL).
C 3086. Bohatta: Horae I 565. Ce³ H-375. IGI 4833. CRF I 792. Pr 8185. BMC VIII 115.IA 40306. ISTC ih00375000.
Châlons-en-Champagne BMun (Perg.). London *BL
(Perg.), Guildhall. Princeton *UL (Perg. Bl. 25, 41 u. 73 fehlen). Torino BNU. Verona *BCiv (Perg. Bl. 75 u. 78 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
30–33 Zeilen
13295 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, [vor 25.X.1499]. 
120 Bl. Aa–nꝑ⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 30–33 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. 19 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. A.i Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ ⁊ a ledification de tous bōs  catholiques furent commencees ces pꝛeſen‑tes heures par le commandement du roy noſtre ſire pour Anthoine verard libꝛaire de‑mourant ſur le pont noſtre dame a lymage  ſaint Iehan leuangeliſte ou au palais au  pꝛemiier pilier deuant ou on chante la meſſe  de meſſeigneurs les pꝛeſidens a paris.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛe‑ſentes heures.  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieuſe et bien  aymee vierge marie mere … Bl. 3a m. Sign. A.ii Z. 2 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur.  [²]Reſ vaillant victoꝛieux triumpha‑teur et diſſipateur … Bl. 4b (ohne Leisten) Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 5a (ohne Leisten) Aderlassmann  … Bl. 5b (in 2 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]enedictio dei patris cū āgelis ſuis ſit ſuꝑ  me. amē … Bl. 6a Ianuier a  .xxxi  iour. lūe  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 35 Dies vii  Bl. 9a m. Sign. a.i Hlzs. (Johannes/Patmos)  Inicium ſancti euangelii ſecudum io‑hannem. Gloꝛia tibi domine  [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbū erat apud deū: et deus erat  verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Bl. 16b (in 3 Leisten) Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis  marie ſecundum vſum  Romanum  Sign. b Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies  … Endet Bl. 112a Z. 30 Mais monter  En la gloire pardurable Amen.  Bl. 112b (in 3 Leisten) VM  En la parfin de loeuure louer dieu  … Z. 7 Du grant iuge/ ſathan ne nous mefface  Pour noz pechez nous dirons tous Amen.  Bl. 113a m. Sign. ꝑ.i Hlzs. (David tut Buße)  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en frā‑coys tranſlatees au plus pꝛes du latin.  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas  me. ⁊c. Sire en ta fureur ne me  argue. … Endet Bl. 120b Z. 26 … et auecs moy mon pere.  ma mere mes freres et ſeurs femmes et en‑fās amis et affins familiers bienfaicteurs  Amen. 
Vorlage: Lisboa BN (Mikrofilm). Cambridge UL (Einzelfotos).
Anm. Bl. 1a Inschrift d. unteren Leiste Z. 4 auch abweichend 9mēcet  [statt 9mēce  ] (z.B. Ex. Cambridge UL).
Reproduktionen: Lisboa BN (Digitalisat).
Winn: Vérard H-18. H-21. IBPort 904. Mendes: Lisboa 631. Oates 3149. ISTC ih00392450.
Cambridge UL
(Perg.). Lisboa BN
(Perg.). Paris EcBeauxArts (Fragm. 2 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
31 Zeilen
13296 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Antoine Vérard, [um 1490]. 
120 Bl. ABa–m⁸ꝑ⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 31 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:89G, 18:66G . 20 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. A.i Ieſus ſoit en ma teſte et mon entēdemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte ⁊  gloꝛieuſe mere/ et a ledificacion de tous  bons catholiques furent commencees ces  pꝛeſentes heures par le commandement du  roy noſtre ſire pour anthoine verard libꝛaire demourant a paris ſur le pont noſtre dame a lymage ſaint iehan leuangeliſte ou  au palais au pꝛemier pilier deuant ou on  chante la meſſe de meſſeigneurs les pꝛeſi‑dens.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛe‑ſentes heures  []Rinceſſe de hault parage gloꝛieuſe et bien  aymee vierge marie mere de ne ſauueur ieſucriſt qui des le commencement du monde  … Bl. 4b (ohne Leisten) Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 5a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 5b (in 2 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  … Bl. 6aα Ianuier a  .xxxi  iours. lūe  .xxx  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 35 Dies  .vi  Bl. 9a m. Sign. B.i Hlzs. (Johannes/Patmos)  Inicium ſancti euāgelii ſecundum io‑hannem. Gloꝛia tibi domine  [³]N principio erat verbum: et verbum erat apud deū: et deus erat  verbum. Hoc erat in principio  apud deum. Omnia … Sign. a Hlzs. (Verkündigung)  [⁵]Omine labia mea aperies.  … Endet Bl. 112a Z. 31 Mais mōter. En la gloire ꝑdurable Amē  Bl. 112b (in 2 Leisten) VM  En la parfin de loeuure louer dieu  Chacun de noꝯ doit pour auoir ſa grace  A luy doncques pource quil luy a pleu  Me donner temps de ce faire et eſpace  Ie rens grace/ luy priant quil efface.  Tous noz meffaiz/ affin qua lexamen.  Du grant iuge/ ſathan ne nous mefface.  Pour noz pechez nous dirōs tous Amen.  Bl. 113a m. Sign. ꝑ.i (in 2 Leisten) Hlzs. (David tut Buße)  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en frācoys tranſlatees au plus pꝛes du latin  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas  me. ⁊c. [¹] Sire ē ta fureur ne me  argue. … Endet Bl. 120b Z. 26 … et auecs moy  mon pere. ma mere mes freres et ſeurs femme et enfans amis et affins familiers et  bienfaicteurs. Amen 
Vorlage: Originale .
Anm. 1. Bilder: A.i b Anbetung Lacteur; 5a Aderlassmann; 5b Kelch; B.i Johannes schreibt Evangelium; B8b Erschaffung Evas; a.i. Mariae Verküdigung; a5a Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); bi Kreuzigung; b2a Maria/Pfingsten; b.ii.a (= b3a) Heimsuchung (Maria u. Elisabeth, Wdh.); b4a Christi Geburt; b7a Hirtenverkündigung; c.ib 3 Magier; c4a Darbringung; c6b Flucht; d2b Krönung Marias; e5b David tut Buße; f7b Tod m. Bischof; h8a Trinität; ꝑ David tut Buße (Wdh.) — f2b Letania.
Anm. 2. Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 4. — Ketterer Kunst (Hamburg) Auktion 521(2021) Nr 6.
Bohatta: Horae I 515. Monceaux I 207.9.IV. Claudin II 397–398. Winn: Vérard H-10. Ce³ H-373. CIBN H-216. ISTC ih00364150.
Paris *BN (Perg. Bl. 3, 5, 6, 25, 27, 34, 91 u. 94 fehlen), EcBeauxArts (Fragm. 4 Bl.). Washington (D.C.) *LC
(Bl. 113–120 fehlen).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
32 Zeilen
13297 Horae ad usum Romanum (Almanach 1494–1520). [Paris]: Johann Philippi für Thielmann Kerver, 20.XII.1497. 
90 Bl. [a]b–k⁸l¹⁰. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:108G, 3:83G, 4:52G. 16 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 102).
Tit. (in 3 Leisten) Hoꝛe intemerate virginis ma‑rie ſecundū vſum Romanū tota‑liter ad longū ſine require: cū pluribus oꝛatōibus in gallico et latino.  VM  Ieſus ſoit en ma teſte et mon attendement  … Z. 9 Ieſus ſoit en ma vie ⁊ en mō treſpaſſemēt. Amē.  Bl. 1b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxvii. An.  … Bl. 2aα Ianuier a  .xxxi  iour lune  .xxx.  … Bl. 5a Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces  pꝛeſentes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault parage glorieuſe ⁊ biē aymee vierge ma‑rie mere … Bl. 7a Z. 28 … ⁊ cum dextro latrone eternaliter te videam. Amen. Pater noſter. Aue ma.  Bl. 7b Initium ſancti euangelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia  tibi domine.  Hlzs., daneben [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ verbum erat apud deū: ⁊ deꝯ erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Oīa … Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Judaskuss)  Paſſio domini noſtri Ieſu chꝛiſti.  ſecundum Iohannem.  … Sign. c cem ſuam. [¹]leuauerunt flumina fluctus ſuos a  … Endet Bl. 90a Z. 11 … qď triū magoꝛū mēti‑bus aſpiraſti: Dm noſtrū Ieſum chꝛiſtū filiū tuum. ⁊c. Pater noſter. ⁊ Aue maria.  Ces pꝛeſentes heures a luſage de Romme fu‑rent acheuees le  .xx. Iour de Decembꝛe. Lan  .M.CCCC.iiiixx. ⁊  .xvii. Par maiſtre Iehā philippe. pour Thielmā Keruer. Libꝛaire demourant a  Paris ſur le pont ſaint Michiel a lenſeigne de la  Licoꝛne.  La table.  Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice cōtenu es heures pꝛe‑ſentes.   Et pꝛemierement. Le lꝛalendꝛier.  … Tab. endet Bl. 90b Z. 31 … Oꝛaiſon des troys roys  treſdeuote.   Finis tabule. 
Vorlage: Lille BMun (Mikrofilm).
Anm. Bilder: b Judas-Kuss; b5a Mariae Verkündigung; b8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c4a Christi Geburt, 2zonig AD.PRIMA; c5b Hirten, 2zonig AD.TERCIAM; c7a Magier; c8b Darbringung, 2zonig AD NONAM; d2a Flucht, 2zonig AD.VESPERAS; d4b Krönung, 2zonig AD COMPLETORIVM; e4a Kreuzigung, 2zonig DE.CRVCE; e5b Pfingsten, 2zonig DE SCTO SPV; f (?) David u. Goliath, 2zonig SALM9 DAVID.; g Teufel peinigt Hiob; h.3.b Trinität (Gottvater, Jesus, Taube); k4b Gregorsmesse; l9b Magier (Wdh.) — f5a Letania.
Reproduktionen: Paris Mazarin (Digitalisat).
HC 8841. Bohatta: Horae I 619. Lacombe 51. Claudin II 269. Ce³ H-392. Pell 5908. CRF VI 1039. ISTC ih00392000.
Columbus UL. Lille BMun (Perg.). Manchester RylandsL
(Perg.). Paris *Mazarin (Perg.). Washington (D.C.) LC
(Perg. Bl. 90 fehlt).  — Wagner (Baltimore) (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13298 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Paris: Thielmann Kerver, 28.X.1498. 
92 Bl. a–l⁸m m. Norm R. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. in 4 Leisten. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 16:52G, 18:83G . DrM I.
Tit. (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate virgīs marie ſecūdū vſum Romanū totaliter ad longū ſine rere: cū pluribꝯ oꝛa‑tionibus in gallico et latino.  Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardement  … Bl. 1b Almanach pour  .xxvi. An.  … Bl. 2aα m. Sign. aij u. Norm R Ianuier a  .xxxi  iour lune  .xxx  … Bl. 5a Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces  pꝛeſentes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault parage glorieuſe ⁊ biē aymee vierge marie … Bl. 7a Z. 28 … ex cum dextro  latrone eternaliter te videam. Amen. Pater noſter  Aue maria.  Bl. 7b Initium ſancti euangelii ſcďm iohannem. Glo tibi domine.  Hlzs., daneben [²]N pꝛincipio erat verbū: ⁊ ver bum erat apud deum: ⁊ deꝯ erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deum. Oīa … Sign. b Hlzs. (Judaskuss)  Paſſio domini noſtri Ieſu chꝛiſti  … Endet Bl. 91b Z. 20 … ad veram penitentiam: purā  confeſſionem: et dignam ſatiſfactionem omnium  peccatoꝛum meoꝛum. Amen  … Bl. 92a Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice cōtenu es heures pꝛe‑ſentes. Et pꝛemierement.  Le lꝛalendꝛier.  … Tab endet Bl. 92b Z. 23 Oꝛaiſon deuant lymaige de ieſucriſt. Conditoꝛ  celi et terre.  Cy fine la table.  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Romme fu‑rent acheuees le  .xxviii. iour doctobꝛe. Lan Mil.CCCC.iiii.xx ⁊ xviii. Par Tielmā Keruer. Libꝛaire demourant a Paris ſur le pōt ſaint Michel  a lenſeigne de la licoꝛne. 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder: b Judas-Kuss; b5a Verkündigung; b8b Heimsuchung; c.iiij Geburt; c5b Verkündigung an die Hirten (halbseitig, darüber: Leiste signiert G. WOLF); c7a 3 Könige/Magier; c8b Darbringung (darüber: Leiste signiert G. WOLF); d.ij Flucht (halbs.); d.iiijb Krönung Mariens (halbs., darüber: Leiste signiert G. WOLF); e.iiij Doppelschnitt: oben Kreuzigung, unten links Abraham u. Isaak, DE.CRVCE rechts gehörnter ?; e5b Pfingsten (darüber: Leiste signiert G. WOLF); f.i Bathseba; g.i Teufel peinigt Hiob (darüber: Leiste signiert G. WOLF); h.iijb Trinitas (Dreigesicht und Dreieck); k4b (lr.iiijb) Gregorsmesse; m.ib 3 Magier (Wdh.); m.ii b Schmerzensmann m. Arma Christi— f5a Letania.
HC 8854. Bohatta: Horae I 659. 660. 663. Tenschert: Horae 26. Lacombe 70. Claudin II 101–103. 270–276. CBBSuppl 4425. Pell 5914. CRF V 449. CRF VIII 260. Pr 8377. BMC VIII 214.IA 40943. Madsen 2017. ISTC ih00396550. Sotheby’s (Paris) 15.VI.2005 Nr 109 (Sammlung Marcel Jeanson).
Brussel BR (Perg. Bl. 16 fehlt). København *KglB (Perg.). Le Mans BMun (Perg.). London BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg., Bl. 2 fehlt, 2. Ex. Perg., Bl. 92 fehlt). New York MorganL (Perg.). Paris *BN (Perg.), *MDutuit (Perg.).  — Sotheby’s (Paris) (2005) (Perg.). Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13299 Horae ad usum Sarum (Salisbury) (Almanach 1500–1521). [Paris: Etienne Jehannot(?) oder Jean Jehannot(?), nicht vor 1500]. 
88 Bl. [A]B–L⁸ m. Norm S. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. Typ. 4:84G, ca.120G, ca.60G. Häufig Min. f. Init. Rubr. γ. 8+? große und einige kleine Hlzs./Metalls.
Tit. Hlzs. (Gral/Maß)  ⁌ Hoꝛe beate virginis marie ad vſum Sarum.  Bl. 1b Almanach pꝛo  .xxii. annis  … Bl. 2a Aderlassmann  Bl. 2b Ianuarius habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 8b (a²)Vxiliatrix ſis michi trinitas ſancta deus in nomi‑ ne tuo leuabo manꝯ meas. … Bl. 9a [²]Rucem tuam adoꝛamus et veneramur domine ieſu chꝛiſte: et per ipſam clementiam tuam humiliter … Sign. C ieſus. Regnum meum non eſt de hoc mūdo. Si ex hoc mun‑… Endet Bl. 88b Z. 21 … An anthen  with a colet of ſaynt hyerom. Saynt hieroms pſaulter.  The roſare. 
Vorlage: Berkeley UL (Mikrofilm). Ehem. *Vershbow (Newton Centre) (Digitalisat) .
Anm. 1. Christie’s (New York) Auction 10.IV.2013 Collection of Arthur & Charlotte Vershbow (Part 2) Nr 215 (Perg., def.).
Anm. 2. Bilder: Tit. Gral oder Maß der Wunde Christi; 2a Aderlassmann; B5b Johannes/Marter; B7b Judaskuss; C2b Verkündigung; C5b Heimsuchung; Geburt; vor E1 Darbringung im Tempel Ad nonam; E2a Flucht; E3b Tod Mariens Ad completorium; G7a Bathseba; H6b Tisch des Reichen — H2a Letania.
Pollard-Redgrave² 15895.5. Ce³Suppl H-426a. ISTC ih00425500.
Berkeley UL (Bl. 1, 2, 7–10, 25–32, 49–56 u. 74–80 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13300 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris : André Bocard(?) für] Antoine Vérard, 2.V.1500. 
96 Bl. a⁸b bbc–m⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. Typ. 4:100G, 8:55G(?), 10:97G. Leisten. 18 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a (in 3 Leisten) Hlzs. (GralMaß)  [²]Enedictio dei patris cu angelis ſuis  ſit ſuꝑ me amen [¹]ndictio ieſu chꝛiſti  cū angelis ſuis ſit ſuꝑ me amē [¹]dictio ſancte marie … Z. 9 tuā: et ſaluū me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b Almanach pour  .xxiui. ans.  … Bl. 2a (in 4 Leisten) Aderlassmann  … Bl. 5b Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛeſen‑tes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault parage gloꝛieuſe et bien aymee vierge marie mere de noſtre ſaulueur ieſuchꝛiſt … Bl. 7b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euāgelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbu: et verbū erat  apud deum: et deus erat verbum Hoc  erat in pꝛincipio apud deum. Omnia  … Bl. 12b Z. 27 Hoꝛe diue virginis marie ſecundum  uſum Romanum.  Bl. 13a (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies.  [¹]t os meum annunciabit laudem tua.  … Sign. c la ſeculoꝛum Amen. ān. Aſſumpta eſt. Pſalmus.  … Endet Bl. 95a Z. 31 … vt  eiꝯ memoꝛiā agimꝯ meritis iius a moꝛtifera peſte coꝛꝑis ⁊ aīe liberemur. Per dm.  Bl. 95b Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice contenu es heures pꝛeſentes.  Et pꝛemierement.  Le lꝛalendꝛier.  … Tab. endet Bl. 96a Z. 25 Cy fine la table.  Bl. 96b (in 3 Leisten) VM  Ces ſentes heures a luſaige de   furent acheuees le ſecond iour de may mil cinq  cens. Par anthoine verard libꝛaire demourāt a  paris pꝛes le carrefour ſaint ſeuerin a lymaige   ſaint iehan leuāgeliſte. ou au palays deuant la  chapelle ou len chante la meſſe de meſſieurs les  pꝛeſidens. 
Vorlage: Originale.
Anm. Bilder 1a Gral (Metallschnitt); 2a Aderlaßmann; a7b Johannes im Marterkessel; b b Judas; bb1a Mariae Verk.; bb4b Maria u. Elisabeth; ciiiib Christi Geburt; c6b Verk. d. Hirten; c8b Magier; dii Darbringung; diiib Flucht; d6a Tod Marias; e5b Kreuzigung; e7a Maria/Pfingsten; fii Bathseba; giiib Gastmahl d. Reichen; i Trinität/Dreigesicht; k8b Gregorsmesse; m5b Magier (Wiederholung); f7a Letania
Bohatta: Horae I 687. Lacombe 79. Monceaux II 100.24.II. Macfarlane 223. Pell 5921. Chantilly 914. ISTC ih00405600.
Chantilly *MConde (Perg.). Manchester *RylandsL
(Perg.). Wien NB
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13301 Horae ad usum Parisiensem (Paris) (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für Guillaume Eustace, 20.VI.1500. 
96 Bl. a–m⁸ m. Norm P. 1, Kalendarium, Letania u. Tab. 2 Sp. 32 Z. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G . Init. d. Leisten. 17 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM I. VM. (Meyer: DrVM 94). Rotdr.
Bl. 1a (in 4 Leisten), rot Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Paris  ſont toutes au long ſans riēs requerir aueq  les heures ſaincte geneuiefue et la cōmemo‑ration ſaint Marcel et de ſaint Germain.  schwarz VM  Bl. 1b, rot Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2aα (in 4 Leisten) Aderlassmann  Bl. 2b, rot Ianuier a  .xxxi. iour.  La lune  .xxx.  … Bl. 5b, rot Oꝛatio ante ceteras pꝛeces a quotibet dicēda ad  impetrandā in oꝛatōibus ſuis exauditiōis gratiā.  schwarz [²]Ptime maxime creatoꝛ oīm largitoꝛ bonorū deus: … Bl. 6a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  rot Initium ſancti euangelij ſecundum Iohannem. schwarz Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbu  erat apud deū: ⁊ deus erat verbu.  Hoc erat in pꝛīcipio apud deū. Oīa  … Sign. b Stabāt autem ſerui ⁊ miniſtri ad pꝛunas: quia fri‑… Endet Bl. 95a Z. 30 … vt  qui eius memoꝛiā agimus meritis ipſius a moꝛtifera peſte coꝛpoꝛis et anime liberemur. Per dominu.  Bl. 95bα Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice contenu es heures pꝛe‑ſentes. Et pꝛemieremēt  Le kalēdꝛier ſelon paris.  … Tab. endet Bl. 96aβ Z. 32 Cy fine la table.  Bl. 96b (in 3 Leisten) DrM  Ces ſentes heures a luſaige de Paris furent acheuees le  .xx. iour de iuing Lan Mil.CCCCC. Par Thielmā keruer pour Guillaume euſtace tenant ſa boutique dedens la  grant ſalle du palais du coſte de la chapelle  de meſſeigneurs les pꝛeſidēs ou ſur les grās  degrez du coſte de la conciergerie a lymaige  ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: Tenschert (Original). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. 1. Christie’s (London) 20.XI.2002 Nr 89. — *Tenschert (Ramsen) (2 Ex. Perg., davon 1 Bl. 32, 39, 64 u. 81 fehlen).
Anm. 2. Bilder: a2a Aderlassmann; a6a Johannes im Marterkessel; a8a Judas; b4a Mariae Verk.; c3b Maria u. Elisabeth; c7a Christi Geburt; d.i. Hirten auf dem Feld; d.ij.b Magier; d4a Darbringung; d5b Flucht; d8a Krönung Marias; e.ij. Kreuzigung; e4b Pfingsten; e6b Bathseba; f4b Tod m. Pfeil u. Jüngling; h.i. Trinität/Dreigesicht; k.ij.b Schmerzensmann; m5b Magier (Wdh.); f.ij. Letania.
Reproduktionen: New Haven UL (Digitalisat).
H 8838. C 3067. Bohatta: Horae I 235. 243. Tenschert: Horae 30. 31. Lacombe 80–84. Claudin II 278. Ce³ H-357. IDL 2360. IGI 4812. Pell 5867. CRF VIII 255. CIBN H-205. Kind: Göttingen 968. Rhodes: Oxford 936. ISTC ih00357000.
Göttingen *SUB (Perg.). Haag KglArch. London HeythropC. New Haven *UL (Perg. Bl. 3 u. 4 fehlen). New York MorganL (Perg. Bl. 1, 12, 13 u. 23 fehlen). Oxford KebleC (Perg.). Paris *Arsenal (Perg.), BHistVille (Perg.), BN (3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., 3. Ex. Perg.). Parma BPalat (Perg.). Pesaro BOliveri. San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 14 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
92 Bl. a⁸bc–haa–dd⁸ m. Norm m, or, to. 1, Kalendarium 2 Sp. 32  Z. Typ. 4:100G, 8:55G, 10:97G. Rubr. γ. Leisten. 2+?  Hlzs. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cum angelis ſuis  ſit ſuꝑ me amen. [¹]enedictio ieſu xi  cū āgelis ſuis ſit ſuꝑ me amē. [¹]dictio ſancte …  … moꝛtis non ti‑mebo ambu‑lauero …  … manum  tuam: et ſaluū me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2bα Iāuier a  .xxxi. iours  … Bl. 5b Oꝛaiſon a la vierge Marie de lacteur de ces pꝛeſen-tes heures. … Sign. c Hlzs. (Verkündigung)  [¹]Omine labia mea aperies.  … Bl. 92b (in 3 Leisten) VM  Ces ſentes heures a luſaige de    furent acheuues le  .xiiii. iour daouſt mil cinq cēs  Pour Anthoine verard libꝛaire demourant a Paris pꝛes le carrefour ſainct Seuerin a lymage  ſaint Iehan leuangeliſte. ou au palais deuāt la  chapelle ou len chante la meſſe de meſſieurs les  pꝛeſidens. 
Vorlage: Bordeaux BMun (Mikrofilm). Moskva GosB (Einzelfotos).
Anm. Im Kolophon dieser Ausg. ist Platz für den Usus freigelassen worden. Beim Ex.Bordeaux BMunist hsl. „roume“ eingefügt. Die Lagen c–h haben die Norm „m“, die Lage cc hat die Norm „to“. Im Ex.London BLtragen die Lagen c–h die Norm „or“; vgl. auch Coq: Bordeaux H-8 Anm.
C 3104. Bohatta: Horae I 194. 693. 694. Macfarlane 224. Pell 5857. Pr 8266. BMC VIII 179.IA 40559. Coq: Bordeaux H-8. ISTC ih00343370.
Bordeaux BMun (Perg. def.). London BL
(Perg.). Moskva GosB (Perg. Bl. 9, 12, 13, 53, 54, 61, 76 u. 92 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bohatta: Horae I 244. 1410. 1411. Monceaux II 108.28. Macfarlane 253. Ce³ H-350. Pr 8461. Bod-inc H-195. ISTC ih00339470. ih00427895.
Wegen der Verlegeradresse nicht vor 1503. Zur Datierung „8.VIII.“ vgl. Molini, Giuseppe: Operette bibliografiche. Firenze 1858 S. 119 Nr 30 „le VIIII iour daoust mil cinq cens“. — Vgl. aber ISTC: “For the relation of this composite edition to others printed for Vérard on the same day, and conflated by GW, see Coq’s note, Coq(Bordeaux) p.57 n.1”.
Mit identischem Kolophon existieren verschiedene kombinierte Exemplare, die auch durch die Norm unterschiedlich bestimmt sind, z.B. mit „P“ und „to“ das Ex. New York MorganL, mit „to“ das Ex. Oxford Bodl, ohne Norm das Ex. Chicago NewberryL. In die Lücke der ersten Zeile unter der DrM auf der Rückseite des letzten Blatts ist das Wort „Paris“ gedruckt worden (Ex. New York), oder sie wurde hsl. gefüllt mit dem Vermerk „romme“ (Ex. Chicago).
92 Bl. a⁸bc–h aa–dd⁸. 32 Z.
Bl. 1a (in 3 Leisten) Gral [²]Enedictio dei patris cumāgelis ſuis  ſit ſupe me amē. Sign. b nera aurum. thus. et mirram Et reſponſo accepto in ſome… Bl. 12b (in 3 Leisten) Wurzel Jesse  Hoꝛe diue virginis Marie ſecundum  vſum.  … Bl. cc 1 (falsch gedruckt [wirklich?]) m. Norm „to“ u. Sign. c neratum: felle et aceto potatum. depꝛecoꝛ te vt tua vulne‑ra ſint remedium aīe mee. … Bl. 92b (in 3 Leisten) VM  Ces ſentes heures a luſage de   Paris  furent acheuees le  .xiiii. iour daouſt mil cinq  cens Pour Anthoine verard libꝛaire demou‑rāt a Paris deuant la rue neufue noſtre dame  a lymage ſaint Iehan. ou au palais deuant la  chapelle ou len chāte la meſſe de meſſieurs les  pꝛeſidens. 
Kopie in Sammlung 16. Jh. vorhanden (S 95/78).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 70. New York MorganL (Digitalisat).
Chicago NewberryL. New York MorganL. Oxford Bodl.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13303 Horae ad usum Bituricensem (Bourges) (Almanach 1497–1520). [Paris: André Bocard] für Antoine Vérard, 9.II.15
00
01
88 Bl. a⁸bcd⁸e⁶fg⁸h⁶aa–dd⁸ m. Norm bo, to. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. Typ. 4:100G, 8:55G, 10:97G. Rubr. γ. Leisten. 17 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160) .
Bl. 1a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral)  [²]Enedictio dei patris cum angelis ſuis  ſit ſuper me amen [¹]enedictio ieſu xi  cū āgelis ſuis ſit ſuper me amē. [¹]dictio ſancte marie cū filio ſuo ſit ſuꝑ me amē. … Z. 8 … extēdiſti manum  tuam: et ſaluū me fecit dextera tua. Amen  Bl. 1b (in 3 Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2a Aderlassmann  … Bl. 5b Oꝛaiſon a la vierge Marie de lacteur de ces pꝛeſen‑tes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault paraige gloꝛieuſe ⁊ bien aymee vierge marie  mere de noſtre ſaulueur ieſuchꝛiſt … Bl. 7b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſctī euāgelii ſcďm  Iohannē. Gloꝛia tibi domīe.  U. d. Hlzs. [³]N pꝛīcipio erat verbum: ⁊ verbū erat  apud deū: et deus erat verbū. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omnia  … Bl. 12b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe diue virginis Marie ſecundum  vſum  Bl. 13a m. Sign. c u. Norm bo (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies.  [¹]t os meum annunciabit laudem tuam.  [¹]eus in adiutorium meum intende.  … Sign. d [¹]tatuit ea in eternum ⁊ in ſeculum ſeculi: pꝛeceptum po … Bl. 56b Z. 15 … vt de peccatis contra tue maieſtatē  īmenſe diuinitatis a me nequiter perpetratis veniam at remiſſionem conſequi merear ac deinceps vitare pec‑cata valeam tua gratia dirigente. Qui viuis.  ⁌ Hoꝛe intemerate Marie virginis ſecūdum vſum  Biturice. Expliciunt feliciter.  ⁌ Sequuūtur ſuffragia plurimoꝝ ſanctoꝛum ⁊ ſan‑ctarum ⁌ Et pꝛimo. De ſanctiſſima trinitate.  Bl. 57a m. Sign. aa (in 3 Leisten) Hlzs. (Trinität)  ⁌ De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus: miſerere nobis.  … Endet Bl. 87a Z. 31 … vt  eiꝯ memoꝛiā agimꝯ meritis iius a moꝛtifera peſte coꝛꝑis et aīe liberemur. Per.  Bl 87b Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice contenu es heures ſentes.  Et pꝛemierement.  Le lꝛalendꝛier.  … Tab. endet Bl. 88a Z. 25 ⁌ Cy fine la table.  Bl. 88b (in 3 Leisten) VM  ⁌ Ces ſentes heures a luſaige de   furent acheuees le  .ix. iour de feurier mil cinq  cēs. Pour Anthoine verard libꝛaire demourant  a Paris pꝛes le carrefour ſainct Seuerin a ly‑mage ſainct Iehan leuangeliſte. ou au palais  deuāt la chapelle ou len chāte la meſſe de meſ‑ſieurs les pꝛeſidens. 
Vorlage: Princeton UL (Original).
Anm. 1. Diese und die nachfolgende Nr sind offenbar abschnittsweise zusammengesetzt worden. Die Lagen a und b zeigen einen sehr ähnlichen Satz (zeilengetreue Übereinstimmungen), und der Schluss (Suffragia, Lagen aa–dd) ist identisch. In den Passagen über die Gültigkeit (Bl. b4b und dd8b) ist der Raum für die Diözese frei gelassen und z.T. handschriftlich ergänzt worden. Auf das Geltungsgebiet ausgerichtet sind die Lagen c–h mit der Norm „bo“ und der gedruckten Diözese auf dem letzten Blatt. Lage aa ist keine Norm zu erkennen oder ohne, bb ohne, cc m. Norm „to“, dd ohne Norm.
Anm. 2. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 195.
Bohatta: Horae I 684. 702. Monceaux II 118.34. Winn: Vérard H-24. Ce³ H-341. ISTC ih00341000.
Princeton *UL
(Perg.).  — Ehem. Rosenberg (New York) (Perg. Bl. 1 u. 37 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13304 Horae ad usum Turonensem (Tours) (Almanach 1497–1520). Paris: [André Bocard] für Antoine Vérard, 9.II.15
00
01
90 Bl. a⁸bc–e⁸f⁶gh⁸aa–dd⁸ m. Norm to. 1, Kalendarium 2 Sp. 32 Z. Typ. 4:100G, 8:55G, 10:97G. Rubr. γ. Leisten. 18 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. a (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cum angelis ſuis  ſit ſuꝑ me amen. [¹]enedictio ieſu xi  cū āgelis ſuis ſit ſuꝑ me amē. [¹]dictio ſancte marie cū filio ſuo ſit ſuꝑ me amē. … Z. 8 … extēdiſti manum  tuam: et ſaluū me fecit dextera tua. Amen.  Bl. 1b (in 3 Leisten) Almanach pour  .xxiiii. ans.  … Bl. 2 unbekannt … Bl. 5b Oꝛaiſon a la vierge Marie de lacteur de ces pꝛeſen‑tes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault paraige gloꝛieuſe ⁊ bien aymee vierge marie  mere de noſtre ſaulueur ieſuchꝛiſt … Bl. 7b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initiū ſctī euāgelii ſcďm  Iohannē. Gloꝛia tibi domīe.  U. d. Hlzs. [³]N pꝛīcipio erat verbum: ⁊ verbū erat  apud deū: et deus erat verbum. Hoc  erat in pꝛincipio apud deū. Omnia  … Sign. b nera aurum. thus: et mirram. Et reſponſo accepto in ſom … Bl. 12b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe diue virginis Marie ſecundum  vſum    Bl. 13a (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies.  [¹]t os meum annūciabit laudem tuam.  [¹]eus in adiutoꝛium meum intende.  … Bl. 58a Z. 25 … vt qui noſtre iuſticie fiduciā non habemus eius  qui tibi placuit meritis et pꝛecibus adiuuemur. Per xm.  ⁌ Hoꝛe intemerate Marie virginis  ſcďm vſum Turone. feliciter expliciunt.  Bl. 58b Z. 1 Bon et bꝛief regime.  Humble maintien ioyeux et aſſeure  … Z. 11 Sequuntur ſuffragia plurimoꝝ ſanctoꝛum  et ſanctarum. Et pꝛimo. De ſanctiſſi‑ma trinitate.  Bl. 59a m. Sign. aa (in 3 Leisten) Hlzs. (Trinität)  ⁌ De ſanctiſſima trinitate. ān.  Sancta trinitas vnus deus: miſerere nobis.  … Bl. 90b (in 3 Leisten) VM  ⁌ Ces ſentes heures a luſaige de    furent acheuees le  .ix. iour de feurier mil cinq  cēs. Pour Anthoine verard libꝛaire demourant  a Paris pꝛes le carrefour ſainct Seuerin a ly‑mage ſainct Iehan leuangeliſte. ou au palais  deuāt la chapelle ou len chāte la meſſe de meſ‑ſieurs les pꝛeſidens. 
Vorlage: Verdun BMun (Einzelfotos).
Anm. 1. Diese und die vorhergehende Nr sind offenbar abschnittsweise zusammengesetzt worden. Die Lagen a und b zeigen zeilengetreue Übereinstimmungen, der Schluss (Suffragia, Lagen aa–dd) ist identisch. In den Passagen über die Gültigkeit (Bl. b4b und dd8b) ist der Raum für die Diözese frei gelassen und z.T. handschriftlich ergänzt worden. Auf das Geltungsgebiet ausgerichtet sind die Lagen c–h u. cc mit der Norm „to“.
Anm. 2. Bilder: a Gral; 2a Aderlassmann (?); a7b Martyrium d. Johannes; b b Judas; b4b Wurzel Jesse; c1a Mariae Verkündigung; d1a Maria u. Elisabeth; d5b Maria/Pfingsten; d6b Christi Geburt; e1a Verkündigung der Hirten; e3a Magier; e5a Darbringung im Tempel; e7a Flucht; f2a Tod Marias; g2a Gastmahl d. Reichen; aa Trinität; bb8b Gregorsmesse; dd5b Anbetung Magier (Wiederholung); Letania f6a.
Bohatta: Horae I 1409a. Pell 5928. ISTC ih00427893.
Verdun *BMun (Perg. Bl. 2, 26 u. 89 fehlen).  — Ehem. Giraud-Badin (Paris) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
11 Sp.646a Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris: Thielmann Kerver]. 
Pell 5881. CRF I 793. ISTC ih00393100.
Wegen Auszeichnungstype und Ausstattung nach 1500.
Provins BMun (Perg., def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.646b Horae ad usum Romanum (Almanach 1500–1521). Paris: für Antoine Vérard
C 3119. Bohatta: Horae I 376. 734. 735. Monceaux II 94.22.IV. Moreau I 1502.52. Macfarlane 226.
Es handelt sich um die Ausgabe vom 18.VIII.1502.
33 Zeilen
13305 Horae ad usum Romanum (Almanach 1494–1520). Paris: Georg Wolff und Johann Philippi, 20.IX.1494. 8 °
80 Bl. [a]b–k⁸. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:63G, 6:93G. Init. a, e. Rubr. γ. 18 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b (ohne Leisten), rot Almanach pour  .xxvii. an.  … Bl. 2a (in 2 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2bα Ianuariꝯ habz  dies xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 5b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter) rot Initiū ſancti euangelij ſecundū  Iohannem. schwarz Gloꝛia tibi domine.  Bl. 6a, rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbum et verbuz erat  apud deū ⁊ deus erat verbū. Hoc erat in  pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. b pontifici. Et introiuit cū ieſu in atrium pōtifi… Endet Bl. 80a Z. 6 … et paradiſi  amenitate confoueri iubeas. Qui cum deo patre et ſpiritu ſctō viuis et regnas deus. Per  omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  ⁌ rot Finit officiū beate Marie virginis ſecūdum vſum Romanū cum miſſa eiuſdem et ſe‑ptem pſalmis penitentialibus: … Z. 16 … et alioꝛū ſanctoꝛuz ſuffragijs. Impꝛeſſum  Pariſijs: in vico ſancti iacobi ad interſigniū  ſancte barbare opera magiſtri Geoꝛgij vvolf  Bade. magiſtri Iois philippi de crucennach. Anno di Nonageſimo quarto ſuper  Milleſimū quater centeſimum. die vero  .xx  menſis Septembꝛis.  Bl. 80b leer.
Vorlage: Strasbourg Sem (Mikrofilm).
Anm. Bilder 2a Aderlassmann, Johannes, a7a Judas, b3b Wurzel Jesse, b4a Mariae Verk., c1b Maria u. Elis. AD LAVDES, c5a Christi Geburt AD PRIMA, c6b Verk. d. Hirten AD.TERCIAM, c8a Anbetung Magier AD.SESTAM, d1b Darbringung im Tempel AD NONAM, d3a Flucht AD.VESPERAS, d5b Krönung Marias AD.COMPLETORIVM, e6b David u. Goliath SALM9 DAVID, f1b Letania, f4b 3 Lebende AD.VESPERAS MOI, f5a 3 Tote, h1a Kreuzigung DE CRUCE, h2b Pfingsten DE SCTO SPV, h8a Trinität/Gnadenstuhl, k2a Gregorsmesse.
CRF XIII 1707. ISTC ih00376950.
Strasbourg Sem (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13306 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 6.X.1495. 
74 Bl. a–h⁸i¹⁰ m. Norm r. 1, Kalendarium 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. ai. u. Norm r DrM  Ces pꝛeſētes heures a luſage de Rōme furēt acheuees  le ſizieſme iour doctobꝛe. Lan Mil.CCCC.iiii.xx. et  xv. Pour Simō voſtre Libꝛaire demourāt a Paris en  la rue neuue nrē dame a lēſeigne ſaīct iehan leuāgeliſte  Bl. 1b (in 3 Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. aii. Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  [²]dictio dei prīs cū angelis ſuis ſuꝑ me Amen  … Bl. 3a m. Sign. aiii. u. Norm r Ianuarius habet dies  .xxxi. luna vero  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 26 Sit tepidus potus frigoꝛe contrarie totus.  Bl. 9a m. Sign. bi. u. Norm r Hlzs. (Johannes/Marter), darin Initium ſancti euangelii ſecun‑dum Iohannē. Gloꝛia tibi domine.  U. d. Hlzs. [³]N pꝛincipio erat verbum et verbū erat apud  deū et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛīcipio  apud deum. Omnia … Sign. c impetus letificat ciuitatem dei: ſanctificauit tabernacu… Endet Bl. 74b Z. 2 … mon ſaulueur et redempteur. ſeigneur mō  eſperāce … Z. 32 … ma mere mes freres ⁊ ſeurs fēmes ⁊ enfās  amis ⁊ affins familiers et bienfaicteurs. Amen. 
Vorlage: Milano BTrivulz (Einzelfotos). Cambridge TrinityC (1 Foto).
Anm. Bilder: aii. Aderlassmann, a2b Gral, bi. Johannes im Marterkessel, biii. Judas-Kuss, b6b Verkündigung, ciii.b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth), c7a Kreuzigung, c8a Pfingsten, di. Christi Geburt, dii.b Hirten auf dem Feld, diiii. 3 Könige (Magier), d5b Darbringung, d7a Kindermord, ei. Krönung Mariens, e5b David, fiii.b Reicher und Lazarus, giiii. Gnadenstuhl, h5b Gregormesse (kleiner) und zahlr. kleine Schnitte, Letania e8b
Bohatta: Horae I 581. Ce³ H-378. IGI 4840. ISTC ih00378000.
Cambridge *TrinityC. Milano *BTrivulz. New York *PL.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13307 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 17.IX.1496. 
70 Bl. a–h⁸i⁶ m. Norm r. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 17 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r DrM  Ces pꝛeſētes heures a luſage de Rōme furēt acheuees  le xvii. iour de ſeptembꝛe. Lan Mil.CCCC.iiii.xx. et  xvi. Pour Simō voſtre Libꝛaire demourāt a Paris en  la rue neuue nrē dame a lēſeigne ſaīct iehan leuāgeliſte  Bl. 1b (in 3 Leisten) Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  [²]dictio dei pꝛīs cū angelis ſuis ſit ſuꝑ me Amen  … Bl. 3aα m. Sign. a.iii. u. Norm r Ianuarius hz dies  xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 6a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm Iohannē. Gloꝛia tibi de  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud  deum et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Sign. b erat et calefaciebāt ſe. Erat autē cum eis ⁊ petrus ſtans  … Endet Bl. 70b Z. 32 … ma mere mes freres ⁊ ſeurs fēmes ⁊ enfās  amis ⁊ affins familiers et bienfaicteurs. Amen. 
