Cura  pastoralis
(auch „Cura clericalis“) Compendium des beim Examen vor der Priesterweihe verlangten Mindestwissens, enhaltend das übliche katechetische Material (Sakramente, Glaubensartikel, Beichtanweisung etc.); daran Abriss der Berechnung des Kirchenjahres.
In den franz. Ausgaben fehlt vor dem 2. Teil (Practica. Item cyclus est spatium temporis ...) ein sonst vorhandener kleiner Abschnitt über Opferarten (Differunt: Hostia significat Opffer des segen ...); auch weicht der letzte Satz ab.
Zum möglichen Verf. Petrus Holtzreuter (Holzrüti; siehe Anm. zu Nr 7854) vgl. Burmeister, Karl-Heinz: „… der in fremden landen were uff der schuol“. Die Baccalaurei und Magistri in artibus der Universität Paris aus dem Bistum Konstanz und dessen näherer Umgebung, 1329 bis 1499. In: Alemannia studens 11(2003) S. 23–90, hier S. 51 Nr 125 [19.III.2014].
07852 Cura pastoralis. Reutlingen: [Johann Otmar, um 1492/94]. 
28 Bl. AB⁸CD⁸. 23 Z. Typ. 7:170G, 8:75G, 9:92G. Rubr. α, β. 1 Hlzs.
Tit. Cura paſtoꝛalis  pꝛo oꝛdinandoꝛum tentamine  collecta.  Hlzs.Bl. 2a []Ura Eſt oneroſa at  ſolicita cuſtodia animaꝝ ali-cui miſſa. Ut animas hominum cuſtodiat ne pereāt … Sign. b grano nō t fici coꝛpꝯ xi. Nec cum alio  … Endet Bl. 26b Z. 9 … Etiam aduentus  domini habecur per hunc verſum. Aduētus domini ſequitur ſolennia lini ⁊.  Impꝛeſſum in Rűttling  Bl. 27 u. 28 leer.
ISTC ic00987600.
Metten Benedikt.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
20 Bl. [A]B⁸C. 25 Z. Typ. 4:150G, 6:105G, 9:87G. Init. h. Rubr. γ, δ. 5 Hlzs.
Tit., zwischen 4 Hlzs. (Evangelistensymbolen) Cura paſtoꝛalis Pꝛo  oꝛdinandoꝛum tentamine  collecta.  Bl. 1b Hlzs.Bl. 2a (C)ura eſt oneroſa at ſolicita cu-ſtodia aīaꝝ alicui cōmiſſa. … Sign. b cōmitto tibi Iohānem in legittimū virū. in  … … Endet Bl. 19b Z. 18 Aduētus di habetur etiā ꝑ hunc verſum  Aduentus domini ſequitur ſolemnia lini ⁊c.  Bl. 20 leer.
ISTC ic00987700.
Città del Vaticano BVat. Sankt Petersburg BU (Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 2 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
07854 Cura pastoralis. Basel: [Michael Furter, um 1495/96]. 
24 Bl. a–c⁸. 26–28 Z. Typ. 1:83G, 6:106G. Init. aa. Rubr. α. 2 Hlzs.(?) DrM III.
Bl. 1 Tit. m. Hlzs? Bl. 2a m. Sign. aij (C)Ura aſt onoꝛoſa  at ſolicita cuſtodia aīa-rum alicui cōmiſſa. … Sign. b Extrema vnctio eſt ſacramentū  … Endet Bl. 22b Z. 19 … Aduentꝯ  domini ſequitur ſolennia lini .⁊.  Impꝛeſſum Baſilee.  Bl. 23a DrMBl. 23b u. 24? leer.
Anm. Im Ex. Luzern ZB hsl. Eintrag von der Hand Leodegar Ritzis (um 1530–1588): „Autore Petro Holtzreuter Ludimagistro Constant.“.
Döring: Freiberg 616. Sack: Freiburg 1193. ISTC ic00987800.
Frauenfeld KantB. Freiberg K (def.). Freiburg UB
(def.). Klosterneuburg Aug. Luzern ZB
.
Gesamtüberlieferung: 5 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
18 Bl. A⁸AC⁶. 29 Z.
Bl. 1 unbekannt. Bl. 2a m. Sign. A.ij. ⁌ Item ſacratū ſcďm joem. Scotū doctorē ſubtilem diſt. iiij. ſtione nta. rti  ſnīaꝝ. Eſt ſignū ſenſibile ex ďina inſtitutione  … Sign. b ⁌ Claues ecie ſūt tres. Vna ē cla- … Bl. 13a m. Sign C.j. Z. 28 Sacrifitium. Ain getodt opffer  … Endet Bl. 18a Z. 22 hūc. ſū. Aduentꝯ di ſequi ſolennia lini ⁊.  ⁌ Imſſum in Reütlingen. ꝑ mgm  joem  othmar ⁊ michaelem griffen.  Bl. 18b leer.
Vorlage: Accurti.
Accurti II 17. ISTC ic00987850.
Città del Vaticano BVat
(Bl. 1 fehlt).
