Diurnale
Vorbemerkung
Das Diurnale (auch Diurnum, Breviarium diurnum, Compendium
            diurni oder Horae diurnae genannt) ist ein Auszug aus dem Brevier, der nur die Texte
            für die Tagzeiten im engeren Sinne enthält (Tageshoren: Laudes bis Complet).
            Seine innere Einrichtung und die äussere Zusammensetzung der Teile entsprechen im
            wesentlichen dem Vollbrevier; es wird hierfür auf die Vorbemerkungen zum Artikel
            ‛Breviarium’ verwiesen (Bd 5 Sp. 1ff.). Im Gegensatz zum Brevier ist das
            Diurnale ein entbehrliches liturgisches Buch; daher bleibt die Zahl der Drucke hier sehr
            viel geringer als dort. Ihre Herstellung kam lediglich einem praktischen Bedürfnis
            derjenigen Kleriker entgegen, denen für das Stundengebet während des Tages
            eine Buchform erwünscht war, die durch Ausscheidung des umfangreichen
            Nachtofficiums (Matutin) handlicher und bequemer war als das Vollbrevier.
Reine Formen des Diurnale kommen jedoch kaum vor, vielmehr
            enthalten die Drucke (ebenso wie die Handschriften) fast immer auch gewisse Bestandteile
            des Nachtofficiums, die teils aus praktischen Gründen, teils aus Willkür oder
            Nachlässigkeit beibehalten wurden. Das ist besonders bei den folgenden Teilen der
            Fall: 
1. Im Psalterium, das bald als vollständiges
            Brevier-Psalterium, bald als normales Diurnal-Psalterium vorhanden ist; beide kommen mit
            sehr verschiedener Anordnung und Einrichtung vor. Diese beiden Arten des Ps. werden in
            den Einzelbeschreibungen nicht unterschieden; nur ungewöhnliche Sonderformen werden
            dort vermerkt.
2. Im Commune sanctorum, das ebenfalls entweder
            vollständig wie im Brevier (CS plen[um]) oder nur für die Tageshoren (CS
            diurn[ale] = CS) gegeben ist. Nach Möglichkeit ist das Vorkommen des CS plen. in
            den Beschreibungen angemerkt. Auch hier begegnen vereinzelt Sonderformen.
3. Bei einigen Zusatz- und Spezial-Officia (Off. BMV, Off.
            defunct., Off. de patronis usw.), ferner bei neu eingeführten, anhangsweise
            beigegebenen Officia, bei denen allen die Aufnahme des vollständigen Formulars
            gewöhnlich die Regel war. Der Umfang solcher Officia ist in den Beschreibungen
            unberücksichtigt geblieben.
Andere, nur gelegentlich auftretende Teile des Nachtofficiums
            sind jeweils in den Inhaltsangaben oder Vorbemerkungen verzeichnet.
Einzelteile von Hauptabschnitten des Diurnale (Hymn., Cant.,
            Prec., Lit., Off. dedic. eccl., CS pasch. usw.) erscheinen in den Inhaltsangaben nur
            dann, wenn sie nicht in den Hauptabschnitt eingefügt, sondern ihm gesondert
            beigegeben sind. Dasselbe gilt für diejenigen Spezial-Rubriken, die bald in das PT
            eingesetzt oder eingearbeitet, bald selbständig gebracht werden konnten (Tp, andere
            Rubr[icae] de spec[ialibus] ant[iphonis] adv[entus], Rubr[icae] de prec[ibus] usw.).
            Stets notiert werden dagegen alle dem Diurnale an sich fremden Texte, die ihm
            traditionell oder nach Belieben beigegeben wurden.
Alle Anhänge zu Hauptteilen, die in einer Vorbemerkung
            für eine Gruppe von Ausgaben nachgewiesen sind, werden in den Inhaltsangaben der
            Einzelbeschreibungen dieser Gruppe nicht mehr erwähnt. Um die Einteilung der
            Ausgaben deutlich hervortreten zu lassen, werden Blattzahlen in den Inhaltsangaben nur
            für die Hauptteile, nicht auch für ihre Anhänge gegeben. Für die
            verwendeten Abkürzungen vgl. Bd 5 Sp. 1 ff.
Der gegenüber dem Brevier wesentlich geringere Umfang
            machte für das Diurnale die Trennung in zwei Bände (Winter- und Sommerteil) im
            allgemeinen unnötig. Die Drucker haben daher auf die Trennbarkeit ihrer Ausgaben
            gewöhnlich keine Rücksicht genommen, sie nur selten ermöglicht und noch
            seltener geradezu beabsichtigt. Nur in dem letzten Falle werden die Hauptteile der
            Drucke einzeln nach den Grundsätzen des Artikels ‛Breviarium’
            beschrieben; alle übrigen Ausgaben werden als Einheiten behandelt. Dabei sind
            jedoch nach Möglichkeit in den textlichen Beschreibungen der Anfang und der Schluss
            des Ps. angegeben, wenn wenigstens dieses lagenmässig abtrennbar ist, was die
            Drucker mit geringen Ausnahmen durchweg ermöglicht haben.
Wenn bei nicht auf Trennbarkeit berechneten Ausgaben die
            Propria (gelegentlich auch nur eines von ihnen) durch Überschriften oder auf andere
            Weise in Sommer- und Winterteile geschieden sind, werden diese Teile in den
            Inhaltsangaben einzeln geführt. Wenn die Sommerteile mit oder um Ostern beginnen
            (statt, wie gewöhnlich, mit oder um Pfingsten), werden die Bezeichnungen hiem. und
            aest. mit einem * versehen.
Zu unterscheiden sind beim Diurnale ebenso wie beim Brevier
            die folgenden Gruppen:
I. Das Diurnale Romanum.
II. Die Diurnalia der Orden.
III. Die Diurnalia der Diözesen.
Übersicht
Diurnale Barcinonense (Barcelona)
Diurnale Trecorense (Tréguier)
Augsburg
Bamberg
Basel
Bayeux
Breslau
Châlons-sur-Marne
Eichstädt
Ermland
Halberstadt
Hildesheim
Kammin
Köln
Konstanz
Krakau
Lübeck
Lüttich
Lyon
Mâcon
Magdeburg
Mailand
Mainz
Münster
Naumburg
Paris
Passau
Prag
Regensburg
Speyer
Strassburg
Tarragona
Tréguier
Utrecht
Vich
Worms
Würzburg
Übersicht nach Druckorten und Druckern
Ohne Ort und Drucker
Deutschland (Oberrhein?)
Oberrhein oder Köln
Augsburg
Barcelona
Basel
Ingolstadt
Köln
Leipzig
Löwen
Lübeck
Lyon
Mäcon
Mailand
Marienthal
Neapel
Nürnberg
Paris
Périgueux
Speyer
Strassburg
Tarragona
Venedig
Würzburg
Zeitliche Übersicht
Unbestimmte Diurnalia
H 6286. PA IV 123.447. Denis 4814. Bohatta: Lit.Bibl. 589. 
Mit welchem Druck der Titel zu identifizieren ist, ist
               wegen des Fehlens aller näheren Angaben nicht zu entscheiden.
H 6287. PA IV 123.448. Denis 4815. Bohatta: Lit.Bibl. 590. 
Mit welchem Druck der Titel zu identifizieren ist, ist
               wegen des Fehlens aller näheren Angaben nicht zu entscheiden.
Diurnale Romanum
Vorbemerkung
 
Das Diurnale Romanum ist wie das Breviarium und Missale
               Romanum ganz überwiegend (vielleicht ausnahmslos) in der Form gedruckt worden,
               die sich durch seinen Gebrauch im Franziskaner- (und Augustiner-) Orden
               herausgebildet hatte. In dieser Fassung wurde es offenbar auch allgemein in den
               italienischen Diözesen benutzt, für die (mit Ausnahme des Geltungsbereiches
               des Ambrosianischen Ritus) keine gedruckten Diözesan–Diurnalia
               vorliegen.
Soweit erkennbar, sind die Diurnalia Romana redaktionell
               unabhängig von den gleichzeitigen Brevieren (vgl. Bd. 5 Sp. 5 ff.), und zwar
               auch dann, wenn sie von demselben Herausgeber oder Drucker stammen wie jene. Das
               ergibt sich am deutlichsten aus dem Bestande an Heiligenfesten im PS, der z. B. in
               der ersten Diurnale-Ausgabe des Philippus de Rotingo (Nr 8496) um etwa ein
               Fünftel geringer ist als in seiner ein Jahr vorher erschienenen ersten
               Brevier-Ausgabe (Nr 5152). Andererseits enthalten die Diurnalia vereinzelt auch
               Feste, die den entsprechenden Brevieren fehlen. Unter diesen Umständen ist eine
               Kennzeichnung und Ordnung der Drucke nach der Tabelle der Brevier-Officia (Bd. 5 Sp.
               7/8) untunlich und nur die folgende Einteilung möglich.
 
300 Bl. 
[a]a–z⁊¹². 20 Z. Typ. 
1:60G. Init. 
d, 
f. Rubr. 
α. Rotdr. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot aureus  numerꝯ Daneben
						(I²)Anuariꝯ hēt dies .xxxi.  … Endet Bl. 11b Z. 16, rot Finis  Bl. 12 leer. Bl. 13a m. Sign. a, rot ⁌ Chꝛiſti nomine īuocato: ac eius  pie genitricis. Oꝛdo pendij diurni  nuncupati iuxta ritū romane curie  incipit. In pꝛimo ſabbato de aduē-tu ad veſperas capitulum.  schwarz
						[⁵]Ratres. Sciētes quia  hoꝛa ē … Sign. b Deus a libano uēiet ⁊ ſplēdor eius  … Endet Bl. 300b Z. 17 …
						(S)pera in deo q adhuc fite-boꝛ illi ſalutare vultꝯ mei ⁊ ďs meꝯ  Deo gratias Amē.  rot Impꝛeſſū Uenetijs ꝑ Octauianuz  Scotū modoetiēſē .M.cccc.lxxix.  
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — aIa: PT, daran Tp. — i8b: PS. — o5a: CS, daran Off. BMV, Psalmi poenit., Lit. — v3a: Hymn. — x4a: Ps  (vielleicht mit weiteren Beigaben).
Bohatta: Lit.Bibl. 637. 
Pell 4377. 
CIBN D-179. 
ISTC id00277350. 
 Paris BN (Perg.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
?+142+? Bl. 15 Z. Typ. 
1*:84G. 
Bl. 1a Incipit cōmune ſanctoꝛu ad  ueſperas. Capitulum.  [⁵]Ratres. iam  nō eſtis hoſpites ⁊ aduene.  … Bricht ab Bl. 142b Z. 13 … Et eťnitas Alľ  Leticia ſē.  gaudiū ⁊ exultacōz. Ad .ix. Capi.  
Anm. Inhalt unbekannt; das Fragment beginnt mit dem Anfange des
               CS plen. und bricht im Commune martyr. pasch., also wahrscheinlich mitten im PS,
               ab
Terni BCom (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
?+312+? Bl. 
A–Pa–z⁊⁸. 23–24 Z. Typ. 
2:58G, 
24:58G. Init. 
d, 
f. Rubr. 
α. 
Kalendarium fehlt. Bl. 1a m. Sign. A, rot Incipit pſalterium vna cum oꝛdinario ſe-cundum vſum romane curie. Inuitatoꝛia  ſubſcripta dicuntur ſingula ſingulis di-cis diebus a ſecūda dica poſt epiphaniā  vs ad aduentū di. Inuitatoꝛiū pꝛimū.  … Bl. 2a Z. 11
						[⁸]Eatus vir  nō abijt  in conſilio impioꝛū:  … Sign. b nominū eoꝝ per labia mea Bl. 120b Z. 23, rot de quibus  videatur locis ſuis.  Bl. 121a m. Sign. a, rot Chꝛiſti noīe inuocato: ac eius pie genitricis. Oꝛdo cōpēdij diurni nūcupati iuxta ritū romane curie īcipit. In pꝛimo ſabbato de aduentu ad veſperas capitulum.  … Bl. 196b Z. 13 ⁊ nocte non tacebūt laudare nomen di.  rot Tabula de ſpecialibꝯ a. ponūtur a … Bl. 200b Z. 22, rot Pꝛopꝛium ſanctorum per anni cir-culum ſecundum ritum romane curie īcipit. In feſto ſācti ſaturnini mar. … Bl. 260b, rot Cōmune ſcōru iuxta ritū romane curie incipit … Bl. 306b Z. 10, rot Septem pſalmi penitētiales ſzm ritum  romane curie. a … Endet Bl. 310b Z. 23 vt tibi caſto copoꝛe ſzuia-mus ⁊ mūdo coꝛde placeamus. rot Oo.  Bl. g¹⁻² g⁵, y⁸, ⁊⁷⁻⁸ fehlen. 
Vorlage: Soltész.
Anm. Vgl. Soltész, Elisabeth: Diurnalia und Breviere aus
               dem XV. Jahrhundert in ungarischen Bibliotheken. In: Beiträge zur
               Inkunabelkunde 3.F. 3(1967) S. 150–154. — Csapodi, Csaba:
               Inkunabelsammlung der Bibliothek der Ungarischen Akademie der Wissenschaften. In:
               Beiträge zur Inkunabelkunde 3.F. 6(1975) S. 88–99, Abb. 39 (Bl. 1a).
Budapest BAcadSci (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
398 Bl. 
[a⁶b⁸]a–l⁸m¹⁰n–t⁸v¹²xy1–6A–Q⁸R¹²ꝝ¹. 22 Z. Typ. 
3:63G, 
4:63G. Init. 
a, 
b. Rotdr. 
Bl. 1a, rot Annꝯ habet. xij. mēſes ebďas  lij. … Endet Bl. 12b Z. 17, rot xiij (A)
					schwarz Silueſtri pape. rot ſemi dˣ  Bl. 13 u. 14 leer. Bl. 15a m. Sign. a, rot Chꝛiſti noīe inuocato: ac eiꝯ pie ge-nitricis. Oꝛdo cōpēdij diurni nuncupati iuxta ritū romane curie īcipit  In mo ſabbʾo de aduētu ad v ca.  schwarz
						[⁶]Ratres: Sciētes a hora ē … Sign. b, rot tuoꝛ tēpoꝛv fuerīt. Et ſi feſtū īterue-… Bl. 241b Z. 2 … Exaudiat nos omnipotens ⁊ miſericoꝛs dominus. rot . schwarz Amen.  rot Explicit cōpendiū diurni m oꝛdinē  ſancte Romane eccleſie magna cum  diligētia reuiſum ⁊ fideli ſtudio emē-datū per fratrē Philippū de Rotingo  Mantuanū oꝛdinis minoꝛum de ob-ſeruātia Impꝛeſſum Uenetijs arte ⁊  impenſis Nicholai de Franckfoꝛdia  Anno di .M.cccc.lxxxijᵒ.  schwarz Deo gratias  Bl. 242a leer. Bl. 242b Reg. Endet Bl. 243a Z. 23 ꝝ Septernus In ſancti  Bl. 243b u. 244 leer. Bl. 245a m. Sign. A, rot Incipit pſalteriū vna cum oꝛdinario  m vſum romane curie. … Z. 6 … Inui-tatoꝛiū pꝛimū. schwarz Uenite exultemꝯ do: … Endet Bl. 384b Z. 21, rot Sciendū etiā ꝙ a feria rta maioꝛis  ebďe muta officiū cōpletoꝛij vſ ad  octā pēthʼ. de bꝯ videat locis ſuis.  Bl. 385a m. Sign. ꝝ, rot In ſancti melchiadis pape ⁊ martyris. Lectio.  (M²)
					schwarz Elchiades natione affer ſedit  annos tres. … Endet Bl. 397a Z. 21 … ⁊ ceſſauit eatus dies .xj.  Bl. 397b u. 398(?) leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: PT. — n1a: PS. — x1a: CS. — A1a: Ps. — ꝝ1a: Lectiones.
Anm. Die Stellung des Ps. hinter dem CS ist durch das Registrum
               festgelegt. — Die Commem. SS ord. min. (s. Vornotiz zu B b) ist in dem Ex. Wolfenbüttel HerzogAugustB hs. nachgetragen.
Bohatta: Lit.Bibl. 565. 
Borm: IG 915. 
ISTC id00277550. 
 Wolfenbüttel HerzogAugustB. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
396 Bl. 
[ab⁸]A–Q⁸R¹⁰a–k⁸l¹²m–s⁸t¹v–y1–3⁸4ꝝ¹²(A)⁸. 22 Z. Typ. 
4:63G, 
6:63G. Init. 
b, 
c. Rotdr. KolTit. 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a, rot Annus habet .xij. mēſes hebdoma-das .lij. … Endet Bl. 14b Z. 17, rot xiij (A)
					schwarz Silueſtri pape.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. A, rot Incipit pſalteriū vna cum oꝛdinario m vſum romane curie. … Sign. b niā ſuā nō dedit ad vſurā: ⁊ munera  … Endet Bl. 154b Z. 19, rot de quibus videa locis ſuis.  Bl. 155a m. Sign. a, rot Chꝛiſti noīe inuocato ac eiꝯ pie ge-nitricis. Oꝛdo cōpēdij diurni nū-cupati iuxta ritū romane curie inci-pit. In  ſabbʼo de aduētu ad v ca  … Endet Bl. 376a Z. 3 … oꝛate ut hic feruidi ⁊ in futuro  luce ſimus ⁊ nos beati.  rot Explicit cōpendiū diurni m oꝛdinē ſancte Romane eccleſie …  … emē-datū per frēm Philipuz de Rotingo  …  … Impꝛeſu Uenetijs arte ⁊  impenſis Nicolai de Franckfoꝛdia.  Anno di .M.cccc.lxxxviiij.  xvj. kalendas nouembꝛis  schwarz Deo gratias  Reg. 5 Z.  Bl. 376b leer. Bl. 377a m. Sign ꝝ, rot In ſcī melchiadis pape ⁊ mar. Lect.  (M²)
					schwarz Elchiadis natione affer: … Bl. 396b Ex dictis Bernardi.  … Endet Z. 17 Seruiat ergo de quiſ  quoniā ſatis inde  
Inhalt: Bl. 3a: Kal. — AIa: Ps. — aIa: PT. — mIa: PS. — vIa: CS. — ꝝIa: Lectiones. — AI: Form. absol. etc.
Manchester RylandsL. 
San Marino (Calif.) HuntingtonL. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
372 Bl. 
[a¹⁰]A–P⁸Q¹²a–s⁸t¹²v–z⁊ꝝꝝ⁸ꝝ¹⁰(A)⁸. 22 Z. Typ. 
3:66G, 
9:130G, 
16:66G. Init. 
g, 
h, 
m, 
n, 
o. DrM 
III. VM des Lucantonio Giunta (Husung 151). Rotdr. KolTit. 
Tit., rot Diurnale m  ſuetudinem  romane curie  VM  Bl. 2a, rot Annus h .xij. menſes: hebdomadas. lij  ⁊ diē vnū. … Endet Bl. 10b Z. 22, rot xiij (A)
					schwarz Silueſtri pape  Bl. 11a m. Sign. A (in Winkelleiste) rot Incipit pſalteriū vna cū oꝛdinario m  vſū romane curie. … Sign. b pꝛeclara eſt mihi (B¹)dicā… [B rot] dum ꝗ tribuit  … Endet Bl. 142a Z. 14, rot … de quibus videatur lo-cis ſuis.  Bl. 142b leer. Bl. 143a m. Sign. a (in Winkelleiste) rot Chꝛiſti noīe inuocato ac eius pie ge-nitricis. Oꝛdo cōpendij diurni nūcu-pati iuxta ritum romane curie incipit.  In mo ſabbato de aduētu ad v. ca.  … Endet Bl. 354a Z. 2 … oꝛate vt hic feruidi  et in futuro luce ſimus et nos beati.  rot Explicit compendiū diurni m oꝛdi-nem ſancte Romane eccleſie …  … emendatū per fratrē Philipum de Rotingo  …  … Impꝛeſſum Uenetijs per Iohannē  Emericū de Spira. Anno di .M.cccc.  xciij. octauo kalendas Ianuarij.  schwarz Deo gratias  Reg. 5 Z.  Bl. 354b DrM, rot  Bl. 355a m. Sign. ꝝ, rot In ſcī melchiadis pape et mar. Lectio.  (M²)
					schwarz Elchiadis natiōe affer: … Endet Bl. 372b Z. 18 Seruiat ergo deo quiſ  quoniam ſatis inde.  
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — A1a: Ps. — a1a: PT. — m1a: PS. — v1a: CS. — ꝝ1a: Lectiones. — A1a: Form. absol. etc.
Bohatta: Lit.Bibl. 640. 
Hübl 170. 
ISTC id00279050. 
 Wien Benedikt. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
350 Bl. 
[a¹⁰]A–Pa–z⁊⁸¹²ꝝaa⁸. 25 Z. Typ. 
2:97G, 
3:97G, 
4:142G. Init. 
b, 
c. Min. f. Init. Rotdr. KolTit. 
Tit., rot Diurnale ſcďm ſuetu-dinem romane curie.  Bl. 2a, rot Annus habet .xij. menſes: hebdoma-das .lij . … Endet Bl. 10a Z. 18, rot xiij (A) Silueſtri pape  Bl. 10b leer. Bl. 11a m. Sign. A, rot Incipit pſalteriū vna cu oꝛdinario  m vſu romāe curie. … Sign. b in ſemitis tuis: vt nō moueāt veſtigia  … Endet Bl. 130a Z. 22, rot de ꝗbus videa locis ſuis.  Finis.  Bl. 130b leer. Bl. 131a m. Sign. a, rot Chꝛiſti noīe inuocato ac eiꝯ pie ge-nitricis. Oꝛdo cōpēdij diurni nūcupati  iuxta ritū romane curie īcipit. In mo  ſabbato ď aduētu ad veſꝑas. Capľm.  … Endet Bl. 342b Z. 5 … orate vt hic fer-uidi ⁊ in futuro luce ſimus ⁊ nos beati.  rot Explicit compendium diurni m oꝛdinē ſancte Romane eccleſie …  … emēdatum per fratrē Philippū de Rotin-go …  … Impꝛeſſu Uenetijs ꝑ An-tonium de Zanchis Bergomenſem.  Anno di .M.cccc.xcvij. ſeptimo kalēdas Septembꝛis.  schwarz Deo gratias.  Reg. 3 Z.  Bl. 343a m. Sign. ꝝ, rot In ſcī melchiadis pape ⁊ marty. Lcō.  (M²)
					schwarz Elchiadis natiōe affer: … Endet Bl. 350b Z. 18 Seruiat ergo deo quiſ  quoniam ſatis inde.  
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — A1a: Ps. — a1a: PT. — l1a: PS. — u1a: CS. — ꝝ1a: Lectiones. — aa2a: Form. absol. etc.
Bohatta: Lit.Bibl. 643. 
Günther 3856. 
ISTC id00279070. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
448 Bl. 
✠¹²a–z⁊ꝝA–E⁸F¹⁰G–Yaa–ee⁸ff¹⁰. 22 Z. Typ. 
13:56G. Init. 
f, 
g. Rubr. 
ζ. Rotdr. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. ✠ij, rot ⁌ Annus habet .xij. mēſes: hebdomadas .lij. … Endet Bl. 12a Z. 19, rot xiij (A) Silueſtri pape  Bl. 12b leer. Bl. 13a m. Sign. a, rot ⁌ Incipit pſalteriū vna cu oꝛdīario  m vſum romane curie. … Sign. b amaritudīe plenu eſt: veloces pedes  … Endet Bl. 448a Z. 4 … tu venia miſericoꝛdiſſime pietat abſterge. Per x  dominum noſtrum. rot . schwarz Amen.  rot ⁌ Sacrū compendiū diurni m ritū  ſācte romane eccleſie finit: magna cū  diligentia reuiſum ⁊ emendatum per  fratrē Iacobū almanū cliuenſem oꝛ-dinis minoꝝ de obſeruātia. Impꝛeſſū  Uenetijs arte ⁊ impēſis Andree toꝛe-ſani de Aſula. Anno domini .M.cccc.xcj. vij. idus ſeptembꝛis.  Reg. 6 Z.  Bl. 448b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — a1a: Ps. — v1a: PT. — G1a: PS. — Q6a: Lectiones. — S1a: CS diurn.
Anm. Ein Breviarium Romanum desselben Herausgebers war bei
               Torresanus schon 1487 erschienen (GW 5107). Cambridge EmmanuelC (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
304 Bl. 
[a⁸b⁶]a–m⁸n⁶A–I⁸Kaa–ff⁸gg¹²hh–mm⁸nn¹². 26 Z. Typ. 
2:58G. Init. 
f, 
g. Rotdr. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Annꝯ habet .xij. menſes hebďas  lij. … Bl. 14a Reg. Endet Bl. 14b Z. 12 n n. ſti: ſed ⁊ tene. Scē an. Scā ca. filij tis  Finis laus deo.  Bl. 15a m. Sign. a, rot Incipit pſalteriū vna cum oꝛdinario m vſu  romane curie. … Sign. b ire tue Miſit … [M rot] de ſūmo ⁊ accepit me: ⁊ aſſūpſit  … Endet Bl. 304a Z. 9 … pietatis abſterge. Per xm dm noſtrum. rot . schwarz Amen.  rot Explicit pendium diurni m oꝛdinē ſcē Romane eccleſie magna cū diligētia reuiſu ⁊ fideli ſtudio emendata Imſſu Uenetijs impenſis Induſtria Andree de aſula ⁊ Bartholomei alexandrini ſocioꝝ: Anno ſalutis chꝛiſtiane .M.cccc.lxxxiij. die caľ. febꝛuarias.  Bl. 304b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., daran Registrum. — a1a: Ps. — A1a: PT. — aa1a: PS. — gg4a: Lectiones. — hh1a: CS.
Cambridge UL (def.). 
Firenze BN. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
372 Bl. 
[ab]a–zA–U⁸X¹². 22 Z. Typ. 
16:64G. Init. 
g, 
p, 
q. Rotdr. 