Vorlage: Dresden SUB (Mikrofilm).
Anm. Bilder: a2a Aderlassmann; a2b Gral oder Maß der Wunde Christi; a6a Johannes-Martyrium; a8a Judas-Kuss; b.iii.b Verkündigung; b8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.iiii Kreuzigung; c5a Pfingsten; c6a Christi Geburt; c7b Hirten auf dem Feld; d.i. 3 Magier; d.ii.b Darbringung; d.iiii. Flucht; d6a Tod Mariens; e.ii.b Batheseba; e7b Gastmahl d. Reichen; f8a Gnadenstuhl/Trinität; h.i.b Gregorsmesse — e5a Letania.
C 3112. Bohatta: Horae I 595. 596. Lacombe 37. 38. Ce³ H-380. Pell 5898. CRF V 447. CRF VIII 258. CIBN H-231. Deckert 370. ISTC ih00380000.
Cambridge *TrinityC (Perg.). Château-Gontier BMun (Perg.). Dresden *SUB
(Perg.). New York *MorganL (def.). Paris BN (Perg.), *MDutuit. Princeton *UL (Bl. 1–7 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13308 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, [um 1497]. 4 °
112 Bl. A–O⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G. 19 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardemēt  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere et a ledification de tous bons  catholiques furent cōmēcees ces pꝛeſētes heures pour Anthoine verard libꝛaire demeurāt  ſur le pont noſtredame a lymage ſaint Iehan  leuangeliſte ou au palais au pꝛemier pilier  deuant ou on chante la meſſe de meſſeigneurs  les pꝛeſidens a paris. ✠ ✠  ✠ ✠  Bl. 1b (in 2 Leisten) Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛeſentes heures  … Bl. 4b (ohne Leisten) Petit almanach pur  .xx. ans.  … Bl. 5a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 5b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuꝑ  me. amē … Bl. 6aα Ianuier a  .xxxi  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 35 Dies viii  Bl. 9a m. Sign. B (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti enangelii ſecundū Iohannē. Gloria tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum: et verbum erat apud  deū: ⁊ deꝯ erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Omnia … Sign. c gentibus cuius per aluum fuſus eſt [¹]aria  … Bl. 104b (in 3 Leisten) VM  En la parfin de loeuure louer dieu  Chaſcun de nous doit pour auoir ſa grace  … Endet Z. 7 Du grant iuge ſathan ne nous mefface  Pour noz pechez nous dirons tous Amen  Bl. 105a m. Sign. O.i. Hlzs. (David tut Buße)  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys tranſlatees au plus pꝛes du latin  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas  me  .⁊c. Sire en ta fureur ne me  argue. … Endet Bl. 112b Z. 19 … mes freres ⁊ ſeurs fēmes  et enfans amis et affins familiers bienfai‑cteurs.   Amen.  ✠ ✠  ✠ ✠ 
Vorlage: Oxford Bodl (Digitalisat).
Anm. Bilder: A.i.b Anbetung; 5a Aderlassmann; 5b Gral; B Johannes im Marterkessel; B7b Adam u. Eva; B8a Mariae Verkündingung; C.ii.b (= C3b) Maria u. Elisabeth; C7b Kreuzigung; C8b Pfingsten/Maria; D.i.b Maria u. Elisabeth (Wdh.); D2b Christi Geburt; D5a Verk. d. Hirten; D7a Magier; E.i.b Darbringung; E4a Flucht; E7b Tod Marias; G2a Bathseba; H.ii.b (H3b) Gastmahl d. Reichen; K2b Trinität; O.i. David tut Buße; G7a Letania. lt. A. Coates nur eine Type: 83B
Bohatta: Horae I 468. 516. 518. Macfarlane 216. Pr 8350. Bod-inc H-167. ISTC ih00392430.
Oxford Bodl (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13309 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, [um 1497/98]. 
112 Bl. a–o⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 4:84G m. Einsprengungen . 19 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. a.i. Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement  … Z. 11 A la louenge de dieu de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere/ ⁊ a ledification de tous bons  catholiques furent cōmēcees ces pꝛeſētes heures pour Anthoine verard libꝛaire demourāt  ſur le pont noſtredame a lymage ſaint Iehan  leuangeliſte ou au palais au pꝛemier pilier  deuant ou on chāte la meſſe de meſſeigneurs  les pꝛeſidens a paris.  Bl. 1b (in 2 Leisten) Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛe‑ſentes heures.  []Rinceſſe de hault parage … Bl. 4a Z. 18 … et celle de ſon peuple  et finablement la gloire eternelle Amen.  Bl. 4b (ohne Leisten) Petit almanach pour  .xx. ans.  … Bl. 5a (ohne Leisten) Aderlassmann  Bl. 5b (in 2 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuꝑ  me. amē … Z. 8 …et ſaluum me fecit dextera tua Amen  Bl. 6aα Ianuier a  .xxxi  iour. lūe  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 35 Dies vii.  Bl. 9a m. Sign. b Hlzs. (Johannes/Patmos)  Inicium ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine  []N pꝛincipio erat verbum: et verbum erat apud deum: et deus erat  verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud  deū. Omnia … Bl. 15b (in 2 Leisten) Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis  virginis marie ſecundum vſum  Romanum   … Sign. c gentibus cuius per aluum fuſus eſt. [¹]lo‑… Bl. 104a Z. 14 Mais monter  En ſa gloire pardurable. Amen  Bl. 104b (in 3 Leisten) VM   En la parfin de loeuure louer dieu  … Endet Z. 8 Pour noz pechez nous dirons tous Amen.  Bl. 105a m. Sign. o.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (David tut Buße)  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys tranſlatees au plus pꝛes du latin.  []Omine ne in furoꝛe tuo arguas  me. ⁊c. Sire en ta fureur ne me  argue. … Endet Bl. 112b Z. 18 … et auecques moy  mon pere. ma mere mes freres ⁊ ſeurs fēmes  et enfans amis et affins familiers bienfai‑cteurs.   Amen. 
Vorlage: Paris Mazarin (Mikrofilm).
Zur Datierung: Nach dem Zustand der Schnitte (L’acteur, Eva) früher als Nr 13313 gedruckt.
Anm. 1. weitere Bilder: 1b oben: Trinitas m. gekrönter Maria, unten Beter: „L’acteur“; links u. unten Leiste; 5b (in 2 Leisten Hlzs. (Heilige Wunde Christi) Leiste links u. unten; b Johannes auf Patmos, links Adler; halbseitig; b6b Erschaffung der Eva, xylogr. EVE ADAM; Leisten links u. unten; b8a Verkündigung (halbseitig); c3b Heimsuchung, (halbseitig); c7b Kreuz, (halbseitig); d1b Heimsuchung, (halbseitig); d2b Geburt; d5a Hirten, (halbseitig); d7a 3 Könige (Magier), (halbseitig); e1b Darbringung, (halbseitig); e4a Flucht, (halbseitig); e7b Krönung Mariens, (halbseitig); g2a David m. Harfe rechts, (halbseitig); h3b Tod m. Sarg, dahinter Papst (halbseitig); k2b Gnadenstuhl, (halbseitig); o1a David tut Buße  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys …
Anm. 2. Pierre Berès (Paris) Livres à figures des XVe & XVIe siècles (um 1987) Nr 58. — Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 33.
Bohatta: Horae I 215. 470. 516. Lacombe 13. Monceaux I 205.9.III. Macfarlane 214. Pell 5883. CRF VI 1040. CRF XI S. 207. Pellechet: Lyon 1060. ISTC ih00392400.
Lyon ehem. BMun (Perg.). Paris *Mazarin (Perg.).  — *Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 76, 77, 89, 90, 95, 96 u. 104 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13310 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 4.XI.1497. 
70 Bl. a–h⁸i⁶ m. Norm r. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. u. Norm r DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt ache‑uez le  .iiii. iour de Nouēbꝛe. Lan  .M.CCCC.iiii.xx. et  xvii. pour Simon voſtre Li­bꝛaire demourant a la rue  neuue noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuāgeliſte.  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a Aderlassmann   Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  [²]dictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuꝑ me. Amē  Bl. 3aα m. Sign. a.iii. u. Norm r Ianuarius hz dies  xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 6a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſancti euāgelii ſcďm Iohannē. Glo­ꝛia tibi de  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud  deum et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Sign. b erat et calefaciebāt ſe. Erat autē cum eis ⁊ petrus ſtans  … Bl. 11a m. Sign. b.iii. u. Norm r Z. 26 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundum  vſum Romane curie incipiunt feliciter.  … Endet Bl. 70b Z. 31 … et auecs moy mon pere/ ma mere/  mes freres/ et ſeurs/ fēmes/ ⁊ enfans/ amis/ et affins/ fa‑miliers/ et bienfaicteurs. Amen. 
Vorlage: Madrid BN (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
Anm. Bilder: 2a Aderlassmann; 2b Gral (kein Kupferstich); a6a Martyrium d. Johannes; a8a Judas; b.iii.b Mariae Verk., b8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.iiii. Kreuzigung; c5a Pfingsten/Maria; c6a Christi Geburt; c7b Verk. d. Hirten; d.i. Magier; d.ii.b Darbringung; d.iiii. Flucht; d6a Tod Mariens; e.ii.b Bathseba; e7b Gastmahl d. Reichen; f8a Trinität/Gnadenstuhl — e5a Letania.
C 3096. 3108. Bohatta: Horae I 482. 615. 616. Lacombe 49. Ce³ H-390. IBE 2965. Pell 5906. CRF III 422. CIBN H-238. Pr 8191. BMC VIII 118.IA 40327. Davies: EFB 255. ISTC ih00390000.
Cambridge TrinityC (Perg.). Città del Vaticano BVat
. London BL
(Perg.). Madrid BN. Paris *BN (Perg. Bl. 25 u. 41 fehlen). Princeton *ScheideL (Perg. Bl. 65–70 fehlen). San Francisco UL. Toulouse BMun (Perg. Bl. 65–70 fehlen). Valletta NL
(Perg.).  — Norman H. Strouse (New York).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13311 Horae ad usum Romanum (Almanach 1498–1508). [Paris: Etienne Jehannot, nicht vor 1498]. 
88 Bl. A–L⁸. 1, Kalendarium 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 4:84G. 17 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 u. 2a unbekannt. Bl. 2b Z. 28 Oꝛaiſon a noſtre ſeigneur.  … Bl. 4b (ohne Leisten) Almanach pour  .xxi. an.  … Bl. 5a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 5b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuper  me. amē. … Bl. 6aα Iamuier a  .xxx.  iours lune  .xxx.  … Bl. 8 unbekannt. Bl. 9a m. Sign. B (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelii ſcďm iohānē. Gloꝛia tibi de.  [³]N pꝛincipio erat verbum: et verbum erat apud  deū et deus erat verbū. Hoc erat in pꝛīcipio apud  deum. Omnia … Bl. 15b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Hoꝛe intemerate dei genitricis marie  ſecundum vſum Romanum.  Bl. 16a (in 3 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  [³]Omine labia mea aperies. … Sign. C gentibus cuius per aluum fuſus eſt. [¹]aria  … Endet Bl. 88b Z. 32 … ī vnitate ſpiritus  ſācti deus. Per omnia ſecula ſeculoꝝ. Amen. 
Vorlage: Grenoble BMun (Mikrofilm u. Digitalisat).
Pell 5853a–c.
Grenoble BMun (Bl. 1 u. 8 fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13312 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, 10.VIII.1498. 
74 Bl. a–h⁸ik⁶ m. Norm R. 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. Rubr. γ. 16 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. a.i u. Norm R VM  ⁌ A la louenge de dieu de ſa treſſaincte ⁊ gloꝛieuſe mere  et a ledificatiō de toꝯ bons catholis furent commēcees ces  pꝛeſentes heures pour Anthoine verard libꝛaire demourāt  ſur le pont noſtredame a lymage ſaint Jehan leuangeliſte  ou au palais au pꝛemier pilier deuant la chapelle ou on chāte la meſſe de meſſeigneurs les pꝛeſidens a paris.  Bl. 1b Almanach pour xxi an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. u. Norm R Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)  α [²]Enedictio dei patris  cu angelis ſuis ſit ſuper me Amē. … Bl. 3a m. Sign. a.iii u. Norm R Ianuier a xxxi. iour La lune  .xxx.  … Bl. 9a m. Sign. b.i. u. Norm R (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  α ⁌ Initiū ſctī euangelii ſcđ  Iohannē Gloꝛia tibi domīe  [²]N pꝛincipio erat ꝟbū  ⁊ ꝟbū erat apud deū ⁊  β deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum Omnia … Sign. c ficauit tabernaculum ſuum  … Endet Bl. 74bβ Z. 9 … ac pꝛecioſi ſanguinis tui ī  quo miſericoꝛditer me redemiſti.   Qui viuis et regnas  deus. Per omnia ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Ces pꝛeſentes heures a  luſaige de Rōme furent acheuees le  .x. iour dauſt. Lā milquatrecēsquatrevingtz dixhuit.  ✠ ✠  ✠ ✠  ✠ ✠ 
Vorlage: Oxford Bodl (Einzelfotos).
Anm. Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 192.
Bohatta: Horae I 647. 665. Claudin II 249. Macfarlane 219. Pr 8364. Bod-inc H-168. Davies: EFB  263. ISTC ih00393900.
Dubuque C (Perg.). Oxford Bodl (Perg.). Trogen KantB (Perg.).  — Ehem. Rosenberg (New York) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13313 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Etienne Jehannot] für Antoine Vérard, [nach 21.VIII.1498]. 
112 Bl. A–NA⁸. Kalendarium 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:ca.120G, 2:65G, 4:84G. 19 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. VM. (Meyer: DrVM 160).
Bl. 1a m. Sign. A.i. Ieſus ſoit en ma teſte et mon entendement.  … Z. 11 A la louenge de dieu et de ſa treſſaincte et  gloꝛieuſe mere et a ledification de tous bons catholiques furent commences cees pꝛeſentes heures pour Anthoine verard libꝛaire demeurant  ſur le pont noſtredame a lymage ſaint Iehan  leuangeliſte ou au palais au pꝛemier pilier de‑uant la chapelle ou on chante la meſſe de meſſei‑gneurs les preſidens a paris.  ✠ ⸬  ⸬ ⸬  Bl. 1b (in 2 Leisten) Hlzs. (L’acteur)  Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛe‑ſentes heures  … Bl. 4b (ohne Leisten) Almanach pour xxi an.  … Bl. 5a (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 5b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū angelis ſuis ſit ſuꝑ  me. amē … Bl. 6aα Ianuier a  .xxx.  iour lune  .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 8bβ Z. 35 Dies viii.  Bl. 9a m. Sign. B (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm iohannē. Gloꝛia tibi de.  [³]N pꝛincipio erat verbum: et verbum erat apud  deum: et deꝯ erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio apud  deum. Omnia … Sign. C gentibus cuius per aluum fuſus eſt. [¹]aria  … Bl. 104b (in 3 Leisten) VM  En la parfin de loeuure louer dieu  Chaſcun de nous doit pour auoir ſa grace  … Endet Z. 7 Du grant iuge ſathan ne nous mefface  Pour noz pechez nous dirons tous Amen  Bl. 105a m. Sign. A.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Bathseba)  Senſuiuent les ſept pſeaulmes en francoys tranſla‑tees au pluspꝛes du latin  [³]Omine ne in furoꝛe tuo arguas me. ⁊c. Sire  en ta fureur ne me argue … Endet Bl. 112b Z. 16 … mes freres et  ſeurs femmes et enfans amis et affins famili‑ers ⁊ bienfaicteurs.   Amen  ✠ ✠  ✠  ✠ ✠  ✠ 
Vorlage: London BL (Mikrofilm). Paris BN. Stichting Jean van Caloen (Loppem) (Einzelfotos).
Zur Datierung vgl. BMC bzw. CIBN.
Anm. 1. Bl. 1 auch abweichend, z. B. Bl. 1a Z. 1 … entendement  … Z. 2 … mon regardemēt  … Z. 12 gloꝛieuſe mere/ ⁊ a ledification de tous bons  … Bl. 1b Z. 1 … pꝛe‑entes … (z.B. Ex. Stichting Jean van Caloen (Loppem)).
Anm. 2. Bilder: A.i.b Anbetung; 5a Aderlassmann, 5b Gral; B Johannes im Marterkessel; B7b Adam u. Eva; B8a Mariae Verkündingung; C.ii.b (= C3b) Maria u. Elisabeth; C7b Kreuzigung; C8b Pfingsten/Maria; D.i.b Maria u. Elisabeth (Wdh.); D2b Christi Geburt; D5a Verk. d. Hirten; D7a Magier; E.i.b Darbringung; E4a Flucht; E7b Tod Marias; G2a Bathseba; H.ii.b (H3b) Gastmahl d. Reichen; K2b Trinität; A.i. Bathseba (Wdh.); G7a Letania.
C 3109. Bohatta: Horae I 214. 469. 495. 513. Lacombe 12. Monceaux I 208.9.V. Macfarlane 215. 217. Pell 5882. CIBN H-237. Pr 8351. BMC VIII 196.IA 40846. ISTC ih00397200.
London BL
(Perg.). Paris *BN (Perg. Bl. 105–112 fehlen).  — Stichting Jean van Caloen (Loppem) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13314 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). [Paris: Philippe Pigouchet] für Simon Vostre, 22.VIII.1498. 
72 Bl. a–i⁸ m. Norm r. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 33 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:64G, 3:80G, 4:130G. 22 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. a.i. DrM  Ces pꝛeſentes heures a luſaige de Rōme furēt acheuez  Lan Mil.CCCC.iiii.xx. ⁊ xviii. le xxii. iour de Aouſt  pour Symō voſtre Libꝛaire demourāt a Paris a la rue  neuue noſtre dame a lenſeigne ſainct Iehan leuangeliſte  Bl. 1b Almanach pour xxi. an.  … Bl. 2a m. Sign. a.ii. Aderlassmann  Bl. 2b Hlzs. (Gral/Maß)   [²]Enedictio dei pꝛīs cū angelis ſuis ſit ſuꝑ me. Amē  … Bl. 3aα Ianuarius hz dies  xxxi. Luna  .xxx.  … Bl. 6a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initiū ſctī euāgelii ſcďm Iohannē Gloꝛia tibi de.  [³]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud  deum et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio  apud deum. Omnia … Bl. 11a m. Sign. b.iii. u. Norm r Z. 26 Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundum vſum  Romane curie incipiunt feliciter.  Bl. 11b (in 3 Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  []Omine labia mea aperies … Sign. c uit oꝛbē terre: nō cōmouebitur. [¹]arata ſedes tua deꝯ  … Endet Bl. 72b Z. 28 … vt perducas me ad bonū finem: ad veram  penitentiā/ puram confeſſionem: ⁊ dignam ſatiſfactionē  omnium peccatoꝛum meoꝛum. Amen.  ⸪     ⸬ 
Vorlage: Mainz GutenbergM (Mikrofilm).
Anm. 1. Bilder: Aderlassmann (franz., Kupferplatte); a2b Gral/Maß der Wunde Christi; a6a Johannes im Marterkessel; a8a Judaskuss, dar. Paſſio domini noſtri Ieſu chꝛiſti  ſecundum Iohannem.  … b.iii.b Wurzel Jesse (oben ohne Leiste), dar. []Omine labia mea aperies [¹]t os meū an‑nunciabit …; b.iiii.a Verkündigung; b8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); c.iii.b Kreuz m. 2 Schächern; c.iiii.b Pfingsten; c5b Geburt; c7a Hirten a.d.F.; c8b Anbetung der Hirten ("gobin le gay"); d.i.a 3 Magier/Könige [²]D te leuaui oculos meos:  habitas in celis. [¹]cce … d.ii.b Darbringung; d.iiii.a Flucht; d6a Tod Mariens; e.ii.b Tod des Uriah; e.iii.a Bathseba (alle oben ohne Leiste); e8b Jüngstes Gericht; f.i.a Lazarus/Tisch des Reichen; g.i.a Trinitas, unten: Ecclesia oransDe ſanctiſſima trinitate [¹] Sancta trinitas vnus  … g.ii.b Grablegung (o. o. L.); h.ii.b nach Z. 11 Gregorsmesse, daneben [²] Domi‑ne ieſu  xe adoꝛo te in  …
Anm. 2. Rauch (Genève) 7(1954) Nr 35. — Sotheby’s (London) 4.XII.1996 Nr 250. — Pierre Bergé & Associès (Paris) Cinquième vente (6.XI.2020) Nr 1090. — Christie’s (New York) Illuminated Manuscripts and Early Printed Books from the Collection of Elaine and Alexandre Rosenberg (23.IV.2021) Nr 193.— Librairie Paul Jammes (Paris) Catalogue 309 De ville en ville (2023) Nr 112.
H 8846. HC 8855. C 3098. Bohatta: Horae I 491. 613. 648–650. 666. Tenschert: Horae 15. Lacombe 59–62. Claudin II 25–37. CBB 1928 u.Suppl. Ce³ H-394 u. Suppl. IBE 2966. IDL 2361. IGI 4858 u.Corr. CRF I 794. CRF III 423. CRF IV 242. CRF VII H-7. BSB-Ink H-342. CIBN H-241. Pr 8196. BMC VIII 119.IA 40340. Bod-inc H-170. Bohatta: Parma 250. Coq: Bordeaux H-9. Kat. Bibl. Schäfer 165. ISTC ih00394000.
Aix-en-Provence BMejanes
(2 Ex.). Angers M. Baltimore ArtM (Perg.). Barcelona BCatal
. Berkeley UL (Perg.). Bordeaux BMun
(2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg. def.). Boston (Mass.) MArts (Perg.). Brescia BQuerini. Caën M (Perg.). Cambridge TrinityC. Dallas BridwellL (Perg.). Haag *MMeerman
(Perg.). Jerusalem NL
(Perg. def.). Langres SocHist. London BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg., davon 1. Lage e m. 2 Bl. in Neusatz oder aus einer unbekannten Ausgabe, die z.T. andere Leistenstücke zeigen, textlich geringfügig abweichen und in deren Randleisten Type 7:55G verwendet worden ist, 2. Ex. Perg., Bl. 49 fehlt). Macerata BCom (Perg.). Mainz GutenbergM (Bl. 40 u. 41 fehlen). Middletown UL (Perg.). München *SB
(Perg.). New Haven *UL (Perg.). New York *MetropolMArt, *MorganL (3 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., 3. Ex. Perg.). Oxford Bodl (Perg.). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg., Bl. 2 fehlt, 2. Ex. Perg., Bl. 57–64 fehlen), Genev
(Perg.), *IFrance (Perg.). Philadelphia FreeL. Providence JCBrownL (Perg.). Sankt Petersburg NB (Perg.). Stockholm KglB. Stuttgart *LB
(Perg.). Toulouse BMun. Trondheim UB (Perg. def.). Urbana UL. Valenciennes BMun
(Perg. Bl. 2 fehlt). Washington (D.C.) LC
(Perg.). Wien NB
.  — Herman van Roey (Rijkevorsel/Belgien). Rauch (Genève) (1954) (Perg.). Schoenberg (Philadelphia) (Fragm. 1 Bl.). Sotheby’s (London) (1996). *Tenschert (Ramsen) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 43 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13315 Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). [Paris]: Thielmann Kerver für sich selbst, Gilles Remacle und Guillaume Eustace, 14.XI.[1500(?)]. 
96 Bl. a–m⁸. 1, Kalender 2 Sp. 33 Z. Typ. 11:110G des Georg Wolff, 12:83G des Georg Wolff, 14:94/95G, 16:52G, 18:83G. Leisten. 17 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. 2 mal DrM I bzw. DrM I u VM. (Meyer: DrVM 94).
Bl. 1a (in 3 Leisten) DrM  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecūdum  vſum Romanū totaliter ad longū ſine rere:  cum pluribus oꝛatiōibus in gallico et latino.  Ieſus ſoit en ma teſte ⁊ mon entendement  Ieſus ſoit en mes yeulx et mon regardement  … Bl. 1b Almanach pour  .xxiiii. An.  … Bl. 2a (in 4 Leisten) Aderlassmann   Bl. 2bα Ianuier a  .xxxi. iours  Lune  .xxx  … Bl. 5b Oꝛaiſon a la vierge marie de lacteur de ces pꝛeſen‑tes heures.  Hlzs., daneben [²]Rinceſſe de hault parage gloꝛieuſe ⁊  bien aymee vierge marie … Bl. 7a Z. 32 … et cū dextro latrone  eternaliter te videam. Amen. Pater noſter. Aue maria.  Bl. 7b (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes)  Initium ſancti euangelii ſecūdum Iohā‑nem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbum  erat apud deū: et deus erat verbum  hoc erat in pꝛincipio apud deu. Oīa  … Sign. b nera aurum/ thus/ et mirram. Et reſpōſo accepto in ſom‑… Endet Bl. 95a Z. 31 … vt  eius  memoꝛiam agimus meritis ipſius a moꝛtifera peſte coꝛ‑poꝛis et anime liberemur. Per dominum.  Bl. 95b Senſuit loꝛdꝛe du ſeruice contenu es heures pꝛeſentes.  Et pꝛemierement.  Le lꝛalendꝛier.  … Tab. endet Bl. 96a Z. 24 Cy fine la table.  Bl. 96b (in drei Leisten) DrM  Ces ſentes heures a luſaige de Rōme fu‑rent acheuees le  .xiiii. iour de Nouembꝛe. Par  Thielman Keruer pour Gilles Remalꝛe lie‑goys libꝛaire demourant a Paris ſur le pont  ſainct Michel a lenſeigne de la Licoꝛne. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Anm. 1. Teile der Auflage wurden von verschiedenen Buchhändlern vertrieben, so dass sich auf Bl. 96b verschiedene Marken u. Adressen finden … pour Gilles Remalꝛe … m. DrM (BMC. Ce³. VB; z.B. Ex.Berlin SB. London BL. Paris BN. San Marino (Calif.) HuntingtonL), … Par  Thielmā Keruer pour Guillaume euſtace te‑nāt ſa boutique dedēs la grāt ſalle du palais  du coſte de la chapelle de meſſeigneurs les pꝛe‑ſidēs ou ſur les grans degrez du coſte de la cōciergerie a lymage ſainct iehan leuangeliſte.  … m. VM (C. CBB. IGI; z.B. Ex.Cambridge (Mass.) HoughtonL. Parma BPalat. Petit (Liège)), Rasur der Buchhändleradresse u. DrM (z.B. Ex.New York PL ).
Anm. 2. Bilder: a7b Johannes-Martyrium; b.i.b Judas-Kuss; b5a Verkündigung; b8b Maria u. Elis.; c.iiii.b Christi Geburt; c6b Hirten; c8b Magier; d2a Darbringung; d.iii.b Flucht; d6a Krönung Marias; e5b Kreuzigung; e7a Maria/Pfingsten; f.ii.b Bathseba; g.iii.b Tod u. Jüngling;  .i. Trinität; k8b Schmerzensmann; m5b Magier (Wdh.); f7a Letania.
C 3079. Bohatta: Horae I 628–630. 636. CBB 1926 u.Suppl. Ce³ H-408 u.Suppl. IGI 4869. VB 4771. Pr 8388. BMC VIII 220.IA 40970. Mead 4689. Walsh: Harvard 3735A. ISTC ih00408000.
Berlin *SB
(Perg.). Brussel BR. Cambridge (Mass.) HoughtonL (Perg.). Claremont ehem. HonnoldL (def.). London BL
(Perg.). New York *PL (Perg. Bl. 78 u. 80 fehlen). Paris *BN (m. Rasur im Kolophon, Perg.). Parma BPalat (Perg.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. def.).  — Ehem. Miller (Grosse Pointe) (Perg.). Ehem. Petit (Liège) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
11 Sp.654a Horae ad usum Parisiensem. [Paris, 1500]. 
C 3062. Bohatta: Horae I 246. Lacombe 95. Pell 5861. CRF VI 1037. ISTC ih00357030.
Wegen der Erwähnung von Papst Julius II. nach 1.XI.1503.
Paris Mazarin (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.655a Horae ad usum Romanum (Almanach 1497–1520). Paris: Antoine Chappiel für Germain Hardouyn, 5.X. 
C 3076. 3105. 3116. Bohatta: Horae I 409(?). 426. 614. 621. 626. 627. 634. Lacombe 53. Claudin II 347–348. Moreau I 1504.49. Ce³ H-417. Pell 5905. CRF V 451. CIBN II S. 40. Brit.Libr.Cat. 194 S. 159. Collijn: Uppsala 704. ISTC ih00412500.
Nach der Adresse Chappiels um 1504.
Città del Vaticano BVat
(Perg., def.). London BL
(Perg.). Paris BN (Perg.). Solesmes Abt (Perg., def.). Uppsala UB (Perg.). Urbana UL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.655bP Horae ad usum Romanum. Paris: Félix Baligault, um 1507/08. 
Sheehan: Vaticana H-153. ISTC ih00408800.
Sign. Diia Z. 31Sequitur hore ſancte Crucis. Ad  matutitus.  … Sign. Diib[²]Omine in adiutrium meum in-tende. [¹]e ad adiuuandūme feſtina. … Bl. ?b m. Sign. IiiiSequuntur ſuffragia plurimorū  ſanctorum et ſanctarum … Bl. ?b m. Sign. Iviii Z. 11Oratio deuotiſſima uffragia dicenda die  ſabbati ad horem intemerata virginis Marie. 
34 Z. Typ. 12:79R. Hlsz.
Nach 1500.
Città del Vaticano BVat
(Perg., def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
35 Zeilen
13316 Horae ad usum Romanum (Almanach 1488–1508). Paris: Jean Du Pré, 28.III.14
87
88
90 Bl. .:.a–d⁸e²A⁸B¹⁰C–E⁸F¹⁰. 1, Kalendarium 2 Sp. 35 Z. in 4 Leisten. Typ. 19:83G, 23:66G, 24:102G. 3 große u. zahlr. kleine Hlzs. DrM III.
Bl. 1a m. Sign.  .:.i Senſuit la table des hyſtoires ſemees par my  les heures pſeaulmes ⁊ lecons.  … Bl. 2b Petit almanach pour vingt ans.  … Bl. 4a [²]enedictio dei patris cum angelis ſuis ſit ſuper me. Amen. … Z. 11 Cy commence le blaſon des  armes de noſtre redemption.  … Bl. 4b Z. 27 Loyaulx amans recongnoiſſez ces armes  Bl. 5aα m. Sign. a.i Ianuier  … Bl. 8a m. Sign. a.iiii Iniicum ſancti euangelii ſecundum Iohannem. Gloꝛia tibi domine.  Hlzs., daneben [³]N pꝛincipio erat verbum: ⁊ verbum erat  apud deum. et deus  erat verbum. Hoc erat in pꝛī‑cipio apud deum. Omnia … Bl. 13a m. Sign. b.i Hlzs. (Verkündigung), darin [³]omine labia mea aperies [¹]t os meum annunciabit laudē tuā  U. d. Hlzs. [¹]eus in adiutoꝛiuū meum intende [¹]e ad ad… Sign. c auertiſti ab ira indignationis tue [¹]onuerte nos  … Endet Bl. 90a Z. 26 Ieſus ſoit en ma vie ⁊ mon treſpaſſement  Amen  Bl. 90b Hlzs. (Christus als Weltenrichter)  DrM  Impꝛimees a paris furent ces pꝛeſentes heures  a luſaige de romme par Iehan du pꝛe en lan mil.  cccc. quatre vingtz ⁊ ſept. le xxviii. iour de mars  auant paſques. 
Vorlage: Berlin SB (Original). Wrocław BU (Teilmikrofilm).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 480. IBP 2856. VB² 4735. ISTC ih00359630.
Berlin *SB
(Perg. Bl. 3 u. 13 fehlen). Wrocław BU (Perg. Bl. 2 u. 3 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13317 Horae ad usum Romanum (Almanach 1489–1508). [Paris]: Antoine Vérard, 10.IV.14
89
90
88 Bl. A⁸ēa–i⁸k. 2 Sp. 35 Z. in 4 Leisten. Typ. 18:66G. 15 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls. DrM II.
Bl. 1a m. Sign. Ai Hlzs. (Gral/Maß)  α Ceſt la meſure de la  playe du coſte … Bl. 1b Petit almanach pour  .xx. ans  … Bl. 2b (in 3 Leisten) Aderlassmann  Bl. 3a m. Sign. A.ii Hlzs.  Ianuier  … Kalendarium endet Bl. 8b Z. 23 De. No. E. Iehan. In. no. cens fut  Bl. 9aα m. Sign. ē Diſſimuler/ labourer iuſtement.  … Z. 9 Ceſt le repertoire  des hyſtoires et figures … Tab. endet Bl. 11bβ Z. 8 Cy fine la table.  U. d. Sp. Les  .x. commandemens de la loy  Vnum crede deum  Vng ſeul dieu de tout createur  … Bl. 12b Z. 5 Cy finent les dix commandemens de la  loy/ lequelz dieu bailla a moyſe  La benediction de la table  Ieſus treſpuiſſant roy diuin  … Z. 14 Senſuiuent graces en francois  Louenge a dieu qui fait ce don  … Z. 26 Pater. et Aue maria  Bl. 13aα m. Sign. a.i. (in 3 Leisten) Hlzs. (Engelsturz)  Inicium ſancti euangelii  ſecundum Iohannem. Glīa  tibi domine  [³]N principio erat verbum et verbum erat  apud deū: ⁊ deus erat  verbum. Hoc erat in princi‑ β pio apud deum. Omnia … Bl. 15b Hlzs. (Eva)  Hoꝛe intemerate virginis marie ſecundum vſum romanum incipiunt feliciter  Aue maria gratia plena dominus tecum  … Sign. b leſcentule dilexerūt  … Endet Bl. 88aα Z. 25 … ac deinceps vitare peccata valeā tua  gratia dirigēte. Qui  viuis et regnas deus  in ſecula ſeculoꝛum.  Amen.  β Ces ſentes heures furēt acheuees le  x. iour dauril lā mil  CCCC.lxxxix.  pour āthoine verard  libraire demourāt a  paris ſur le pont no‑ſtre dame a lēſeigne  de ſaint iehan leuan‑geliſte ou au palais  au premier pillier deuant la chapelle ou  on chante la meſſe de  meſſeigneurs les preſidens.  Bl. 88b (ohne Leisten) DrM 
Vorlage: Firenze BN. Millau BMun (Mikrofilme).
Anm. 1. Bl. 12b Z. 7 auch abweichend La beneddiction de la table  (z.B. Ex. Firenze BN).
Anm. 2. Bilder: A a Gral oder Maß der Wunde Christi; 2b Aderlassmann, franz, dar. Leiste ESPOIR. EN DIEV (mehrfach verwendet); a.i. Engelsturz (m. Spruchband In principio deus creavit …); a3b (a.ii b) Erschaffung Evas; a4a zweiz. Mariae Verkündigung, AVE. GRACIA. PLENA.; a7b zweiz. AD. LAVDES. Joachim u. Anna… b.iib (b3b) Chr. Geburt, zweiz. AD. PRIMAN.; b5a zweiz. Hirtenverk. AD. TERCIA.; b7a zweiz. Magier, AD. SEXTAM; b8b Darbringung AD.NONAM; c2a Kindermord; c4b Krönung Marias AD. CONPLETORIV.; d.ii (d3a) David zu Pferde DOMINE BE IN FVRORE TVO AR; e2a Tod Marias PRO DE. FVNCTIS AD VESPE; f8b Heraklius DOMINE LABIA MEA APE; g2b Pfingsten  .DOMINE LABIA MEA APERI;
Reproduktionen: Millau BMun (Digitalisat).
C 3083. Bohatta: Horae I 530. Macfarlane 200. IGI 4824. Pell 5888. CRF III 420. Pr 8046. BMC VIII 75.IA 41096. ISTC ih00360500.
Firenze BN. London *BL
(Perg. Bl. 1–8, 21–36, 40 u. 41 fehlen). Millau BMun
(Bl. 4, 5, 19, 23, 27, 32, 33, 46, 57, 59, 60, 62 u. 78 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
80 Bl. a–k⁸. 1, Kalendarium u. Letania 2 Sp. 35 Z. in 4 Leisten. Typ. 5:76G, 7:55G. 19 große u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Aderlassmann   Bl. 2b (in 3 Leisten) Hlzs. (Gral/Maß)  [²]Enedictio dei patris cū āgelis ſuis ſit ſuꝑ me A.  … Bl. 6a (in 3 Leisten) Hlzs. (Johannes/Marter)  Initium ſancti euangelij ſecundum Iohannem. Gloria tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbum et verbum erat apud  deum et deus erat verbū. Hoc erat in pꝛincipio  Bl. 6b apud deum. Omnia … Sign. b et calefaciens ſe. Pōtifex ergo interrogauit ieſum de di‑… Endet Bl. 80b Z. 19 … vt perducas me ad bonum finem: ad veram penitentiam/ puram confeſſionem: et dignam ſatiſ‑factionem omnium peccatoꝛum meoꝛum. Amen.  Ces ſentes heures a luſaige de Rōme au long ſans  requerir ont eſte faictes pour Simō voſtre Libꝛaire: de‑mourant a Paris a la rue neuue noſtre dame a lenſeigne  ſainct Iehan leuangeliſte. 
Vorlage: New York PL (Einzelfotos).
Anm. Bilder: a2a Aderlassmann; a2b Gral; a6a Martyrium Joh.; a8a Judas-Kuss; b3b Wurzel Jesse; b4a Verkündigung; b8b Heimsuchung; c3b Kreuzigung; c4b Pfingsten; c5b Christi Geburt; c8a Hirten; d2a 3 Magier, d4a Darbringung; d6a Flucht; d8a Tod Marias; f2b Jüngstes Gericht; f3a Gastmahl d. Reichen; g5a Trinität; g6b Beweinung/Grablegung; h6b Gregorsmesse.
Ce³ H-410. ISTC ih00410000.
New York *PL (Perg. Bl. 1, 18, 23, 36, 37, 68, 69 u. 74–79 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Poitiers
12+? Bl. [a¹²+?]. 18 Z. Typ. 1*:103/104G, 2:78G.
Bl. 1a Pocula ianus amat  Ianuier ha xxxi iours.  iii A   La circonciſion.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 15 xiii A   kľ   ſaint ſeueſtre. 
Vorlage: London BL (Einzelfotos).
Anm. Die Zuweisung an Évreux erfolgte auf Grund der im Kalendarium genannten Heiligen, vgl. BMC u. d. Kalendarium in Nr13205.
Pr 8744. BMC VIII 378.IA 42815. ISTC ih00344400.
London *BL
(Fragm. Doppelbl. a1/a12).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
80(?) Bl. [ab⁸]+?h–k⁸(?). 17 Z. in 4 Leisten. Typ. 1*:103/104G. 1+? große u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I.
Bl. 1a Hlzs.   Bl. 1b [²]Alue regina miſericoꝛdie  vita dulcedo ⁊ ſpes noſtra  ſalue … Bl. 2a Ianuarius hz dies xxxi.  … Bl. 14a Iniciū ſcī euāgelii ſcďz ioannē  [²]N pꝛincipio erat verbū: et  verbū erat apud deū: et deus erat verbū. hoc erat in pꝛincipio apud deū. Omnia … Bl. 73(?)a m. Sign. k Z. 8 [¹]nclina domine aurem tuā.  [¹]eus venie largitoꝛ.  [¹]idelium deus oīm ditoꝛ  Explicit officium beate marie virginis ſecundum vſum  eccleſie andegauenſis.  Bl. 73(?)b Hlzs., daneben Oꝛō btē marie  [²]Bſecro te  da ſancta  maria … Endet Bl. 80(?)a Z. 14 et conuerſatione tibi complaceat et ſecura deſeruiat. Per do.  Bl. 80(?)b Poictiers.  DrM  I. Bouyer.  P. belleſcullee. 
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos). Thierry-Poux XXVIII 2.
Reproduktionen: Paris BN (Digitalisat).
Bohatta: Horae II 21. Lacombe 519. Claudin: Poitiers 14. Pell 5838. CIBN H-190. ISTC ih00338300.
Paris *BN (Fragm. Lagen a, b, h u. k).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Rouen
s.a. Nr 13057 u. 13093
13321 Horae ad usum Sarum (Salisbury)(?). [Rouen, um 1494(?)]. 
4+? Bl. 17 Z. Typ. got.(?) 1+? Hlzs.
Bl. [1]a Scē dyoniſi cū ſociis tuis oꝝ  Scē hypolite cū ſociis tius oꝝ  Oēs ſctī martyres   oꝝ  Sancte ſilueſter   oꝝ  … Bl. [2]a Vt oībus fidelibz viuis ac de‑functis requiē eternā dones. tꝝ  Vt nos exaudire digneris. tꝝ.  Fili dei. tꝝ … Bl. [3]a [¹]iſerere nrī de miſerere noſtri: ꝙ multū repleti ſumꝯ deſpectione: … Bl. [4]a [²]eus qui apoſtolis tuis ſāctum dediſti ſpiritū concede plebi tue pie petitionis effectū vt quibz dediſti fidē lar‑giaris et pacem. 
Vorlage: Duff.
Anm. Hlzs. Geburt Christi.
Duff-Hellinga 184. Pollard-Redgrave² 15877. ISTC ih00420570.
London ehem. LawSoc (Fragm. 2 Doppelbl., vermisst).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
? Z. in 4 Leisten.  Hlzs.