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
28 Bl. [a]b⁸cd⁸. 21 Z. Typ. 2:92G, 3:170G. Min. f. Init. Rubr. α. 1 Hlzs.
Tit. Cura paſtoꝛalis  pꝛo oꝛdinandoꝛum tentamine  collecta.  Hlzs.Bl. 2a (c)Vra eſt oneroſa at ſolicita  cuſtodia animaꝝ alicui cō-miſſa. … Sign. b uis cuiuſlib ſit ſpeciaľ materia qua … Endet Bl. 28a Z. 13 … Adueutꝯ di ſequitur  ſolennia lini ⁊c.  ⁌ Impꝛeſſum Vlme per Io-hannem Schäffler. Anno ſalutis M.cccc.xcviii.  Bl. 28b leer.
Reproduktionen: München SB (Digitalisat).
H 5857. Schr 3792. Schramm VII Abb. 326. BSB-Ink C-709. Pr 2592. BMC II 543.IA 9451. ISTC ic00987900.
Feldkirch Bisch
(Bl. 1 fehlt). London BL
. München Benedikt, SB
.
Gesamtüberlieferung: 4 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
0785510N Cura pastoralis. Ulm: [Johann Reger, um 1499]. 
24 Bl. [a–c⁸]. 22 Z. Typ. 4:82/83G. Rubr. β. Zweimal ders. Hlzs.
Tit.Cura paſtoꝛalis pꝛo oꝛdinandoꝛum tentamine collecta  Hlzs.  Bl. 1b Hlzs.  Bl. 2a [³]Vra est oneroſa atque ſolicita cuſ-todia animarum alicui. commiſſa  Vt aīas hominū cuſtodiat ne pereant … Endet Bl. 24b Z. 9 … Etiā aduētus domini habetur per hunc verſum Aduentꝯ  di ſequitur ſolennia lini ⁊c.  Impꝛeſſum Vlme 
Vorlage: Philadelphia UL (Fotos).
Ce³ C-988. ISTC ic00988000.
Philadelphia UL.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
07856 Cura pastoralis. Basel: [Michael Furter, um 1500]. 
24 Bl. ab〈cd〉⁸. 26–28 Z. Typ. 1:83G, 6:106G. Init. aa. Rubr. α. 2 Hlzs. DrM IV.
Tit. Cura paſtoꝛalis pꝛo oꝛdinādoꝛum tentamine collecta.  Hlzs.  Bl. 1b Hlzs.  Bl. 2a m. Sign. aij. (C)Ura Eſt onoꝛoſa  at ſolicita cuſtodia aīarum alicui cōmiſſa. … Sign. b Extrema vnctio eſt ſacramentū  … Endet Bl. 22b Z. 19 … Aduentꝯ  domini ſequitur ſolennia lini .⁊.  Impꝛeſſum Baſilee.  Bl. 23a DrMBl. 23b u. 24 leer.
Anm. Ist fast seitengetr. Druckwiederholung von Nr 7854.
Schr 3793. VB 582.8. Bolchert: Colmar 35. Sack: Freiburg 1194. Schüling 313. ISTC ic00988200.
Basel UB
. Berlin *SB†
. Colmar Consist
. Freiburg UB
. Giessen UB
(def.). Goslar K. Mainz GutenbergM
. Stuttgart LB
.
Gesamtüberlieferung: 8 Exemplare/Fragmente in öffentlichen Einrichtungen.
07857 Cura pastoralis. [Paris: Antoine Denidel, um 1498]. 
16 Bl. AB⁸. 27 Z. Typ. 2:76G, 4:98G. Rubr. α(?). 1 Hlzs. KolTit.
Tit. Cura clericalis  Lege Relege.  Hlzs.  Bl. 2a m. Sign. Aij []Vra eſt oneroſa at ſollicita cura animarū alicui cōmiſſa … Sign. b qua fungor abſoluo te ab oībus pctīs cōtritis mihi  … Endet Bl. 16a Z. 24 ⁌ Explicit iſte liber gemmis  qui charior extat.  Bl. 16b leer.
C 1848. Pell 4051. CRF XIX 462. ISTC ic00987950.
Besançon BMun
.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
7 Sp.213a Cura pastoralis. [Paris: für Denis Roce, nach 1500]. 
Pell 4052. ISTC ic00988300.
Nach Typen und Zustand der Verlegermarke um 1510 (laut CIBN I S. 613: [um 1516]).
Paris BN.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
7 Sp.213b Cura pastoralis. [Paris: für Jean Petit, nach 1500]. 
Pell 4053. CRF I 499. ISTC ic00988250.
Nach der Verlegermarke (Haebler IV) 16. Jh.
Troyes BMun.
Gesamtüberlieferung: 1 Exemplar/Fragment in öffentlichen Einrichtungen.
7 Sp.213c Cura pastoralis. [Paris: für Jean Petit, nach 1500]. 
Pell 4054.
Nach der Verlegermarke 16. Jh.
Gesamtkatalog der Wiegendruckehttps://gesamtkatalogderwiegendrucke.de/docs/CURAPAS.htm • Letzte Änderung: 2012-03-30