Bl. 1 u. 2 leer. Bl. 3a, rot Annus habet .xij. menſes. hebdomadas  lij. … Endet Bl. 14b Z. 17, rot xiij (A)
					schwarz Silueſtri pape.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipit pſalteriū vna cū oꝛdinario ſe-cūdum vſum romane curie. … Sign. b
						(F¹)unes … [F rot] ceciderūt mihi ī claris etenī he … Endet Bl. 364a m. Sign. Xiiij Z. 21 … oꝛate  vt hic feruidi ⁊ in fuo luce ſimꝯ ⁊ nos btī  Bl. 364b, rot Explicit compendium diurni ſcďm oꝛdi-nem ſancte romane eccleſie. Impꝛeſſum  Baſilee arte et īpenſis Michaelis vuēler. Anno domini .Milleſi.cccc.lxxxix.  iij. nonas Septēbris. Deo gratias.  Z. 6 Iſta eſt foꝛma abſolutionis abſtracta de  foꝛmulario domī pape ꝓ habentibus in-dulgentiam plenariam a pena ⁊ a culpa.  … Endet Bl. 371a Z. 10 … pietatis ab-ſtergat. Per chꝛiſtū dominū no. rot ꝟ. schwarz Amen  Bl. 371b u. 372(?) leer.
Inhalt: Bl. 3a: Kal. — a1a: Ps. — r1a: PT. — E2b: PS. — N1a: Lectiones. — O3a: CS.
H 6302. 
Bohatta: Lit.Bibl. 639. 
Kaufmann-Nabholz 249. 
BSB-Ink D-218. 
Voulliéme: Trier 91. 
ISTC id00277800. 
 München SB, 
UB (def.). 
Trier StB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
392 Bl. 
A–Ra–zaa–hh⁸. 22 Z. Typ. 
3:68G, 
9:68G. Init. 
f, 
h. Rotdr. 
Bl. 1a–12b Kalendarium. Bl. 13a m. Sign. A, rot Incipit pſalteriū vna cum ordinario m vſum romane curie … Bl. 149a m. Sign. a, rot Chriſti noīe inuocato. ac eius pie genitricis. Ordo cōpendij diurni nūcupati iuxta ritum romane curie incipit.  In mo ſabo ď aduetu ad v. Ca.  … Bl. 245a m. Sign. n, rot Proprium ſanctorū per anni circulum m ritum romane curie incipit.  … Bl. 323a, rot Cōmune ſctōrū iuxta ritū romane curie incipit. … Bl. 385a m. Sign. hh, rot Iſta eſt forma abſolutionis abſtra-cta de formulario di pape … Endet Bl. 391b Z. 18 …  Per chꝛistū dominum  noſtrum. rot  schwarz Amen.  Bl. 392 leer
Anm. 1. Vgl. Goff in Gutenberg-Jahrbuch 1958 S. 112.
Anm. 2. Die von Hain nach Autopsie beschriebene Ausgabe ist z.Z.
               nicht nachweisbar; 1927 besass das Antiquariat Au vélin dʼorʼ,
               Paris, ein Exemplar.
H 6301. 
Bohatta: Lit.Bibl. 635. 
Ce³ D-279. 
Goff: LC D230a. 
ISTC id00279000. 
 Regensburg SB (def.). 
Washington (D.C.) LC (Bl. R8 fehlt). 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
H 6303. PA III 403.2138. Maittaire IV 621. Bohatta: Lit.Bibl. 642. 
Nicht nachweisbar. Vielleicht identisch mit C 2024 ( = H
               13495, s. Psalterium).
Bohatta: Lit.Bibl. 636. 
Nicht mehr nachweisbar. Wohl 16. Jh.
Nachtrag zum gedruckten GW: Das bei Bohatta genannte Ex.
               befindet sich in einer Privatsammlung
               (Deutschland).
Diurnalia der Orden
Vorbemerkung
 
In diesem Abschnitte sind die Diurnalia aller Orden
               zusammengefasst, mit Ausnahme der für Franziskaner (und Augustiner) bestimmten
               Diurnalia Romana, jedoch mit Einschluss der für die Windesheimer
               Augustiner-Chorherren-Kongregation gedruckten Ausgabe. Da der Benediktiner-Orden
               keine einheitliche Liturgie hatte, sind benediktinische Diurnalia stets nur für
               einzelne Kongregationen oder Klöster herausgegeben worden.
Auch bei den Orden bestehen vielfach Inkongruenzen zwischen
               ihren Brevieren und ihren Diurnalia, wenn sie auch nicht so auffallend sind wie bei
               den Büchern des römischen Ritus.
Die Unterschiede in der Begrenzung der Propria sind im
               allgemeinen belanglos und werden in den Inhaltsangaben nicht notiert; nur bei
               besonderem Anlass dazu sind vereinzelt die Grenzen des PS angemerkt.
 
Diurnale Benedictinum
378 Bl. 
a¹⁰bc⁸Aa¹⁰a–xA–Q⁸RS¹⁰T⁸U¹⁰〈1–4〉⁸. 22 Z. Typ. 
16:71G, 
19:155G. Init. 
f, 
s. Rotdr. 
Tit., rot Diurnale vna cū  pſalterio pſalmoꝛū titulis kalenda-rio ac tabulis accuratiſſime cōpoꝛta-tum monachoꝝ nigroꝝ oꝛdinis ſancti  benedicti de obſeruantia per germaniā  Über Bl. 1b u. 2a, rot Tabula minutionum.  … Bl. 25a Z. 14 … per infinita  ſecula ſeculoꝝ. Amen.  Bl. 25b u. 26 leer. Bl. 27a m. Sign. Aa, rot Singulis hoꝛis ſctē crucis mitti .ꝟ.  (A²)
						schwarz doꝛamus te xe … Bl. 36a Z. 7 Hec damaſus ſcit ſancte tuos puer eſſe  triumphos.  rot Setur pſalteriū cū titulis pſalmoꝝ.  Bl. 36b leer. Bl. 37a m. Sign. a, rot Iſte pſalmus ideo nō habet tituluz.  qꝛ capiti no do ſaluatoꝛi. de quo abſolute dici nichil debuit poni. … Sign. b, rot tas ſuū poſſet agnoſcere creatoꝛē. p xij  …  Endet Bl. 203b Z. 15, rot Et collecte dicte cum neceſſe fuerit  dicūtuꝛ etiam in plurali.  Bl. 204 leer. Bl. 205a m. Sign. A, rot Dica pꝛima aduētus di ad v a.  schwarz Regnum tuum. rot cum relis. Capľm.  schwarz
							[⁵]Eus pacis ſanctificet vos  … Endet Bl. 369b Z. 7, rot … Reliqua  vero ſeruantur vt ſupꝛa.  Pꝛeſens hoc diurnale ob reuerētiā  venerabiliū patrū ac doꝛū nigroꝝ monachoꝝ oꝛdinis ſancti bdicti de obſeruantia. Studioſe emēdatū. necnō ſumma cū diligentia imſſum ꝑ honoꝛabi-lem virū petrū dꝛach Ciuem Spire.  virū conſularē. Finit feliciter. Anno ne  ſalutis .Mcccc.xcvi. vi. Idus Apꝛilis.  Bl. 370 leer. Bl. 371a m. Sign. I, rot In aduentu domini Canticū yſaie.  (E²)
						schwarz Cce ds deꝯ in foꝛtitudine veniet.  … Endet Bl. 378a Z. 14 …
							(E)t [E rot] gaudebit ſpōſus  ſuper ſponſaz: ⁊ gaudebit ſuper te deus  tuus. (G)loꝛia [G rot] patri ⁊ filio ⁊.  Bl. 378b leer.
Inhalt: Bl. a1b: Tab. minutionum (mit Oratio ante fleubotomiam), Computus, Kal., Oratio ante missam dicenda. — Aa1a: Horae de s. cruce  (Patris sapientia …). — Aa1a: Jacobus de Oppenheim: Prologus in libr. psalm  (Ach almipotens sator et rerum …). — Aa1a: Damasus: Carmen in laud. psalmigraphi  (Psallere qui docuit …). — a1a: Ps., daran Lit., Off. BMV, Off. defunct. — A1a: PT. — L5a: PS  (Andreae—Saturnini). — T1a: CS. — 1a: Suppl. canticorum.
C 2016. 
Bohatta: Lit.Bibl. 602. 
CIH 1193. 
Voulliéme: Trier 1222. 
ISTC id00279100. 
 Budapest BN (def.). 
Köln UStB (2 Ex.). 
Metelen PfarrB (def.). 
Praha NKn (def.). 
Trier StB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
408 Bl. 
[a]bA–ZAa–Zza–c⁸. Gez. [16]Fo.i.–fo.cxxij.Folium primū–fo.cclxxij. [m. Fehler]. 25 Z. Typ. 
2:168G, 
7:60G. Init. 
e, 
f. Rotdr. KolTit. 
Tit., rot Diuꝛnale vna cū  pſalteꝛio. antiphonis reſponſoꝛijs. necnon kalendarij tabulis Religioſoꝛum  fratrū oꝛdinis diui Bdicti de obſer-uantia per Germaniā. iam denuo in  clxxiij. locis vltra pꝛioꝛem impꝛeſſurā  emendatū ⁊ coꝛrectum.  Bl. 1b, rot Cognitio.  (Q²)
						schwarz Via cognitio feſtoꝛū mobiliū horas canonicas legere debētibꝯ neceſſaria eſt … Bl. 14a Z. 15, rot Cōcurꝛētes dierū 0 1 2 3 4 5 6  Bl. 14b, 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. A u. roter Blz. Fo. i. Kopf, rot Compendiū diurni  Z. 1 Nota ꝙ cū in rubꝛicis ſcriptis āte  capľa vľ collctās ďꝛ ad hoꝛas ſuetas  ītellegere debemꝯ … Z. 10 Pꝛima dica Aduētꝯ di ad mas  v. ſuꝑ p. A. schwarz Regnū tuū. rot ⁊ cū reli-quis. Capitulū .j. ad theſſalonice .v.  schwarz
							[⁵]Eus pacis ſctīficet vos … Sign. b tate in ea oēs  diligit eā. Qꝛ.… rot In ij.  … Endet Bl. 408a m. roter Blz. fo. cclxxij. Z. 23 … ſuccurꝛe nobʼ miſer ne  dānemur cū īpijs ī aduētu iudic. A.  rot Imſſu Liptzk ꝑ Melchiarē Lotteꝝ  Bl. 408b leer.
Inhalt: Bl. 1a: Computus, Kal., Tab. hist. — A1a: PT. — Q2b: Ps., daran Cant., Lit., Hymn., Completorium regulare, Off. BMV, Horae de s. cruce, Off. defunct. — Mm5b: CS. — Pp5b: PS (Stephani-Thomae; vgl. GW 5178, I).
Fulda HLB. 
Göttingen SUB (def.). 
Jena ULB. 
 Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bl. 1a, rot Ianuariꝯ h dies .xxxj. lūa .xxx.  … Endet Bl. 16bβ Z. 11, rot ad .9. ā. schwarz magnificatꝯ  rot Finis.  Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipi officiū Diurnū m moꝛē monachoꝝ gregatōis ſancte Iuſtine oꝛ-dīs ſcī Bdcī. Sabbato a mā di-cā ď aduē. ad ueſpe. niſi feſtū .xij. lecti.  occurrerit. at. schwarz Regnū tuū. rot s. schwarz Con-fiteātur. rot Cum reľ. de s. Capitulum.  schwarz
							[⁸]Cce dies ueniut … Sign. b diligitis eā ī enū.… rot Fe. vj. Ad. schwarz B. rot a.  … Endet Bl. 220b Z. 20 … Exaudi nos ďs. rot ut ī  pꝛimis ueſꝑis. schwarz Deo gratias.  Bl. 221a m. Sign. A, rot Hymnus ad mā per totū annuz.  (I²)
						schwarz Am lucis oꝛto ſidere … Endet Bl. 327b Z. 12 … oꝛa ꝓ nobʼ deū alľa.  rot Finis.  ⁌ Explicit off diei z moꝛē mōachorū gregatōis ſcē Iuſtīe oꝛdīs ſcī Bdicti. Imſſu venetijs ꝑ Bernādinū ď bēalijs bergomēſē. Geoꝛgiū de riuabenis mātuanū. Paganinū  ď paganinis bꝛixiēſē. ſocioꝝ. Anno di .M.cccclxxxiiij. die .xxv. Apꝛilis. Ioāne.  mocenicho īclyto venetoꝝ duce.  Bl. 328a DrM  Bl. 328b leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal., Tp. — a1a: Pt. — o1a: PS, daran Off. dedic. eccl.. — aa1a: CS. — A1a: Ps. — I4a: Hymn., daran Psalmi poenit., Lit., Off. defunct. — O1a: Off. BMV parv.
Bohatta: Lit.Bibl. 599. 
IGI 3503. 
Pell 4369. 
CIBN D-180. 
Pr 4907. 
Bod-inc D-111. 
Luginbühl-Bothien 193. 
ISTC id00279200. 
 Frauenfeld KantB (Bl. 328 fehlt). 
Oxford Bodl (nicht Perg., wie Pr 4907 angibt). 
Paris BN (Perg. Bl. 17, 121, 2021 u. 325–328 fehlen). 
Ravenna BClass. 
Treviso BCom (Perg. def.). 
 Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Sankt Petersburg NB. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Bl. 1a leer. Bl. 1b, rot Et ſi ſentis libelli quātitas minima videa  totiꝯ t pſalterij ſeries ſuis diſtincta ſpacijs:  … Bl. 2a m. Sign. kľ i, rot Annus habet xij. menſes. ebdomadas .lij. ⁊  diē vnū: … Bl. 10b Z. 15 Verſus bis mille ſexcētos ſex canit ille.  Bl. 11a m. Sign. a, rot Feria ſecūda Ad pꝛimam a.  schwarz Seruite. rot ⁊ illa a. feriatis diebꝯ  dici ſꝑ niſi ſpecialis ſigne. p .1.  schwarz
							(B¹⁰)Eatus vir qui nō abijt  … Sign. b maui quoniam exaudiſti me deus: inclina  … Bl. 279b Z. 11 … Qui  tecum viuit ⁊ regnat.  Explicit.  Bl. 280–282 leer. Bl. 283a m. Sign. M, rot Incipit cōmune ſanctoꝝ. Et pꝛimo de apľis  ⁊ euāgeliſtis ad v ae. schwarz Hoc eſt ceptū … Endet Bl. 325b Z. 24 … Cuiꝯ feſtū colimus.  Bl. 326a Finit feliciter diurnale cū omnibꝯ ſuis at-tinentijs m rubꝛicā Romanā iuxta cōſue-tudinem monachoꝛū nigroꝝ de obſeruantia  Mellicenſiū bene reuiſū ⁊ fideli ſtudio emē-datū Impꝛeſſum Auguſte: arte ⁊ impenſis  Erhardi Ratdolt M.cccc.lxxxviij. xv. kaľ.  Martij.  Bl. 326b leer. Bl. 327a, rot Sequun tres lectiōes de ſanctis infra paſca  … Endet Bl. 327b Z. 9 …  pꝛomiſit. Tu:  Bl. 328 leer.
Inhalt: Bl. 1b: Praef., Kal., Suppl. quaed. — a1a: Ps., daran Cant., Lit,. — p2a: Hymn. — r1a: PT, daran Rubr. de spec. ant adv.. — C1a: PS (Andreae-Saturnini). — G6a: CS diurn. — H7a: Off. dedic. eccl., Off. BMV p. ann., Off. defunct., Off. BMV in sabb., Benedict. mens. etc., Accessus altaris. — M1a: CS plen., daran Benedict. matut.
H 6295. 
Bohatta: Lit.Bibl. 601. 
CIH 1194. 
VB 285.5. 
BSB-Ink D-212. 
ISTC id00279150. 
 Berlin *
SB. 
Città del Vaticano BVat. 
München SB (3 Ex.). 
Pannonhalma Benedikt (def.). 
Praha NKn. 
Salzburg BenediktPeter.  — Privatsammlung (Deutschland) (def.).
 Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen und mindestens 1 Exemplar in Privatbesitz nachgewiesen.
448 Bl. 
✠¹⁰Aa–z⁊ꝝA–Zaa–dd⁸ee⁶. LagenKust. 22 Z. Typ. 
13:56G. Init. 
f, 
g. Rubr. 
ζ. Rotdr. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b ⁌ Annꝯ h menſes .xij. ſeptīanas .lij.  ⁊ diē vnū. … Endet Bl. 11a Z. 23 xiij (A)Scī ſilueſtri pape ⁊ cōfeſ.  … Bl. 19a unbekannt. Bl. 20a m. Sign. a2 ꝓtegēte eripit te liberāte ſaluari. Qui  viuis. … Sign. b, rot ant. … schwarz Eleuare eleuare: cōſurge hieruſa  … Bl. 139a m. Sign. q, rot ⁌ In nomine domini amē. ⁌ Incipit oꝛdo pſalterij m moꝛē monachoꝝ  ſcē marie mōtis oliueti oꝛdinis ſancti  Bdicti. Feria ſecūda ad mā hym.  (I²)
						schwarz Am lucis oꝛto ſydere deum pꝛecemur ſupplices: … Endet Bl. 447b Z. 1 … rot  schwarz Erue de animas eoꝝ. rot cū oꝛatiōibus ſicut ſupꝛa notatū eſt in veſꝑ.  rot ⁌ schwarz Laus Deo.  rot ⁌ Expl[…] monachinū z ritū ac morē monachoꝝ ſcī Bdicti: ſacri oꝛdi-nis mōtis oliueti. accuratiſſime caſti-gatū emēdatū ꝑ .R. ac grauiſſimū  patrē fratrē bartholomeū de mātua.  ꝓ tpe viſitatoꝛē eiuſdē oꝛdinis ac monaſterij ſcē helene de venetijs pꝛioꝛez:  necnō cōſilio iuſſu eiuſdē ītegerrimi  patris: Impꝛeſſū venetijs ꝑ Andreā  thoꝛeſanum de Aſula. Anno di .M.cccc.lxxxxj. xvij. kaľ. decembꝛis.  Bl. 448 leer?
Inhalt: Bl. ✠1b: Kal. — A1b: Rubr. gen., Tp. — a1a: PT. — q1a: Ps., daran Hymn. — L1a: PS. — X1a: CS, daran Off. dedic. eccl., Off. BMV parv in adv., Off. defunct.
Chicago NewberryL (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
316 Bl. 
A¹²a–z⁊ꝝaa–mm⁸. 20 Z. Typ. 
2:97G, 
3:97G. Init. 
b, 
c. Rotdr. 
Bl. 1a m. Sign. A, rot Ia. ma dies ⁊ ſeptīa fine tene.  … Endet Bl. 12b Z. 18, rot xxxi (A) Sancti ſilueſtri pape.  Bl. 13a m. Sign. a, rot Pſalmus Dauid.  schwarz
							[⁷]Eatus uir qui non  abijt ī cōſilio īpioꝝ … Sign. b exultabit iacob ⁊ letabitur iſrael. … Bl. 93a m. Sign. l, rot Incipit diurnū z monaſteriū ſcī zacharie de oꝛdīe ſcī Bdcī. Sabbato de aduentu ad veſꝑas. Capľm.  schwarz
							[⁷]Ratres ſcientes qꝛ  hoꝛa eſt … Endet Bl. 316a Z. 8 … nos ta in eterna tranſferre in beatis. rot p. schwarz Magnificat. rot Finis.  (I)mpꝛeſſum Uenetijs per ſolertē  virum Antonium Bergomenſez  Anno ſalutis .M.cccc.xcvj. die vero .xxviij. menſis ſeptēbꝛis. Regnāte inclyto pꝛincipe Auguſtino bar-badico venetiaꝝ duce.  Bl. 316b leer.
Inhalt: Bl. A1a: Kal. — a1a: Ps., daran Hymn. — l1a: PT. — x7b: PS. — kk5a: CS, daran Off. dedic. eccl., Off. Praesentat. BMV.
C 2027. 
Bohatta: Lit.Bibl. 122. 603. 
Pell 2963. 
CRF VI 747. 
ISTC id00280100. 
 Paris Mazarin. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Camaldulense
416 Bl. 
〈2–4〉〈1 3〉a–m⁸n¹²A–Saa–rr⁸ss¹⁰[tt²]. Gez. [16]1–427[1] [m. Fehlern]. 24 Z. Typ. 
1:46G, 
9:130G, 
13:52G. Init. 
g, 
h. Rubr. 
γ. 2 Hlzs. VM des Giunta (Husung 155). Rotdr. 
Tit., rot Diurnū mona-ſticu m conſuetudinem  oꝛdinis camaldu-lēſis.  VM  Bl. 1b Bernardinus Gadolus mona-chus cōcamaldulenſibus ſuis.  (C²)Urauimus qua potuimus diligētia: … Bl. 2b Hlzs.  Aue ga plena.  Bl. 3a m. Sign. 3, rot au.  nu. Daneben ho-ra. Daneben K L Ianuarius h dies xxxj.  dies habet hoꝛas .viij. … Endet Bl. 16b Z. 21 vel tale m culpam: ⁊.  Bl. 17a m. Sign. a u. Blz. 1, rot In nomine ſanctiſſime trinitatis. Incipit manuale m oꝛdinē camaldulēſe  Et pꝛimo notand … Z. 19 … Ca.  schwarz
							[⁵]Cce dies veniūt … Endet Bl. 124b Z. 21 … exaudi  nos deus in gemittibus noſtris.  Bl. 125a m. Sign. A u. Blz. 137, rot ⁌ In nomine domini Incipit pſalteriū  Feria .ij. ad mā a. schwarz Seruite do. rot s. schwarz j  [⁹]Eatus vir qui non  abijt … Endet Bl. 268a m. Blz. 280 Z. 9, rot Explicit hymnarius feliciter.  Bl. 268b leer. Bl. 269a m. Sign. aa u. Blz. 281, rot
							(N²)Ota ꝙ ſi ſolēnitas venerit in dica  ab octa. … Bl. 271aα m. Sign. aa3 u. Blz. 283, rot ⁌ Incipiūt feſtiuitates ſcōꝝ ꝑ totū ānū  In vigilia ſcī Andree apľi ad veſp. ſuper  pſal. a. schwarz Uidit ds petrū ⁊ andreā … Endet Bl. 415a m. Blz. 427 Z. 2 Beatiſſime .N. interceſſione eruamur  ab omni coꝛruptione.  rot Expliciunt benedictiones.  ⁌ Abſolutū Uenetijs: ſanctiſſimis diui  archangeli Michaelis auſpicijs: nec-non monachoꝝ cenobij ſacro eius noī  dedicati: ſub Petro delphino veneto Generali. Cura ꝟo et impenſis nobilis viri  Lucantonij de giūta Floꝛentini. Arte autem ⁊ ingenio Ioānis Emerici de Spira  Anno incarnationis di .M.ccccxcvij.  pꝛidie kaľ. Martij.  Bl. 415b Hlzs.  Bl. 416 leer.
Inhalt: Bl. 1b: Praef., Kal., Computus, Form. absol. — a1a: PT. — A1a: Ps., daran Cant., Lit., Hymn. — aa1a: PS, daran Off. dedic. eccl. — mm5a: CS, daran Off. BMV, Off. defunct., Ordo sepult., Benedict. matut.
Anm. Laut Vorrede des Hrsg. ist dieses Diurnale
                  gegenüber dem Brevier (doch wohl GW 5191) vielfach berichtigt und das Kalendarium neu bearbeitet; auf Befehl des
                  Ordensgenerals Petrus Delphinus soll in allen Differenzfällen das Diurnale
                  als massgebend gelten. R 1194. 
Bohatta: Lit.Bibl. 151. 604. 
Sander 1278. 
IGI 3504. 
Rhodes: Cini C87. 
ISTC id00280200. 
 Parma BPalat (Perg. def.). 
Venezia FondazCini (Bl. 1 fehlt). 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Cartusianum
280 Bl. 
[a]b⁶a–q⁸r⁶A–R⁸. 24–25 Z. Typ. 
4:92G, 
10*:57G. Init. 
bb, 
cc. Min. f. Init. Rubr. 
ε. Rotdr. 
Tit., rot Diurnum ſcďm  Oꝛdinem Car-tuſienſium.  ✠  Bl. 1b, rot Kľ Ianuarus habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 10b Z. 19, rot Finis.  Bl. 11a m. Sign. a, rot ⁌ Incipit pſalterium ī diuino officio  dicendum m moꝛem oꝛdinis Cartuſiē-ſiū: ⁊ pꝛimo feria ſecunda ad mā aa.  schwarz Seruite domine.  rot Pſalmus.  schwarz
							(b⁹)Eatus vir … Sign. b bo ſpectui. tuo ſatiaboꝛ cū apꝑuerit gľia  … Endet Bl. 144b Z. 24 … cū ſpū  ꝑaclito ⁊ nunc ⁊ in perpetuum. Amen.  Bl. 145a m. Sign. A, rot ⁌ Incipit collectaneum ſcďz vſu oꝛdinis Cartuſie. Sabbō in aduentu di  Ad veſperas. at. schwarz Regnum tuum. rot s.  schwarz Confiteantur. rot Cum ceteris Capitulū. schwarz
							(e⁶)Cce dies veniunt … Endet Bl. 279a Z. 16 … Fideliuz  deus ⁊c. Requieſcant in pace. Amen.  Finis.  Bl. 279b u. 280 leer.
Inhalt: Bl. 1b: Kal. — a1a: Ps., daran Cant. ad laud. dic., Symb. Athan., Ant. psalm. poenit., Lit., Prec. hor., Cant. III. noct. — q6a: Hymn. — A1a: PT. — K8b: PS. — P7b: CS, daran Capitula communia, Orat. comm., Commem. comm., Benedict. matut., ‘Ad opus manuum commune faciend.’, Form. absol., Ordo sepult.
C 2017. 
Bohatta: Lit.Bibl. 605. 
Pr 5717. 
BMC V 590.IA 25205. 
ISTC id00280400. 