Endet Bl. [?]b Z. [?] Ces preſentes heures a luſage de  Liſieux ont eſte imprimees a Rouen  par Jaques le foreſtier demourant au  dit lieu en la grāt rue ſaint martin du  pont pres le fardel. et furent acheuees le quart iour doctobre. Lan  .Mil.cccc. quatre vings et xiiii 
Vorlage: Brunet V 393..
Bohatta: Horae I 148. Girard: Rouen 88.
Ex. nicht nachweisbar.
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
120 Bl. a–p⁸ m. Norm r. 19 Z. in 4 Leisten. Typ. 8:83G, 9:112G. Init. f. 7+? Hlzs./Metalls. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a u. Norm r, rot Januier a xxxi iour  La lune xxx.  iii   (A¹) (L¹)a circunciſion   … Bl. 13a Hlzs. (Johannes/Patmos)  rot Initiū ſancti euangelii ſecundum iohannē. schwarz Gloꝛia tibi de.  [²]N pꝛincipio erat verbū et  verbū erat apud deū et deus erat verbu. Hoc erat in pꝛincipio apud deū. Oīa … Sign. c m. Norm r Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies … Sign. d minus foꝛtitudinem ⁊ pꝛecinxit  … Endet Bl. 119b Z. 17 … Et qui iſta  vidit teſtīoniū ꝑhibuit ⁊ ſcimus  qꝛ verum eſt teſtimonium eius  Bl. 120a, rot Si finiſſēt schwarz les heures de ne da‑me a luſage de rot Rouen schwarz eſcriptes au lōg ſās rere auec pluſieurs  ſuffrages et oꝛaiſōs impꝛimees  au dit lieu pour rot Ias le foꝛetier  schwarz demourāt audit lieu en la ꝑoiſſe  ſaint erblāc pꝛes la grant egliſe  noſtre dame.  ⸬  ⸬  ⸬  ⸪  ⸬  ⸪  ⸬   ⸬  ⸬   ⸬  Bl. 120b DrM 
Vorlage: Original.
Anm. Bilder: 13a Johannes auf Patmos; c. Verkündigung; c8b Heimsuchung (Maria u. Elisabeth); e2a Geburt, e7a Verkündigung an die Hirten; f3a Anbetung Magier; k4b Totentanz (Tod und …?).
Tenschert (Ramsen) Kat. 54(2005) Nr 45.
*Tenschert (Ramsen) (Perg. Bl. 32, 33, 47, 51, 57 u. 64 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13324 Horae ad usum Macloviensem (Saint-Malo) (Almanach 1493–1513?). Rouen: Jacques Le Forestier für Robert Macé in Caen, 30.V.1498. 
94 Bl. [A]B–L⁸M⁶ m. Norm m. 1, Kalendarium 2 Sp. 23 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:190G, 8:83G. 12+? große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs./Metalls.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (ohne Leisten) Quāt la lune eſt en  aries leo … Aderlassmann  Bl. 2b Senſuit le reſidu du dit almanach  … Bl. 9a m. Sign. B u. Norm m Hlzs. (Johannes/Patmos)  Initium ſancti euangelii ſecundū  iohannem. Gloꝛia tibi domine.  [³]N pꝛincipio erat verbum et  verbum erat apud deum: et  deus erat verbum. Hoc erat  Bl. 9b in pꝛincipio apud deū Omnia … Sign. C eam diſcipulus in ſuā Poſtea ſciens ie… Endet Bl. 92a Z. 18 … et ſuſcipe  aīam meam ſuplicem ⁊ pꝛeſenta eam  in vitam eternam. Amen   Benedicamus domino. Deo gratias. Pater no‑ſter. Aue maria.  Bl. 92b Enſuit par oꝛddꝛe le ſeruice contenu en ces pꝛeſentes heures.  Et pꝛemierement.  Les quatre euangiles  … Tab. endet Bl. 94a Z. 6 Oꝛaiſon a ſon bon ange  Finis.  Cy finiſſent ces pꝛeſentes heures  A luſage de ſaint malo Impꝛimees a  Rouen par Iaques le foꝛeſtier pour  Robinet mace libꝛaire demourant a  Caen au cymitiere ſaīt pierre. Et fu‑rent acheuees Lan Mil CCCC.  iiii.xx. et xviii. le xxx iour de May   ⸬   ⸬  Bl. 94b leer.
Vorlage: Original.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
Girard: Rouen 89. Thomas: FrB Suppl 50.IA 43989. ISTC ih00347500.
London *BL
(Perg. Bl. 1, 41, 48, 58 u. 63 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
72 Bl. a–i⁸ m. Norm a. 34 Z. Typ. 6:61/62G. Init. c. Rubr. β. 13 Hlzs., dar. 1 Wdh. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot KL daneben Ianuier a  .xxxi.  iour la lune  .xxx.  … Bl. 8a Hlzs. (Johannes/Patmos) rot Initiū ſācti euāgelij ſcďm  iohānem. schwarz Gloꝛia tibi domine.  [²]N pꝛincipio erat verbū ⁊  verbū erat apud deū: et  deꝯ erat verbū Hoc erat ī pꝛin‑cipio apud deū. Oīa … Sign. b erat ioſeph de domo dauid: et  … Bl. 14a Z. 33, rot Hoꝛe ad vſū eccleſie Ambia.  Bl. 14b Hlzs. (Verkündigung)  []Omine labia mea aperies. rot (E¹) schwarz t os meū annūciabit laudē tuā … Endet Bl. 71b Z. 13 … et pꝛo‑tegas a penis inferni et parti‑cipem me facias celeſtium gaudioꝛum. Pꝛeſtante eodem domino noſtro ieſu chꝛiſto qui  cum patre et ſpiritu ſancto viuit et regnat in ſecula ſeculoꝝ  Amen. rot (P¹) schwarz ater noſter. rot (A¹) schwarz ue   maria gratia plena.  rot Les dix cōmādemēs de la loy  ⁌ (V¹) schwarz ng ſeul dieu tu adoꝛeras  … Endet Bl. 72a Z. 21 Garde vng chacun mādemēt  Sur la paine de damnement  rot Impꝛime a Rouen par Iehā  le bourgois.  Bl. 72b leer.
Vorlage: Original.
Girard: Rouen 86. Ce³ H-338. Pollard: MorganL 1609. ISTC ih00338000.
New York *MorganL (Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Tours
146(?) Bl. ab⁸⁽⁾c–f⁸g⁶h–q⁸rst⁸. 27 Z. Typ. 2:62G, 3:62G. 2+? Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a Aureꝯ K. L. Iani prīa diem ⁊ ſeptima finē timetur.  rot Ianuarius hz dies  .xxxi. … Bl. 9 u. 10 unbekannt. Bl. 11a []D dm cū tribularer clamaui: et  exaudiuit me [¹]e libera anima  meā a labijs īis: … Sign. c Alii pſalmi familiares ad matutinas dicen… Bl. 130b Z. 1 Ad laudē dei oīpotentis/ totiuſ curie celeſtis. Officiū btē dei genitricis virginis marie/ oīm ſctōꝝ et ſctārū/ vnacū pſalmis familiaribus/ ſeptē quo penitētialibz/ cū officio moꝛtuoꝝ. Et alijs plurimis ad diuinū  officiū ſpectantibz: ſecūdū vſū eccľie maio‑riſmonaſterij feliciter finit. Imſſū in clara vꝛbe turo ꝑ matheū latheron artis im‑ſſoꝛie virū peritiſſimū. Ad ſupplicationē  fratris iohānis turreau dicti monaſterij religioſi. Anno di milleſimo quadꝛingenteſi‑mo nonageſimo ſexto. Die vero ſeptīa mēſis maij.  Bl. 131a m. Sign. s De cruce. Ad matutinas  [³]Omine labia mea aꝑies [¹]t os me‑um ānūciabit laudē tuā [¹]eus ī adiutoꝛiū … Endet Bl. 146b Z. 1 [²]t te in veneratione beate marie ſemꝑ  virginis exultātibz animis … Z. 12 Angele qui meus es cuſtos pietate ſuꝑna  Me tibi commiſſum ſerua defende guberna 
Vorlage: Marais 861. Leuven UB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Leuven UB (Digitalisat).
C 3143a. Bohatta: Horae II 85. Lacombe 538. CBBSuppl 4613. ISTC ih00427870.
Leuven UB (Perg. Bl. 1, 2, 9, 10, 80, 98, 111, 121 u. 140 fehlen). Paris ehem. Mazarin (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Troyes
32+? Bl. a¹⁶+?de+?l+?F+? m. Norm o.  12 Z. in 4 Leisten. Typ. 1*:102G, 2:120G. 1+? Hlzs.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Heures de otum  Bl. 2a m. Sign. a Iāuier a xxxi i˚ꝛ  … Sign. d m. Norm o, Hlzs. (Verkündigung)  … Sign. e m. Norm o rarū et vniuerſi  ha‑bitant in eo … Endet Bl. [32]a Ces pꝛeſentes heures a luſage dotun/ furent acheuees le dernier iour de Januier. en  lan Mil.cccc.quatre‑vigtz et treze.  Par  guillaume le rouge ī‑pꝛimeur de liures de‑mourant a troyes en  la grant Rue deuant  la belle croyx.  Bl. [32]b leer(?).
Vorlage: Paris BN (Mikrofilm).
Lacombe 100. Pell 5858. CIBN H-193. Ernst: Kestner-Mus. 182. ISTC ih00337800.
Hannover KestnerM (Fragm. 12 Bl., davon Bl. 1, 4, 5 u. 8 in 3 Ex.). Paris BN (Fragm. 28 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Italien
Die italienischen Ausgaben zeigen gegenüber den französischen ein reduziertes Bildprogramm. Im Regelfall steht dem Beginn der größeren Textteile als „Einleitung“ ein Holzschnitt gegenüber, z.B. Mariae Verkündigung vor dem Officium BMV, eine Strahlenkranzmadonna oder Christi Geburt vor der Missa sanctae Mariae, David mit Harfe vor den Psalmi poenitentiales, Christus als Weltenrichter oder Tod Mariens vor dem Officium defunctorum, die Kreuzigung vor dem Officium sanctae crucis und Pfingsten/Maria vor dem Officium sancti spiritus.
Die Ordnung erfolgt nach Sprachen, dann nach Druckorten und danach chronologisch. Die in den Drucken erhaltenen Titel werden bei der Ordnung nicht berücksichtigt.
Übersicht über die Einzeltitel
13391. 13392. 13393. 13394
13386. Sp. 693a
13380
13328. 13352
13396
13363
13377
13367
in 13390
13330
13329. 13331. 13333. 13336. 13346. 13348. 13349. 13353. 13388
13395
13397
13350
13390
13332. 13334. 13335. 1333510. 13337. 13338. 13339. 13340. 13341. 13342. 13343. 13344. 13345. 13347. 13351. 13354. 13355. 13356. 13357. 13358. 13359. 13360. 13361. 13362. 13364. 13365. 13366. 13368. 13369. 13370. 13371. 13372. 13373. 13374. 13375. 13376. 13378. 13379. 13381. 13382. 13383. 13384. 13385. 13387. 13389
Lateinisch
13328 Horae. [Italien: Drucker der Horae (GW 13328), nicht nach 1500]. 
116(?) Bl. [a]b–n⁸o¹²(?). 15 Z. Typ. 1:112R. Rotdr.
Bl. 10(?)a m. Sign. b.ii. cimuſ te. [¹]t laudamuſ nomē  tuū in ſeculū: … Bricht ab Bl. 116(?)b Z. 14 … ſis  mihi ſolaciū: mortis ī agone. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
ISTC ih00336100.
Berlin *SB
(Perg. Fragm. 46 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Ferrara
164 Bl. [a–n⁸op–x⁸]. 13 Z. Typ. 2:116R.
Bl. 1a Incipit officium beate marie uirgīs ſecūdū cōſuetudinem romane curie. Ad  Matutinum. Verſus.  [⁶]OMINE  labia mea  aperies. [¹]t  os meū annunciabit  laudē tuā  … Lage b perducat nos dominus ad  … Endet Bl. 164b Z. 8 [²]As horas canonicas  cum deuocione. tibi  xe recolo pia rōne ut ꝗ ꝓ  me paſſus ē amoris ardore  ſis mihi ſolatium mortis in  agone: Amen: 
Vorlage: San Marino (Calif.) HuntingtonL (Einzelfotos).
Ce³ O-33. Mead 3374. ISTC ih00357290.
San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13330 Horae. Officium. Ferrara: Laurentius de Rubeis, 15.VII.1497. 16°
216 Bl. aba–z⁊⁸. 19–20 Z. Typ. 1:84G, 3:63G. Init. i, l, m, n, o. 2 Hlzs. DrM V. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Beatus Beda pꝛeſbiter.  Hlzs.  Bl. 2a m. Sign. aii, rot aureus  numerꝯ  daneben KL daneben Ianuarius ha‑bet dieſ  .xxxi. Luna  .xxx. … Bl. 14a leer. Bl. 14b, rot Iſtud officium oꝛdinatum fuit vt  quottidie poſſit fieri officiu de ſancto vel ſancta occurrēte vel de pluribus occurrentibus. … Bl. 16b Hlzs. (Geburt)  Bl. 17a m. Sign. a, rot In natiuitate domini noſtri yu  xi. In Epyphania. In Reſurrectione. In Aſcenſiōe. In  Penthecoſte. In feſto ſancte trinitatis. In feſto corporis chꝛiſti.  Ad matutinum.  schwarz Pater noſter qui es in celis ⁊c. rot ꝟ.  schwarz (D)Omine la‑bia mea aꝑies. rot . schwarz Et  os meum  annūciabit  laudem tuā  … Sign. b ſcamus ī terra viā tuā: ī oībꝯ gētibꝯ  … Endet Bl. 215b Z. 1 ab inſtantibus malis ⁊ periculis ⁊  a moꝛte perpetua liberemur. Per  eundem chriſtum dominum noſtꝝ  rot . schwarz amen. Diuinum auxilium maneat ſemper vobiſcum. rot . schwarz amen.  rot Impꝛeſſu ferarie per Magiſtru  Laurentium de rubeis de Valentia. Anno di  .i497. die  .i5. Iulii.  Bl. 216a DrM, rot  Bl. 216b leer.
Vorlage: Originale..
HCR 11972. Bohatta: Horae II 88. Lacombe 550. Sander 5113. Ce³ O-49 u.Suppl. IGI 6963. Pell 8542. CIBN O-16. Pr 5763. BMC VI 613.IA 25755. ISTC io00049000.
Ferrara BCom (2 Ex., 1. Ex. def.). London *BL
. Modena BEst (def.). New York *MorganL. Paris BN (Perg.). Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Florenz
180 Bl. [a¹²]a–x⁸. 14  Z. Typ. 6:111R. Init. a. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I¹)anuarius hētidies xxx  iii   A circunciſio domini  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot xiii schwarz A ſilueſtri pape et m  Bl. 13 u. 14 unbekannt. Bl. 15a huic: et dixi ſemꝑ hii errāt  corde: … Z. 9 … rot Himnus  schwarz [²]Vem terra pontus ethera colunt adorant predicant: … Sign. b requiem queſiui et in here… Endet Bl. 180a Z. 8 … procedenti ab utroque: compar ſit  laudatio: Amen  Deo Gratias Amen  Bl. 180b (B¹)eate Marie uirgīs. Pſalmorum penitētialiū. … Z. 5 Atque pſalmorum gradualium officium feliciter explicit Florentie per Nicholaum Alamanum. Anno  domini MCCCCLXXXIII: Quinto die Iulii:  Deo Gratias Amen 
Vorlage: Firenze BRiccard (Mikrofilm).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 89.
Rhodes: Firenze 373. IGICorr 4819B. Ridolfi: Firenze S. 61. ISTC ih00357750.
Firenze BRiccard (Bl. 13, 14, 85–108 u. 131 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
204 Bl. [a¹²b–zAB⁸]. 14  Z. Typ. 3:114R. Rotdr.
Bl. 1a, rot IANVArius hēt dies xxxi  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot xiii A ſilueſtri pape &   Bl. 13a, rot Incipit officiū beate Marie uirginis ſecūdum conſuetudinem Romane curie. Ad matutinas.  schwarz [⁶]Omine labia mea aperies. Et  os meum  annuntiabit laude  tuam. … Lage c requiem queſiui & in here… Endet Bl. 204a Z. 4 … Qui tecum uiuit  & regnat in unitate ſpūs  ſancti deus. per omnia ſecula ſeculorum. Amen.  Bl. 204b leer.
Vorlage: Original.
R 1585. Bohatta: Horae II 12. IGI 4818. ISTC ih00357450.
Venezia *MCorrer
(Perg. Bl. 85 u. 164 fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Mailand
142 Bl. [a¹²b–q⁸r¹⁰]. 15  Z. Typ. 4:110G. Rotdr.
Bl. 1a, rot Ianuaꝛius hēt di .xxxi  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot a s ſilueſtri pape  Bl. 13 unbekannt. Bl. 14a gratia plena ds tecum.  [¹]uoniam deus magnus  ds … Lage c cato ⁊ ī partes dei mei he… Bricht ab Bl. 141b Z. 13 … [¹]t  deꝯ uenerit oēſ iudicare: noſ uelit  ad dexa ſua appellaꝛe. 
Vorlage: Cambridge TrinityC (Mikrofilm).
ISTC ih00257280.
Cambridge *TrinityC
(Perg. Bl. 13, 133 u. 142 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
152 Bl. [a–t⁸]. 14 Z. Typ. 3:77G. Rotdr.
Bl. 1a, rot Incipit officium beate ma‑rie uirginis ſecundum con‑ſuetudinem romane curie.  Ad matutinum. Verſus.  schwarz [⁷]OMINE la‑bia  mea aperies. [¹]t os meum  annunciabit laudem tuam.  … Lage b, rot Benedictio. schwarz Nos cum ꝓle  … Endet Bl. 152b Z. 1 Cognoſco ergo ī me quod  ē tuū: ⁊ abſterge qď ē meū  Qui cū patre ſancto uiuis  ⁊ regnas deus. Per omnia  ſecula ſeculoꝝ. Amen.  Officium beate virginis  impꝛeſſu Mediolani ꝓ  Chꝛiſtofoꝛum Valdafer  Ratiſponenſem.   .M.cccc.lxxxv. die pꝛimo  Apꝛilis. 
Vorlage: Zürich ZB (Teilmikrofilm).
Scheidegger-Tammaro 739. ISTC ih00357772.
Zürich ZB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Neapel
124 Bl. [a¹²b–p⁸]. 14 Z. Typ. 1*:84G. Rotdr.
Bl. 1a, rot Ianuarius hēt dies xxxj  iii A Circūciſio domini.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot A schwarz Silueſtri pape ⁊ fe.  Bl. 13a, rot Incipit officiū beate marie uirginis ſecundū conſuetudinem  Romane curie Ad matutinas  schwarz []Omīe labia mea  aꝑies ⁊ os meum  annūciabit laudē  tuā  … Lage c eccleſia [¹]atrē īmenſe maieſta… Endet Bl. 124b Z. 3 Et clamoꝛ meus ad te ueniat  Dominus uobiſcum. Et cum  ſpiritu tuo rot Oꝛationes dicū  ſicut in ueſperis cū reliquis.  schwarz Expliciunt Officia per magiſtrum Mathiam moꝛauum  neapoli impꝛeſſa. Milleſimo  cccc.lxxvj. Die xj menſis  Iunij foeliciter. 
Vorlage: Original.
H 11986. Bohatta: Horae II 35. Fava 114. ISTC ih00357295.
Manchester *RylandsL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
124(?) Bl. [a¹²(?)b–p⁸]. 14 Z. Typ. 1*:84G. Rotdr.
Bl. 1–13(?) unbekannt. Bl. 14(?)a rūt manus eiꝯ: uenite adoremꝯ  ⁊ ꝓcidamꝯ … Lage c Patrē inmēſe maieſtatis. Vene… Endet Bl. 124(?)b Z. 2 … Et clamoꝛ meus  ab te neniat. Dominus uobiſcum. Et cū ſpiritu tuo. Orationes dicun ſicut in ueſꝑis cum  reliquis.  Officium beate marie uirginis imſſum neapoli ꝑ magi[…] Mathiam morauum.  M.cccc. […] mēſis nouēbris […] 
Vorlage: Dondi (London) (Digitalisat) .
ISTC  ih00357350.
Dondi (London) (Perg. Bl. 1–13, 93 u. 100 fehlen. Kolophon m. Rasur).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
126 Bl. [a¹²b¹⁰c–f⁶¹⁰g–p⁸]. 16 Z. Typ. 1:115R. Rotdr.
Bl. 1a, rot Ianuarius hēt dies xxxi  … Bl. 13 u. 14 unbekannt. Bl. 15a cit illud & aridam fundauerunt manus eius … Lage c num.  rot Ad laudes  … Endet Bl. 126b Z. 5, rot … Oratōnes  dicuntur ſicut ī ueſperis cum  reliquis.  schwarz Expliciunt Officia per magiſtrū Conradum Guldemund  De Nurenberga neapoli impreſſa. Anno domini Milleſimoquadrīgenteſimoſeptuageſimoſeptimo. 
Vorlage: Strängnäs Dom (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Collijn in La Bibliofilía 27(1925/26) S. 333–337.
ISTC  ih00357297.
Strängnäs Dom (Bl. 13, 14, 53, 54, 72 u. 95 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
164 Bl. [a¹²b–k⁸lmn–p⁸qrs–y⁸]. 14 Z. Typ. 4:111R. Rotdr.
Bl. 1a, rot Ianuarius hēt dies xxxi.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot xiii A schwarz Silueſtri pape & cō.  Bl. 13a, rot Incipit officium beate marie uirginis ſecūdum conſuetudinem romane curie  Ad matutinas.:  schwarz [⁶]Omine labia mea aperies &  os meum  annunciabit laudē  tuam. … Lage c requiem queſiui & ī here… Endet Bl. 163b Z. 10 … Et clamor meus ad te ueniat. Ds uobiſcū. Et cum ſpiritu tuo  rot Orationes dicuntur ſicut  in ueſperis cum reliquis.:  Bl. 164a Beate marie uirginis officium impreſſum Neapoli  per magiſtrum Mathiam  morauum. finit feliciter  Anno di .M.CCCC.  lxxviii. Decima die mēſis  Nouembris.  Bl. 164b leer.
Vorlage: Originale.
Anm. 1. ISTC ih00357370 verzeichnet das fragmentarische Ex. Ljubljana NUKn als eigene Ausg.: [Venedig: Johann Hamann, vor 1500].
Anm. 2. Moirandat Company AG (Basel) Auktion 11 (2014) Nr 9* (Perg., Bl. 1–12 fehlen) m. Prov. Hierta.
H 11987(nicht Reichling). Bohatta: Horae I 440. Bohatta: Horae II 28. 38. Lacombe 555. Fava 121. Ce³ O-35. Gspan-Badalić 805. IGI 4817. Pell 8545. CIBN H-208. Pr 3920. Bod-inc H-159. ISTC ih00357360. ih00357370.
Bologna BU (Perg. Bl. 1–12 fehlen). Firenze BRiccard (Bl. 1–12 fehlen). Ljubljana NUKn (Fragm.). Manchester RylandsL
(2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg., def. ). Milano *BNBraid (Perg.). Napoli BN
(Perg. Bl. 1–12 fehlen). New York *MorganL (Perg. Bl. 164 fehlt). Oxford Bodl (Perg. Bl. 13 u. 164 fehlen). Paris *BN (Perg. Bl. 164 fehlt). Washington (D.C.) LC (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 11 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
136 Bl. [a–r⁸]. 16 Z. Typ. 9:66G, 13:66G. Init. a2, b. 4+1(?) Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot (F¹)ebruariꝯ hz dies xxviij  … Bl. 13a, rot Oones btī gregoꝛij pape  (O²) schwarz Domine hieſu chꝛiſte  adoꝛo te ī cruce pendēte … Bl. 14a, rot Septē gaudia beate marie.  (G²) schwarz Aude floꝛe uirginali  que honoꝛe ſpeciali  … Bl. 17a, rot Incipit officiū btē Marie  virginis ſcďm ſuetudinē  romane curie. Ad matuti.  schwarz [⁷]Omīe labia mea  aꝑies rot   schwarz Et os meum ānū‑ciabt laudē tuam  … Lage c eccleſia. rot (P¹) schwarz atr īmenſe ma‑… Endet Bl. 136b Z. 8, rot … Oratio. schwarz Deus   inter apoſtolicos ⁊. rot ut ſu‑pꝛa in veſperis cū reliquis.  Impꝛeſſum Neapoli ꝑ […]thiam moꝛauū. Anno di  M.cccc.lxxxvj. Die ulti‑ma menſis Iunij. 
Vorlage: Original.
C 3081. Bohatta: Horae I 479. Bohatta: Horae II 49. Sander 5039. Fava 134. Pr 6705. BMC VI 864.IA 29431. ISTC ih00357800.
London *BL
(Perg. Bl. 1 u. 16 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
106 Bl. [a¹⁰]a–m⁸. 16 Z. Typ. 9:66G, 10:63G. Init. a2, b. 5 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuarius habet dies xxxj.  Luna  .xxx. Nox hoꝛas xvj.  … Kalendarium endet Bl. 10a Z. 20, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Bl. 10b Hlzs. (Geburt)  Bl. 11a m. Sign. a, rot Incipit officiū beate Marie vir‑ginis ſecundū conſuetudinē Romane curie. Ad matutinas.  schwarz [⁹]Omine labia  mea aperies.  Et os meum  annunciabit  laudem tua.  … Sign. b tuā in omnibus gentibus ſaluta… Endet Bl. 102a Z. 11 … Omnipotens.  ſempiterne deus da nobis illā ⁊  Impꝛeſſum Neapoli ꝑ Mathiā  Moꝛauum. Anno natiuitatis  M.cccc.lxxxvj. Die tertia menſis  Octobris.  Bl. 102b, rot Orationes beati gregoꝛii pape.  [²] De iu xe adoꝛo te in cruce pendentē … Bl. 103a, rot Oꝛatio ad beatam virginem  … Endet Bl. 106b, rot De angelo pꝛopꝛio  schwarz [²]Ngele dei qui cuſtos es mei  me tibi cōmiſſū pietate ſuꝑ‑na: hodie ſalua rege ⁊ guberna. 
Vorlage: Original.
Bohatta: Horae II 46. 48. Sander 5040. Fava 135. Ce³ O-36. ISTC ih00357850.
San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
106 Bl. [A¹⁰]a–m⁸. 20 Z. Typ. 9:66G, 10:63G. Init. a2, b. 4+1(?) Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuarius habet dies xxxj.  Luna  .xxx. Nox hoꝛas xvj.  … Bl. 10 unbekannt. Bl. 11a m. Sign. a, rot Incipit officiū beate Marie ꝟginis ſecūdū cōſuetudinē Ro‑mane curie. Ad matutinas.  schwarz [⁹]Omine labia  mea aperies.  Et os meum  annunciabit  laudem tua.  … Sign. b tuā ī omnibus gentibus ſaluta… Endet Bl. 105b Z. 10 … vt eiuſdem fidei firmitate ab omnibꝯ ſemꝑ  muniamur aduerſis ꝑ dm.  Impꝛeſſu […]  […] Anno a natiuitate di  M.cccc.lxxxvij. Die tertia menſis Octobꝛis.  Bl. 106 leer.
Vorlage: Cambridge (Mass.) HoughtonL (Original).
Bohatta: Horae II 51. Fava 135bis. Ce³ O-38. Walsh: Harvard 3273. ISTC ih00357930.
Allendale UL (Perg. def. ). Cambridge (Mass.) *HoughtonL (Perg. Bl. 10 fehlt u. Bl. 105b Kolophon m. Rasur ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
130 Bl. [ab]a–n⁸o¹⁰. 17 Z. Typ. 2:104G. Init. b1, c1, c2. 5 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot KL Ianuarius hz dies xxxi.  … Bl. 14a, rot Incipiunt ſeptem gaudia beate marie virginis.  (G²) schwarz Aude floꝛe virginali  que honoꝛe ſpeciali  … Bl. 15b, rot Euangelium ſancti iohannis  (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbum  ⁊ verbū erat apud deū: et  deus erat verbū … Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipit officium beate marie  virginis ſecūdū ſuetudinē  romane curie Ad matutinas  schwarz [⁷]Omine labia mea aperies. Et  os meum  annunciabit laudē  tuā. … Sign. b virginis uteru. rot (T¹) schwarz u deuicto  … Endet Bl. 130a Z. 6 quādo nobiliſſima anima tua  egreſſa eſt de coꝛpoꝛe tuo: miſerere anime mee in egreſſu  ſuo. Amen. Pater noſter.  rot Finit officiu beate virginis  cum omnibus ſuis requiſitis  Impꝛeſſum Neapoli impen‑ſis Criſtanni pꝛeller. Anno  di .M.cccc.lxxxvij. Die xv.  Menſis nouembꝛis.  Bl. 130b leer.
Vorlage: Original.
H 11990. Bohatta: Horae II 52. 53. Sander 5041. Fava 172. Ce³ O-39. Petrella: Napoli 18. ISTC ih00357950.
Manchester RylandsL
(Perg.). Napoli Orat
(Perg., def.). New York *MorganL (Perg. Bl. 16, 91 u. 121 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
106 Bl. [a¹⁰]a–m⁸. 20 Z. Typ. 13:66G. Init. a2, b. 5 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuarius habet dies xxxj.  … Kalendarium endet Bl. 10a Z. 20, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Bl. 10b Hlzs. (Geburt)  Bl. 11a, rot Officiū beate Marie virginis ſe‑cundum conſuetudinem romane  curie. Ad matutinas  schwarz [⁹]Omine labia  mea aperies.  Et os meum  annunciabit  laudem tua.  … Sign. b tuam in oībus gentibus ſalutare  … Bl. 105b Z. 10 … vt eiuſde fidei firmitate ab  omnibus ſemper muniamur aduerſis. Per dominum noſtrum.  rot Impꝛeſſum per Mathia Moꝛauum. Anno a natiuitate domini  M.cccc.lxxxviij. quintadecima  Die menſis Octobꝛis.  Bl. 106 leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
H 11991. Bohatta: Horae II 55. Lacombe 551. Sander 5042. Fava 138. Pell 8547. CIBN H-213. ISTC ih00359643.
Manchester RylandsL
(Perg.). Paris *BN (Perg. Bl. 50 fehlt). Wien ehem. MKunst (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
106 Bl. [a¹⁰]a–m⁸. 20 Z. Typ. 13:66G. Init. a2, b. 5 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuarius habet dies .xxxj.  Luna .xxx. Nox hoꝛas .xvj.  … Kalendarium endet Bl. 10a Z. 10, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Bl. 10b Hlzs. (Geburt)  Bl. 11a m. Sign. a, rot Incipit officiū beate Marie uirginis ſcďm conſuetudine Romane curie. Ad matutinas.  schwarz [⁷]Omine labia  mea aperies.  Et os meū annunciabit laudem tuā. Deus in adiuto‑rium meū in‑tende. … Sign. b tuā in omnibꝯ gentibꝯ ſalutare  … Endet Bl. 105b Z. 10 … vt eiuſdē fidei firmitate ab  omnibus ſemꝑ muniamur ad‑uerſis. Per dominum noſtrum  rot Impꝛeſſum Neapoli ꝑ Mathiam Moꝛauum. Anno a natiuitate domini .M.cccc.xc. quinta  die menſis Martij.  Bl. 106 leer.
Vorlage: Original.
Bohatta: Horae II 61. Sander 5044. Fava 143. Ce³ O-40. ISTC ih00364600.
New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
130 Bl. [ab]a–n⁸o¹⁰. 17 Z. Typ. 2:104G. Init. b1, c1, c2. 5 Hlzs. VM. (Husung 69). Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot KL Ianuarius hz dies xxxi.  luna xxx. … Bl. 14a, rot Incipiunt ſeptem gaudia beate marie virginis.  (G²) schwarz Aude floꝛe virginali  … Bl. 15b, rot Euangelium ſancti iohannis  (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbu  ⁊ verbū erat apud deū: et  deus erat verbū: hoc erat in  pꝛīcipio apud deū. Omnia … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipit officium beate marie  virginis ſecūdū cōſuetudinē  romane curie. Ad matutinas  schwarz [⁷]Omine labia mea aperies. Et  os meu  annunciabit laudē  tuā. … Sign. b virginis vteru. rot (T¹) schwarz u deuicto  … Endet Bl. 129b Z. 14 … q nobiliſſima anima tua egreſſa ē de coꝛpoꝛe tuo: miſerere anime mee  in egreſſu ſuo. Amē. Pa n.  Bl. 130a, rot Finit Officium Beate Virginis Per Criſtannū Pꝛeller  Bauarū. Anno di Milleſīo  cccclxxxx. Die Nona Men  Apꝛilis. Impꝛeſſū Neapoli.  VM  Bl. 130b leer.
Vorlage: London BL (Original). Modena BEst (Mikrofilm).
C 4467. 4470. Bohatta: Horae II 6. 62. 67. Sander 5045. Fava 176. IGI 4827. Pr 3967. BMC VI 873.IA 29544. Bohatta: Parma 345. ISTC ih00364800.
London *BL
(Perg. Bl. 130 fehlt). Modena BEst (Perg. Bl. 1–16 u. 68 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
152 Bl. [a¹²]a–r⁸[s]. 16 Z. Typ. 8:78G, 9:66G m. Durchsch. Init. a1, b. 3+2(?) Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Ianuariꝯ hz di‑es .xxxj. lūa xxx:  … Bl. 12 unbekannt. Bl. 13a m. Sign. a, rot Incipit officiū btē Marie  uirginis ſecundu conſue‑tudinem Romane curie.  Ad matutinas. uerſus.  schwarz [⁶]Omine labia  mea aperies.  Et os meum  annunciabit  laudem tuā.  … Sign. b digniſſima. Quia ex te oꝛtus eſt  … Endet Bl. 152a Z. 15 … nos uelit  ad dexteram ſuam appel‑ Bl. 152b lare. rot Recommendatio.  (H²) schwarz As hoꝛas canonicas  cum deuotione: tibi  ſancte ſpiritꝯ pia ratione:  dixi ut nos uiſites inſpiratione: ⁊ uiuamus iugiter:  celi regione. rot An. schwarz Veni ſancte  rotschwarz Emitte. rot Oo. schwarz Oms. ⁊.  rot Impꝛeſſum Neapoli per  Matthiā Moꝛauū. Anno  natiuitatis M.cccc.lxxxxij  Die .x. menſis Febꝛuarij. 
Vorlage: Original.
R 268. Bohatta: Horae II 71. 72. Lacombe 552. Sander 5051. Fava 147. IGI 4830. Pell 8549. CIBN H-223. ISTC ih00369700.
Napoli BN (Bl. 12, 76, 101, 143 u. 148 fehlen). Paris *BN (Perg. Bl. 12, 70 u. 148–152 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13346 Horae. Officium BMV. Neapel: Christian Preller, 13.VIII.1495. 
124 Bl. 〈v〉¹²a–o⁸. 18  Z. Typ. 2:104G. Init. b1, c1, c2. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot KL Ianuarius hēt dies xxxi.  luna xxx. nox hoꝛas xvi.  … Bl. 11b Z. 19, rot xij schwarz c Hermogenis ⁊ donati  Bl. 12 u. 13 unbekannt. Bl. 14a populus eiꝯ ⁊ oues paſcue eius.  Aue maria ga plena ds tecū.  rot (H¹) schwarz odie … Sign. b de luce vigilo. rot (S¹) schwarz itiuit in te aīa  … Endet Bl. 123a Z. 18 … ⁊ omniū fidelium tam vi Bl. 123b uoꝛū  moꝛtuoꝛum. Amen.  rot Impꝛeſſum Neapoli Per Cri‑ſtannū pꝛeller Bauarum. Anno  di. Milleſimoquadringēteſimo  nonogeſimo quinto. Tredeci‑ma menſis Auguſti.  Bl. 124 leer(?).
Vorlage: Berlin SB (Original). Parma BPalat (Mikrofilm).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
R 1293. Bohatta: Horae II 82. Sander 5059. Fava 180. IGI 4839. VB² 3175.20. ISTC ih00377800.
Berlin *SB
(Perg. Fragm. Bl. 2–11). Parma BPalat (Perg. Bl. 1–13, 54, 55, 72, 73, 97, 98, 100, 101 u. 124 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
128 Bl. [a–d]c–o⁸. 18 Z. Typ. 2:106R. Init. i, k. Leisten . 6 Hlzs. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a (in 4 Leisten), rot (I²)Anuarius hēt dies .xxxi.  luna xxx. nox horas xvi.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot xiii (A¹) Silueſtri pape & confe.  Bl. 13a, rot Oratio de ſancto ſebaſtiano ual dar. eingerückt de bona  (O²) schwarz Beate ſebaſtiane  magna eſt fides tua: … Bl. 16a Z. 17 … in egreſſu ſuo. amē. Pater noſter. Aue maria.  Bl. 16b (in 4 Leisten) Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a (in 4 Leisten), rot Incipit officiū beate marie uirginis ſecundum conſuetudinē  romane curie. Ad matutinas.  schwarz [⁷]Omine labia mea aperies. Et  oſ meū anūciabit lau‑dē tuā. rot (D¹) schwarz eus ī adiutorium meū intēde … Lage c, rot (E¹) schwarz leuauerūt flumina fluctus ſu… Endet Bl. 128a Z. 11 …  tu glo‑rioſiſſime de preparaſti diligē‑tibus te. Tibi gratias agimus ꝗ  & glorioſus benedictus per infinita ſecula ſeculorum. Amen.  Bl. 128b, rot Impreſſum Neapoli ꝑ Ayolfū  de Cātono Ciuē Mediola.  Anno di .Mcccc.lxxxxvi.  Die .xxii. Menſis Martii.  DrM 
Vorlage: Original.
Bohatta: Horae II 83. Sander 5060. Fava 189. Ce³ O-44. ISTC ih00378300.
New York *MorganL (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13348 Horae. Officium BMV. Neapel: Christian Preller, 26.III.1496. 
124 Bl. [a¹²]a–o⁸. 18  Z. Typ. 2:104G. Init. c1. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuarius hēt dies xxxi.  luna xxx. nox hoꝛas xvi.  … Kalendarium endet Bl. 12a Z. 19, rot xiij (A¹) Silueſtri pape ⁊ cōfeſſo.  Bl. 12b leer. Bl. 13 unbekannt. Bl. 14a populus eiꝯ ⁊ oues paſcue eius.  Aue maria ga plena ds tecū.  [¹]odie … Sign. b de luce vigilo. [¹]itiuit in te aīa  … Endet Bl. 123a Z. 18 … ⁊ omniū fidelium tam vi Bl. 123b uoꝝ  moꝛtuoꝛum. Amen.  rot Impꝛeſſum Napoli Per Cri‑ſtannū pꝛeller Bauarum. Anno  di Milleſimoquadringēteſimo  nonogeſimoſexto. Viceſimaſexta menſis Martij.  Bl. 124 leer.
Vorlage: Salamanca BU (Mikrofilm).
Anm. 1. Bl. 12b, 52b, 70b, 97b u. 101b sind leer. An den entsprechenden Stellen von Nr 13344 finden sich Hlzs.
Anm. 2. Zum Ex. San Marino (Calif.) HuntingtonL(ehem. Hierta) vgl. La Bibliofilía 5(1903/04) S. 238 m. Abb. von Bl. a8a auf S. 237.
Reproduktionen: Salamanca BU (Digitalisat).
R 269. Bohatta: Horae II 84. Fava 182. Ce³ O-45. IBE 2969. ISTC ih00378400.
Salamanca BU (Perg. Bl. 13, 20, 53, 58, 98 u. 102 fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. Bl. 13, 95 u. 98 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
124 Bl. [a¹²b–p⁸]. 18  Z. Typ. 2:104G. Init. b1, c1. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxi.  luna .xxx. nox hoꝛas .xvi.  … Bl. 12 u. 13 unbekannt. Bl. 14a populus eiꝯ ⁊ oues paſcue eius.  Aue maria ga plena ds tecum.  … Lage b de luce vigilo. (S¹)itiuit ī te anima  … Endet Bl. 124b Z. 7 … ⁊ omniū fideliu tā  viuoꝛum  moꝛtuoꝛū. Amen.  rot Impꝛeſſum Neapoli Per Cri‑ſtannū Pꝛeller Bauarū. Anno.  di Milleſimo quadringēteſimo  nonogeſimo octauo. Vigeſimoſecundo die menſis Ianuarij.  schwarz Deo gratias. 
Vorlage: Napoli BN (Mikrofilm).
R 270. Bohatta: Horae II 94. Sander 5066. Fava 184. IGI 4856. ISTC ih00393400.
Napoli BN (Perg. Bl. 1, 12, 13, 54, 55, 72, 73, 97, 98, 101 u. 102 fehlen ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
148 Bl. [a¹²]a–r⁸. 20–21 Z. Typ. 2:86G. Init. a, b. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot KL Ianuariꝯ hz dieſ .xxxj. lūa .xxx  Nox hz hoꝛas .xvj. Dies ꝟo  … Bl. 11a, rot Oꝛatiōes ſancti Gregoꝛij quas qui de‑uote dixerit flexis genibus ante xi pietatem: conſequi indulgentias viginti  milium ⁊  .xii. annoꝝ.  (O²) schwarz Domine ieſu xe adoꝛo te in cru‑ce pendentē: … Bl. 12a Z. 5 … deſideriū coꝛpoꝛis ⁊ anime nunc  ⁊ imperpetuū Amen.  Bl. 12b leer. Bl. 13a, rot Incipit officiū beatiſſime virginis Marie ſcďm conſuetudinē ſacre congregationis Celeſtinoꝝ: oꝛdinis ſancti Bene‑dicti: Ad matutinas In pꝛimis dici ꝟ.  schwarz [⁸]Omine labia mea  aperies. rot . schwarz Et os  meū annunciabit  laudem tuam. … Sign. b qui oderūt nos. rot (A¹) schwarz d facienda miſeri‑… Bl. 147a Z. 6, rot Euangelium ſancti Iohannis.  (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbu et verbū  erat apud deum: et deus erat verbum. Hoc erat in pꝛincipio apud deū.  Omnia … Endet Bl. 147b Z. 9 … Et vidimus gloꝛiā eius gloꝛiā  quaſi vnigeniti a patre: plenū gratie et  veritatis. Deo gratias.  Finis.  Bl. 148a Impꝛeſſu Neapoli ope ⁊ induſtria re‑ligioſi viri fratris Andree Ihyracenſis.  per magiſtrū Martinū de Amſterdam.  Anno di M.cccc.lxxxxviiij. Die vero  xxvij. menſis Ianuarij.  Nec te moueat obſecro benigne lectoꝛ  Si quid pꝛauum aut inemendatū (ſunt  certe plura licet nō multa) legēdo inueniens maledictis vel cōuicijs inſequa‑ris. Q id quidem totū tū incuria im‑pꝛeſſoꝝ. tum ob vicioſa exemplaria. tū  demū pꝛopter noſtrā cōtigit abſentiā.  Bl. 148b leer.
Vorlage: Original.
H 11997. Bohatta: Horae II 97. Fava 194. ISTC ih00427960.
Manchester *RylandsL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Rom
174 Bl. [a–f⁸gh⁶i⁸k–x¹²y¹⁰]. 13 Z. Typ. 1:95R.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Incipit officium beate  marie virginis ſecūdū  conſuetudinē romane  curie.   Ad matutinū:  [⁵]Omine labia mea aperies: et  os meum  annunciabit laudē tuam … Lage b [¹]loria pi: A: A  … Endet Bl. 173b Z. 4 … ⁊ abſterge quod ē  meum Qui cum patre  ſancto viuis et regnas  deus Per omnia ſecula  ſeculorrm Amen  Per theobaldū ſchencbecher in artibꝯ mgm  Bl. 174 leer(?).
Vorlage: Roma BCorsin (Mikrofilm).
HR 11983. Bohatta: Horae II 23. IGI 4813. ISTC ih00357200.
Roma *BCorsin
(Bl. 174 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13352 Horae. [Rom: Johann Bulle, um 1478/79]. 16°
47+? Bl. 15–16 Z. Typ. 1:83G, 1*:73G m. zweierlei Min. Rotdr.
Bl. 1(?)a, rot Ianuariꝯ hz dies xxxi.  iii. A Circūciſio domini.  … Kalendarium bricht ab Bl. 8(? )b Z. 15, rot viii. schwarz d felicis ⁊ audacti m.  e  Bl. [9]a multum: et dulciora ſuper  mel et fauum … Bricht ab Bl. [47]b Z. 6 … Et anime omnium fidelium defunctoꝛum per piam miſericoꝛdiam dei requieſcant in pace Amen. 
Vorlage: Kraków BU (Mikrofilm).
Anm. Das Fragment setzt ein Ad matutinas (Ps. 18) u. bricht mit dem Officium defunctorum ab.
IBP 2855.
Kraków BU (2 Ex., 1. Ex. Fragm. 47 Bl., 2. Ex. Fragm. 16 Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13353 Horae. Officium BMV. Rom: [Georg Herolt], 17.III.1481. 
164 Bl. [a¹²b–v⁸]. 14  Z. Typ. 1:112R. Rotdr.
Bl. 1a, rot Ianuarius hēt dieſ xxxi.  … Kalendarium endet Bl. 12b Z. 16, rot xiii   A schwarz Silueſtri pape & cō.  Bl. 13 unbekannt. Bl. 14a plena dominus tec [¹]uoniam deus … Lage c requiem queſiui & ī here… Endet Bl. 163b Z. 13, rot Orationes dicuntur ſicut  in ueſperis cum reliquis.  Bl. 164a Beate marie uirginis officium impreſſum Rome  finit fœliciter. Anno di.  M.CCCC.lxxxi. Decimaſeptima die mēſis Marcii.  Bl. 164b leer.
Vorlage: Macerata BCom (Mikrofilm).
IGICorr 4818A. ISTC ih00357500.
Macerata BCom (Perg. Bl. 13, 85 u. 89 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Turin
160 Bl. [ab]a–s⁸. 18–20 bzw. 25 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:58G (als Sign.), 3:75G, 5:120G, 11:97G. Init. h, i, l, n. 16 große, dar. eine zweimalige Wdh., u. zahlr. kleine  Hlzs. DrM V. Rotdr. KolTit.
Tit. Hlzs. (Strahlenkranzmadonna)  rot (O¹)fficium beate marie virgi‑nis ad vſum romane curie.  Bl. 1b, rot KL daneben, rot Ianuarius habet dies  xxxi. luna .xxx.  … Bl. 13b, rot Tabula pꝛeſentis operis. Et pꝛimo  Calendarium  … Bl. 14b Z. 8, rot Initiū ſancti euagelij m iohānem  . Gloꝛia tibi domine.  Hlzs., daneben, rot (I²) schwarz N pꝛincipio  erat ꝟbum: ⁊  verbū erat apď deū  ⁊ deus erat verbu.  hoc erat in pꝛīcipio  apud deū: omnia … Bl. 15b, rot (C²) schwarz Onditoꝛ celi ⁊ terre rex regū ⁊ ds dominātiu: … Bl. 16b Z. 2  ⁊ dignā ſatiſfationē oīum pecōꝝ meoꝝ  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipit Officium Beate Marie  virginis: m conſuetudinē Roma‑ne curie. Ad matutinum. ꝟ.  Hlzs., daneben, rot (D²) schwarz OMINE  labia mea ap‑peries rotschwarz Et os me‑u annūtiabit laudē  tuam … Sign. b, rot Ad laudes.   ꝟ.  … Endet Bl. 160a Z. 10 … ſalua me  in oī tꝑe. agios ieſus aūt trāſiēs ꝑ  mediū illoꝝ ibat. In noīe pis ⁊ fi‑lij ⁊ ſpūs ſancti amen.  rot Explicit off btē marie ꝟgīs cū mľtis laudibꝯ ⁊ deuotiſſimis oonibus  Impꝛeſſu Taurini ꝑ Iacobinum  ſuigū ⁊ Nicholaum de bdictis.  M.cccc.lxxxxv. die vltīa Ianuarij  Bl. 160b DrM, rot 
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm).
Sander 5057. Borm: IG 1984. ISTC ih00377550.
Wolfenbüttel *HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Venedig
11 Sp.674a Horae. Officium BMV. [um 1474]. 16°
H 11978. Bohatta: Horae II 1.
Nicht nachweisbar. Vermutlich identisch mit Nr 13356 oder 13357.
H 11979. Bohatta: Horae II 26.
Nicht nachweisbar. Vermutlich m. einer d. nachfolgenden Ausg. von Nicolas Jenson identisch.
192 Bl. [a–zA⁸]. 12  Z. Typ. 2:84G. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariꝯ hz dies .xxxi  lūa .xxx. nox hōas  .xvi  … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 11, rot xiij   a schwarz S. ſilueſtri pape  Bl. 17a, rot Incipit officiū beate marie virginis ſecūdum cō‑ſuetudinē ꝛomane curie.  Ad matutinū.   verſus  schwarz [⁷]OMINE  labia  mea aperies. [¹]t os meū  Bl. 17b annūciabit laudē tuam.  … Lage d [¹]uis ē iſte rex gľe? ds  … Endet Bl. 191b Z.10 … opꝯ tuū mea īitate.  Cognoſce ergo ī me qď ē  tuū: ⁊ abſterge qď ē meū  Bl. 192a Qui cū pe ſco viuis et  regnas deus. Per oīa ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Officium beate virginis  īpꝛeſſum venetijs peꝛ Nicolaum ienſon gallicum   .M.cccc.lxxiiij. feliciter.  Bl. 192b leer.
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. 1. Bl. 192a auch ohne Kolophon (z.B. Ex. Manchester RylandsL).
Anm. 2. Bl. 98b u. 181b sind leer. Möglicherweise waren an dieser Stelle Hlzs. vorgesehen, vgl. auch Anm. zur folgenden Nr.
H 11985. Bohatta: Horae II 31. Lowry: Jenson 33. IGI 4814 u.Corr. Pr 4090. BMC V 174.IA 19677. ISTC ih00357230.
Città del Vaticano BVat
(Perg.). London BL
(Perg.). Macerata BCom. Manchester *RylandsL
(Perg. Kaufv. 1474). Milano BTrivulz (def.). Padova *Sem
(Perg. Bl. 98, 99 u. 187–190 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
192 Bl. [a–zA⁸]. 12 Z. Typ. 2:84G. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariꝯ hz dies .xxxi  lūa .xxx. nox hōas .xvi  … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 11, rot xiij   a schwarz S. ſilueſtri pape  Bl. 17a, rot Incipit offi. beate marie  ginis m conſuetudinē  ꝛo. curie. Ad matutiū.   schwarz [⁷]O‑MINE  la‑bia  mea aperies [¹]t os meū  anunciabit laudē tuam.  … Lage d [¹]uis ē iſte rex gľie? ds  … Bricht ab Bl. 191b Z. 10 … opꝯ tuū mea īitate  Cognoſce eꝛgo ī me qď ē  tuū: ⁊ abſterge qď ē meū  Bl. 192 unbekannt.
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Mikrofilm).
Anm. Die Ausg. ist nicht mit Hlzs. ausgestattet. Bl. 98b u. 181b sind unbedruckt geblieben, doch ist im Ex. München SB auf Bl. 98b ein Perg.-Bl. mit einer Zeichnung der Gregorsmesse eingeklebt, was vielleicht bei der Einrichtung der Ausg. so vorgesehen war.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink H-334. ISTC ih00357260.
Città del Vaticano BVat
(Bl. 1–16 u. 187–192 fehlen). München *SB
(Bl. 192 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. [a–y⁸]. 13 Z. Typ. 1*:111R, 2:84G. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariꝯ hēt dies .xxxi  lūa .xxx. nox hōas xvi.  … Bl. 16a Salutatio deuota ad mariā .  [²]ue celoꝝ ꝛegina aue mo‑rū diſciplina … Bl. 17a, rot Incipit officiū beate ma‑rie uirginis ſecundum cō‑ſuetudinē ꝛomane curie.  Ad matutinū. Verſus.  schwarz [⁷]OMINE  la‑bia  mea aꝑies. [¹]t os meum  annūciabit laudem tuam.  … Lage d Benedictio. Nos cū ꝓle… Endet Bl. 176b Z. 3 … ⁊ abſterge quod eſt  meū. Qui cū patꝛe ſancto  uiuis ⁊ regnas deus. Per  oīa ſecula ſcľoꝝ. Amen.  Nicoleos Ienſon galloꝝ  gloꝛia miꝛo.  Ingenio īpꝛeſſit uirginis  officium.  Raphael Zouēzo‑nius Poeta. DD. 
Vorlage: Originale.
Anm. Bl. 17b Z. 9 auch korrigiert … ſeptu-ageſīa uſ … [statt … ſeptu-geſīa uſ …] (CIBN; z. B. 1. Ex. Paris BN).
HR 11980. Bohatta: Horae II 27. 29. Lacombe 553. 554. IGI 4816. Pell 8543. CIBN H-206. ISTC ih00357270.
Paris *BN (2 Ex., 1. Ex. Perg. Bl. 1–16, 20, 21 u. 121–128 fehlen, 2. Ex. Perg.). Venezia *MCorrer
(Perg. Bl. 17, 172 u. 173 fehlen). Verona *BCiv (Perg. Bl. 50 u. 89–91 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
192 Bl. [a–zA⁸]. 12  Z. Typ. 2:84G. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariꝯ hz dies .xxxi  lūa .xxx. nox hōas .xvi  … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 11, rot xiij   a schwarz S. ſilueſtri pape.  Bl. 17a, rot Incipit officiū beate ma‑rie viꝛginis ſecūdum cō‑ſuetudinē ꝛomane curie.  Ad matutinū.   verſus  schwarz [⁷]OMINE  la‑bia  mea aperies. [¹]t os meū  Bl. 17b annūciabit laudē tuam.  … Lage d [¹]uis ē iſte rex gľe? ds  … Endet Bl. 191b Z. 10 … opꝯ tuū mea īitate.  Cognoſce ergo ī me qď ē  tuū: ⁊ abſterge qď ē meū  Bl.192a Qui cū pe ſco viuis et  regnas deus. Per oīa ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Officium beate viꝛginis  impꝛeſſū venetijs per Nicolaum Ienſon gallicum   .M.cccc.lxxv. feliciter.  Bl. 192b leer.
Vorlage: Milano BTrivulz. Napoli BN (Mikrofilme). Torino BNU (Digitalisat).
Anm. Bl. 98b u. 181b sind leer. Möglicherweise waren an dieser Stelle Hlzs. vorgesehen, vgl. auch Anm. zu Nr13356.
R 646. Bohatta: Horae II 33. 34. Lowry: Jenson 35. Ce³ O-32. IGI 4815 u.Corr. ISTC ih00357250.
Genova BBerio (def.). Manchester RylandsL
(Perg.). Milano *BTrivulz (Perg. Bl. 192 fehlt). Napoli BN (Perg.). New York *GrolierClub (Perg. Bl. 182 fehlt). Torino BNU (Bl. 1–16, 45 u. 185–192 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
192 Bl. [a–zA⁸]. 12 Z. Typ. 2*:82G. Rotdr.
Bl. 1a Ianuariꝯ hz dies  .xxxi  lūa  .xxx. nox hōas .xvi  … Kalendarium endet Bl. 16b Z. 11, rot xiij   a schwarz S. ſilueſtri pape  Bl. 17a, rot Incipit offi. beate marie  ginis m conſuetudinē  ꝛo. curie. Ad matutīū.   schwarz [⁷]O‑MINE  la‑bia  mea aperies [¹]t os meū  anunciabit laudē tuam.  … Lage d [¹]uis ē iſte rex gľie? ds  … Endet Bl. 191b Z. 10 … opꝯ tuū mea īitate  Cognoſce eꝛgo ī me qď ē  tuū: ⁊ abſterge qď ē meū  Bl. 192a Qui cū pe ſco viuis et  regnas deus. Per oīa ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Explicit officia be maꝛie  virginis moꝛtuoꝝ. crucis  ⁊ ſpiꝛitus ſancti: nec nō ⁊  ſeptē pſaľ. pe. imſſi ꝑ  Andꝛeā ď palthaſcichijs  catharēſem. die  .xx. apꝛiľ.  Anō di  .M.cccc.lxxviij  Bl. 192b leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
HC 6288. 8843. Bohatta: Horae I 473. Bohatta: Horae II 36. Lacombe 557. 558. IGICorr 4816A. Pell 8546. CIBN H-207. Oates 1772. ISTC ih00357300.
Cambridge *UL (Perg. Bl. 95–98 u. 187 fehlen). Paris BN (2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg. def.). Venezia *MCorrer
(Perg. Bl. 1–9, 14, 138, 183 u. 184 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
104 Bl. a–lab⁸. 15 Z. Typ. 2:79G.
Bl. 1a m. Sign. a Incipit officiu beate marie ſēꝑ  uirginis. m ſuetudine ꝛomane curie. Ad Matutinu. ꝟſus  [⁸]OMIne  Labia a  Aperies.  Et os  meum annuntiabit  laude tuam. … Sign. b eſſe uenturus. [¹]e ergo s tuis  … Endet Bl. 48a Z. 6 Cxplicit Officium beate marie  ſemper Virginis. Idibus Iunij:  Mileſimo. Quatragenteſimo.  ſeptuageſimo. Octauo.  Aue Regina celi. … Bl. 49a m. Sign. g INCIPit Officiu Moꝛtuoꝝ  Ad Veſꝑas. … Endet Bl. 104b Z. 5 … pietatis  tue clemētia oīu delictoꝝ ſuoꝝ  uenia ſequā. Peꝛ d n ym  x fm. tm. ꝗ tecū uiuit ⁊ regnat  in unitate ſpūs ſctī deuſ peꝛ oīa  ſecula ſcľoꝝ.  Amen.  EXpliciunt pſalmi pēitentiales  dauid cū Letanijs. M.cccc.78.  Laus Deo. 
Vorlage: Baltimore ArtM (Mikrofilm).
R III 11987(nicht Hain). Bohatta: Horae II 37. Ce³ O-34. ISTC ih00357340.
Baltimore ArtM.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. a–y⁸. 14 Z. Typ. 4:95G. Init. a, d. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot (I²)Anuariꝯ hz dies xxxj.  Luna xxx. nox ho .xvj.  … Bl. 15a, rot Initium ſancti euangelij  ſecundū Ioannem. . schwarz Gloria tibi domine.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio eꝛat uerbu ⁊ bu erat apud  deū. ⁊ deus erat bu. Hoc  erat ī pꝛincipio apud deum.  Omnia … Bl. 17a, rot Incipit officiū uirginis  marie: ſecundu conſuetudinem romane curie.   Ad  matutinum verſus.  schwarz [⁸]OMIne labia  mea aperies. rot   schwarz Et oſ meu annuntiabit laudē tuā. … Sign. d dibz eferā neſcio: Quia quē  … Endet Bl. 167a Z. 1 ī me qď ē tuū abſterge qď eſt  meū. Qui cū pe ⁊ ſu ſācto  uiuiſ ⁊ regnas deꝯ. Per omnia ſecula ſeculoꝛu. Amen.  FINIS.  Explicit officium beate marie uirginis cū miſſa eiuſdē:  Et ſeptem pſalmis penitētialibus. Et officiū defūctoꝝ  Sācti ſpūs. Et ſācte crucis  feliciter: Impreſſū uenettijſ  ꝑ Nicolaū gyraꝛdenghū de  nouis : āno di .M cccclxxxj. die x. mēſis nouēbꝛis.  Bl. 167b, rot Salutatio āgelica gīſ. ma:  schwarz [²]Aude go ma chꝛiſti … Endet Bl. 175b Z. 11 … a moꝛte perpetua liberemur per eundem  chꝛiſtum dominum noſtrum.  Amen.  Bl. 176 unbekannt.
Vorlage: Original.
C 4468. Bohatta: Horae II 41. Pr 4469. BMC V 274.IA 20792. ISTC ih00357650.
London *BL
(Perg. Bl. 176 fehlt). Sankt Florian Aug
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. [ab]a–s⁸. 15–16 Z. Typ. 2:58G. Init. f, g. Rubr. α. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot A schwarz S. geminiani ei  rot xiiij schwarz b  rot iii schwarz c Cyri ioānis mar.  … Bl. 15b, rot Initium ſancti euangelij  ſecundum Ioanne. Gloria tibi domine.  (I²) schwarz N pꝛincipio erat ver‑bum: et verbum erat  apud deum: ⁊ deus erat  verbum: … Bl. 17a, rot ⁌ Incipit officium beate marie virginis ſecun-dum conſuetudinem ro‑mane curie. Ad matu. ꝟ.  schwarz [⁶]Omīe labia mea  aperies.  rot . schwarz Et os  meu annūciabit  laudē tuā. … Sign. b Maria ga plena ds tecū  … Endet Bl. 160b Z. 6 … Qui cū patre ⁊ ſpiritu ſcō viuis ⁊ gnas ds.  Per oīa ſe. ſe. Amen.  rot ⁌ Officiū be marie ꝟgiſ  cū miſſa eiuſdē ⁊ ſeptē pſalmis pēitētialibꝯ. Et omnī  defūctoꝝ ſcī ſpie ⁊ ſancte  crucis optīo characthere  īſſū īpēſiſ Ioſ ď colōia  nicolai ienſon ſociorum  finit  .i48i. die  .22. decēbris 
Vorlage: Original.
Anm. 1. Das Druckdatum ist möglicherweise auch als „.13.“ oder „.23.“ zu lesen.
Anm. 2. Vgl. Gasparrini Leporace in Studi bibliografici. Firenze 1967 S. 25–27. (Biblioteca di bibliografia italiana. 50.)
IGICorr 4819A. ISTC ih00357700.
Venezia *Mechitar
(Bl. 1, 11–14 u. 32–40 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13363 Horae ad usum Salzeburgensem (Salzburg). Mit Beig. von Aurelius Augustinus(?). Venedig: Nikolaus von Frankfurt, 1482. 16°
168 Bl. a–x⁸. 18 Z. Typ. 2:74G. Init. a, b. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot Sequitur trina oꝛatio a beato  auguſtino epiſcopo cōpoſita.  schwarz De labia mea aꝑies. Et os. daneben, rot s.  schwarz [⁵]Eus in adiutoꝛium  meum intende: de  ad adiuuādū me fe‑ſtina. … Bl. 5a Z. 9, rot Sequntur quindecim gradus  schwarz [³]D dominū cū tribula‑rer clamaui: ⁊ exaudi‑uit me. … Sign. b, rot (V¹) schwarz xoꝛ tua ſicut vitis abūdās ī la‑… Bl. 132b Z. 18, rot … Initiū  Bl. 133a, rot ſcī euāgelij ßm iohannē.  (I²) schwarz N ncipio erat bū. ⁊ bum  erat apud deū ⁊ deꝯ erat bū  Hoc erat ī ncipio apud deū. Oīa  … Endet Bl. 165b Z. 5 Vt in die conſumationis mee cōſūmatus īueniatur apud te. Amē  rot Deo Gratias.  schwarz Impꝛeſſum Venetijs per Nicholaum de Franckfoꝛdia  M.cccc.lxxxij.  Bl. 166a, rot Iſta oꝛatio ſcripta eſt ī eccľia  ſcī iohannis de laterano rome in  quodā lapide … Z. 16, rot (D²) schwarz Eus  ꝓ redēptione mūdi  voluiſti naſci. circūcidi. … Endet Bl. 166b Z. 16 …  ꝑduxiſti latronē tecum  crucifixū. Qui cū pe ⁊ ſpū ſcō viuis ⁊ reḡs in ſecula ſcľoꝝ. Amen.  Bl. 167 u. 168(?) leer.
Vorlage: Zwickau RatsSchB (Original).
Anm. Der Gebrauch für Salzburg ist aus den Responsorien erschlossen. Außer dem ersten Gebet sind auch Lectiones als Texte des Augustinus bezeichnet.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
BSB-Ink H-335. ISTC ih00357740.
München *SB
(Bl. 16, 17, 24, 41, 48, 96, 161 u. 168 fehlen). Zwickau *RatsSchB (Bl. 37, 163, 166 u. 168 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. [a⁶b¹⁰]a–s⁸. 16–17 Z. Typ. 17*:58G. Init. c, n. Rubr. ζ. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuariꝯ hz dies .xxxj  Lūa .xxx. … Bl. 13a, rot Initiū. ſ. euāgelij m. Ioannē.  schwarz Gľia tibi de.  rot (I¹) schwarz N pꝛīcipio erat bu  ⁊ bū erat apud deū: ⁊ deus erat bū Hoc erat ī ncipio apud deū. Oīa … Bl. 15b, rot Oꝛatio dicenda quando  leuatur coꝛpus chꝛiſti. … Bl. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot ⁌ Incipit officium bea‑te marie virginis ſecun‑dum conſuetudinem ro‑mane curie. Ad mat. ꝟ.  schwarz [⁶]Omīe labia mea  aperies.  rotschwarz Et os  meu annuciabit  laudē tuā. … Sign. b maria ga plena ds te‑… Endet Bl. 160a Z. 4 … ⁊ abſterge quod  ē meū. Qui cū patre ⁊ ſpi‑ritu ſcō viuis ⁊ gnas ďs.  Per oīa ſe. ſe. Amen.  rot ⁌ Officiū btē marie ꝟgīſ  cū miſſa eiuſdē ⁊ ſeptē pſalmis pēitētialibꝯ. Et offiū  defūctoꝝ ſcī ſpūs ⁊ ſcē crucis. Accuratiſſime imſſū  venetijs ꝑ Geoꝛgiu de riuabenis mātuanū: ⁊ Paganinū de paganinis. bꝛi‑xienſe. Anno di .1484.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Oldenburg LB (Teilmikrofilm).
Anm. Vgl. auch Tenschert: Horae III S. 1307 f. zu den Hlzs.
Reproduktionen: GfT 2424.
ISTC ih00357770.
Oldenburg *LB.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
104 Bl. [a–n⁸]. Gez. [9]2–96. 1, Kalendarium 2 Sp. 18 Z. Typ. 4:104G. Init. b, h. Rotdr.
Bl. 1a, rot (I²)Anuariꝯ habz dies  .xxxi.  … Bl. 7a, rot Initiu ſancti euangelii ſecudū ioannē.  schwarz Glīa tibi de.  [²]N pꝛincipio erat verbū  ⁊ verbū erat apud deū:  ⁊ deus erat verbū. Hoc erat  in pꝛincipio apud deu. Oīa  … Bl. 8 leer. Bl. 9a, rot Incipit officiu virginis marie ſcďm ſuetudine romanę  curie. Ad mat. ꝟ schwarz [⁵]Omine labia mea  aperies. rot schwarz Et os  meum annuncia‑bit laudē tuam. … Lage c do de in longitudīe dierum  … Endet Bl. 104b Z. 15 ante figuram.  Pꝛeeundo caue ne ſilea aue.  Deo gratias.  Venetijs ꝑ Ioannē de hallis 
Vorlage: Original.
H 11982. 3569. Bohatta: Horae II 24. 25. Lacombe 556. Pell 8544. CIBN H-210. ISTC ih00357780.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
132 Bl. a–q⁸r. 17 Z. Typ. 6:79G. Init. c, m. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot (I²)Anuarius habet dies .xxxj.  … Kalendarium endet Bl. 12a m. Sign. b4 Z. 17, rot xiij   (A¹) Scī ſilueſtri pape  Bl. 12b, rot Initium ſancti euāgelij m ioā‑nem.  schwarz Gloꝛia tibi domine.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbu et  verbum erat apud deum: ⁊  deus erat verbum. Hoc erat in  pꝛincipio apud deu. Omnia … Bl. 17a m. Sign. c, rot Incipit officium virginis marie ſecundu conſuetudinem romane curie. Ad matutinum ꝟ.  schwarz [⁷]Omine labia  mea aperies.  rot . schwarz Et os meum annunciabit laudem tuam. … Sign. d in gloꝛia patris. rot (I¹) schwarz udex crederis  … Endet Bl. 132b Z. 9, rot (O¹) schwarz ꝛa pꝛo nobis ſcā dei genitrix.  Vt digni efficiamur ꝓmiſſionibus xi.   Deo gratias.  rot Impꝛeſſum Venetijs: caſtiga‑tum ⁊ optime emendatu anno  ſalutis noſtre .Mcccclxxxv. die  pꝛimo Apꝛilis. per Paganinū  de paganinis bꝛixienſe: ⁊ Ge‑oꝛgiu de riuabenis mātuanu. 
Vorlage: Dessau LB (Teildigitalisat).
Bohatta: Horae II 44. ISTC ih00357773.
Dessau *LB (z.Z. Moskva GosB).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
168 Bl. [a⁶]a–v⁸x². 1, Kalendarium 2 Sp. 21–23  Z. Typ. 1:68G. Init. b, c. Rotdr.
Bl. 1a, rot KL daneben Ianuariꝯ habet dies .xxxi.  … Kalendarium endet Bl. 6bβ Z. 16, rot (A¹) Silueſtri  Bl. 7a m. roter Sign. a, rot Officia ꝑ circuitū anni canonica de  da na noua ſequū numīe fauſto  (M²)Axime diuina ꝑ āni curriculū  hoꝛarū canonicaꝝ ī feſtos di‑es at ſingľos hebďaꝝ dies feriales  diſtributa officia: … Z. 20, rot (C²) schwarz Vm iuxta Altiloqui Iheſu  chriſti ſentētiā. in luce … Bl. 15a m. Sign. b, rot Pſalteriū ginis ſanctiſſime ſcďm  feſta ⁊ dies hebďe in matutinaꝝ nocturnos diſtinctū incipit. Pꝛimo  in ipſum ſequi pꝛologus.  schwarz []Rripe illā ⁊ exaltabit te:  gloꝛificaber ab ea cū eā  fueris amplexatꝯ. … Sign. c tibi: ⁊ in noīe tuo gloꝛiaboꝛ in ſecu‑… Endet Bl. 168b Z. 18 … ſ cū agnis ī dextero tuo latere dū iudicaturꝯ ē ſcľm ꝑ  ignē collocari. Per rot a. schwarz Salue regi‑na rot cū oone ut  poſt cōpletoꝛiū.  schwarz 1486  Per Ioannem de hallis. Venetijs 
Vorlage: Zwickau RatsSchB (Original). München SB. Praha NKn (Mikrofilme).
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
C 4463. Bohatta: Horae II 50. Ce³ B-939. IBP 4040. IDL 3435. BSB-Ink H-351.050. ISTC ib00939000.
Haag *KglB
(Bl. 1–8 u. 152 fehlen). Los Angeles UCaliforniaL. München *SB
(Bl. 1–6 fehlen). Praha NKn. Szczyrzyc Zisterz (def.). Zwickau *RatsSchB.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15–16  Z. Typ. 5:70G. Init. g, t. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot KL daneben, rot Ianuarius hz  dies 31 luna 30  … Bl. 13a, rot Initiū ſcī euāgelij m io‑annē. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N pꝛīcipio erat ver‑bū: ⁊ bu erat apud  deū: ⁊ deꝯ erat verbū. hoc  erat in pꝛīcipio apud deū  Omnia … Bl. 17a, rot Incipit officiū beatiſſime  virginis marie m ſuetudinem romane curie. Ad  matutinū .  schwarz [⁵]Omīe labia  mea aperies  rot . schwarz Et os meum annūciabit laudē tuam … Sign. d te ⁊ pacē. rot . schwarz Amē rot Lʾ.iij.  … Endet Bl. 160b Z. 1 … ⁊ ſaluatoꝛē mundi in quo nō  dubito: libera me ab om‑ni malo ⁊ oꝛa ꝓ pctō meo  Amen.  rot Officiū beate marie gi‑nis vna cū ſeptē pſalmis  penitētialibꝯ: officio moꝛtuoꝛū: ſcē crucis ⁊ ſcī ſpi‑ritus explicit: Impꝛeſſu  Venetijs per Ioannē haman de landoia: dictum  hertzog Anno ſalutis xiane  .M.cccc.lxxxviij. 
Vorlage: Manchester RylandsL (Digitalisat).
Bohatta: Horae II 58. ISTC ih00359730.
Manchester RylandsL
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. A–D[a]b–s⁸. 15 Z. in 4 Leisten. Typ. 17*:68G. Init. d, f. Rubr. δ. 14 Hlzs., dar. 1 Wdh. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. A. Bl. 2a, rot KL daneben Ianuarius habet dies .xxxi.  luna vero .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 15a Z. 8, rot xiij  (A¹)  Silueſtri pape.  ⁌ schwarz Dulce nomen domini  … Z. 14, rot Sequi euāgeľ. ſcī ioānis  Bl. 15b Hlzs. (Johannes/Patmos)  rot Initiū ſācti euāgelij m ioannē. . schwarz Gloꝛia tibi de.  Bl. 16a, rot (I²) schwarz N pꝛīcipio erat ver‑bū: ⁊ bu erat apud  deū: ⁊ deꝯ erat verbū. hoc  erat in ncipio apud deū.  Omnia … Sign. C ſed ex deo nati ſunt. Et ver… Bl. 33a, rot Incipit officiū ginis marie ſecundū romanā curiā  Hlzs. (Verkündigung)  rot Ad matutinum verſus.  Bl. 33b, rot Ad matutinū verſus. schwarz [⁶]Omine labia mea aperies. rot . schwarz Et os  meū annūciabit laude  tuā … Endet Bl. 176a, rot Officiū beatiſſime marie  virginis: vnacū ſeptē pſal‑mis penitentialibꝯ: officio  moꝛtuoꝝ: ſancte crucis: et  ſancti ſpiritus: ⁊ pluribus  alijs deuotiſſimis oꝛationibus: feliciter finit: Impꝛeſſum Venetijs per Andreā  de Thoꝛeſanis: de Aſula:  Anno ſalutis Milleſimo  quadringenteſimo octua‑geſimonono: die .xxiij. mēſis Iulij.  Bl. 176b leer.
Vorlage: Original.
R 1586. Bohatta: Horae II 2(?). 59. Sander 5043. IGI 4825. ISTC ih00361500.
Venezia *MCorrer
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
148 Bl. a⁸b¹²c–s⁸. Gez. [20]i–cxxviij [m. Fehler]. 22 u. 17 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:103G, 3:81G, 14:54G (als Sign.). Init. p, t, v, oo. 8 große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b Hlzs. (Kreuzigung)  rot Reſpice qui tranſis cum ſis  mihi cauſa doloꝛis. En pꝛo te  moꝛioꝛ nō eſt dilectio maioꝛ.  Bl. 2a m. Sign. aij, rot KL daneben Ianuariꝯ habet dies .xxxj. luna .xxx  … Bl. 14a, rot Oꝛatio ſancti auguſtini deuotiſſi‑me dicēda  .xxxiij. diebus genibꝯ flexis  ad obtinendā omnem gratiam.  Hlzs., daneben rot (O¹) schwarz dulciſſime de ieſu chꝛiſte … Bl. 16b Hlzs. (Johannes/Patmos)  rot Initiū ſancti euangelij m io‑annē. .   Gloꝛia tibi de.  Bl. 17a, rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbum  ⁊ verbū erat apud deum:  ⁊ deus erat verbū: hoc erat in  pꝛincipio apud deu: omnia … Bl. 20b Hlzs. (Verkündigung)  rot Incipit officiū beatiſſime  virginis marie: m ſuetudinem romane curie.  Bl. 21a m. Sign. c u. Blz. j, rot Ad matu. .  schwarz (D)Omine labia  mea aperies.  rot . schwarz Et os meum annunciabit laudē tuā.  … Sign. d fundar ī eternū rot Ad laudes.   … Endet Bl. 132b Z. 7 … libera me  ab omni malo ⁊ oꝛa pꝛo peccato meo. Amen.  rot Officium beate marie virgini  vna cum ſeptē pſalmis penitētialibꝯ: officio moꝛtuoꝛū: ſācte  crucis ⁊ ſancti ſpiritꝯ explicit:  Impꝛeſſu Venetij ꝑ Ioannē hāman alemanū de lādoia:  dictum hertzog. Anno ſaluti  chꝛiſtiane .M.cccc.lxxxx.  Bl. 133a m. Sign. r u. Blz. cxiij, rot Ad cōmemoꝛationē de ſāctis  apľis petro ⁊ paulo a. … Endet Bl. 148a m. Blz. cxxviij Z. 15 … btī martini feſſoꝛis tui at pōtifici  tra oīa aduerſa mūiamur. ꝑ.  Bl. 148b DrM 
Vorlage: Milano BAmbros. Parma BPalat (Mikrofilme).
Anm. Die Lagen a und c auch in abweichendem Satz u. m. teilw. abweichenden Leistenstücken, z. B.Bl. 1b Z. 3, rot moꝛioꝛ non eſt dilectio maioꝛ.  Bl. 2a Z. 1, rot KL daneben Ianuariꝯ habet di‑es … (IGI 4829; z. B. Ex.Milano BAmbros. Venezia MCorrer). Bl. 8b Z. 5 … Margarite … [statt Margarithe ], Bl. 21a Z. 5 … annuncia‑bit … Bl. 28b Z. 8 rege eos et extolle … [statt rege eos ⁊ extolle ] (z. B. Ex. Milano BAmbros).
R 1292. Bohatta: Horae II 11. 65. Sander 5047. 5048. IGI 4826. 4829. ISTC ih00366400.
Milano BAmbros (Bl. 1, 16, 20 u. 125–148 fehlen). Parma BPalat (Perg.). Venezia *MCorrer
(Perg. Bl. 9, 13, 16, 20, 124 u. 148 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15 Z. Typ. 12:73G. Init. g, k, t. Leisten. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot KL Ianuariꝯ hz dies .31.  … Bl. 13a, rot Initiū ſācti euāgelij m iohannē. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N ncipio erat verbū  ⁊ verbū erat apď deū  ⁊ deꝯ erat verbū: … Bl. 17b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 18a (in Leisten), rot Incipit officiū beatiſſi‑me virginis marie m  cōſuetudinem romane  curie. Ad matutinū ꝟ.  schwarz [⁵]Omīe labia mea  aꝑies. rot .  schwarz Et os meum annūciabit laude tuam. … Sign. d maculata ꝟginitas: ꝗbꝯ te  … Endet Bl. 159a Z. 3 … tu concepiſti ieſum ſine peccato:  tu peperiſti creatoꝛem ⁊ ſaluatoꝛem mundi: in quo nō  dubito: libera me ab omni  malo ⁊ oꝛa ꝓ pctō meo amē  rot Officiū beate marie virginis: vna cū ſeptē pſalmis  penitētialibus: officio mo:tuoꝝ: ſancte crucis: ⁊ ſcī ſpiritus explicit. Impꝛeſſum  Venetijs per Ioannem ha Bl. 159b manum de Landoia: dictū  Hertzog. Anno incarnationis chꝛiſti: Milleſimoquadringēteſimononageſimo.  Pꝛidie nōs Decembꝛis.  schwarz Laus deo.  Bl. 160 leer.
Vorlage: Original.
R 1587. Bohatta: Horae II 64. 66. Sander 5046. Ce³ O-41. IGI 4828. ISTC ih00365300.
Modena BEst (Perg.). New York *MorganL.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15 Z. Typ. 14:54G. Init. p, aa. 5 Hlzs. Rotdr.
Bl 1a m. Sign. a, rot KL Ianuariꝯ hz d .3j. lu .3o  … Bl. 13a, rot Initiū ſcī euāgelij m Ioannem. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N ncipio erat verbū: ⁊  verbū erat apud deu: ⁊  deus erat verbu. hoc erat in  ncipio apud deū. Oīa … Bl. 17b Hlzs. (Geburt)  Bl. 18a m. Sign. cij, rot Incipit officiū beatiſſime  virginis marie m ſuetudinem romane curie. Ad  ma u. ꝟ  schwarz [⁵]Omīe labia mea  aꝑies. rot   schwarz Et os meum annūciabit laudem tuam. … Sign. d maculata ginitas ꝗbus te  … Endet Bl. 159a Z. 6 … libera me  ab omni malo: ⁊ oꝛa ꝓ pec‑cato meo. Amen.  rot Officiū beate marie virgi‑nis vna cū ſeptē pſalmis penitentialibus: officio moꝛ‑tuoꝝ: ſācte crucis: ⁊ ſctī ſpi‑ritus explicit. Impꝛeſſum  Venetijs per Ioannē ham‑ Bl. 159b man alemanū de Landoia  dictum Hertzog. Anno in‑carnationis chꝛiſti Mille‑ſimo quadringenteſimononageſimopꝛimo. Die tertia  decembꝛis.  Bl. 160 leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Bohatta: Horae II 68. Lacombe 559. Meyer-Baer 36. Sander 5049. Pell 8548. CIBN H-220. ISTC ih00369350.
Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15–16 Z. Typ. 17:91G. Init. e, g, h. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. aij xvii f ioānis chꝛiſoſtomi  … Bl. 14b Z. 10 xiii A ſācti ſilueſtri pape  Oꝛatio ſancti anſelmi.  (D²)Omine deus meus  ſi feci ut eſſem reus  tuus … Bl. 17a m. Sign. c, rot Incipit officiū beate ꝟgīs  marie  ſuetudīe romane curie. Ad matutinū. ꝟ:  schwarz (D)Omīe labia mea  aperies:  rot . schwarz Et os  meu annuncia‑bit laudē  tua. … Sign. d ⁊ balſamum aromatizans  … Endet Bl. 160a Z. 5 ⁊ a moꝛte perpetua libere‑mur. Per eunde x d  noſtrum. Amen. rot Explicit  officiū beate marie ꝟginis  cū miſſa eiuſdē ⁊ ſeptē pſal‑mi penitentialibꝯ: ⁊ officiū  defunctoꝝ: ſctī ſpūs: ⁊ ſācte  crucis feliciter. Impꝛeſſu  venetijs ꝑ Tehodoꝝ de ragazonibus de aſula anno  di Mcccclxxxxij. die xij.  menſis Iulij.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Verona BCiv (Mikrofilm).
R 1588. Bohatta: Horae II 74. Sander 5052. IGI 4831. ISTC ih00370300.
Verona *BCiv (Bl. 1 u. 8 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15  Z. Typ. 5*:66G. Init. g, t, pp. Leisten. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. a, rot KL Ianuariꝯ hz dies  .31  … Bl. 13a, rot Initiū ſācti euāgelij m iohannē. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N ncipio erat verbū  ⁊ verbū erat apď deū  et deꝯ erat verbū: hoc erat  ī ncipio apud deū. Oīa … Bl. 17b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 18a (in Leisten), rot Incipit officū beatiſſme virginis … Sign. d maculata ginitas: ꝗbꝯ te  … Endet Bl. 159a Z. 7 … libera me ab omī ma‑lo et oꝛa ꝓ pctīs meis amē  rot Officiū beate marie virginis: vna cū ſeptē pſalmis  penitentialibꝯ: officio moꝛ‑tuoꝛum: ſcē crucis: ⁊ ſcī ſpiritus explicit. Impꝛeſſum  Venetijs per Ioannem ha Bl. 159b manum de Landoia: dictū  Hertzog Anno incarnationis chꝛiſti: Milleſimo quadringēteſimononageſimoſecundo. Pꝛidie nonas febꝛuarij.  schwarz Laus deo.  Bl. 160 leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Bohatta: Horae II 70. Lacombe 560. Sander 5050. CIBN H-222. ISTC ih00370950.