 London BL. 
München UB. 
Parkminster Kart. 
 Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
336 Bl. 
[a⁶]〈a a b〉¹⁰aa–iikll–ssa–y⁸. 22 Z. Typ. 
3:63G. Init. 
c. Rotdr. 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a, rot KL Februariꝯ habet dies.  xxviij. Luna vero .xxix.  … Endet Bl. 13b Z. 16 … Silueſtri pape rot cōfeſ.  com. tautum.  Bl. 14–16 leer. Bl. 17a m. Sign. aa.i, rot Incipit pſalteriū ſiue liber ſolilo-quioꝛū ꝓphʼe dauid in diuino officio  dicendū ſecundū moꝛē oꝛdinis car-tuſie. Et mo. Feria .ij. ad pꝛimam  darunter eingerückt P. dď. I.  Z. 5 schwarz
							[⁵]Eatus vir … Endet Bl. 160a Z. 1 … Ds vobiſcū. Oꝛemꝯ.  Fideliū deꝯ .⁊c. Requieſcant in pace.  Amen.  Deo gratias  Bl. 160b leer. Bl. 161a m. Sign. a, rot Incipit collectaneum ſcďm vſu  oꝛdīs Cartuſie. Sabbō in aduētu di ad veſꝑas .a. schwarz Regnū tuuz.  rot s. schwarz Confitean. … Endet Bl. 335a Z. 9 Poſtea iniungat aliquā penitētia ꝑ  i vľ ꝑ aliū ſi ie nō poſſit ꝑſoluēdā  16 Verse Que benine dat ſereno ſuſcipe  vultu.  Nam et ipſo ſuo. en poꝛrigit leto.  Non expenſas inſpicit ſcis id-ipſum et tu.  Sed vt ſibi nomen vulgatum  locet in alto.  Io. hercle dicitur. hannes ſi in  calce reponas.  Carent quē ciuitas nunc petragoꝛis habet.  Bl. 335b Te affoꝛ pater qui dudum cartuſianas.  Rigide tenuit cenſuras et ilico te-net  Cenobij regimen habes ipſe ca-turci.  Quam venuſtant filij hoc opus  ſciſcitantes.  Sine laboꝛe graui ſcis nō potuit  iſtud perfici.  Ut ſic cum lima fueꝛint oppido  caſtigantes.  Bꝛaimē expectant non atqui ab  ipſo ioue.  Sed a te ieſu. cui attulit angelus  nomen.  Is et ſalutando genitrici tue dixit  aue.  Quod concedas obſecro nobis  omnibus. Amen.  Explicit.  Laus deo.  Bl. 336 unbekannt.
Inhalt: Bl. 2?a: Kal. — aa1a: Ps. mit Anhängen. — a1a: PT. — o8b: PS. — v8b: CS mit Anhängen.
Città del Vaticano BVat (Bl. 1, 2 u. 336 fehlen). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Cisterciense
Dem Kal. folgen Collectae communes und Rubr. de
                  commemorationibus p. ann. (in 
Nr 8515 in umgekehrter Reihenfolge). Die Collectae sind signiert; mit den
                  Signaturen wird im Kal. und CS auf sie verwiesen. Anzahl und Signierung der
                  Collectae sind in beiden Ausgaben etwas verschieden.
1. Kal., PT. etc. 
248 Bl. [a¹⁶]a–tA–I[K]⁸. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuari. h dt .31. Lu. 3o  … Bl. 16a Z. 20, rot Finiunt cōmemoꝛationes  Bl. 16b leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot In dei omnipotētis nomine et virginis gloꝛioſe. Incipit diurnale iuxta ritū oꝛdinis Ciſtercie. Sabba-to ante dicam pꝛimā aduētus. ſuꝑ  p. a. Cuſtodit. p. schwarz Confitean. rot Ca  schwarz
				[³]Cce dies veniunt … Sign. b uia eloquiū di ⁊ deſcendat ſuꝑ nos ſi… Bl. m. Sign. A, rot Incipit cōmune ſanctoꝛum. Et pꝛimo De apoſtolis ad veſꝑas Capitu  schwarz [⁵]Am nō eſtis  hoſpites … Bl. G8a Z. 6, rot Sequi hymnarius per totū annuz.  Pꝛimo in aduentu …  natiuitatē  domini. Exceptis feſtis ſanctoꝛ.  Bl. I8b[³]uem terra pōtus ethera … Endet Bl. 247a Z. 9 …
				(G)loꝛia [G rot] ſum-mum reſonēt parentē gloꝛia natum  pariter ſanctūſpiritum dulci moduletur hymno omne per euum.  Explicit Hymnarius.  Bl. 247b u. 248 leer.
2. Psalterium, etc.. 
64 Bl. A—H⁸. 
Bl. 1a m. Sign. A, rot Feria. ii. Ad pꝛimā a  schwarz Seruite.  rot p. iꝛ   schwarz [⁵]Eatus vir   nō abijt in conſilio impioꝛū. … Sign. b, rot (C¹) schwarz ircūiui et īmolaui in taber. eiꝯ. ho… Bl. ???b Z. 6 … laudate eū in firmamēto   rot Feria. ij. ad laudes cāticū Eſ;a. ꝓphe.  (C¹) schwarz Onfiteboꝛ tibi de q ira… Endet Bl. 64b Z. 7 … vt ſimul nos et  a peccatis exuas. et a penis quas pꝛo  his meremur eripias. Per chꝛiſtū. 
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — a1a: PT. — m2b: PS, daran Collectae propriae aest.  (nur für 16 Feste von Abdon et Sennen 30.VII. — Saturnini 29.XI.). — A1a: CS plen., daran Cant., Hymn.
Anm. 1. Das allen Exemplaren fehlende Ps. scheint dieser Ausgabe
                  nicht beigegeben worden zu sein, da die ihm in Nr 8515 folgenden Cant. und Hymn. hier dem CS angegliedert sind. — 2015 wurde
                  ein möglicherweise zu dieser Nr. gehöriges Ps. gefunden. Anm. 2.  Kalendarium auch abw., z. B. Bl. 2 Z. 1, rot Ianuariꝯ hz dies. xxxi. Lū. xxx.   (Ex. København KglB).
Bohatta: Lit.Bibl. 608. 
CBB 4330. 
Borm: IG 913. 
ISTC id00280600. 
 København KglB (Fragm. Psalterium und Teile v. 1). 
Mainz Bisch (def.). 
Westmalle Trapp (def.). 
Wolfenbüttel HerzogAugustB. 
 Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
360+? Bl. 
A⁸B⁶a–z⁊ꝝA–Q⁸R¹⁰.... 24 Z. Typ. 
14:54G. Init. p, 
aa. Min. f. Init. Rotdr. 
Bl. 1a, rot Ianuarius habet dies xxxi. luna xxx.  … Bl. 14b Z. 17 … ꝑfrui eius  nos tribue meritis adiuuari. Peꝛ.  Bl. 15a m. Sign. a1, rot Feria tertia ad pꝛimam. Pſalmus. Dauid.  schwarz
							[⁸]Eatus vir qui non  abijt … Sign. b leticia cū vultu tuo : delectationes in dex  … Bl. 170a m. Sign. v4, rot In nomine ſancte ⁊ īdiuidue trinitatis. Incipit diurnū ſcďm ſuetudinem  ciſtercienſis ordinis. Sabbato ante primam dicam aduentus ſuper s. an.  schwarz Cuſtodit dominus rot ⁊. Capitulum.  schwarz
							(e)Cce dies veniūt … Bricht ab Bl. 360b Z. 23 … Fideliū  defūctoꝝ aīe ꝑ dei mīa reeſcāt ī pace. a  
Inhalt: Bl. A1a: Kal. — a1a: Ps., daran Cant., Hymn., Lit., Off. defunct. — v4a: PT. — C7b: PS. — L4b: CS mit Anhängen.
Bohatta: Lit.Bibl. 170. 607. 
Pell 2967. 4372. 
CIBN D-181. 
ISTC id00280700. 
 Paris BN (Perg. def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Monialium ordinis Fontis Ebraldi
C 2018. Bohatta: Lit.Bibl. 613. Pell 4373. 
Gedruckte Liturgica für Fontevrault sind vor 1515
                  nicht nachweisbar (vgl. Bohatta: Bibliographie der Breviere 1501-1850, Leipzig
                  1937, 115). Die Type von C 2018 kommt im 15. Jh. nicht vor. Das Datum ‘die
                  xxiiii.iulii.M.ccccc.’ am Ende des Psalters (Bl. 176a) ist entweder infolge
                  Druckfehlers unvollständig oder beruht auf einer mitgedruckten
                  Schreiberdatierung der Vorlage.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Fratrum Praedicatorum
Das PT, dem das Off. dedic. eccl. folgt, ist stets
                  vorangestellt; die übrigen Hauptteile folgen ihm meist ohne
                  Überschriften oder sonstige Markierung. Die Anhänge des CS und des stets
                  an den Schluss gestellten Ps. wechseln in den verschiedenen Drucken.
230 Bl. 
[a¹²b²]a–yaa–ee⁸. 21–22 Z. Typ. 
4:63G. Init. 
c. Rotdr. 
Bl. 1a–12b Kalendarium. Bl. 13 u. 14 leer. Bl. 15a m. Sign. a, rot Incipit cōpendiū diurni m ordinē  fratrū dicatorū. Dica ma ī aduē                                                      tu di ſabbato precedēti Ad v ca  (E)
						schwarz Cce dies veniūt. … Sign. b, rot In vigilia nataľ di in lau. ⁊ deinceps vs  … Endet Bl. 190b Z. 22 … beati dominice confeſſo-ris tui patrocinio ſubleuemur.  Bl. 191a m. Sign. aa
							(D)Eus [D rot] deus meꝯ reſpice ī me quare  me dereliſti: … Endet Bl. 229b Z. 2 … Hec [H rot]  eſt fides catholica quam niſi quiſ fideliter firmiter crediderit: ſaluꝯ eſſe  non poterit.  rot Explicit cōpendiū diurni m ordinē  fratrū predicatorū magna cū  diligē-tia reuiſum ⁊ fideli ſtudio emendatū.  Impreſſum Uenetijs arte ⁊ impenſis Nicholai de Franckfordia.  M.cccc.lxxxiij.  schwarz Deo gratias.  Bl. 230 leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: PT. — m3a: PS. — x6b: CS mit Beigaben. — aa1a: Ps.
Bohatta: Lit.Bibl. 564. 
Ce³ D-281. 
IGI 3507. 
CIBN D-182. 
ISTC id00281000. 
 New York MetropolMArt. Paris BN (def.). Venezia BNMarc (def.). 
Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bl. 1a, rot Incipit compēdiū diurni ſcďm oꝛdinē  fratꝝ dicatoꝝ Dica ma in aduētu  di ſabbato cedēti. Ad v ſuꝑ s an.  schwarz
							[⁵]Cce dies ueniūt … Lage b O ſapientia que ex ore altiſſimi prodiſt  … Endet Bl. 247b Z. 15 …
							(S)icut [S rot] locutus eſt ad  patres noſtros: abꝛaam ⁊ ſemini eius  in ſecula. (G)loꝛia [G rot] patri ⁊ filio.  rot Finit compendiū diurni ſcďm oꝛdinē  fratrū dicatoꝛū ſumma diligentia ꝑ  eoſdē emendatū. Impꝛeſſū Neapoli.  ꝑ mathiā moꝛauū M.cccc.lxxxiiij.  Bl. 248a Reg. in 2 Sp. Endet Z. 18, rot Finis.  Bl. 248b leer.
Inhalt: Kal. unbekannt. — Bl. a1a: PT. — m6b: PS. — y1b: CS, daran Off. BMV, Off. S. Dominici. — z7a: Ps., daran Off. defunct., Psalmi poenit., Lit.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
260 Bl. 
a–z⁊ꝝAaa–dd⁸ee¹². 20 Z. Typ. 
2:58G. Init. 
f, 
g. Rubr. 
α. Rotdr. 
Bl. 1a m. Sign. a, rot Incipit cōpēdiū diurni z oꝛdinē  fratꝝ dicatoꝝ. Dica ma ī ad-uētu di ſabbʼo cedēti. ad v ſuꝑ  s. a. schwarz Bdictꝯ. rot Cet ad ceťos ca.  schwarz
							[⁶]Cce dies veniūt … Sign. b ds de loco ſcō ſuo vēiet ut ſaluet  … Endet Bl. 216b Z. 19
							(D²)Eꝯ a quo ſcā ďſide eingeschoben (bertate. ria recta ſilia ⁊ iuſta ſūt .⁊.  Bl. 217a m. Sign. aa
							[]Eus deꝯ meꝯ reſpice in  me re me ďreliꝗſti: … Endet Bl. 260b Z. 5 … Lauda aīa mea. rot Deinde  ꝟ. ⁊ oꝛationes ut ſupꝛa.  ⁌ schwarz Explicit bꝛeuiariu diurnū m  moꝛē fratrū oꝛdinis pꝛedicatoꝝ ꝑ  quēda eiuſdē inſtitutiōis ac regularis vite inſtructū ꝓfeſſoꝛē accuratiſſime caſiigatū: ac multa ſolertia  nō in alienis riuulis aut mēdoſis  exēplaribus eſcriptū: ſz in ꝓpꝛijs  fontibus emēdatiſſimiſ codici-bus ꝑſtudioſe reuiſuz. Nec nō florētiſſima Uenetiaꝝ ciuitate imſſū  Anno ſalutis .M.cccc.lxxxiiij.  
Inhalt: Bl. a1a: PT. — n6b: PS. — 6a: CS, daran Off. BMV in sabb., Lit. — aa1a: Ps., daran Off. defunct.
C 2021. 
Bohatta: Lit.Bibl. 352. 628. 
Pr 4703. 
BMC V 307.IA 21619. 
ISTC id00281100. 
 London BL (Bl. dd7 fehlt). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Kľ Ianuarius habet dies  xxxj. Luna .xxx.  … Bl. 14a, rot Incipiūt letanie.  (D²)
						schwarz Eus in adiuto. meū ītēde: de  ad adiu. me fe. … Bl. 18b Z. 7 … quā mundus dare  non poteſt: pace .⁊.  Bl. 19a m. Sign. a, rot Officiū diurnū in oꝛdine ſacro fratrū dicatoꝝ. Dica ma i aduentu  di ſabbʼo cedenti ad v ſuꝑ s a.  schwarz Benedictus. rot Cetere ad ceteros. Ca.  schwarz
							[⁵]Cce dies veniunt … Sign. b rus ē ds emanuel magnū nomē eiꝯ.… rot p.  … Endet Bl. 254b Z. 10 …
							(E)t [E rot] vindictā  retribuet in hoſtes eoꝝ ⁊ ꝓpitiꝯ erit  terre populi ſui.  rot Explicit cōpendiū diurni m oꝛdi-nē fratrū pꝛedicatoꝛū magna cū diligentia reuiſū ⁊ fideli ſtudio emendatum Impꝛeſſum Uenetijs arte ⁊ impenſis. Nicholai de Franckfoꝛdia.  Anno di .M.cccc.lxxxvij. xj. kaľ.  Iulij.  Bl. 255 u. 256 leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal., Lit. — a1a: PT. — n4b: PS. — aa6a: CS, daran Off. S. Dominici p. ann. in fer. III. celebrandum, Off. BMV in sabb., Off. defunct.. — dd7b: Ps.
C 2022. 
Bohatta: Lit.Bibl. 629. 
Sack: Freiburg 1268. 
ISTC id00281500. 
 Freiburg UB (def.). 
Stuttgart LB. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
224 Bl. 
[ab⁸]a–zA–C⁸. 22 Z. Typ. 
16:64G. Init. 
g, 
p, 
q. Rotdr. 
Bl. 1 u. 2 leer. Bl. 3a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxi.  … Endet Bl. 14b Z. 17, rot Hore diei viij. noctis vero xvi.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot Incipit cōpēdiū diurni m oꝛdinē fratrū  dicatoꝝ Dica ma in aduētu di ſab-bato cedēti ad v. ſuꝑ s. an. schwarz Bdictꝯ.  rot Cetere ad ceteros Capitulū.  (E⁵)
						schwarz Cce dies veniūt … Sign. b dediſti: veni ad redimēdū nos ī bꝛachio  … Endet Bl. 224b Z. 13 … Lau-da aīa mea. rot Deinde ꝟ. ⁊ oones vt ſupꝛa.  Explicit bꝛeuiariū diurnū m moꝛē fra-trū oꝛdinis pꝛedicatoꝛū per Mihaelem  wenler Baſilee impꝛeſſum. Anno ſalutis .M.cccc.lxxxix.  
Inhalt: Bl. 3a: Kal. — a1a: PT. — m1b: PS. — v7a: CS, daran Off. BMV in sabb., Lit. — y6a: Ps., daran Off. defunct.
C 2023. 
Bohatta: Lit.Bibl. 356. 630. 
Ce³ D-282. 
Pr 7520. 
BMC III 733.IA 37142. 
Collijn: Stockholm 269. 
Sack: Freiburg 1269. 
ISTC id00282000. 
 Freiburg UB (def.). 
London BL. 
San Marino (Calif.) HuntingtonL. 
Stockholm KglB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
272 Bl. 
✠¹⁰a–z⁊sꝝ⁸ꝝꝝ⁶A–F⁸. LagenKust. 22 Z. Typ. 
9:93G, 
13:56G. Init. 
f, 
g. Min. f. Init. Rubr. 
ξ. Rotdr. 
Tit., rot Diurnum ſancti dominici  Bl. 2a m. Sign., rot ✠ schwarz ij, rot ⁌ Annꝯ h .xij. mēſes. hebďaſ. lij. ⁊ diē  vnū: … Endet Bl. 10b Z. 23 rot xiii (A) Silueſtri pape ⁊ cōf. ſimp.  Bl. 11a m. Sign. a, rot ⁌ Incipit officium diurnum m oꝛdinem fratrum pꝛedicatoꝛum. Dica  pꝛima in aduētu di ſabbato pꝛecedēti. Ad veſꝑ. ſuper pſal. at. schwarz Benedi-ctus. rot Cetere ad ceteros. Capituluz.  (e³)
			schwarz  Cce dies veniūt  … Sign. b Ecce veniet ds vt ſedeat cū pꝛincipi… Bl. 225a m. Sign. A, rot ⁌ In dica in .lxx. ⁊ deīceps vſ ad  dicā in ramis palmarū incluſiue di-can hij s. ad pꝛimā in dicis diebꝯ.  schwarz
				[⁵]Eus deus meus reſpice  … Endet Bl. 271b Z. 20 … Lauda anima  mea. rot Deinde ꝟ. ⁊ oꝛatiōes vt ſupꝛa.  ⁌ schwarz Laus deo.  Bl. 272a, rot ⁌ Explicit diurnū m cōſuetudinem  fratrū pꝛedicatoꝝ diligentiſſime emēdatu: ac omnibus officijs nouis que  in bꝛeuiario nuper impꝛeſſo ſuꝑ addi-ta ſunt refertum. Tempore generalatus .R. P. fratris Ioachini turriani  Ueneti ſacre theologie ꝓfeſſoꝛis exi-mij. Per Andream de toꝛeſanis de  Aſula in clariſſima Uenetiarum vꝛbe  imſſu: Anno di .M.cccc.lxxxx[..]  nonis octobꝛis.  Reg. 6 Z. Endet Z. 17 … et ꝝꝝ eſt ternio.  Bl. 272b leer.
Inhalt: Bl. ✠2a: Kal. — a1a: PT. — n8a: PS. — 3a: CS, daran Off. S. Dominici p. ann. in fer. III. celebrandum, Off. BMV in sabb., Lit. — A1a: Ps., daran Off. defunct.
Anm. 1. Das Datum Bl. 272a Z. 10 ist infolge Beschädigung
                  z.T. unleserlich. Wahrscheinlich ist i oder ij zu ergänzen, so dass 1491 oder
                  1492 zu lesen ist.
Anm. 2. Korrektur zum gedruckten GW: Format geändert.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Dominorum Teutonicorum
Dem Ps. folgen Off. defunct., Psalmi poenit., Lit.,
                  Suffr.; dem PT das Off. dedic. eccl.; dem CS: Off. BMV p. ann., Benedict. matut.,
                  Off. BV in sabb.
248 Bl. 
[a⁶]a–i⁸kA–K⁸L¹⁰aa–ii⁸kk. 26 Z. Typ. 
3:68G, 
9:68G. Init. 
f, 
h. Rotdr. 
Bl. 1a, rot Ianuarius habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 6b Z. 32, rot xiij (A)
						schwarz Silueſtri pape.  Bl. 7a m. Sign. aj, rot
							[¹⁰]Ominica pꝛima in  aduētu domini ſabbato pꝛecedenti ad  veſperas … Z. 9
							(E²)
						schwarz Cce dies eingeschoben, rot ca.  schwarz veniunt … Sign. b O ſapientia que ex oꝛe altiſſimi ꝓdiſti attigens a  … Bl. 172b Z. 25 … ſicut ꝑ totū annū dicimꝯ cū p. de tꝑe. Et ad nona finia officiū.  Bl. 173a m. Sign. aaj, rot Ad laudes dicis ⁊ feſtiuis diebꝯ. Canticū  (T²)
						schwarz E deum laudamus: … Endet Bl. 228a Z. 15 … rot Oꝛatio. schwarz Deus qui  ſalutis eterne. rot vt ſupꝛa.  schwarz Explicit diurnale m oꝛdinē Dominoꝛum  Teutunicoꝛū. exactū inclito ī opido Nu-remberge. integris expolitiſ litterarū caracteribus Geoꝛgij Stuchs de Sulczbach.  Anno ſalutis .M.cccc.lxxxvi. pꝛimo ydus  Appꝛillis.  Bl. 228b leer. Bl. 229a m. Sign. hhj, rot In aduentu di hymnus.  schwarz
							[]Onditoꝛ alme ſyderū eterna lux credenciū … Endet Bl. 248b Z. 23 …
							(T)e [T rot] decamur largius  nis adauge mentibꝯ neſcire pꝛoꝛſus omnia  coꝛruptōis vulnera. (D)eo [D rot] pi ſit gľia.  
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: PT. — A1a: PS. — K6b: CS. — aa1a: Ps. — hh1a: Hymn.
H 6304. 
Bohatta: Lit.Bibl. 647. 
Baumann: Stuchs 6. 
Ernst: Kestner-Mus. 142. 
ISTC id00282200. 
 Hannover KestnerM (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
252 Bl. 
[a]a–i⁸kaa–ii⁸kkA–L⁸M. 25 Z. Typ. 
2:65G, 
5:71G. Init. 
f, 
p, 
q. Rotdr. 
Tit., rot Diurnale m oꝛdinē ⁊ ritum oꝛdi-nis dominoꝛum teutonicoꝛum  Bl. 2a, rot Kľ Ianuarius habet dies .xxxi.  … Endet Bl. 8b Z. 27, rot xiij (A)
						schwarz Silueſtri pape.  Bl. 9a m. Sign. a, rot
							(D⁷)Ominica ma in aduentu di ſabbato pꝛecedēti  ad v … Z. 7
							(E²)
						schwarz Cce dies veniūt … Sign. b in ſyna legem dediſti: veni ad reducendū nos  … Endet Bl. 84b Z. 15 … rot Alia omnia vt in fe-ſto ter ꝙ .. ⁊ .ꝟ. hoꝛaꝝ ſine. schwarz Alľa rot dicun.  Bl. 85a m. Sign. aa, rot Ad laudes dicis ⁊ feſtiuis dieb Canticū.  (T²)
						schwarz E deum laudamus: … Endet Bl. 251b Z. 15, rot ſicut per totū annū dicimus cum p de tꝑe  Et ad .IX. finia officium.  Diurnale hoc oꝛdinis et conſuetudinis  doꝝ teutonicoꝝ: per honeſtū virum Ia-cobū de pfoꝛtzen ciuem Baſilie. artis im-pꝛeſſoꝛie magiſtrū: Anno dice incarnatio-nis Milleſimoquadringēteſimononage-ſimonono ſalubꝛiter eſt cōſūmatum.  Bl. 252 leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — a1a: PT. — aa1a: Ps. — gg8a: Hymn. — A1a: PS. — K6a: CS.
H 6305. Bohatta: Lit.Bibl. 648. 
Diurnale Windeshemense
Die Einrichtungen der Propria und die Beigaben zum Ps.
                  und CS entsprechen den Windesheimer Brevieren (vgl. Bd 5 Sp. 168); Preces
                  perbreves, Ordo commend. animae und Off. BMV parv. fehlen.
298 Bl. 
aa〈bbcc〉⁸cc¹⁰a–zA–L⁸. 23 Z. Typ. 
2:65G, 
5:71G, 
8:51G. Init. 
f, 
o. Min. f. Init. Rotdr. 
Tit., rot Diurnale ſcďm oꝛdinē regulariū capľi windechimen.  Bl. 2a m. Sign. aaij Kľ Ianuarius habet dies xxxi.  … Bl. 26b Z. 22 … tūc ⁊ ipſius ſctī memo. pariť cū feſto trāſfer.  Bl. 27a m. Sign. a, rot
							(D)ominicis diebus quādo de tempoꝛe  canta ad lauď. antiphʼ.  schwarz
							(j⁶)Eſus chꝛiſtus heri ⁊ ho-die … Sign. b te oculos tuos: tan dies heſterna que  … Endet Bl. 297b Z. 2 … qui tecum viuit et regnat in vni-tate ſpirituſſancti deus: per omnia ſecula ſeculoꝛum: Amen.  rot Conſummatum eſt hoc opus diur-nalis ſcďm oꝛdinem canonicoꝛum regularium capituli windechimenſis ꝑ ho-neſtum virū Iacobū de pfoꝛczen: artis  īpꝛeſſoꝛie magiſtrū in vꝛbe baſilea. Anno ſalutis ne Milleſimoquadringēte-ſimononageſimonono .x. kľ. Auguſti.  Bl. 298 leer.