Città del Vaticano *BVat
(Perg. Bl. 146–151 fehlen). Paris *BN (Perg. Bl. 17–24 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
136 Bl. [a]b–r⁸. 18 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:158G, 2:103G, 5*:66G. Init. p, t, v, o(?), gg, oo. 5 große u. zahlr. kleine Hlzs. DrM II. Rotdr.
Tit., rot Officia beate ma‑rie ſecundu vſum  Romane eccleſie.  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius habet dies .xxxj. luna .lxxx.  … Bl. 13b, rot Oo ſcī auguſtini deuotiſſīe dicēda .xxxiij.  diebus genibꝯ flexis ad obdinēdā oē gam  schwarz Hlzs., daneben, rot (O¹) schwarz dulciſſime de iu chꝛiſte verus deus: qui de … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. c, rot Incipit officium beatiſſime  virginis marie: ſecundum con‑ſuetudinem romane curie.  Ad matu. ꝟ.  schwarz (D)Omine labia.  mea aperies.  rot ꝟ. schwarz Et os meum annuncia‑bit laudē tuā  … Sign. d, rot Ad laudes Verſus.  … Endet Bl. 136a Z. 16, rot (A¹) schwarz ngele ďi ꝗ cuſtos es mei me tibi cōmiſſū pietate ſuꝑna hodie  ſalua rege et guberna. Amen.  Bl. 136b, rot Officia ſcďm moꝛē curie romane: beate videlz marie: cū ſeptē  pſalmis penitētialibus: officio  moꝛtuoꝝ: Sācte crucis: et ſancti ſpiritus: at compluribus  ſctōꝛū oonibus deuotiſſimis:  feliciter ſunt explicita. Imſſa  venetijs ꝑ ioānē hāman dictū  hertzog. Anno Mccccxcxiij.  DrM, schwarz 
Vorlage: Originale.
C 4471. CR 3087. Bohatta: Horae I 662. Bohatta: Horae II 77. 96. Sander 5054. Ce³ O-43 u.Suppl. IGI 4832 u.Corr. Pr 5190. BMC V 425.IA 23362. Oates 2037. Rhodes: Cini C90. Walsh: Harvard 2234. ISTC ih00375500.
Cambridge *UL (Perg. def.). Cambridge (Mass.) *HoughtonL (Perg. Bl. 1, 17 u. 136 fehlen). London BL
(2 Ex., 1. Ex. Perg., 2. Ex. Perg.). Modena BEst (Perg.). Venezia FondazCini
.
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 15–16 Z. Typ. 2:63G. Init. g, h, kk(?). Rubr. β. Leisten. 5+? Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign a, rot KL Ianuariꝯ […] lu  .30  … Bl. 13a, rot Initiū ſcī euāgelij m Ioā‑nem. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbū: ⁊ verbū erat apud  deū: ⁊ deus erat verbū: hoc  erat in pꝛincipio apud deū  Oīa … Bl. 17a m. Sign. c (in Leisten), rot Incipit officiū beatiſſi‑me virginis marie m  ſuetudinē romane curie. Ad matutinū. ꝟ.  schwarz (D)Omīe labia mea  aꝑies rot   schwarz Et os meum annūciabit laudē tuā … Sign. d maculata virginitas quibus  … Endet Bl. 160a Z. 10 … hodie  ſalua rege ⁊ guberna. Amē.  rot Finit officiū btē marie cū ſeptē pſalmis ⁊. Impꝛeſſū venetijs ꝑ Ioānem emericu  de ſpira. Anno di .Mccccxciij. die o ſexto maij.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Paris BN (Einzelfotos).
Bohatta: Horae II 76. Lacombe 561. Sander 5053. Pell 8550. CIBN H-225. ISTC ih00373300.
Paris *BN (Perg. Bl. 9 u. 16 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
208(?) Bl. [a]b[c–z⁊(?)]ꝝ⁸. 16 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:158G, 2:103G, 3:81G m. Durchsch., Min. einer kleinen got. Type (als Sign.). Init. c, p, v, z, ll. Rubr. α. 7+? Hlzs., dar. 1 Wdh. DrM IV. VM. (Husung 150). Rotdr.
Tit., rot Officia ſecūdum  moꝛem Eccleſie  Sarum.  VM  Bl. 1b Hlzs. (Strahlenkranzmadonna)  Bl. 2a, rot KL daneben Ianuariꝯ hz dies   .xxxj. luna .xxx.  … Lage c coꝛdie tue introibo in domū  … Bl. 20b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 21a, rot Incipiunt hoꝛe btē. Marie  virginis ſcďm vſum eccleſie  Sarum. Ad matutinas. ꝟ.  (D) schwarz Omine la‑bia mea a‑peries. rot .  schwarz Et os meu  annūciabit laudem tuā  … Endet Bl. 208(?)a Z. 8 … fac nos s iiꝯ meri‑tis ⁊ cibꝯ a gehēne incēdij  liberato ītegros mēte ⁊ coꝛꝑe felici in gľia ptari. Per  rot Impꝛeſſu venetijs per Iohannē hertzog Impēſis famoſoꝛū viroꝝ Gerardi barreuelt ⁊ Fridrici de egmont  Anno di Mccccxciiij.  Bl. 208(?)b DrM, rot 
Vorlage: London BL (Mikrofilm). Oxford BrasenoseC. Drapers’ Company (London) (Einzelfotos).
Anm. 1. Vgl. Rogers in Essays in Honour of Victor Scholderer. Mainz 1970 S. 363–368 m. Abb.
Anm. 2. Von diesem Druck existieren nur Fragmente, die z.T. in ungefaltetem Zustand überliefert sind. Das umfangreichste Fragment inLondon BL ist als Buch gebunden. Doch kann man sich anhand der Einzelteile kein exaktes Bild vom Textverlauf und der Lagenverteilung machen.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
Sander 3454. 5055. 5056. Duff-Hellinga 181. Pollard-Redgrave² 15874. Pr 5205. BMC V 426.IA 23403. Bod-inc H-190. Oates 2044. Rhodes: Oxford 934. ISTC ih00420440.
Cambridge UL (Fragm.). Durham UL (Fragm.). Eton C (Fragm.). London *BL
(Fragm. 51 Bl.), DraperComp (Fragm.). Manchester *RylandsL
(Fragm.). Oxford Bodl (Fragm.), BrasenoseC (Fragm.), CorpChristC (Fragm.). Ushaw C (Fragm.).  — Drapers’ Company (London) (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 10 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
152 Bl. +¹²a–r⁸s. 18 Z. in 4 Leisten. Typ. 9:100G, 10:ca.80G m. Durchsch., Min. einer sehr kleinen got. Typ. (als Sign.). Init. f, g, h. 6 große u. 6 kleine Hlzs. DrM II. Rotdr. KolTit.
Bl. 1a (ohne Leisten) DrM  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius habz dies .xxxj. luna .xxx.  … Bl. 12b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 13a, rot Incipit Officium Beate Marie virginis: m cōſuetudinem  romane curie. Ad matutinū ꝟ.  schwarz (D)OMINE  labia mea aperies.  rot . schwarz Et os meū annūtiabit laudē tuā  … Sign. b, rot Ad laudes. ꝟ.  … Endet Bl. 152a Z. 5 … vt eiꝯ exēpla ſequētes ad  te peruenire mereamur. Per.  rot Officium beate virginis: ſeptē  pſalmi penitentiales: officium  moꝛtuoꝛū: officiū ſancte crucis  ⁊ officiū ſpūſſancti cu multis  deuotiſſimi oꝛatiōibus ꝑ Hieronymū venetū de ſanctis Venetijs diligēter imſſa: feliciter  expliciunt .M.cccc.lxxxxiiij.  die .xxvj. apꝛilis: regnāte do  Auguſtino barbadico inclyto  Venetiarū duce. Laus deo.  Bl. 152b leer.
Vorlage: Ferrara BCom (Mikrofilm). Paris BN (Einzelfotos).
R 1589. Bohatta: Horae II 78. Lacombe 562. Sander 5055. IGI 4836 u.Corr. Pell 8551. CIBN H-227. Rhodes: Cini C91. ISTC ih00374500.
Ferrara BCom (Bl. 1, 12, 37, 44, 61, 64, 65, 68, 101 u. 108 fehlen). Paris *BN (Perg. Bl. 13, 39, 42, 52, 76, 122, 123 u. 127 fehlen). Venezia *FondazCini
(Perg. Bl. 1, 60, 84, 120 u. 121 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 16–17  Z. Typ. 5:92G m. Einsprengungen aus 6:85G, 9:130G. Init. e, f(?), aa, dd(?). 7 Hlzs. DrM III. Rotdr.
Tit. m. Sign. a, rot Officium beate ma‑rie virginis m cōſuetudine romane curie.  Bl. 2a m. Sign. aij, rot KL daneben Ianuarius habet dies xxxj. luna xxx. nox  … Bl. 14b Z. 2, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Initium ſancti euāgelij m io‑annem.  schwarz Gloꝛia tibi de  (I¹)N pꝛincipio erat verbum  ⁊ verbum erat apud deum et  deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum. Oīa  … Bl. 17a m. Sign. c(?), rot Incipit officium beate vir‑ginis marie ſecundū conſuetudinem romane curie. Ad ma‑tinum verſus.  schwarz Hlzs., daneben (D²)Omine labia mea a‑peries. rot . schwarz Et  os meu annūciabit laudem  tuam. … Sign. d commemoꝛationem. Quia ex  … Endet Bl. 160a Z. 16 (C¹)ōfiteboꝛ tibi de oīa rot chꝛiſte  schwarz oꝑa tua ⁊ ſcī tui bdicant tibi.  Bl. 160b Impꝛeſſu Venetijs ꝑ Ioan‑nem emericū de Spira: Anuo  a natiuitate di .M.cccc.xciiij.  pꝛidie kľ. Decembꝛis.  DrM, rot 
Vorlage: Oxford Bodl (Mikrofilm).
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
Bohatta: Horae II 79. Bod-inc H-164. ISTC ih00377300.
Oxford *Bodl
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
184 Bl. [ab]a–x⁸. 18 Z. Typ. 5**:66G. Init. f, g, t, dd, rr. Rubr. β. 8 Hlzs., dar 2 Wdh. DrM V. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot KL daneben Ianuarius habet di‑es .xxxj. Luna .xxx.  … Bl. 16b Hlzs. (Gnadenstuhl)  Bl. 17a m Sign. a, rot ⁌ Sequitur trina oꝛatio a beato  auguſtino epiſcopo cōpoſita Ad  matuti. ꝟ. schwarz De labia mea aperi‑es. rot . schwarz Et os meum. rot Pſalmus.  (D) schwarz Eus in adiutoꝛium meū  intede: … Sign. b os noſtrum: et lingua noſtra ex‑… Endet Bl. 184a Z. 9 … exaudi  oēſ cuſtodi ⁊ oībꝯ miere. Per.  rot Curſus officioꝛū m moꝛē eccľie  Saltzburge. felici explicit Impꝛeſſu venetijs ꝑ ioannē hertzog  Impenſis ioānis wolkart de noremberga. Anno ſalutis 1495  decimooctauo kaľs decembꝛi[…]  Bl. 184b DrM 
Vorlage: Salzburg M (Digitalisat).
ISTC ih00419500.
Salzburg M
(Bl. 1 u. 153 fehlen, Bl. 184 def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
196 Bl. ab⁸c–r¹². 14, in Leisten 10 bzw. 25–26 Z. Typ. 8:105G m. Einsprengungen aus 6:85G, 13:52G. Init. f, h, aa, rr. Leisten. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. aij, rot KL daneben Iauuariu hēt  dies .31. lūa .30.  … Kalendarium endet Bl. 16a Z. 12, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. c (in Leisten), rot Incipit officiu  beate virgīs ma‑rie m ſuetudi‑nē romane curie  Ad matutinū ꝟ.  (D)Omīe labia mea  aperies.  rotschwarz Et o  meū annunciabit  … Sign. d na. rot (G¹) schwarz loꝛia patri. rot In fine.  … Endet Bl. 195a, rot Initium ſancti euangelij m ioānem. .  schwarz Gloria tibi domine.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbū: ⁊ verbum erat apď  deum: … Bl. 195b Z. 25 ⁊ oſtendam illi ſalutare meum. rot (G¹) schwarz loꝛia patri.  Bl. 196a, rot Impꝛeſſum Venetijs  iuſſu ac impenſis nobilis  viri Luantonij de giūta  Floꝛentini: arte autem ioannis Emerici de Spira:  Anno a natiuitate domi‑ni M.cccclxxxxvj. pꝛidie  kľ. Auguſti.  Bl. 196b leer.
Vorlage: Vicenza BBertol (Mikrofilm). Paris BN (Teilkopie).
H 11994. Bohatta: Horae II 86. Lacombe 564. Sander 5061. Camerini: Giunta 28. Pell 8553. CIBN H-230. ISTC ih00378700.
Paris *BN (Perg. Bl. 1–15 fehlen, Bl. 16a Rasur). Vicenza BBertol (Perg. Bl. 1, 77 u. 88 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 16, in Leisten 11 Z. Typ. 3:66G. Init. g, h, kk, ss. Rubr. β. Leisten. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1–13 unbekannt. Bl. 14a, rot s contra oīa aduerſa  (Q²) schwarz Vi hītat in adiutoꝛio  altiſſimi in ꝓtectione dei celi  cōmoꝛabi. … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. c (in Leisten), rot Incipit officiū beate ginis marie  m ſuetudinē romane curie. Ad  matutinū verſus.  (D) schwarz omīe  labia  mea  aperies. rot   schwarz Et os meū annūci Bl. 17b abit laude tuā. … Sign. d Felix nā es ſacra go ma‑… Endet Bl. 159a Z. 1 … tu pe‑periſti creatoꝛem ⁊ ſaluatoꝛē  mundi in quo non dubito: libera me ab omni malo ⁊ oꝛa  pꝛo peccatis meis amen.  rot Impꝛeſſum Venetijs iuſſu ac impenſis nobilis viri  Luantonij de giunta Flo‑rentini: arte autem ioannis  Emerici de Spira: Anno a  natiuitate domini .Mccccl‑xxxxvj. pꝛidie kľ. Septēbꝛis.  Bl. 159b, schwarz Initiū ſcī euāgelij m ioan‑ne. Gloꝛia tibi de.  rot (I¹) schwarz N pꝛincipio erat bū  ⁊ bū erat apud deū ⁊ deꝯ e‑rat bū. Hoc erat ī pꝛīcipio  apud deū oīa … Endet Bl. 160a Z. 14 … ſi vnigeniti a pe plenū ge ⁊ ita is. Deo gratias.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Modena BEst (Mikrofilm).
R 1590. Bohatta: Horae II 87. Camerini: Giunta 29. Sander 5062. IGI 4844. ISTC ih00379100.
Modena BEst (Perg. Bl. 1–13 fehlen). Vicenza BBertol.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 16–19, in Leisten 11 Z. Typ. 3:66G, 8:105G, 16*:59G. Init. g, h, l(?), aa, kk(?). Rubr. β. Leisten. 6 Hlzs. Rotdr.
Tit., rot Officiolu beate  marie virginis  m ſuetudi‑nem roma‑ne curie.  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius ha‑bet dies .xxxj. luna .xxx.  … Bl. 14a, rot s contra omnia aduerſa.  schwarz (Q¹)Vi habitat in adiutoꝛio al‑tiſſimi … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a (in Leisten), rot Incipit officiu  btē gīs marie  m ſuetudine  Romane curie.  Ad matuti. ꝟ.  schwarz (D)omīe  labia  mea  aperies rot .  schwarz Et os meū ānūci Bl. 17b abit laudē tuā. … Sign. d Felix nā es ſacra go ma… Endet Bl. 160a Z. 11 … Et verbū caro fc eſt: ⁊ habitauit ī nobis. et vidimus gloꝛia eiꝯ gľia  quaſi vnigeniti a patre plenum  gratie ⁊ veritatis. Deo gratias  rot Impꝛeſſum Venetijs: Anno  a natiuitate domini .Mcccclxxxxvij. vij. idus Maij.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Wien NB (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Unterkircher in Gutenberg-Jahrbuch 1957 S. 102–104.
Sander 5062. ISTC ih00383200.
Wien *NB
(Perg.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 16–17 Z. Typ. 5:92G. Init. e, o, aa. 6 Hlzs. VM. (Husung 151). Rotdr. KolTit.
Tit., rot Officium beate ma‑rie virginis m cōſuetudinem romane curie  VM  Bl. 2a m. Sign. aij, rot KL daneben Ianuarius habet di‑es xxxj. luna xxx. nox  habet hoꝛas xvj. dies viij.  … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. c, rot Incipit officium beate vir‑ginis marie ſecundū cōſuetu‑dinem romane curie. Ad ma‑tutinum verſus.  schwarz (D³)Omine labia mea  aꝑies. rotschwarz Et os me‑um annūciabit lau‑dem tuam. … Sign. d commemoꝛatione. Quia ex  … Endet Bl. 159b Z. 16 … vt qď poſſi‑ Bl. 160a bilitas noſtra non obtinet: eiꝯ  nobis interceſſione donetur:  Per dominum noſtrū ieſum  chꝛiſtum filium tuum: Qui te.  rot Impꝛeſſu Venetijs ꝑ Iohānem emericu de ſpira: Anno  a natiuitate di .M.cccc.xcvii  pꝛidie kľs auguſti.  Bl. 160b leer.
Vorlage: Milano BTrivulz (Digitalisat). Paris BN (Digitalisat).
Anm. Im Ex. Paris BNist die Jahreszahl unvollständig gedruckt. Es fehlt am Zeilenende „ii”.
Bohatta: Horae II 81. 89. Lacombe 563. Sander 5058. 5063. Camerini: Giunta 23. IGI 4852. Pell 8552. CIBN H-228. ISTC ih00388800.
Milano *BTrivulz (Perg.). Paris *BN (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
176 Bl. [a¹²]a–v⁸x. 18 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:103G, 3:81G m. Durchsch. Init. p, v, qq. 12 große, dar. 1 Wdh., u. 5 kleine Hlzs. DrM III. VM. (Husung 204). Rotdr. KolTit.
Bl. 1a VM  Bl. 1b, rot KL daneben Ianuarius habz di‑es .xxxj. luna .xxx.  … Kalendarium endet Bl. 12a Z. 12, rot xiij (A¹) Silueſtri pape  Bl. 12b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 13a m. Sign. a, rot Incipit Officiū Beate Marie  virginis: ſcďm cōſuetudinē romane curie. Ad matutinū ꝟ.  schwarz (D)OMINE  labia mea aꝑies  rot . schwarz Et os meu  annūciabit … Sign. b, rot Ad laudes verſus  … Endet Bl. 174b Z. 5 … laus  honoꝛ decus ⁊ gloꝛia per infi‑nita ſeculoꝛum ſecula. Amen.  rot Officia ſcďm moꝛem ſctē Ro‑mane eccleſie: compluribuſ  meritoꝛijs oꝛatiōibus annexi  … Z. 14 … et im‑penſis facta ſunt Nobilem videlicet Octauianum ſcotum  Bl. 175a, rot Modoetienſem lauda: cum  famatiſſimo artis impꝛeſſoꝛie  magiſtro Ioāne Hertzog de  Landoia in Venetiarum in‑clita vrbe. Anno a partu vir‑ginis poſt milleſimum quater centeſimum nonageſimo ſeptimo. kalendis octobꝛis.  Tabula oꝛdinis officioꝛum  … Endet Bl. 176a Z. 13, rot Deo gratias  Bl. 176b DrM, rot 
Vorlage: Parma BPalat (Mikrofilm).
R 1294. Bohatta: Horae II 90. Sander 5064. IGI 4854. ISTC ih00389500.
Parma BPalat (Perg. Bl. 121 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
336 Bl. [a]a–z⁊ꝝA–P⁸. 20–21 Z. Typ. 2:97G. Init. b, c. Vereinzelt Min. für Init. Rubr. α. Rotdr.
Tit., rot Compendium Depꝛecationum.  Bl. 2a, rot Chꝛiſti nomine inuocato ac eius  pie genitrici marie: ac Aurelij patris noſtri Auguſtini. pieque ſeraphice Monice mi eiꝯ. Oꝛdo Cōpendij Depꝛecationū nuncupati.  Si quis ad eccleſia ire cupit canſa audiēdi Pꝛedicatione: ſeu verbum Dei. Dicat has oꝛationes.  schwarz (o)Mnipotēs ſempiterne  Deus infunde in me vnctionē ſpirituſſancti gratia: … Bl. 9a m. Sign. a, rot Incipit officium ad laudem ſacramenti coꝛpoꝛis chꝛiſti. ſ. enchari‑ſtie. Dicendum omni die. Ionis  ad minus Ad matutinum. ꝟ  schwarz []Omine labia mea aperies. Et os meum anunciabit laudem tuam. … Sign. b gratias. rot ꝟ. (V¹) schwarz enite ⁊ comedite  … Endet Bl. 336a Z. 9 … Et clamoꝛ meus ⁊cet.  Benedicamus domino. . Deo  gratias ſūmo bono infinito. rot Finis.  schwarz Laus Deo. Oē ſunt quaterni.  rot Explicit compendium depꝛecationu cu magna diligentia reuiſu.  Et Impꝛeſſum in inclyta ciuitate  Venetiaꝝ per Antoniu de zāchis  bergomēſe de Alzano. Regnāte  īclyto Pꝛīcipe Auguſtīo barbadico Venetiaꝝ duce .M.cccc.lxxxx.viij. Die .xiiij. menſis Iulij.  Bl. 336b leer.
Vorlage: Klosterneuburg Aug (Mikrofilm). Padova BU (Digitalisat).
Anm. Christie’s (New York) Sammlung Friedländer, 23.IV.2001 Nr 43.
R 1703. Ce³ C-790. CIH 2469. IGI 3113. ISTC ic00790000.
Clinton HamiltonC (def.). Esztergom Erzbisch. Klosterneuburg *Aug (Bl. 1 u. 140 fehlen). Los Angeles UCaliforniaL. Padova BU
(Bl. 193–200 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. 16 Z. Typ. 5:92G. Init. e, o, p, aa. 6 Hlzs. VM (Husung 151). Rotdr.
Tit., rot Officium beate ma‑rie virginis m cōſuetudinem romane curie  DrM  Bl. 2a m. Sign. aij, rot KL daneben Ianuariꝯ habet dies .xxxi. luna .xxx.  … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. c, rot Incipit officium beate vir‑ginis marie ſecundū cōſuetu‑dinem romane curie. Ad ma‑tutinum verſus.  schwarz (D)Omine labia mea  aꝑies. rotschwarz Et os meum annūciabit lau‑dem tuam. … Sign. d cōmemoꝛationē. Quia ex te  … Endet Bl. 160a Z. 1 … eiꝯ  nobis interceſſione donetur:  Per dominum noſtrū ieſum  chꝛiſtum filiu tuum: Qui te.  rot Impꝛeſſu Venetijs ꝑ Iohānem emericu de ſpira: Anno  a natiuitate di Mcccc.xcviij  pꝛidie kľ. octobris  Bl. 160b leer.
Vorlage: Cambridge UL (Einzelfotos).
Sander 5067. Pr 5507. Bod-inc H-174. Oates 2139. ISTC ih00395500.
Cambridge UL (Perg. Bl. 14 fehlt). Oxford Bodl (Perg. Fragm. Bl. 1–15).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
160 Bl. a–v⁸. Gez. [15]I–CXLIII[1]. 16 Z. Typ. 1:46G. Init. h, aa, kk(?). Rubr. α. 6 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. aij, rot (A¹)   Sol in aquario  xviij schwarz b   Marcelli pape  … Bl. 14a, rot Initium ſancti euangelij m  ioannem. . schwarz Gloꝛia tibi de.  rot (I²) schwarz N pꝛincipio erat verbum  ⁊ verbum erat apud deu  ⁊ deus erat verbum. Hoc erat  in pꝛincipio apud deum: om-nia … Bl. 17 unbekannt. Sign. d m. roter Blz. IX ieſtatis gľie tue. rot (T¹) schwarz e gloꝛioſus  … Endet Bl. 159a m. roter Blz. CXLIII Z. 7 … ſe de dire  el pꝛincipio de la antiphona: et  poy finito il pſalmo dicaſi tuta  la antiphona.  rot Finis  Bl. 159b, rot ⁌ Finit officium beate marie  virginis. Impꝛeſſum Venetijs  impenſis nobilis viri Lucan‑tonij de giunta Floꝛentini Arte  autem Ioānis emerici de Spira alemani .M.ccccxcix .xij. kl.  Iunij.  Bl. 160 unbekannt.
Vorlage: Original.
H 11996. Bohatta: Horae II 101. Camerini: Giunta 42. Sander 5068. BSB-Ink H-344. ISTC ih00399800.
München *SB
(Bl. 1, 17 u. 160 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
R 476. Sander 2072. IGI II S. 111. ISTC ic00790500.
Nach EDIT16 ist das Jahr 1533 anzunehmen.
Napoli BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Verona
177 Bl. [a–l⁸m⁹n–y⁸]. 11–13 Z. Typ. 1:91G. Init. k. 3+? Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a, rot anuariꝯ hz di  .xxxi. luna  xxx. nox ho  .xvi di  .viii.  … Kalendarium bricht ab Bl. 14b Z. 13, rot xviii d nicolai epi et con  Bl. 15 u. 16 unbekannt. Bl. 17a, rot Incipit officium uirginis marie ſcďm cōſuetudinē Ro. curie ad ma.   schwarz [⁶]Omine  labia  mea  aperies.  rotschwarz Et os meum annūciabit laudem tuā … Lage d radices Tu autem de miſere… Endet Bl. 176a Z. 13 … veni  Bl. 176b Z. 1 ſancte ſpiritus. rotschwarz emitte ſpiritum tuū. rot oo. schwarz Omnipotens.  Officium beate marie virginis cum miſſa eiuſdē et ſeptē  pſalmis penitentialibus et officium defunctoꝛum ſancte crucis et ſancti ſpiritus feliciter explicit. Impꝛeſſum Verone ꝑ  Boninū de Boniniis de Raguſia. anno domini  .M.cccc.lxxxi. xxiiii. die octobꝛis.  Bl. 177 unbekannt.
Vorlage: Bassano del Grappa BCiv (Mikrofilm).
IGI 4819. ISTC ih00357600.
Bassano del Grappa BCiv (Perg. Bl. 15, 16 u. 177 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Italienisch
Bologna
13390 Horae, ital. Officium BMV secundum consuetudinem Romanae curiae. Darin: Officia confraternitatis flagellantium Bononiae. Bologna: Ugo Rugerius, 23.II.1498. 
30 Bl. a⁸b–d⁶e. 29 Z. Typ. 5:160G, 7:98G. Init. a, b. Vereinzelt Min. f. Init. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. ai, rot (P¹)rincipio delo officio: Colui achi ſera comeſſo: ſe  lieui in piedi cum tutti li fratelli e dica cum voce baſ‑ſa. schwarz Pater noſter. rot ſecreto: … Bl. 2a m. Sign. aii, rot (I¹)Ncipit officiu beatiſſime virginis marie: ſecundū conſuetudinē romane curie: ad matutinū verſus  schwarz [⁶]O rot M schwarz I rot N schwarz E. Labia mea aperies:  … Sign. b viam pacis. rot (G¹) schwarz loꝛia patri ⁊ filio: ⁊ ſpiritui ſancto.  … Endet Bl. 30a Z. 17 … tu cepiſti iheſum ſine pec‑cato: tu peperiſti creatoꝛem ⁊ ſaluatoꝛem mundi: in  quo non dubito: libera me ab omni malo: ⁊ oꝛa pꝛo  peccato meo amen.  Reg., rot  Impꝛeſſo nelinclita ⁊ alma cita de bologna: per me rot Ugo schwarz di rugerii da re‑zo ſtampatoꝛe: neli anni del noſtro ſi‑gnoꝛe meſer iheſu chꝛiſto .Mcccclxx‑xxviii. adi .xxiii. de febꝛaro. priegoui preghiati idio per me. ⁊c.  daneben DrM  Bl. 30b leer.
Vorlage: London BL (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Dondi, Cristina: ‘Libri da compagnia’ Printed in Fifteenth- and Sixteenth-Century Italy. In: Quaerendo 41(2011) S. 183–192 Nr 5.
R 271. 1591. Bohatta: Horae II 95. Duggan 142,2. Bühler: Bologna 6.A.54. Ce³ O-46. IGI 4857. 6961. Pr 6657A. BMC VI 810.IB 29183. ISTC io00030200.
Bologna Gy
(2 Ex., 2. Ex. Bl. 1 u. 2 fehlen). London BL
. San Marino (Calif.) HuntingtonL (Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Florenz
102 Bl. a–hIl–n⁸o⁶. 26 Z. Typ. 2:117R. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. ai, rot Riceuēdo alcuno nouitio uno ſacerdote ouno defratelli ī ſuo luogo inginochiato allato allaltare īponga aparole il miſerere Et … Z. 8, schwarz [²]Iſerere mei deuſ: Secundum magnam miſericordiam tuam  … Sign. b deuoto femineo ſexu Sentiant omneſ tuum iuua… Endet Bl. 101a Z. 17 [¹]T gloriamini omnes recti corde  FINIS  Incipit offitium crucis ordinatum a papa iohāne  & quicun eū dixerit cū deuotione … Bl. 102b Z. 10 … [¹]Is michi ſollatium in mortis agone  Oratio domiē iheſu criſte. ut ſupra īmatutinis  Explicit offitium ſāctiſſime paſſionis 
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Zur Datierung vgl. BMC.
Anm. Vgl. Dondi, Cristina: ‘Libri da compagnia’ Printed in Fifteenth- and Sixteenth-Century Italy. In: Quaerendo 41(2011) S. 183–192 Nr 1.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 71. Firenze BN (Digitalisat).
H 5550. 5553. 10075. Rhodes: Firenze 206. Rouse: Ripoli 11. IGI 3107 u.Corr. Pr 6097A. BMC VI 620.IA 27029. ISTC ic00788150.
Cambridge UL
. Firenze BN, BRiccard. London BL
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
11 Sp.695a Horae. Officium BMV, ital. Florenz, 1482. 
H 11999. PA I 410.57. Bohatta: Horae II 42.
Nicht nachweisbar.
96 Bl. a–m⁸. 26 Z. Typ. 2:115R. Min. f. Init. Rubr. α. Rotdr.
Tit. Libri da compagnie & ſocieta.  Bl. 2a m. Sign. a2, rot ⁌ Riceuendo alcuno nouitio uno ſacerdote  o uno de fratelli in ſuo luogo inginocchiato  allato allaltare impogna a parole il Miſerere: et dectone le due parti il gouernatore faccia cenno: Et e maeſtri de nouitii conduchino dentro il nouitio et ſe inginocchino alla  predella dello altare In nomine patris et fi‑lii et ſpiritus ſancti amen.  schwarz (m³)Iſerere mei deus: ſecundum magnā  miſericordiam tuam  Et ſecundum multitudinem miſerationum tuarum: … Sign. b, rot queſte parole di ſopra ſi fermi tanto che fra… Endet Bl. 94b Z. 11 … ut quas digna mente non  poſſumus celebrare: humilimus ſaltem fre‑quentemus obſequiis. Per dm noſt℞ &c.  rot F schwarz inito il libro da compagnie rot E schwarz t in pirma lor‑dine del nouitiato … Z. 24, rot I schwarz mpreſſum rot F schwarz lorentię per magiſt℞ rot I schwarz ohanne   Petri de Maguntia. Anno domini.  M.CCCC.LXXXVI. die .xxiij. decēbris  Bl. 95 u. 96 leer.
Vorlage: Firenze BRiccard (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Dondi, Cristina: ‘Libri da compagnia’ Printed in Fifteenth- and Sixteenth-Century Italy. In: Quaerendo 41(2011) S. 183–192 Nr 2.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 89. Firenze BRiccard (Digitalisat).
HR 5551. Rhodes: Firenze 207. IGI 3108 u.Corr. ISTC ic00788300.
Firenze *BN (Bl. 1–8 fehlen), BRiccard (Perg.). Pisa Sem. Pistoia BForteguerri.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
108 Bl. Aab⁶c⁸d⁶e–g⁸h⁶i⁸k⁶lm⁸no⁶ā. 21–22 Z. Typ. 1*:135G. Init. a, b. Rotdr.
Bl. 1a Libro da compagnie: nel quale ſi contiene lentrata de nouitii.  Il mattutino della noſtra dōna: il ueſpro et la compieta.  Loratione di ſancta Maria magdalena: di ſan Bernardino: di ſan Vincenti et di ſan Paulo.  I pſalmi gradi et pſalmi penitētiali  Il ueſpro de morti et il mattuttino.  Lufficio del mercholedi giouedi et  uenardi ſancto.  Hymni: et orationi di piu ſancti.  Loratione del agnol raphaello.  O fratel noſto et .  Bl. 1b leer. Bl. 2a m. Sign. Aii, rot (R¹)iceuendo alcuno nouitio uno ſacerdote: o uno de fratelli in ſuo lougo:  inginochiato allato allaltare imponga a parole il Miſerere: … Z. 10, rot (M²) schwarz Iſerere mei deus: ſecundū magnam miſericordiā tuam. … Bl. 7a m. Sign. ai, rot Incipit officium beate marie uirginis ſecundum conſuetudinem romane curie.  schwarz [⁶]Omine labia mea  aperies. rot . schwarz Et os  meum ānuntiabit  laudem tuam. … Sign. b deus deus noſter: benedicat nos de… Endet Bl. 108b Z. 18 … da  nobz queſumuſ ut cuiuſ natalitia colimus eius apđ te patrocinia ſētiamus   .FINIS.  imſſu Florētie ꝑ Antoniū uenetū 
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Dondi, Cristina: ‘Libri da compagnia’ Printed in Fifteenth- and Sixteenth-Century Italy. In: Quaerendo 41(2011) S. 183–192 Nr 3.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 89. Firenze BN (Digitalisat).
HR 10076. H 5549. Sander 838. Rhodes: Firenze 208. IGI 3109. ISTC ic00788450.
Cambridge UL
. Firenze BN. Siena *BCom (def.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
100 Bl. a–m⁸n. 27  Z. Typ. 10:124G m. zweierlei Min. Init. a, e, o, q, s. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. ζ. 4 Hlzs. Rotdr.
Tit., rot(L¹)ibꝛo da compagnia/ o/ vero  di fraternita di battuti.  schwarz Hlzs. (Prozession)  Bl. 1b, Hlzs. (Kreuzigung)  Bl. 2a m. Sign. aii, rot(L¹)ibꝛo da compagnia o/ uero di fraternita di battuti.  (R¹)iceuendo alcuno nouitio vno ſacerdote /o/ vno de  fratelli in ſuo luogo inginochiato allato allaltare impongha a paꝛole schwarz il Miſerere mei deus rot ⁊ dectone  le due parti … Z. 9, rot (M²) schwarz Iſerere mei deus ſecundum magnam miſericordiam tuam. … Bl. 6a [⁶]Ve Maria gratia plena dominus tecum. rot Riſpondino nella medeſima voce. schwarz Benedicta tu in mulieribus ⁊ benedictus fructus ventris tui  Iheſus. … Sign. b Et benedictus fructus ventris tui Iheſus.  … Endet Bl. 99b Z. 25 … ueniēdo aſpiras etia  adiuuando pꝛoſequere: per eunde dominum  noſtrom Ieſum xm filium tuū qui tecu ⁊  Bl. 100a, rot(T¹)auola di tutte le coſe che ſi contengono nel pꝛeſente  libꝛo.  ⁌ schwarz Impꝛima loꝛdine del nouitiato.  … Z. 19, rot ⁌ Finito il libꝛo da compagnie/ o vero fraternita ſtampato nuouamente: nel quale ſono agiunte molte coſe piu  che nō erano ī quelli che furono ſtampati da qui inanzi.  ⁌ Impꝛeſſum Floꝛentie per pꝛeſbiterum Laurentiū de Moꝛgianis. Et Iohāne de Magūtia. Die .xvij. Febꝛuarij .MLXXXXIII.  Bl. 100b leer.
Vorlage: Modena BEst (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Dondi, Cristina: ‘Libri da compagnia’ Printed in Fifteenth- and Sixteenth-Century Italy. In: Quaerendo 41(2011) S. 183–192 Nr 4.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 89. Firenze BN (Digitalisat).
HR 10077. H 5552. Sander 839. Rhodes: Firenze 209. IGI 3110. Pell 7123. CIBN L-165. ISTC ic00788600.
Firenze BN (2 Ex.). Modena BEst. Paris BN (def.). Siena *BCom (def.).
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Venedig
13395 Horae. Officium BMV, ital. Übers. Johannes Marius Philelphus. Venedig: Bernardinus de Choris, 29.III.1488. 16°
104 Bl. a–n⁸. 1, Letania 2 Sp. 23–24 Z. Typ. 6:ca.130G(?), 16:65G. Min. f. Init.
Bl. 1a m. Sign. a Al nome de dio comenza lofficio de la gľioſa  virgine Maria traducto et cōpoſto ꝑ lo ex‑cellentiſſimo doctoꝛe miſer Mario philelfo  poeta laureato  (s)Ignoꝛ Le labꝛe mie  ti piaza aꝛe  E la mia bocha anunciara  tue lode  … Sign. b renderē gloꝛia al padre e al figliolo  … Endet Bl. 103a Z. 17 pꝛiegiʾil ſignoꝛ chogni mio attorio  E triſta volunta del mio cuoꝛ ſpengi. Amen  Finiſſe lofficio de la madona e dela croce e  del ſpirito ſancto e li ſette pſalmi el paſſio cū  molte belle e digniſſime oꝛatiōe   Impꝛeſſe  per Bernardino di Cuoꝛi Cremoneſe in  venetia .M.cccc.lxxxviij. a di .xxix. Martij  Bl. 103b u. 104 leer.
Vorlage: Genova BU (Kopie).
Reproduktionen: Genova BU (Digitalisat).
H 12000. Bohatta: Horae II 57. IBE 6248. IGI 4871. GWMs M33096. ISTC io00048800.
Genova BU. Sevilla BColomb.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Griechisch
13396 Horae secundum usum Romanum, griech. Mit Privileg. Venedig: Aldus Manutius, 5.XII.1497. 16°
112 Bl. α–ξ⁸. Meist BlKust. 12–14  Z. Typ. 2:114R, 7:114Gr. Init. f, i, r. Leisten. 1 Hlzs. Rotdr.
Tit. m. roter Sign. α, rot Ὧραι τῆσ ἀειπαρθένου Μαρίας κατἔθος τῆς ῥωμαικῆσ αὐλῆσ.  Ἑπτὰ ψαλμοὶ τῆς μετανοίας.  Horæ beatiſſ. uirginis ſecūdum conſuetudinem romanæ curiæ.  Septem pſalmi pœnitentiales cū letaniis & orationi‑bus.  Bl. 1b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a m. Sign. αii Leiste, rot  rotschwarz κολουθία εἴτ᾽οὖν ὧραι τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας κατ᾽ἔθος τῆς ῥωμαϊκῆσ αὐλῆς.  rot  Ἐις τὸν ὄρθρον.   Στίχος.  (Κ²)schwarz ριε τὰ χείλη μου ἀνοίξεις. rot Ἀπόκρισις. Κ schwarz αὶ   τὸ στόμα μου ἀναγγελεῖ τὴν αἴνεσίν  σου·  … Sign. b βασιλεὺσ τῆς δόξης· κύριος κραταιὸς  … Bl. 77a Z. 4 … εὔχου  ὑπὲρ ἡμῶν τῷ θεῷ. ἀλ‑ληλούϊα.  rot Τέλοσ τῆσ ἀκολουθίασ εἴτ᾽οὖν  ὡρῶν τῆσ μακαρίας καὶ ἀει‑παρθένου μαρίασ, τῶν κατὰ τὸ  ἔθοσ  τῆσ ῥωμαικῆς αὐλῆς.  Bl. 77b leer. Bl. 78a Leiste, rot  rot Αρχὴ τῶν ἑπτὰ τῆς μετανοίας ψαλμῶν. ἀντ. schwarz Μὴ μνησθείης κύριε.  rot Ψαλ dar. eingerückt μός·  (Κ³) schwarz Υριε μὴ τῷ θυμῷ  σου ἐλέγξης με  … Endet Bl. 112a Z. 1 σὺν τῷ ἀνάρχω αὐτοῦ πατρὶ καὶ τῷ  παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῶ πνεύματι νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰσ τοὺσ αἰῶνας  ἀμήν· rot Θ schwarz εῷ δόξα·  rot ΤΈΛΟΣ·  Ενετίῃσιν ἐτυπώθη παρ᾽ἄλδω· οὐκ  ἄνευ μέντοι προνομὶου· χιλιοστῶ  τετρακοσιοστῶ ἐννενηκοστῶ ἑβδόμῳ  ἀπὸ τῆσ θεογονίας ἔτει· μηνὸς ποσειδεῶνοσ πέμπτῃ ἱσταμένου· ἐπὶ  ἄρχοντος Αυγουστίνου Βαρβαδίκου  τὴν βασιλίδα τῶν πόλεων ταύτην  εὐτυχῶσ ἡνιοχοῦντοσ·  Bl. 112b leer.