Inhalt: Bl. aa2a: Kal., Rubr. gen. — a1a: Ps. — i4b: Hymn. — l5a: PT hiem✽ . — t2b: PT aest✽ . — A8b: PS. — K1a: CS.
C 2014. 
Bohatta: Lit.Bibl. 649. 
IDL 1565. 
Pr 7708. 
BMC III 777.IA 37718. 
Borm: IG 916. 
ISTC id00282450. 
 Cuyk Kreuzh (def.). 
Deventer StB. 
London BL (def.). 
Praha NKn. 
Princeton ScheideL. 
Wolfenbüttel HerzogAugustB. 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnalia der Diözesen
Vorbemerkung
 
Nur wenige Ausgaben sind durch Vorreden oder Bischofswappen
               als offiziell beglaubigt; bei den meisten ist es zweifelhaft, ob sie amtliche oder
               private Arbeiten darstellen.
Neben den vollständigen Ausgaben erschien vereinzelt
               ein auf die Fastenzeit begrenztes Diurnale (
Nr 8564).
Die Litanei fehlt häufig; ihr Vorkommen ist angemerkt.
               Wenn sie innerhalb des Ps. (meist in der Prim) auftritt, wird dieses als ‛Ps.
               (Lit.)’ bezeichnet. Bei einigen nicht nach Autopsie beschriebenen Drucken
               bleiben Vorhandensein und Stellung der Lit. zweifelhaft.
 
Diurnale Ambrosianum
27 Z. Typ. 
9:53G. Init. 
c, 
f, 
q. Min. f. Init. Rotdr. 
1. Kalendarium. 
?+8 Bl. a⁺⁸. 
Bl. [1]a Z. 16, rot Maius habet dies xxxi  … Endet Bl. [8]b Z. 28 Oo feſſoꝛū: ďducat noſ ad ſoꝛtiū ciuiū ſu.  
2. Diurnale. 
408 Bl. a–mA–Xaa–rr (sic!). Gez. 1–396[12]. 
Bl. 1a m. Sign. ai u. Blz. 1
								(T)E deum laudamus (T)e dm cōfitemur … Sign. b dit ſuꝑ cherubī ⁊ volauit: volauit ſuꝑ penas  … Bl. 101a m. Sign. A u. Blz. 101, rot In vigilijs ſancti Martini epiſcopi ⁊ cōfeſſoris. Ad veſp. ꝟ schwarz Ds vobiſcū. … Endet Bl. 408b Z. 25 … Et iō d magnfiicat ea magnitudīs eius dā ꝑticipatōe ſublimi[. .] ſit: Impꝛeſſit Leonardus pachel: Anno  di M.cccc.lxxxxiiij. Die xiiij. Auguſtis.  
CR 2013. 
Bohatta: Lit.Bibl. 592. 
IGI 3501. 
ISTC id00282500. 
 Roma BAlessandr (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Argentinense
352 Bl. 
[a¹⁰]A–M⁸N¹⁰O–Q⁸Ra–n⁸o¹²p–z⁊⁸¹². 25 Z. Typ. 
16*:64/65G, 
23:160G. Init. 
h, 
s. Rubr. 
δ. 2 Hlzs. Rotdr. 
Tit., rot Diurnale eccleſie Argentine.  Bl. 1b Hlzs.  Bl. 2a, rot KL Ianuarius h dies .31. Luna .30.  … Bl. 10b Z. 21 Item pſalmi ad pletoꝛiū.  Bl. 11a m. Sign. A, rot ¶ Incipit oꝛdo diurnaliū pſalmoꝝ m moꝛē  Eccleſie argentine. p inuitatoꝛialis  (U²)
						schwarz Enite exultemus do: … Sign. b it me. (A¹)ccedite … [A rot] ad eū ⁊ illuminamī: ⁊ facies  … Bl. 144a Z. 20 … Qui cum eodē patre ⁊ ſpiritu-ſancto ⁊.  Bl. 144b leer. Bl. 145a m. Sign. a, rot ¶ Incipit bꝛeuiariū diurnū m choꝛū ecie  Argentine Sabbʼo aduētus di ad v a  … Endet Bl. 351b Z. 7 … rot In octaua ſancte katherine  oia ſicut in die.  Finis.  Bl. 352 leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Tab. psalm. — A1a: Ps., daran Prec. mai. et min., Lit., Suffr. — I1a: CS, daran Off. dedic. eccl., Psalmi poenit., Off. defunct., Praep. miss., Off. BMV parv., Commem. compass. BMV, Off. de pass. domini. — a1a: PT. — p1a: PS.
Anm. Zur Datierung der Type vgl. GW 5323, Anm. H 6290. 
Bohatta: Lit.Bibl. 594. 
Schr 3833. 
Kaufmann-Nabholz 275. 
CIH 1192. 
Pell 4366. 
CRF XIII 794. 
BSB-Ink D-210. 
CIBN D-183. 
Ohly-Sack 1031. 
ISTC id00282700. 
 Budapest BU. 
Frankfurt (Main) UB. 
München SB (def.). 
Paris BN (def.). 
Strasbourg BNU. 
 Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Augustanum
1. P. I,1. Pars hiemalis. Kalendarium. 
10 Bl. [a¹⁰]. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b
								(Q)uid [Q rot] frugi due cōmodi libꝛoꝝ imſſiōe  diurnaliū: quos aiūt: vſui clericoꝝ cōfera  neminē terit. Qua frugalitate greg dē  ſibi crediti inductꝯ Reuerēdiſſimꝯ in xo  p ⁊ ds .d. Fridericꝯ Aug. ſul ſinceriſſi-mus: ꝑ huiꝯ art opificē ꝑpolitū Erhardū  ratdolt Aug. hoſce haut incōſulto codi-cillos cenſuit impꝛeſſari.  Hlzs., Bischofswappen, schwarz u. rot  Bl. 2a, rot KL Iauuarius habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 10b Z. 16 f rot Thome ei ⁊ martyris  schwarz g  rot
								(A)
							schwarz Silueſtri pape  
2. P. I,2. Pars hiemalis. Tabulae. 
4 Bl. 2: [a]. 
Bl. 1a, rot Incipit tabula ſūmariū huiuſce diurnalis  cū ſuo quotto complēctes. Et pꝛimo regiſtrū partis hyemalis de tempoꝛe.  … Z. 22 Dica infra octauas epiphanie 50  … Bl. 4b Z. 9, rot Tabula ſuper cōmune de ſanctis  … Endet Z. 25, rot Finis regiſtri  
3. P. I,2a. Pars hiemalis. Tabulae. 
4 Bl. I. 
Bl. 1a m. Sign. 1, rot Incipit tabula ſumari huiuſce diurnalis  cum ſuo quotto cōplectēs. Et pꝛimo regi-ſtrum partis hyemalis de tempe.  … Z. 22 Dominica infra octauas ephʼye 50  … Bl. 4b Z. 9, rot Tabula ſuꝑ cōmune de ſanctis.  … Endet Z. 24, rot Finis regiſtri.  (z.B. Ex. München UB).
4. P. I,3. Pars hiemalis. Directorium adventus, Off. defunctorum. 
8 Bl. ꝝ⁸. 
Bl. 1a m. Sign. ꝝ, rot Regulas de aduentu di ſubſignatas nullus ſit qui neſciat.  (N¹⁰)Otandū [N schwarz] eſt ꝙ in qua-cū die vigilia nati-uitatis di euenerit: ī  eadem die cedēti ⁊ ī  … Endet Bl. 8b Z. 9 … vt indulgentiā quā  ſemper optauerunt pijs ſupplicationibus  conſequantur. Per dm noſtrū.  
5. P. I,3a. Pars hiemalis. Directorium adventus etc. 
8 Bl. ꝝ⁸. 
Bl. 1a m. Sign. ꝝ, rot Regulas de aduentu dni ſubſignatas nullus ſit qui neſciat.  (N¹⁰)Otandū [N schwarz] eſt … Z. 5 … ī  eadē die cedēti ⁊ in  … Endet Bl. 8a Z. 22 vt indulgentiā quam ſemper optauerunt  pijs ſupplicationibns conſequan. Per  dominū noſtrum iheſum xm.  Bl. 8b leer (z.B. Ex. München UB).
6. P. I,4. Pars hiemalis. Proprium de tempore. 
148 Bl. a–s⁸t. Gez. 1–147[1]. 
Bl. 1a m. Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit diurnale m rubꝛicā ac ritum eccleſie Auguſte. Dica pꝛima in aduentu  di Ad veſperas ſuper. p. schwarz Benedictus.  rot cū ceteris. A. schwarz Benedictus. rot cū reľ. Ca.  schwarz
								(D⁹)Eus pacis ſanctifi-cet … Endet Bl. 147b Z. 12 … rot Quere illas tres  collectas ſupꝛa in aſcenſione.  Pars hyemalis diurnalis de  tempoꝛe pꝛo moꝛe ⁊ ritu eccleſie Auguſte. finit feliciter.  Bl. 148 leer.
7. P. I,5. Pars hiemalis. Proprium de sanctis. 
64 Bl. aa–hh⁸. Gez. 1–64. 
Bl. 1a m. Sign. aa u. Blz. 1, rot Incipit diurnale partis hyemalis de ſan-ctis. Et pꝛimo ſaturnini ⁊ alioꝝ Capľm  schwarz
								(Q⁹)Ui timent deu inqui-rent … Endet Bl. 64b Z. 16 … vt tecū mereamur aſcribi in  celis. rot Collecta vt .  Diurnale partis hyemalis  de ſanctis: finit feliciter.  
8. P. I,6. Pars aestivalis. Psalterium. 
56 Bl. In Lombarden A–G⁸. Gez. 1–56. 
Bl. 1a m. Sign. (A) u. Blz. 1, rot Incipit pſalteriū cū ſuis attinētijs hoꝛas  diurnas concernēs iuxta ritu choꝛi eccľie  Auguſte. Hymnus ſiue canticū ambꝛo-ſij ⁊ auguſtini.  schwarz
								(T⁸)E deū laudamꝯ: … Endet Bl. 56b Z. 19 … Et Ieſum benedictū fructū ven-tris tui nobis poſt hoc exiliū oſtēde. O clemens. O pia. O dulcis Maria.  rot Finit pſalteriū ꝓ diurnali cum ꝑtinētibꝯ  ad im: iuxta ritū choꝛi eccľie auguſte.  
9. P. I,7. Pars hiemalis. Commune sanctorum etc. 
Wie P. II.,6
10. P. II,1. Pars aestivalis. Kalendarium. 
10 Bl. [a¹⁰]. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a–10a wie P. I.,1. Endet Bl. 10b Z. 16 f rot Thome epiſcopi ⁊ martyris  schwarz g  rot
								(A)
							schwarz Silueſtri pape  
11. P. II,2 Pars aestivalis. Tabulae. 
4 Bl. [a]. 
Bl. 1a, rot Taula de tꝑe partis eſtiualis  … Endet Bl. 4b Z. 25, rot Finis regiſtri  
12. P. II,3. Pars aestivalis. Proprium de tempore. 
44 Bl. A–E⁸F. Gez. [1]2–43[1]. 
Bl. 1a m. Sign. A, rot Incipit diurnale partis eſtiualis de tꝑe iuxta ritū choꝛi eccľie Auguſte. In vigilia  penthecoſtes a. ſuꝑ oīa schwarz Laudate rot que le-gitur ante ⁊ poſt.  schwarz
								(V⁹)Eni ſancte ſpūs: re-ple tuoꝝ … Endet Bl. 43b Z. 12 … ita ſecuri noctem in tuo nomīe tranſeamus. Per dm noſtrū ieſum xm filiū tuum: qni tecum viuit ⁊ reg. ⁊.  rot Diurnale partis eſtiualis  de temꝑe: finit.  Bl. 44 leer?
13. P. II,4. Pars aestivalis. Proprium de sanctis. 
120 Bl. AA–PP⁸. Gez. [1]2–120. 
Bl. 1a m. Sign. AA, rot Incipit diurnale partis eſtiualis de ſanct  Et pꝛimo de ſancto Urbano Collecta.  schwarz
								(D⁹)A queſumus omnipotēs deus: … Endet Bl. 120a Z. 21 … vt eiꝯ pia interceſ-ſiōe ab oībꝯ ꝓtegamur aduerſis. Per do.  rot Diurnale ꝑtis eſtiualis de  ſanctis: feliciter finit.  Bl. 120b leer.
14. P. II,5. Pars aestivalis. Psalterium. 
Wie P. I.,6.
15. P. II,6. Pars aestivalis. Commune sanctorum. 
56 Bl. In Lombarden AA–GG⁸. Gez. [1]2–54[2]. 
Bl. 1a m. Sign. (AA), rot Incipit cōmune ſanctoꝝ per anni circulu  iuxta vſum eccľie Auguſte. Et pꝛimo de  apoſtolis capitula. Capitulū  schwarz
								(H⁹)Ec dicit ds veniēt  ⁊ videbunt gloꝛiam  mea: … Endet Bl. 54b Z. 13 … vt nos in-dignos famulos tuos nō exurat flāma vi-tioꝝ. Per dm nm ieſu xm fiľ. ⁊.  rot Diurnale ꝑtis eſtiualis de tꝑe cū ꝓpꝛio  ⁊ cōi de ſāctis: vna cū pſalmis im: ac ceteris buſ itidē cōcernētibus: ꝓ ritu choꝛi  Auguſte. eccľie oꝛdinatū: ⁊ accurata vigilantia caſtigatū ⁊ imſſu: feliciť finit. An-no ſalutifere incarnatiōis .M.cccc.xciiij.  xv. kľ. Septēbꝛis.  Bl. 55a Erhardi Ratdolt felicia cōſpice ſigna.  Teſtata artificē qua valet ipſe manum.  DrM, schwarz u. rot  Bl. 55b u. 56 leer.
Inhalt: P. II,6: CS, daran Off. compass. BMV, Suffr. min. et mai., Inceptio matutinarum, Orationes, Psalmi poenit., Lit., Prec., Accessus et recessus altaris.
H 6291. 
Bohatta: Lit.Bibl. 595. 
Schr 3834. 
Schramm XXIII Abb. 3. 13. 
Ce³ D-283. 
BSB-Ink D-211. 
Hubay: Augsburg 715. 
Hubay: Neuburg-Ottobeuren 145. 
ISTC id00283000. 
 Augsburg SStB (Perg.). 
München *
SB, 
UB (Perg. def.). 
Ottobeuren Benedikt (def.). 
San Marino (Calif.) HuntingtonL (def.). 
Sankt Petersburg NB. 
Stuttgart *
LB. 
 Gesamtüberlieferung: 7 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Pars hiemalis. 
2. Pars aestivalis. Psalterium. 
56 Bl. A–G⁸. Gez. [1]1–55 oder [1]2–55[1](?). 
Bl. 1a m. Sign. A Incipit pſalterium cum ſuis attinentijs  hoꝛas diurnas cernens iuxta ritū choꝛi  eccleſie Auguſte. Hymnus ſiue canticū  ambꝛoſij ⁊ auguſtini  (T⁸)E deū laudamꝯ :te dm  confitemur. … Endet Bl. 56b Z. 18 … O elemēs  O pia. O dulcis maria.  rot(?) Finit pſalterium pꝛo diurnali cum  pertentibus ad ipſum iuxta ritū  choꝛi eccleſie Auguſte.  
3. Pars aestivalis. Commune sanctorum. 
56 Bl. AA–GG⁸. Gez. [1]1–54[1](?). 
Bl. 1a m. Sign. AA, rot Incipit cōmune ſanctoꝝ per anni circulū  iuxta vſum eccľie Auguſt. Et pꝛimo de  apoſtolis capitula.  Capitulum.  schwarz
								(H⁹)Ec dicit ds veniēt  ⁊ videbunt gloꝛiam  meā: ⁊ ponā … Endet Bl. 54b Z. 16, rot ⁌ Diurnale partis eſtiualis de tꝑe cū pꝛopꝛio ⁊ cōi de ſctis: vna cū pſalmis im.ac  ceteris quibuſ itidē cernētibꝯ:pꝛo ritu  choꝛi Auguſte. eccleſie oꝛdinatū: ⁊ accurata vigilantia caſtigatū ⁊ imſſum: felici  finit. Anno ſalutifere incarnationis. M.cccc.xciiij.xv. Septembris.  Bl. 55 u. 56 leer?
Vorlage: Ottobeuren Benedikt (Einzelfotos).
Ottobeuren Benedikt (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Baiocense
Bohatta: Lit.Bibl. 596. 
Delisle: Caen 146. 
Pell 4367. 
ISTC id00283080. 
 3 Bl. aus dem PT eines in Frankreich gedruckten
                  Diurnale. Die Norm Db ist als D(iurnale) B(aiocense) gedeutet worden; ob mit
                  Recht, ist zweifelhaft. Nach dem ungewöhnlich hohen und schmalen Format
                  (Satzspiegel 103 × 42 mm) und der typographischen Ausstattung stammt der
                  Druck aus dem 16. Jh.
Nachtrag zum gedruckten GW: Drucker und Datierung nach
                  CIBN I S. 662.
Paris BN. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Bambergense
Tit.  Diurnale hora-rum
 m rubricā 
 breuirij eccleſie 
 Bambergenſis  Bl. 1b u. 2 leer. Bl. 3a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 14b Z. 20 tunc durat idipſum.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot Diurnale m nouam imꝑialis eccleſie  Babenbergenſis rubꝛicā incipit ꝑs hye-malis. Dica pꝛima in aduētu di. Sabbato ad v. ſuꝑ p. feriales. A. schwarz Bdictus  rot cū ſequētibus. Ca.  schwarz [⁸]Eus pacis ſanctificet  … Sign. b te marie. … rot Suff. de ſctīs a. schwarz Ecce ds veniet  … Endet Bl. 144b Z. 14 … ⁊  bdictꝯ fructus vētris tui. Quia. rot ſine schwarz Gloꝛia.  Bl. 145a m. Sign. A, rot Sequun laudes ꝑ totam hebdo-madā dicis ⁊ feſtiuis diebꝯ. Canticū  ambꝛoſij ⁊ auguſtini.  (T⁵)
						schwarz E deum laudamus: … Bl. 272b Z. 9 … quā  tibi dominus parauit in eternū.  Bl. 273a m. Sign. aa, rot Incipit oꝛdo de ſctīs Noue rubꝛice m  choꝛū Bambergēſem  [⁸]N vigilio ſctī Andree  apľi. … Endet Bl. 400a Z. 5 … cūctis peten-tibus aures tue pietatis accomodes .P.  rot Ad plet. ad laudes ⁊ ad hoꝛas oīa vt  Diurnale hoꝛarū canonicarū iuxta morē veri Bꝛeuiarij imꝑialis eccleſie Bambergenſis. vigilanti cura ſolertis viri Geoꝛgij Stuchs Nurenberge exaratū. An-no di Milleſimoquadringenteſimononageſimotercio Menſis ꝟo Febꝛuarij  die quarto Finit.  Bl. 400b leer. Bl. 401a m. Sign. AA, rot (L²)Ittere ſubſcripte pagine pꝛetitulate  in kalendario … Endet Bl. 416a Z. 17, rot … ſiue nocturnus habea  ſiue de ſanctis aga per totū obmittū.  Bl. 416b leer.
Inhalt: Bl. 3a: Kal. — a1a: PT, daran Accessus et recessus altaris. — A1a: Ps., daran Lit., Prec. mai. et min. — L5b: Hymn., daran Off. defunct. min. et mai. — P5a: CS. — aa1a: PS. — AA1a: Direct. adv., Rubr. quaedam.
Anm. Korrektur zum gedruckten GW: Die Ausgabe enthält ein Titelblatt. Beschreibung nach Ex. Bamberg HistV. Vgl. auch Bod-Inc u. CRF XIX. Variante auf Bl. 273a mit Sign. aa, vgl. CRF XIX u. CIBN.
H 6292. 
Bohatta: Lit.Bibl. 597. 
Baumann: Stuchs 51. 
Pell 4368. 
CRF XIX 492. 
CIBN D-184. 
Pr 2270. 
Bod-inc D-112. 
ISTC id00283100. 
 Bamberg SB (2 Ex.), HistV. 
Besançon Bisch. 
Oxford Bodl. 
Paris BN (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Basiliense
(Basel)
In der älteren Ausgabe sind ausser Ps. diurn. und
                  CS diurn. auch noch selbständige Teile Ps. nocturn. vorhanden. Dem Ps. (bzw.
                  Ps. diurn.) folgen Ant. BMV, Suffr., Prec. min. et mai.; dem PS folgt das Off.
                  dedic eccl.
1. Kalendarium. 
6 Bl. [a⁶]. 
Bl. 1a Ianuarius habet dies .xxxi.  … Endet Bl. 6b Z. 30 g A Silueſtri pupe .ix. ľ.  
2. Psalterium nocturnale. 
52 Bl. [a–c¹²de⁸]. 
Bl. 1aα Dominica die. Inuitatoꝛiū. Adoꝛemꝯ do-minum. Qui fecit nos  s.  []Enite exultemus domi-no … Endet Bl. 52bβ Z. 24 ⁊ clamor meꝯ ad te veniat.  
3. Commune sanctorum nocturnale. 
24 Bl. [a–c⁸]. 
Bl. 1aα Incipit cōmune ſcōrū. In vigilijs apľoꝛuz  ad matut. Omelia.  Scďm matheū.  N illo t. Miſit ihʼs duodecī diſcipľos … Endet Bl. 24bβ Z. 20 … fulget in mente.  Tu autem.  Et ſic eſt finis.  
4. Commune sanctorum diurnale. Psalterium diurnale. 
68 Bl. [a–h⁸i]. 
Bl. 1aα Incipit cōmune ſcōꝝ  In vigilijs apľoꝛū ad  nonas A. In patiētia via poſſidebit animas vas. Capľm.  [²] Er manus a … Endet Bl. 67bβ Z. 23 … ⁊ cetera ut ī alijſ  completoꝛijs dici eonſuetum cſt.  Bl. 68 leer.
5. Proprium de tempore. Proprium de sanctis. 
196 Bl. [a–z⁸A¹²]. 
Bl. 1 leer? Bl. 2aα Incipit diurnale m  choꝛū eccleſie baſiliē  Dica ma aduētꝯ  di ad veſꝑas a. Be-nedictꝯ cū ceteris. ſuꝑ  s. Bdictus cum re-liquis. Capitulum.  [⁶]Euſ pacis ſanctificet  vos … Endet Bl. 196bβ Z. 19 … Oo. ut ſu-pꝛa. Et hic oꝛdo ua  etiā ꝑ totā octauam.  Laus deo.  
Inhalt: P. 1. .
 P. 2. .
 P. 3. .
 P. 4. Bl. 1a: CS diurn. — 15a: Ps. diurn.
 P. 5. Bl. 2a: PT. — 104a: PS.
Karlsruhe *ehem. LB (Kaufv. 1.I.1481) (5 Bl. 1 fehlt). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
310 Bl. 
[a¹⁰]a–ſstvu–y⁸z⁶A–K⁸L⁶MN⁸. 26 Z. Typ. 
1:109R, 
6:65G. Init. 
d, 
i, 
k, 
l. 4 Hlzs. Rotdr. Braundr
Tit., rot Diurnale m choꝛum eccleſie Baſilie.  Hlzs., schwarz  Bl. 2a, rot Ianuarius.  Ianuarius. h dies .xxxi. Luna .xxx.  … Endet Bl. 9b Z. 25, rot xxxi (A)
						schwarz Silueſtri pape. rot ix. ľ. schwarz Colūbe ꝟ. rot com.  Bl. 10 leer. Bl. 11a, Tit., rot Diurnale Baſilie.  Hlzs., schwarz  Bl. 12a m. Sign. aij, rot Incipit diurnale m choꝛū eccleſie Baſilie.  Dica pꝛima aduentus di ad veſperas a.  schwarz Benedictus rot cū ceteris. ſuꝑ p schwarz Bdictus rot cum  reliquis. Capitulum.  braunrot
							(D¹²)
						schwarz Eus pacis ſctī-fices vos … Sign. b magni dei ⁊ ſaluatoꝛis noſtri ieſu xi. Deo gas  … Endet Bl. 310a Z. 14 … vt indulgenti-am quam ſemper optauerunt pijs ſupplicationibus conſequantur. Qui viuis.  rot .1499.  Nihil ſine cauſa  OLPE.  Bl. 310b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — a2a: PT. — n5b: PS. — A1a: CS, daran CS pasch., Off. BMV p. ann. — C3a: Ps. — K2a: Praep. miss., Orat. post miss. dic., Orat. var., Psalmi poenit., Lit. — M1b: Off. defunct.
Anm. Zur typographischen Ausstattung dieses Druckes vgl. GfT
                  2151.
C 2015. 
Bohatta: Lit.Bibl. 598. 
Schr 3835. 
IGI 3502. 
Pr 7784. 
BMC III 797.IA 37961. 
Sack: Freiburg 1267. 
ISTC id00283200. 
 Einsiedeln Benedikt. 
Freiburg UB (def.). 
Karlsruhe LB (def.). 
London BL (Bl. 257 fehlt). 
Parma BPalat (Fragm.). 
Porrentruy BCant (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Caminense
Bl. 1–10 unbekannt. Bl. 11a, rot KL October habet dies .xiij.  … Bl. 14a, rot Gꝛatiarū actio beati Ambꝛoſij oēs articulos dice paſſionis amplectēs. quā Anaſtaſius papa pꝛimus cōfirmauit. dās ſingulis ea deuote dicētibus quingētos di-es indulgentiarum.  … Endet Bl. 16a Z. 13 … ꝑ oīa ſecu-la ſeculoꝛū bdictus. Amen.  Bl. 16b leer. Bl. 17a m. Sign. A, rot Canticum Ambꝛoſij ⁊ Auguſtini.  schwarz[⁶]E deū laudamus: … Sign. b nis ſic clamabo: meditaboꝛ vt colūba  … Endet Bl. 112a Z. 10 … cui laus eſt ⁊ po-teſtas ꝑ eterna ſecula. Amen.  Bl. 112b leer. Bl. 113a m. Sign. a, rot Incipit diurnale m rubꝛicam eccleſie Caminenſis. In aduētu domini ad pꝛi-mas veſꝑas Capľm.  schwarz[⁸]Eus pacis ſanctificet  … Endet Bl. 302b Z. 7, rot … in veſꝑis matut. ⁊ miſſa.  Diurnale hoꝛarū canonicarū iuxta morem veri bꝛeuiarij Caminenſis eccleſie vigilāti cura ſolertis viri Geoꝛgij Stūchs  Nurenberge exaratū. Anno di milleſimoquadringenteſimononageſimoſcďo  Menſis ꝟo decēbꝛis die viceſimo quarto Finit.  Bl. 303 u. 304 unbekannt.
Inhalt: Bl. 1a: Kal., daran Gratiarum actio. — A1a: Ps., daran Lit., Prec. mai. et min., Hymn. de temp. — a1a: PT. — l1a: PS, daran Oratio b. Ambrosii   (‘Ad mensam dulcissime’). — z1a: CS, daran Praep. miss. — ⁊5a: Off. dedic. eccl.
Klosterneuburg Aug (Bl. 1–10, 303 u. 304 fehlen). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Catalaunense
Bohatta: Lit.Bibl. 606. 
Pell 4371. 
Pr 8797. 
ISTC id00283250. 
 Die Konjektur 1493 für die fehlerhafte Datierung
                  'Anno domini Millesimo quadringentesimo tercio . . .' ist nicht
                  möglich, da die typographische Ausstattung sicher in das 16. Jh. gehört.
                  Vielleicht ist das Datum 1503 zu lesen; wahrscheinlicher aber ist eine noch
                  spätere Entstehung.
Oxford Bodl. Paris BN (Perg.). 
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Coloniense
(Köln a. Rhein).
A. Ältere Ausgabe.
Ausser dem CS diurn., und vom ihm getrennt, ist auch das
                  CS nocturn. vorhanden; darauf bezieht sich wohl die Bezeichnung dieser Ausgabe als
                  ‘opus diurnalium ac nocturnalium horarum’ in der Schlußschrift.
                  Die dort genannten ‘nove historie’ bilden keinen selbständigen
                  Teil des Buches, sondern sind in das PS eingearbeitet.
Als Anhänge finden sich hinter dem PT das Off.
                  dedic. eccl.; hinter dem Ps.: Prec. quadrages., Praep. miss., Rubr. quaed.; hinter
                  dem CS diurn.: Commemorationes de tribus regibus, de S. Petro, de BMV und Suffr.;
                  hinter dem CS nocturn.: Off. BMV, Benedict. matut.
Nr 8533 ist, abgesehen von dem Kal., ein in Einzelheiten (z.B. in den
                  Commemorationes) abweichender Neudruck von 
Nr 8532.
  
B. Jüngere Ausgabe.
Nr 8534: Das CS nocturn. ist fortgefallen; als Beigaben erscheinen teilweise andere
                  Texte; die in A fehlende Lit. ist beigefügt.
 196 Bl. 
[a–y⁸zA¹⁰]. 30 Z. Typ. 
1:68G. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b Nota de impoſitione hyſtoꝛiarum. Semper dominica ꝓxima poſt pāthaleonis imponitur hyſtoria In  principio.  … Bl. 2a Ianuarius habet dies xxxi.  luna .xxx.  … Endet Bl. 8b Z. 25 xiii ii Silueſtri pape ⁊ feſ. ix. lec. Colūbe virginis Collec.  Bl. 9 leer. Bl. 10a In aduetu d Sabbato Ad veſperas A Bdictus. s Ipſum Capitulum  [⁵]Rit in nouiſſimis diebꝯ paratꝯ mōs  domꝯ d in tice montiū … Lage c iuda ex te e exiet dux  regat ppľm meū iſrľ. ipē  … Bl. 104a Z. 22 Sequūtur. Preparamēta ſacerdotū ſcďm oꝛdinariū colonienſem. … Endet Bl. 196b Z. 17 … Per hec  ſcā euāgelica dicta delean vniuerſa na delicta.  In hoc diurnali oꝛdinarij coloniē tinen oēs  noue hiſtorie. Itē cōmune ſcōꝝ cū lcōnibꝯ et pſaľ.  Itē ī ſabbatis de da na cū lcōibꝯ ⁊ reſpōſoꝛijs ꝑ  annū. Item ces dꝛageſimales ſiue ſecūdarie.  Item aramēta ſacerdotū.  Completū eſt hoc opus diurnaliū ac nocturna-liu hoꝛaꝝ ꝑ me magiſtrū Iohannē Bel. Anno di  Mᵒ.cccc.lxxxjᵒ. Duodecimo kaľ. mēſis Iunij.  
Inhalt: Bl. 1b: Tab. hist., Kal. — 10a: PT. hiem✽. — 43b: PT aest✽. — 67b: Ps. — 110a: CS diurn. — 120a: PS. — 177a: CS nocturn.
H 6289. 
Bohatta: Lit.Bibl. 638. 
VK 593. 
CBB 1329. 
ISTC id00283300. 
 Brussel Bollandist. 
Manchester RylandsL. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Kalendarium. 
2. Proprium de tempore. 
98 Bl. [a–k⁸l¹⁰m⁸]. 
(bis Bl. 54: PT hiem.). Setzt ein Bl. 9a Z. 1 Sciendū eſt   ſi feſtū  ſancti thome  apoſt. vērit in ſabbato… (ab Bl. 55: PT aest.). Endet Bl. 98a Z. 20 … Fundamēta tēpli. ut ad  pľ. Colľ. ut.  ¶ Hoꝛarū diurnaliū de tꝑe pars eſtiualis hic finē capit. ¶ Deo gratias.   Bl. 98b leer.
3. Psalterium. 
58+? Bl. [a–e⁸f¹⁰g⁸...]. 
Bl. 1a Cāticū btōꝝ Ambroſii ⁊ Auguſtini.  [³]E deū laudamꝯ te dm confitemur. … Bricht ab Bl. 58b Z. 17 … ¶ Nos cū  ꝓle pia bene  virgō maria. Amen.  Iheſus Maria  Schluss unbekannt.
4. Commune sanctorum diurnale. 
18 Bl. [a¹⁰b⁸]. 
Bl. 1a Incipit cōmune ſcōꝝ. ¶ De apľis  []Cce ego  mitto vos ſicut oues in medio lupoꝝ darunter eingerückt ad r  ſuꝑ s. an.  Z. 2
								[]Cce ego  mitto vos ſicut oues in medio lupoꝝ … Endet Bl. 18a Z. 22 …  ¶ De ſanctis  ā. Sācti tui. cū. et col. vt. ad mat.   Bl. 18b leer.
5. Preces quadragesimales. Praeparamenta sacerdotum. 
16 Bl. [ab⁸]. 
Bl. 1a  ¶ Tempoꝛe quadꝛageſimati ad ma-tutinas. ¶ Preces.  ¶ Finita collecta vltima cū Bdicaꝯ.  dicitur ꝓ viuis et defūctis Pſalmus.  [²]Omine exaudi orōem(m auf dem Kopf!) …  Endet Bl. 16b Z. 24  uātur. prime v eſ. de co cū ſuf. de da  
6. Proprium de sanctis. Commune sanctorum nocturnale. 
96+? Bl. [a–m⁸...]. 
Bl. 1a  ¶ Et notādū  ē  ſi vigilia beati Andree  venerit extra aduentū tūc veſꝑe dicūtur de martiribꝯ cū col. ſenti Saturni darunter eingerückt  ¶ Col Z. 4 [²]Eatorū martirū tuoꝝ de.   ſaturnini criſanti mauri et darie  nobis aſſit ratio … Bricht ab Bl. 95b Z. 16 … virtute defende. Per dm noſtrū. ⁊.  ¶ Finis hoꝛarū diurnaliū de ſcīs.  ¶ Deo gratias  Bl. 96 leer(?)
Vorlage: Köln HistArch (Kopie).
Köln HistArch (2–6, 2 Bl. 1–8 u. 91–96 fehlen, 3 Bl. 59–? fehlen, 6 Bl. 97–? fehlen). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
1. Kalendarium. 
Wie GW 5307,1. 
2. Proprium de tempore. 
Bl. 1a In aduētu d Sabbato ad veſꝑas.  a. Bdcūs. s. Ipſū. Capl.  [⁵]Rit in nouiſſimis diebus  aratꝯ mōs domꝯ d in  tice montiū … Endet Bl. 98a Z. 20 … Fundamēta tēpli. ut ad  cōpľ. Colľ. ut. ~ ~  Hoꝛarū diurnaliū de tꝑe pars eſtiualis hic finē capit. Deo gratias.  Bl. 98b leer.
3. Psalterium. 
Bl. 1a Cāticū btōꝝ Ambroſii ⁊ Auguſtini.  [³]E deū laudamꝯ te dm confitemur. … Endet Bl. 74b Z. 23 … tūc  uātur prime veſ. de eo cū ſuf. de dca  
4. Commune sanctorum diurnale. 
Bl. 1a Incipit cōmune ſcōꝝ. De apľis  darunter eingerückt ad v ſuꝑ s. a.  Z. 2
								[]Cce ego  mitto vos ſicut oues in medio lupoꝝ … Endet Bl. 18a Z. 22 … De ſanctis  ā. Sāctī tui. cū et col. vt. ad mat.  Bl. 18b leer.
5. Proprium de sanctis. Commune sanctorum nocturnale. 
Bl. 1a Et notādū ē ſi vigilia beati Andree  venerit extra aduentū tūc veſꝑe dicūtur de martiribꝯ cū col. ſenti Saturnī  darunter eingerückt Col  Z. 4
								[²]Eatorū martirū tuoꝝ de.  ſaturnini criſanti mauri et darie  nobis aſſit ratio … Endet Bl. 140b Z. 5 Per hec ſancta euangelica dicta deleātur vniuerſa noſtra delicta  In hoc diurnali oꝛdinarij colonienſi.  cōtinentur omēs noue hiſtoꝛie. Item  Cōe ſcōꝝ cū lcōibꝯ et pſalmis. Ite in  ſabbatis de da na cū lcōibꝯ ⁊ ijs  ꝑ annū Itē ces quadrageſimales  ſiue ſcďarie Itē ꝑamenta ſacerdotū 
Inhalt: P. 1. .
 P. 2. Bl. 1a: PT hiem✽. — 55a: PT aest✽.
 P. 3. .
 P. 4. .
 P. 5. Bl. 1a: PS. — 99b: CS nocturn.
Anm. Die von Johannes de Bel gedruckten Teile sind wohl mit
                  der vorhergehenden Nr identisch. Düsseldorf ULB (2 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. Perg. Fragm.). 
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
484 Bl. 
[j]ij⁸a¹⁰ab⁸c¹⁰a–z[8]A–Yaa–hh⁸. 22 u. 23 Z. Typ. 
4:67G. Rubr. 
α, 
ε. 
Bl. 1 leer? Bl. 2a ⁌ In iſto libello hētur hic oꝛdo Et mo  vt ſetur. It Ordinarius in generali  quō hoꝛe legētur m choꝝ Colo.  It aliqua ex ſtatut di Henrici archiei  Colo. de feſtis celebꝛādis ⁊.  … Bl. 2b
							[]D laude dei pꝛo infoꝛmatōne  nouicioꝝ hoꝛas canonicas le-gere volentiū m oꝛdinariū ac  cōſuetudinē Colo. eccľe … Endet Bl. 14b Z. 8 Sufficiūt igitur iſta pꝛompto ad ſerui-tium dei. Nota bene argumētum.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a Ianuarius hēt dies xxxi.  … Endet Bl. 26a Z. 22 xiij A ij Sylueſtri pape ⁊ feſſ. Duplex  Bl. 26b leer. Bl. 27a m. Sign. a Sequēs regiſtꝝ ſeu oꝛdinariꝯ docet liť  ſinguľ anis ꝑ aduētu uādu ſit. … Endet Bl. 52b Z. 22 ⁌ Explicit oꝛdinarius de aduētu di  Bl. 53a m. Sign. ai. Incipit pꝛima pars diurnalis de tꝑe.  ſc hyemalis m maioꝛē eccľam Colo.  Dica ma aduētus di. Ad pꝛimas  v. a. Bdcūs cu ceter. a. ⁊ s. vt in  pſalterio. Capitulu  [⁸]Rit in nouiſſimis  diebꝯ pꝛeꝑatꝯ mōs  domus di in ꝟtice  mōtiuz: …  Sign. b agnū de datoꝛē terre de petra deſerti ad  … Endet Bl. 483b Z. 15 … ab  īimicoꝝ inſidijs tua vos vbi ꝟtute de-fende. Per. dm. ⁊.  Deo gratias  Bl. 484 leer?
Inhalt: Bl. 2a: Tab., Rubr. gen. — a1a: Kal. — a1a: Direct. adv. — a1a: PT hiem✽. — m1b: PT aest.✽ daran Off. dedic. eccl., Hymn. Ambrosianus. — v7b: Ps., daran Psalmi poenit., Lit., Off. defunct. min. et mai., Ord. commend. anim. — I4a: CS, daran Commem. de tribus regibus, de S. Petro, de BMV in sabb.; Suffr. — N4b: PS hiem✽. — S1a: PS aest✽.
Anm. Die in der Tab. verzeichneten Auszüge aus den
                  Statuta Henrici archiepiscopie fehlen den erhaltenen Exemplaren. Da in der Tab.
                  auch ein nicht vorhandener Cursus BMV genannt wird, ist es möglich, dass die
                  Statua ebenfalls nicht beigegeben waren.
C 4503. 
Bohatta: Lit.Bibl. 761. 
VK 872. 
CBB 2927. 
IDL 1564. 
ISTC id00283400. 
 Brussel Bollandist. 
Haag KglB. 
Köln UStB. 
Xanten Stift (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Constantiense
354 Bl. 
〈3–6〉¹⁰[a]a–z⁊A–LAA–DD⁸〈j–ij〉〈iij–vij〉⁸. Gez. [14]1–206.1–88.1–31[13][m. Fehlern]. 24 Z. Typ. 
10:65G, 
15:70G. Init. 
f, 
g, 
r, 
u, 
v. Rubr. 
β. Rotdr. 
1. Pars hiemalis. 
Bl. 1a leer. Bl. 1b
								(Q²)Uid [Q rot] frugi  due cōmodi libꝛoꝝ imſſione diurnaliū vſui clericoꝝ cōfera neminē terit Qua frugalitate gre-gis quidē ſibi crediti inductꝯ Reuerēdiſſimus in xo p ⁊ ds .d. Hugo Conſta  ſul ettiſſimꝯ: ꝑ huiꝯ artis opificē ꝓpolitū Erhardū ratdolt Aug. hoſce haud  incōſulto codicillos cenſuit impꝛeſſari.  Hlzs., Bischofswappen, schwarz u. rot.  Bl. 2a m. Sign. 3 rot KL Ianuarius habet dies .xxxj.  … Bl. 11a, rot Incipit tabula: ſūmariū huiuſce diurna-lis cum ſuo quotto complectens. Et pꝛi-mo regiſtrum partis hyemalis de temꝑe  … Endet Bl. 14b Z. 16 Uigilie moꝛtuoꝛum minores annexe.  rot Finis regiſtri  Bl. 15a m. Sign. a u. Blz. 1, rot
								(I)ncipit diurnale m rubꝛicam ac ritum  eccleſie Conſtātien. Dominica ma in  aduētu di. Ad veſꝑas ſup p. schwarz Bdictꝯ.  rot cum reliquis: ⁊ ſuis ais. Capitulum  schwarz
								(D⁹)Eus pacis ſanctificet … Sign. b viſitatōe gaudeamꝯ Qui cū … rot Ad nonā ca.  … Endet Bl. 222a m. Blz. 206 Z. 12, rot … ſolam antiphonā cum oꝛati-one conſequuntur.  Explicit pars hyemalis de ſanctis.  Bl. 222b leer. Bl. 223a m. Sign. (A ) u. Blz. 1, rot
								(I)ncipit pſalteriū cum ſuis attinentijs  hoꝛas diurnas concernens iuxta ritum  choꝛi eccleſie Conſtantie. Hymnus ſi-ue canticum Ambꝛoſij et Auguſtini.  schwarz
								(T⁹)E deū laudamus … Endet Bl. 310b Z. 8 … nullum cu-ret honorem: nullam timeat crudelitatē  Amen.  Bl. 311a m. Sign. (AA) u. Blz. 1, rot
								(I)ncipit cōmune ſanctoꝝ ꝑ circulū āni.  Et primo de euangeliſtis. Ad veſperas  ſuper pſalmos Antiphona.  schwarz
								(E⁹)Stote foꝛtes in bello  … Bricht ab Bl. 341b Z. 24, rot . schwarz Domū tuā de. Decet ſanctitudo do. rot ꝟ. schwarz In Bl. 342 unbekannt. Bl. 343a m. Sign. j
								(I⁹)
							rot Ncipit cōmune paſchale de apoſtolis  Ad veſperas ..  schwarz Virtute magna red-debant apoſtoli. … Endet Bl. 354b Z. 14 … et eum qui venit  ad me nō eijciam foꝛas. Kyrieleyſon. Xeeleyſon. Kyrieleyſō. rot vt ſupꝛa in vigilijs 
2. Pars aestivalis. 
Nicht erhalten.
Inhalt: P. 1. Bl. 1b: Praef., Kal., Tab. — a1a: PT. — t1a: PS. — A1a: Ps., daran Psalmi poenit., Lit., Suffr., Conclus. hor., Ant. BMV, Accessus et recessus altaris. — AA1a: CS. — j1a: CS pasch., Off. defunct.
 P. 2. .
Bohatta: Lit.Bibl. 609. 610. 
Breitenbruch: Ulm 193. 
ISTC id00283450. 
 Solothurn ZB. 
Ulm StB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Cracoviense
Schlußschrift Nurmberge arte et impenſis Georgii Stöchs de Sulczbach .1494.
Anm. Der Druck ist nicht nachweisbar. Die Angaben beruhen auf
                  einer Notiz von W. H. James Weale im Ecclesiologist I (1888) S. 25. Die Quelle
                  Weales ist unbekannt, eine Nachprüfung daher nicht möglich. Vgl. auch
                     GW 5330, Anm. 2 Bohatta: Lit.Bibl. 611. 
Baumann: Stuchs 61. 
IBP 1940. 
ISTC id00283470. 
 Kraków BCzartoryski (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Eystettense
244 Bl. 
[a–ef⁸ m. Karton gh⁸ik–op⁸m. Karton q–zA–H⁸]. 28 Z. Typ. 
1:71G. Init. 
c, 
d. Rubr. 
α. Rotdr. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 8b Z. 13, rot(A) ij schwarz Silueſtri pape et myris  Bl. 9a, rot Ad matutinas cluſiones hoꝛaꝝ.  schwarz Patris ſapientia veritas diuina.  … Lage c, rot(A³)… schwarz D te de leuaui aīam meā: Deus rot P.  … Endet Bl. 67b Z. 25 …(D)eo [D rot] patri ſit gloꝛia eiuſ ſoli filio. cū  cum ſpiritu paraclito et nunc et ī perpetuum  Amen.  Bl. 68 leer. Bl. 69a, rot Incipit diurnale Hiemale Domīca pꝛima  in aduētu domī ad v a. schwarz Bdictus rot s schwarz Ipſū rot cū reliquis. Ca.  schwarz[⁸]Eus pat[er] ſāctificet … Bl. 221b Z. 22, rot[⁵]d laudem dei ac pꝛecelſe eius ge-nitricis perpetue virginis ma-rie Reuerēdiſſimus pater ⁊ do-minus Ds wilhelmꝯ Eyſtete  eccľie ſul digniſſimus natus de  reichēau Feſtū ptatōis marie in tpľm ſolē- Bl. 222a niter die viceſima mēſis Nouembꝛis annuatim celebꝛādum Inſtituit. … Endet Bl. 228a Z. 7, rot Super mag. a schwarz Zachee fe-ſtinans. rot In ſuff. a schwarz Abſterget deus.  Deo Gʾꝛas.  Bl. 228b leer. Bl. 229a, rot Incipit cōmune ſāctoꝛū In uigilijs Apľoꝛū  ꝟ ante lauď. … Endet Bl. 243a Z. 7, rot … ⁊  ꝟ ď virgībus Sed ī eccľia kathedꝛali habe  Hyſtoꝛia. schwarz Gaude. rot quam īſtituit ⁊ fundauit  Venerabilis pī ⁊ ds Cōꝛadus Schenck ď  Schenckenſtein Canonicus Auguſte.  schwarz Deo gꝛatias.  Bl. 243b u. 244 leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — 9a: Ps. — 55a: Hymn. — 69a: PT. — 156b: Ps hiem. — 178b: PS aest. — 229a: CS. — 242a: Off. BMV in sabb.
R 154. 
Bohatta: Lit.Bibl. 223. 612. 
Stalla: Ingolstadt III.1. 
CBB 877. 
Ce³Suppl D-238a. D-283a. 
Pell 2881. 
BSB-Ink D-213. 
CIBN D-185. 
BMC III 677.IA 13522. 
ISTC id00283500. 
 Antwerpen VrouweC. 
London BL. 
München SB. 
Paris BN. 
Wien NB (Karton nach Bl. p8 fehlt). 
 Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Halberstadense
312 Bl. 
K¹⁰a–laa–kkA–Mj⁸ij⁶iij–v⁸. 22 Z. Typ. 
4:67G. Init. 
h, 
k. 2 Hlzs. Rotdr. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a g rot xij schwarz Agnetis ꝟginis ⁊ martir rot ix.  … Z. 12, rot Kľ Febꝛuarius habet dies .xxx.  … Endet Bl. 10a Z. 15 rot
				(A) ij Silueſtri pa .ix. schwarz ꝑfati defeſto  Bl. 10b leer. Bl. 11a m. Sign. a, rot In aduetu di ad v ſuꝑ p fe. a. (U)
			schwarz eni de viſitare nos in pace: … Sign. b iſrael qui aperis et nemo claudit claudiſ… Endet Bl. 98a Z. 21, rot Reliquam illius hyſtoꝛie partem vi-de circa finem partis de ſanctis.  Bl. 98b leer. Bl. 99a m. Sign. aa, rot Sequi pꝛima dicenda in ſimplici dominica et etiā ferialibus diebus.  schwarz
				[⁶]Am lucis oꝛto ſidere deū  … Bl. 176b Z. 14 … ⁊ benedicat nos deus.  Bl. 177 u. 178 leer. Bl. 179a m. Sign. A, rot In vigilia ſcī andꝛee. Ad hoꝛas bꝛe-ues pꝛeces Nona de feſto. … Endet Bl. 273b Z. 15 … Quo dominus meus me fecit ingredi illuc introiui. Tu autem de.  Bl. 274 leer? Bl. 275a m. Sign. j, rot Incipiunt pꝛeparamēta ſacerdotū  que ſolent legi ante miſſam.  schwarz Adiutoꝛiū noſtrū … Bl. 310a Z. 6, rot Sequitur Cōmendatio bꝛeuis  ſolet  dici pꝯ miſſa defunctoꝝ Q ē pulſatio funi Bfactoꝝ in eccīa btī marie  darunter eingerückt halberſtadiēſis  … Endet Bl. 311b Z. 2 … Aīa eius  et anime omniu fideliū defunctoꝝ requieſcant in pace in memoꝛia chꝛiſti in vita  eterna. Amen id eſt fiat.  Pꝛeſens diurnale cum vigilijs ⁊ pꝛeparament ſacerdotu eſt impꝛeſſum in  Colonia pꝛope Lijſkirchen.  Bl. 312 leer?
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: PT hiem✽. — g1a: PT aest✽. — aa1a: Ps., daran Suffr., Prec. mai. et. min.. — gg5a: CS. — hh6a: Hymn., daran Benedict. matut. — A1a: PS. — L3a: Off. annexa: Spin. coron. dom., Transl. S. Andreae, Transfix. BMV, S. Afrae. — j1a: Praep. miss., daran Form. absol. — iij1a: Off. defunct., Commendatio brevis.
Berlin *
SB (Bl. 1, 274 u. 312 fehlen). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Herbipolense
(Würzburg, Bayern).
Das Ps., welches in den Würzburger Brevieren in
                  drei verschiedenen Formen erscheint (vgl. Bd 5 Sp. 323), begegnet hier in einer
                  vierten Fassung: zweiteilig und nicht mit der biblischen Psalmenfolge. Der erste
                  Teil enthält die Psalmen für Matutin, Prim und Laudes (in dieser
                  Reihenfolge), der zweite die Psalmen für die Horae minores, Vesper und
                  Complet; im zweiten Teil sind für die schon im ersten vorkommenden Psalmen
                  der Prim nur die Anfänge gegeben.
 
Diurnale Herbipolense. [Süddeutschland, um 1490?]
                  16°. Accurti II 21 s. 
Psalterium276 Bl. 
[a–f⁸g¹⁰h–l⁸m⁶n–zA–G⁸H¹²I–L⁸]. 31 Z. Typ. 