Vorlage: Res.Publ. Unit 45. Berlin SB (Original). New York MorganL (Mikrofilm).
Anm. 1. Nach Bühler in Papers of the Bibliographical Society of America 36(1942) S. 24–26 zeigen die Ex. starke Abweichungen in der Lage κ, die er als Variante A u. (korrigierte) Variante B bezeichnet. Variante A unterscheidet sich von der oben beschriebenen z.B. Bl. 77a (κ5a) Z. 4 … εὔχου  ὑπὲρ ἡμῶν τῷ θεῷ. ἀλ‑ληλούια.  rot Τέλοσ τῆς ἀκολουθίασ εἴτ᾽οὖν  ὡρῶν τῆς μακαρίασ καὶ ἀειπαρθένου μαρίασ, τῶν κατὰ τὸ ἔθος  τῆς ρωμαικῆσ αὐλῆσ.  … (z.B. 1. Ex.New York MorganL). Bl. 78a Z. 2 hat gekürztesμ mit Exponent statt μῶν, ferner am Schluss der Z. 3 eingerückt μός . Beide Satzzustände unterscheiden sich außerdem in der Leiste auf Bl. 78a, vgl. Bühler Abb. S. 25. Darüber hinaus zeigen die erhaltenen Ex. zahlreiche weitere Varianten bei den Abbreviaturen und beim Rotdruck.
Anm. 2. Eine detaillierte Textanalyse, bes. zum Mariengebet auf Bl. 110a Z. 2 „Εὐχὴ εἰς τὴν ὑπεραγίαν θεοτόκον”, bietet Flogaus in Gutenberg-Jahrbuch 2006 S. 210–217. Vgl. auch Parpulov in Journal of the Walters Art Museum 62(2004) S. 233–235.
Anm. 3. In mehreren Ex. zusammen mit der Brevissima Introductio ad litteras Graecas (Sander 3521) überliefert (z.B. Ex.New York MorganL. Paris Mazarin. Wrocław BU).
HR 8830. Bohatta: Horae I 1484. Bohatta: Horae II 91. Lacombe 565–567. Proctor: Printing of Greek 97. Renouard S. 15.13. Sander 5065. Aldine-Press 17. Ce³ H-391 u.Suppl. IGI 4870 u.Corr. Pell 5907a–c. 5907f–h. Rhodes: Greece H5. CRF VI 1044. VB 4497. CIBN H-251. Pr 5560. BMC V 558.IA 24448. Bod-inc H-169. Chantilly 912. Kind: Göttingen 969. Rhodes: Oxford 939. Walsh: Harvard 2654. ISTC ih00391000.
Athēnai Gennad (B). Austin UL (B). Baltimore ArtM
(B). Berlin *SB
(B). Cambridge TrinityC (2 Ex.). Cambridge (Mass.) HoughtonL (B). Chantilly MConde. Città del Vaticano BVat (2 Ex., 1. Ex. A, 2. Ex. B). Firenze BLaur, Sem (def.). Göttingen SUB (B). London BL
(B). Los Angeles UCaliforniaL (B). Manchester RylandsL
. New York *MorganL (2 Ex., 1. Ex. A, 2. Ex. B). Oxford Bodl (B), KebleC (B). Paris BN (A), Mazarin. Parma BPalat. Pistoia BCapFabroni (Bl. 1 fehlt). Princeton ScheideL
(B). Provo UL. Roma BAngel (Bl. 1 fehlt), BVallicell. San Marino (Calif.) *HuntingtonL (B). Verona BCiv. Washington (D.C.) LC (B). Williamstown ChapinL (B). Wrocław BU (z.Z. Moskva GosB)(B).  — Kimball Brooker (New York) (B. def.). National Trust (England).
Gesamtüberlieferung: 33 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Kirchenslawisch
13397 Horae. Officium BMV, kirchenslawisch. [Venedig(?): Drucker der Horae (GW 13397), um 1495(?)]. 
110 Bl. [a]a–g⁸hikhk⁸l²[m⁸]. 12–13 Z. Typ. 1:112R. 1 Init. Rubr.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a nich iuzetuartach.   Anti.  Blaſgena ti uſgenah. pſalam.  (G¹)oſpodine goſpodin naſe. cholicho zudno ieſt ime tuoie  deri poſuoi ſemgli. … Bl. 9a m. Sign. ai u utorach i upetach ouii ieſu  ſuoimi antifanami. Antif. Liepoſtiu tuoiom.    .pſalam.  (I¹)ſrignut ſarze moie riez dobru. … Sign. b Poporodu diuize.   pſalam.  … Endet Bl. 102b Z. 9 Coii xiueſ i craagluieſ ſozem  iſduhom ſuetiem iſtani bog u  uieche od uiech i Amin.  F I N I S  Bl. 103a ⁌ POCIGNE. Ofizie Sueetoga karſta. rezeno goſpodino Iuano papo … Z. 7 [³]TZAMVDROSTI  iſtinabo ſcaſtuena bog icouiech ieſt. … Endet Bl. 106b Z. 8 … po ſue uieche oduiecha i Amin.  Bl. 107a Pocigne officie ſuetoga duha  choie uzini papa benedict. … Z. 7 [⁵]AMDVSE SVETIMI LOST IEST DAna. … Endet Bl. 110b Z. 4 … ꝟ Vierne duſce  pomiloſti boſcioi poziuale umiru. ꝝ Amen.  Molitua odſuetoga Vinzenza  (S¹)uarhu nemochnih ruke ſtauitithe ibudu oſdrauiti. iſuſ ſin  marie. ſuieta ſhragnenie igoſpodin. budi meni miloſtiu imiloſardan.   Amen. 
Vorlage: Città del Vaticano BVat (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Kulundzic, Zvonimir: Kosinj, die Wiege der Buchdruckerkunst im slawischen Süden. In: Gutenberg-Jahrbuch 1964 S. 66–74.
Bošnjak 37. 38. Sheehan: Vaticana H-145. ISTC ih00378250.
Città del Vaticano BVat
(Bl. 1, 8, 68 u. 69 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Niederlande
Die Ordnung erfolgt nach Sprachen, dann nach Druckorten und danach chronologisch. Die in den Drucken erhaltenen Titel werden bei der Ordnung nicht berücksichtigt.
Vgl. auch Nr 13077, 13080, 13086.
Übersicht über die Einzeltitel
13409
13420
13417. 13418. 13419. 13421. 13422. 13423. 13426. 13427. 13428. 13429. 13430. 13431. 13432. 13433. 13434. 13435. 13436. 13437. 13438
13398. 13408. 13411. 13412
13415. 13416
13414
13405
13399. 13401. 13403. 13404.
13402. 13407
13403. 13404. 13406. 13413.
13410
13400
an 13400. an 13408
an 13409
Lateinisch
13398 Horae. [Niederlande, nicht vor 1493]. 16°
8+? Bl. ?+H⁸+?. 17 Z. Lettersnider-Type 2:81G (Hellinga: PT Lettersnider type B). Init. a. Rubr. β.
Bl. [1]a m. Sign. H tuoꝛū: pacem ſuꝑ iſrahel (G¹)ľa  a. Sancta dei geītrix go ſꝑ  maria … Bricht ab Bl. [8]b Z. 14 … ꝓ populo interueni ꝓ  clero intercede ꝓ deuoto femineo ſexu   Collecta. 
Vorlage: Haag MMeerman (Kopie).
Kronenberg: CA 986a. Hellinga: PT I 96.II 460. ILC 1216. IDL 2359. ISTC ih00426450.
Haag *MMeerman
(Fragm. 1 Halbbogen m. Lage H).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Antwerpen
13399 Horae ad usum Romanum. Mit Beig. von Petrus de Riga. Antwerpen: [Gerard Leeu], [14]87. 
160(?) Bl. [ab⁸(?)]a–s⁸. 18 Z. Typ. 4C:100G. 10+? Hlzs., dar. 1 Wdh.
Bl. 1–14(?) unbekannt. Bl. 15(?)a Verſus magiſtri petri de riga  Ad inueniendū paſcha incipiendū  ab āno .lxxxij. Sciendū ꝙ vnaque   dictio … Bl. 16(?)b Z. 5 … et collocare  īter animas ſanctoꝛū veſte quoqz  īmoꝛtalitatis indui ⁊ paradiſi amenitate confoueri iubeas Qui cum  patre et ſpiritu ſancto viuis et regnas deus Per omnia ſecula ſeculorum.   A   M   E   N  Bl. 17(?)a m. Sign. a [⁶]Omine labia mea  aperies Et os meum ānūciabit lau‑dem tuā [¹]eus in  adiutoꝛiū meū in‑tende … Sign. b [²]Piritus paraclitus nos ve‑… Endet Bl. 158(?)b Z. 17 … ⁊ veniam nobis delictoꝛum tribue. et remedia ſempi‑ Bl. 159(?)a Z. 1 terna concede Per xpꝛiſtum dominum noſtrum Amen.  Septem hoꝛe cuiuſlibet diei. vi‑delicet. … Z. 12 … Et  hoꝛe beate marie virginis cū oꝛdi‑nario et pſalmis ferialibus ad longum Cum ſeptē pſalmis Letania  Moꝛtuoꝛū quo nouem lectionū  Bl. 159(?)b Z. 1 vigilijs. ſecundū vſum eccleſie ro‑manenſis pluribuſ meritoꝛijs  oꝛationibus annexis expliciunt.  Que ſumma diligentia coꝛrecte.  punctuate. vſualiter laȳcis ſillabicate Antwerpie Anno  .lxxxvij. ſunt  impꝛeſſe.:  Bl. 160(?) leer.
Vorlage: Lübeck StB (Einzelfotos).
Anm. Vgl. Dolgodrova u. Kusnetzov in Gutenberg-Jahrbuch 74(1999) S. 113–121.
Kok: Houtsneden S. 240. 294. 468. Hellinga: CA 987a. Hellinga: PT I 70.II 420. ILC 1206. Inventaris Antwerpen 146. ISTC ih00358500.
Lübeck *StB (z.Z. Moskva GosB. Bl. 1–14(?), 31(?) u. 48(?) fehlen). Moskva GosB (Bl. 1-16, 15, 31, 48 u. 160 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13400 Horae. Officium BMV secundum usum Romanum. Daran: Rosarium BMV. Antwerpen: Gerard Leeu, 1487. 32°
176 Bl. ABa–v⁸. 14 Z. Typ. 3B:63G, 5C:82G. Init. d, p. Rubr. α.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. A2 (I¹)anuarius habet  dies xxxi. … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 17a m. Sign. a ⁌ Officiū beate marie vir‑ginis ſcďm conſuetudinē romane curie. Ad matut. .  [⁶]Omine la‑bia mea a‑peries. Et  os meū an‑nūciabit laudem tuam.  … Sign. b ds tecū Genuiſti ⁊. Iube  … Endet Bl. 168b Z. 5 … qua‑tinus hic in illoꝝ ſenti ſuf‑fragio trāquilla pace in tua  laude letemur. Per dm noſtrum iheſumt. ⁊.  Gherardus Leeu me  fieri fecit in antweꝛpia  āno (M¹).cccc.lxxxvij.  Bl. 169a m. Sign. v ⁌ Incipit roſariu btē marie virginis gloꝛioſe.  (A¹)Ve maria gratia plena  ds tecu. bdicta tu in  mulieribus ⁊ bdictꝯ fructꝯ  ventris tui iheſus chriſtus  … Endet Bl. 176a Z. 5 … et  maxime in illa hoꝛa q nobiliſſima et ſanctiſſima anima  tua egreſſa ē de coꝛꝑe tuo.  miſerere aiē mee in  egreſſu  ſuo: ⁊ perduceam in ſinum  abꝛae. Amen. (P¹). n.  Bl. 176b Officium beate marie virginis ſcďm ſuetudinē rōne curie cum  miſſa eiuſdē: ⁊ ſeptem  pſalmis pialibꝯ: ⁊ of‑ficiū defūctoꝝ: ſcē cru‑cis: ⁊ ſancti ſpūs: roſa‑riū btē marie cū nōnullis ſcōꝝ ſcārum ſuf‑fragijs 
Vorlage: GW-Manuskript. Moskva GosB (Einzelfotos).
C 4469. Bohatta: Horae II 54. Conway 332. CA 1328. Hellinga: PT I 70.II 420. ILC 1207. Inventaris Antwerpen 144. ISTC ih00358600.
Moskva GosB (Bl. 1 u. 2 fehlen) (ehem. Hamburg *SUB(?) (Bl. 1 fehlt)).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
C 3050. Bohatta: Horae I 493. CA 986. Hellinga: PT II 486. Inventaris Antwerpen 423.
Nicht nachweisbar.
13401 Horae ad usum Romanum. Mit Beig. von Petrus de Riga. Antwerpen: Gerard Leeu, 27.VII.1489. 
164 Bl. [a]b[a]b–s⁸t. 18  Z. Typ. 11:99G. Leisten. 10+? Hlzs., dar. 2 Wdh.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuariꝯ hz dies xxxi  Et luna   xxx  … Bl. 14a Verſus magiſtri petri de riga  Ad inueniendū paſcha incipiēdo  ab āno  .lxxxij. Sciendūꝙ vna‑ dictio iſtoꝝ verſuū … Bl. 15b Z. 7 … ⁊ paradiſi amenitate cōfoueri iubeas Qui  cum patre ⁊ ſpiritu ſancto viuis  ⁊ regnas deus Per omnia ſecula  ſeculoꝛum A M E N  .:.  Bl. 16 u. 17a leer. Bl. 17b Hlzs. (Trinität)  Bl. 18a (in Leisten) Incipiūt hoꝛe de ſcā trinitate  [⁵]Omine labia mea aꝑies Et os meum annunciabit  laudē tuā … Sign. b iram tuā a nobis [¹]eꝯ in adiuto‑… Bl. 48b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 49a (in Leisten) Incipiūt hore btē marie ginis ſecundū vſum romane  eccleſie Ad matutinas  []Omine labia mea  aꝑies. Et os meū  annunciabit laudē  tuā … Endet Bl. 163a Z. 18 … ⁊ veniā nobis delictoꝝ  Bl. 163b tribue: ⁊ remedia ſempiterna cō‑cede Per chriſtum dm noſtrum  A M E N.:.  Septe hoꝛe cuiuſlibet diei. videlicet In die dominica de ſancta  Trinitate. … Z. 17 Cu ſeptē pſalmis Letania Moꝛ Bl. 164a tuoꝛum quo nouē lectionum vigilijs. ſecundū vſu eccleſie romane. … Z. 6 … vſuali laycis ſillabicate Ant‑werpie. Anno di M.cccc.lxxx‑ix. per Gerardū leonis ſunt imſ‑ſe. ſexto kalendas auguſtas.  Bl. 164b leer.
Vorlage: Chantilly MConde (Mikrofilm).
Anm. 1. Bilder: 17b (Kruitwagen 16b, "ohne" leeres Bl. 16, bei uns "a1b") Trinität; 20b (K 19b) Totenofficium; bb (25b) Gottvater m. Maria inmitten Allerheiligen; b4b (28b) Abendmahl; b7b (31) fehlt; c5b (37b) Mariae Verk.; c8b (40b) Anbetung vor Maria u. Kind; d8b (48b) Mariae Verk. (Wdh.); k4b (92b) David tut Buße; m4b (108b) Totenoffiz (Wdh); p5b (133b) Gregorsmesse; l4b Kyrie/Letania.
Anm. 2. Vgl. Kruitwagen in Het Boek 2(1913) S. 1–19, 209–218 u. 246–254 m. Beschreibung u. Abb. d. Ex.San Marino (Calif.) HuntingtonL.
C 3051. Bohatta: Horae I 445. 531. Lacombe 579. Kok: Houtsneden S. 316. CA 987. Hellinga: PT I 71.II 420. ILC 1208. Inventaris Antwerpen 177. Ce³ H-362. Pell 5938. Chantilly 910. ISTC ih00362000.
Chantilly *MConde (Perg. Bl. 1, 16–48, 92, 108, 133–134 u. 138–139 fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. Bl. 16, 31, 138 u. 164 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13402 Horae ad usum Sarum (Salisbury). [Antwerpen: Gerard Leeu oder Adriaan van Liesveldt, nicht vor 30.IV.1491, nicht nach 1492 oder nicht vor 1493/94, nicht nach 1500]. 16°
8+? Bl. ?+K⁸+?. Typ. 9:82G des Gerard Leeu oder 1:82G des Adriaan van Liesveldt. 1+? Hlzs.
Bl. [1a] xi miles vt hoſtes viſibiles ⁊ in 
Vorlage: Duff.
C 3132. Conway 333. Kok: Houtsneden S. 241. 340. 686. Kronenberg: CA 989a. Hellinga: PT I 71.II 421. ILC 1212. Duff-Hellinga 180. Pollard-Redgrave² 15873. Inventaris Antwerpen 242. ISTC ih00420430.
Oxford ehem. BrasenoseC (Fragm. Halbbogen m. Lage K).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G. Init. k. 20 große, dar. 3 z.T. mehrmalige Wdh., u. zahlr. kleine  Hlzs.
1. 28 Bl. [Aa]b–c⁸. 
Tit. Hoꝛarium ſcďm vſum romane  curie.  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula de xiij. annis ad inueniendū paſcha:  aureū numer et lrām dicalem  … Bl. 3b Tabula hoꝛarū et oꝛationū que in  hoc libello continentur  … Tab. endet Bl. 4b Z. 16 Miſſus eſt augelns gabꝛiel   Bl. 5a Iauuar.ꝯ hēt dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 14b Hlzs. (Christus)  De ſancta facie noſtri ſaluatoꝛis  Bl. 15a []Alue ſancta facies noſtri redemptoꝛis … Sign. c pacē dones pꝛotinꝯ ductoꝛe ſit te  … Bl. 25a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Sequentia ſancti euāgelij ſecū‑dum iohannem. Gľa tibi de  Bl. 25b [²]N pꝛincipio erat bū. ⁊ verbū  erat apud deū ⁊ deꝯ erat bū.  Hoc erat in pꝛincipio apď deū Oīa  … Endet Bl. 28a Z. 15 … et  ſermonem confirmante ſequenti-bus ſignis Deo gratias  Bl. 28b Hlzs. (Verkündigung)  Sequuntur hoꝛe beate marie -ginis 
2. 40 Bl. d–h⁸. 
Bl. 1a m. Sign. d Incipiūt hoꝛe btē marie ginis  ſcďm vſū romane eccľe   Ad matuť.  []Omine labia mea aꝑies  Ec os meū … Sign. e Scā ⁊ immaculata virginitas bꝯ  … Endet Bl. 40a Z. 19 Pater noſter (A¹)ue maria  Bl. 40b Explicit officium beate marie  virginis ſecundum vſum romane  curie.  Sequitur oꝛatio pulcherrima ſuper Salue regina. in laudem bea-tiſſime virginis marie edita 
3. 92 Bl. A–L⁸M. 
Bl. 1a m. Sign. A (ohne Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 1b Has videas laudes qui ſacra virgine gaudes … Sign. B [²] Intemerata ⁊ in eternū bene… Endet Bl. 92b Z. 8 Ad laudē dei omnipotentis ⁊ be‑atiſſime ginis marie ⁊ ſcōꝝ ⁊ ſan‑ctarū omniū pꝛeſens hoꝛarium impꝛeſſum eſt Antwerpie per me Ge‑rardū leeu. Anno di  .M.cccc.xcij.  die xiij. menſis Marcij 
Vorlage: Cambridge (Mass.) HoughtonL. Oxford Bodl (Mikrofilme).
Anm. 1. Von dieser u. den drei nachfolgenden Nrn mit Druckort Antwerpen existieren neben den variierenden Titelfassungen drei bzw. vier verschiedene Satzzustände, die in den erhaltenen Exemplaren teil- und lagenweise kombiniert worden sind. Die Zuordnung der Ex. erfolgt nach dem Impressum. Die jeweilige Zusammensetzung ist bei den Exemplarnachweisen angegeben.
Anm. 2. Vgl. Anm. 2 zu Nr 13405.
Anm. 3. Tit. auch abweichend Hoꝛarium ſcďm vſum traiecte  dyoceſis.  Hlzs. (Verkündigung)  (Bod-inc H-192; z.B. 2. Ex. Oxford Bodl) u. Hoꝛarium ſcďm vſum traiecteū  dyoeceſis  Hlzs. (Verkündigung)  (z.B. Ex. Cambridge (Mass.) HoughtonL.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
C 3141. 3142. Bohatta: Horae I 1440. 1441. Conway 333. Kok: Houtsneden S. 241. 317. 336. 340. CA 994. Kronenberg: CA 990a. Hellinga: CA 990a. Hellinga: PT I 71.II 421. ILC 1209. 1214. 1215. Inventaris Antwerpen 223. 224. Ce³ H-427 u.Suppl. Pr 9401. 9458. Bod-inc H-162. H-192. Walsh: Harvard 3941. ISTC ih00370100. ih00427000. ih00427100.
Cambridge (Mass.) HoughtonL (T. 1 Lagen a–c aus Nr 13404 ). Oxford Bodl (2 Ex., 1. Ex. T. 1 Bl. 21, T. 2 Bl. 25 u. 32. T. 3 Bl. 9–16, 20, 21, 25–32, 33, 40, 60, 76, 77 u. 88 fehlen, 2. Ex. T. 1 Bl. 25, T. 3 Bl. 1 u. 81–84 fehlen. T. 2 aus Nr 13404).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G. Init. a. Rubr. α. 22 große, dar. 4 z.T. mehrmalige Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
1. 28 Bl. [A]a–c⁸. 
Tit. Hoꝛariū ſcďm vſum traiecte  dyoceſis  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula de xiij. annis ad inneniendū paſcha.  aureum numerum et lrām dominicalē  … Tab. endet Bl. 4b Z. 16 Miſſus eſt angelus gabꝛiel ⁊ce  Bl. 5a m. Sign. a Ianuariꝯ hēt dies xxxi  Luna xxx  … Bl. 14b Hlzs. (Veronika)  De ſancta facie noſtri ſaluatoꝛis iheſu chꝛiſti  Bl. 15a []Alue ſancta facies noſtri redemptoꝛis … Sign. c pacē dones pꝛotinꝯ ductoꝛe ſit te … Bl. 25a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Sequentia ſancti euāgelij ſecū‑dum Ioannem. Gľa tibi de  Bl. 25b [²]N pꝛincipio erat bū et bu  erat apud deū ⁊ deꝯ erat bū:  Hoc erat in pꝛincipio apď deū. Oīa  … Endet Bl. 28a Z. 15 … ⁊ ſermonem confirmante ſequētibꝯ ſignis.  Deo gratias  Bl. 28b Hlzs. (Verkündigung)  Sequūtur hoꝛe beate marie vir-ginis 
2. 32 Bl. (D)–(G)⁸. 
Bl. 1a m. Sign. (D) Incipiūt hoꝛe de da Ad matuť.  Aue maria grā plena ds tecū  []Omine labia mea aꝑies  Et os meū … Sign. (E) mamento celi: ⁊ laudabilis ⁊ gloꝛio… Sign. (F) [¹]ľa. a Rubū quē viderat moy-… Sign. (G) nit ſeras poꝛtarum tuam: benedi-… Endet Bl. 32b Z. 18 Explicit officiū de domina  Sequiť oꝛō pulchꝛa ſuper Salue regina in laudem beatiſſime ginis  edita 
3. 92 Bl. A–L⁸M. 
Bl. 1a m. Sign. A (ohne Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 1b Has videas laudes qui ſacra virgine gaudes: … Sign. B [²] Intemerata ⁊ in eternū bene… Endet Bl. 92b Z. 8 Ad laudē dei omnipotentis ⁊ beatiſſime ginis marie ⁊ ſcōꝝ et ſcā‑rum omniū pꝛeſens hoꝛariū imſ‑ſum eſt Antwerpie per me Adꝛianū  Lieſvelt. Anno di M.¿cccc.¿xciiij.¿  die xxij. menſis Iunij 
Vorlage: Tenschert (Original). Darmstadt ULB (Teilkopie). Paderborn AkadB (Mikrofiche).
Anm. 1. Vgl. Anm. 1 zur vorhergehenden Nr.
Anm. 2. Vgl. Anm. 2 zu Nr 13405.
Anm. 3. Tit. auch abweichend Hoꝛarium ſcďm vſum romane  curie  Hlzs. (Verkündigung)  (z.B. Ex.Paderborn AkadB).
C 3091. C I 3851(nicht Hain). Bohatta: Horae I 575. Kok: Houtsneden S. 241. 317. 340. 341. 686–688. CA Suppl.3 992. Kronenberg: CA 990b. Hellinga: PT I 93.II 392. ILC 1210. 1217. Inventaris Antwerpen 354. 356. Ce³Suppl H-427a. Hartig: Paderborn 354. Kat. Bibl. Schäfer 164. ISTC ih00376500. ih00427500.
Darmstadt ULB
(T. 1 Bl. 25, T. 2 Bl. 17, 25, 27 u. 32, T. 3 Bl. 32, 76, 79 u. 84 fehlen. T. 1 Lagen A u. c u. T. 2 aus Nr 13403). Paderborn *AkadB (T. 3 Bl. 92 fehlt. T. 2 aus Nr 13406). Schweinfurt BSchäfer.  — *Tenschert (Ramsen).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G. Init. a. Rubr. α. 22 große, dar. 4 z.T. mehrmalige Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
1. 28 Bl. [A]a–c⁸. 
Tit. Hoꝛarium ſcďm vſum leodienſis  dyoceſis.  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula de xiij. annis ad inueniendū paſcha:  aureū numer et lrām dicalem  … Tab. endet Bl. 4b Z. 16 Miſſus eſt augelns gabꝛiel   Bl. 5a m. Sign. a Ianuariꝯ hēt dies xxxi  Luna xxx  … Bl. 14b Hlzs. (Veronika)  De ſancta facie noſtri ſaluatoꝛis iheſu chꝛiſti  Bl. 15a []Alue ſancta facies noſtri redemptoꝛis … Sign. c pacē dones pꝛotinꝯ ductoꝛe ſit te … Bl. 25a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Sequentia ſancti euāgelij ſecū‑dum Ioannem. Gľa tibi de  Bl. 25b [²]N pꝛincipio erat bū et bu  erat apud deū ⁊ deꝯ erat bū:  Hoc erat in pꝛincipio apď deū. Oīa  … Endet Bl. 28a Z. 15 … ⁊ ſermonem confirmante ſequētibꝯ ſignis.  Deo gratias  Bl. 28b Hlzs. (Verkündigung)  Sequūtur hoꝛe beate marie vir-ginis 
2. 36 Bl. aa–dd⁸ee. 
Bl. 1a m. Sign. aa Incipiūt hoꝛe btē marie ginis  ſcďm vſum leodienſem   Ad ma.  []Omine labia mea aperies. ⁊ os meū … Sign. bb tera: et bꝛachiū ſc eiꝯ [¹]otū fecit  … Endet Bl. 36a Z. 20 … requieſcāt in pace. Amen.  Bl. 36b Expliciunt hoꝛe beatiſſime virgi-nis marie ſcďm vſum leodienſis dyoceſis  Sequitur oꝛatio multū pulchꝛa  ſuper Salue regina in laudē beatiſſime virginis marie edita. 
3. 92 Bl. A–L⁸M. 
Bl. 1a m. Sign. A (ohne Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 1b Has videas laudes qui ſacra virgine gaudes: … Sign. B [²] Intemerata ⁊ in eternū bene… Endet Bl. 92b Z. 8 Ad laudē dei omnipotentis ⁊ beatiſſime ginis marie ⁊ ſcōꝝ et ſcā‑rum omniū pꝛeſens hoꝛariū imſ‑ſum eſt Antwerpie per me Adꝛianū  Lieſvelt. Anno di M.¿cccc.¿xciiij.¿  die xxij. menſis Iunij 
Vorlage: Sankt Petersburg NB (Mikrofilm).
Anm. 1. Vgl. Anm. 1 zu Nr 13403.
Anm. 2. Mit Ausnahme des Titelbl. ist die erste Lage satzidentisch mit Nr 13403. T. 1 Lagen a–c und T. 3 entsprechenNr 13404.
H 3851(nicht Copinger). Kok: Houtsneden S. 241. 317. 341. 686–688. CA 992. Kronenberg: CA 992. Hellinga: PT I 93.II 392. ILC 1204. Inventaris Antwerpen 355. Ce³ H-345. ISTC ih00345000.
Philadelphia LComp. Sankt Petersburg NB.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G. Init. a. Rubr. α. 22 große, dar. 4 z.T. mehrmalige Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
1. 28 Bl. [A]a–c⁸. 
Tit. Hoꝛariū btē Marie ginis cum  multis ac varijs Oꝛōnibus.  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b (ohne Leisten) Tabula de xiij. annis ad inueniendū paſcha  aureū numerū et lrām dominicalē  … Tab. endet Bl. 4b Z. 16 Miſſus eſt angelus gabꝛiel   Bl. 5a m. Sign. ai Ianuariꝯ hēt dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 14b Hlzs. (Veronika)  De ſancta facie noſtri ſaluatoꝛis.  Bl. 15a []Alue ſancta facies noſtri redemptoꝛis … Sign. c pacē dones pꝛotinus ductoꝛe ſic te  … Bl. 25a Hlzs. (Johannes/Patmos)  Sequentia ſancti euāgelij ſecū‑dum iohannem. Gľia tibi de  Bl. 25b [²]N pꝛincipio erat bū: et bu  erat apud deū ⁊ deꝯ erat bū:  Hoc erat in pꝛincipio apď deū Oīa  … Endet Bl. 28a Z. 15 … et  ſermonem confirmante ſequenti-bus ſignis Deo grās  Bl. 28b Hlzs. (Verkündigung)  Sequuntur hoꝛe beate marie ginis. 
2. 32 Bl. (D)–(G)⁸. 
Bl. 1a m. Sign. (D) Incipiūt hoꝛe de da ad matuť.  Aue maria grā plena ds tecū  []Omīe labia mea aperies  Et os meū … Sign. (E) mamento celi: ⁊ laudabilis ⁊ gloꝛio… Endet Bl. 32b Z. 18 Explicit officiū de domina.  Sequiť oꝛō pulchꝛa ſuper Salue regina in laudem beatiſſime ginis  edita 
3. 92 Bl. A–L⁸M. 
Bl. 1a m. Sign. A (ohne Leisten) Hlzs. (Wurzel Jesse)  Bl. 1b Has videas laudes qui ſacra virgine gaudes … Sign. B [²] Intemerata ⁊ in eternū bene… Endet Bl. 92b Z. 8 Ad laudē dei omnipotentis ⁊ be-atiſſime ginis marie necnō ſcōꝛū  ſcārū omniū pꝛeſens hoc oꝛariū īpꝛeſſū eſt Antwerpie per me Adꝛia-nū de lieſvelt a.¿ di  .M.¿.cccc.¿ No‑nageſimoquīto  .xiij ydus iunij. 
Vorlage: Cambridge UL. Haag MMeerman. Paris BN (Mikrofilme).
Anm. 1. Vgl. Anm. 1 zu Nr 13403.
Anm. 2. Tit. auch abweichend Hoꝛariū btē Marie ginis ſcďm  curſū dyoce Traiecte.  (BMC; z.B. Ex. Haag MMeerman. London BL).
Reproduktionen: Haag MMeerman (IISTC).
HC 8865. Lacombe 580. Conway 343. Kok: Houtsneden S. 241. 317. 336. 341. 686. CA 990. Hellinga: PT I 93.II 392. ILC 1218. Inventaris Antwerpen 362. IDL 2366. Pell 5931. CIBN H-255. BMC IX 205.IA 50050. Oates 3999. ISTC ih00427540.
Cambridge *UL. Haag *MMeerman
(T. 1 Bl. 25, T. 3 Bl. 12 u. 20 fehlen. T. 3 Lage E aus Nr 13404). London *BL
(T. 1 Bl. 1–4, 16, 18 u. 21–28, T. 2 Bl. 6 u. 25–32, T. 3 Bl. 1–8, 12, 16, 20, 32 u. 88 fehlen). Paris *BN (T. 1 Bl. 18, 25 u. 28, T. 2 Bl. 12, 15, 18, 20, 23, 27 u. 80 fehlen. T. 1 Lage [A] aus Nr 13403, Lage c aus Nr 13404. T. 2 Lagen (F) u. (G) aus Nr 13404. T. 3 Lagen E, F, K u. L aus Nr 13404).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Brügge
12 Z. Typ. 2:135G.
1. Laudes (Suffragia).
8+? Bl. [?+a⁸+?]. 
Bl. [1]a Z. 1 ſue ſalutarem conſequātur  effectū  Beatus nicholaus adhuc puerulus multo ieiu‑nio macerabat coꝛpus … Bricht ab Bl. [8]b Z. 12 Benedicamꝯ do Deo ḡs 
2. Vigiliae mortuorum. Commendationes animarum.
62+? Bl. [?+a–i⁸+?]. 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. [3]a Z. 1 Placebo  [³]Ilexi q exaudiet  dominus vocē oracionis mee … Bricht ab Bl. [62]b Z. 11 … [¹]tret  poſtulacio mea in conſpectu 
Vorlage: Oxford Bodl (Kopie). New York MorganL (Mikrofilm).
Anm. Erhalten sind zwei unabhängige Fragmente, das erste besteht möglicherweise aus den beiden äußeren Doppelbl. eines Quaternio, dem zweiten fehlen zu Beginn zwei Blätter vor den Vigiliae mortuorum. Die Abfolge der Fragmente ist nicht zu bestimmen. Vgl. auch Duff, Edward Gordon: Horae Beate Virginis Marie Secundum Usum Sarum. The unique copy printed at Westminster by William Caxton circa 1477. London 1908.
Reproduktionen: Oxford Bodl (Digitalisat).
C 3052. Bohatta: Horae I 114. Duff-Hellinga 174. Pollard-Redgrave² 15867. ILC 1211. Needham: Printer Cx 11. Ce³ H-420. Pr 9623. Bod-inc H-181. ISTC ih00420000.
New York *MorganL (Perg. Fragm. 62 Bl.). Oxford Bodl (Fragm. 2 Doppelbl. ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Deventer
13408 Horae. Daran: Rosarium BMV. [Deventer: Richard Paffraet, um 1478]. 16°
192 Bl. [a–f⁸gh–y⁸zAB⁸]. 14 Z. Typ. 1A:89G.
Bl. 1a []Riſtus ds factus eſt obediēs  vſ ad moꝛtem  : moꝛtem aute  crucis [¹]atris ſapiēcia  veritas diuina. … Bl. 2a Aue maria grā plena ⁊  [⁵]Omine labia mea aperies. Et  os meum ānunciabit  laudem tuam  … Lage b Quia quem celi capere  … Endet Bl. 117a Z. 2 … cum quo viuis et  regnas benedicta in ſcľa  ſeculoꝛum Amen.  Incipit roſariu beate  marie Virginis  Bl. 117b [²]ue maria grā ple  ds tecū. … Endet Bl. 192a Z. 11 … ingenue caſtitatis feram aureolam  Qui viuis et regnas  Bl. 192b deus: Per omnia ſecula  ſeculoꝛum Amen  Benedictu ſit dulce nomen domini noſtri iheſu  criſti. et dulciſſime ginis marie matris eius  in eternum et ultꝛa  A   M   E   N 
Vorlage: Hannover LB (Mikrofilm).
ILC 1205. ISTC ih00357298.
Hannover *LB
(def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13409 Horae. Cursus de domina. Daran: Stella clericorum. [Deventer: Richard Paffraet, um 1497]. 16°
160 Bl. [i]ija–s⁸. 17 Z. Typ. 3:98G (Hellinga: PT 3B), 5A:76G, 6:180G. Rubr. α.
Tit. Curſus de  domina.  Bl. 1b ⁌ Tabula hoꝛaꝝ et oꝛationum In hoc libello cōtinentur  Hoꝛe beate marie cū ſuo oꝛdīnario  … Bl. 4a Ianuarius.   … Kalendarium endet Bl. 15b Z. 15 xiij A Silueſtri pape  Bl. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a ⁌ Incipiūt hoꝛe de da.  ⁌ Ad matutinas.  Aue maria gratia plena  dominꝯ tecum ⁊.  []Omine labia mea  aperies. Et os meum annūciabit laudem tuam  … Sign. b meditaboꝛ ī te: quia fuiſti adiutoꝛ  … Endet Bl. 151a Z. 12 … ꝑ te factꝯ eſt cibꝯ viatoꝝ ſu‑per oīa deꝯ benedictꝯ in ſcľa Amē  ⁌ Finiūtur oꝛationes  de ſacra cōmunione  ⁌ Sequi Stella clericoꝝ  Bl. 151b ⁌ Stella clericoꝛum.  [²]E mane q ſuſcitoꝛ ſtati  volo ſurgere ſignādo me  ſigno … Endet Bl. 159b Z. 9 … Et perfice in me laudem tu‑am hic ⁊ in futuro Amen  ⁌ Benedictum ſit dulce nomen  di noſtri Ieſu chꝛiſti. et dulciſſi‑me ꝟginis Marie matris eiꝯ ⁊ tota celeſti curia ſint benedicta ī eternum et vltra Amen.  Bl. 160 unbekannt.
Vorlage: Wien NB (Mikrofilm).
ISTC ih00392130.
Wien NB
(Bl. 160 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
104 Bl. [A]B–N⁸. 17 Z. Typ. 3:98G (Hellinga: PT 3B), 5A:76G, 6:180G. Rubr. α. 1 Hlzs.
Tit. Orarium ſecūdū oꝛdinem regulariū  capituli Windeſemēſis.  Bl. 2a Ianuarius hz dies .xxxi  … Kalendarium endet Bl. 13b Z. 15 xiij A Silueſtri pape. ix. s.  Bl. 14a leer. Bl. 14b Hlzs. (Krönung Mariens)  Bl. 15a ⁌ Incipiūt hoꝛe de bea‑ta virgine.  Aue maria ga plena ds tecū ⁊  dar. eingerückt ⁌ s  []Omine labia  mea aperies Et os meum annūciabit laudē  tuā. … Sign. c ſtellas  tu fundaſti. Quid eſt hō  … Endet Bl. 103b Z. 4 non dubitauit manibus tradi nocentium. ⁊ crucis ſubire toꝛmen‑tum. Qui tecum viuit ⁊ regnat in  vnitate ſpiritꝯ ſancti deus. per omnia ſecula ſeculoꝛum Amen  Et ſic eſt finis Per me Richardū  pafraet Anno di  .M.cccc.xcvij  Bl. 104 leer.
Vorlage: Wolfenbüttel HerzogAugustB (Mikrofilm). Haag KglB (Einzelfotos).
C 3144. Bohatta: Horae I 1449. Conway 343. Kok: Houtsneden S. 606. CA 991. Hellinga: PT I 108.II 409. ILC 1220. IDL 2367. Bohatta: Parma 486. Borm: IG 1381. ISTC ih00427900.
Haag *KglB. Wolfenbüttel *HerzogAugustB
.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gent
13411 Horae. [Gent: Arend de Keysere, nicht vor 1487]. 
16+? Bl. [A]B⁸+?. 17 Z. Typ. 3B:99G.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuariꝯ hz dies   xxxi  Et luna   xxx  … Bricht ab Bl. 13b Z. 16 xiij   a   ſilueſtri pape 
Vorlage: Utrecht BU (Einzelfotos).
Anm. Dieses Kalendarium gehört möglicherweise zurnachfolgenden Nr.
Kronenberg: CA 1064b. Nijhoff-Kronenberg 0714. Hellinga: PT I 56.II 443. ILC 1384. Machiels: De Keysere 31. IDL 2847. ISTC ik00000900.
Utrecht *BU (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13412 Horae. [Gent: Arend de Keysere, nicht vor 1487]. 
44+? Bl. ?+H⁸()+?+S⁸+?. 14–19 Z. Typ. 3B:99G. Init. f. 25+? Hlzs.
Bl. [1]a Z. 1 patris [¹]udex crederis eſſe vēturus  [¹]e ergo ſumus … Z. 16 raui nō confundar in eternum.  Bl. [1]b (in Leisten) Hlzs. (Heimsuchung)  Aue maria gratia plena ds tecū.  … Bl. [2]a m. Sign. H Z. 1 omnipotens deus fragilitati noſtre  preſidium: … Z. 10 … miſericoꝛdiā requieſcāt in pace Amē  Bl. [2]b (in Leisten) Hlzs. (Anbetung der Magier)  Aue maria gratia plena ds tecū.  … Bl. [3]a Z. 1 vt ſua nos defenſione munitos iocūdos facias ſue … Z. 9 … miſericoꝛdiā ſine fine  requieſcant in pace. A.M.E.N.  Bl. [3]b (in Leisten) Hlzs. (Himmelfahrt)  Aue maria gratia plena ds tecū.  … Bl. [4]a Z. 1 ſcepit iſrael puerū ſuū: recoꝛdatus  mīe ſue … Z. 16 … Benedicamus do Deo gratias:  Bl. [4]b (in Leisten) Hlzs. (Pfingsten)  Aue maria gratia plena ds tecū  … Bl. [5]a Z. 1 [²]Amulorū tuoꝛū  ſumus de delictis … Z. 9 … Deo gra‑cias.   Amen.  Bl. [5]b (in Leisten) Hlzs. (Maria Himmelskönigin) … Bl. [6]a Z. 1 quem viderat moyſes īcōbuſtū: con… Z. 15 … Ad tertiam.   Cetera  omnia vt alio tempore  Bl. [6]b (in Leisten) Hlzs. (Trinität m. Maria)  … Bl. [7]a Z. 1 multis immenſam clemētiā tuam  ⁊ … Z. 16 … Qui cum pa‑tre et ſpūſancto ⁊.   Amen.  Bl. [7]b (in Leisten) Hlzs. (Jüngstes Gericht)  … Bl. [8]a m. Sign. S Z. 1 Inter natos mulierum non  ſurrexit maior Iohanne baptiſta  Fuit homo miſſus a deo Cui no‑men erat Iohannes.  … Z. 11 … Per xpri‑ſtum dominum noſtrum Amen  Bl. [8]b (in Leisten) Hlzs. (Michael)  … Bl. [9]a Z. 13 … at pōtificis cōtra ōnia aduerſa muniamur Per xm  Bl. [9]b (in Leisten) Hlzs. (Hl. Antonius)  Bl. [10]a Z. 1 [¹]ve gēma claritati ad inſtar  carbūculi/ … Z. 15 … Per xm  Bl. [10]b Hlzs. (Hl. Barbara)  Bl. [11]a Z. 1 Ora ꝓ nobis ſācta barbara di-oſcori filia … Z. 16 … Per xpriſtū.  Bl. [11]b Hlzs. (Hl. Apollonia)  Bl. [12]a Z. 1 [¹]irgo mater egregia pro no-bis apolonia … Bricht ab Z. 14 … Per  xpriſtum dominum.  Bl. [12]b Hlzs. (Maria m. Kind u. Hl. Albert) 
Vorlage: Machiels: De Keysere (Abb. 84–110). København KglB (Mikrofilm).