6:63G, 
7:63G. Init. 
c. Min. f. Init. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Kľ Ianuarius habet dies .xxxj. … Bl. 8b Z. 17 … erit aureus numerus hu-iuſmodi anni  Bl. 9a, rot Incipit diurnale et cōmune ſanctoꝝ cum ſuis  p ſcd rubꝛicam et choꝛum herb p  (V³)
						schwarz Enite exultemus do. … Lage c me manū tuā. Non eſt ſanitas in carne mea  … Endet Bl. 32a Z. 31 … annūciabimus laudem tuam.  Bl. 32b leer. Bl. 33a, rot Incipit cōmune ſanctoꝝ. Et primo in natalicijs apoſtoloꝝ. Ad v ſuꝑ p feriales a  []Stote foꝛtes in bello … Endet Bl. 58a Z. 8 … ⁊ in medio populi ſui gloꝛiabitur. Deo gratias.  Bl. 58b leer. Bl. 59a, rot
							(A³)D hoꝛas Nota ꝙ ꝑ circulū anni q ſpeciales a nō habetur. … Endet Bl. 94b Z. 31, rot Colľa schwarz Deus qui nobis ꝑ ſingulos annos  Bl. 95a, rot
							(D⁶)Ominica pꝛima in aduentu di.  … Bl. 260b Z. 3, rot … Et a feſto paſce vſ ad  octauam corporis xi. ad primam et ad com-pletoꝛium preces non dr.  Bl. 261a, rot Sequitur curſus de aſſumptōne beate ma-rie virginis … Bl. 268a Z. 23, rot ꝟ schwarz De exaudi orationē meam. rot Collecta vt  Bl. 268b leer. Bl. 269a, rot Incipit Acceſſus altaris ſcďm wilhelmū  in rationali.  … Bl. 275b Z. 30 … ſedentē  ad dexterā pis. decoꝛ te miſere mei.  Bl. 276 leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Tab. hist., Computus. — 9a: Ps.  (Teil I). — 33a: CS plen. — 59a: Ps.  (Teil II), daran Hymn., Off. dedic. eccl. — 95a: PT. — 172b: PS, daran Prec. min. et mai., Conclus. hor., Rubr. de prec. — 261a: Off. BMV, Off. defunct. mai. et min. — 269a: Accesus altaris ‘sec. Wilhelmum in rationali’, Orat. ante et post miss. dic., Orat. var.
Bohatta: Lit.Bibl. 614. 
IGI 3505. 
Bohatta: Parma 475. 
ISTC id00283900. 
 Milano BNBraid. 
Würzburg UB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Hildensemense
Tit. Diurnale hora-rum m rubricā  breuiarij eccleſie  Hildenſemenſis  Bl. 2 leer. Bl. 3a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj.  Luna vero .xxx.  … Endet Bl. 14b Z. 21 tunc durat idipſum.  Bl. 15 u. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. aa
							(U⁵)T [U rot] ſimplices clerici quibus oꝛdinarius eccleſie Hilde. in  aduentu di … Endet Bl. 24b Z. 11, rot … vbi ſimiliter oīa m bꝛeuia-rium ſeu oꝛdinariū ſeruan. Bl. 25a m. Sign. aa, rot Incipit diurnale m oꝛdinariū maio-ris eccleſie Hildenſheymenſis. Sabba-to a. aduentū domini. Ad veſperas p.  feriales cum ſuis ais. Capitulū.  schwarz
							[⁸]Eus pacis ſanctificet  … Sign. b bit nos. rot Suꝑ bene. a. schwarz Uigilate anīo in ꝓ- … Bl. 120b Z. 11 … poſt moꝛtē vitam ⁊ leticiam ſempi-ternam. Qui cum patre.  Bl. 121a m. Sign. AA, rot Canticum ambꝛoſij ⁊ auguſtini.  (T⁶)
						schwarz E deū laudamus: … Bl. 198a Z. 23 … cui laus eſt et poteſtas ꝑ eterna  ſecula. Amen.  Bl. 198b leer. Bl. 199a m. Sign. Aa, rot Sequū ſuffragia ad matut. ⁊ ad v. dicenda. De ſancta cruce oi ſabbato a fe-ſto ſācte trinitatis vſ michaelis. In de-ſcenſu ad monaſterium a.  (O⁵)
						schwarz Crux ſplendidioꝛ … Bl. 240b Z. 10 … vt cū  angelis tuis ſanctis laudē te in ſecula ſeculoꝛum. Amen.  Bl. 241a m. Sign. AA, rot Incipit cōmune ſanctoꝛū de apoſtolis  Ad mas v. p. feriales cum ſuis ais.  darunter eingerückt Hymnꝯ.  Z. 3
							(E⁶)
						schwarz Xultet celū laudibus … Endet Bl. 252a Z. 16 … Pꝛudentes virgines accepe-runt oleum in vaſis ſuis cum lampadibus.  Bl. 252b leer. Bl. 253a m. Sign. a, rot In vigilia ſancti Andree apľi ad hoꝛas  et ad alias hoꝛas ces dicun. Ad veſperas ſuper pſalmos a.  schwarz
							[⁷]Mbulans hiejus iuxta  mare galylee … Bl. 343b Z. 17 … vt nos dolentes  tibi regnemus ſine fine alľa. rot Colľ. vt. cu  ſuffra. de reſurrectiōe ⁊ patronis.  Bl. 344a, rot Diurnale hoꝛarū canonicarū iuxta morem veri bꝛeuiarij Hildenſheymenſis eccleſie vigilanti cura ſolertis viri Geoꝛgij  Stuchs Nurenberge exaratum. Anno  domini milleſimoquadringenteſimononageſimotercio. Menſis vero febꝛuarij  die viceſimoquarto. Finit feliciter.  Bl. 344b leer. Bl. 345a, Tit. Feſtū gaudioꝝ beate marie ꝟginis.  Octaua conceptionis.  … Bl. 346a m. Sign. A, rot Feſtū gaudioꝝ bte marie ꝟginis per-agitur ꝓxima dica vacante … Endet Bl. 351a Z. 20 … et pſallaz nomini di al tiſſimi. (G)loꝛia [G rot] patri.  Bl. 351b u. 352 leer.
Inhalt: Bl. 3a: Kal. — aa1a: Direct. adv. — aa1a: PT, daran Off. dedic. eccl., Off. parv. de s. cruce. — AA1a: Ps.  (Lit.), daran Prec. mai., Hymn. — Aa1a: Suffr., Off. BMV, Off. defunct. mai. et min., Lectiones in episcoporum anniversariis et in depositione fratrum, Praep. miss. — AA1a: CS. — a1a: PS, daran Off. compass. BMV. — A1a: Appendix: Off. gaudiorum BMV, Supplementa varia, Commend. anim., Suppl. off. in oct. Pasch.  (vgl. GW 5362, 7).
HR 6296. 
Bohatta: Lit.Bibl. 615. 
Baumann: Stuchs 52. 
Ce³ D-284. 
Borm: IG 914. 
Collijn: Stockholm 1220. 
Ernst: Hildesheim II,2 107. 108. 
Ernst: Hildesheim II,5 12. 
Madsen 1427. 
ISTC id00284000. 
 Aschaffenburg StiftB (Fragm.). 
Chicago NewberryL. 
Hildesheim DomB (2 Ex.), StB. 
København KglB. 
Stockholm KglB (def.). 
Wolfenbüttel HerzogAugustB. 
 Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Leodiense
64+? Bl. 2 Sp. 29 Z. Typ. 
1:68G. 
Anfang unbekannt. Bl. [1]a replebi gľa doꝯ di al.  … Das Bruchst. endet Bl. [64]aβ Z. 12 In octauis dedicationis  dicuntur omnia ſicut in  hoc feſto aſſignata ſunt.  Finis hoꝛaꝝ diurnalium ſtď oꝛdinariū Leodie. que diligēter imſſe ⁊ coꝛrecte ſūt Colonie  ꝑ eiuſdem ciuitatis incolam Iohānem de bell in  artibꝯ mgm Anno di  Milleſimo quadꝛingenteſimo octuageſimoſe-cundo Decimaſexra menſis ſeptembris.  Bl. [64]b leer?
C 2018a. 
Bohatta: Lit.Bibl. 616. 
VK 594. 
Pr 1256. 
BMC I 265.IA 4427. 
ISTC id00284300. 
 London BL (Fragm. 64 Bl.). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Lubicense
360 Bl. 
[8]a–z⁊ꝯA–S⁸. 23–24 Z. Typ. 
1:81G. 
Bl. 1a Ianuariꝯ h dies .xxxi Luna vero xxx  … Endet Bl. 8b Z. 24 xviii []ſil Silueſtri pape  Bl. 9a m. Sign. a Incipit diurnale veri oꝛdinis lubicen  Dominica pꝛima in aduentu Ad v  A Benedictus Pſalmi feriales vt moꝛis  eſt ſabbatis Capitulum  [⁶]eus pacis ſāctificet vos  per oīa … Sign. b vēite ābulemꝯ ī luīe d dei nrī Deo Ad ix  … Bl. 284b Z. 21 … ſic actū fuit anno lxxxi. in maioꝛi eccleſia. … Endet Bl. 359a Z. 15 … vt indulgentia quā ſemper  optauerunt pijs ſupplicationibus conſe-quantur. Qui cum patre et ſpiritu ſancto  viuis ⁊ regnas deus per omnia ſecula ſe-culorum Amen  []equieſcant in pace. Amen  Bl. 359b u. 360(?) leer.
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: PT. — s3a: Ps., daran Preces, Benedict. matut., Suffr. — ꝯ2a: Hymn. — A7b: CS. — D5a: PS, daran Off. compass. BMV, Off. defunct.
Anm. Das CS erscheint hier auch in eigenartig erweiterter
                  Form, es beginnt (Bl. A7b: Incipit commune sanctorum) mit der Capitula zahlreicher
                  Heiligenfeste, die (mit einzelnen Versehen) nach den Klassen des CS angeordnet
                  sind; dann erst folgt das eigentliche CS (Bl. C3a: Finitis capitulis incipit nunc
                  commune sanctorum).
Reproduktionen: Res.Publ. Unit 18. 
Bohatta: Lit.Bibl. 617. 
Madsen 1428. 
ISTC id00284500. 
 København KglB (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
84+? Bl. 
A²⁺[]⁺²DIK⁸[8]PQ⁸[8][8]Ee⁸[8]. 26 Z. Typ. 
5:80G. Init. 
n. 
Bl. 1a m. Sign. A Dominica pꝛima adnentus di  Capitulum  []Eus pacis ſctīficet vos ꝑ omnia … Das Bruchst. endet Bl. [84]b Z. 26  admirabil[…] tuū […]  
Zur Datierung vgl. Altmann: Brandis Typ. 3:80G. Init. n.
Altmann: Brandis, Matthäus 16. 
Wilhelmi: Greifswald 640. 641. 
ISTC id00284550. 
 Anklam StArch (Fragm.). 
Greifswald GeistlMin (Fragm.). 
Lübeck *StB (3 Ex., ehem. 1. Ex. Fragm. 84 Bl., def., ehem. 2. Ex. Fragm. Lage Q, ehem. 3. Ex. Fragm. Lage Q). 
 Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Lugdunense
Bl. 1a m. Sign. ai., rot Incipit diurnale ſeu collectariū  oꝛdinatū ad vſum lugdunenſem  (B)
						schwarz Eatus vir qui nō abiit in cōſilio īpioꝝ … Endet Bl. ?, rot Explicit collectariū ſeu diurnale  ad vſum lugduni viſitatum per  venerabilem dominum petrum  iaqueti perpetuū cappellanū eccleſie ſancti pauli lugduni ad honoꝛē dei. beate virginis ma-rie ⁊ oīm ſanctoꝝ. Et ꝑ Ianon  carcayn impꝛeſſoꝛē impꝛeſſum  Anno di milleſimo .cccc.lxxx-viii. Die vero xiiii. mēſis apꝛil  finitum  Bl. ?a DrM, rot  
Anm. Der Herausgeber hatte schon 1485 das Directorium, 1486
                  das Breviarium, 1487 das Missale für Lyon editiert (GW 8452, 5377; Copinger 4154). Bohatta: Lit.Bibl. 618. 
Claudin III 454. 
CRF XVIII 191. 
ISTC id00284700. 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Magdeburgense
357 Bl. 
[a–n⁸o⁵p–zA–Y⁸]. 24 Z. Typ. 
1:85G. 
Bl. 1a Sabbato in aduentu di Ad s pſalmi feriales cum ſuis anti. Hymnus  []Onditoꝛ alme ſiderum eter-na lux credentiū  … Lage b pꝛinceps pacis alleluia alleluia A  … Endet Bl. 355a Z. 9 … vbi tuipſe es cum ſanctis tuis  lux vera iocūditas perfecta gaudiū ſempiternū et ſanctitas plena Amen  Bl. 355b, 356 u. 357 leer.
Inhalt: Bl. 1a: PT, daran Off. dedic. eccl. — 110a: Ps.  (Lit. min. et mai.),daran Off. defunct. mai. et min., Suffr. — 198a: PS. — 327b: CS, daran Rubr. de festis sanctorum exaltatis, Praep. miss., Oratio p. miss. dic.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Matisconense
384 Bl. 
[a]〈i–iiij〉a–n⁸o¹⁰p–z⁊A–Paa–ff⁸gg⁶. Gez. [16]I–CCCXIII[1]CCCXXIII–CCCLXXV[1] [m. Fehler]. 27 Z. Typ. 
19:62G. Init. 
a, 
c. Rubr. 
α. Rotdr. KolTit. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies .xxxi. luna .xxx.  … Bl. 16b Z. 19 … ſi introbūt in re-quiem meam. (G)loꝛia patri. (S)icut erat in ⁊.  Bl. 17a m. Sign. a u. roter Blz. I, rot In nomine di ni Ieſu chꝛiſti amen.  Oꝛdo pſalterij m moꝛem et ſuetudinē  Matiſcone. eccleſie feliciter incipit.  Sequēs hymnus ďꝛ dicis diebꝯ ad  noc. a kaľ. octobꝛis vſ in paſſiōe di.  schwarz
							[]Rimo dierū oīm quo mūdus  extat ditus … Sign. b In tribulatōe mea inuocaui dm: ⁊ ad  … Endet Bl. 383b Z. 3 Spiritꝯ ſancti gratia ⁊ illuminare dignetur coꝛda ⁊ coꝛpoꝛa noſtra .Amen.  rot Explicit compendiū diurni ſcďm oꝛdinem eccleſie ſancti Uincētij Matiſconē-ſis. magna cū diligētia reuiſum. fideli  ſtudio emēdatū ⁊ impꝛeſſum. In ciuitate  Matiſconēſi. per Michaelem Uenſler  de Baſilea. Impēſis honeſti viri Phili-berti tramadi mercator matiſco. Anno  di .M.cccc.lxxxxiij. Sexto idus marcy.  Bl. 384 leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Computus, Tab., Form. absol., Ordo commend. anim., Versus IX ‘Si mihi sint vires’, Psalmus invitatorius. — a1a: Ps. — p1a: PT. — E1a: PS. — aa1a: CS, daran Orationes matut., Off. BMV, Off. defunct. etc.
Bohatta: Lit.Bibl. 619. 
Ce³ D-285. 
Pell 4375. 
CIBN D-186. 
Pollard: MorganL 1612. 
ISTC id00285000. 
 New York MorganL (Perg.). Paris BN (Perg. def.). 
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Misnense
Bl. [1a], rot KL Maiꝯ h dies. xxx. luna. xxx.  Nox h ho. viij. dies. o. xvi  … Bl. [8a], rot Incipit acceſſus altaris.  schwarz
							[⁵]Eus in adiutoꝛiū meū intende. De ad adiuuandū me  feſtina. … Sign. B
							[²]Eus qui in filij tui hūilitate ia cētē Bl. [20a], rot Sabbato aduētus di ad veſperas ai  et Ps schwarz Benedictus rot cū ceteris Capľni.  schwarz
							[]Eus pacis ſctīficet vos per  … Bl. [191a] Z. 18, rot Exceptis in angarijs vbi dictitur ces minoꝛes ſicut in alijs angarijs  ⁊ vigilijs apoſtoloꝝ.  Impꝛeſſum Lypczk per Cunradūm  kachelouen. Anno di. M.cccc.xcvij.  Bl. [193a] m. Sign. A, rot Diurnale eſtiuale ſm eccleſiā Miſne.  Incipit feliciť. In vigilis paſce Ad v[.]  schwarz
							[⁶]Lleluia alľa alľa … Endet Bl. [338b] Z. 6 Diurnale m choꝝ Miſne. ſtudioſa impꝛeſſoꝛia arte diſcreti cuiuſda Cunꝛadi  Kachelouen.ciuis Lipcze . opidi exa-ratū ꝑ venerabilē viꝝ Criſtoferum tho-merich de thetſchen. huius alme gimnaſij artiū magiſtꝝ. ſacre theologie baccalariū foꝛmatū coꝛrectū ⁊ emendatum. inlaudē ſummi dei. ſanctoꝛū eius. ⁊ oꝛantiū fideliū ſalutē. Explicit feliciter Anno  ſalutis Nonageſimo ſeptimo.  
Vorlage: Vrchotka: Diurnale. Praha NM (Einzelfotos).
Anm. Vgl. Jaroslav Vrchotka: Diurnale Misnense. In:
                  Sborník Národního Muzea v Praze. Řada C Sv. XXII
                  č. 4 (1977) S. 81–85 m. Abb.
České Budějovice SKn (def.). 
Praha NM. 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Moguntinum
296 Bl. 
[a¹⁰b¹²c–i¹⁰k¹²m. Karton l–zA–D¹⁰E¹²F¹⁰]. 23 Z. Typ. 
3:84G, 
4:84G. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a Ianuarius  iij [] Circūciſio di ix. ľ.  … Endet Bl. 10b Z. 20 xiij [] ij Silueſtri pape iij. ľ. vel  ix. ľ. ſi dica.  Bl. 11a Incipit regiſtrū aduētus ꝓ diurnali.  … Endet Bl. 22a Z. 22 … Cetera oīa de vi-gilia di.  Bl. 22b leer. Bl. 23a Incipit canticū Ambꝛoſij ⁊ Auguſti-ni. Ad lauď. dicis dieb dicenď a feſto  paſche vſ ad lxx. excluſiue. … Z. 7
							[⁶]E deū laudamꝯ: … Lage d tudo mea ⁊ laus mea ds: et fcūs es ni… Bl. 71b Incipiut ces maioꝛes ſcďm regiſtrū  darunter eingerückt mogūtinū  … Bl. 104b Z. 18 … ⁊ nato ꝑiter ſcō pneumati. trino  do vni ſemꝑ in euū. Amen.  Bl. 105a Dica pꝛima aduetus di in i. s a.  [⁷]Oꝛa ē iam nos … Bl. 286b Z. 19 … Ad ix. vt in pꝛincipio.  de ſanctis.  Bl. 287a Incipit mune ſcōꝝ. Pꝛimo de apľis.  In vigilia apľoꝝ … Endet Bl. 296a Z. 21 … vt  nota dica pꝛima poſt trinitatis.  Bl. 296b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — 11a: Direct. adv. — 23a: Ps., daran Prec. mai. et min., Suffr., Psalmi poenit., Lit., Off. defunct. mai. et min. — 94b: Hymn. — 105a: PT hiem✽. — 165a: PT aest✽, daran Off. dedic. eccl. — 205a: PS hiem✽. — 224b: PS aest✽. — 287a: CS, daran Rubr. de commem. feriali cuiuscumque sancti.
Bohatta: Lit.Bibl. 621. 
Ce³ D-286. 
Hummel-Wilhelmi 217. 
Ohly-Sack 1032. 
Schüling 333. 
Voulliéme: Trier 964. 
ISTC id00286000. 
 Frankfurt (Main) UB (def.). 
Giessen UB (def.). 
Mainz GutenbergM. 
Trier StB. 
Tübingen Stift (def.). 
Washington (D.C.) LC. 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot Ianuarius habet dies .xxxi.  … Bl. 15b, rot Sequentes oꝛationes di-cende ſunt poſt letaniā.  … Endet Bl. 16a Z. 20 … Per chꝛiſtu dominum noſtrum. Amen.  Bl. 16b leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot In pꝛimo nocturno p. pꝛimus.  schwarz
				[⁶]Eatus  vir qui nō abijt  … Sign. b
				(B¹)enedicat … [B rot] nos deus ďs n bene … Bl. 161a m. Sign. k Z. 13, rot Incipiūt pꝛe-ces maioꝛes m regiſtꝝ mogūti.  … Bl. 176a Z. 18 … Qui poꝛtas ere.  rot Expliciunt duplices  vigilie moꝛtuoꝛum.  Bl. 176b leer. Bl. 177a m. Sign. A, rot Dominica pꝛima aduentus di  in primis veſperis A. ſuꝑ pſal.  schwarz
				[⁶]Oꝛa eſt iam nos … Bl. 431a Z. 19 … ⁊ reg. deus  per omīa ſecula ſecľoꝝ. Amen.  rot Anno di .M.cccclxxxviij.  Bl. 431b u. 432 leer. Bl. 433a m. Sign. AA, rot Incipit cōmune ſanctoꝛū. In vigilia apľoꝛum.  … Endet Bl. 480b Z. 19 … vt te ꝑfecte diligere  et digne laudare mereamur. Per  rot Alias oꝛōnes re pꝯ kalendariū.  
Inhalt: Bl. 1a: Kal., Computus, Orat. post lit. dic. — a1a: Ps., daran Prec. mai. et min., Suffr., Off. defunct. mai. et min. — A1a: PT. — I9a: PS, daran Orat. b. Ambrosii  (Conscientia intrepida). — AA1a: CS, daran Commem. BMV, Off. dedic. eccl., Lit. c. duabus orationibus  (alias orationes quere post kalendarium).
CR 2019. 
Bohatta: Lit.Bibl. 302. 622. 
Ce³ D-287. 
VB 2276.4. 
Voulliéme: Trier 1408. 
ISTC id00287000. 
 Berlin *
SB (Bl. 1 fehlt). 
Fulda HLB. 
Gotha ForschB. 
Mainz GutenbergM (def.). 
San Marino (Calif.) HuntingtonL (Bl. 1 u. 16 fehlen). 
Trier StB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
368 Bl. 
[ab]a–pA–Z⁸℞¹²Aa–Cc⁸Dd¹². 23 Z. Typ. 
1:107G, 
2:65G. Init. 
f, 
o. Min. f. Init. Rubr. 
β. Rotdr. 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a, rot KL Febꝛuarius h dies .xxviij.  … Bl. 15b, rot Sequentes oꝛōnes dicende  ſunt poſt letaniam.  … Endet Bl. 16a Z. 15, rot Finis  Bl. 16b leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot ⁌ In pꝛimo nocturno Pſalmus mus.  (b⁵)
						schwarz Eatus vir qui non abijt … Sign. b ⁊ m puritatem manuū meaꝝ retribuet  … Bl. 137a m. Sign. A, rot ⁌ Dominica ma aduentus domini in  pꝛimis veſperis aa ſuper pſalmos.  schwarz
							(h⁷)Oꝛa eſt iā nos … Bl. 331b Z. 12 … per om-nia ſecula ſeculoꝛum: Amen.  rot Impꝛeſſum Baſilee per magiſtrū Iacobum de pfoꝛtzen. Anno di .M.CCCC.LXXXXVIII.  Bl. 332 unbekannt. Bl. 333a m. Sign. Aa, rot ⁌ Incipit cōe ſctōꝝ. In vigilia apľoꝛu  Ad. lX. a. … Endet Bl. 368b Z. 21 … vt te ꝑfecte diligere ⁊  digne laudare mereamur. Per. rot Alias oꝛōnes quere poſt kalendarium.  
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — a1a: Ps. — A1a: PT. — O1a: PS. — Aa1a: CS  (alles mit denselben Beigaben wie in Nr 8548).
Anm. Ist Nachdruck der vorhergehenden Nr mit gelegentlichen Berichtigungen des Rotdrucks. Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
H 6294. Bohatta: Lit.Bibl. 620. Pell 4374(?). 
Nicht nachweisbar. Möglicherweise identisch mit
                  Pell 4374, s. 
Psalterium.
Diurnale Monasteriense
257 Bl. 
[a⁸bc⁸d⁹ef⁸g–p¹⁰q–zA–F⁸G¹⁰]. 26 Z. Typ. 
1:68G. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a zwischen gedr. Linien Ianuarius  iij []Circumciſio di [] dupľx  … Endet Bl. 8b Z. 27 xiij [] ij Silueſtri pape et martiris k dupľ  Bl. 9a Tabula de varietate aduentꝯ  di La dicalis .B. … Endet Bl. 12b Z. 25 … nō d a. ferialis ad ſuff poſt a. O  Bl. 13a Hore diurnales m oꝛdinariū eccleſie maioris dioce monaſterienſis  Incipiunt feliciter  [⁵]Eatus vir qui non abijt … Lage d coꝛde letitia (L¹)etamī iuſti in do ⁊ cōfitemī me… Endet Bl. 256b Z. 24 … et voti  compotes nos tuo vultu ſaties []loria tibi do-mine qui ſcandes ⁊ Deo gas  Bl. 257 leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — 9a: Direct. adv. — 13a: Ps., daran Prec. mai. — 57a: PT, daran Tab. hist. — 138a: CS plen., daran Suffr., Commem. p. ann. de BMV, de S. Paulo. — 161a: PS. — 247b: Hymn.
Münster ULB. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Numburgense
Tit. Diurnale horarū  m ordinem veri  breuiarij eccleſie  Numburgēſis.  Bl. 2a, rot KL Ianuarius h dies .xxxj. Luna .xxx.  … Bl. 11b Z. 21 … vi te  rot Penthecoſtes  Bl. 12 leer. Bl. 13a m. Sign. a, rot Dica die Inuit. schwarz Adoꝛemus dm. Qui fecit nos.  rot P. schwarz Uenite exul. rot A. schwarz Seruite do  darunter eingerückt, rot P. j.  Z. 3
				[⁷]Eatus vir ꝗ nō abijt …  Sign. b ſuꝑ celos ſūt do: benedicite omnes virtutes di  … Endet Bl. 69b Z. 27 … et piam  retributionē. ⁊ vitā eternā Amē.  Bl. 70 leer. Bl. 71a m. Sign. a, rot Incipit diurnale m choꝛū Numburge. Di-ca pꝛima in aduētu di ad pꝛimas v a. schwarz Bdictꝯ.  … Endet Bl. 268b Z. 17 … In vigilia paſce vtimur cappis in matut. t. Et poſt hoc deponimus.  rot Explicit diurnale m eccleſie veri bꝛeuiarij Num-burge. oꝛdinē Induſtria Geoꝛgij ſtuchs Nurenberge impꝛeſſum. diligentia ſūma ꝑ certos fideles eiuſdē eccleſie membꝛa poptime emendatū et  coꝛrectū. Anno poſt xi incarnationē Milleſimo  quadringenteſimononageſimoſcďo. Menſis ꝟo  ſeptembꝛis die viceſimoſecundo.  
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Computus. — a1a: Ps., daran Off. BMV, Off. defunct., Psalterium b. Bernhardi, Orat. var. — a1a: PT, daran Suffr., Prec. mai., Lit., Accessus et recessus altaris. — l2b: PS, daran Off. dedic.eccl. — x4b: CS plen., daran Oratio de BMV tempore pestilentiae dic. — 1a: Direct. adv., Tab. hist., Benedict. var., Rubr. quaedam  (‘Ordo div. officii’).
H 6297. 
C 2020. 
Bohatta: Lit.Bibl. 624. 
Baumann: Stuchs 48. 
CIH 1195. 
VB 1907.3. 
Deckert 277. 
Günther 2152. 
ISTC id00287200. 
 Berlin *
SB. 
Dessau LB (z.Z. Moskva GosB). 
Dresden SUB (def.). 
Eger Erzbisch. 
Erfurt Bisch (def.). 
Hirzenhain StolbergB (def.). 
Leipzig StB, 
UB. 
Naumburg DomB (2 Ex., 1. Ex. def.). 
Sankt Petersburg NB. 
Stuttgart LB. 
Wittenberg Sem. 
Zeitz DomherrB. 
Zwickau RatsSchB. 
 Gesamtüberlieferung: 15 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Parisiense
376 Bl. 
[8]a–zA–Z⁸. 28 Z. Typ. 
14:52G. Init. 
k, 
m. Rubr. 
ζ. DrM II. Rotdr. KolTit. 
1. 
Bl. 1a, rot KL Ianuariꝯ h dies xxxj schwarz Poto  rot Luna vero .xxx.  … Bl. 9a m. Sign. a ⁌ rot Nota ꝙ volēs cōfiteri pctā ſua d pꝛi-mo dicere ſacerdoti. schwarz Bdicite p. … Z. 19
								(I²)
							rot N ano ī  nati. di die dica euene-rit: ma dica aduen. celebꝛabi. v:  kaľ. decēbr … Sign. b, rot aduē. ā. … schwarz O rex gē. ⁌ rot Sab. totū de aduē.  … Endet Bl. 376a Z. 8 … in hoc ſtadio tanti triumphi bꝛauio  feliciter coꝛonandi. Per eum.  ⁌ rot Diurnale ad vſū Pariſienſem nuꝑ impꝛeſſu Pariſiꝯ in ſole aureo vici ſoꝛbonici. Expē Udalrici gering ⁊ mgi Berch-toldi Renbolt ſocioꝝ. Finit feliciter. Anno di milleſimo dringēteſimo nonageſimo ſexto. Die ꝟo .ix. menſis auguſti.  Bl. 376b DrM, schwarz und rot.  
2. Officia propria Trecorensis diocesis (Anhang). 
8 Bl. AA⁸. KolTit. 
Bl. 1a m. Sign. AA ⁌ rot Feſtum ſancti tudguali epiſcopi ⁊ con-feſſoꝛis celebꝛatur in eccleſia trecorenſi in  die ſancti andree apľi in duplo. … Z. 11
								(F²)Ons clementie venia venie … Endet Bl. 8a Z. 14 … in quo non du-bito: libera me ab omni malo ⁊ oꝛa ꝓ peccato meo. Amen  Deo gratias.  Bl. 8b leer.
Inhalt: P. 1. Bl. 1a: Kal., Form. absol. — a1a: PT. — l7b: Ps., daran Tab. psalm. — D1a: PS. — S1b: CS, daran Off. BMV, Commem. communes, Off. defunct.etc.
 P. 2. Off. S. Tugduali, S. Maudeti, S. Ivonis, S. Corentini. Oratio S. Anselmi  (‘Domine deus meus si feci’), Hymnus de BMV  (‘Te matrem dei laudamis’).
Anm. Den Anhang ‘Officia propria Trecorensis
                  diocesis’, der die Ausgabe auch in der Diözese Tréguier
                  (Bretagne) benutzbar machen sollte, enthalten einige Ex.
HC 6298. 
Bohatta: Lit.Bibl. 625. 
Pell 4376. 
ISTC id00287300. 
 Paris Genev. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Pataviense
(Passau).
Wie die von Ratdolt gedruckten Passauer Breviere (GW
                     
5425–
27) haben auch seine Diurnalia nur in der Pars aest. die regelmässige
                  Proprienteilung, während in der Pars hiem. noch die ältere
                  Proprienmischung erscheint (als ‛Proprium de tempore et de sanctis’
                  bezeichnet).
Dem Ps. folgen Suffr., dem CS folgt ein Commune festorum
                  BMV.
Hinsichtlich der beiden ehemals in Maihingen ÖW und
                  Nikolsburg Dietr. befindlichen Exemplare ist nicht bekannt, welche der beiden
                  (gleich datierten) Ausgaben dort vorhanden war.
 
1. Pars hiemalis. Kalendarium. 
12 Bl. 〈4–6〉¹². 
Bl. 1 u. 2a leer. Bl. 2b
								(Q)ui [Q rot] frugi  due cōmodi libꝛoꝝ imſſiōe  diurnaliū quos aiūt vſui clericoꝝ cōfera  nemine terit. Qua frugalitate greg dē  ſibi crediti īductꝯ Reuerēdiſſimꝯ in xo  p ⁊ ds ds Criſtoferꝯ ſchachner Patauie. ſul ſinceriſſimꝯ: ꝑ huiꝯ artis opificē  perpolitū Erhardum ratdolt aug hoſce  haut incōſulto codicillos cēſuit imſſari.  Hlzs., Bischofswappen, schwarz u. rot  Bl. 3a, rot K L Ianuarius habet dies .xxxj  … Z. 14, schwarz f Octaua epiphanie. Hilarij ei  … Endet Bl. 11b Z. 18, rot (A) schwarz Silueſtri pape  Bl. 12 leer.
2. Pars hiemalis. Tabula. 
4 Bl. 〈1–3〉. 
Bl. 1a m. Sign. 1, rot Tabula ſuper diurnali part hyemalis de  tempore ⁊ de ſanctis m oꝛdinē menſiū  December  … Endet Bl. 4b Z. 25 De veneratione virginis gloꝛioſe 17  
3. Pars hiemalis. Commemoratio S. Stephani. 
2 Bl. ꝝ². 
Bl. 1a m. roter Sign. ꝝ, rot De cōmemoꝛatione ſancti ſtephani ꝓthomartyris. ad veſperas ſuꝑ p a.  schwarz
								(S⁸)Tephanꝯ aūt plenꝯ gratia … Endet Bl. 2b Z. 10 … Da nobis queſumus domine.  rot vt ſupꝛa in veſperis.  schwarz Expleta eſt hyſtoꝛia de cōmemo-ratione ſancti ſtephani pꝛo moꝛe  Patauien eccleſie.  
4. Pars hiemalis. Psalterium. 
64 Bl. A–H⁸. Gez. 1–64. 
Bl. 1a m. roter Sign. (A) u. Blz. 1, rot Incipit pſalteriū cū ſuis attinēciiſ hoꝛas  diurnas concernēs iuxta ritu choꝛi eccľe  Patauie. Cantus ambꝛoſij ⁊ auguſtini  schwarz
								(T⁸)E deū laudamꝯ: te dm  confitemur. … Endet Bl. 64b Z. 22 … ꝑocinia ſentiamus ꝑ.  rot Ite nullꝯ ꝟ. d reiterari tā in v  ī mat  schwarz Pſalteriū pꝛo diurnali cū fuffrag finit.  
5. Pars hiemalis. Proprium te tempote et de sanctis. 
176 Bl. a–y⁸. Gez. 1–175[1]. 
Bl. 1a m. roter Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit diurnale partis hyemalis m modernū vſum bꝛeuiarij eccleſie Patauienſis. In aduentu di ad v ſuꝑ p. a. schwarz Benedictus. rot p. Ipſum. cu reľ. Et ſimiliter  alijs ſabbatinis noctibus vſ ad natiui-tatem domini. Capitulum.  schwarz
								(D⁹)Eus pacis ſanctifi-cet vos ꝑ oīa … Endet Bl. 175a m. Blz. 175 Z. 11 … Dixit dominus rot cum reliquis:  Capit. vero  ⁊ hymnus ⁊ cetera omnia  de feſto vt ſꝑꝛa dictum eſt.  Bl. 175b u. 176 leer.
6. Pars hiemalis. Officium BMV. 
2 Bl. ². Gez. 155,159(!). 
Bl. 1a m. roter Sign.  u. Blz. 155, rot ⁌ Hyſtoꝛia de beata maria virgine infra  natiuitatē xi ⁊ purificationē eiuſdem virginis ad veſperas ſuper pſalmos a:  schwarz
								(O⁹) Admirabile cōmer-tiū creatoꝛ … Endet Bl. 2b Z. 21 Neſciēs mater. rot vt ſupꝛa. Oratio vt ſupra  in pꝛimis veſperis.  
7. Pars hiemalis. Commune sanctorum. 
22 Bl. AABB⁸CC⁶. Gez. 1–20[2]. 
Bl. 1a m. roter Sign. (A)(A) u. Blz. 1, rot Incipit cōmune ſanctoꝛum. Et primo de  apoſtolis. Ad veſperas ſuper pſalmos a  schwarz
								(N¹⁰)On vos me elegiſtis:  ſed ego elegi vos: … Endet Bl. 16b Z. 9 vt tuam miſericoꝛdiam percipere valea-mus. Per dominum noſtrum iheſum  Cōmune ſanctoꝛum horas diurnas cōcernens iuxta ritum chori eccleſie Patauiēſis explicit feliciter.  Bl. 17a m. roter Sign. (C)(C) u. Blz. 17, rot ⁌ De veneratiōe virginis gloꝛioſe ad v  … Endet Bl. 20b Z. 16 …
								(S)icut [S rot]  erat in principio ⁊ nūc ⁊ ſemꝑ ⁊ in ſecula.  rot ⁌ schwarz Diurnale tociꝯ anni partis vtriuſ cū  ꝓpꝛio ⁊ cōmuni de ſctīs vna cū pſalmis ⁊  hymnis ceteriſ ad im attinetibꝯ ꝓ pa-tauiēſis eccleſie rubrica ordinatū exactisſime caſtigatū ⁊ imſſum Auguſte: finit  Anno incarnationis dice .M.cccc.xciiij  pridie kaľ. Octobris.  Bl. 21a Erhardi Ratdolt felicia conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum.  DrM, schwarz u. rot  Bl. 21b u. 22 leer.
8. Pars aestivalis. Kalendarium. 
12 Bl. 〈4–6〉¹². 
Wie ‘Pars hiemalis. Kalendarium’.
9. Pars aestivalis. Tabula. 
4 Bl. [a]. 
Bl. 1a, rot Tabula partis eſtiualis de tꝑe ⁊ de ſctīs  … folio: 1  … Endet Bl. 4b Z. 24 De veneratione virginis gloꝛioſe 17  
10. Pars aestivalis. Commemoratio S. Stephani. 
2 Bl. ꝝ². 
Wie ‘Pars hiemalis. Commemoratio S. Stephani’.
11. Pars aestivalis. Psalterium. 
64 Bl. A–H⁸. Gez. 1–64. 
Wie Pars hiemalis. Psalterium.
12. Pars aestivalis. Proprium de tempore. Proprium de sanctis. 
158 Bl. aa–tt⁸vv⁶. Gez. 1–158. 
Bl. 1a m. roter Sign. aa u. Blz. 1, rot Incipit diurnale partis eſtiuaľ m choꝛū  eccleſie Patauie. (I)n ſancta nocte penthecoſtes. Ad veſperas ſuper pſalmos a  schwarz
								(V⁹)Eni ſancte ſpūs reple  tuoꝝ coꝛda fideliu: … Endet Bl. 158b Z. 19 … Deus qui dediſti legem moyſi. rot Deinde ſuf-fragia de feria cum ꝟ. ⁊ collecta de aduē-tu. In matutinis ⁊ alia vt in die.  schwarz Diurnale partis eſtiualis de tꝑe: ⁊ de  ſctīs iuxta ritū eccľie Patauie finit.  
13. Pars aestivalis. Commune sanctorum. 
22 Bl. AABB⁸CC⁶. Gez. 1–20[2]. 
Wie Pars hiemalis. Commune sanctorum
Inhalt: P. 1. .
 P. 2. .
 P. 3. .
 P. 4. .
 P. 5. Bl. a1a: PT  (Adv.–LXX). — g8a: PS  (Marcelli–Tiburtii et Valeriani). — k8a: PT  (LXX–Vig. Pent.; Off. de lancea domini). — t5a: PS  (Ambrosii–Urbani). — x3b: Rubr. de sanctis infra Ascens. et Pent. — x5a: Rubr. de spec. ant. adv. — y3b: Rubr. de festis sanctorum.
 P. 6. .
 P. 7. .
 P. 8. .
 P. 9. .
 P. 10. .
 P. 11. .
 P. 12. Bl. aa1a: PT. — 31a: Rubr. de sanctis infra Oct. Pent. et Adv. — 36a: PS.
HC 6299. 
Bohatta: Lit.Bibl. 338. 626. 
Schr 3836. 
Schramm XXIII Abb. 3. 26. 
IGI 3506. 
BSB-Ink D-215. 
Pr 1901. 
BMC II 387.IA 6744. 
Bod-inc D-113. 
ISTC id00287350. 
 Klosterneuburg Aug (1–7). 
London BL. 
Melk Benedikt (def.). 
Milano BNBraid. 
München SB (1–7). 
Oxford Bodl (1–7, def.). 
Salzburg BenediktPeter. 
Wien NB (def.). 
 Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Pars hiemalis. Kalendarium. 
12 Bl. 〈3–6〉¹². 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a m. roter Sign. 3, rot K L Ianuvrius habet dies .xxxj  … Z. 14, schwarz f Octaua epiphanie. Hilarij ei  … Bricht ab Bl. 10b Z. 23 d Cecilie virginis  Bl. 11 u. 12 unbekannt.
2. Pars hiemalis. Tabula. 
4 Bl. 〈1 3〉. 
Bl. 1a m. Sign. 1, rot Tabula ſuper diurnali partis hyemalis de  tempore ⁊ de ſanctis m oꝛdinē menſiū  December  … Endet Bl. 4b Z. 25 De veneratione virginis gloꝛioſe 17  
3. Pars hiemalis. Commemoratio S. Stephani. 
2 Bl. ꝝ². 
Bl. 1a m. Sign. ꝝ, rot De cōmemoꝛatōe ſancti Stephani ꝓtho-martyris Ad veſꝑas ſuꝑ pſalmos a.  … Endet Bl. 2b Z. 9 … Da nobis queſumus domine. rot vt . in v.  Expleta eſt hyſtoꝛia de cōmemoꝛatoe ſancti Stephani ꝓ moꝛe Pa-tauie. eccleſie.  
4. Pars hiemalis. Psalterium. 
64 Bl. A–H⁸. Gez. 1–64. 
Bl. 1a m. roter Sign. (A) u. Blz. 1, rot Incipit pſalteriū cū ſuis attinētijs hoꝛas  diurnas concernens iuxta ritū choꝛi eccľie  Patauie. Cantꝯ ambꝛoſij ⁊ auguſtini.  schwarz
								(T⁸)E deū laudamꝯ: te dm  confitemur. … Endet Bl. 64b Z. 21 … poci-nia ſētiamꝯ .ꝑ. rot Ite nullꝯ ſiculꝯ debet reiterari tam in v.  in matutinis.  schwarz Pſalteriū ꝓ diurnali cū ſuffrag. finit.  
5. Pars hiemalis. Proprium de tempore et de sanctis. 
176 Bl. a–y⁸. Gez. 1–175[1]. 
Bl. 1a m. roter Sign. a u. Blz. 1, rot Incipit diurnale partis hyemalis m modernū vſum bꝛeuiarij eccľie Patauienſis  In aduentu di ad v ſuꝑ p. a. schwarz Bene-dictus. … Endet Bl. 175a m. Blz. 175 Z. 9 … Dixit ds.  rot cum reľ. Ca. vero . ⁊ hymnus ⁊ cetera  omnia de feſto vt ſupꝛa dictū eſt  Bl. 175b u. 176 leer.
6. Pars hiemalis. Officium BMV. 
2 Bl. [a²]. 
Bl. 1a, rot ⁌ Hyſtoꝛia de beata Maria virgine infra  natiuitatē xi ⁊ purificatōem eiuſdē virgi-nis: ad veſꝑas ſuper pſalmos a.  schwarz
								(O⁹) Admirabile cōmer-ti creatoꝛ … Endet Bl. 2b Z. 20 Neſciēs mať. rot vt . Oꝛō vt . in mis v.  
7. Pars hiemalis. Commune sanctorum. 
22 Bl. AABB⁸CC⁶. Gez. 1–20[2]. 
Bl. 1a m. roter Sign. (A)(A) u. Blz. 1, rot ⁌ Incipit cōmune ſanctoꝝ. Et pꝛimo de  apoſtolis Ad veſperas ſuper pſalmos a.  schwarz
								(N¹⁰)On vos me elegiſtis:  ſz ego elegi vos: … Endet Bl. 16b Z. 8 … vt tuā  miſericoꝛdiā percipere valeamus. Per.  rot Cōmune ſanctoꝝ hoꝛas diurnas concer-nens: iuxta ritum choꝛi eccľie Patauie.  explicit feliciter.  Bl. 17a m. roter Sign. (C)(C) u. Blz. 17, rot ⁌ De veneratōe virginis glorioſe. Ad v.  … Endet Bl. 20b Z. 17, rot Diurnale totiꝯ anni partis vtriuſ cum  ꝓpꝛio ⁊ cōmuni de ſāctis: vna cū pſalmis ⁊  hymnis ceteriſ ad im attinētibꝯ ꝓ Patauie. eccľie rubrica oꝛdinatū: exactiſſime caſtigatū ⁊ imſſu Auguſte: finit. Anno  incarnationis domīce .M.cccc.xciiij. pꝛidie kaľ. Octobꝛis.  Bl. 21a Erhardi Ratdolt felicia cōſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ie manū.  DrM, schwarz u. rot  Bl. 21b u. 22 leer.
8. Pars aestivalis. Kalendarium. 
12 Bl. 〈3–6〉¹². 
Bl. 1 u. 2 unbekannt. Bl. 3a m. roter Sign. 3, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj  … Z. 14, schwarz f Octaua epiphanie. Hilarij epiſcopi  … Bricht ab Bl. 10b Z. 23 d Cecilie virginis  Bl. 11 u. 12 unbekannt.
9. Pars aestivalis. Tabula. 
4 Bl. [a]. 
Bl. 1a, rot Tabula partis eſtiualis de tꝑe ⁊ de ſanctis  … foľ. 1  … Endet Bl. 4b Z. 25 De veneratione virginis gloꝛioſe 17  
10. Pars aestivalis. Commemoratio S. Stephani. 
2 Bl. ꝝ². Gez. 20–21. 
Bl. 1a m. roter Sign. ꝝ u. Blz. 20, rot De cōmemoꝛatione ſccī ſtephani ꝓtho-martyris Ad v ſuper pſalmos a.  schwarz
								(S⁸)Tephanꝯ aūt plenꝯ gratia … Endet Bl. 2b Z. 9 … Da nobis  queſumus domine. rot vt  in v.  Expleta eſt hyſtoꝛia de cōmemo-ratione ſctī Stephani pꝛo moꝛe  Patauienſi eccleſie.  
11. Pars aestivalis. Psalterium. 
64 Bl. A–H⁸. Gez. 1–63[1]. 
Bl. 1a m. Blz. 1, rot Incipit pſalteriū cū ſuis attinēcijs hoꝛas  diurnas concernēs iuxta ritū choꝛi eccľie  Patiuie. Cantus ambꝛoſij ⁊ auguſtini.  schwarz
								(T⁸)E deū laudamus te d  confitemur. … Endet Bl. 64b Z. 22 … ꝑocinia ſenciamꝯ. ꝑ.  rot Itē nullꝯ ꝟ. d reiterari tā in v  ī mat  Pſalteriū pꝛo diurnali cū ſuffrag. finit.  
12. Pars aestivalis. Proprium de tempore. Proprium de sanctis. 
160 Bl. aa–vv⁸. Gez. 1–159[1]. 
Bl. 1a m. roter Sign. aa u. Blz. 1, rot Incipit diurnale partis eſtiualis ſcďm chorum eccleſie Patauie. In ſancta nocte  penthecoſtes ad veſꝑas ſuper pſalmos a.  schwarz
								(V⁹)Eni ſancte ſpiritꝯ reple tuoꝛu coꝛda fi-deliu: … Endet Bl. 159a m. Blz. 159 Z. 3 … Deus qui dediſti legē moyſi. rot Deinde ſuffragia de feria cū ꝟ. ⁊ collec. de aduentu. In matut. ⁊ alia vt in die.  schwarz Diurnale partis eſtiualis de tꝑe ⁊ de ſanctis iuxta ritū eccľie Patauie. finit.  Bl. 159b u. 160 leer.
13. Pars aestivalis. Commune sanctorum. 
22 Bl. AABB⁸CC⁶. Gez. 1–20[2]. 
Wie pars hiemales. Commune sanctorum
Inhalt: P. 1. .
 P. 2. .
 P. 3. .
 P. 4. .
 P. 5. Bl. a1a: PT  (Adv.–LXX). — g8a: PS  (Marcelli–Tiburtii et Valeriani). — k8a: PT  (LXX–Vig. Pent.; Off. de lancea domini). — t5a: PS  (Ambrosii–Urbani). — x3b: Rubr. de sanctis infra Ascens. et Pent. — x5a: Rubr. de spec. ant. adv. — y3b: Rubr. de festis sanctorum.
 P. 6. .
 P. 7. .
 P. 8. .
 P. 9. .
 P. 10. .
 P. 11. .
 P. 12. Bl. aa1a: PT. — 31a: Rubr. de sanctis infra Oct. Pent. et Adv. — 36a: PS.
Berlin *
SB (P. 2, 5, 6, 7, 8, 10 u. 11 fehlen. P. 4: Bl. 60 u. 61, P. 12: Bl. 89 u. 90, P.13: Bl. 17-22 fehlen.). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Pragense
Die erste Ausgabe ist in jeder Hinsicht missglückt;
                  sie ist ungewöhnlich schlecht gedruckt, hat ein unhandliches Format und ist
                  in Texten und Rubriken äusserst fehlerhaft. Die zweite Ausgabe ist gut
                  redigiert und teilbar eingerichtet, laut Titel und Schlußschrift aber
                  einbändig ausgegeben.
416 Bl. 
[8a]b–r⁊ſstuvx–z⁊⁸[8]A–EFFG[HI]K–X⁸. 2 Sp. 24 Z. Typ. 
1*:61G. Init. 
a, 
c. Rubr. 
α. Rotdr. 
Bl. 1a, rot KL Ianuarius  (A) Circūciſio domini  … Bl. 7a Z. 4, rot (A) Dedicacio genſis … Endet Bl. 8b Z. 25, rot (A) schwarz Silueſtri pape  Bl. 9aα [⁸]Eatus vir qui non  abijt incōſilio impi-oꝝ … Sign. b ribus (e¹)go aute in  … Endet Bl. 416bβ Z. 19 … Fiat pax in ꝟtute  tua rot Oo schwarz (D)eꝯ [D rot] a quo  ſācta deſideria recta  
Inhalt: Bl. 1a: Kal. — a1a: Ps., daran Cant., Lit., Off. defunct. mai. et min., Prec. min. ad horas domin. dieb. — l3a: Hymn., daran Orat. p. sing. horas dic., Praep. miss., Off. de patronis, Off. in translat. S. Nicolai. — p3b: PT, daran Off. dedic. eccl. — D3a: PS. — V1b: CS, daran off. BMV in sabb., Off. BMV parv., Commem. feriatis dieb. dic.
Anm. Diese Ausgabe ist in jeder Hinsicht missglückt; sie
                  ist ungewöhnlich schlecht gedruckt, hat ein unhandliches Format und ist in
                  Texten und Rubriken äusserst fehlerhaft.
München SB (Fragm. Bl. 1–8). Praha *NKn. 
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
510 Bl. 
[a¹]Aa–Ll⁸Mma–k⁸lm⁶n⁸oaa–kk⁸llA–D⁸E⁶F–H⁸I⁶AA–GG⁸HHII⁶KK–TT⁸. 26 Z. Typ. 
5:168G, 
13:72G, 
14:72G. Init. 
c, 
d, 
f, 
h, 
k. Rotdr. 
Tit. Diurnale hoꝛarū  canonicarum m  veram Rubꝛicam  archiepiſcopatus  eccleſie Pꝛagenſis  Bl. 2a, rot KL Ianuarius habet dies .xxxj.  … Endet Bl. 14b quergedr. Z. 8 … nies ri na rot .i. ꝓxima dominica  Bl. 15a m. Sign. Aa, rot Sequun laudes per totam hebdo-madam dicis ⁊ feſtiuis diebus. Canticū auguſtini ⁊ ambꝛoſij.  (T⁶)
						schwarz E deū laudamus: … Sign. b exultatione colles accingen. (I¹)nduti … [I rot]  … Endet Bl. 116b Z. 25 … et  populos in equitate. (G)loꝛia [G rot] pi.  Bl. 117a m. Sign. a, rot Diurnale hoꝛarū canonicarū m verā  rubrica eccleſie archiepiſcopatus Pꝛagēſis incipit. In aduētu domini ad primas  veſꝑas ſuper pſalmos feriales a.  schwarz
							[⁷]Aude ⁊ letare hieruſalē  ecce rex tuus veniet … Endet Bl. 509b Z. 25 … illi ſū iūcta  ī celis quē in terr poſita tota deuotōe dilexi.  Bl. 510a, rot Diurnali hoꝛarū canonicarū ſenti m  ordinem archiepiſcopatus eccleſie pra-genſis. Geoꝛius ſtöchs ex Sulczba ch ciuis Nurnberge. ſolertia ſua (qua gaudent bene nati) duce ac foꝛtuna comite  intentū finem dedit Anno incarnatiōis  ſplēdoꝛis paterne gloꝛie Milleſimoquadringenteſimononageſimotercio. quinta die ante nonas menſis octobꝛis. Ad  cuius claram intuitiuā intellectionem ⁊  charitatiuā fruitionē perfectā pꝛeces ſue  intemerate matris marie ſemꝑ virginis  pꝛoſint adipiſcendam Amen.  Bl. 510b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Tab. hist. — Aa1a: Ps., daran Prec. mai., Off. defunct. mai. et min., Praep. miss., Recessus altaris, Psalmi poenit., Lit. cum XII psalmis. — a1a: PT hiem.✽, daran Off. dedic. eccl. — aa1a: PT aest✽. — A1a: PS hiem.✽, daran Off. BMV p. ann., Off. BMV in sabb. — H1a: Hymn. hiem✽. — AA1a: PS aest.✽, daran Commem. sanct.  (Trin.–Adv.). — QQ4a: Hymn. aest✽. — SS4a: CS.