Anm. Vgl. Anm. zur vorhergehenden Nr.
C 3055. Bohatta: Horae I 444. 1460. Conway 335. 357. Kok: Houtsneden S. 374. 376. CA 985a. Hellinga: PT I 56.II 443. ILC 1221. Machiels: De Keysere 32. Madsen 2014. Oates 4005. ISTC ih00427930.
Cambridge UL (Fragm. 21 Bl., davon 3 Bl. in 2 Ex.). København KglB (Fragm. 28 z. T. stark beschnittene Bl.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Gouda
152 Bl. ABa–r⁸. 16 Z. Typ. 5A:82G. 3+? Hlzs.
Bl. 1 leer. Bl. 2a iij  b Octaua ſcī ſtephani.  … Kalendarium endet Bl. 13b Z. 16 Silueſter pape  Bl. 14–16 leer. Bl. 17 unbekannt. Bl. 18a []Riſtus ds factus eſt obediēs  vſ ad moꝛtem  moꝛtem autem  crucis … Bl. 19b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 20a Aue maria grā plena   [⁵]Omine labia  mea aperies  Et os meum  ānūciabit laudem tuam. … Sign. b et cū electis dei regnare in  … Endet Bl. 151b Z. 9 … ⁊ perfrui tibi ſeruire et in te gloꝛiari in  omnes qui diliguut nomen  tuum dulce quod eſt iheſus  Qui viuis et regnas in ſecula ſeculoꝝ A M E N  Laus deo  Bl. 152 leer.
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Anm. Die Gültigkeit für eine bestimmte Diözese ist nicht angegeben. Der Prov.-Eintrag im einzigen Ex. deutet auf eine Nutzung in Delft, vgl. Oates 3414. Die Zuweisung an den usus Traiectensis erfolgt gemäß ILC.
C 3140. Bohatta: Horae I 1439. Conway 330. Kok: Houtsneden S. 239. CA 993. Hellinga: PT I 38.II 417. ILC 1213. Oates 3414. ISTC ih00426500.
Cambridge *UL (Bl. 17 u. 24 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Schoonhoven
148 Bl. [a]b–pa–c⁸d. 20 Z. Typ. 1:99G. 4 Hlzs.
Bl. 1a Pꝛeſens libellꝯ tinet hec In mis  Hoꝛas de da. Septē s. pnīales cū  Vigilijs ix. ľ (ſingľa ad modū regulariū) ⁊ pluimis oꝛōibꝯ deuotiſſimis  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b leer. Bl. 2a [¹]anuarius habz dies xxxi  Luna xxx.  … Bl. 12b Incipiūt hoꝛe de ſancta cruce.  Et mittiiur ante ſingulas hoꝛas  Pater noſter. Ad matutinas.  [³]Riſtus ds factꝯ eſt ꝓ nobis  obediens vſ ad moꝛtem.  Moꝛtem autem crucis.  … Bl. 17a m. Sign. c Incipit curſus btē marie virgīs.  Ad matutīas. . [¹]ue maria gracia  plena ds tecū bdcā tu ī mulieribz  ⁊ benedictus fructus ventris tui.  [⁵]Omine labia mea aperies. Et os meū annū‑ciabit laudem tuam.  … Sign. d voce ꝓclamāt [¹]anctꝯ [¹]cūs [¹]cūs  … Endet Bl. 147a Z. 4 … collcā ⁊ oblatio  ncipali ꝓ tali fiat. Reli vero frēs  ſiue ſoꝛoꝛes ſinguli ꝓ ſingulis vigilias nouem lcōm dicunt.  Finit liber hoꝛaꝝ btē ma.ͤ gīs ⁊  Scē crucis Septē pſal. peītentialiū  Vigiliaꝝ ⁊ Cōmendatioīs defūctoꝝ.  ad modum regulariū cū alijs dice  paſſionis ⁊ btē marie ſcōꝝ deuotis oꝛōnibz ⁊ exercicijs. Impꝛeſſus  denuo extra muros ſcoēhouie. ī uētu dicti oꝛdīs Inden Hem. Anno ḡ‑cie a natali xi. Milleſiō quīgente‑ſiō quarto ydus marcij.  Bl. 147b Hlzs. (Jüngstes Gericht)  Bl. 148 leer.
Vorlage: Original.
Reproduktionen: London BL (Digitalisat).
C 3139. Bohatta: Horae I 1452. Kok: Houtsneden S. 727. CA 988. Hellinga: PT I 97.II 428. ILC 1222. Pr 9178A. BMC IX 104.IA 48714. ISTC ih00427950.
London *BL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
112 Bl. [a]b–o⁸. 20 Z. Typ. 1:99G. Init. a. Rubr. α. 1 Hlzs.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuarius habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 12b ⁌ Incipiūt hoꝛe ſancte crucis.  Et mittitur ante ſingulas hoꝛas  Pater n.   ⁌ Ad matutinas.  [³]Riſtus ds factus eſt ꝓ nobis  obediens uſ ad moꝛtem.  Moꝛtem aūt crucis.  … Bl. 17a m. Sign. c ⁌ Incipit curſus btē marie virginis  Ad matutīas.  … Z. 5 [⁵]e labia mea aperies  Et os meū ānūciabit  laudem tuam.  … Sign. d voce ꝓclamāt. (S¹)anctꝯ (S¹)cūs (S¹)cūs  … Bl. 81a m. Sign. l ⁌ Oꝛatio de mane dicenda  [³]racias tibi ago oms deus.   me in hac nocte … Endet Bl. 112a Z. 19 … ac verā coꝛď  tritionē  do ďo meo plac valeā Ꝑ  Bl. 112b ⁌ In hoc oꝛario tinen ſetia. viz.  … Tab. endet Z. 11 Itē oꝛōnes ad da nrā. ⁊ ad ſcōs. ⁊.  ⁌ Imſſum extra muros ſcoēhouie. 
Vorlage: San Marino (Calif.) HuntingtonL (Mikrofilm).
C 3138. Bohatta: Horae I 1451. Conway 346. Kok: Houtsneden S. 725. CA 995. Kronenberg: CA 995. Hellinga: PT I 97.II 428. ILC 1249. Ce³ H-437. Oates 3664. ISTC ih00437000.
Cambridge UL (Bl. 1 u. 49 fehlen). San Marino (Calif.) *HuntingtonL.
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
124 Bl. a–ka–e⁸f. 20 Z. Typ. 1:99G. Init. a. Rubr. α.
Bl. 1 leer(?). Bl. 2a (I¹)anuarius habet dies xxxi.  Luna xxx.  … Bl. 12b ⁌ Incipiūt hoꝛe ſancte crucis.  Et mittitur ante ſingulas hoꝛas.  Pater n   ⁌ Ad matutinas.  [³]Riſtus ds factus ē ꝓ nobis  obediens uſ ad moꝛtem  Moꝛtem aūt crucis.  … Bl. 17a m. Sign. c ⁌ Incipit curſus btē marie ginis  Ad matutinas. . … Z. 5 [⁵]e labia mea aperies  Et os meū ānūciabit  laudem tuam.  … Sign. d voce ꝓclamāt (S¹)anctꝯ (S¹)cūs (S¹)cūs  … Bl. 81a m. Sign. a ⁌ Mox vt frater ā ſoꝛoꝛ obierit fiat mēdatio a ſacerdote cū ſtola … Z. 8 ⁌ Incipit cōmendatio aīaꝝ   .  [³]Vbuenite ſcī dei occurrite angeli … Endet Bl. 124b Z. 10 …  aduſ ī‑choandū fuerit a cantoꝛe. . Libera  me de. Et ſic finiunt hoꝛe. Deo ḡs 
Vorlage: Gent BU (Mikrofilm).
Anm. Gilhofer u. Ranschburg (Wien) Kat. 100(1912) Nr 167.
Reproduktionen: Gent BU (Digitalisat).
Bohatta: Horae I 1519. Kronenberg: CA 995a. Nijhoff-Kronenberg 3196. Hellinga: PT I 97.II 428. ILC 1250. CBB 1920 u.Suppl. Madsen 2940. 3508. ISTC ih00427970.
Gent BU (Bl. 1 fehlt). København *KglB (Bl. 1–16 fehlen).  — *Gilhofer u. Ranschburg (Wien) (1912) (Fragm.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Niederländisch
H 7757. PA I 375.69.
Nicht nachweisbar. Vermutlich identisch mit Pars 2 von Nr 13424.
Antwerpen
154 Bl. [a⁸]b⁶a–r⁸s. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 9:82G, 12:99G. 17 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM III.
Tit. Duytſche ghetiden  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a Ianuariꝯ heeft xxxi. dagē  Die mane xxx.  … Bl. 14a leer. Bl. 14b Hier volghet ſint ians  ewangelye  Dat beghin des heylighē  ewangelijs. beſcryuet ons  ſinte johannes  Gloꝛie ſy den heere  Bl. 15a m. Sign. ai Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]ndē beghīne was dat woert e  dat woert was by gode e god  Bl. 15b was dat woert Dat woert was in  den beghinne by gode. … Sign. b die ſone der gherechticheyt xs on‑… Endet Bl. 154a Z. 19 … jtē noch vele gebedē vā ſantē e zantinnē. die  ſeer ſalichlic ſijn gheleſen  Bl. 154b (ohne Leisten) Dit boeck is ghepꝛent tantwerpen bi mi  Geraerdt leeu jnt iaer ons heerē M.cccc. e  xci. den xvi. dach vander maent Augnſtus.  DrM 
Vorlage: Originale.
Reproduktionen: London BL (IISTC).
C 2725. Bohatta: Horae I 1529. Conway 333. Kok: Houtsneden S. 302. 317. 336. 340. Kronenberg: CA 835a. Hellinga: PT I 71.II 421. ILC 1229. Inventaris Antwerpen 212. IDL 2375. Pr 9399. BMC IX 196.IA 49836. Oates 3933. ISTC ih00430300.
Cambridge *UL
(Bl. 150–154 fehlen). Haag KglB
(Bl. 1–14, 104, 109, 143, 150, 151 u. 154 fehlen). London *BL
.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13418 Horae, niederl. Getijdenboek. Antwerpen: Govert Bac, [nicht vor 1493]. 
154 Bl. [a⁸]b⁶[a]b–r⁸s. 20–21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:99G, 2:180G, 3:82G. Init. d. Rubr. α, β. 17 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. Duitſce getiden  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a Ianuarius heeft xxxi. dagē  Die mane xxx.  … Bl. 14a leer. Bl. 14b ⁌ Hier nae volghet ſint iās  ewangelie  ⁌ Dat beghin des heilighen  ewāgelys. beſcriuet ons ſin‑te Johannes.  Gloꝛie ſij den heere  Bl. 15a ⁌ Sint ians ewāgelie  Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]ndē beghinne was dat woert: e  dat woert was bij gode. ende god  Bl. 15b was dat woert Dat woert was inden  beghinne bi gode. Alle … Sign. b die ſonne der gherechticheit criſtus on… Endet Bl. 154a Z. 3 … van eewen tot  eewen. amē  ⁌ Hier in deſen boecke ſal men vindē  die ghetiden van onſer vꝛouwen. ende  vandē heilighen cruce Een oꝛacie van  den heilighen gheeſt. Die vij. pſalmen  Die vigilie met ix. leſſen.  … Z. 17 … Item noch vele ghebedē  van ſanten e ſantinnē: die ſeer ſalich‑lijck ſijn gheleſen  Bl. 154b Dit boeck is ghepꝛent Tant‑werpen Int voghelhuys bij  mij Gouaerdt back 
Vorlage: Utrecht M (Mikrofilm).
Reproduktionen: Utrecht M (IISTC).
Kok: Houtsneden S. 641. 648. Kronenberg: CA 845e. Nijhoff-Kronenberg 3091. Hellinga: PT I 96.II 391. ILC 1230. Inventaris Antwerpen 309. IDL 2376. ISTC ih00430400.
Utrecht M.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
152 Bl. [a⁸]b⁶a–f⁸g⁶h–r⁸s. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G, 2:100G. Init. a. 17 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. Duytſche ghetiden  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a Ianuarius heeft xxxi. da‑ghen Die mane xxx  … Kalendarium endet Bl. 13b Z. 12 xiij Silueſter paus  Bl. 14a leer. Bl. 14b Hier volghet ſint ians  ewangelye  Dat beghin des heylighen  ewangelijs. beſchꝛyuet ons  ſinte iohannes  [¹]loꝛie ſy den heere  Bl. 15a m. Sign. ai Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]ndē beghīne was dat woert e  dat woert was by gode e god  Bl. 15b was dat woert Dat woert was in  den beghinne bi gode: Alle … Sign. b die ſone der gherechticheyt xs on‑… Endet Bl. 152a Z. 19 … jtē noch vele ghebeden vā ſātē e ſantinnē die  ſeer ſalichlic ſijn gheleſen  Bl. 152b Inden name ons heeren iheſu criſti ſoe ſijn hier voleynt  die ghetiden van onſe lieuer  vꝛouwen …  … Ende ſijn  ghepꝛint Tantwerpē bij die  meer pooꝛte. Int jaer ons heren M cccc e xciiij op ſinte  Lauwereys auont. Bij mij  Adꝛiaen van Lieſvelt  Hlzs. (ihs) 
Vorlage: Manchester RylandsL (Mikrofilm).
C 2726. Bohatta: Horae I 1532. Conway 343. Kok: Houtsneden S. 317. 341. 688. CA 836. Hellinga: PT I 93.II 392. Inventaris Antwerpen 357. ILC 1231. ISTC ih00430450.
Manchester RylandsL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
64 Bl. a–h⁸. 13 Z. Typ. 1:99G, 3:82G. Init. d. Rubr. β. 15 Hlzs., dar. 4 Wdh.
Tit. Dit ſijn die ſeuen getijden in duytſche: vanď  paſſien ons heerē. met  veel ſchoonre louē vā  Marien ende der heyligher vꝛouwē ſint annen.  Bl. 2a ⁌ Dit is een goet boecxkē het  welc dat oec gefondeert es op  god en ſijn lieue moeď met ſcone louen vanď heiligher vꝛouwē ſint Annē. … Sign. b vol eerē gebenenedijt dat gh[…]  … Endet Bl. 63b (S¹)uuer iuecht vol alď duecht  in ſhemels beurijt. (E¹)erbaer  maget die gods liefde dꝛaecht  en iolijt. Reyn mā met uwer  moeder gebenedijt. ontfermt  mijns in alder tijt  (A¹) m e n  Bl. 64a leer. Bl. 64b ⁌ Dit boecxken is eerſt ghepꝛent ende gemaect inden ia‑re ons heeren  .M.cccc. ende   .xcv. dwelc ſeer goet ende pꝛofijtelic is diewils te ouer leſen  om den menſche tot deuocien  te bꝛinghen 
Vorlage: Brussel BR (Einzelfotos).
Reproduktionen: Brussel BR (IISTC).
C 2720. Bohatta: Horae I 1535. Conway 341. Kok: Houtsneden S. 657. CA 829. Hellinga: PT I 96.II 391. ILC 1235. Inventaris Antwerpen 273. CBB 1930 u.Suppl. IDL 2369. ISTC ih00431100.
Brussel BR. Gent BU. Haag *KglB.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
152 Bl. [a]b–t⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G , 5:102G. 17 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. Duytſche ghetyden  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a Ianuariꝯ heeft xxxi dagē  Die mane xxx  … Bl. 11b Hier na volghet ſint ians  ewangelye  Dat beghin des heylighen  ewangelijs/ beſcryuet ons ſin‑te Iohannes  Gloꝛie ſy den heere  Bl. 12a Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]nde beghīne was dat woert e  dat woert was by gode e god  Bl. 12b was dat woert Dat woert was in  den beghinne by gode: Alle … Bl. 13b Hlzs. (Verkündigung)  Hier beghinnē die ghetidē van  onſer lieuer vꝛouwen   Te Metten  Bl. 14a [⁷]Ere du ſulſte opdoen mijn lippē  ende mijnē mōt  ſal voert kondi‑ghen dynen lof.  … Sign. c ſe niet en verheeren ſoe ſalick onbe‑… Bl. 57b Hlzs. (David u. Goliath)  Hier beghint die ſeuen ſpalm  … Endet Bl. 151a Z. 19 … vele gebedē vā ſantē e zantinnē die ſecr ſalichlic ſijn geleſen.  M.¿ CCCC.¿ XCV.¿  Bl. 151b Ter eerē gods e Maria ſijnder  lieuer moeder e allen gods heyligē   .e ter ſalicheyt vā allen goedē kerſ‑tenē menſcē Soe ſijn hier vol eyndt  die ghetiden van onſer lieuer vꝛou‑wen e vele andere ghebeden Ghepꝛint Tantwerpē bi de meer pooꝛte  int iaer  .M.cccc. e  .xcv. optē  .xxix.  dach in Iulio By my Adꝛiaen van  Lieſvelt  2 Hlzs. (Gnadenstuhl u. Maria m. Jesuskind)  Bl. 152 leer.
Vorlage: Haag KglB (Mikrofilm). New York MorganL (1 Foto).
C 2727. Conway 344. Kok: Houtsneden S. 317. 341. 687. CA 839. Hellinga: PT I 93.II 392. ILC 1234. Inventaris Antwerpen 363. Ce³ H-431 u.Suppl. IDL 2379. Pollard: MorganL 1709. ISTC ih00431000.
Haag *KglB
(Bl. 122 fehlt). New York *MorganL. Washington (D.C.) *LC.
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
152(?) Bl. [ab(?)]c–m[n]o–q[r–t(?)]⁸. 21 Z. in 4 Leisten. Typ. 1:82G. Init. a. 13+? große, dar. 1 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
Bl. 1–11 unbekannt. Bl. 12a Hlzs. (Johannes/Patmos)  [²]ndē beghīne was dat woert e  dat woert was by gode e god  Bl. 12b was dat woert Dat woert was in‑den beghinne by gode: … Bl. 13b Hlzs. (Verkündigung)  (H¹)ier beghinnē die ghetijdē van  onſer lieuer vꝛouwen   Te metten.  Bl. 14a [⁷]Ere du ſulſte opdoen mijn lippē.  ende mijne mōt  ſal voert kondi‑ghen dynen lof.  … Sign. c ſe nieten verheeren ſoe ſalick onbe‑… Bl. 57b Hlzs. (David u. Goliath)  Hier beghint die ſeuen pſalme  … Bricht ab Bl. 128b Z. 14 Een ſchoon ghebeth van ſinte  Ian baptiſte. 
Vorlage: New York MetropolMArt (Einzelfotos).
Anm. Vgl. Kronenberg in Het Boek 23(1935/36) S. 347–352.
HC 7768. Bohatta: Horae I 1544. Kok: Houtsneden S. 317. 341. 687. CA 843. Kronenberg: CA 843. Hellinga: PT I 93.II 392. ILC 1238. Inventaris Antwerpen 370. Ce³ H-432. ISTC ih00432000.
New York *MetropolMArt (Bl. 1–11, 33 u. 129–152(?) fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Brüssel
13423 Horae, niederl. Getijdenboek. [Brüssel: Fratres vitae communis, nicht vor 9.VI.1481, nicht nach 1484]. 
120 Bl. [a–p⁸]. 17 Z. Typ. 1b:98G.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a Loumaent. Ianuarius.  xm   Iaers dach.  … Kalendarium endet Bl. 14b Z.15 xm   Silueſter paues  Bl. 15 u. 16 unbekannt. Bl. 17a Hier beghinnen die ghetiden van  onſer lieuer vꝛouwen maria ❖  .  [⁶]Ere du ſelſte opdoen mijn lippē  Ende mijn mōt  ſal voertkūdigē  dijn lof. … Lage d gehoept hebben [¹]n dy here heb ic  … Bl. 54b Hier begint dat heilich cruys ghetide  []Ere du ſelte opdoē mijn  lippē E m mōt ſal voertkūdigē d lof … Bl. 73a Hier beghinnen die ſeuen pſalmen der penitencien. De ne ī furo  [⁶]Ere in dijnre verbolgenheit en ſtraffe mi niet ende in  dinen toerne en beriſpe mi niet … Bricht ab Bl. 118b Z. 16 Amen. [¹]lle gelouighe zielen moeten ruſten in vꝛede. A M E N ❖  Bl. 119 u. 120 unbekannt.
Vorlage: Original.
C 2723. Bohatta: Horae I 1524. CA 831a. Hellinga: PT I 27.II 398. ILC 1224. IDL 2371. ISTC ih00429400.
Haag *KglB (Bl. 1, 2, 7, 15, 16, 72, 98, 119 u. 120 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Delft
13424 Horae, niederl. Getijdenboek (Almanach 1480–1521). Delft: [Jakob van der Meer], 8.IV.1480. 
21 Z.
1. Getijden van onser liever vrouwen.
190 Bl. 〈i.ij〉〈i–iij〉⁶Aa–x⁸y⁶. Typ. 1***:104G (Hellinga: PT 2A:104G). DrM II.
Bl. 1a leer. Bl. 1b astronomische Tabelle   Bl. 2a m. Sign. i Ianuarius heeft xxxi daghen  Die maen xxx  … Kalendarium endet Bl. 11a Z. 12 xiij   A   Silueſter paeus   k  Hier na beghīt hoe dat men den paeſdach  vinden ſel. …  Bl. 12b leer. Bl. 13a m. Sign. Ai Die paeus iohannes die xxijſte heeft ghegheuen allen kerſtenen menſchen die de‑ſe ghetiden deuotelike leſen inder eerē des  heilighē cruus alle daghe een iaer oflaets  van haren ſonden die in gracien ſtaē e  oflaet moghen ontfaen. dat is die buten  doot ſonden ſijn Pater noſter  … Z. 12 [⁸]Eer du ſelte opdoē mijn lippē  ende mijn mōt  ſel voertcondi‑ghen dijn lof.  … Bl. 17 leer. Bl. 18a m. Sign. ai Hier beghinnen die ghetiden van onſer  lieuer vꝛouwen  dar. eingerückt Metten  [⁶]Eere du  ſelte op doen mijn  lippen: ende mijn  mont ſel voertcon‑dighē dijn lof … Sign. b [²]ebbet tot gode al aertrike volherte‑… Endet Bl. 189b Z. 17 … Ic bidde di laet di nu genaem weſen e ontfanghelic dat ic v nu  gheeſtelic ontfanghe. als v die pꝛieſter ſacramentelic ontfaet tot uwer erē ende tot  ſalicheit mijnre ſielen   Amen  Bl. 190a Dit boec is voleynt te delf in hollant  Int iaer ons heren  .M.CCCC. ende  lxxx. den achſten dach in april.  DrM  Bl. 190b leer.
2. Getijden van het hl. sacrament.
48 Bl. aa–ff⁸. Typ. 1**:104G (Hellinga: PT 2B:104G).
Bl. 1a m. Sign. aai Hier begīt dat heilighe ſacramēts getide  [⁶] Here du ſelte opdoen  mijn lippen. e mijn  mont ſel voertcondi‑ghē dijn lof … Sign. b doe ſette hi in dit ſacramēt als een ewighe  … Endet Bl. 48a Z. 9 … e  bitterē doots tſwaert des rouwē doergīc  Die leues e regneers in ewichz des heylighen gheeſtes een god eewelijcke ſonder  eynde   Amen ❖   Hier eyndē  die ghetidē vandē heilighē ſacramēt.  Bl. 48b leer.
Vorlage: Göttingen SUB (Mikrofilm). Haag KglB (Einzelfotos).
Anm. 1. Die Getijden van het hl. sacrament wurden in identischem Satz den Ausgaben der Getijden van onser liever vrouwen von 1480 (diese Nr) und 1484 (folgende Nr) als T. 2 beigegeben. Im Ex.-Nachweis erscheint T. 2 bei der Ausgabe, deren T. 1 die jeweilige Institution besitzt.
Anm. 2. Das 2. Ex. Cambridge UL besitzt auf Bl. 153b ein gefälschtes Kolophon, im Ex. Haag KglB ist die Jahreszahl manipuliert worden.
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 68. Haag KglB (IISTC). Düsseldorf ULB (Digitalisat).
HC 7758. Bohatta: Horae I 1522. 1523. Kok: Houtsneden S. 111. CA 832. Hellinga: PT I 35.II 399. ILC 1223. IDL 2370. Pr 8865. BMC IX 17.IA 47112. Finger: Düsseldorf 452. Kind: Göttingen 966. Oates 3342. 3343. 3350. ISTC ih00429300.
Cambridge *UL (2 Ex., 1. Ex. 1.2. Bl. 1 u. 6 fehlen, 2. Ex. 1, Bl. 1–17 u. 108 fehlen). Deventer StB
(1.2). Düsseldorf *ULB (1). Göttingen *SUB (1.2. 1, Bl. 1–12, 154 u. 155 fehlen). Haag *KglB
(1). London BL
(1.2). New York MorganL (1).
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13425 Horae, niederl. Getijdenboek (Almanach 1480–1521). Delft: [Jakob van der Meer], 19.VII.1484. 
21 Z.
1. Getijden van onser liever vrouwen.
190 Bl. 〈ij.iij〉〈i–iij〉⁶Aa–x⁸y⁶. Typ. 1*:104G , 2:150G. DrM II.
Bl. 1a leer. Bl. 1b astronomische Tabelle  Bl. 2a m. Sign. ij Ianuarius heeft xxxi daghen  Die maen xxx.  … Bl. 11a Z. 12 xiij   A   Silueſter paeus   k  Hier na beghīt hoe dat mē den paeſdach  vinden ſal.  …   Bl. 12b leer. Bl. 13a m. Sign. Ai Die paeus iohannes die  .xxijſte heeft  ghegheuen allen kerſten mēſchen. die deſe ghetiden deuotelike leſen inder eeren  des heilighē cruces alle dage een iaer oflaets van harē ſonden … Z. 12 [⁸]Eer du ſulte op doē mijn  lippen e mijn  mont ſal voertcōdigē dijn lof.  … Bl. 17 leer. Bl. 18a m. Sign. ai Hier beghinnen die ghetiden van onſer  lieuer vꝛouwen  [⁶]Ere du dar. eingerückt Metten.  ſulte op doen mijn  lippen: ende mijn  mont ſal voertcon‑dighē dijn lof … Sign. b [²]Ebt tot gode al aertrike volherte‑… Endet Bl. 189b Z. 19 … als v die pꝛieſter  ſacramētelic ontfaet tot uwer eerē ende  tot ſalicheit mijnre ſielen   Amen  Bl 190a 4 Verse Lof ſi den here inden hoghen  … Z. 5 A:M:E:N  Dit teghenwoerdige boec is voleynt  inder pꝛinterie te Delff in Hollant Int  iaer ons heeren duſent vierhondert ende  vierentachtich. den neghentienſtē dach  in Iulio.  DrM  Bl. 190b leer.
2. Getijden van het hl. sacrament.
48 Bl. aa–ff⁸. Typ. 1**:104G (Hellinga: PT 2B:104G).
Bl. 1a m. Sign. aai Hier begīt dat heilighe ſacramēts getide  [⁶] Here du ſelte opdoen  mijn lippen. e mijn  mont ſel voertcondi‑ghē dijn lof … Sign. b doe ſette hi in dit ſacramēt als een ewighe  … Endet Bl. 48a Z. 9 … e  bitterē doots tſwaert des rouwē doergīc  Die leues e regneers in ewichz des heylighen gheeſtes een god eewelijcke ſonder  eynde   Amen ❖   Hier eyndē  die ghetidē vandē heilighē ſacramēt.  Bl. 48b leer.
Vorlage: Leipzig BuchM (Original). Stuttgart LB (Teilkopie).
Anm. T. 2 ist identisch mit T. 2 der vorhergehenden Nr.
Reproduktionen: Haag KglB (IISTC). München SB (Digitalisat).
HC 7763. 7770. Bohatta: Horae I 1525. 1526. Lacombe 591. Kok: Houtsneden S. 111. CA 833. Hellinga: PT I 35.II 400. ILC 1225. Ce³ H-430. IDL 2372. Pell 5932. BSB-Ink H-354. CIBN H-266. Amelung: Niederländische Inkunabeln 32. Kind: Göttingen 967. Oates 3348–3350. ISTC ih00430000.
Cambridge *UL (3 Ex., 1. Ex. 1.2., in 1 fehlen Bl. 1–12, 18 u. 113, 2. Ex. 1, Perg. Bl. 1–12 fehlen, 3. Ex. 2). Edinburgh NapierUL (Fragm. 1, Bl. 63 ). Göttingen SUB (def.). Haag KglB
(1.2), MMeerman (1.2. 1 in 2 Ex.). Leipzig *BuchM (1.2. 1, Bl. 1–10, 15, 16, 97, 105–109, 111, 154, 155 u. 168–190 fehlen). Mainz GutenbergM (Fragm. 2 Bl.). Moskva GosB (Fragm. 1, Bl. 90 ). München *SB
(1). Paris BN (1, def.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (1). Stuttgart *LB
(1.2). Urbana UL (1). Utrecht M (1.2). Washington (D.C.) LC (1).
Gesamtüberlieferung: 17 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13426 Horae, niederl. Getijdenboek. Delft: [Christian Snellaert, nicht vor 29.V.1490, nicht nach 10.VIII.1491]. 
120 Bl. [A]B[ab]c–k[l]mn⁸. 17 Z. Typ. 1B:104G. Init. a, i. 3+? Hlzs. in Leisten. DrM II.
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a Febꝛuarijꝯ heeft xxviij daghen die mane xxix.  … Kalendarium endet Bl. 13b Z. 16 xiij A Silueſter paeus  Bl. 14–17 unbekannt. Bl. 18a bergē ſiet hi Laet ōs (W¹)ant ſijn  … Sign. b unbekannt. … Bl. 60a Die heylighe cruys getijden  (H)Eere  du ſulte opďoen  mijn  lippē  ende  mijnē  mont  ſal vooꝛtcōdiigē dijn lof … Bl. 73 m. Sign. h Hier begīnen die ſeuē pſaumē.  (H)Eere.  in dijnre verbolgētheit en  ſtraffe  mi nz.  noch ī  dinen toerne en beriſpe mi niet … Endet Bl. 119b Z. 16 die dienē in di bliden onď alle  die gene die lie hebbē dinē ſoe‑ Bl. 120a ten maen Ihūs die leues eē regneers ewich god īder eewicheit  (A¹) (M¹) (E¹) (N¹)  Bl. 120b (in Leisten) DrM 
Vorlage: Original.
C 2722. Bohatta: Horae I 1518. 1528. Conway 327. Kok: Houtsneden S. 139. 162. 163. CA 835. Hellinga: PT I 102.II 401. ILC 1228. IDL 2374. ISTC ih00430200.
Haag *KglB
(Bl. 1, 2, 14–17, 24–26 u. 66–72 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
a+?. Zahlr. Hlzs.
Anfang unbekannt. Endet Gheprent te Delf in Hollant. By my Heynrick Eckert van Homberch Int iaer o. h. 1498. 
Vorlage: Catalogue Enschedé (1867) 701.
Anm. Die Holzschnittfolge wohl vermutlich dieselbe wie in Nr 13426, vgl. dazu Kok: Houtsneden S. 151 u. 920.
C 2729. Bohatta: Horae I 1541. Kok: Houtsneden S. 139. 162. CA 844. Hellinga: PT I 103.II 403. ILC 1239. ISTC ih00432400.
Ehem. J. Enschedé (Haarlem) (Perg. Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 0 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
Zahlr. Hlzs. DrM. Rotdr.
Tit. Dit ſijn die Ghetyden van onſer lyeuer vrouwen met die cruyſgetije mit de tractaet der ewigher wijſheit  … Endet Gheprent te Delf in Hollant. By my Heynrick Eckert van Homberch. Int iaer o. h. 1498.  DrM 
Vorlage: Catalogue Enschedé (1867) 702..
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Zu Drucker u. Datierung vgl. Hellinga, Wytze: The Enschedé sale was most disappointing … In: Quaerendo 5(1975) S. 303–311, hier S. 308–309.
HC 7769. Bohatta: Horae I 1542. Kok: Houtsneden S. 140. 162. CA 845. Nijhoff-Kronenberg 4236. ILC 1240. ISTC ih00432600.
Cambridge UL (def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gouda
160 Bl. ab[a]b–s⁸. 18 Z. in 4 Leisten. Typ. 2:112G, 3:ca.450G, 5:99G. Init. a. 16 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs.
Tit. Getydē  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a (I¹)anuariꝯ heeft xxxi  daghen Die maen xxx  … Bl. 14a (S¹)int Ians euangelium  Hlzs. (Johannes/Patmos)  []Ndē beginne was dat woert e dz woert was bi gode e god was dat woert  Dz woert was īdē begīne  Bl. 14b bi gode Alle … Bl. 16b Hlzs. (Verkündigung), daneben quer Aue gracia plena   Ecce ancilla di. (H¹)ier beghinnen die ghetiden  van onſer lieuer vꝛouwen.  (T¹)e metten tijt  Bl. 17a [⁶]Ere du ſulſte opdoē mijn lippen  e mijn mōt ſal  voert condighē  dȳ lof … Sign. b riē [¹]u die biſte des vaders ewi… Endet Bl. 160a Z. 16 ouermits ih xm onſen here  die mittē vaď leeft e regneert  in enicheit des heiligē geeſts ⁊c.  Bl. 160b Getydē  Van onſer lieuer vꝛonwen. vā  den heilighen Cruyce Die ſeuē  pſalmē Die Vigilie van negen  leſſen Mit vele andere gebedē  Gepꝛent ter Goude in Hollāt.  Int iaer ons herē  .M.CCCC.xcvi. den xx. dach In Apꝛil:  Deo gracias  (E¹)x domo fratrum In Gouda 
Vorlage: Gouda StB (Mikrofiche).
Reproduktionen: Liège BU (Digitalisat).
HC 7766. Bohatta: Horae I 1536. Conway 345. Kok: Houtsneden S. 506. 520. 646. CA 840. Hellinga: PT I 88.II 424. ILC 1219. CBB 1931 u.Suppl. Ce³Suppl H-427b. IDL 2380. Oates 3418. ISTC ih00427750.
Cambridge *UL. Gouda StB
(Bl. 25 fehlt). Haag *KglB
(Bl. 1–13, 16 u. 154 fehlen). Liège BU (Bl. 153 fehlt). Manchester RylandsL
. New York *MorganL (def.).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Hasselt
156 Bl. A⁸〈ij〉a–s⁸. 19 Z. Typ. 3:95G. Rotdr.
Bl. 1a m. Sign. A, rot Itē Deſe nagheſcreuen getijde ſint alvol wt ghemaket ſo dat alle pſalmē ȳnꝯ  Antiffen e Reſponſ. ſtaen op hoer ſtede  ſonder weder om ſoken  … Bl. 1b Z. 7, rot … Ghemaket e  voleindet toe Haſſelt Anno di M.cccc.  ende lxxxviij. Deo gracias.  Bl. 2a, rot Ianuarius Loemaent  … Bl. 13a m. Sign. a Hijr beghint onſer leuer vꝛowen ghetide. Die metten.  [⁶]Ere du ſalſte op doen  mine lippen Ende mȳ  mont ſal voert kundighen dyn lof … Sign. b allen volken dyn heil [¹]Elien moeten  … Endet Bl. 156a Z. 14 … dat alle  mijn leuen waꝛachtighe ende oetmoedighe penitencie moet weſen voer uwen  godliken oghen Amen  Dit is voleindet toe haſſelt. Int iaer  ons heren  .M.cccc.lxxxviij. Gode ſi lof.  Bl. 156b leer.
Vorlage: Cambridge UL (Mikrofilm).
Reproduktionen: Haag KglB (IISTC).
C 2724. Bohatta: Horae I 1527. CA 834. Hellinga: PT I 91.II 427. ILC 1226. IDL 2373. Oates 3637. ISTC ih00430100.
Cambridge UL (Bl. 9, 12 u. 76 fehlen). Haag *KglB (Bl. 1, 12 u. 76 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
172 Bl. [A⁸B]a–u⁸. 19 Z. Typ. 3:95G, 4:126G. Rotdr.
Bl. 1a Dyt is een heel tijdeboec  wel ghecoꝛigiert ſonder weder ōme ſoekē Ghepꝛent toe  Haſſelt. Anno di. ⁊. xc  rot Item onſer lieuer vꝛouwen  ghetijde.  Item die lange vigilie.  Item die lange cruſghetijde  Itē Des hilghē geeſts getide  Item die wijſheit ghetijde  Item De ghetijde van allen  hillighen.  Item die ſeuen pſalme. E  vele ander ſuuerlike gebede  Bl. 1b, rot Sich nae Marcelli wānter  die mane x daghe oelt is.  … Bl. 2a, rot Ianuarius. Loemaent.  … Bl. 12a Z. 7 xiij   Silueſter rot ſil  Nae der epiphanien dire  manen nijen.  … Bl. 13a m. Sign. a Hier beghint onſer lieuer  vꝛouwen ghetijde De mettē  [⁶]Ere du ſalſte op doen  mine lippen Ende mȳ  mont ſal voert kundi‑ghen dȳ lof … Sign. b allen volcken dyn heil. [¹]elijen moeten  … Endet Bl. 172a Z. 14 … dat alle mijn leuen waerachtighe ende oetmoedighe pe‑nitencie moet weſen voer vwen godlikē  oghen Amen  Dit is voleindet toe haſſelt. Int iaer  ons  .M.cccc.xc.. Gode ſi ewich lof.  Bl. 172b leer.
Vorlage: Original.
Kronenberg: CA 834a. Hellinga: PT I 92.II 427. ILC 1227. BMC IX 93.IA 48220. ISTC ih00430150.
London *BL
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Leiden
18–19 Z. Typ. 1:100G.
1. Onser liever vrouwen getijden. Getijden van het hl. Kruis. Seven boete psalmen. 10.XII.1494. 
60 Bl. a–d⁸e[E]F–G⁸. 10+? Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. ai Hier beghīnen dye ghetiden van onſer lieuer vꝛouwen.   Te metten tijt  Hlzs. (Verkündigung) m. gedr. Umschrift Aue graica plena   Siet die deerne. des heren   na dinē wooꝛdē moet my gheſchiē  Bl. 1b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 2a [⁷]Eere du ſulſte opdoen mijn lyppen  ende minen mont  ſal vooꝛt kondygē  dinē lof … Sign. b wi di [¹]nde wi louen dinen naem ewe… Bl. 38a Hier beghint die ghetide vandē heilighen cruce  [⁶]Ere du ſulſte op doē  mijn lippen. e mijn  mont ſal vooꝛt condi‑ghen dijnen lof … Bl. 45a m. Sign. Fi Hier beghint die ſeuen pſalm  []Ere in dȳnre verbolghent‑heyt en ſtraffe my niet ende  in dinē tooꝛne en beriſpe my  niet … Endet Bl. 60b Z. 13 … op dattu ons goeď‑tieren gauen gheues ghiffeniſſe te gader ende vꝛeede Ouermits xm onſen  heer  A  M  E  N  Ghepꝛent tot leyden bi mi meeſter  huych van wooꝛden Anno M CCCC  xciiij den x den dach in decēber  B. B. 
2. Vigilie. Getijden der eeuwige wijsheid. Gebeden. 12.I.1495. 
72(?) Bl. [A]B–D⁸E[H]I⁸KLM⁸. 5+? Hlzs.
Bl. 1a Hier beghint die Vighelie myt ix. leſſen  2 Hlzs.  Bl. 1b Hlzs. (Tod am Grab)  Bl. 2a Die vighelie vā neghen leſſen A  Ic ſal behagen.   Dilexi  [⁵]C minde wāt die heer ſal  verhoꝛē dye ſtēme mijns  ghebedes [¹]ant hy tot  my … Sign. b mijn zyel wāt hi en is indē dode niet die  … Endet Bl. 72a Z. 15 … op dat ick na.  dit arme leuen met di mach comen to.  ten bliſcappen des ewigen leuēs Amē.  God ſi gheloeft.  Bl. 72b Hier in deſen boec ſalmē vinden Die  ghetide vē onſer vꝛouwen E die geti‑de vēden heyligen cruce Die vij. pſalmē  Die vigilie met ix. leſſen Die getide vēď  ewigher wijſheyt Ende veel ſchoender  ghebeden E is ghepꝛent te Leyden in  hollant Int iaer ons heren MCCCC  Ende xcv. dē xij. dach in Ianuario B:B  Hlzs. (Verkündigung) 
3. Getijden van de hl. Geest.
5+? Bl.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2(?)a ommeganc der aerden Coemt laet ons  aenbeden alleluya … Bricht ab Bl. 6(?)b Z. 18 … [¹]herubin  ende ſeraphin roepen ſonder aflatē mit 
Vorlage: Haag MMeerman (Mikrofilm).
Anm. 1. Der Setzer hatte bei der Einrichtung der Ausgabe offensichtlich Schwierigkeiten und hat z. B. in der Lage I einzelne Wörter unter dem Satzspiegel gesetzt.
Anm. 2. Die 5 Bl. Fragment von T. 3 können möglicherweise auch als Überreste der fehlenden Lagen F u. G zu T. 2 gehören.
Reproduktionen: Haag KglB (Digitalisat).
HC 7764. 7765. Bohatta: Horae I 1530. 1531. 1533. Conway 344. Kok: Houtsneden S. 440. 457. 702. 705. CA 837. 838. Hellinga: PT I 93.II 430. ILC 1232. 1233. IDL 2377. 2378. Pr 9162. BMC IX 97.IA 48432. ISTC ih00430500. ih00430600.
Haag *KglB (1.2. 1, Bl. 37 fehlt), MMeerman
(1–3. 1, Bl. 37 fehlt. 2, Bl. 65 u. 72 fehlen. 3, Fragm. 5 Bl.). London BL
(2, Lage L).  — Ehem. Enschedé (Haarlem) (2, Lage L u. M, vermutlich zusammen m. einer Ausg. d. 16. Jh.).
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
20–21 Z. Typ. 2:100G. Init. a. Rubr. α.
1. Onser liever vrouwen getijden. Getijden van het hl. Kruis. Seven boete psalmen.
88 Bl. [A⁸]Ba–dgg–ii⁸kkllf⁸g. 4 Hlzs., dar. 1 Wdh.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuarius heeft xxxi dagē  Die mane xxx  … Bl. 12a Hlzs. (Pfingsten)  Bl. 12b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 13a m. Sign. a ⁌ Hier beginnen onſer lieuer vrouwen getijden.   Te metten tijt  [⁷]Ere du ſulſte opdoen mī lippē  e mijn mōt ſal  voert kondigē  dinen lof. … Sign. b nen name wāt die here ſoet is in ee‑… Endet Bl. 88b Z. 7 … van allen quaden ghe‑leden teghenwoerdich e toecomē‑de Amen  ⁌ Hier eyndet die ſeuen pſalm. 
2. Vigilie. Getijden der eeuwige wijsheid. Gebeden.
56 Bl. [a]b–d⁸eddee⁸ff. 3 Hlzs.
Bl. 1a Hier begint die vigelie mit ix leſſē  2 Hlzs.  Bl. 1b leer. Bl. 2a ⁌ Die vigelie van ix. leſſen At  Ic ſal behagen.   Dilexi  []C minde wāt die here ſal  verhoꝛen die ſtēme mīs  ghebedes  … Sign. b At Keer di om heer e wttrecke  … Endet Bl. 56b Z. 14 … Verloſt mi van allen  quaden e bidt voer mijn ſonden.  Amen 
3. Getijden van de hl. Geest.
36 Bl. aabb⁸ccst⁸. 2 Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. aa ⁌ Hier beghint die ghetijde vandē  heylighen gheeſt  Hlzs. (Pfingsten)  [³]Ere du ſelſte opdoē mine  lippē e mijn mont ſel ‑kondighen dijn lof. … Sign. b hant goods du makes geſatelijken  … Endet Bl. 36a Z. 16 … op dat ic na dit arme leuē  met di mach comen tottē blijſcappē  des ewigen leuens Amen  god ſi gheloeft  Bl. 36b ⁌ Hier in deſen boeck ſalmē vindē  die ghetijden van onſer lieuer vꝛouwen E die ghetijden vanden hey‑ligen cruce langhe e coꝛte. Die vij.  pſalmen. Die vigilie met  .ix. leſſen  Die ghetijdē vander eewiger wijſ‑heit Die ghetijden vanden heyligē  gheeſt E veel ſchoonder ghebeden  Ende is gepꝛent te leyden in hollāt  Int iaer ons heren duſent vierhondert e xcvij. 
Vorlage: Haag KglB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Haag KglB (Digitalisat).
HC 7767. C 3124. Bohatta: Horae I 1539. Conway 344. Kok: Houtsneden S. 440. 472. 480. 702. 705. 711. CA 841. Hellinga: PT I 97.II 431. ILC 1237. IDL 2382. Pr 9164. BMC IX 98.IA 48441. ISTC ih00431300.
Haag KglB
. London BL
(2 Ex., 1. Ex. Fragm. Lage t, 2. Ex. Fragm. Lage t). Leuven TheolF (def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
13434 Horae, niederl. Getijdenboek (Almanach 1500–1517). Leiden: [Hugo Janszoen], 1498. 
20 Z. Typ. 2:100G. Init. a. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α.
1. Onser liever vrouwen getijden. Getijden van het hl. Kruis. Seven boete psalmen.
92 Bl. [A⁸]BCa–dgg–ii⁸kkf⁸g. 4 Hlzs., dar. 2 Wdh.
Bl. 1a (D¹)ie ghetiden van onſer lieuer vꝛouwen met anď getijdē e ſcone oꝛaciē.  Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 1b, Almanach in 3 Sp., Sp. 1 (D¹)ie iaren  ōs herē paeſcē  … Bl. 2a (I¹)anuariꝯ heeft xxxi. daghen  … Bl. 12a leer. Bl. 12b Hlzs. (Verkündigung)  Bl. 13a m. Sign. C [³]Ere du ſulſte op doen mijne  lippen. ende minen mont ſal  voertkūdighē dine lof. (G¹)od  wilt dēcken in mijne hulpe. … Bl. 20b Hlzs. (Verkündigung)  (H¹)ier beghinnen die ghetijden van  onſer lieuer vꝛouwen.  Bl. 21a m. Sign. a ⁌ Hier beghinnen onſer lieuer vꝛouwen ghetijden.   (T¹)e mettentijt.  [⁷]Ere du ſulſte opdoen mijn lippē  … Sign. b nen naem wāt die heer ſoet is inď ee‑… Endet Bl. 92b Z. 7 … vā allen quaden geleden te‑genwoerdich e toecomēde. Amen  (H¹)ier eyudet die ſeuen pſalm. 
2. Vigilie. Getijden der eeuwige wijsheid. Gebeden.
56 Bl. [a]b–d⁸eddee⁸ff. 1+? Hlzs.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a (I¹)nuitatoꝛium.  (M¹)i hebben ombeuangen die ſuchtē  des doots Die dꝛoeuige ſeer der hellē  hebbē mi ombeuāgē. Venite exul [⁵]Oemt laet ons ſeer ver‑uruechdenten here laet  ons iubileꝛē … Sign. b At (K¹)eer di om here e wtrec… Endet Bl. 56b Z. 14 … Verloſt mij van allen quaden e  bidt voer mijn ſonden   Amen. 
3. Getijden van de hl. Geest.
36 Bl. aabb⁸ccst⁸. 2 Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. aa (H¹)ier beghint die ghetijde vanden  heilighen gheeſt  Hlzs. (Pfingsten)  []Ere du ſulſte opdoē mijn  lippen e mijn mōt ſal veꝛkondigē dijn lof. … Sign. b haut gods du makes gheſatelijcken  … Endet Bl. 36a Z. 17 … comen totten bliſchap‑pen des ewighen leuens Amen  god ſi ghelooft  Bl. 36b ⁌ Hier in deſen boec ſalmē vinden  die ghetiden van onſer lieuer vꝛou‑wen E die ghetijden vanden heyligen cruce langhe e corte. Die vij  pſalmen Die vigilie met  .ix leſſen  Die ghetiden vanď eewigher wijſ‑heit Die ghetiden vanden heilighē  geeſt E veel ſchoonder ghebeden  Ende is gepꝛent te leyden in hollāt  Int iaer ons heren duſent vierhondert e xcviij. 
Vorlage: Berlin SB (Original).
Reproduktionen: Berlin SB (Digitalisat).
C 2730. Bohatta: Horae I 1543. Kok: Houtsneden S. 702. 709. 715. Kronenberg: CA 845a. Hellinga: PT I 97.II 431. ILC 1242. VB 4906. Pr 9166. Bod-inc H-149. ISTC ih00432500.
Berlin *SB
(1–3. 2, Bl. 1 fehlt). Oxford Bodl (def. ).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
19–20 Z. Typ. 2:100G. Init. a. Rubr. α.
1. Onser lieuer vrouwen getijden. Getijden van het hl. Kruis. Seven boete psalmen.
84(?) Bl. [a⁸(?)]b–dm–o⁸pe–g⁸. 3+? Hlzs., dar. 1 Wdh.
Anfang unbekannt. Bl. 9(?)a m. Sign. b nen naem want die heer ſoet is inď e… Endet Bl. 84(?)a Z. 17 … van allen quaden gheleden  teghēwoerdich e toecomende Amē  Bl. 84(?)b Hlzs. (Trinität) 
2. Vigilie. Getijden der eeuwige wijsheid. Gebeden.
56 Bl. [a]b–d⁸eik⁸l. 2+? Hlzs., dar. 1 Wdh.
Bl. 1a (H¹)ier begint die vigelie vā ix. leſſen.  Hlzs. (Tod u. Reicher)  Bl. 1b Hlzs. (Tod u. Reicher)  Bl. 2a (I¹)nuitatoꝛium.  (M¹)i hebben ombeuangen die ſuchtē  des doots Die dꝛoeuige ſeer  … Sign. b At (K¹)eer di om here e wtrec… Bricht ab Bl. 55b Z. 20 […]len in der hellē. O alder minlicſte  Bl. 56 unbekannt.
3. Getijden van de hl. Geest.
36 Bl. aabb⁸ccst⁸. 2 Hlzs.
Bl. 1a m. Sign. aa (H¹)ier beghint die ghetijde van den  heylighen gheeſt.  Hlzs. (Pfingsten)  [⁵]Ere du ſulſte opdoen  mijn lippen ende mijn  mont ſal verkondighē  dijn lof. … Sign. b hant gods du makes gheſatelijcken  … Endet Bl. 36a Z. 15 … comen totter  bliſcapē des eewighē leuens Amen.  (G¹)od ſi gheloeft  Bl. 36b ⁌ Hier in deſen boeck ſalmen vindē  die ghetiden van onſer lieuer vꝛou‑wen. E die ghetiden vanden heyli‑ghen cruce langhe e coꝛte. Die vij.  pſalmen Die vigilie met ix. leſſen.  Die ghetiden vander eewigher wijſheyt Die ghetiden vanden heilighē  gheeſt E veel ſchoonder ghebeden  Ende is ghepꝛent te leyden in hollāt  Int iaer ons heeren M.CCCCC. 
Vorlage: Haag MMeerman (Mikrofilm).
C 2731. Bohatta: Horae I 1547. Conway 345. Kok: Houtsneden S. 702. 710. 716. 719. CA 846. Hellinga: PT I 97.II 431. ILC 1244. IDL 2385. ISTC ih00433100.
Haag MMeerman
(1–3. 1, Bl. 1–8(?) fehlen. 2, Bl. 55 def., Bl. 56 fehlt ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13436 Horae, niederl. Getijdenboek. [Leiden: Hugo Janszoen, nach 1500(?)]. 
48+? Bl. ?+ik⁸lm–o⁸p+?. 20 Z. Typ. 2:100G. Init. a. 2+? Hlzs.
Anfang unbekannt. Bl. [1]a m. Sign. i (H¹)ier beghinnen die ghetiden vanď  eewigher wijſheit  [⁶]ijn ſiele heuet di begheert inder nacht  ende in minē geeſt  ende … Bl. [20]b Hlzs. (Kreuzabnahme)  Bl. [21]a m. Sign. m (H¹)ier beghint die langhe cruys ghe‑tijde die ſeer deuotelic is om leſen.  [⁸]Ere iheſu criſte le‑uende gods ſoen.  ic dancke. e loue  di … Bricht ab Bl. [48]a Z. 10 … (D¹)ie ſoete naem ons lyefs heren ihū criſti e  zijnre waerď moeď maria ſi ghebenedijt nv e inď eewicheit amen  (H¹)ier eyndet die lāghe cruys getijde  Bl. [48]b Hlzs. (Pfingsten) 
Vorlage: Original.
Anm. Die Anordnung der Getijden weicht von den früheren Ausgaben ab. Sie sind nicht mehr in drei Teile gegliedert, sondern zeigen eine fortlaufende Signaturenfolge.
Reproduktionen: London BL (IISTC).
Kok: Houtsneden S. 710. 719. Kronenberg: CA 845b. Hellinga: PT I 97.II 431. ILC 1243. BMC IX 99.IA 48450. ISTC ih00431500.
London *BL
(Lagen i–p, ergänzt durch Lagen a–h u. q–z einer Ausg. des 16. Jh. ).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Schoonhoven
120 Bl. [A]B[a]b–dAe–m⁸. 20 Z. Typ. 1:99G. Init. a. Rubr. α.
Bl. 1 leer. Bl. 2a Ianuarius heeft xxxi dagen  Die mane xxx.  … Bl. 12a ⁌ Des moꝛgēs alſmē opſtaet. Gebz  [²]c ſtae op inden name des vaďs  e des ſoens e des heilighē  gheeſts. … Bl. 13a ⁌ Hier begint die ghetide vanden  heylighen cruce.   Te metten tijt  []Ere du ſulſte opdoē mijn  lippen. E mijn mont ſal  voertkundighen dijn lof.  … Bl. 17a ⁌ Hier beghīnē die getidē vā onſer  lieuer vꝛouwen.   Te metten tijt  [⁶]Ere du ſulſte op doē  mȳ lippē. e mȳ mōt  ſal vooꝛtkōghē dijn  lof … Sign. b gegeuē ſijn ſi indē hāden des zwaer… Endet Bl. 120a Z. 17 … Nieten iſſer āxteliker in  deſer werlt. dā een mēſche in diē ſtaette leuē. daer hi niet in ſteruen en dar  Bl. 120b(H¹)ier in deſen boeck ſalmē vindē  Inden eerſten die kalengier.  Die ghetide vanden heilighē cruys  De ghetide van onſer vꝛouwen.  Die ſeuen pſalmen der penitencien.  Die vigilie van neghē langhe leſſen  E veel ander deuoter ghebeden e  ſuffragien van onſer vꝛouwen ende  vanden heylighen.  ⁌ Ghepꝛent butē ſcoenhouen. Int  iaer ons heren  .M.cccc. e xcvi. den  vijften dach in octobꝛi.  ⁌ Deo gracias. 
Vorlage: Original.
Reproduktionen: Haag KglB (Digitalisat).
C 2728. Bohatta: Horae I 1537. Conway 345. Kok: Houtsneden S. 734. CA 840a. Hellinga: PT I 97.II 428. ILC 1236. IDL 2381. ISTC ih00431200.
Haag *KglB
(Bl. 26–28, 30 u. 31 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
156 Bl. A–D⁸EFG⁸HIK⁸HM–T⁸VX⁸Y. 20 Z. Typ. 1:99G. Init. a. Vereinzelt Min. f. Init. Rubr. α. 9 Hlzs.
Bl. 1a m. Sign.  .A. ⁌ Des ſonnēdaechs Die getidē vādē  heiligē geeſt. Te mettē tijt. P n.  Hlzs. (Pfingsten), daneben [³]Ere  du  ſelte  opdoen  mȳ lippē.  E mijn  mont ſal  voertkū‑dighen  dijn loff.  … Sign. b gif ons inden ſeluē geeſt gerechtige  … Endet Bl. 155a Z. 18 … ſtant op mijn vꝛiendinne ende  haeſte. coem vā libano. coem du ſel‑ſte ghecroent woꝛden.  Bl. 155b Hlzs. (Maria)  Bl. 156a ⁌ Die paeus ſixtus die vierde heeft  leent allē den ghenē die dit ghebet  leſen … Z. 18 … e der gloꝛioſer maghet marien  ſijnre lieuer moeder eweliken Amē.  Deo gracias.  Bl. 156b ⁌ Hier eyndet eē ſuuerlic boexkē vā  ſonďlingen deuote ghetiden. naden  daghen vander weeken elcke dach  ſijn ſonderlinghe ghetijde.  ⁌ Des ſonnendages.  ⁌ Die ghetide vandē heyligē geeſt.  … Z. 15 … van onſer vꝛouwē  hoechtiden.  ⁌ Gedꝛuct Indē Hem butē ſcoēhouē  Int iaer ons heren M cccc e xcviij.  opten xxviij dach In marcio.  ⁌ Deo gracias. 
Vorlage: Originale.
Reproduktionen: Haag KglB (Digitalisat).
HC 7761. H 7762. Bohatta: Horae I 1540. Conway 346. Kok: Houtsneden S. 726. 729. 730. CA 842. Hellinga: PT I 97.II 428. ILC 1241. IDL 2384. Oates 3661. ISTC ih00431400.
Cambridge UL. Haag *KglB
(Bl. 45 u. 145–156 fehlen), *MMeerman
. Utrecht M.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Spanien
Die Ordnung erfolgt nach Druckorten und danach chronologisch. Die in den Drucken erhaltenen Titel werden bei der Ordnung nicht berücksichtigt.
 
Vgl. auch die Nr 13255 m. span. Schlussgebet u. Nr 13257.
Übersicht über die Einzeltitel
13441
13442. 13444. 13445. 13446
13443
13439. 13440
Barcelona
 Hlzs.
Anm. Ex. nicht nachweisbar. Am 15.IV.1489 schlossen die Buchhändler Pere Miquel und Ramón de Isach sowie der Kaufmann Antoni Robinell aus Barcelona mit Johann Gherlinc einen Vertrag über den Druck „Oras de Nostra Dona (Oras gloriosse Virginis Marie)“ zum Preis von je zwölf Diners. Der Druck mit einer Auflagenhöhe von 1000 Papier-Exemplaren sollte bis Pfingsten (7.VI.) abgeschlossen sein und in der gleichen Schrift erfolgen, in der Gherlinc zur Zeit ein Diurnale (GW 8562) druckte und mit den gleichen Hlzs. ausgestattet sein, die dieser in einer zuvor erschienenen Ausgabe, nämlich der hier genannten Nr, benutzt hat. Vgl. Madurell Marimón, Nr 60 u. 61; Hernando i Delgado, Josep: Del llibre manuscrit al llibre imprès. La confecció del llibre a Barcelona durant el segle XV. Documentació notarial. In: Arxiu de textos catalans antics 21(2002) S. 257–603, hier S. 492–494 Nr 185–186 [28.XII.2016].
Kurz 200. Haebler 315.7. Vindel: Arte tip. I 98.57.
13440 Horae. Oras de Nostra Dona. Barcelona: Johann Gherlinc, [nicht vor 15.IV.1489, nicht nach 7.VI.1489(?)]. 
 Hlzs. Rotdr.
Anm. Ex. nicht nachweisbar. Diese Nr ist Gegenstand des zitierten Vertrags und der folgenden Festlegungen über den Vertrieb in dervorhergehenden Nr.
Kurz 201. Haebler 315.7. Vindel: Arte tip. I 98.57.
Montserrat
8+? Bl. ?+l⁸. Gez. [?]lxxxij.–lxxxvj. [m. Fehler]. 27–28 Z. Typ. 1:100G, 2:78G, 3:140G. Init. d, e, h. Rubr. α. DrM I. 1 Akkolade.
Lagen a–k unbekannt. Bl. [1]a m. Sign. l Septem articuli fidei di‑uinitatis ſunt iſti.  Credere vnū eſſe deum oipotem.  … Bl. [2]a m. Sign. lij u. Blz. Fo.lxxxij. Furtum  … Endet Bl. [8]b Z. 16 … ipſius meritis ad regna ce‑leſtia ꝑuenire feliciter mereamur. Per dm.  Expliciunt hoꝛe m oꝛdi‑nem ſancti Benedicti.  DrM 
Vorlage: Faks.
Faks. Hrsg. v. Joana Escobedo. Barcelona 1992.
IBEAdic 6374. ISTC ih00427965.
Barcelona BCatal
(Fragm. Lage l). Madrid PalacR
(Fragm. Lage l).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Valencia
226 Bl. [a–zA–E⁸F²]. 14  Z. Typ. 1:ca.165G. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Annꝯ habet  .xij. mēſes. hebdomadas  .lij. et diē vnum: et  … Z. 4 Ianuarius habet dies  xxxi. luna  .xxx. … Kalendarium endet Bl. 16a Z. 11, rot xiij schwarz a rot ij schwarz Silueſtri pape et f.  Bl. 16b leer. Bl. 17a, rot Incipit officiū beatiſſime virginis marie ſecūdum ſuetudine romane curie. Ad matutinum. ꝟ.  schwarz [⁵]Omine labia  mea aperies  rot . schwarz Et os um ānūciabit  laude tua.  … Lage d genuiſti. qui te fecit et in eter… Endet Bl. 226a Z. 12 [²]Mnipotens ſempiterne deus. da nobis illa  ſancti ſpiritus ga. quā diſci Bl. 226b pulis in die ſcō penthecoſtes  tranſmiſiſti. Qui viuis et regnas cū deo pe ī vnitate eiuſdē ſs ſcī deꝯ ꝑ oīa ſcľa ſcľoꝝ.  Amen.  rot Explicit officiū beate marie  uirginis ta de aduētu  de  toto anno ad longum ſine remiſſionibꝯ cū miſſa eiuſdē. et  ſeptē pſalmis penitētialibus.  et officium defunctoꝝ. ſancte  crucis. et ſancti ſpūs. Accuratiſſime īpꝛeſſu ualētie. anno  M.cccc.lxxxvi. vii. nouēb. 
Vorlage: Göttingen SUB (Teilmikrofilm).
Anm. 1. Einige Ex. enthalten ein zusätzliches Doppelblatt, beginnend mit der Johannes-Perikope:Bl. 1a, rot Initiū ſcī euangelij ſecundū  johannē.  schwarz Gloꝛia tibi de.  [²]N pꝛīcipio erat uerbu  ⁊ uerbū erat apud deū:  et deꝯ erat uerbū. Hoc erat ī  pꝛīcipio apud deū. Oīa … Bl. 2b Z. 5, rot … Oo ſcī anſelmi.  [²]Omine deꝯ meꝯ ſi feci  ut eſſe reꝯ tuꝯ: … (vgl. auch BMC; z.B. Ex. New York HispanSoc, hinter Lage b. San Marino (Calif.) HuntingtonL, hinter Lage t).
Anm. 2. Brunet IV 168 erwähnt ein Perg.-Ex. mit dem Datum „M.CCCCLXXXV.”, und bei Sotheby’s (London) 2.VII.1951 Nr 35 und 5.VI.1961 Nr 129 wurde ein Perg.-Ex. mit Datum „M.D.LXXXV.” versteigert, das möglicherweise in die von Ce³ angegebene Washingtoner Privatsammlung gelangt ist. Angaben zu diesen Varianten im Impressum sind nicht möglich.
Anm. 3. Zum Ex. Madrid BN vgl. Martín Abad, Julián: El día después del ‘Catálogo bibliográfico de la colección de incunables de la Biblioteca Nacional de España. In: Vir bonus dicendi peritus: Studies in Honor of Charles B. Faulhaber. Hrsg. Antonio Cortijo Ocaña, Ana M. Gómez-Bravo u. María Morrás. New York 2014 S. 129–151, hier S. 146–148 Nr 3 (m. 2 Abb.).
Reproduktionen: Madrid BN (Digitalisat).
HC 11989. Bohatta: Horae I 477. Bohatta: Horae II 47. Meyer-Baer 35. Haebler 491. Vindel: Arte tip. III 70.23. Vindel: Arte tip. VIII 205.23. Bas Carbonell: Valencia 22. Ce³ O-37 u.Suppl. IBEAdic 6347. Pr 9501. BMC X 18.IA 52034. Kind: Göttingen 989. ISTC ih00357880.
Camarillo ehem. DohenyMemL (Perg. def.). Göttingen *SUB (Perg. def. ). London *BL
(Perg.). Madrid BN
(Perg. def.). Montserrat Benedikt (Perg.). New York *HispanSoc (def.), *MorganL (Perg. def.). San Marino (Calif.) *HuntingtonL (Perg. Bl. 1 fehlt). Valencia Erzbisch†.  — Dunscombe Colt (Washington) (Perg.).
Gesamtüberlieferung: 9 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
200 Bl. [A]a–z⁊⁸. Gez. [8]I–CLXXXXII [m. Fehlern]. 27  Z. Typ. 1:99G. Init. e, f. Rubr. α. 1 Hlzs. Rotdr.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot KL Ianuariꝯ habet dies  .xxxj. luna  .xxx  … Bl. 8b Hlzs. (Kreuzigung)  Bl. 9a m. Sign. a u. roter Blz. I, rot Hoꝛes de la ſetmana ſancta ſegons lo vs del archibiſbat de valēcia començant a les matines del  diumenge de Rams.   Oꝛatio dominicalis.  rot (P¹) schwarz ater noſter qui es in celis ſanctifice nomen tuū  Adueniat regnū tuū. … Z. 10 [⁶]Omine labia mea aperies. rot . schwarz Et  os meū annūciabit laudem tua.  … Sign. b, rot ⁌ Deueu notar que en la fi dels Reſponſos ques di… Endet Bl. 200a m. roter Blz. CLXXXXII Z. 23 … vt deſtruct aduerſitatibꝯ ⁊ erroꝛibꝯ vniuer‑ſis eccľia tua ſecura tibi uiat libertate. ꝑ xm dm  noſtrū Amen.  rot ⁌ Impꝛeſſum valentie impenſis  .ď. Iacobi de villa  die  .xxj. menſis febꝛuarij  .M.cccc.lxxxxiiij.  Bl. 200b leer.
Vorlage: Originale.
Reproduktionen: Valencia BU (Digitalisat).
C 3126. Bohatta: Horae I 1562. Kurz 202. Haebler 317. Vindel: Arte tip. III 103.46. Concheff 235. Bas Carbonell: Valencia 42. Ce³ H-438. IBE 2967. Pr 9504A. BMC X 21.IA 52056. ISTC ih00438000.
London *BL
(Bl. 1, 2, 7 u. 8 fehlen). Madrid BN. New York *HispanSoc (Bl. 1 u. 8 fehlen). Valencia BU
(def.).
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Zaragoza
13444 Horae ad usum Romanum. [Zaragoza: Paul Hurus, um 1490]. 
200 Bl. [a–zAB⁸]. 14–15 Z. Typ. 1:99G, 2*:134G. Init. g. Leisten . 8+? Hlzs. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Ianuariꝯ hz dies  .xxxi  … Bl. 13b (in Leisten) Hlzs. (Johannes/Patmos)  Bl. 14a (in Leisten), rot Inicium ſancti euangelij  ſcďm iohannem. Gloꝛia.  schwarz [³]N pꝛincipio erat verbum ⁊ verbum erat  apud deū: ⁊ deꝯ erat  verbū. Hoc erat in pꝛīcipio  apud deū. Omīa … Lage c turbatus eſt: ⁊ oīs iheꝛoſo… Endet Bl. 199b Z. 11 … beatiſſima ꝟgine maria matre tua cū oībus ſanctis tuis ſuꝑ quos viuis ⁊  regnas trinꝯ ⁊ vnus deꝯ bdictus in ſcľa ſcľoꝝ Amen.  Bl. 200 unbekannt.
Vorlage: New York HispanSoc (Mikrofilm).
Kurz 286. Haebler 490.5. Vindel: Arte tip. IV 110.37. Ce³ O-42. ISTC ih00366800.
New York HispanSoc (Perg. Bl. 33, 61, 71, 76, 84, 104, 179, 187 u. 200 fehlen).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
13445 Horae ad usum Romanum. Zaragoza: Paul Hurus, 9.III.1499. 
220 Bl. ab⁸cd–zA–E⁸. Gez. [19]I–CCI. 23–26 Z. Typ. 2*:134G, 3:100G, 6:75/76G, 7:84G. Init. d, k, m, n, p. Rubr. γ. 26 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Tabula oīm in ſenti oꝛatoꝛio tentoꝝ.  schwarz Pꝛimo kalendariū ꝑ optime oꝛdinatū.  … Bl. 3b Hlzs.  rot Ad inueniendū aureū numerū. schwarz Scias ꝙ anno  a natiuitate di. Milleſimo quingēteſimo pꝛimo: … Bl. 6a, rot KL Ianuarius habet dies  .xxxj.  … Bl. 19b, rot Speculum conſciētie.  De decem pꝛeceptis.  … Sign. d, rot x. Nō cōcupiſces rem ꝓximi tui.  … Bl. 38b Hlzs. (Gefangennahme/Petrus)  Bl. 39a m. Sign. fiij u. Blz. XXrot Officium de paſſione domini noſtri  jheſu chriſti.   Ad matutinas.  schwarz (D)Omīe labia mea  aꝑies. Et os me‑um annunciabit  laudē tuā. … Z. 13, rot (V²) schwarz Enite exultemꝯ domino iubilemꝯ  … Endet Bl. 219b Z. 9 … Et poſt  huiꝯ vite curſum ad te deū viuū ⁊ verum  me perducere digneris. Qui viuis ⁊ re‑gnas in ſecula ſeculoꝝ. Amen.  rot Officia quottidiana ſiue hoꝛas cuiuſli‑bet diei: bꝛeui ⁊ pulcherrimo ſtilo ⁊ oꝛdine cōpoſitas: ſcď vſum Romane eccle‑ſie: compluribus meritoꝛijs: ⁊ deuotiſſimis oꝛationibꝯ annexis: … Z. 19 … Actoꝛem  Paulum Hurus Cōſtancienſem Ger‑manicum lauda: cuius iuſſu ⁊ impenſis  facta ſunt apud vrbem Ceſerauguſtam  Bl. 220a m. Blz. CCI, rot Anno a partu ꝟginis poſt milleſimum  quadringenteſimū nonageſimū nonū.  Septimo ydus Marcij.  schwarz DrM  rot Laus deo.  Bl. 220b leer.
Vorlage: Stuttgart LB (Mikrofilm).
Reproduktionen: Stuttgart LB (Digitalisat).
C 4464. Meyer-Baer 36. Kurz 284. Haebler 489. Vindel: Arte tip. IV 289.87. Sanchez 65. Ce³ O-30 u.Suppl. Sack: Freiburg 2612. ISTC ih00399350.
Freiburg UB (Bl. 31, 53, 59, 74, 88, 115, 133, 142 u. 191–193 fehlen). Freiburg UB
(def.). New York MorganL (Perg.). Stuttgart *LB
. Tübingen *ehem. Stift (Bl. 220 fehlt). Washington (D.C.) *LC (Bl. 220 fehlt).  — Gordan (New York).
Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
13446 Horae ad usum Romanum. Zaragoza: Georg Coci und Genossen, 30.VII.1500. 
232 Bl. ab⁸cd–zA–E⁸F¹². Gez. [19]I–CCXIII. 23–26 Z. Typ. 2*:134G, 3:100G, 6:75/76G, 7:84G. Init. c, d, h, k, m, n, p. Rubr. γ. 23 große, dar. 2 Wdh., u. zahlr. kleine Hlzs. DrM I von Paul Hurus. Rotdr.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Tabula oīm in ſenti oꝛatoꝛio tentoꝝ  schwarz Pꝛimo kalendariū ꝑoptime oꝛdinatū  … Bl. 3b Hlzs.  rot Ad inueniendū aureū numerū. schwarz Scias ꝙ anno  a natiuitate di. Milleſimo quingēteſimo pꝛimo: … Bl. 6a, rot KL Ianuarius habet dies  .xxxj.  … Bl. 19b, rot Speculū conſciētie.  De decem pꝛeceptis.  … Sign. d, rot De ſeptem peccatis moꝛtalibus.  … Bl. 37b Hlzs. (Gefangennahme/Petrus)  Bl. 38a m. Sign. fij u. Blz. XIX, rot Officium de paſſione di noſtri ju xi. Ad matutinas.  schwarz (D)Omine labia mea  aꝑies. Et os meu  annūciabit laudem  tuā. … Endet Bl. 231b Z. 9 … Et poſt  huiꝯ vite curſum ad te deū viuū ⁊ verum  me perducere digneris. Qui viuis ⁊ re‑gnas in ſecula ſeculoꝝ. Amen.  rot Officia quottidiana ſiue hoꝛas cuiuſli‑bet diei: bꝛeui ⁊ pulcerrimo ſtilo et oꝛdi‑ne cōpoſitas: ſcďm vſu Romane eccle‑ſie: compluribus meritoꝛijs: ⁊ deuotiſſimis oꝛationibꝯ annexis: hic finiūt. Im‑pꝛeſſe in inſigni ciuitate Ceſarauguſta‑na ꝑ diſcretos et ꝑitos viros ac fideles  ſocios Geoꝛgium coci/ Leonardū hutz  et Lupū appēteger Germanice natōis.  Bl. 232a m. Blz. CCXIII, rot Anno incarnati deitatis milleſimo quī‑genteſimo: die vero  .xxx. menſis julij.  schwarz DrM  rot Laus deo.  Bl. 232b leer.
Vorlage: Madrid BN (Mikrofilm).
Anm. 1. Bezüglich der Ausgaben Kurz 287 u. 288, die mit einem gefälschten Kolophon versehen sind, vgl. Garcia Rojo u. Martín Abad.
Anm. 2. Vgl. Pallarés, Miguel Ángel: Álbum de xilografías de dos libros de horas impresos en Zaragoza, incunables no 871 y no 872 de la Biblioteca Nacional de Madrid. Zaragoza 1993.
Reproduktionen: Madrid BN (Digitalisat).
C 4465. Kurz 285. Haebler 490. Vindel: Arte tip. IV 323.98. Sanchez 75. IBE 2968. García Rojo 3.Ap. 25. Martín Abad H-52. ISTC ih00406500.
Madrid *BN
(2 Ex.).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Übrige Druckorte
382 Bl. а.в〉–〈г.д〉⁸〈є.ѕ〉⁶. 19  Z. Typ. 1:156 kyrill. Init. a, c, d, e. Leiste. DrM I. Rotdr. Randbn.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Leiste, rot  xylogr. ЧАСОСЛОВЄЦЬ ИМѢꙖ  gedr. й о[…]євую слоу[…]  ижє въ иєрс҃алимѣ вєликіа […]  […] ст҃ыхъ ѡц҃а […]  … Bl. 3a даждь амъ дєсь · и̑ ѡ҆стави амъ дольгы ашѧ · ко жє и̑ мы ѡ҆ставлѧємь  дольжикѡмь ашимь · · и̑ є въвєди  ась въ апасть, ѫ̑ и̑ꙁбави ась ѿ лоукаваго։~ rot попь ·  schwarz ко твоє сть цтво и̑ сила и слава́ ѡ̑ц҃оу  с҃оу и̑ ст҃омоу д҃хꙋ ҃ѣ  … Sign. b старєць раꙁѫѣ, ко ꙁаповѣди тво́ѧ во… Bl. 115a m. Sign. кѳ Z. 14 xylogr. МЬ СЄПТЄВР · ̑М  gedr. д҃і л҃ д҃ь им  в҃і  ощь в҃і аат  идиктꙋ · єшє овомꙋ лѣтꙋ · … Bl. 381b то  либа до то киы  йма тєтр быти  ѿ поаткꙋ ꙁь до коца · дна тєтр плѧ дноѣ й т д л плѧ дрꙋг ꙁь до коца ·  Reg. in 6 Sp.  Endet Bl. 382a DrM  Докоабы сиѧ ки̑га оу вєликомь градѣ оу̑ краковѣ · при дєржавѣ вєликаго королѧ полскаго каꙁимира · и̑ докоаа б мѣщаи краковьскымь шваиполтомь ,  фѣо̑ль , и̑ꙁ ѣмєць ємєцкого родоу ,  фракь · и̑ скоашасѧ по божиємь арожєи · д съть · дєвѧть дєс и̑ а҃ лѣто  ·  Bl. 382b leer.
Vorlage: Sankt Petersburg NB (Mikrofilm).
Anm. 2. Bei dem Probedruck in Kraków BU handelt es sich um einen Druckbogen, der auf der einen Seite nur die in Rotdruck gedruckten Lettern von Bl. 267a, 268b, 269a u. 270b zeigt. Auf der Rückseite sind Probeseiten aus dem Triod postnaja (Nemirovskij: Frühdrucke 3) abgedruckt.
Bošnjak 46. Nemirovskij: Frühdrucke 2. Feigelmanas 221. IBP 1446. IGICorr 4898B. Bobrova 409. Inventaŕ inkunabulov 326–329. Zdanevyč 513. ISTC ih00484300.
Kijv NB
(def.). Kraków BU
(Probedruck Bl. 267a, 268b, 269a, 270b). L’viv HistM (def.), NM
(2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Bl. 1-188, 209, 211-214, 216, 254, 255, 261, 262 u. 310-382 fehlen). Moskva BU
(Bl. 129-349), CentrArch
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 1-47, 90-114, 130, 231-239, 300-382 fehlen, 2. Ex. Bl. 1-24, 30-114, 174, 187, 280, 281, 297, 305 u. 311-382 fehlen), GosB
(4 Ex., 1. Ex. Bl. 1, 2, 381 u. 382 fehlen, 2. Ex. Bl. 1-7 fehlen, 3. Ex. Bl. 1-13, 17, 23, 42, 43, 46, 47, 114, 121, 170, 213, 218-233, 260, 308, 353, 354, 358-382 fehlen, 4. Ex. Bl. 1-45, 48, 49, 68, 73, 76-89, 96, 97, 104-106, 111-115, 120, 126, 129, 136, 145, 146, 185-187, 189, 191, 201, 237, 238, 253-266, 272-274 u. 277-382 fehlen), HistM
(5 Ex., 1. Ex. Bl. 1, 2, 107, 273-280, 329-349 und 382 fehlen, 2. Ex. Bl. 1-3, 144, 222-224, 243-246, 301, 304, 308, 309, 348 u. 362-382 fehlen, 3. Ex. Bl. 1-40, 84, 168, 169, 216, 318-327, 352 u. 360-382 fehlen, 4. Ex. Bl. 1-18, 55-72, 110-333 u. 382 fehlen, 5. Ex. def.). Odessa NaukB
(Bl. 1-114, 116, 177, 193-200, 273, 275-290 u. 331-382 fehlen). Roma IOrient
(Bl. 1-8, 15, 16, 367 u. 378-382 fehlen). Sankt Petersburg Akad (Fragm. Bl. 9, 112, 113, 366, 377 u. 378), NB
(5 Ex., 1. Ex. Bl. 1-37, 48, 105, 305, 306, 327, 332-350, 353-355, 359-380 u. 382 fehlen, 2. Ex. Bl. 1-8, 66, 97, 98, 114, 226-231, 232, 266, 292, 305, 321, 381 u. 382 fehlen, 3. Ex. Bl. 1, 2, 4, 8, 11, 30, 168 u. 330-382 fehlen, 4. Ex. Bl. 1-75, 113, 194, 234, 238-242, 247-288, 304, 308, 309, 323, 332, 333 u. 335-382 fehlen, 5. Ex. Bl. 8, 66, 97, 98, 114, 266, 292, 305 u. 321 fehlen). Saratov BU
(2 Ex., 1. Ex. Bl. 77-115, 2. Ex. Bl. 1-114, 239, 315 u. 329-382 fehlen). Stockholm Arch (Fragm. 2 Doppelbl. Bl. 105/106 u. 111/112). Vilnius Akad
(Bl. 1-3, 9-11, 41, 42, 69, 84, 85, 90, 95, 97, 99, 105, 112, 134, 151, 158, 167, 181, 182, 199, 217-222, 255-262, 287, 288, 337, 338, 343, 244 u. 366 fehlen), UB (2 Ex., ehem. 1. Ex., ehem. 2. Ex.).
Gesamtüberlieferung: 31 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
148+? Bl. a–q[rs⁸t⁺+?]. 12 Z. Typ. 1:165G. Init. b. Rubr. α.
Bl. 1a m. Sign. ai Ave maria ga plena  [³]Ignare me  lauda te virgo ſata … Sign. b tica dragmatis.  ⁌  … Bricht ab Bl. 148b Z. 9 … Et  renouabun denuo oſſa mea ⁊ in carne mea  videbo dm meū. 
Vorlage: Uppsala UB (Kopie).
Anm. 1. Die Zuweisung an den Gebrauch für Linköping und Skara erfolgt auf Grund einer hsl. Eintragung auf dem Vorsatzblatt. — Das im ISTC nach Embach: Trier 171 hier verzeichnete Fragm. Trier BischArch (nur Teil des Kalendariums) gehört nicht zu dieser Ausgabe. Die Offizin ist bislang nicht identifiziert.
Anm. 2. Horae de Domina. Vår Frus tider. Studier, transkription, översättning och faksimil av inkunabeln från Vadstena klostertryckeri 1495. Hrsg. Johnny Hagberg. Skara 2008 (Skara stiftshistoriska sällskaps skriftserie. 36. = Linköpings stiftshistoriska sällskaps skriftserie. 4.).
Faks. Horae de Domina (wie Anm. 2).
C 1330. Bohatta: Lit.Bibl. 542. Collijn: Uppsala 1122. ISTC ih00345500.
Uppsala UB (Perg. def.).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Gesamtkatalog der Wiegendrucke • © 2008 Anton Hiersemann, Stuttgart • https://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/HORAE.htm • Letzte Änderung: 2019-08-06