Praha NKn. 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Ratisponense
Tit. Diurnale hoꝛarum  m nouā rubricam  bꝛeuiarij Eccleſie ratiſponenſis.  Bl. 2a m. Sign. ij, rot K L Ianuariꝯ h dies .xxxj.  … Endet Bl. 14a Z. 18 … rot Aduētꝯ di schwarz aſſpiciens.  Bl. 14b leer. Bl. 15a m. Sign. a, rot Ad v dic diebꝯ p. feriales. p. cix  (D)
			schwarz Ixit ds do meo: ſede a  dextris meis. … Sign. b nū : qꝛ bonꝯ ds : pſallite noī eꝯ q ſua  … Endet Bl. 392b Z. 9 … Btī moꝛ-tui  in do moꝛiū. rot . schwarz Libera me de.  rot Diurnale hoꝛarū canonicarum iuxta  moꝛem veri bꝛeuiarij eccľie ratiſpo.  vigilanti cura Solertis viri Caſpar  hochfeders Nurenberge exaratum.  Anno domini milleſimoquadringenteſimononageſimoquinto tercio kalēdas octobꝛis. Finit.  Bl. 393a, rot De beata virgine ſi eſt infra ſeptuageſimam. canitur ſequentia loco hymni  … Endet Bl. 393b Z. 14 …
				(L)aus [L rot]  quo ſancto ſpiritui ſit per euum.  Bl. 394 leer. Bl. 395a m. Sign. aij, rot
				(I⁵)Ncipit Cōmune San-ctoꝝ ſcďm Choꝝ Eccleſie Ratiſponē. … Endet Bl. 461a Z. 11 … Dignare me laudare te virgo ſacrata  Da mihi virtutem contra hoſtes tuos.  Bl. 461b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal., Tab. hist. — a1a: Ps., daran Psalmi poenit., Lit. — i4a: CS diurn., daran Suffr. vespertinalia, Suffr. matutinalia. — m1a: PT hiem. — A1a: PT aest. — E1a: PS hiem. — K2a: PS aest., daran Off. BMV, Off. defunct., Sequentia de BMV   (‘Concentu parili’). — a1a: CS nocturn., daran Off.   (nocturn.)BMV p. ann.
Anm. Bl. 392b Z. 10 auch fehlerhaft … moꝛū … u. Bl. 393a Z. 1 … infta … (z.B. Ex. Berlin SB. Bl. 461a auch in abweichendem Satz, z.B. Z. 11 … Dignare me laudare te ꝟgo ſacrate. Da mihi virtutem contra hoſtes tuos.  z.B. ehemaliges Ex. Regensburg SB).Bischof Rupert von Regensburg verbot mit Erlass vom
                  1.XII.1495 den Gebrauch dieser nicht approbierten und unkorrekten Ausgabe.
                  Über den Erfolg von Pfisters Beschwerde beim Regensburger Rat ist nichts
                  bekannt. Vgl. Schottenhoher, Das Regensburger Buchgewerbe im 15. u. 16. Jh.
                  (Veröff. d. Gutenberg–Ges. XIV–XIX) S. 81ff. 
Der Drucker hat Teilbarkeit in zwei Bände erstrebt,
                  aber nicht erreicht und das Buch einbändig herausgegeben. Einzelne Benutzer
                  versuchten es trotzdem zu teilen, wozu sie zwei Exemplare gebraucht haben
                  müssen und dann noch Schwierigkeiten mit den Bll. K I und Z 10 hatten (vgl.
                  Ex. München SB).
 HC 6300. 
Bohatta: Lit.Bibl. 632. 633. 
Vekene: Hochfeder 19. 
VB 1920.10. 
BSB-Ink D-216. 
Pr 2292. 
BMC II 476.IA 8177. 
ISTC id00287550. 
 Bamberg Sem (def.). 
Berlin *
Kupferstichkab, *
SB (Bl. 395–461 fehlen). 
London BL (def.). 
München SB (2 Ex.). 
 Gesamtüberlieferung: 6 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
1. Pars hiemalis. Kalendarium. 
24 Bl. 〈3–5〉〈j–v〉〈j ij iiij〉⁸. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a, Tit. Diurnale hoꝛarum  m nouam rubricā  bꝛeuiarij Ec-cleſie ratiſpo-nenſis  Bl. 3a m. Sign. 3, rot L K Ianuarius h dies .xxxj.  … Endet Bl. 16b Z. 3 … rot In laudibus  feria ſecunda in ferijs schwarz folio 24.  Bl. 17a m. Sign. j rot Tabula ſuper diurnali partis hyemaľ  de tꝑe ⁊ de ſanctis m oꝛdinem menſium  December  … Endet Bl. 21a Z. 6 Maioꝛes lectiones iob 59  Bl. 21b, 22–24 leer.
2. Pars hiemalis. Psalterium. 
66 Bl. A–G⁸H¹⁰. Gez. [1]2–73[2] [m. Fehlern]. 
Bl. 1a m. Sign. (A), rot Ad v dicis diebus. p feriales. p .cix.  schwarz
								(D¹⁰)Ixit ds do meo:  ſede a dextris meis.  … Endet Bl. 64b Z. 20 vt quod ad perpetuum meremur exiciū.  tranſeat ad coꝛrectio auxilium. Per  dominum noſtrum.  Bl. 65 u. 66 leer.
3. Pars hiemalis. Hymnarius. 
30 Bl. aa⁸bb¹⁰ccdd⁸. Gez. 1–xiiij[2]xv xvj[12]. 
Bl. 1a m. Sign. aa u. Blz. 1, rot
								(S)equuntur hymnos pro parte  hyemali mus de aduentu.  schwarz
								(U⁹)Eni redemptoꝛ gentium: … Endet Bl. 22a Z. 14 … ꝓtuliſti  mundi ſaluatoꝛem. rot ꝟ. oꝛatio vt ſupꝛa.  Bl. 22b u. 23 leer. Bl. 24a m. Sign. ddij, rot Pſalmi de paſſione domini.  (D²)
							schwarz Eus deus meꝯ reſpice in me … Endet Bl. 30a Z. 9 … vt ſaluā faceret a per-ſequentibus animā meam. (G)loꝛia [G rot] patri  Bl. 30b leer.
4. Pars hiemalis. Proprium de tempore. Proprium de sanctis. 
150 Bl. a–n⁸o⁹p–s⁸t⁵. Gez. 73–221 [m. Fehlern]. 
Bl. 1a m. Sign. a u. Blz. 73, rot Dica pꝛima in aduentu di ad v A.  schwarz
								(B⁹)Ethleem nō es minima  in ncipibus iuda … Endet Bl. 150b Z. 22 … ſurge  pꝛopera amica mea: columba mea  ⁊ veni. Deo gratias.  
5. Pars hiemalis. Commune sanctorum. 
64 Bl. AA–HH⁸. Gez. 1–62[2]. 
Bl. 1a m. Sign. (A)(A) u. Blz. 1, rot Incipit cōmune ſanctoꝝ. Et pꝛimo de  apoſtolis Ad veſperas a.  schwarz
								(E⁹)Stote foꝛtes in bello … Endet Bl. 62a m. Blz. 62 Z. 4 … Virgo dei genitrix  ſtella maris maria pꝛeces emitte at fidelibꝯ  veniam depꝛecare. Quando.  rot Diurnale hoꝛarum Canonicarum iuxta  moꝛem veri bꝛeuiarij eccleſie ratiſponē  vigilāti cura Solertis viri. Magiſtri Er-hardi. Ratdolt Auguſtē exaratū Anno  domini milleſimo quingēteſimoſeptimo  kalendas Septēbꝛis. Finit.  Bl. 62b Erhardi Ratdolt felici conſpice ſigna.  Teſtata artificem qua valet ipſe manum  DrM, schwarz u. rot. Bl. 63 u. 64 leer.
6. Pars aestivalis. Kalendarium. 
Wie I.,1., Bl. 1–16. 
7. Pars aestivalis. Psalterium. 
66 Bl. A–G⁸H¹⁰. Gez. [1]2–73[2] [m. Fehlern]. 
Wie I., 2.
8. Pars aestivalis. Hymnarius. 
20 Bl. AABB⁸CC. 
Bl. 1a m. Sign. AA, rot De ſancto ſpiritu Hymnus  schwarz
								(U⁹)Eni creator ſpūs mentes tuoꝛum viſita … Endet Bl. 20b Z. 21 … quia de tuo vte-ro ꝓtuliſti mundi ſaluatoꝛem. rot ꝟ. ⁊ oo vt .  
9. Pars aestivalis. Psalmi de passione domini. 
Wie I.,3., Bl. dd 1–8. 
10. Pars aestivalis. Proprium de tempore. Proprium de sanctis. 
128 Bl. A–Q⁸. Gez. 72–200. 
Bl. 1a m. Sign. A u. Blz. 72, rot
								(I)ncipit pars eſtiualis de tempoꝛe iuxta  conſuetudinē alme eccleſie ratiſponen.  Penthecoſtes ad veſperas antiphona.  schwarz
								(U⁹)Eni ſancte ſpiritus reple tuoꝝ coꝛda fideliū  … Endet Bl. 128b Z. 23 … ſurge pꝛopera amica mea: columba mea: ⁊ veni. Deo gratias.  
11. Pars aestivalis. Commune sanctorum. 
64 Bl. AA–HH⁸. Gez. 1–62[2]. 
Wie I., 5.
Inhalt: P. 1. Kal., Tab. hist., Tabula.
 P. 2. Ps., daran Preces, Psalmi poenit., Lit.
 P. 3. Bl. aa1a: Hymn. hiem., daran Suffr. — dd2: Psalmi de pass. domini.
 P. 4. Bl. a1a: PT. — n4a: PS, daran Off. BMV.
 P. 5. CS plen., daran Off. defunct.
 P. 6. .
 P. 7. .
 P. 8. Hymn. aest., daran Suffr.
 P. 9. .
 P. 10. Bl. A1a: PT. — E1a: PS, daran Off. BMV.
Reproduktionen: München SB (Digitalisate) (1),  (2),  (3),  (4),  (5),  (6),  (7),  (8),  (9),  (10),  (11). 
 Bohatta: Lit.Bibl. 634. 
Schramm XXIII Abb. 3. 
BSB-Ink D-217. 
Pr 1914A. 
BMC II 390.IA 6786. 390.IA 67861. 
Oates 967. 
ISTC id00287600. 
 Cambridge UL. 
London BL (def.). 
München SB (2 Ex.). 
Regensburg SB (4 Ex., 1. Ex. def., 2. Ex. def., 3. Ex. def., 4. Ex. def.). 
 Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Spirense
306 Bl. 
[a–zA–O⁸P¹⁰]. 21 bzw. 29 Z. Typ. 
2:94G, 
3:68G. Rubr. α, ζ. 
Bl. 1 leer. Bl. 2a Incipit diurnale de temꝑe et de ſanctis per  totū annū m oꝛdinem Spire.  []Eus pacis ſāctificet nos  ꝑ oia: … Lage b moꝛtis. A. O rex gentiu et deſideratus ea… Bl. 232b Z. 5 … ſanctoꝝ tuoꝝ precibus  impetremus. Per do.  Bl. 233a ⁌ Sabbato ad v. q habe nocturnus ſu-per p. a. Benedictus.  [³]Enedictus ds deus meꝯ   docet manꝯ meas … Endet Bl. 305b Z. 20 … requieſcāt in ſan-cta pace. Amen.  Bl. 306 leer.
Inhalt: Bl. 2a: PT hiem✽. — 65b: PT aest✽. — 109b: PS. — 207b: CS, daran Off. dedic. eccl. — 233a: Ps.   (Lit.),daran Suffr., Off. defunct.
C 2025. 
Bohatta: Lit.Bibl. 644. 646. 
CRF XIII 795. 
ISTC id00287650. 
 Strasbourg Sem (def.). 
Stuttgart LB. 
Würzburg Franzisk (?). 
 Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
C 2026. Bohatta: Lit.Bibl. 645. 
Wegen der Initialen 16. Jh.
Diurnale Terraconense
Anm. Aus den von González Hurtebise gefundenen
                  Notariatsprotokollen (vgl. Del Arco S. 91 ff.) ergibt sich, dass Johann Rosembach
                  im Auftrage des Domkapitels ausser einem Brevier (GW 5474) und einem Missale (H
                  11433, Haebler 448) auch ein Diurnale Terraconense gedruckt hat. Ein Ex. ist nicht
                  nachweisbar.
Haebler 235.5. 
Diurnale Traiectense
420(?) Bl. 
〈1–3〉⁶2⁸ab–z⁊ꝯA⁸B⁶C–Z⁸⁊ꝯ⁸vl¹⁰. 21 Z. Typ. 
4:89G. Min. f. Init. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. 2 Ianuariꝯ h dies xxxi lūa xxx  … Bl. 15a m. Sign. 21
							(b²) Oꝛdinariꝯ aduenti. Primꝯ aduētꝯ  Cū ſuis ebdōdis vſ dō ťciā … Endet Bl. 22b Z. 16 … Et ſic finī ordinariꝯ  Bl. 23a m. Sign. ai Primꝯ aduētꝯ Fʾia v. pꝯ rtā dc Ad  darunter eingerückt lauď ẚ  Z. 2
							(ſ)Yon noli tim ďs  tuꝯ veniet alľ. … Sign. b Dc ma aduētꝯ d Ad mas veſꝑas  … Endet Bl. 420a Z. 14 … donec firmatis greſſib populo teſte  ſurrexit. Tu autē domine miſerere noſtri  Deo gracias.  Bl. 420b leer.
Inhalt: Bl. 2a: Kal. — 15a: Direct. adv. — a1a: Rubr. de spec. ant. adv. — b1a: PT hiem✽. — l5a: PS hiem✽. — o1a: Ps. — C1a: PT aest✽. — K4a: PS aest✽. — S6a: CS. — ꝯ1a: Lectiones off. BMV in sabb. etc.
Bohatta: Lit.Bibl. 34. 
Kronenberg: CA 602a. 
ILC 732. 
Pell 2841. 
CIBN D-187. 
ISTC id00287700. 
 Paris BN (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Tullense
Bl. (?) m. Sign. t que de beatoꝛū iohannis et pauli gloꝛificatione  pꝛocedit quos eadem fides et paſſio vere fecit eē  ( ²)Eus  bt leo germanos. Per Sctī ſeonis  nē pōtificē ſanctoꝝ … Bl. (?) m. Sign. t.ij.
							( ²)Ancti feliciꝯ domine confeſſio recenſita conferat nobis pie deuotionis augmentū  in  tuo noīe ꝑſeuerāꝯ meruit honoꝛari.ꝑ. … Bricht ab Bl. (?) Z. (?) …
							( ²)Mnipotens ſempiterne deus cas.oꝛatio.  dirige actus noſtros inbeneplacito tuo : vt  in nomine dilecti filii tui mereamur bonis ope-ribus abundare. Per dominū noſtrum ieſum x.  … 
Vorlage: Nancy Arch (Kopie).
Anm. Vgl. Jacques Choux: Un bréviaire incunable
                  inédit à l’usage de Toul. In: Annales de l’Est 1959 S.
                  151–160.
Nancy Arch (Lage t). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Vicense
Anm. Aus Carreres Valls, R.: El Llibre a Catalunya. Barcelona 1936, S.
         97–98, ergibt sich, dass Johann Gherlinc 1489 für Peter Michael (Pere Miquel)
         nicht, wie vermutet wurde, ein Diurnale Barcinonense, sondern ein Diurnale Vicense gedruckt
         hat. Der Vertrag über den Druck mit einer Auflagenhöhe von 400 Exemplaren wurde
         am 30.I.1489 abgeschlossen. Vgl. Hernando i Delgado, Josep: Del llibre manuscrit al llibre imprès. La confecció del llibre a Barcelona durant el segle XV. Documentació notarial. In: Arxiu de textos catalans antics 21(2002) S. 257–603, hier S. 487–490 Nr
         181–183; Haebler in Beiträge zur Inkunabelkunde NF 2(1938) S. 11; Documentos
         para la historia de la imprenta libreria en Barcelona. Barcelona 1955, S. 118 Nr 55;
         Altés i Aguiló, F. X.: El “Diurnale Vicense” de 1489 i la nova
         lletreria M26 de Joan Gherlinc. In: Studia Vicensia 1(1989) S. 175–181; ders.:
         Catàleg dels incunables de la Biblioteca Episcopal de Vic. Vic 2000 Nr 79 (m.
         Abb.). Haebler 233.3. 
Vindel: Arte tip. I 98.56. 
IBEAdic 6320. 
Altés-Olivar 79. 
ISTC id00287720. 
 Vic Bisch (Fragm. 8 Bl.). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Warmiense
344 Bl. 
aabba–zA–S⁸. 21 Z. Typ. 
10:65G, 
11:71G. Init. 
i, 
r. Rubr. 
γ. 2 Hlzs. Rotdr. 
Bl. 1 leer? Bl. 2a m. Sign. aa2, rot KL Ianuarius habet dies  xxxi. … Bl. 15b Z. 20 Emiſſiones tue paradiſus maloꝛu  punicoꝛū cū pomoꝝ fructib.  Bl. 16 leer. Bl. 17a m. Sign. a, rot ¶ Dicis diebus. ꝟ schwarz Excelſus ſuꝑ  oēs gētes ds et ſuꝑ celos gľia eiꝯ.  []Ominꝯ regnauit deco-rē indutꝯ eſt: … Sign. b
							(R¹)iuos … [R rot] eiꝯ inebꝛians multiplica  … Endet Bl. 343b Z. 14 … vt eis quos pur-gatoꝛius exaīat ignis impetres refrigeriū: pctōꝛib indulgentia: iu-ſtis in bono ꝑſeuerantiam nos   fragiles ab inſtantib defende pe-riculis. Per eundē.  Bl. 344 leer?
Inhalt: Bl. aa2a: Kal., Computus, Tab. hist., Ant. quaedam. — a1a: Ps. — h1a: Hymn., daran Off. defunct. — m4a: PT, daran Off. dedic. eccl. — B3b: PS. — L8b: CS, daran Suffr., Ant. BMV, Off. BMV p. ann. — P1a: Officia annexa: Concept. BMV, S. Annae, Transfig. dom., Present. BMV; Orationes ante et post missam dic.
Gdańsk Akad (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Wormatiense
80 Bl. 
a–k⁸. Gez. [1]Folium ij–Folium lxxx. 29 Z. Typ. 
1:64G, 
2:97G, 
3:180G. Init. 
a, 
b, 
c. 1 Hlzs. Rotdr. 
Tit., rot
							(D²)iurnale qua-drageſimale  ſcďm oꝛdinē eccleſie Woꝛmatienſis  Hlzs., Bischofswappen.  Bl. 2a Sequūtur laudes dominicales  per Quadrageſimā Pſalmus  (M³)Iſereꝛe mei deus. ſcďm magnam miſericoꝛdiam tuā … Endet Bl. 80a m. Blz. Folium lxxx Z. 29 … quib tui nōis dediſti  feſſionē cūctoꝝ remiſſionē tribue pccōꝝ. Per.  Bl. 80b leer.
Anm. Auf dem Tit. das Wappen des Bischofs Johann von Dalberg
         (1482–1503). Darunter im Ex. Città del Vaticano BVat. Inc. VI.7. von offenbar gleichzeitiger Hand die Jahreszahl 1492.
Reproduktionen: Bibl.Palat. 02789. Bibl.Palat. 02790. 
Città del Vaticano BVat (2 Ex.). 
 Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
Diurnale Wratislaviense
408 Bl. A–Ha–r¹⁶s⁸. 21–22 Z. Init. Rotdr. 
Bl. 1 leer? Bl. 2a m. Sign. A2, rot  Ianuarius.  A Circunciſio di. duplex.   … Endet Bl. 11a Z. 6, rot  H  schwarz  Silueſtri pape. duplex.  Bl. 11b leer. Bl. 12a 
							[⁸]Erba  mea auribus  percipe de:  intellige clamoꝛē meum   … Sign. b  domino: laudate ⁊ ſuꝑexaltate eū   … Endet Bl. 407a Z. 12, rot …  Hec omīa quere in dominica infra natiuitatē chꝛiſti.   schwarz  Explicit anno chꝛiſtiane ſalutis  Milleſimo quadringēteſimooctogeſimooctauo Kalendas vero Auguſti menſis vndecimo.  Bl. 407b u. 408 leer. 
Vorlage: IBP (m. Abb. III).
Inhalt: Bl. 2a: Kalendarium. — 12a: Psalterium. — 129a: Proprium de tempore. — 249b: Proprium de sanctis, voran Off. dedic. eccl. — 384a: Commune sanctorum.
Wrocław Kap (def.). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
Fragmente unbekannter Ausgaben
Die folgenden Fragmente aus in Lübeck gedruckten
                  Diurnalia gehören zu Ausgaben, die nicht für die Diözese
                  Lübeck bestimmt gewesen sein können. Über die Bestimmung von Nr
                     
8566 ist nichts zu vermuten; für Nr 
8565 kämen am ehesten die Diözesen Bremen oder Schleswig in Frage.
4+8 Bl. 22–24 Z. Typ. 
1:81G. 
1. Bruchstück Lübeck: 4 Bl. 
Bl. 1a ſtiuitas aīaꝝ in dica euenerit tranſfeꝛatur in ſecundā feriā De ſācto wilhado  … Bricht ab Bl. 4b Z. 22 … et principem beatorum  ſpirituum omnes laudemus pariter nunc  
2. Bruchstück Rostock: 8 Bl. 
Bl. 1a marie Ad. veſꝑa. a. Fons[octo]rū  redūdās gꝛā dū replens celi … Bricht ab Bl. 8b Z. 19 … Panē de celo  Ad magt O  ſuauis: Ceteꝛa omnia  vt in die ſancto \  Deo gracias.  
Inhalt: P. 1. Teil der vorletzten Lage des PS aest.  (Wilhardus—Barwardus).
 P. 2. Letzte Lage des PS aest.  (Praesentatio BMV c. commem. S. Barwardi — Katharinae; daran Suppl. off. Ascens. dom., Pent., Oct. corp. Christi).
Cambridge (Mass.) LawSch (Fragm. 2 Doppelbl. aus Lage s). 
Lübeck *StB (Fragm. 2 Doppelbl.). 
Rostock *
UB (Fragm. 8
                           Bl.
                        ). 
 Gesamtüberlieferung: 3 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
4 Bl. 25 Z. Typ. 
1:81G. Init. 
b. Rubr. 
α. 
Bl. 1a
							(S²)icut e in vno coꝛꝑe mľta mēbꝛa eūdē  actū nō ht. … Bricht ab Bl. 4b Z. 25
							(S²)I impius egerit penitentia ab omnibꝯ  
Inhalt: Teil des PT  (Dom. in LXX–Dom. in L).
Lübeck StB (Fragm. Doppelbl. 4/7). 
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
296 Bl. 
[a]a–n⁸opq–z⁊ꝝ⁸A–I⁸K+?. Gez. a1–3 1–207 A2–K3 1–74 [m. Fehlern]. 26 Z. Typ. 
13:72G, 
14:72G. Init. 
f, g (?). Rotdr. 
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a, rot
							(KL²)Ianuarius habet dies . xxxj  Luna vero habet. xxx.  … Bl. 9a, rot Dica pꝛima in aduentu  Dica pꝛima in aduentu di ad v. a.  schwarz Benedictus. rot P schwarz Ipſum rot Ca.  (D⁵)
						schwarz Eus pacis ſanctificet vos ꝑ oīa  vt integer ſpūs veſter: et aīa … Sign. b, rot A. schwarz Conuertere de alintulū ⁊ ne tardes veni  … Endet Bl. 219b Z. 11 Aduentum domini celebꝛa poſt Ca. ſi non  cadit in ſa.  Finis.  Bl. 220 u. 221 unbekannt. Bl. 222a paſcue eiꝯ introite poꝛtas eius ī cōfeſſione:  … Bl. 229a laboꝛ ⁊ doloꝛ. rot Qſuꝑuenit māſuetudo : ⁊  … Endet Bl. 296a Z. 15 … Tribue que  ſumus domine omnes ſanctos. rot Alijs die-bus ferialibꝯ dicun ſuffra. ferijs aſſcripta. 
Vorlage: Oates.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
16+? Bl. 
?+rs⁸+?. 22 Z. Typ. 
3:68G, 
9:68G. Init. 
f, 
h. Rotdr. 
Bl. r1a, rot (F²) schwarz Ratres. Ego enim accepi a do  qď ⁊ tradidi vobis: q ds n ieſus xs in qua nocte tradebať: … Bricht ab Bl. s8b Z. 19 Nolite  ſoliciti eſſe dicentes. quid māducabinus aut  quid bibemus: ſcit enim pater veſter celeſtis  quid vobis neceſſe ſit alleluia. 
Vorlage: München SB (Digitalisat).
Inhalt: Teile des PT.
München SB (Fragm. Probedr. von Lagen r u. s). 
 Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.